장음표시 사용
121쪽
1o6 DIS VISITIONES PLINIONAE LIB. IV.
Anni Anni Anni Principatus Imperat. Anni Iesu Aerae Romanorum Vrbis Consules Chr. Vulg. T. Flavius Vespasianus Pater. Gn. TITAet. 4 Apud Tironem additur
Tito Consuli alter annus, at-cue eadem ratione in reliquis inc
Valerio Cri, non Marei praenomen fuit, eum in Q. Caesi monumento scriptum testetur a .
fALINO . Vetum ibi plura & in Imperatoris titulo, & in Consulatus nota veniunt emendanda, unde potius ad C. Messalinum Consulem sussect. spectabit, de quo infra.
irrepsit c typographico vitio uteredendum quantis Vespasiani Consulatus loeo quinii b .
816 T. Flavius Uespasianus Imp. Aug. U. o T. Flavius Vespasianus Caesar lis. suffect . T. Flavius Domitianus Caesar. III. Κ. Iul.
6. In aenei illius quartarii labro, quod in Regia Forticensi Uil. lὲ asservatur Anonymus Neapolitanus legit G.
IMP. CAESUESPAS. COS . IU P. XTITI F. IIII
i I. Conalem Domitiani eollegam thalait Panvinius, quod utique accidere potuit, eum in eelebratissimo illius elogio ultra primum Claudio imperante Consulatum, legamus
Certis tamen annis Plautii consulatus assipere defieientibus Priscorum memoriis, haud placuit Muratorio e .8α8 T. Flavius Vespasianus Imp. Aug. VII. ' abdi- T. Flavius Vespasianus Caesar U. a cantibus V. T. Flavius Domitianus Caesar V. sun
so T. Plautius Silvanus Aelianus I fecti
cum supra Domitianum unice inter Consules recenseat, V. Titi Consulatum , loco VI. reposuit, atque hae methodo errans proeedit f . Fasti Idaliani duplici errore legunt Vespasiano VIII. oe Domitiano III.; neque enim Domitiano foetus Pater rneque filius tertio, qui sexto Consul processit O .
8ast T. Flavius Vespasianus Imp. Aug. VIII. RT. Flavius Vespasianus Caesar VI. suss. Κ. Iul. T. Flavius Domitianus Caesar VI. I
122쪽
D ISQVISITIONES PLINIANAE LIB. IV. Io 7
Anni vitae C Plinii Secundi naturalis historiae scriptoriS. Anni vitae C. Plinii Caecilii Seeundi epistolarum, & panegyrici auctoris.
49 Luna,& Sol XU. diebus defieiunt UespasianoIV. filio iterum Consulibus, ut Plinius testatur a .
IIC. Plinius Caeeilias Romae latinit. & graeeis literis operam dat, illumque a pueritia Calpumia Hipsulla lamabat. Cirea haee tempora Plinium prima naturalis historiae volumina exarasse eonjicio. Messalini Consularis mortem attingit Plinius eo quia admissis ad genua hirudinibus affixum ibi remanserit ea. pat , unde insanabile vulnus emersit b . ILPlinius Eaeeilius C. Musoniam Philosophum Roma novit. & dilexit. Corellium Rufum Hispullae maritum eolit, uti & F-niam Helvidio Prisco nuptam, illiasque matrem Arriam Thraseae uxorem. IIImpp. Uespasianus pater, & filias censores te sum agunt o . I Plinita Camilius Grammatiees studia absolvit, atque hoc anno exeunte latino Rhetori Fabio inintiliano operam dat. Ia
Titus Imperator Caesar eonsulatu U. praeelarum de Aeontiis earmen vulgavit d . Aeliani eognomen addimus T. Plautio ex Laud to Tiburtino elogio; utque hoe anno illius Cousulatum assignemus, iacit qubd nusquam Uespasianum patrem Domitiani collegam ibisse inveni mus , unde Domitianus Parentis, Plautius Titi Caesaris loeum oecupasse eredendum est. Uerba inse-
per IMP. CAESAR AUG. VESPASIANUS.ITER UM COS. FECIT videntur ad hanc pra
linias Caeeilius virilem togam assumit, & subinde latum clavum.
Plinium Meundum Vere sem hoe ann naturalem historiam absoluisse tradit Μuratorius se . De patria infra dubitavit is . Nos sequenti anno Plinium opus suum dicaste statuimus. Sextum Titi Consulatum recenset Plinius in operis praefatione a
123쪽
168 DIS IS ITIONES PLINIANAE LIB. IV.
8 I9. Io I Len Elavius a , aliique V ri cognomen L. Cetonio addentes pluribus quam opus sit a N risio refelluntur; unde duplex tangieti peccatum M eorrigendum venit, ubi seripsit L. Caesonius Commodus V
Cornelius, ut Panuinio, Lennnclavio, tangleto)procul dubio appellan
83o' L. Cejonius Commodus GD. Novius S Priscus
3 Plinius naturalem historiam Tito dieat .
Nec antea, eum intra quadriennium numeret a censu , quem
Imperatores vespasiani pater, & filius egerunt d , & alibi ea
omnia approbantibus IDCCCXXX. sum rum eventibus ipsissi. mum annum V. Cou
in Patronum a Tifernatibus Tiberinis Eligitur.
Destincto Uespasiano Muratorius probabili eoniectura suffectos
Marcum Titium Frugi Titum Uinium, seu Vinicium Iulianum
C. Plinius Secundus IgMisenensis elassis praesectus perit elade Campaniae a Vesuvio illa. ta, dum pluribus opem ferre nitebaIur.
Io. T. Flavius Vespa- 83IlT. Flavius Vespasianus ' '
sanus pater morItur aetatis anno LXIX superque mensem , ac
diem septimum gerens teste Suetonio ; Timannos unicὸ refert demotis mense, & diebus Mutatori e) illum septuagesimo defunctum testatur, Desideratus est VIII. Kal. Iulii Imperii anno IX. mense
XI. die XXIV. T. FLAVIUS VESPASIANUS filius
Hie cum eodem praenomine, ae cognomine appellaretur: ab histor, eis Titus, parens V spasianus vocatur, ne invicem confundantur.
t. Cum anno V. Cond. IDCCCXXXI. Christianae aerae LXXIX. Magnus Plinius pulcherrim 1 Terrarum clade peri jerit, illius morte pars Tabularum prima conquiescet. Secunda, quae Plinium Caecilium unich attingit, XVIII. libri initio praefigetur, ubi retractatis, quae hoc loco summatim colligimus, laborem ad annum V. Cond. Cl DCCCLXXII. Christianae Aerae CXX.
deducemus. In Dionis inrice consulari. sH Fast. Consuun pati a4a. DI nac pag. 3rs. sda Lib. VII. M. sea Lib. XXVIIL a.
124쪽
D IS QUI SIT ION ES PLINI A NAE LIB. IV. SECTIO. S E C V Ν D A
Antiquorum de C. Plinio Secundo tesimonia.
DE Cajo Plinio Secundo, ejus vita, & rebus gestis, antequam singulari li
bro agerem, opportunum duxi, utriusque Plinii confusionem, S invicem de eorum patria disceptantes indicare: exinde Gentis originem, & elogia omnia persequi, ut eliminatis erroribus Porta ad Plinianas tabulas panderetur; ibique avunculi Plinii chronica tempora, &res gestas quasi per compendium exhiberem. Hoc loco vetusta de naturalis historiae scriptore testimonia proferam, quo munere non omnino rite iunctus est Harduinus, cum selecta ex antiquorum libris accepisse assirmavit. Verum permulta omittit recensenda; neque servata temporum serie graditur : nonnullasque immiscet Neotericorum lacinias , quae minus ad rem facere videntur: exempli caussa e Brixianis naturalis historiae exemplaribus Plinii vitam desumit, quae XU. seculo exeunte compacta Plinium matre Marcella, ac patre Celere natum somniavit. Additur & Petri Quiquerant Senecensis Episcopi elegantissimum de Plinio elogium; sed quod inter vetera Priscorum testimonia minime erat afferendum, cum XVI. seculi initio fuerit exaratum. Nos exordium a M. Fabio Quintiliano faciemus; nam caeteris antiquior non uno loco Plinii meminit, cum de iis ageret, qui de eloquentiae praeceptis
Ex libro III. cap. I. insiturion. M. Fabii Guintiliani. si Scripsit de eadem materia non pauca Cornificius, aliqua Stertinius, non ni-Mhil pater Gallio: accurate vero priores Gallione Celsus, & Lenas, & aetatis no-- strae Uirginius , Plinius , Rutilius. Idem insitutionum lib. XI. cap. vltimo. M Togam veteres ad calceos usque dimittebant, ut Graeci pallium, idque ut si fiat, qui de gestu scripserunt circa tempora illa Plotius , Nigidiusque praeci- ,, piunt. Quo magis miror Plinii Secundi docti hominis, & in hoc utique libro,, pene etiam nimium curiosi persuasionem, qui solitum id facere Ciceronem ve- Pandarum varicum gratia tradit, cum hoc amictus genus in statuis eorum quo- isque, qui post Ciceronem suerunt, appareat ,, - atque infra quo magis miseror hanc quoque succurrisse Plinio curam, ut ita sudario frontem siccari juberet, ne comae turbarentur, quas componi post paullulum, sicuti dignum erat, pari-Mer vetuit 3 .
clari eiusdem operis auctores, qui se omnia eo lexi forent, consilia snt labori meo. sed parco nominibus viventium . Sed qua ratione Plinio Virginium iungit Quintilianus Videtur enim de Virginio Ruso loqui, quem Anno Chr. 97. V. C. 849. finisse eertb eonstat. Difficultatem evadere intentat Catanaeus, ut Quintilianum, institutiones Domiti no imperante exarasse, quaedam etiam pablieasse; sub Traiano demum limata retractasse affirmet. Hae in re Cataneo nequaquam subseribo . Ut eaetera omittamus argumenta, fieri ne potest, ut Quintilianus Domitianum pessimum Prine pem Traiano imperante colat, & laudet, 'hune verb optimum ubique negligat Igitur institutionum auctor, vel de alio Uirginio loquitur . vel ubi Rosum denotet; illum Plinio annis maiorem, aut in exilium pulsum , aut secessibus gaudentem, salsb pluribus innumeravit, quia sibi Romam multis iam ab annis incolenti omnino ignotus
git. Neque alia ad rem nostram spectantia invenio. Quae vetb ex libro XII. ita afferuntur, extra chorum Posita
125쪽
DIS QUI SIT IONES P LINIANAE LIB. IV.
Ex tertio episeolarum libro epistola quinto C. Plinii Caecilii Secundi. C. Plinius Maero so Suo S. si Pergratum est mihi, quod tam diligenter libros avunculi mei lectitas, ut ha es bere omnes velis, quaerasque qui sint omnes. Fungar indicis N partibus, atque se etiam quo sint ordine scripti, notum tibi faciam. Est enim haec quoque studio-Mss non injucunda cognitio. De jaculatione equestri unus hunc cum Praese- sectus Alae militaret pari ingenio, curaque composuit. De vita Pomponii Sese cundi duo, a quo singulariter amatus, hoc memoriae amici quasi debitum mu- , , nus exolvit. Bellorum Germaniae viginti sq), quibus omnia, quae cum Germa- senis gessimus bella, collegit. Inchoavit, cum in Germania militaret somnio moni- , , tus. 7 in Adstitit ei quiescenti Drusi Neronis erigies, qui Germaniae latissime vi sector ), ibi periit ' . Commendabat memoriam suam, orabatque, ut se ab in- si juria oblivionis adsereret. Studiosi tres in sex volumina propter amplitudiri nem divisi, quibus oratorem ab incunabulis instituit,& perfecit. Dubii sermonis Docto
omnino videntur, ubi alteruim ex Pliniis velimus adseriberet en verba. Une υim Caesaris, indolem Caecilii, subtilitatem Callidii, gravitatem Bruti, acumen Su icii, acerbitatem Cassii, dilue uriam Pollionis, dignitatem Mesallae , faustitatem Calia, reperimus. In his etiam quos ipsa videmus copiam Seuecae, maturitatem Adii, jucuuditatem Crioi, senum aerisi. elerantiam Secundi. Μ. Iaeobus Thomasius, ne dubitandum quidem affirmavit, quin neundi nomine Plinius intelligaris ; & post ouam dubius haesit, utrum de avnneulo, an de sororis filio loeutus fuerit Quintilianus i auctoris epit lolarum partes amplectitur a . Longius processit Schwamus, qui uni ec iuniori Plinio allatum Qu ntiliani testimonium adaptavit b . Astelarissimorum virorum pace nonne vident Quintilianum illorum prius exempla ponere, qui Avorum aetata floruerant, subinde ad alios transire, qui ipso maiores annis proeul dubio suere Plinius Caecilius quatuor aetatis suae luet stra numerabat, eum Domitianus Tito succelsit: septem eum a suis immanis imus Princeps necatus su t. Quare ubi medium tempus amas, non tanti faetendum ex illimo, ut minor annis XXX. tanquam exemplar ad imitandum pro-
Marci lectionem fovent exemplar Lineolniense; atqne pend omnia, quibus usi fiant antiquiores Plinii Caecilii epusiolarum editores, qui XU. seeuto vixerunt. Iis addendus est etiam Catanaeus, quamvis contra auctoris sententiam iutitulo epistolae Paullus Stephanus ediderit MACRO se . Fatetur tamen Catanaeus quaedam exemplaria Macrum h2- herer quia Aldini, Tantinenss, Palatini, Bodleiani insigni auctoritate sustinetur, ni sepeliore libro innuimus. in ei praenomen Mediolanenses epiliolarum codicet, & naturalis hiltoriae ealamo exarata exemplaria, ubi. huiusmodi epistoli inoculatur, recipiunt. Quos inter Pertulatinus, Parisiensis Regius 18o6. Iohann. Mansionarius in eodice Vati-eano i932. Codex Jon. Baptillae Palmarii. Item typis edita naturalis historia: Venetiis an. I 469. I 472. 2487. 249 l. 1496. 2498. Ia . III 8. I 33. t 36. II 8. I 4O. Ira 9. I 37 I. Romae Iso. Parmae I 476. I 48o. I 48 I. TarvisitI479. &e. Coloniae l323. Basileensis Is 3. geminae Luadunenses Is6 I. itemque i 363. i587.& traduces inde deductae. Franeolard. i582. Cometin. I 93. Pariliensis Audoeni Parvi &e. Elete viriana I 633. Franciscus Hernandiu Heν
nandra d . Contra Ambrosanus eodex Guarini Veronensis, & allati a Cortio,& Longotio habent ΜRCRO . Editio epit ol. Plinii junioris an . rsi. Codex Estotiat. epistolar. iunioris Plinil. a in Syllabi: seu tabulae: Mansionarius perperam legit iudicis, qubd etiam in Claudii Minois manu seripto irrepsit, uti in Helmlladiens, quamvis, dum ineptum vocabulum arguere voluit Longolius, optimam seriptionem Ioco depravatae supponat Waesbergius se .
nos diximus in ιιbro de iaculatio, equestri condito. Deperditi voluminis titulum habes in eodice, quem possidet Iesu itarum Romanum Collegium. De Alarum praefectura ouaedam libro II. attigimus; reliqua in Plinii vit1 absolvemus. 1 Allatus Plinius in naturali historia se in in Cai Caesaνis Germanisi filii Principatu, anno CLX. singulas unc os visi constitisse nobili exemplo doetiimus referentes vitam Pomponii Secundi vatis, coenamque , quam Mincipi tui dedis: fuit Pomponius Secundus Plinii amicus, non sentilis, aut consobrinuet, ut seo loco docemus. Laudatur Pomponius ob multam morum elegantiam, & illustre ingenium a Taeito Annal. V.
voluminibus eomprehendunt. Guillelmus Pastregius unum addit, ut XXXVIII. huiusmodi Romana bella tui si e somniaret. Plinii Germani eorum bellorum opus affertur a Cornelo Taeito, Suetonio, & Q. Aurelio Symmacho.
Florum Livii epitomatorem, a quibus diversa de Drusi morte traduntur. Addamus Strabonem, apud quem libro septimo: est oe Sala solus, inter quem oe Rhenum bellum fliei fuerasu gerens obiit Drusus Germanicus t hie nongentes modo plurimas subegit, sed &c. graec E fluvius dieitur Salas Σιλαι ιὶ; neque in hane diem a latino nomine deflexit, tot militaribus expeditionibus, eum Drusianis, nostro etiam tempore, eomparandis illustratus. Refert Tacitus Au usum in Drusi honorem ἡ aspemmo bemis Ticinum usque progressum, neque abscedentem a corpore simuι Vrbem m
ihil eonjectura, & suspicio, ut reponeret studi sui: nam libros Studiosorum inscripsisse modie1 differentia Gellius t
statur as ad ι. maefat. ad epist. minis Caecit. LbJ ML LXXVI. seJ . et no roor. pag. rss. sdJ Exta . in Regia 'lant. Carpetau. o h ioth/ea. seJ In edit. epist. Plin. Caec. pag. ror. sit Lib. 4 v. ses Lib. XIV. 4. shJ constat. ad Marcιam. siJ Iab. VII. pag. 447. tkJ sanat. lib. II1. st 3 Lib. IX. ia.
126쪽
DIS QVIς IT IONES PLINIANAE LIB. IV. mse octo scripsi sub Nerone novissimis annis, cum omne studiorum genus paullo se liberius, & erectius periculosum servitus fecisset. A fine Aufidii Bassi triginta u-
Mnus . Naturae historiarum triginta septem, opus diffusum, eruditum, nec misenus varium quam ipsa natura. Miraris, quod tot volumina, multaque in his tam
,, scrupulosa homo occupatus absolverit. Magis miraberis, si scieris, illum aliquan--do caussas actitasse, decessisse anno sexto, & quinquagesimo sῖ . Medium tempus se distentum, impeditumque qua ossiciis maximis , qua amicitia Principum si egisse. Sed erat acre ingenium, incredibile studium, summa vigilantia. Lucubrasere a Vulcanalibus M incipiebat, non auspicandi caussa, sed studendi, statim 7ὶ ais nocte multa, hyeme vero ab hora septima 'in, vel cum tardissime octava, saepe se sexta. Erat sane somni paratissimisque nonnunquam etiam inter studia instantis, se& deserentis. Ante lucem ibat ad Vespasianum Imperatorem, nam ille quoque ,, noctibus utebatur Φ' , inde ad delegatum sibi officium Uin, reversus domum, quod ,, reliquum erat temporis studiis reddebat. Post cibum saepe, quem interdiu le-rivem, & facilem veterum more sumebat, aestate, si quid ocii, jacebat in soles H, se liber legebatur, adnotabat, excerpebatque: nihil enim unquam legit, quod non se excerperet. Dicere etiam solebat, nullum esse librum tam malum, ut non ali- ua parte prodesset Post solem plerumque frigida lavabatur in , deinde gu- ,, stabat, domi ebatque minimum. Mox quasi alio die studebat in coenae tempus. se Super hanc liber legebatur, adnotabatur, & quidem cursim se in . Memini quen- dam ex amicis, cum lector quaedam perperam pronunciasset revocasse, & repeti
ANNOTATIONES. D Citantur a Pristiano, Diomede, Charisio, & a Gregorio Turonensi, qui dubii sermonis volumina, grammaticae artis libros appellavit. a Ad hos provocat Cornelius Tacitus a . Vbi e perint haud satis eonstat. Quod certam est Neronis, & Flaviae domus, nempe Titi Uespatiani, ae Titi tilii res gestas eomprehendebant. E Fallitur Scipio Maiseius, qui decem annos Plinii vitae addidit. Praeter Misenensis elassis praefecturam, & amplissimas Proenrationes, alia senatoria munera exereuisse ex allatis verbis eoniicimus t ut contra Iohannis Massonii sententiam seniorem Plinium gradus equesiti superiores obtinuisieprobabimus. si Praesertim Vespasiani, ae Titi. Nonnulli legunt Vulcanalibus reiecta paritenta A, ut Aldus, & Heamius, haee imminutio MSS. Codieibus, Catanam, Sehessero, Cortio, Longolioque omnino ignota evasit. Festa intelligit Vulcano dicata , quae duobus vicibus agebanis turr eirea XI. Kal. Quintiles, seu Iunias b), iterumque die Augusti XXIII.ineipiebant. De seeundis unieε loquitur Ga. Bueelinus c); Pet. Corradinus dJ de primis X. Kal. Sextil.
que, aestate flatim ansam inopportunis interpretationibus dedit. Genuinae scripturae sensus per se patet. Exaltis Vuleano festis diebus lueabrare a noEte multi ineipiebat. Neque enim id ante contingere poterat, eum Iunio, &proximo sesquimense noctes a diebus longo interuallo severentur. Postquam autumnum hyems exceperat stadiis va cabat hora leptima, saepe sexta, vel eum tardissimὸ ottava.
Quod utique optimὸ ineedere videtur. Vulcanalibus - a nocte multa . heme - ab hora septim . Romani diem ei vilem a media nocte inreptum. subsequenti nocte media finiebant, idque spatio vigintiquatuor horarum 3 haee pari intervallo nostem a die dividebant. Diem naturalem appellabant tempus, quo sol partem Circuli deseribit ab uno ad aliud Horizontis punεtum, nempe ab oriente ad oecasum. Hine est, quba constanter horas duodecim ab ortu Solis ad oecasum numerabant, & duodecim ab occasu ad ortum. Exceptis igitur aequinoctii temporibus omnes horae in uales erant. Hine hora septima, qua lucubrare Plinius incipiebat, respondet septimae Itali horologii.
nos, & Graevius in Epistola is . ad Heinsium. Id sequentia innuunt, qu somnus inter studia instaret, & ausuqeret atque infra Aesare fi quid otii suppeteret, minimum dormiebat. Cataneus habet pocissimi. Secundis tamen euris addidit alios legere paratissimi. Nestio eur Harduinas primam stentus suerit. Haec aliqudi ratione sultinetur , eum Plinius ipse in praefat. ad Titum Cum somno, inquit, valetudinem remputamus. Notandum de Harduino supposititium tannum Plinianam praefationem assi asse, atque allata ultima verba tanquam genuina in annotatis ad hanc episto-am exhibere. L. Seneca - Dormio minimum. Consuetudinem meam nosti: brevismo somno utor, oe quas interjungo e .
ii, Quod praecisὲ fuerit ignoramus; fortassis Aerarii Praefectura . 11 Consule ad hune Plinii locum Ludov. Coel. Rhodi gin. libr. XXVII. eap. XXIV. col. Io 9. 13 Magnam Plinii modestiam, & diligentiam huiusmodi ostendunt. t L. Seneca ab hae Latigatione mox a quam exercitatione is frigidam descendi D.
is Cum tempus meditationibus minus esset opportunum. sal Hi v. lib. II. me. a o. bJ Cens. Ovid. aptis Casan. Me lora. sel Buer . in metio ponis die XXIII. o XXVII. sdJ Vo. Lar. Tom. I. pag. 2 6. seJ s. LXXXIII. id Cis. Dis.
127쪽
1i r DISQVISITIONES PLINIANAE LIB. IV.
se coegisse; huic avunculum meum dixisse, intellexeras nempe λ quum ille annuisset.
D Cur ergo revocabas Τ decem amplius versus bac tud interpellatione perdidimus: tanta e-
rat parsimonia temporis. Surgebat aestate a coena, lucem: hyeme intra pri-hmam noctis uin, & tanquam aliqua lege cogente: haec inter medios labores, ur-
sebisque fremitum: in secessu sein solum balinei tempus studiis eximebatur. Cum dies co balinei, de interioribus loquor: nam dum destringitur, tergiturque, audie-sebat aliquid, aut dictabat. In itinere quasi solutus caeteris curis, huic uni vaca-ribat. Ad latus notarius cum libro, & pugillaribus, cujus manus hyeme man; cis D muniebantur, ut ne coeli quidem asperitas ullum studiis tempus eriperet, qui
se ex caussa Romae quoque sella vehebatur. Repeto me correptum ab eo, cur am- bularem: poteras, inquit, has horas non perdere. Nam perire omne tempus ar-
Dbitrabatur, quod studiis non impertiretur. Hac intentione tot ista volumina pe-D regit electorumque commentarios centum sexaginta mihi reliquit opistogra- Dphos quidem, S minutissime scriptos , qua ratione multiplicatur hic numerus. M Reserebat ipse potuisse se, cum procuraret in Hispania, vendere hos commentari--os Lartio Licinio 'in quadringentis millibus nummum 'λ, & tunc aliquanto pau- ciores erant. Nonne videtur tibi recordanti quantum legerit, quantum scripserit
es nec in ossiciis ullis, nec in amicitia Principum s φὶ fuisse λ Rursus cum audis quid ossiciorum Uustudiis laboris impenderit, nec scripsisse satis nec legisse λ Quid estri enim, quod non aut illae occupationes impedire, aut haec instantia non possit es sescere Θ Itaque soleo ridere cum me quidam studiosum vocant, qui si compareris illisum desidiosissimus: ego autem tantum, quem partim publica, partim amico-
i Veistium nomine, non carmina intelligit, sed quae lineae a serreis seriptoribus appellantur. Plining idem lib. IV. epist. tr. Denique quidquid voles: duminori tam minis1 longa epistiad nuncia. Ego non puinas tantum , sed etiam versus , ollabasque numerabo. Egregiε de more Sacyus in gallica versione mire interruption noua coclie pias de dis Loes a . αὶ Antequam Sol nobis eriperetur. 3 Italiei gnomonis hora XXIII., quod Gallico respondet inter septimam, & octavam. Aldini eodicis lectionem utpote eaeteris meliorem plerumque sequor, & rard ab isto distedendum puto. Hoe I eo vitiosa interpunctione scribentis sensum turbavit; idque fortassis Typographi incuria aeeidit. Serestus poreb voeat rura, villas, & cum extra urbem moraretur. Vox. Plinio Caecilio frequeas. In allata Epistola primi libri II. de Verginio Ruso loquens . Sic eandidatum me sis sis ornoit, ye ad omnes honores meos ex secesibus adcucurrit, eum iam pridem eiusmodi inciis renunciasset. Scheiseri restitutionem, seu dubia, si non absurdissima, prorsus importuna judieant omni iure Cortius, & Longolius, quos consule pag. Iv7. Interiora balinea Vocat, quae ad secretiorem partium manditiem spectant. Ο Cum in Germani1 praesertim iter haberet. νὶ Vide quanta fuerit Plinii diligentia : nihilotamenminus nonnulli illum ostitantiae reum saeere nequaquam eru-
:8ὶ De Lartio Lieinio iura in Hispaniis reddente sese agemus in Plinii Vit . Perperam legi Lartii nomen loeo Largi leontendunt Cori ius, & Longolius Medicaei, & Riceardiani eodicum auctoritate: iis permulti accedunt, quos inter Catanaeus, & Daleeampius. Nihilo tamen secius Lindenbrog. , Helmstadiensis, Oxoniensis, Armenianus, Aldinus conspiranter habent Lartis Licinio : quod convenit ipsius avuneuli Plinii dictis Naturai. histor. lib. XIX. a. In
edition. Epistol. Plin. an. l47I. Larcio, quod idem Romanis indifferenter uir ue litera utentibus t qa1 etiam ex eaussa Halduino potius quam aliis corruptis exemplaribus accedere poterant Cortius, & Longolius. ς Deeem aureorum millia interpretatur Budaeus. Gallicae monetae libras, seu More nos, ut aiunt, 4- . conficere asserit post Saevum Harduinus: aliis alia, de quibus infra. io Principis loco Principum legere maluit Longolius multis suffragantibus e teibus. Nee illum movent, quM antea asserat medium tempus distentum, impeditumque egerit. qua officiis maximis, qua amisiti Peine um . Cum Plinium Vespasiano, & Tito earum vixisse sciamus, atque amicitiam eum Tito usque a eastrensi eontubernio coluisset; nullam invenio rationem, ut a veteri scriptura recedamus. Longotio tamen Claudius Μinos, & Regia exemplaria, &Neapolitana editio au. Is s. quae eontulit Hideri eas Brumerus, apert8 suffragantur.
δεὶ inclarum studiis. Catanaeus quid sudiis. Hae rerept1 lectione Schefieri disseultas de medio tollitur. Pleraque enim exemplaria habent quia Rudiis laboris impenderit. A Debebat, inquit Schesterus, oppositionem hoe loco diei, quia praecedit rursus eum auris, id nempe quod , , priori est adversum. Itaque legendam , guid iis laboris impenderit, illudque iis de ostietis, & amieitia Principum ,, aeeipiendum. Qui non intellexit illud iis, explieavit de studiis; hine Glossa, & per Glossam textus depravatio. ,, Longolius indoluit Sehesserum plerumque adeb infelieiter ingenium suum experiri: habuit tamen hie foetoet dubitationis. qui ediderunt quid osciorum studiis laboris impenderit. Illud Sehessero objieiam, qubd malus latinitatis au tor Plinio manus admoverit , & nullo suffragante exemplari eoniecturis indulgeat; quod ultimum Barthio quoque hoc loco opponam. Verum, ubi non iis, sed Osciorum Rudiis aperie legamus in Aldino, aliisque exemplaribus . eur Sehester judietum minimὸ sequemurὶ Tanta legit, & seripsit, ut nee in officiis, nee in amicitia Prineipum fuisse; tantum ostiis
128쪽
DISQUISITIONES PLIΝIANAE LIB. IV. II 3
serum ossicia distringunt. Quis ex istis, qui tota vita literis assident, collatus illi, se non quasi somno , & inertiae deditus erubescat extendi epistolam, cum o hoc se solum quod requirebas, scribere destinassem, quos libros 1 cripsisset. Confido ta-
semen, haec quoque non minus grata, quam ipsos libros sutura, quae te non tan- Mum ad legendos eos, vertim etiam ad simile aliquod elaborandum possunt aemu-- lationis stimulis excitare. Idem ex quinto episeolarim libro epist. octavo. . C. Plinius Capitoni o. se Suades, ut historiam scribam, S suades non solus, multi me hoc saepe monuerunt, ego volo, non quia commode facturum esse confido id enim temere credasse nisi expertus)--Me vero ad hoc studium impellit domesticum quoque exemplum. ,, Avunculus meus, idemque per adoptionem pater, historias, & quidem religiosis se si me scripsit. Invenio autem apud sapientes honestissimum esse, majorum ve-
Astigia sequi, si modo recto itinere praecesserint,&c. Idem libro sexto episeola sextadecima
se Petis, ut tibi avunculi mei exitum describam, quo verius tradere posterisse possis. Gratias ago, nam video morti ejus, si celebretur a te, immortalem glo- seriam esse propositam; quamvis enim pulcherrimarum clade terrarum, ut populi, si urbesque in memorabili casu, quasi 1 emper victurus, occiderit β : quamvis ipse sepulcherrima γ opera, & mansura condiderit, multum tamen perpetuitati ejus Micriptorum tuorum aeternitas addet. Equidem beatos puto, quibus Deorum mu- nere datum est, aut facere scribenda, aut scribere legenda, beatissimos vero qui- us utrumque. Horum in numero avunculus meus & suis libris, & tuis erit.
semo libentius suscipio, deposco etiam, quod injungis. Erat Miseni , classemque ,, praesens imperio regebat Nono Kal. Sept. in hora diei 'in sere septima. Mater
ossielorum studiis impendit, ut nee seripssse satis, nee legisse videretur. Nullam enim invenio neressitatem, ni stud a a studiis separemus, exempli eaussa legere, & scribere studere est r 1ed alia ratione omelorum studia aecipit Pliniux, nam legendi & seribendi. oecupationes ab illo: studiorum omela, instantia statim dicuntur. r quamuis ex Medicam legit Longoliust eaeteri eum: utrumque idem signifieant. a Aldino Codici , ut solemus, hoe etiam loeo adhaesimus, eui Medieaeus, & reliqua exemplaria substribunt. Apollinaris Sidonius non Capitonis, sed Cornelii Taciti nomen legisse innuit a . Ita etiam emendatiores libros proserre Savaro amrmavit. Uerum Longolius hoc a Savarone dictam , sed minimό probatum adnotavit. Id vitii Savaroni obitet posse alibi ostendemus. Uniens Claudius Μinos ad oram paginae apposuit Taeiti eognomen; qua id egerit auctoritate prorsus ignoro, nisi ad Sidonii verba tantum respexisse conjiciamus; qaibus potitis, quam Plinii Codicibus adhaerere maluit Tillemontius. 3 In Aldi, seu Aloysii Moeentei Codiee quem Typographus Plinii aetate deseriptum iudieabat, quique venerandae saltem vetustatis suit scribitur sapienuis, atque alibi omneis, naisis p id moris tuisse Plinio Caecilio ostendit Cha- illius orthographia testimonium , quod libro I. attulimus. 4 avunculi. Codex Aldinus ubique legit avonculi, quae scribendi methodus non tantlim in vetustis exemplaribus ubi
toties o loco u invenitur sed in ipsis quodue marmoreis elogiis aliquando reperitur. 5 ut populi, urbesque. Ita nostri Codices. Vix notanda divertitate Aldus, Catanaeus, Longolius, & Cortius. Harinduinus: ut populi, ut urbes, quod in idem collineat. Populorum nomine Campanos. Urbium Pompeios, & Herculanium designat, unde Casaubonus frustra auEtorem sollieitat legens ut populit ut urbis. 6 occiderit. Apparet quam vana sint hominum iudieia. Ex tot avunculi voluminibus vix superest naturalis historia. Ex Taciti laboribus plura intereiderunt, & praesertim libri, ubi Plinii mortem enarravit. pulcherrima. Ex repetitione voeabulorum quamvis - pulcherrima elegantem sententiae vim adiecit. 8 Alano Kal. Sept. In plerisque Codicibus monstra lectionum hoe loeo invenies, alii VIII. Kal. Sept. , alii II. Nov. Novemb. quidam Calend. -υembris: ultimis permulti adhaerent, atque Harduinus prae eaeteris. Recepta a nobis i Elio a Mediolanensibus, ab adduEtis per Aldum, Catanaeum, Cortiumque exemplaribus, aliisque argumentis firmatur, quae omnia in Plinii Vita exhibebimus. Hane sequitur illustris Hosti talius, atque Arienaeus b , & Clarist. Joh. a Turre te r nonus dies ante Kalendas Septembris nobis diem Augulit et . sonat. Cortius, qui legit nanum κa. undas Septembres lina fere septima addit, in veterrima isea Delione nihil vitii istet, s modo remigam iacendi rationem Mnoscas, dicunt enim nono, nonum Kalendas Sep:embres pro ante diem nonum κalendas Septembres, quia alibinio bacimus. is Novi etiam Harduinum apud Plinium avunculum legere sd . Fomium quidam a. d. VIII. Kalendar Martii Chelidoniam voeanti atque interpretari ante diem oriat um Kal. Ollendam ante diem VIII. Kal. , ipsum diem octavum ante Kalendas signiticare, quamvis ignorem ex tradit1 per Cortium regula, si dies ante nonum Kalendas Sep
129쪽
114 DISQUISITIONES PLINIAN E LIB. IV.,, mea indicat ei apparere nubem inusitata magnitudine, & specie. Usus ille Soleis o mox frigida gustaverat jacens, studebatque: poscit soleas 3 ascendit i
ricum, ex quo maxime miraculum illud conspici poterat. Nubes incertum prosecul intuentibus ex quo monte Vesuvium fuisse postea cognitum est oriebatur, is cujus similitudinem, & sormam non alia magis arbor, quam Pinus expresserit: Mnam longissimo velut trunco elatas 3 in altum quibusdam ramis diffundebatur, se credo quia recenti spiritu evecta, deinde senescente eo destituta, aut etiam ponsedere suo victa in latitudinem vanescebat M, candida interdum, interdum sordi
es da,& maculosa prout terram, cineremve sustulerat. Magnum propiusve noscen-Mdum, ut eruditissimo viro visum , . Iubet liburnicam aptari, mihique si se venire una vellem facit copiam; respondi studere me malle, & sorte ipse es quod scriberem, dederat. Egrediebatur domo accepit codicillos M Recti
ANNOTATIONES.tembres sit in ipso termino eomprehendendus, an separandus: hinc est, qubd Sa us diem Augusti vieesimum tertio Pro viresimo quarto, apud Plinium Caeeilium hoe loeo reddidit a : quare Nono Kal. Septembres mihi sonat dies Augusti vicesimus quartus. ρ horas diei. Vt dies voeabulam eontra Cortiam recipiamus, Aldi, & Catanaei vetustissima opponimus exemplaria, quibus Μediolanenses etiam indiees aeeedunt. Quamvis enim utroque modo dicatur hora septima, 3κ hora diei δεμ rima, videtur quod historiam adiecto diei voeabulo nitidius epistolae auctor exordiatur, eum paullo infra Tacito reis
scribenti, ut ei narraret, quos rasus, & metus Miseni relictus pertulerit, iam hora, inquit M , diei prima, cor adhaedubius, ει quas languidus dies. 1 nis. Id moris Plinio suisse doeet superior allata epistola r aestate se quid otii iacebat in Sole. Senex quidam imbdeerepitus ex Divi Dominiei Familia, nudum eaput eotidie ardentibus Solis radiis exponens, amicis rem improba tibus reddere solebat r Planetarum prineipis vi omnia revirescere.
a fisi . Aldinum exemplar, aliudque puleherrimum, & vetustissimum, quod In Bibliothec Capitulari Μediolanensis Eecusiae asservatur, hoe loco sequor: iis adstipulantur nonnulla a Paullo Daniele Longotio, & Corito recensita. Massonius Harduinum jure metitoque arguit, qubd omnia in hane speciem turbaverit. Surgit ille ut e Sole solebat fiagida sumis, iacens enim 'Habat. Corruptae lectionis ineptia non tantum a bonis eodicibus, sed ex ipsa verborum textura ostenditur , illud sine e sole solebat Caeellianum stylum minimὸ sapit. 3 poscit soleas . Harduinus, aliique poposcit fleas. Invenio apud Senecam patrem o Praetor ad oeeidendum hominem soleas poposcit. Utrumque Plinio familiare. Ut praesens reeipiam, iubent nostra exemplaria. Alibi etiam de Spurin-n Q mane lectulo continetis, hora secundia poscit calceos. Erant soleae calceamenti genus, quo plantarum partes im
4 Hine ineipit parenthesis in Naestemii editione, ubi & alia minoris negocii invenies, quae neque approbo , nstaque rejicio. elata . Harduinus emata. 6 nescebat. Ita nostri Codiem, Hermolaus, Aldus, Catanaeus, Hardainus. Nonnullis, & Longotio inprimis ani- sit evanescebat. Noster ad Minteium Fundanum te magnificum ipso qui gesserar recen me, vanescis. visum. Apparet Plinium miraculi nostendi desiderio motum, neque usa dignum objurgatione; subinde ut Rectinae auxilium, aliisque ferret perieulo irretitum; quod aequε pulehrum, δκ magnum est, ae si res e voto ei cessisset. 8ὶ iubet liburnitam. Ab histe verbis ineipit docia Anonymi Neapolitani Plinianae epistolae interpretatio, qua Gorias Symbolarum volumen alterum ditavit T. 9 .rediebatur domo. Cum domo egrederetur oblatae ei saerunt breviores epistolae Rectinae, quae imminenti periculo exterrita, Praesectum Misenensis Elassis rogabat, ut se tanto diserimini subduceret; nam eum illius villa vesuvio subiaceret, nulla terrestris evasionis spes aderat deseendentibus a monte flammaram torrentibus; ideoque non alia nisi navibus fuga. Meliorem eo piissimo loco medicinam ex sequentibus aptati posse vix credam. Io aecepit. Ita Codices Vossianus, Helmstadiensis, Hermolaus, Harduinus, & vetustiores utriusque Plinii editiones, quibus accedunt Neapolitana exemplaria ab Anonymo relata, nee aliter legisse videtur Ludovicus Dominicas. quamvis ea addat , quae miniis ad remi usi usa di casa, δε- εIi fu dato tin memoriale des mechiem Doentato. Alia adest lectio magnis invieem patronis sustentata. Aeeipit codicillos; hane sequuntur Barbarus, Aldus, Catanaeus, tias, Saevus. Non admodum arrisit Casan no, qui is malim, ait, egreditur domo, aecipit eodicillos, ns accipias ,, pro cum egrederetis domo, s reseras ad illud orabant. quod sequitur. ,, Sed in vocabulo egrediebatur omnes omnino e dices conveniunt; quare inde etiam orationis textura sibi magis cohaeret, ubi legas egrediebarin domo, accepiseodicillos. Hin codicillos. Aeeipit, seu aeeepit eodieillos interpretantur Buehnerus, Saems, Zc Anonymus , Classis Praesectam tabulas sumpsisse, ad ea inseribenda. quae oeulis deprehendisset. Fateor accipere codicillos, & hane inter tantas induere significationem. Aeripere, idest prae manibus lumere, Plinius denotat de Verginio Ru h librum, quem foris acceperat grandiorem, seni, ω flanti ipso 'ondere elapsus est. Legimus itidem, poscis codiculas, Dearum Retulo seriabit i r quod sonat: domanda it suo libro di memorie, M H esso nota di fua mano in legato, ebe Ostia a RGolo. Detestamentariis eodieillis interpretatur Meyus, a quo malim hoe loco dileedere. quamvis eodieilli ad ultimam voluntatem spectantes persaepe a Plinio memorentur. Non omittendum tamen eadem frequentia eodieillos pro epistolisposaisse: qu d hune libram eum amisis recitare voluissem. non per codie uos, non per libellos ἡ - Matre Romani liber tiratem Sestertii quadringenties, quod conferre se filio redie illis ad ratrem tuum scriptis prwessa fuerat 0 . Ut antem ad rem nostram propius revertar, eodicillos secum avnneulum Plinium tulisse, utiqug eredo, cum omnes illius mali mores enotaverit' sed hie de reeeptis a Rectin eodicillis agitus . nisi auctoris mentem torquere malint diversa opinantes; Nam si de eodieillis amnento inservientibus loqueretur Plinius Caecilius, utique seripsisset. Acestis codicitis es dirar ει ὰ quare eum egressus domo aceeperit eodicillos, de brevioribus sbi a Rectina missis epistolli sermo habetur; saJ Tom. II. pag. rt DI Lib. VI. 2α. seJ Lib. IV. Gntrem as. NI Lib. III. r. DI Lib. t. o. UI De d. Roman. Tom. II. pag. 36. sti Epist. I. pag. Od. sba Lib. ιI. a. si a Lib. II. ao. sva Lib. III. Ig. tia Lab. X. ad Traiam
130쪽
haud saeitC inveniatur. Attamen, ni fallor, haec luit illius Rectinae mater, quae Uoeonio utriusque Plinii ami ei mimo nupta memoriam a Viro promeruit, & Sagunti pro. Pe maximi templi gradus a Scholio,& Grutero in hane speetem exhibetur τ . Ad hane tuendidi linionem multa sane congruunt, quaa
DIS a VIS IT IONES PONIANAE LIA. IV. II s
, nae o Ithacesiae imminenti periculo exterritae, nam villa ejus 3 subjace- m. I. P z sebat
ANNOTATIONES.betur: videoque Anonymum Neapolitanum in secunda e istola, huic potius, qu m prius dilectae opinioni aeeessisse a .
I Resinae. Innumerae hie nos urgent di incultates : ut labyrintheis tamen e flexibus egrediamur, nobis daedaleam opem praestabunt antiqui codices, ubi mamsei E Resimae nomen apparet. Neque enim Villa Plinio eouieillos mittere poterat, ut illam imminenti periculo subduceret. Fateor in editione epistolatum principe oecurrere Retine : ve-rdia melioris notae eodiees disertd praeselerunt Recti a. Ipsa tamen editio anni is I. ea ratione sequentia refert, ut de villi, mi Reti a nomen fuisset nemo possit interpretari. Id erroris ab huius epistolae enarratoribus adoptatum suspiem a proximo Resin in viculo, atque ex hujus vocabuli Rectinae ignoratione, utpote quod in Romanis elogiis
suo loeo in utriusque Plinii vita attingemus: Ignostendam tamen antiquioribus si in diversa abierunt, cum in permultis exemelaribus Reesinae vocabulum depravetur , & secuentia, monilia dictionum comprehendant, Hermolaus Barbarus aliqua ratione eorrupto loco mederi cogitauit, leuatus hane veterem esse lactionem te Accepiι codicillos Rectinae Encassi imminem. μνιculo exterritae. Nam villa ejus subinis iacebat, nee u la nisi navibus fresa: ut se tanto discrimini eriperet, orabat, infra addit is Retina veid, sive Relina viculus sub Miseno est, hodieque ita vulgo dictus, quod & Parthenopaeus Aelius me prior monstravit, ut vel nomen Ioel sit, vel foeminae, aut viri proprium. Sunt qui legant irar is Auepit codicillos Retinae Caesi: ea imminenti peri is culo extentia, nam vilia ejus subjaceba ut Retinam intelligant uxorem Caesii ejus suisse, ad quem Persius Amis movit te bruma Deo jam Basse Sabino. Probus Caesium , inquit, Bassiam poetam lmeum fama es in praediis suis a ,, dente Veseis morate, oe late vagantibus ignibus cum vilia sua exarsisse: Fabius. Intre diricos, inquit, Caesius Bassus , ,, quem nupo vidimus: sunt qui sie: accepit codicillos Retinae e ea Clastri imminenti pericula exterrita, quasi Clastrum is sit loeus is, qui hodie a Resina tribus serme passuum millibus Calailrum dicitur modice eurvato littore, quo He is culanenses, & Resinates pro navali, stationeque utantur, ita ut Retina mulieris nomen suerit, quae id & loco
Ediderat Catanaens Retinae Classarii imminenti periculo extemit; uam Dilla ea subiacebat, nee ulta nisi navibus fusa tit se tanto discrimini eriperet. orabant. Ita etiam in epistolae corpore vulgavit: Cortius addidit tamen is aliquid vitil,, subesse Codd. produnt. Medi meus Reesinae Tasci imminenti periculo extraritae, Mnt. Recimae Nasei Amsnerui pe-M rimis exterritae. Heimst. Recline irasci imminenti periculo exterritae. Oxon. in margine Erνον retinere δενον imminanti,, periculo exterritae. Ed. Uet. Retinere Classiarii imminenti 'Hevis exterriti. Aldus Rectinae nasci imminenti periculo M extensitae: plane ut ArnZenianus: Gryphius Retinae amicι imminenti terimis exterriti. Ex illo Tasci, Nosci, irasci,m quod in ΜSS. haeret, eliciendum erit aliud vocabulum, quod aptius sit nexui orationis, quam vulgatum Cia syrarii, se quod ex ed. vet, absumpserunt , in primis quia sequitur in ΜSS. exterritae, & orabat. Mihi ineidit adtecto loco, sic mederi : Ret re elassis imminentι periculo exterrita nain villae ei subjacebat , nee titia nisi n ibus fusa) ut seis tanto discrimini eraperet, arabat. Sic sensus eli apertas, & oratio recte procedit. Simul patet τὸ Classiani Glossam ,, esse m classis. Classis enerrita arabar. is Ex tam elaris veteris scripturae indiciis, eam agnovisset Cortius expungendos a Plinii epistol1 Classisνios, nescio qua ratione ad Classem ma fugiat , cuius ne umbra quidem in omnibus eodicibus a Friderico Brumero, atque a Neapolitano Anonymo inspeEtis. Ex editione principe quae prodiit anno I47I., quamvis id Anonymus restire non potuerit d) sequentem affert lectionem : Egrediebatur domo, accepit codicillos Retinae Dacesse imminenti periculo exterriis
rae, nam talia ejus subjacebat, nee ulla ns navibus fuga, ut se tanto discrimine eriperet, orabat. Editio prinoem in eo differt ab Aldino, Medieam. ς Amreniano exemplari, 'ubd unam omittat in Rectinae e Inomine literulam; in reliquis, & praesertim in addito Ithacesae vocabulo rectius ineedit. Quare a Rectina misso et 'linio eodicillos diremus, cuius imperio subditi apud Misenum , & non alibi, degebant Classiarii. Qui Classem, vel Classiarios in sequentis Plinii epistola adoptarunt, ea ex caussa fecisse videntur, quia Retinam Μiseno subiacentem villam post Hermolaum seripsere. Hos inter primum Catanaeci loeum dabimus. Ex retentioribus illos sequuntur Sa-εyasi Μactius se , Bellogradus . Illos in errorem adduxit Μiseni reeordatio epistolae enarratoribus familiaris,&Classiariorum nomen tu ipso epistolae corpore ingestum. Uerum per se patet, vel Hermolao exeidisse Misenum pro Vesuvio, vel typographieo mendo in Plinianis castigationibus irrepsisse. Hae uitur in re omnino Neapolitano Am-nimo subscribendum, qui nullam cirea Misenum Retinae. aut Re ae villam unquam fuisse innuit te . Neque sani Hermolai Barbati aevo sub AMiseno extabat. Quare eum Hermolaus qui Mularum ore loquebatur hoe loco non solitii methodo incedat: aperto ostendit Misenum pro Vestitio nominasse. Quis enim viculum sis Roma, sub Pa 4
adesse seriptitabit Contra optimE sub Vesriis, ut Plinius avunculus oppulam sub Rhodope M, & alia itidem sub
montibus defetibit. Neque aliquis ab oppido Mileni ad promontorium confugiat, cum nulla sub promontorii eaute adesset villa, sed in ipso promontorio urbis, areisque Misenarium assurgerent moenia. Miror diatonis asperitatem Cellario intactam, imi, adoptatam, eum Hermolaum, & Catanaeum secutus ex eorrupta Classiariorum lectione Retina , dicat i , erat proximὸ sub mono Vesuvium Dragus posita. Sed quid ad opinionem nostram comprobandam magis op:amus, quam Barbarum affirmasse Resnam tribus ei rei ter passuum milibus a Calasero distare, quose Herealanenses, & Resinates tanquam navali, & statione uterentur Nobis qui Misenum, Resinam, Calastrum ad haec eo. gitantes lustravimuςὶ omnia satis elueent. Caeteri Neapolitanum eraterem consulant, & verissima me hoc loco protulisse invenient. Longius modo procedendum. Qua ratione huius epistolae interpretes Classiarios Retinae imminenti Periculo pavidos describant, itemque Praefectum orare possint, ut se toto discrimine eriperet. nusquam intellexi. Plinius classem Miseno, non alibi praesens imperio regebat. Cur igitur Clastiarios ad Retinam stantes dicemus Nilenatium Classiariorum castra eirca Misenum erant. Hie immensus ille, & nobilissimus sinus, ex quo Romani meliores Europae provincias lustrabant ἡ . Quidquid igitur vetustissimis temporibus stationem, & portum ei ga Herculanium extitisse, conecteremns ἔ eelebratum Plinii aevo fuisse, nullo ostendi potest testimonio , neque ubi Resina iacet, recta litoris faeies reeipiendis navibus idonea, nee viculus ipse distans quatuor a mari stadiis Portus vicem praebebat. Quare Plinio potius maris Praefecto, & praesenti, quam Dionysio Haliearnassis eredendum. Hic Herculanio tutos portus tribuit ιὶ ἔ Plinius e contrario, Misenum, Baiarum portum, subinde reliqua in Herculanei, Se Pom8eiorum oppidorum non rem attingit: illius tamen portus quamvis eaeteros in ora recenseat) minim Ecelebravit. Ubi hujusmodi Literatis tanta hine inde de Retinae, α Herculanei antiqua positione congerentibus inn tui saJ Vid. epistol. II. pag. 84.ς a. oe ops. XV. pag. D6. rig. sbJ Pag. DCCCXIIII. ro. seJ Ditis eastigat Plinianari sal Viae. ouju sit. M. Xια seJ Epist. 18. si Epip. ad λυθυ. pag. 43. seJ Epip. I. pag. 58. shJ Lib. IV. ra. siJ Db.ὶ i. o. I J Vιῶ quae lib. V. auferuntur. siJ Lab. I.