Isaaci Vossi De motu marium et ventorum. Liber

11쪽

rum motus pertimescant 3 Quandoquidem vero humana ratione id ipsum essici nequeat, nullumsaltem erit crimen quantumvis pauca expositisse, dummodo vita proficiat &aliqua exinde redundet utilitas. Non itaque

aversa & injucunda fronte istoS conatus nostros excipietis, ut spero, praesertim si praeter voluntatem plus aliquidcontulisse videamur. Quod si me non omnino spes fefellerit,& aliquam saltem adprobationem promeruero, non tantum mihi gratulabor, sed & summo pere accendar, ut & haec ipsa & complura alia ad idem argumentum facientia aliquanto copiosius & diligentius imposterum persequar. Sin vero inutilis visus fuerit labor noster,non tamen propterea boni civis ossicium negligam, nec cestabo, ILLuSTRIssi Mi Do-Mi Ni, & Vobis,&Reip. omnia selicia precari. Illustrusimo , Potentissimo vestro ηomini

devotissimus I S. VOS SIUS.

12쪽

IS. VOS SIUS.

QUAEmvis nesciam, mi Lector, quo te compellare debeam

Iitulo, eo tamen te asioquor, qui se consuetudini se aquisati maxime mihi conveniens videtur. Verum fam. tum abest ut putem plerose; vestrum a quos se benevocus mihi fore, ut etiam nunc non deesse cognoverim, quisu pecie honoris or benevolen seriptis no ris clanculum infrientiar malignos jamdudum acuant Hentes , ut tabidi se virosi pectoris ad tu quincunque etiam Hugeni a nostra partus priusquam in lucem prodeant aut enecent, aut saltem mutuos is invisos reridant. Forsitant exsectas ut magno apparato talibus obvius procedam, or tam insignem injuriam ullum eam: sed vero longe falleris A sic existimas, neque enim e re mea videtur ut contra illos accingar, qui nonamia sed i seruati Altinnia ferre meditantur. senim nobis imponunt amici nonnulli , vivit in quis tam Orcademiis genus quoddam hominum, qui jurejurando se mutuo obstrinxere, ut nullam veritatem si qua a nobis veniat admittant. Licet i inter se non eadem sentiant , in eo tamen conveniunt ut pleraque nostra, etiam non intesiecta, meros errores se meras adpellent imposuraε. An non merito ridendus , s de iis velim vindictam sumere qui ii s oculos eruunt se volunt arulam acineresunt caritatem' Profecto si nostri nominis odio ipsam quoque velint odisse veritatem, nec illis pejus, nec mihi melius quod imprecer habeo, quam ut moribus se ingenio suo semper fruantur, se. me quam maximo semper odio pergant persequi.

Vs vero ad te veniam, Lector conisis, haud opus apud te longa prasatisne, quum etiam absque ea non ingratam fore sperem haneno ram optatim , quam si non omnino pr. veris, animam saltem, in tutum non improbabis. In argumento, quod hic tractan-

13쪽

rius quam solvunt discubates qua passim sese clerunt.

hie siderum influentias, ut vocant, aut occultas qualitates aut magneti os invenias , omnia ad Solem 'o aquarum refero li-

bramentum. Pollum quoque hic motum a ruo seu Glarium seu Ventorum, quem non in itis pene nautarum testimoniis ci em. Dperimentis possim comprobare si necessitas exigat ; ita ut hae sati rem in parte nihil a me temere adstrmatum fuisse audeam pollia eeri. Vnum si tantum concesseris, Solem nempe calefacere,o ut alial eorpora, ita etiam aquam exinde dilatari, Gr hoc pacto motu effici, ultra non est quodpsuum , reliqua enim sponte sua consequen-l tur. Σuodsi tamen aliquod sit quod me fugerit, aut non satis eae-

ame explicuerim , maximopere te rogatum velim , . ne mihi ignotas Hr lubricas adeo tentanti vias vitio vertaturs in tanta rerum circumsantia alicubi impingam, aut a recta aliquantum recedam

semita. diuam incertae se fluxa sint humanae de hac materia cogitationes , ne ipsi quidem dissilentur Scriptores, adeoque non δε- sunt qui propria quoque commenta Griphos se e sinigmata adpellarint. seuantumvis vero deicius fueris, mi Lector,aquiorem tamen te fore confido, quam ut haec nostra eodem velis traducere titulo, ac me operam ludere se meras promere conjecturas exsi-mes. Si quia igitur dignum auribus se adprobatione obseroasse. vi uerimus, ultra a te nihil exigam , ejiciesque ut facile concoquamui secus sentientium judicia.

INDEX

14쪽

1NDEX CAPITUM.

CAp. I. Motus Maris perpetuus in Zona Torrida. PAG. rII. Motus annuus, qui est prioris motus incIinatio, explicatur. III. Motus tertius priori semper contrarius. S, IV. Motus hujus causae licatur. 9V. Quo pacto per praediissum motum omnium marium libramentum restituatur. 1 VI. Omnia Oceani aequora in gyrum volvi &ad idem punctum unde recesserunt redire., UII. Quo pacto in fretis & angustiis moveatur mare.

salis.

non aequalibus spe iis ab lvantur.

experiuntur navigantes. -

XIII. Quare adillus major in litoribus quam in medio maris. XIV. re majores fiant aestus in conis Temperatis, quam in Lona Torri

implere olfrea&caetera testacea. 63

XVIII. Unde fiat ut quotidie aestus maris 48 minutis serius accedant. 7 XIX. Quaenam sit ratio augmenti & decrementi aestuum. Is XX. pae o & quibus intervallis motus εcaestus marium propagetur. 88XXI. Uentum esse aeris motum. 8c ostenditur aerem iisdem quibus aqua legibus moveri. ' η XXII. Motus aeris Soli contrarius explici br. 99Motus Diuit tred by Corale

15쪽

XXIII. Motus ventorum annuus. I Ixxiv. D. .enti, terrestribus, & eorum causa & origine. 3. XXV. Uentos marinos esse frigidos in Zona Torrida, terre- . stres vero calidissimos. Ios XXVI. Uentos marinos esse calidos in Zonis Temperatis, te restres vero frigidos, TIO XX VII. Unde fiat ut venti marini frigidi sint in Zona Torrida, de iidem calidi in Temperatis Tonis. II 3XXVIII. Unde fiat ut tempore AEquinoctiorum maximus obseruvetur marium & ventorum motus. II XXIX. Aeroscopii constructio ad praecognoscendas tempestates. I 2.

16쪽

MOTI MARIUM

CAPUT I. Moius perpentus in m Torrida.

Rimus de praecipuus motus maris& ventorum est is , qui inter Tropicos Solem constanter &perpetuo sequitur , ac nisi terrae obstarent universum terrarum orbem aequabili gyro ambiret. inamvis hic ubique in Zona Torrida, onspicuus sit, nusquam tamen magis viget ac manifestius cognoscitur, quam in mari Pacifico, quod Peruviam, sive Occidentale Americae littus, & Moluccas insulas interjacet. . Totum hoc spatium , quod ultra bis mille & ducentas leucas Germanicas patet, trimestri, imo etiam multo breviori tempore , naves e Lima, Panama aut Aca-pulco solventes conficiunt. Idem illas ventus Subso-Janus, idem quoque Oceani cursus in Occidentem

17쪽

semper vergensi Moluccas & Indiae usque litora cc mitatur. Sed & eodem vento & aestu seruntur, quia Moluccis aliisque Indorum insulis ad Orientale Afri- cae littus & Caput Bonae Spei proficiscuntur. Quamvis enim in Indico & Erythraeo Oceano iste maris &ventorum cursus nonnihil in Austrum inclinetur, ut postea explicabimus, perstat nihilominus, perpetuoque raptu Occidentem versus fluit. Tertia quae superest Oceani portio, quae nempe Caput Bonae Spei & Brasiliam , sive potius Africae Occidentale li- tus & opposita Americae litora Tonae Torridae sub JEA a intercedit, eandem perpetu conservat legem. Et hic quoque est perennis maris & ventorum in

Occidentem cursuS. .: Si itaque gnarus nauticae & tempestatum in singulis locis , orbem circumire proposuerit, minime dubitandum censeo, quin decem aut etiam novem mensium spati, voti si icoriapos fiat,dummodo ita in- stituat cursum', ut oportuno tempore , mense nempe Decembri aut Januario , Australia Americae steta . pertranseat. At vero si quis eandem hanc viam ve-- .lit insis ere & contra Solem velificetur , ab Ocel- dente nempe in Orientem , ' is ne viginti quidem an- .nis & forte nunquam iter hoc perficiet.. Mocus hujus causa longe alia est ac steaci iam nonnulli existimant, nimirum quod sol rectaeimmi-

18쪽

. ET VENTORUM.

nens Oceanum ebibat & cavitatem faciat, quam undae subsequentes implere debeant: hoc enim si esset jam non in Occidentem, sed Orientem versus mariamoVerentur. Cum enim eae partes Oceani quas Sol perpendicularibus radiis nondum contingit altiores hac ratione fiant, quam sint illae, quibus au Sol imminet , aut paulo ante imminuit, ac proinde depressores fiant ; jam necessario maria Tonae Torridaesse eeta Orientem versus fluere deberent, cum ex lege naturae ab altioribus ad decliviora fiat motus. Sed vero longe aliter se res habet planeque contraria est ratio quae m.re in Occidentem protrudit . . Sol quamvis calore sito' exhauriat & separet partes aquae subtiliores, non tamen deprimit aut minuit mas

ris superficiem & altitudinem, sed potius illam dit tat & extollit. Ubicunque Sol est perpendicularis, ibi altius protuberat Oceanus. Ubi demum Sol igno gius a perpendiculari recessit, tum demuna subsident

maria, dc aliquanto etiam inferius quam antea deprimuntur. Cum itaque illa maria quibus Sol ad perpendiculum imminet, aut paulo ante imminuit ; altius provehantur , quam sequens maris planities

quae Occidentem versus porrigitur,ac necdum rectos

hujus sideris radios experta est ; necessario contingit, 'ut ab altiore superficie ad depressiorem fluctus volvantur. Et haec quidem sola est ratio quae mare in

19쪽

Occ. lentem propellit. De ventis idem intelligen- dum. Quod enim AEquor , id ipsum quoque patitur Aer , huic incumbens. . Porro hic Oceani motus non praecipua tantum, sed & unica propemodu est causa omnium maris aestuumri qui ubique terrarum contingunt, ut ex iis, quae postea dicentur . manifeste patebit.

C A P. II

Motus annuin, qutes nivis inclinatis , explicatur.

PRaeter hunc maris & ventorum motum , alius etiam observandus est . qui & ipse Solem fideliter comitatur. Uti enim Sol non in eodem semper ve fatur parallelo, sed modo Boream, modo Austrum versus 'declinat ; similiter quoque maris aestus adficitur. Sole Septentrionalia ligna tenente, motus iste generalis & ipse quoque in Boream inclinat. Ubi vero . ad australia signa recedit Sol,lum quoque illuc declinat aquaram cursus, sic tamen ut partes Ocea- . . ni, directe Soli subjacentes, reeta in Occidentem fe

rantur. .

. Exemplo sit mare Pacificum. Qui hoc mare sulcant & a Peruviano litore in occidentem tendunt si

' Sol immineat AEquatori, experiuntur in toto Oceano Tonae Torridae subjecto eundem ventum & eundem aestum , quo ad Moluccas sine ulla vel mora vel o i ' . staculo

20쪽

, staculo ouam tutissime deferuntur. Quod si Borealia signa illustrentur a Sole , jam quoque illuc deest-

nat maris & ventorum cursu S. Sole in Cancro agen-

te , jam usque ad 36 gradum Borealis hemisphaerii

observatur fluxus ventus Orientalis, & etiam ultra. E contrario vero qui Australe hemisphaerium navi- stant, ut ventum hunc Orientalem adsequantur, i AEquatorem accedere coguntur. Quod si in Austra- libus signis versetur Sol, jam aestus & venti Orientales etiam o Australis hemisphaerii gradum commetunt, & viceversa qui Boreale navigant hemilphaerium, coguntur in hoc Pacifico Oceano ad Austrum AEquatorem versus declinare, ut ventum &aenum nanciscantur Orientalem. Nec vese in medio tantum mari Pacifico hic est aequorum status, Verum etiam . in ultimis terminis, ad Noluccas nempe seu Philip- pinas Insulas, eadem est fluctuum & ventorum conditio. Totis sex mensibus a Martio ad Octobrem mare in Septentrionem truditur : ab Octobri vero, uiuue ad Martium aequora in Austrum tendunt Eadem est ratio Oceani Atlantici. Quamvis ille ab Africce litoribus perpetuo in Occidentem Vergat, latitudinis tamen sive declinationis non eadem semper est ratio. Sole Solstitialem circulum tenente ventus & aestvis iste Orientalis multo nobis fit pro'nquior. In Americae litoribui pertingit usque ad Cu