De Hermeniae Aristoteleae, [microform]

31쪽

gulare capite X uariis larinis enuntiationii simplicium perlustratis quae eontradictiones ratione loci quem particula οὐ Obtineat potissimum habita ex uno uel duobus n0mmibus et uno uerbo oriantur, quique sit ordo quo alia aliam sequatur ακολουθεῖν tradit. Aryumentum: Omnes, inquit, enuntiationes ex nominibus uel n0minibus infinitis et uerbis compositae sunt l9' 5-lq). Simplicissimae igitur et primae aut mali et negatio eae habendae sunt, in quibus uerbum

- πην qu0d nil nisi tempus significat, uerbum

,esse dico, ad 0men seX. gr. ανθρωπος uel n0men infinitum οἶ - ανθρωπος additur. Utrobique fit una c0ntradictio: Subiecto nomine X. gr. hest 0m0 non est h0mo μ; subiecto n0mine infinito: hest 0 homo non est non homo μ; eaedem, si de uniuerso nomine enuntiatur: ἡ sunt omnes homines non sunt . h. ἡ sunt omnes n0n homines non sunt . n. h. μ

Altera Arma earum enuntiati0num, quae duas notiones tempore aliquo uel praesenti uel praeterito uel futuro)e0niunctas uel segregatas esse exprimunt siue tribus u0eibus c. duobus nominibus et uerbo iἶναι siue duobus se uno nomine et alio uerbo qu0d praeter tempus nominis alicuius uim signiscat, compositae sunt ex gr

Primus eius lamae species, qua ad nomen aliquod ut ανθρωπος alterum nomen uel nomen infinitum δίκαιος et οἰδίκαιος et uerbum εἶναι adiciuntur, duas

eontradictiones efficit 19' 20. ηδη διχως λέγονται ἔαντιθέσεις v. gr. ἔστιν ανθρωπος δίκαιος οὐκ εστιν α δ.

Iam cum enuntiati0ne uniuersali facta πας ανθρωπος etc. eaedem formentur, in uniuersum quattuor contradictiones, quae uocibus ἡ ανθρωπος et ἡδίκαιος et ἡεἶναι nituntur, pro duabus quae in prima forma erant . σειν ανθ ρ.μ' et . - α. 19' 15 17.), habemus ἄστε δια muro τέτταρα εσται τα α u. 223. Sunt haec:

0rdinem, quo altera alteram consequatur, prima et Secunda 1 et 2. eundem habent atque contradictiones, quae altera nomine aliquo, altera priuatione eius utun

ρησεις): ut in Analyticis c. prioribus I, 46 traditum est

Reliquae duae sc 3 et 4. alia ratione consequendi utuntur τα δε δυο οὐ u. 24. - 19 36. δε ποτε .Eaedem contradictiones quattuor nomine infinito subiecto fiunt; neque ullo modo ratio earum ab eis, quas modo tractauimus, differt - 20 3. χρωμεναι). Altera species, qua nomen uel n0men infinitum cum uerbo, quale supra descripsi, coniungitur, unam tantum cuiusque quantitatis contradictionem amplectitur. Nam cum ratio particulae , οὐ collocandae eadem atque in

32쪽

prima enuntiationum forma ch. 19' 15-17 sit, toti

Variis larmis enuntiationum uniuersalium et infinitarum tractatis enuntiationes, quas dicimus particulares ut ,ε- τις ανθρωπος δίκαιος eiuSque negatio ε. υδεὶς αν. δικ.' et singulares ut εσει Σωκράτης λενκος et ,,ον εσο Σωκράτης λευκος' paucis tantum attingit. Primum exponit quomodo contradictio particularis ἡτὶς νως cum uniuersali πας os πας 20 16. ἐπεὶδ - 20. cim δίκαιον), deinde quom0d cum ,πας ανθρ. ου δίκαιος etc. cohaereat - 25 ονα). Deinde qua ratione enuntiationes singulares differant a ceteris illustratur in quibus solis negationis particula οὐ siue uerbo siue nomini, quod praedicati munere fungitur, adiecta idem signiscat ex gr. ἡοMe - Σωκράτης σορονος et isti Σωκράτης οὐ ψός' - 20 30). Qui secuntur uersus 30. αἱ δε κατὰ τὰ Οριστα - 40. τα ὁ σημαίνει quasi corollarium uel adnotatio additi uidentur. Nam consilio, quod capiti decim prae- Scripserat, absoluto nonnullas res difficiliores quae magni momenti ad doctrinam recte intellegendam sunt denuo et accuratius explicat Monet ne nomina infinita ut ονκ- ἄνθρωπος sola enuntiationes formare putemus: quo acto quintum genus enuntiationum statui necesseeSSet . . , ἄνθρωπος - ἄνθρωπος - 36. ἐὰν bH D προς θῆ). Nam enuntiationes non fiunt, nisi uerba cum nominibus illis infinitis coniunguntur. Quae enuntiationes cum eis quae nomine ἄνθρωπος Subiecto utuntur nullo modo cohaerent - 38. - - ουκ

ἄνθρωπος δίκαιοd id quod iam supra dixera0 20 2.

,αυται δε χωρὶς ἐκείνων αυταὶ καθ' εαυτὰς ε νωιμ. 19' 20 ηδη διχω λέγονται αἱ ἀνειθε ι .... 0 ε διὰ τουτο --ρα σιαι τα α, ἄν τὰ μεν δυο προς την κατά φασιν καὶ ἀπόφασιν ἔξει κατὰ et στοιχουν ως αἱ

στερησεις, τὰ δε δυο ου. Locus est difficillimus, ab interpretibus et ueteribus scis Ammon schol ad 19 23. et recentioribus mirum quantum uexatus. - Αmmonius duas interpretationes assert ex quibus alteram, qua '23. ἡκατάφασιν καὶ ἀπόνασιν significet ἡκαταφαεικὸν καὶ ἀποφαεικὸν εἶδος ipse reicit altera cum Waligio congruere uidetur, eum uideamus. Tait collato loco ab Aristoteles 31. ωσπερ ἐν τοῖς υναλτεικοῖς λεγεται laudato se Anal. r. I. 46. 51 33 22 17. hoc modo interpretari uidetur nam quae ipse expressis uerbis non dixit, ex eius sententia Suppleo -: Si enuntiatio praeterum duo nomina habet οταν τὸ σει τρίτον προςκατηγορηται), iam duae contradictiones fiunt 11δη διχῶς λέγονται αἱ ἀνοθεσεις), c. :1. ἔστι δίκαιος ἄνθρωπος Ῥυ ε δ ἄ.

Sequitur, ut haec, c. quae statim asseram, sutura sint quattuor ωστε διὰ τουτο, se διὰ τὸ διχῶς λεγεσθαι τὰς

ἀνώθεσεις, τετταρα εσται αντα

quibus duo se reto, affirmationem . . A et negationem i. e. B eodem ordine secuntur, quo enuntiationes quae adiectiva α priuatiuis formata u. c. ἄδικος habent, c.

33쪽

aUrmationem et negationem illas A et B secuntur οὐν

Recte. Nam et dis A et B eadem ratione referuntur, qua C et A.

α απόφασιν ως αἱ μερη-ς quid sibi uolunt Waltet, cui ranilium Gesch. d. Logi DI, 151 anm. adstipulari miror, uerbis ἡτα δε duo intellegens A et B explicat pag. 344 extr. , nam A et B non eandem rationem habent ad is et L quam habent ad Λ et T. Quae

interpretatio ferri nequit. Nam quae supplentur ἡ προς την κατανασιν καὶ - φασιν , eandem uim habeant neceSSe est, quam Supra u. 23. unde supplentur habebant: aitetius autem ibi interpretatur A et B, hic et T. Deinde δ et γη στερησεις uocari non possunt respicientibus retor nam σειν αδικος ανθρ. sr recte στερησις enuntiati0nis ε si dis αν. A), non recte enuntiationis . σΩν ου-δ αν. In uocatur.

Sed ut recta sit altetit interpretatio quid dicit

Aristoteles 3 Sunt quattuor A. B. T. A. Duo extrema Tet is certa ratione ad A et B reseruntur A et B non eadem ad et A. Mira sapientia. Nam si eadem non sunt, quomodo eadem ratione altera ad altera reserrip0ssunt 3 Sed ut sit haec Aristotelis sententia nonne dicere debebat ἄν in ἐν δυο προ τα αλλα duo etαμ si re uera ,κατάφασις et α φαεις illae sunt altera duo, quae una cum eis quae uocat τα iis duo quattuor

τέ-αρα illa Uciunt. Quibus disieultatibus cognitis aliam totius loci inte pretandi uiam ingressus sum, initium a uoce τέτταρα

faciens. Quae uox de contradictionibus, non de nuntiationibus solis, id quod aitgius uult, intellegenda esse mihi uidetur. Itaque explices: In prima enuntiationum forma unam tantummodo cuiusque quantitatis

ανΘρ. supra uidimus. Contra duobus nominibus substantiu et adiectivo et uerbo εμι compositis contradictiones duplici ratione fiunt utraeque substantivo, sed alterae praeterea adiectivo mero δίκαιος), alterae coniuncto cum ἡουμ i. e. infinito ου - δίκαιος uSae. X. gr. :

Pergitur: Quodsi easdem, quas supra su i5-19.), quantitates respicimus se infinitam et uniuersalem, duplici illa ratione hae i. e. quas statim dicam quattuor contradictiones nascuntur: ex quibus duae se infinitae, siue affirmationem siue negationem spectas, ordine sequendi priuationes aequant alterae duae Sc uniuersales non aequant u. 22. ωσt δια τουτο - 24. α δε δυο H. ἡ Quod duplicem rationem uocaui, εστ u. c. et ad δίκαιος c. ανθρωπος uel ad ου - δίκαιος Se ανθρωπος addituri 24. λθυο δε - 25. στε καὶ 7 απόφασις).ἡQuattuor igitur contradictiones esse dixi, quas exsequentibus perspiciemus 26. τετταρα ουν - 27. πο- γεγραμμένων). Infinitae quaeque ordinem illum sequendi habent, duae: 1. A ε- δίκαιος ανθ ρ B ον εστ dis ανθ ρ.

in quibus duplex illa ratio adhibita est, cum altera adiectivo δίκαιος, altera utatur ου - δίκαιος 29. το γὰρ

34쪽

qui in nalyticis expositus est'. nai prior. I, 46 5Ρ36.-52 17. docet e duabus contradictionibus, quales nunc a nobis tractantur, negationem alterius in semper consequentem esse affirmationis prioris A), negationem

prioris B affirmationis alterius C praeterea B et si simul ueras esse posse, A et non posse. undem ordinem esse, cum altera contradictio non adiectivis infinitis ου - δίκαιος), sed priuatione adiectivi δίκαιος i. e. eo adiectivo, qu0d priuatiue κατα στέρησιν ei oppositum sit, formetur dico αδικος - , Uniuersales haeduae sunt: 3. A πας ἐσι ιν ανγρ δέκ. B ου - ἐστιν, α4. in v πας ἐσειν αν ον-dis ἐ. αν ου-dis. Quae cum eadem ratione atque infinitae collocatae sint, eundem consequendi ordinem non retinent. Quamquam enuntiationes in et B consequentes sunt enuntiationum

A et ut supra, tamen eo disserunt, quod B et si

simul ueras esse eadem ratio non euincit 32. ὁμοίως ει εχει - 35. πλῆν ον ὁμοία) τας καΤα διαμετρον i. e.

B et in ἐνδέχεται συναληθενειν). Conditio, quae B et is infinitas simul ueras reddidit, re subiecta continetur; nam de eo quod omnino homo non est et ἡδίκαιος ανθρωπος et ἡου - δίκαιος ανθρωπος negari l. e. et B sol Ἀσδε δίκαιος ανθρωπος)et Ἀον ἔ- ου - δίκ ανθρ. sine ulla ueritatis offensione simul nuntiari potest id quod Anal. r. Ι, 46. alio exemplo explicatur 52 5. ο γαρ λως μὴ ξυλον,ονδε ξυλο εσται οὐ λευκον Contra in uniuersalibus dubia uocis ἡου--ς uis, ut nuntiationes B et M

simul uerae modo n0 sint, modo sint ἐνδέχεται δε τέ efficit. Non sunt, si ου-πας interpretaris ἡουλὰμ cum nullus homo est iustus B et nullus homo est iniustus semper contrariae sint: Sunt, Si uoce ἡου-πας intelleguntur ἡονές μ; nam nonnulli homines iustiμ B et nonnulli homines iniusti eodem tempore uiuere possunt, dummodo duo nonnulli eosdem ne significent. 20h 1 - 12. Thesis: ἔσει λευκος ανθρωπος idem significat atque σειν ανθρώπιος λευκος ' - 2). Demonstratior Si thesis salsa est, eiusdem affirmationis plures negationes efficiuntur id quod fieri nequit 3-4. μιας). - Nam affirmationis a ,, ἔ- λενκ.αν. φnegatio est ἡ οε κυ λ. . affirmationis c ,ε- αν.

bus duabus negationibus propositis cum prior sci' plane diuersae affirmationis sit, altera d nostrae eis sit ne

cesse est.

At ea quoque alterius affirmationis, dico ἡε- λευκος ανθρωπος', est. Si igitur duarum c. ,ἐσει, λευκος ανθρωπος su et ,ε- ανθρωπος λευκος H. Quae dissicultas eo tantum soluitur, quod duae quas diximus affirmationes re uera duae non sunt . . quod idem significant a et o Quod erat demonstrandum. WilQuam demonstrationem non solum non ab omni, id quod aitgius dicit, uerum retiam a nulla parte bene

habere nemo negabit. Demonstraturus affirmationes , εσυ λευκος νθ ρ. et ἡεσιι ανθ ρ λευκος' esse eaSdem, pro concesso sumit negationes οὐκ ς λευκ ανθ ρ. et Oh κεστιν ανθρ λευκ. diuersas non esse. Quod nisi datur

et quis illo negat hoc dabit 33, tota demonstratio tol-

35쪽

litur, utpote cuius neruus in ea concessione positus sit.

Nam quod dixit At ea quoque d' alterius affirmationis est dico εμ λενκος ανΘρ. 9. hέρα δὲ οέσει λευκος ανθρωπος), unde sumpsit, nisi eam d' ab ἡον ἐστι λενκ ανθρ. b), quam antea ''4. - μὸν γα etc. negationem affirmationis a recte uocauerat, non differre putabat Summa igitur demonstrationis est: ἡ c, quia n0n- n0B-c' Quam si quis ab Aristotele profectam esse credit credat Nobis indicium clarissimum alienae manus in libro me ἐρμηνείας uersatae est neque audacius fecisse uidebimur. Nec tamen mendum, quo maius in demonstratione inesse non potest sc id, quod probandum est, habendi concessum), solum demonstrationi explicatae opprobratur accedunt alia, quippe minora. Primum t. et 1 adiectivum λευκος contra usum Aristotelicum, quem supra Xposuimus, uocatur ρῆμα. Deinde absurdum, ad quod thesi negata deducimur, parum accurate exprimit 3. εἰ γα μὰ τουτο ἐσει, ναυ- πλείους ἔσονται πονάσεις non eiusdem assi

mationis duae negationes, sed duarum affirmationum , εσο αν. λ. et Dra λευκ αν. μ eadem negatio d )prodit. Iam uero quaerentibus nobis caussam, qua quis commotus hos uersus ineptos adiecerit, scholium ad 19 24,

quod excerptum e commentario Stephani ait in editione organi, pars I, p. 4 euolgauit, lucem afferre uidetur ἡ Θεοφρα τευς ἐκ μεταθέσεως ἐκάλεσεν την προ--mν το μετατίθεσθαι την - ου' αρνη n ἐκ του ἡμι τρίτον προςκατηγορουμένον ἐπὶ τον κατηγορου- ρονον ' etc. Ex quo cum enuntiationes, quae adiectivis

cum particula ἡουμ 0niunctis, v. c. ου - δίκαιος, utantur, a Theophrasto his μεταθέσεως uocatas 8Se, quia X. gr. X ἡου ἐσο δίκαιος ανθρωπος loco particulae οὐ mutato μετατίθεσθαι formetur hε- ου - δέκ. ανΘρ. φὶ intellexerimus, uersus nostros a uiro argutiarum logicarum perito, qui doctrina Theophrasti cognita reliquas

quoque enuntiationum partes permutatas sensum non mutare tradere uoluit, insertos esse fortasse nobis persuadebimus.

Sententiarum continuatione interrupta redit capite undecimo ad unitatem enuntiationum, de qua pauca iam cap. V. 17 13-17. δύ' or ει ν τι - οἱ συνδετο deinde eap. VII. 17 38 sq. νανερον δε οει καὶ μίαρμα etc., copiosius capite octauo uniuerso dixit. Quo capite cum

enuntiationes, quae uno nomine Subiecto unoque praedicato tamen una non uocarentur sv c. - ἱμάειον

λενκον Si μάειον homonymum est et equum' et hominem significans), tractauerit, nostro, quae pluribus nominibus subiectis uel praedicatis tamen una sint, quae non sint et M εν κατα πολλων πολλὰ καθ' ἐνος etc. eXp08iturus est. Argumentum: Enuntiationes, in quibus compluria nomina coniuncta subiecti uel praedicati munere funguntur, una non Sunt, nisi una notio compluribus illis

exprimitur - 20' 19. βαδίζειν in εν). Quod ni fit, enuntiationes prodeunt multae s 22. ἀλλ' ὐμοίως πολ-

λαι). Quae doctrina maximi momenti est in usum artis dialecticae. Nam cum eiusmodi nuntiatio speciem unitatis prae se ferat, caueat dialecticus, ne interi ogatus

36쪽

5455

unum responsum de ea temere et s- 3lin. - Ιam uero duae uel plures notiones, quae separatae recte de aliqua re praedicantur, cum c0ni tinctae sint, Saepe non solum non unam, sed ne ueram quidem enuntiationem efficiunt: u. c. si quis et sutor et bonus est, non sequitur, ut sutor bonus sit. Itaque quaeritur, quae praedicata in unum coniungi possint, quae non possint - 36. καὶ σκυτενς αγαθος). Multa non posse exempla demonstrant, in quibus coniunctione uariae ineptiae effieiuntur - 4). Quarum prohibendarum caussa haec lex sancitur tres rationes impediunt, quominus duo praedicata una enuntiatione recta coniungantur prima, si utrumque de eodem subiecto, altera, si alterum de altero nuntiatur καr συμβεβηκος - 9. ταντ ον ἔσι α ενὶ eXempla Sunt, prioris , ἔστιν ανθρωπος λευκος ριονωκος', p0Steri0riS, ἐσει μον- σικος λευκος uel illud , ἔσει σκνεεν ωγαθος - 15. οὐ γαρ κα- νμβεβηκοo tertia, si alterum altero continetur; X. gr. illud ,εσυν ανδ eomo λενκος λενκος scis. 20 40. falso dieitur, quia ἡυνκος in ,ανθρωπος λευ- κ μ iam insit vel , ἔσειν ανθρωπος ζωον', eum homo' notionem animantis reapse contineat s l8. καὶ τὸ δίπουν). Lege praedicatorum coniungendorum inuestigata aptum uidetur quaerere, num coniuncta seorsum praedicare semper Sit uerum.

Vere, de quo notio restricta κατά τινος), etiam nuda καὶ πλως enuntiatur - 20. ανθρυπιον λευκόν): nisi uel restrictione uis notionis tollitur, ut adiectivo fietεθνεως addito uis notionis ἡανθρωπος - 24. μὴ ἐνοπαρχη ληθές), uel restricta solum καθ' αντο, nuda

κατὰ στειβεβηκος praedicatur, ut haναι ποιηνῆς de Homero καθ' αvio, hiaναι autem nudum κατὰ συμβεβηκος tantum praedicatur - 21 33 sinis).20 13 ras. εο δε , κατὰ πολλων - του βαδίζειν ον D. Qui interpunctionem ekkeri et aitgii

secuntur, laeere non p0SSunt quin interpretentur: Subiectum uel praedicatum plus uno nomine compositum unam enuntiationem non efficit, nisi unum εν τι se una tantum notio eis significatur s-l5. νει ἀπόφασις). Unum autem non uoco, si compluria illa uno uocabulo

significantur uel significari possunt εὰν ονομα ἔν ῆ κει-

μενον), unam autem notionem non definiunt με ε δεεν ει ἐξ ἐκείνων); u. c. homine' animal et bipes μet mansuetum signifieantur, quibus coniunctis una notio c. hominis desinitur contra albus et homo μet means unam notionem non exprimunt'. Quae duo exempla in sententiam antecedentem λέγο0 δἐ εν ον et:), cuius illustrandae caussa app0Sita esse uidentur, non quadrant. Quae sententia cum de nominibus compluribus, quae uno uocabulo Significantur, unam autem notionem non definiunt, dixisset utrumque exemplum alteri tantum conditioni satisfacit, alteram neglegit. Animal enim et bipes et mansuetus' quamuis una uoce significentur sc. homine μ), unam notionem Sc. hominis definiunt: albus autem et homo et means

unam notionem non definiunt, contra una uoce non significantur.

Quam difficultatem ut remoueam, ita uerba interpunxi: To δε ἔν κατὰ πολλων β πολλὰ καθ' ἐνος κατα- φάναι Ἀποφάναι, ἐὰν μη ἔν τι - ἐκ των πολλων δηλουμενον , i ἔσει κατάφασις Ἀώα ουδὲ ἀπόφασις

37쪽

λέγω δε εν ον αν νομα ἔν at κείμενον, μη si δἐ ἔντι ἐξ ἐκείνων)- οῖον Ἀνθρωπος ἴσως ἐστὶ καὶ ζωον καὶ

ἐκ δὲ του λενκου καὶ του ἀνθρωπον καὶ του βαλέεινον ἔν Verbis λέγω δε - ἐκιόνων uneinis incliisis exempla quae secuntur ad ὁ δ εν ... ου δε ἀπόνασι referenda sunt. Subiectum uel praedicatum plus uno nomine compositum unam enuntiationem non efficit, nisi una notio composito exprimitur: u. c. - ζωον δίπουνημερον unam notionem exprimit, leo hominem est. cap. V. 17 13. δι' ot δε ἔν τι ἐσειν, ἀλλ' οὐ πολλὰ τοζωον ζον δίπουν), ἡ λενκῖ ἄνθρωπος βαδίζων uero non exprimit'. Quae uncinis inclusi de h0monymis intellegenda esse iam nonnullo ueteres interpretes monui SSe ενιοι τοὐν ξyriit ν), Ammonius tradit schol. Branii ad 20' 15. Explicatur enim uerbis inclusis, quid Sit εν u. 14 ἡ ... nisi unum . e. una notio pluribus nominibus exprimitur ἐὰν μὴ εν cito ἐκ των πολ- tis δηλουμενον). Sed eave putes, ullo nomine pro pluribus illis posito semper unam notionem X primi memineris homonymorum, quae capite VIII tractauimus. Quae quamuis plus uno significent ἐὰν νομα ἔν ii κεμμενον), ut , ἱμάΠον et ἡ ἄνθρυψον et ἡ ιππον ' tamen unam notionem non exprimunt ιειν - ἔν et ἐξ ἐκείμνων). Itaque homonymum D ti non uoco λέγω δὲ

ονδε γὰρ η ἐρωχησις ρεία, ονδ' ἐὰν ἀληθής. ἡ Ad quaestionem eiusmodi sc cuius αρ εστιν ἄνθρωπος λευκος βαδίζων, unum responsum non datur i. e. si respondes ἡναι uel ,οῖμ, unum responsum non est neque enim

quaestio una est, quamuis uera sis Quid Nescio an quaestio uera uel salsa sit. Sed non ignoro, Aristotelem certe nullam habere ueram, quippe qui paucis capitibus ante cap. IV. 17 2 sq. solus orationes enuntiatiuas uera uel salsas esse declarauerit Optime Iulius Paetus commate pro colo, qu0d est post πρὸς ταυτα, posito interpretatur: non potest SSe una reSp0BSio, quia non est una interrogatio, ne si uera quidem te . Facilius Aristotelis sententia intellegetur uerbis νδε - μία uncinis inclusis. Quocirca scribo ου ἄν ιη ἀποκρισις μία προς ταυτὶ ουδε γὰρ et ἐρωτησις μία), τε ἐὰν ἀληθής. Unum responsum ad haec non datur neque enim quaestio una est), quamuis sit uerum', uel responsum, quamuis Si uerum, innum non est U. c. Spatiatur homo albus. Quaeritur: αρ' ἄνθρωπος λευκος βαδίζειμ responsum: ναι ἄνθρωπος λευκὸς βαδίζει Sit rectum; sed caue id des, cum unum non Sit; nam saepe falleris, si temere responderis neque plura

quaesita esse notaueriSμ.

2l 7 8. ἡτων et κατηγορονμένων, καὶ ἐν ις κατηγορεῖσθαι συμβαίνει, ὁσα με λεγεται κατὰ συμβεβηκὸς etc. ' EX praedicatis, et de quibus praedicantur, quaecunque κα- συμβεβηκὸς i. e. per accidens enuntiantur uel de eodem subiecto uel te. Non satis intellego, quid uerba et de quibus praedicantur i. e. Subiecta sibi uelint. Cum ἡτων κατηγορουμενων certe pendeat ab ὁσαμ, sententia esse uidetur haec: Quae praedicata et subiecta per accidens enuntiantur uel de eodem subiecto uel etc. At ubi terrarum subiectum inuenitur, quod nuntietur de subiecto i. e. simul subiectum et praedicatum, i. e. simul subiectum et non

38쪽

subiectum sit Fieri noli potest, quin locus corruptus sit. Deleo igitur και ante et interpretor σα των κατηγορουμένων κατα σοι βεβηκὸς λεγεται ἐφ' οἷς κατηγορεῖσθαι συμβαίνει. Quae praedieata per accidens enuntiantur de eis, de quibus praedicantur i. e. de subiectis suis), uel de eodem se subiecto uel etc. Certe c0pi0sior quam clarior oratio est: nam quae addit ἡ de quibus praedicantur sis οἷς καrηγορεῖσθαι συμβαίνει, structuram uerborum obscurat neque sententiam reddit apertiorem, cum omnia praedicata enuntientur de subiectis, quippe quo enuntiationis modo uocentur praedicata; sed sensus inest quem in lectione uolgari

κον. Bonitri Jen Liti. Zu. 1845. pag. 846 sq. Waligium reprehendit, quod lectionem Bekkerianam mutauerit. Quae quamuis optimorum codicum fide A et B nitatur, mihi quoque salsa uidetur. Cur Aristoteles rem simplicissimam duobus exemplis illustrat Quae quidem exempla inter se nil disserunt. Nam quo iure quidam homo' uocatur, homo seto τινα ανθρomo ανθρωπον eodem, quidam homo albus uocatur homo albus'. Eodem uitio laborat lectio ἡ τον τινα λευκον λευ-κμμ, quam Boethii fuisse colligitur ex uersione eius haut de aliquo albo album spag. 422). Alteram lectionem Boethianam ha τον τινα λενκον ανθρωπον sh aut quendam album dicere hominem' atque codicum uarietate Tait iure recusauit Nec tamen ipsius coniecturam, τον τινα λευκον ανθρωπον λευκώμ, cui consensus eo- dicis uersi unisque Syriacae, saepenumero a codice nstantis, non asser satis auctoritatis, recipio. Inter-

pretor inde a l' 8. λη9M δε - εἰπεῖν , De quo aliquid quodammodo dieitur, idem simplieiter distere uerum est l. e. hie quo notio adiectivo restricta uel temperata praedicatur, eandem nudam i. e. adiectivocarentem praedicari uerum est: u. c., ,h0minem quendam μμ i. e. eum, qui quodammodo tantum homo est, simpliciter quoque , hominem μ' appellamus okν το, υνα ανθρωπον ανθρωπον) uel si aligium sequimur)quendam album hominem simpliciter halbum μμ . At homo albus male halbum quoddam uocatur, quasi albi notio praecipua esset, quae homine adiecto restringeretur. Contra homo substantiam ουσίαν), halbum qualitatem ποιο, τι, tantum signifieat. Scribendum puto ἡ τον λευκὸν ανθρωπον ανθρα - νμ. . Ut quendam hominem hominem τμ ιν ανθρωπον ανθρωπον ita halbum h0minem sutpote qui ἡ quidam homo sit se uibus hominem nominamus φ. 21 29 - 32. ωμε ἐν σαις κατηγορίαις μήτε ἐναν-

ι καὶ se ἐαν καθ' εαντα κατηγορηται καὶ μὴ κατα ιιβεβηκος, ἐπὶ τουτων etc. - ait uertit: In quibus non inest repugnantia, a si definitiones sumuntur pro nominibus, b et si quae praedicantur ita praedicantur, ut cum natura rei coniuncta sint, in eis etc. Ρrimum neglegentia notanda uidetur, qua altero mi ε quod respondeat priori omisso orationem coniunctione καὶ continuauerit. Deinde sententiam perspiciamus: In quibu Sc praedicatis, repugnantia non inest, si definitiones pro nominibus sumuntur ad 21. x ἀεὶ δε - 24. ταν δὲ

39쪽

M ἐννπαρχ', αληθες aptissime reseruntur. Quibus uersibus exemplo hominis mortui', quem hominem uocare non liceat proposito demonstratur, ad substantivum interdum adiectivum, quo notio eius tollitur, adici sol αν ἐν

αντίνασις l 2 l). Quae quasi contradictio in adiecto nono fugiat, definitiones et substantiu et adiectivi in mentem nostram reuocemus op0rtet. Quo laeto cum notione, hominis notionem uiuentis simul cogitari uiderimus, de h0mine mortuo simpliciter hominem non enuntiabimus quibus autem repugnantia, contradictio non inegi, si definitiones pro nominibus sumuntur μονε

ἐνανΠοτης ἔνεστιν, ἐαν ποι αν ὀνομάτων λεγουνται), legi qua ἡ κατὰ του ονος καὶ ἁπλῶς ε enuntiatur exceptio non statuitur.

Sed altera quoque repugnantia, qua ea te rumpatur, cauenda est. Iait uertit: In quibus repugnantia inest, si quae praedicantur ita praedicantur, ut eum natura rei coniuncta sint, in eis lex ualet'; i. e. lex non ualet in eis, in quibus cum praedicata καθ' αντο, non κατὰ σνμβεβηκος sint, repugnantia oritur'. at quae

καθ αvro praedicantur nunquam repugnantiam efficiunt. Neque in eis oritur quae κατὰ σνμβεβηκος enuntiantur. EX. gr. Homerus est poeta, sed non est', qua in enuntiatione est κατὰ vi βεβηκος, non καθ' αὐτο Homero

attribuitur. At ubi est repugnantia Notionesne , poeta et esse quidquam contrarii complectuntur Id quod ipse Aristoteles negat 25. ἡοταν ὁ μὴ ἐνυπαρχη e.

ἐνανDor νς, ονκ ἀεὶ ἀληθες c. τὸ κατὰ του τινος καὶαπλῶς εἰπεῖν ρ. Falso igitur ad καθ' αυτὰ κατηγορῆται ' 30. supplentur uerba ν σαις κατηγορίαις mira ἐν-

ανMοτης νεσα, ἐὰνμ. At lectione semiata seri non potest, quin suppleantur. In coniecturarum campum lubricissimum denuo pulsi sumus sed Iulii Pacii sagacitas acilem exitum nobis offert. Qui cum interpretetur inde ab στε 29. ἡ quocirca in quibus attributionibus neque repugnantia inest, si definitiones pro nominibus dicantur, et per se attribuitur, non ex accidente, in his etαμ, non dubium est quin κατηγορεῖται i. e. Ormam indicatiui legendam esse putauerit. Qua unius litterae, ν' in ει permutatione cum pars enuntiati, quae inde uerbis καὶ καθ' υτά u. 30. usque ad κατὰ σνιψε- βηκος v. 3 l. porrigitur, imperio c0niunctionis , ἐὰν μeuerso locum parti antecedenti lin με ἐνανHοτης ἐνεσο, ἐὰν λογοι ἀντ' ονοματων λεγωνται parem, quem flagitat Sententia, occupauerit prementes I. acii uestigia codice d adiuuante sic uerba disponimus coστε ἐν σαις κατηγορίαις α ρι τε ἐνανΠοτης νεμιν, ἐὰν oro ἀντ νομα θν

ι καὶ καθ' ἐαυτὰ κατηγορεῖται καὶ μη κατὰ συμβεβηκοςs ἐπὶ τουτων το τ καὶ ἄπλως σται εἰπεῖν. Quo facto interpretare:

ἡ In quibus praedicatis a neque repugnantia inest, si definitiones pro nominibus dicantur cauenda igitur sunt praedicata, in

quibus inestis. c. τεθνεως ἄνθρ.),

b et se in quibus non ex accidente id quod fiebat

in enuntiatione 3μηρος - ποιητης' sed per se praedicatur, in eis lex ualetμ.

40쪽

Elegantior certe esset oratio, si scripsisset και ὁσαι Sc. κατηγορίαί καθ' ἐαντα κατηγορουνται uel καὶ ο τακατηγορεῖται ' Sed de eiusmodi minutiis eum Aristotele non contendemus, ne litigiosi habeamur.

Postquam huc uentum est, consistamus oportet, ut uolneri quod annotatione ad caput VII extrema iam attigimus, conemur mederi.

Tres fuere dissicultates, quibus cognitis traditum capitum VII sqq. statum peruersum esse diuinabamus. Primum contradictionem capite VII. li 38- 37.)constitutarum formas exemplaque intra sex et triginta uersus l7 48-18 32. mira loquacitate ter se. 17 40 18 7 18 14-l7 18 29-32. repetita Aristoteli tribui nequire arbitrabamur. Deinde quod more utili abusus usuque alioquin aptissimo quasi ad ridiculum detorto argumentum capitis VII breuis neque ulla difficultate obstructi statim in fine eius 18 7 12. retractauisset copiose, mira

bamur.

Denique quae absoluta uersibus modo laudatis affir

pitibus VIII et XI. ἡδει autem οὐ πασα ληθὴς ψευδὴς αντί ναεις', capite X. accuratius, quam capite VII. ipso factum est, tractari uidebamus. Quid igitur iubesne uersus, qui maxime offendunt 18 7 12. remotos e suo loco post caput XI collocari Quod remedium facillimum utinam sufficeret Sed uereor, ne non sit satis idoneum, utpote quod, quam-

uis offensiones alteram et tertiam de medio tollat, primam relinquat. Quare argumentum libri περ ἐρμηνείας in mentem reuocemus, ut Sani ex hac silua obscura et aspra egrediamur. Aristoteles doctrinam libro περιώρμηνείας tradendam postquam capitibus Ι-V. praeparauit, primo praefatus, secundo et tertio necessarias cuiusque enuntiationis partes nomen et uerbum definiens, quarto eam a ceteris orationibus, quinto simplicem a composita segregans capite sexto VI. incipit affirmatione et negatione distinctis atque contradictionis natura indieata. Quas contradietiones capite VII ab nuntiationibus contrariis seiungit uarias earum formas quantitate diuisas uniuersalem particularem singularem infinitum)tradit summam earum legem, qua alteram ueram alteram falsam enuntiationes amplectantur, fert - 17 383. Deinde unam tantum negationem uni affirmationi contradictori oppositam esse addit l7 38-18 7.): id quod iam efficitur lege modo lata de nuntiati0nibus contradictoriis, quippe quae cum duarum numerum Superent altera uera altera falsa esse non possint. - Quae annotatio quid sibi uelit, iam caput VIII docet: Contradictiones, quae homonymis subiectis uel praedicatis utuntur, summam illam legem rumpunt 18 26. στε υσἐν μυταις νάγκη την με αληθη, την δε μενδ' εἰναι αντι φασιν). At neque affirmatio neque negatio una est: id quod uersibus 17 38-18 7. postulabatur μ. Deinde unitate omissa caput IX. legis ante 17 38. datae, quam dixi summam contradictionum, ueram Sta-