Isacii Vossii Castigationes ad scriptum Georgii Hornii de aetate mundi

31쪽

8 CASTIGATIONES

mundi io. vel ao vel 3o. veis id nimis maturiun videtur so. aut Ioo. etiam Adami. Cainum cum occideret , lem fuisse annorum vel Ioo. vel so. vel item tali aetateἴ qua potuerit agriculturam, O Abel pastioritiam exercere: Caedem illam faciam ante annum Adami I 3o. tot annis quot vis. Si vel bisnulo ante afla fuit, Adamus anno I 3O. Sethum generare potuit. Si igitur inter caedem Abelis O nativitatem Sethi intercedant anni saltem et . vel εtiam centum, tum conclusio Rabinica concidit. Magnas vero, vir optime, tibi ago gratias. Quandoquidem optionem dedisti, ut quod velim,eligam. Minime quod largiris recusabo. Concedis ut Cain & Abel

centesimo Adami anno nati sint. Concedis Cainum cum fratrem occideret suis se centum annorum. Concedis item inter caedem Abelis & nativitatem Sethi annos centum. Habemus hic annos trecentos ; atqui ducentos tantum & triginta postulamus. Magnas itaque tibi agimus gratias, Verum tu caveto, ne fraudi tibi sit istaec tua liberali

tas.

AD CAPUΤ ΤERΤIUM. CUm & aetatem & natale tempus. Mathusalae ita liquide ostenderim, ut nemo vel paulo aequior non adquiescere debeat, non est ut aliquid ultra

32쪽

AD CAPUT TERTIUM ,

ultra addamus. Stultum est argamentari illic, ubio attoni nullus vel est vel suturus sit locus. Sed quid minutias persequimur Ullumne majus inscitiae & in dentiae exemplum possit excogitari , quam ia quod hic denuo ostendere conatur, Flavium Josephum nescivisse linguam patriam, &nequidem inspexisse codicem Hebraicum Ipse in vita sita scribst ambulasse se per omnes Judeorum feetas , jamque decimo quarto a talis anno consilium tuisse a Pontificibus & aliis Sacerdoribus de penitiori legum sensu. In fine antiquitatum, dicit excelluisse se in disciplinis patriis prae caeteris Hebraeis ; Graecam vero linguam non nisi per Grammaticam addidicisse, accurata vero pronuntiandi rapone caruisse. Quin etiam Historiam belli Judaici antequam Graece ederet, jam Hebraica lingua divulgarat, ut ipse in praefatione testatur. Haec cum ita sint,quid facias illis qui ne gant Iosephum Hebraice scivisse ρVideamus autem argumenta unde hoc emcere conantur. Abel Josephus luctum interpretatur. Atqui hodie in Haebraeo codice legitur quod vanitatem significat, non quod luctum notat. Sed ostendere debuerant, uti nunc ita quoque Olim scriptum fuisse in Hebraico exemplari. Non

33쪽

Ioseplaus tantum , sed & Origenes ad Matharum nomen Abelis sic interpretatur. Imo & Eusebiusi Theodoretus, alique compures e patribus hoc vocabulum sic reddidere. ratio nominis multo illa altera est manifestior.

Quaeru ut qua lingua Geon vel pnu fgnificet

a m τῆς ἀνίολεῖς ἀναδιδομον. Respondeo Hebraicum

esse vocabulum & derivari a radice nu prodire, erumpere,idem prorsus quod Jam vero quare Iosephus dicat Nilum ab oriente profluere hoc quoque expediam. Nempe jam inde a temporibus Alexandri magni complures e veteribus, anteqnam Oceanus Indicus es et patefactus,crediderunt Nili fontes esse in India. Sic Virgilius, sic Lucanus, sic complures alij ex antiquis arbitrati sunt,ut ad Melam docuimus. Nunc quoque addo Manilij testimonium,cujus versus haud procul ab initio operis a nemine intellectos adscribam. domuere feras gentes oriente sub ipso, stuas hecat Euphrates in quas or Nilus inundat. Sed prosecto haec esca non facit ad stomaclidi lusi. Etiam in nomine Euphratis ignorantiae a te accusatur Iosephus, quia nempe scripsit significare , ac si ma legeretur in exemplari Hebraico. Quamvis velle te eruditiorem

34쪽

reddere,id si testudini alas ad voladum aptare: dicam tamen. Sic itaque habeas, Euphratem a Chal- 'laris dies Phorat a radice vel ona. Prius Chal daicum est, alterum vero Hebraeum. Ubi enim 'habent Hebrari, istic Chaldaei habent n& contra. Duas vero significationes habet id vocabulum, nam M diffusionem seu dilatationem notat,ac praeterea fimum. Dico itaque pro apud losephum legendum esse ειθ vel ινθον, utrumque enim probum est juxta leges veterum Grammaticorum. Iam vero sive hoc οῦ sive illud amplectaris elymum, valde utrumque est conveniens. Cum enim Tygris ubique sit angustus& celeriEuphrates contra late exundat, ac late adjacentes stercorat agros.

Recte quoque Iosephus interpretatur

Chaldaico Hpn pro Honn. Iam vero an Chaldaeis acutus, ἰξυς, pro quo Hebraei dicunt et n. Solent. enim Chaldaei cum eadem radicalis litera bis occurrit unam elidere. Similiter pro h p dicunt, ,id est paucus, exiguus, Recte it que Iosephus qui Chaldaici fluminis nomen Chaldaice extulit, ac ut debuit interpretatus est ; Tu vero ridiculus qui Iosephum Hebraice nescisse adfirma b

35쪽

CASTIGATIONES

De Samaritanis literis miras promis nugas, cum dicis illas non multum discrepare ab Hebraeis, &esse illud discrimeu, Non tam in literarim subsanti formam dicere voluisti) quam compenλο cribendi. Inter tot Iudaeos, Qui in nostris vivunt terris,qui. que Hebraice ac Chaldaice norunt, nullum invenies , qui vel unam Samaritanam possit adseqvi

literam.

Ex loco Κircheri non video quid efficere velis. Iam ante quatuordecim saecula naevi aliqui exstitere in codice Samaritico. Non mirum 'est temporum injuria & auctoritate Codicis Hebraici multiplicatos esse interea errores.

Egas te velle ea repetere qu. e jam centies

ab alijs recocta sunt, & tamen repetis. Quia vero magnum quid nobis promittis, s fati ifaciam rationibus eorum, qui Cainanem ex Euangelijs expungendum censent, libenter tibi morem geram,non Mod te adsensurum sperem hoc enim si conarer efficere,adaeciuata captui tuo essent colligenda argumenta) sed quod existimem non ingratum sere apud veritatis amantes, si celebrem jamdudum

36쪽

AD CAPUT QUI ARTUM. ridudum quaestionem composuero ac simul antiquam & vulgarem Euangelij & Lxx. Interpretum

ectionem confirmavero. . amvis autem ratio

alium exigat brdinem, quam ipse tenueris, ne tamen putes, me in nullo velle tibi gratificari, s quar vestigia tua. Recte itaque dixi sidendum exemplaribus. Tu reponis, ergo expungendum esse Cainanem, quia vetustis ur codex eum non habuit, ac item alius Cant brigiensis scriptus ante annos M. CC. Mire te perspicacem esse oportet, cui unum exemplar geminum comparuerit. Vide quam male Armachanum tuum legeris: is enim ubi de Cainane agit, unum eundemque esse docet codicem , quem tu hic diastinguis. Suum enim exemplar Cantabrigiensi Academiae dono misit Beeta. Iam vero, licet in innumeris '& novi & veteris testamenti exemplaribus nomen istius Cainanis abesset,quod tamen falsum, nullum tamen exinde peti posset argumentum. Ratio enim manifesta esset ex eo, quod Ecclesia calculum Africani &Eusebij adprobarit& secuta sit; adeoque miror non plura reperiri exemplaria,in quibus Cainanis

nomen expunctum sit. Locum Berosi,cum dicit Abrahamum δεκαπυ

37쪽

δεῆ post diluvium fuisse male interpretaris,cum dicis initium sumedum a Semo,ita ut ille primam sectat γνεάν. Atqui Semus toto ante diluvium secutirnatus est. Prosecto nescis quid nempe γνεα spatium quod duas sibi invicem succedentes interjacet nativitates. Latini aetatem vocant. Ac sic apud Matthaeum , & alibi in Sacris literis vertere debuerant hoc vocabulum: male enim progeniem auigenerationem reddidere,ac si idem esset γλ ι &γνεά. Ante diluvium itaque decem Prima comprehendit tempus quod ab Adami creatione usque ad natum Sethum effuxit. Decima est

spatium quod a natali anno Noachi usque ad natales Sem, Cham & Japheth exspiravit. Post diluvium uno tantum anno elapso,natus est Arphaxat.

Prima itaque post diluvium continet spatium, quod nativitatem Arphaxat & Cainanis intercedit. Tempus quod a Cainane nato, usque ad natales Salae effuxit,secunda est Φεα. Decimam itaque sive aetatem efficit intervallum a Thara nato usque ad Abrahamum. Similiter accipiendae apud Matthaeum xiv s -,quas tu stupide nimis genea- logias appellas. Primam aetatem conficit spatium ad Abrahamo ad Isaacumr decimam quartam Vero, tempus quod ab ortu Jessae ad natum Davi- dem

38쪽

dem exspiravit. Vide quanto nostra Arithmetica optior sit tua.

Hinc quoque corruit argumentum Armachani quod ex Origene ad Iohannem tract. 2O. petere conatus est,cum dicit, Abrahamum a primo homine Picesimum natum esse, decem enim γάνεας esse ab Adamo ad Noe,9 decem a Noe ad Abraham. Primus nempe qui Cainanem non numerandum censuit,quamvis expungere non fuerit ausus,is fuit Origenes. Hic ita que ut prile termisso Cainane x x. sive aetates efficeretab Adamo ad Abrahamum, secundam aetatum decada non auspicatus est: a Diluvio, quemadmodum secere Berosus,Eupolemus,& Alexander Polyhistor, sed ab Noacho: Inter Noachum enim Sc Abrahamum excluso Cainane decem intercedunt aetates. Hactenus quidem bene, si sic numerare libuerit. Sed quomodo ab Adamo ad Noachum decem aliquis efficiat aetates Primam aetatem facit spati iam quod effluxit a sorinatione Adami ad natum Sethum: nona itaque erit aetas tempus quod elapsum est a natali Lamechi usque ad

natalem Noae. Deest itaque una μνεα,nisi dicamus illam exspirasse antequam Adamus esset. Hoc autem absurdum. Pergis dein sic argumentara di credendum ahctor tati

39쪽

eum pro cute corporis ipsorum. Cap. q. I. Et Adam ω- pnobiit uxorem sitam. Ionathas, Cognoriitque Adam uxorem suam pretuantem esse a Samaeis genio, ὸ quo concepitela peperit Cain, quisimilis eratsupernatibus,non infernatibus,c. Confer cinera & plura ac stupenda magis invenies diliria. Et haec tamen est illa par phrasis,quam tu non dubitas praeserre divinae Lxx Interpretum versioni: illae inquam versioni,qua per tot secula universa Christiana Ecclesia, ac ipsi e iam usi sunt Apostoli. Onhelosi paraphrasin quod adtinet, illa aut ejusdem est seculi, aut certe non multo antiquior. Vide quae superius monuimus. Cum apud Josephum Cainanem expunctum

esse docuerim, idque ex serie annorum manifeste

liquere dixerim; stolidum est id quod quaeris,quo

argumento &cui bono sic credam. Sequens argumentum tuum hoc est, quod philolatius, Aste bo antiquior 9 doctior hunc Cainanem omittit. Non Philonem, sed Annium Viterbiensem dicere dubueras. Ex illius quippe Biblicis antiquit tibus haec hausisti. Vide,oone vir,qualem scriptorem Iosepho antiquitate doctrina praesers. Urges dein consensum Ecclesiae, ac Cainanem e pungendum esse pronuntias. Ut vero ostendas eum nec inLxx Interpretum versione,nec in Euan-

40쪽

gelio Lucae olim exstitisse, adfirmas Cainanem illum ignotum suisse Eusebio, Τheophilo Antiocheno, Julio Africano, Epiphanio, & Hierony emo. Quot nomina, totidem errores hic commisi. sti,dum temere alios describis. Incipiamus ab antiquissimo, nempe a Theophilo Antiocheno.Quod itaque dicis huic ignotum fuisseCainanem, id omnino est falsum. Quamvis enim in illo non compareat,manifeste tamen olim fuisse ex eo colligi potest, quod a diluvio ad nativitatem daacinumeret annos 1 Iso. Totidem annos huic spatio adtribuit quoque Clemens Alexandrinus. Unde quid sequatur satis perspiciet, qui non sinistre sapit. Super est ut doceamus istum Cainanem non ignoratum fuisse Africano, Eusebio, Sc Hieronymo, sed studio praetermisssum. Quamvis ex ipso Eusebio, ac praeterea ex Augustino, Syncello, .lijsque id ipsum demonstrare possimus, stapervacuum ta men existimamus multis probare id quod uno solo' confici potest argumento. Cainanem enim hunc fuisse in illo LXX. interpretu codice, quem operi suo inseruit Origenes,locupletis limus testis est Gataeus Procopius,qui obelos & asteriscos omnes Origenianos, hoc est discrepantias Hebraicorum de