장음표시 사용
341쪽
meas petrvenere, quae collegisti ad conso. landum te te in tot malis atque miseriis,
quibus patria tua opprimitur , dialogosque , quos habitos fingis a coeco montium habitatore , ita libenter legi. ut non mihi videretur celeris ora relicta ulla ad commovendos Sensus , ad commendondam virtutem . ad Cci Sapientiam, honitatem magnitudinemque prae dicandum . O od exagitandos eos, quorum dogmata de statu hujus totius munda atque naturae partim ficta sunt aperte , partim e futila temere. Tum quidem tu antinum iv duxi meum monumentura aliquod poSteritati Iadere meae erga te obseνυanliae, O ex Γiccati dialogis occasionem arripui in tuo
nomine vulgandi quae de illius O patris Ofratris υita exaravi, quod munusculum non ex re ipsa, sed ex o ferentis υoluntate metieris . Quod si tanti essem, ut mea Scripta tuorum laudes aequare possent, confidentius quidem tecum agerem , neque me tibi purgarem. quod te alta meditantem ac procudentem meis ineptiis interpellare ausus fuerim . Extremum est, ut Deum Optimummuaimum prccer, ut Tibi O patriae tuae
342쪽
prosperiora ac feliciora concedat; sed in his asperitatibus rerum nunquam te ipsum δε- seres, neque te adeo addices severioris, ut ita dicam , supercilii artibus , quin identidem ex Musarum etiam cantibus graviorum cogitationum, , publicarum calamitatum allevatronem petas . Vale o quid cogites, quid sis acturus, quid moliaris pro nostra conjunctione facies me certiorem. Iterum vale . Pisis IV. Id. Ianuarii
343쪽
S aepe evenire videmus, ut qua in familia
laus aliqua sorte floruerit , hanc sere, qui sunt ejus stirpis, cupidissime persequantur. Hinc factum, ut inter Riccatos tres summos & philosophos & mathematicos inveniamus, qui ex ipsa sapientiae stilpe generati videmur, de quibus sic dicam , ut non iacile intelligi possit utrum doctiores , an in omni civili Mchristiana virtute exercenda meliores fuerint.
Veteri & illustri familia ii orti sunt, quae
344쪽
quae Tarvisio in Castrum Francum nobilem Tarvilianae provinciae coloniam habitatum concesserat, ex quo oppido Tarvisium rediit. At Jacobus , de quo nunc dicere instituo , Venetiis natus est ex Montino i iccato Comite, Sc ex Justitia Columna semina primaria , 8c prudentissima . 9 diligentissima anno Μ DCLXXVI. V. Kal. Iunias. Dum lustralibus aquis abluebatur in S. Angeli Aede , susceptus est a Francisco patruo nomine Ranuccii Farnesii Parmae se Placentiae Ducis, quem unum maiores ejus adscivisse sibi patronum videbantur . Puer patrem am 1 t. Educatus autem in
Brixiano collegio, quod tum Iesultae regebant, singularis M prope divini ingenii signa
dedit, sed institutio ae disciplina perversa , quae tum in scholis dominabatur, illius vim potius retudit, quam auxit ..Casu loqui audisiit de Galilejano circino, ut nominant, pro
portionis, quem cum sibi comparasset, ejira mirabilem usum M proprietates noscere con-
eupivit , & geometriam per se didicit. Postea patrui se matris jussu coactus in Gymnasio Patavino operam dare juris prudentiae , sic dedit quidem, ut nunquam ab se curam abje-
345쪽
338 Riec ATI s cerit proficiendi in mathematicis disciplinis,& cum sibi dux esset, penetravit ad Cartesianae algebrae mysteria . Tum frequentare coepit virum Sane eum paucis comparandum
Stephanum de Angelis , qui astronomiam &mathesin in eodem Lyceo docebat, Sc a quo plurima adjumenta atque subsidia ad iter reliquum conficiendum se habuisse grate Sc pie confitebatur. Quo tempore cum ad manus illius pervenisset opus fortasse Newtonianorum maximum , quod inscribitur: Philosophiae naturalis Principia mathematica, ad illius arcana Se posse penetrare principio desper Vit, mox cohortationibus & auxiliis Angelii,& sua ipsa sustentatus diligentia, quod optabat , tenuit , & per hoc quasi caelesti spiritu se auctum fuisse dixit. Id majus esse putavit, quam illis juris prudentiae insignibus decorari , quibus an. MDCXCVI. accepti , in patriam rediit uxorem ducturus Elisabetham Οni-gam spectatissimam feminam . Hae nuptiae plenae dignitatis, plenae concordiae suerunt. ex iisque octo nati sunt filii, quinque masculini sexus, tres autem seminini. Familiae
cura , aut commodum , aut Otium nunquam
346쪽
removerunt Iacobum a mathematicis studiis, in quibus interdum adeo occupabatur, ut eum Vis quaedam a Sensu praesentium rerum ab Strixisse videretur. Jam universa Newtonianaanalysis in sua potestate erat, quod tum perpaucis Italorum contigerat ; abundabat etiam eterum geometria , & cum utramque mire conjungeret an. MDCCX. rationem docuit quam
drandi post-evolutam cycloidis ς egit etiam de connexione, quae est inter constructionem aequationum analytica mim, O quadraturam infinitarum curvarum
que problema quoddam , quod Veret alia pro posuerat mathematicis 84 dissicillimum existimaverat i) . Alias Sc solvit quaestiones usus
6 Extat in Vol. III. det Giornale de' Letteratiae Italia. Est autem hujusmodi. Troore Ia reta centrale, che si riclitede ad un mobile per descrivere una data curva in un meZZo ria
pleno di un fluida, la cui densita varj Seconta certa proportione , e resista at mobile in qualsi oglia altra ragione composta di quelladi se stessa, e di qualsisia altra mola: plicata dei l a velocita .
347쪽
3 o R I C C A T I s. sua quadam methodo expeditissima ad eonis struendas aequationes tum determinatas, tum in determinatas , quam tanti fecit semina satis intelligens hujusmodi artificiorum & magiscra Caietana Agnesia, ut de ea volumine in primo suarum Institutionum analyticarum plura
disseruerit. Id spectabat in primis Iacobus , ut in perdissicili analyseos seientia faciles Seexpeditas vias reperiret, per quas ipse ceterique incedentes novis gravissimisque inventis mathematicas disciplinas , quae purae & mixtae dicuntur, augerent atque ornarent . Sic eum de radiis osculatoribus semel atque iterum tractandum suscepisset, rationem docuit revocandi aequationes quasdam differentiales secundi ceterorumque graduum ad eas , quae primi sunt, ita ut uno dumtaxat canone quotquot excogitari possunt sermulae contineantur, removeanturque dissicultates calcolorum , qui ad secundas majorisque ordinis suxiones pertinent. Hac methodo nullam latius patere existimavit , de qua, ut 8c de problemate. quod sic erat, dato quacunque ratione radio osculi per curυam describendam hanc eurvam describere , pluribus disse-
348쪽
DE TRIBU s 34 rruit in opusculo , quod relatum suli in Partem III. Vol. II. commentariorum de Bononiensi Scientiarum s artium Instituto atque Academia ci) . Odorabatur quam sagacisSime po terat quom modo ex uno invento aliud obi neri posset, & ipso res analyticas tractante . omnium dissicillima seientia fiebat quotidie Meopiosior & expeditior. Cui rei id argument esse poterit. Summus vir Iacobus Hermannus, dum Patavii mathematicas disciplinas publiee docebat, in Volumine II. Ephemeridum Litterarorum Italiae suam quamdam elegantissimam solutionem protulerat problemaiis inversi virium centralium in vacuo , de qua quaestione cum binas solutiones suas an. MDcCX. Parisinae Seientiarum Academiae obtulisset Io. Bernoullius , ea de Hermanno pronuptiavit, ut invidiae, aut acerbae sane severitatis culpam contraxerit. Illius defensionem pro sua
amicitia suscepit Riocatus, & illa conjuncti
ob Agnesia in fine lib. IV. Institutionum Analytiis carum exempla dedit hujus methodi.
349쪽
ne analysiS cum metaphysica, qua Saeculum hoc nostrum gloriatur, de ratione, qua S
intum est problema non enim quaestio erat de solutione) usus sua illa methodo ad separandas in determinatas in aequatione disserenuali aptissima, ita disseruit , ut non modo amici gloriae defensor, verum etiam dignitaras suae ascriptor judicatus suerit. His multa objecit Nicolaus Bernoullius, quem Riccatos acile suit convincere, etsi satisfecerit pietati in defendendo patruo, non satisfecisse tamen aequitati caussae . In his autem , quae ad Bernoullii responsa reposuit, ostendit quibus maxime Tonditionibus utilis sit sua illa dimidiatae . ut ajunt, separationis methodus ,
quibus innitatur principiis, Sc quibus illustretur exemplis. Disces etiam ex iis rationem aequationem curvarum transferendi a soco ad axem , cognoScesque aequationem , quae am
plectitur infumas curvas , quae describi poS- sunt in vacuo a mobili corpore , concessali vpothesi, quod vires centrales sequantur ram Iionem inversam cuborum distantiarum. Illud S animadvertit, quod si in v cuo, mutata lege virium, necesse est mutari indolam cur
350쪽
vae , in pleno , quaecumque lex ponatur, Si
modo densitas medii certa variet ratione, unicam sume ere curvam . In hac disputatione ita se gessit Rrccatus, ut veritatis, non coia tentionis cupidus videatur, Sc sane Herirannus , quidquid Bernoullii assirmaverint , valde gavisus est talem sibi obtigisse defensorem , quanquam de illo suis in scriptis tacuerit . Non passus vero est Leibnitius propagari longius hujusmodi displuationem, uberrimos licet scientiae sontes contineret, tantique viri voluntati Sc Bernoullii di Riccatus libentissime paruerunt. II ic vero , ut magis magisque probaret se posse multum in geometria , schujus studium minime languere in Italia , propositum a Nicolao Lem ullio Italis geometris problema quoddam de legibus , ut ajunt, vivrium sollicitantium Solvit, eodemque tempore
de rectificatione logisticae, quam per ipsam ejusdem descriptionem obtinuit, de orbita aeorpore descripta, data velocitatis lege, quod problema proposuerat Leibnitius, Sc de duplici refractione , quam omnes radii paralleliincidentes in sphaeram patiuntur, & de socis primariis A seeundariis lentium sphaericarum