장음표시 사용
31쪽
ter diuturnas accessiones , febrem tertianam servare
similitudinem typi quotidiani item omnium harum
febrium gravius esse , articulorum frigidum torporem , qualitatem febris constituere levius, cum sit tantum horror ex omnibus autem minus grave, cum sine his symptomatibus , solo fervore, hae febres initium accipiunt. Observata autem haec , perenni experientiae consentanea sunt. Vide Artis medica principes, inter quos, Coelium Aurelianum.
XXXI. Dile sic fortis accessio , multa , aliquoties, cum insultum poplectico similia habet. Huius enim morbi species duae , quoad modum , distingui possunt: alia quae somno similis altissimo videtur, et alia quae: diversis contorsionibus corpus adficit. Harum prima gravior iudicatur, siquidem similis est apoplexiae , at,
plerumque, raptu, atque violenta musculorum contractione adprehensi , exinde in altissimum soporem deveniunt. In omnibus , praesente accessione , Sunt zsensus privatio , ut ignis actionem nequidem sentiant
in quibusdam , immobilitas perfecta, cum ore demisso, vultu pallido , respiratione tarda , pulsu magno raro , atque alti soporis simili oppressione. In aliis, diversanaembrorum diductio, et impetuosa projectio vultus contortio , et etiam oculorum , quae, OS accessionem saepe perseverans , strabo et vagos, fingit
aegrotantes , quod tamen in leni insultu haud evenit. Accedunt, gutturis stridor, et singultus, faciei rubor, venarum inflatio , et aliquando pulsus, et respirationis cessatio tum , per intervalla, Virium recreatio palpebrarum suspensa positiori dentium illisus atque stridor, cum prolapsa lingua , quae saepe dentibus praeinciditur Sequuntur saepe, praecordiorum inflatio, stercorum , et urinae in voluntaria emissiori sudor roscidus, rigenti corpore Fere omnibus , ante dimissionem , peros atque nares fluit spuma quidam confusas voces emittunt. A tanta agitatione resumpti In Sti sunt,
32쪽
conquassati, pandiculantes, oscitantes, Omnium gestorum ignari. Manent per aliquod tempus Figer motus , Oticis Corpori marcor, oculorum turbatio, venarum frontis inflatio , et aliquibus , mentis alienatio. Vix e tectior, qciam in paroxisin epileptico, habetur imago perturbationis omnium functionum, illarumque etiam ceSsationis , tu vel minus laesa commilni rimne nervorum: ab influxu , qui saepius a distantibus locis procedit, quique praeviditur XVI), ut
quot dianam habeo occasionem Observandi Fere perfecta etiam est primae speciei, cum poplexi , simili-
tuclo , ab illaque nisi accessionis brevitate discedit quae si in longum porrigatur, poplecticus raptus dici Potest. In pulsu autem nullum est discrimen , chm ain advertente Galenes introduci in pulsus y epilepticorum et poplecticorum pulsus sint similes sed discernuntur morbi, P. ab affecta respiratione, quae 5 vehementer opprimatur, poplexiam denota Σ'. quod epileptici insultus brevi finiantur , magnaque ex parte bona valetudo illos subsequatur , dum e contra longior sit accessio apoplectica , illaque soluta , creberrime soleat paralysim succedereri 3'. quod in epi--lepsia , sit plerumque mira convulsio universi corporis quod in illa , spuma ex ore fuat. Minus tamen valeret hoc ultimum signum , si unicum esset cum viderim quosdam poplecticos , etiam ab initio spu-
XXXl I. poplecticos facile est discernere correpti hysterica praefocatione , vel hypochondriaca
accessione. 1ncipiente passione hysterica , nauSea multa sit, trin ventris quodam rugitu SenSu Omnes pedetentim cleficiunt Prespiratio sit dissicilis, creber, ethre VlS POSteaque ira arctatur, ut veluti v mculo praestrictae fauces videantur; aeo erit mutescit pulsus, initio , Vix immutatus, hi hc Uru , par 'US , retroactus,
intermittens et prout resurgunt, fit plenior, major,
33쪽
frequentior. Dentes saepe illiduntur , atque stridunt;
spuma quoque aliquoties O foedatur , et in insultu non raro etiam observantur saltus membrorum , ut in epi ilepsia. Haec in uxore mea carissima , tam gravida St, saepe heu nimis, per duo , vel trium horarum spatium , Observavi. Haec etiam licuit videre , primis huius mensis Martii diebus , in juvene hypochondriaco, qui a
compressa ira, mutus et rigidus factus , poplecticus ita credebatur, ut am apud eum sacerdotem invenissem sacris vestibus indutum , extremam Ecclesiae romanae unctionem mini Straturum , quem recedere deprecaVi, promptam aegrotantis Salutem in me recipiens. Ad hysteri cum insultum revocare censeo CVCS APD-plexias ab Hollera observatas , in gravidis, ad O' diem, et ad '' . mensem. Hos insultus vidi in mercatoris uxore , '' graviditatis mense , term matOS Cpi-leptico paroxismo absque noxa , nec reditu OS partum, qui primu erat.
XXXIII. Facilius adhuc ab apoplexi di Scernuntur insensibilitas , immobilitas, et phonia, quae com tantur animi deliquia asphyxiam , syncopem , et frigus intensum. Frigus , videt, mus in hujus opusculi cursu. , veram aliquoties producere poplexiam Pa si debiles occupat, vel si Vehementius algeat, calorem vitalem, excitabilitatemque absumit , veramque , inficiendo nervos pulmonis et totius corporis, Sphyxiam causat. At in asphyxia, ut in lipo thymia , et syncope, Vix remanent pulsus et respiratio , quo inpruam ab apo-plexi distant. Deficientes animo , propter alimentorum inopiam, habent oculos distentos, dentes disjunctos , et concidentes pulsum parvum et adeo imbecillem, ut aliquando interire videantur, cum frigido torpore. Sed haec , ut in asphyxia et syncope , diu durare nequeunt quae si perseveraverint, mori, Um Soporosum significant.
XXXIV. Aphoniam aliquoties pro Pro sumit ψ-
34쪽
pocrates , aliquotiesque pro poplexi a Non pigeat hac de re, Sennerti et Pigelii referre observata. Ait
primus , se aliquoties in praxi observasse affectum quemdam , qui merito ad phoniam refertur an tamen sit apoplexi dubitat, cum potius inter epilepsiam et poplexiam positus esse videatur. Etsi enim veluti apoplectici concidant aegri , tamen motu plane non priVantur, neque convelluntur , neque etiam vox in initio plane perit, sed interdum quaedam pauca tamen proferunt. Talis aphonia est quam ebrii quandoque patiuntur, ut exemplis sequentibus patebit: Vir quidam doctus , debilitate ventriculi laborans , cum menSaeras- Sideret, et parum comedisset, subito color faciei nautari coepit, vocemque amisit, ita tamen ut quaedam pauca loqui potuerit. Notus non fuit ablatu; cum manu , medicamenta propinanda a se propelleret, et ab adstantibus ductus, ambularet oculos habebat apertos, neminem tamen cognoscebat Accidit vero , ut clam ultra dimidiam horam ita habuisset, surgeret, et stans, sed ab adstantibus sustentatus, evomeret cruda multa, ac plura, quam tum absumpsisset. Post vomitum, statim ad se rediit, et adstantes agnovit, se tamen vomuisse non meminit atque ita horae spatio , ab hoc affectu liberatus est. - Simile malum alium quemdam virum, media nocte , post crapulam invasit; qui itidem vomuit, sed vix post horas duodecim, liberatus est. Idem post quinque septimanas , hora tertia pomeridiana , eodem malo Correptus est, cum solus esset pronus in faciem concidit, frontemque parte sinistra, laesit, et pronus in facie acens repertus est. In lectum deportatus, mox vomuit aliquoties,
neminem agnovit, motu tamen non plane privabatur nam omnia medicamenta, manu sinistra tamen sola, a se epulit, et stans a ministris sustentatus, in matulam minxit, paucaque locutus est. Post horas duas, plane mutus, tus, stertere etiam coepit, et aliqua
35쪽
convulsionis indicia in brachiis apparuerunt, et ante
Sextam Vespertinam , mortuus est. - Αlius quidam vir , hepat calidiore praeditus, cum crapulae nimis indulsisset, subito , mensae assidens , Omnium Sen auum perturbationem passu , atque phonus factus est. Sermonem post horam recuperavit , sed sensuum
illa perturbatio diebus aliquot duravit. . Eo morbo , plus quam vigesies correptum fuisse , ducem militum auctor agnovit, semperque tamen convaluisse. Omnes post vomitum melius se habuerunt, nullusque paralysi fuit correptus , quod non fieri solet in apoplexia. Hunc affectum nasci plerumque, aut Sennertur, a conSensu partium inferiorum. Addam a dispositione hypochon-driaca , cui bibuli saepe obnoxii sunt. Vomitorium suadet auctor , quod protinus omitum provocet, et prae caeteris tutissimum iudicat vitriolum album iniusculo aliquo pingui sumptum , quod statim vomitum ProVocat, cum caetera vomitoria plerumque tardius id praestent.
Similem morbum observavit Adrianus Digelius r Est, inquit, morbus in Germania et Pannonia fre-Μ quens, quem Austriaci, oravi, et Styri, timOD rem appellant , inter poplexiam , et pilepsiam
is quodam modo ambigens Cadunt enim veluti apor plectici, sine sensu, non tamen motu privantur , is nec convelluntur, ut epileptici, aliquando stertunt, is nec tamen discusso morbo , paralysin alicujus mem- bri incurrunt. . Vide horum auci vera cap. de capit morbis.
36쪽
De causa poplerim rcaeima , cum historia πιο horum , et POPsectorum cadaveriam sectionum , atque adnotationibus.
XXXV. JUOTID1ΑΝΑ constat experientia, levem
cerebri compressionem , oculorum caliginem animique deliquium producere majorem , Soporem , tu-Porem, SenSUSque, ac motus privationem. Quae si diutius pergunt , vitae cessatione terminantur. Si directa haec compressio a corpore quocumque , Vel impediatur reditus sanguinis venosi cerebralis, in corde dextro, a ligatura, suspensione, polyposa concretione, plenitude venosa eximia , vel alio modo iidem effectu consequuntur. Quae docent experimenta in vivis, morborumque observatio , confirmantur , invariabili modo , an atomiae pathologicae monumentis. Verum equidem est, in multis morbis , effectus mortis pro hujus causa saepe haberi potuisse : injuste tamen agere mihi videntur recentiores quidam, qui omnino hoc genus rationis ejiciunt. Cum enim ex Plurimorum cadaverum sectione , semper in iisdem morbis, eadem inventa observentur, morbi phaenomenis consona cumque labes profundae reperiantur quae tam cito a morte recenti essici non potuerunt, dubiosus omnino de certioribus esset, qui adeo constans argumentum in indaganda natura morbi rejiceret: hulus autem characteris sunt in corpore poplecticorum observata quae numerosissima , ex variis temporibus , et auctoribus, collecta , tantam similitudinem inter se ferunt , ut nullius morbi adeo comprobatam Judicem causam proximam , quam poplexi M.
37쪽
XXXVI A seculis XIV XV et XVI, poplexia
causam per cadaVerum Sectionem , indagasse medicos Italos inprimis , ex celebri Bonet Sepulcreto comperitur , in quo numeroSae variorum auctorum horum temporum , collectae leguntur Observationes, quarum vi substantia est semper repertum fuisse in calvaria apoplecticorum modo, in ventriculo cerebri Sari guinem e sum, ut et ad basim cranii, Pleatusque retiformis , vasa tumida , insata , Subnigra modo aquam limpidissimam , utSCOSam , gelatinosam modo , varios abceSSUS , tumore , Oncreta eaetranea corpora. Similes labores persecuti sunt,
Columbus, Fernelius , Platerus, Bauhinus, Willistus , indanus, Valsalxa We ferus, et , usque ad seculum XVIII , quo curiosius adhuc et doctius ,
morborum causae in anatomicis lucubrationibus per-
Scrutatae sunt, semperque , cum eadem conSecutione.
XXXVII. Profitetur Columbias de re anatom. l. I, , se non semel dissecuisse, qui ob fortem apo-plexiam obierant, in quorum cerebro magnam aquae copiam reperiit, perspicuam quidem , sed glutinosam aliasque se observasse iam matrem , in vesiculas
limpidas, elevatam. Fernelius cie abdit. l. II c. 15 refert historiam viri viribus integri , qui sinistri oculi ictu vehementiore repente attonitus corruit, et horis duodecim, absque sensu et motu interiit. Secto cranio , vidit auctor, interiores oculi enas contusionis vi diruptas , a quihus sanguis concretu , cochlearium duorum mensura , in cerebri basim procubuerat; entriculi prorsus illaesi, inanesque cernebantur. Alium secans idem Fernelius , qui , citra cauSam externam , popleXia extinctus erat , vidit plurimum humorem crassum et viscosum, ad hasim cranii, super contextum vasorum reti formem. Alia , caput
apoplectici perlustrans , in hoc nihil observavit, praeter sanguinem grumosum in jugularibus Ideo, Nis-
38쪽
m Innus sedem apoplexige posuerat in torcularierophili , quod ibi sanguinem grumosum inventisset. Felix laterus sede observ. propriis L, a poplexi a
mortuae anus, calvariam cum aperiisset, cerebrum ipsum in meningilius velut fluctuans deprehendit; quod, mox dissecta crassa membrana , puris alicujus instar vel muci crassioris, per faciem dissiuebat Marcellus Donatus il a , hist med admir. c. 6o dedissecto apoplectico loquitur, cuius universa cerebri substantia, ventriculique , sero copioso inundati erant. --
Simile loquitur Daniel Horatius observ. anatom. 30
de cerebro principis , poplex la extincti, cujus cerebrum amplum , copioso sero diffusum inventum est, Vasaque cerebri , sanguine nigrissimo turgida observabantur. Narrat Georgius Bauhinus de observ. propriis γjuvenis , lutetiae poplexia extincti, illic,caput
apertum fuisse , ex eoque quam plurimum sanguinem atrum , atramenti instar em uxisse. Refert fit mulier Lindanum dissecuisse, Amstelodami, caput hominis qui a triennio, multum doluerat in hac parte , inva-niisseque ventriculos cerebri limpido sero plenos, ad quantitatem fere duorum sextariorum. IVillistus cerebr. anatom. fatetur se saepius vidisse in capite, recens post mortem aperto , iam matrem, vesicae instar distentam , ac pellucentem, ut aqua plurima, subtus inclusa , eadem intumescere videretur , quod tamen omnino fieri compertum est a flatu membranam distendente.
XXXVIII. V Uer, qui singulariter de poplexia
scripsit, dissecuisse se testatur trium poplecticorum caput, inveni isseque vasa cerebri tumida, sanguinemque effusum, variis in locis cranii, in aliis concretum , in alio liquidum Statuit autem Cnescio qua ratione motus' loca principaliter affecta, non Sse Ventriculos, sed cerebri et cerebelli substantiam, adi simcranii factaque contemplatione divisionis variorum
39쪽
ramorum carotidum , effectibus strangulationis apo plecticam mortem aequiparat Loquitur de primario Aulae ministro , cui subinde memoria delebatur, re dintegrata postmodum postquam saepius has alterna tiones passus esset, profundo sopore triginta horarum periit. Dempta calvaria , effluxit magna copia aquae , et cerebri anteriori parti adhaerentes obserVabantur e sicae, aqua limpida distentatae. Quod autem notandum est, de cephalalgia , vertigine, aut tinnitu aurium, nunquam fuerat conquestus. In sene ann. 64,
homine plebeio, sed ingenioso tauro , et quotidiano
labore ictum quaerente , circa meridiem , subita apo-plexi mortuo, cum toto matutino tempore , idem fuerit in opere, et sermone ac ante , invenit auctorserosam colluviem copiosam , inter duram et piam matrem, inter hanc et cerebrum , in ventriculis cerebri, et inprimis in quarto ventriculo, sub hasim cerebri, et in theca vertebrarum. Habitus hujus senis fuerat ca-checticus, et tumidus crapulosus sitibundus. Notat autem , saepe se observasse inter duram et iam matrem serum copiosum, cum impetu prosilientem , dum
pertunderetur dura mater, et totam cerebri et cerebelli superficiem , quasi gelatina quadam obsitam. Exulcerum Ianantium et fonticulorum coalitu , ut ex coryzae, pedum sudoris , catarrhaliumque affectuum suppressione ex retrocedentibus scabie , arthritide, et podagra, poplexiam natam , se Vidisse testatur, et praeter liquid , varia etiam tumorum genera , Steatomata, quirros , etc. in encephalo poplexia demortuorum , aliquoties inventa fuisse. Porro , tumores lymphaticos in brutis etiam se observasse profitetur idem clariss V fer immo narrat stequentem contingere bobus vertiginem, apud sub silvanos in Helvetia tuncque bubulcos mederi sequenti modo : malleolo , pone cornua cranium pulsantri et
ex uno audito distingunt, an praeternaturale aliquod
40쪽
ravum sub cranio adsit quod dum suspicantur , tatim locum quem pulsaverant, perterebrant, et per calamum foramini immissum, attracto spiritu , hujusmodi vesicas educunt quae si in superficie encephali extiterint, cura succedit; si vero profundius immersae fuerint cerebri substantiae, nihil sperant; unde praesens Iani , tunc illico haec animalia jugulat Testatur quod hoc experimentum coram viderit, et cum pluribus hydatidibus, quarum multae non erant minore nucemoschata , adductis, vertigo non cesSaret, mactatum illico fuit animal, et in ventriculis cerebri, praecipuo
sinistro , plures similes hydatides invenit. Vide Weps de apoplex )Ut opus edidit Nepferus , similes hydati dum inces ebro fuerunt multae observationes Legitur in Actis Edinburgensibus, saepe inventos fuisse seros O tumores in cavo cranii poplecticorum , qui tenui sub pellicula collectam lympham continebant in his a tem dum viverent, dolo fixus in determinato capitis loco fuerat, eodem quo sub cranio, tumor seroSuS, avellanae nucis magnitudinis , in dura matre inventus erat Piam matrem in Vesiculas limpidas, quam multas elevatam habes in operibus celeb. Schwenche , et Van-Swietem, et in repertis ili Morgagni , de quo infrR. XXXIX. Baptivus, medicorum memoriae tradidit historiam poplexi de mortis , et sectionis corporis summi quondam anatomici a Uighii , ab ipso amico Baglivio institutae, mense decembri 1694. Marcellus Malpighius, ann aetat. 66 circiter , postquam tota vita, variis cruciatibus podagricis, calculosis , et , obnoxius fuisset, a poplexi tandem corripitur , 5 Julii, ann. 1694, praecedentibus curis , et variis animi passionibus , etc. Accessit poplexiae, paralysis totius