장음표시 사용
2쪽
OMMUNIs est opinio,Vir Illustrissime , Fortunam esse benignam ijs, qui casia
potius, quam ratione reguntur. Licet vero hoc
saepissime alias contingat; in ijs tamen, quae sela constant ratione , id se aliter habere exemplo esse pos si scriptum, quod ante aliquot dies Leidae pro-dhi, quod vidisse te scio, an etiam legeris, nescio. Auctor ejus nullo non armorum genere oppugnat calculum quem nuper divulgavimus: omnia undique corradit; postquam vero ipsum alia deficiunt tela, mutato pugnae genere, e grandibus balistis &
3쪽
catapultis cassctas in nos jaculatur nuces. Quamvis autem dissicile sit nunquam scopum adtingere, adeo tamen hac in parte ipse sibi constat, ut nec casus, nec sortuna vel tantillum adjuvent; tantumdem semper aberrat,hoc est quam longissime; prorsus ac si coeco illa stolidorum Patrono vel hoc solo exemplo notum facere omnibus voluisset, nihil prodesse sua munera ijs qui his uti nesciunt. Nec narceo a me dicuntur, quod libenter cujusquam insultem ingenio; contumeliosum enim est imprimis ea exprobrare, quae in nostra non sunt potest te ; sed quia non aequum tantum & licitum, verum etiam utile & necetiarium esse existimem,reprimere vitia quae non ex defectu naturae, sed ex prava constitutione animi ac mala proficiscuntur voluntate. Unicum hominis propositum fuisse, ut pleraque nostra didia odiose traduceret, quamvis ubique manifestum sit, tum praecipue in ipso opusculi limine & inscriptione clarissime patet. Quam
enim maligna haec sunt, quod nos adfirmare scribat, Samaritanum codicem longe nobis sanctiorem esse debere, atque sit HebraicusZLonge aliter sonant nostra verba; nempe dixi, quacunque lingua scriptum sit Dei verbum,perinde esse sanctum, non enim aut in punctis , aut in literis, aut in ipsis
4쪽
denique vocabulis essealiquid sacrised in sensibus
qui exinde conficiuntur: nam si in literarum sora' ma aliquid esset sacri am longe nobis sanctior esse deberet Samariticus codex atq; Hebraicus: Moysem enim Samariticis literis legem suam scripsisse, Judςos vero hodiernos uti literisChaldaicis. Sed dcs uentia quam maligna Quia dixi LXX Interpretum codicem in annorum supputatione longe ad nos incorruptiore pervenisse,quamJudgora exemplar;ille ablatis medijs vocabulis,ita mea verba adfert, LXX Senum verso longe ad nos incorruptior perpenit, quam codex Hebraeus. Sed & hoc quam malignum; vetus Scriptura Hebraica alia fuit antequam interpolar tur a Judaeorum magistris. Quaecunque ego de annis Patriarcharii quorundam dixi,haec ille de tota Hebraica Scriptura me dixisse calumniatur. His omnibus tanquam jam statutis, sic exclamat plebeus 2phista, Cur nos Ecclesiasque nostras adeo decipimus ver-ylanibus ad Hebraeos codices tam corruptos O periculosos adornatis ' Cur non textui Graeco inhaeremus cic Melius profecto eruditis Theologis & Pastoribus Ecclesiarum haec cura relinquetur. Vide tamen quam confidenter tanquam e pergula concionetur ovicula hominis , textum Hebraeum veteris OGraecum ιονι Testamenti incorruptos ad nos pervenisse.
5쪽
Magnas apud omnes Christianos inibit gratias, si, ostendere possit undenam ergo ista lectionum varietas promanarit. Cum enim in omni discrepanis 'tia aliqua sit corruptela, oportet ut cum omnibus eruditis fateamur,aut libros sacros non omnino incorruptos ad nos pervenisse, aut ut cum insipidis
quibusdam Jud is statuamus,variantes istas lectiones ab ipsis Prophetis esse excogitatas. Tale si placuerit commentum , jam etiam dicendum ab ipsis Apostolis & Euangelistis confictas esse lectionum discrepantias quae passim in novi Testamenti libris Occurrunt. Jam vero quam hoc prodigiose ineptu, quod scribit ; Melior Icilicet conditio Homeri aut Virgili, erit, quorum codices per tot hecula ad nos pervenisse m-
corruptos statuunt, quam Sacrarum Scripturarnm. Atemporibus Homeri & Virgilij neminem tam fatuum fuisse existimo, qui tale quid statuerit. Hoc somnium non potuit alibi nasci, quam in illo capite,e quo primum prodijt Josephum Hebraice nescisse. Quis enim ignorat jam Pisistrati aetate labolasse Grammaticos & Criticos in expurgandis mendis codicum Homeri λ Quis nescit obelos Scasteriscos Aristarchi, quis studium Zenodoti, Cratetis , Aristophanis, utriusque Apollonij, mille denique aliorum, qui florente etiamnum Graecia, de
6쪽
varietate hujus aut illius Iectionis opera conscripsere immania λ Hoc etiam nostro seculo su persunt' 'ersus in Homero, ubi non una, sed triplex imo etiam quadruplex occurrat lectio. Sed & Virgilij exemplaria incorrupta superesse , quis unquam somniavit λ Si quis committat veteres membranas, vix ullum versiculum inveniet, ubi non aliqua sit discripantia. Praecipuas saltem lectiones collegit Pierius Valerianus e paucis duntaxat codicibus, &tamen quam vasta illic variarum lectionum copia Sed profecto nimium diu sestinantem te detianeo, Vir Illustrissime, dum singulis ineptijs aliquid
tribuo responsi. Unum etiamnum adjiciam prius quam desinam. Dicit bonus iste vir, si admittatur haec nostra Chronologia, multa exinde incommoda & pericula Ecclesiae imminere. Nam, inquit, si codex Hebraism non est praeferendus codicibus Graecis: consequitur in nullis hallanus Ecclyys occidentalibus veram Sacrara Scripturara risonem receptumfuisse; quippe quae omnes suas versioηra, vel ad Hebraeos codices tanquam authenticos, vel ad Latinam adornarunt. Insulsa haec sunt &maligna. Nam si anni Patriarcharum minus corrupti sunt in versione dic, LXX atque in Codice Hebraeo, an ideo sequitur, codicem Hebrarum nones se praeserendum Graecae translationi Z Quid prae
7쪽
terea intellexit per Ecclesias occidentales λ An il
las quae Graecis, an vero eas quae nobis ad occidensem sunt sitae λ Graeci Romanam Ecclesiam vocant 'Occidentalem,nobis nulla est Occidentalis, praeter Britannicam,nisi etiam Americanas aliquot annumerare velimus. Atqui istae Ecclesiae maxima ex parte sequuntur vemionem Hieronymi, quae partim ad Hebraicum codicem, partim ad LXX Interpretum versionem est expressa. Jam vero etiamsi dixerimus in omnibus istis versionibus peccatum fuisse in annis, an inde conficitur in nullis Ecclesijs veram hactenus Scripturam fuisse ξ Hinc sequeretur nos non habere Sacram Scripturam, cum nullum habeamus exemplar, in quo librariorum cubpa non aliquot commissi sint errores. Hinc quoque sequeretur Ecclesiam Graecam jam inde ab Apostolorum temporibus caruisse Sacra Scriptura. Ipse vero seipsum destruit cum Latins versionis mentionem hoc loco facit, quis enim nescit illam potius ex Graeco quam ex Hebraeo esse expressam codice λ Altera vero ratio quam mox subdit desumpta est ex praeceptis politicis; sic enim scribit
Superflua etiam ac inutilis foret omnium illorum regum, principum, magistratuumqt cura, ut versiones exsolo textu vineo, maximosumptustiGenti labore procurarunt. Bonus,
8쪽
Bonus vir nimium hic mihi sollicitus videtur de regum principumque loculis. Cura ista mihil minus quam superflua aut inutilis existimanda est. Regibus enim gloriosa, bono publico utilis, interpretibus vero minime damnosa fuit ista liberalitas. Reete quoque principes & magistratus, in versionibus Hebraicum Codicem praecipue sequendum esse sanciverunt, utpote qui merito alijs sit' praeserendus. Verum nec illi, nec ipsi interpretes,
senserunt veritatem Biblicam aut Hebraicam, siquidem ita appellare libuerit, eselis Massoreth rum editionibus esse hauriendam. Si enim illas tantum fuissent secuti,jam non pauca de Christo vaticinia obliterassent, jam quoque Cainanem apud Lucam expunxissent, quod tamen minime factum Uerum relictis tandem minutis his ratiunculis, quibus dum nostram oppugnare sententiam conatur vir bonus, non tam nobis quam sibi negotium facessit, dicamus non nihil de LXX Interpretum versione,tum quod valde de hujus veritate sbllicitictoritas ejus non p-aationem calculi nostri Chronologici. amvis autem ea res est. sint complures insiquod au-
9쪽
praesertim cum hoc seculo multae a multis motae sint difficultates ad evertendam hujus translatio- .nis auctoritatem, non male tamen me facturum
spero, si sententiam nostram quam possim brevissime exponam, liquidius & copiosius de hoc ipso argumento scripturi si fata permiserint. Sic itaque sentio, si quid in rebus mortalium sit quod a quoquam possit adfirmari, jam quoque audere me absque ulla cunctatione affirmare & certo statuere , versionem Pentateuchi Graecam , quae hodie etiamnum exstat, toties recusa, illam ipsam esse genuinam LXX Interpretum versionem .Hoc sic effi
cio , quod quamvis jam olim & Judaei & Origenes
hanc interpolare conati sint, pluraque contaminarint exemplaria Judaei admixta Aquilae versione, Origenes vero illa Theodotionis ; integra nihilominus haec translatio a Ptolemaei temporibus ad nostram usque aetatem perstiterit, & quamvis aevo
omnia mutentur & corrumpantur, mutationem tamen quae in his exemplaribus facta si, adeo levem esse & non magni momenti, ut si vere adfirmare possimus nos habere scripta Virgilij , aut officia Ciceronis, qui libri maxime ad nos incorrupti pervenere , multo potiori jure jactare possimus, nos habere genuinamLXXInterpretum translationem. Hanc
10쪽
Hanc vero esse illam ipsam translationem,quae jus su Ptolem i facta sit,inde clare colligi potest, quod' testimonia & loca ex hac versione jam a bis ferme
annorum millibus deprompta, hoc est a tempore ipserum LXX Interpretum, plane cum hodiernis exemplaribus conveniant. Jam ante natum Christum , aequales ferme LXX Interpretibus, floruere Demetrius, Philo senior, Euphorus, Eupolemus,
Alexander Polyhistor. Quaecunque illi ex libris
Mosis proferunt testimonia,in numeris, in annis,in nominibus proprijs, in omnibus denique cum hodiernis editionibus ad unguem conveniunt. Ipsius autem Christi tempore eandem atque nunc est fuisse LXX senum versionem, luculentus testis est
Philo Judaeus ; pleraque quae apud illum exstant
non loca tantum, sed etiam integra fere Pentateuchi capita, adeo accurate cum hodiernis editionibus conveniunt, ut mirum videatur lapsu tot seculorum potuisse tantam convenientiam in exemplaribus conservari. Euangelistas & Apostolos secutos fuisse illam ipsam, de qua agimus, translationem, fatentur omnes,exceptis fanaticis quibusdam, qui dicunt, interpolata esse Euangelistarum& Ai-postolorum scripta. Quamvis nonnullis melius v-deatur talibus nihil respondere,ut tamen semel im- 2 prudentiar