De Hermeniae Aristoteleae, [microform]

41쪽

tuit exceptionem in enuntiationibus quae de rebus suturis Sunt.

Caput X res plane diuersas aggreditur: aliam atque caput VII diuisionem enuntiationum se earum quae duabus earumque quae tribus partibus constent proponit, particulae o D significationes uarias secundum

uarios quos obtineat locos docet, consecutionem enuntiationum tradit. Caput I ad unitatem enuntiationum, qua 17 38- 18 7 deinde capite VIIl ad rectam contradictionem persciendam flagitabatur, reuertit. Quam unitatem subiectis et praedicatis singulis uocabulis expressis satis

munitam esse ne putaueris caput enim octauum Xemplis homonymorum demonstrauit, unam uocem notam satis idoneam, qua una enuntiatio cognosceretur, non

esse. - Pergitur capite XI.: Sed ne semper quidem singulis uocibus subiectis et praedicatis opus est. Sunt enim, quae quamuis frequentes subiectae uel praedicatae unitatem enuntiationis non turbent quia coniunctae unam tantum notionem significant: X. gr. ζωον ζον δίπουν.N0tio, non vox una poscitur. Itaque qualia uocabulaeoniuncta tamen unam enuntiationem efficiant, qualia non inuestigemus te etc. μIam uero quantopere ordo capitum VII-XI. turbatus sit apparet. Spectantibus nobis continuationem sententiarum nonum IX.), quod legis de partibus contradictionis, altera uera altera salsa, latae exceptionem

tradit, legi ipsi uersibus 17 26 37. expositae adiungendum esse uidetur. Quodsi in loco quem adhuc obtinebat relinquimus, haud iniustum uidetur iudicium

Pranuli Gesch. d. Logi I. Anm. 242 dicentis, caput

nonum neque cum antecedentibus neque cum sequentibus ullo modo cohaerere.

Capita autem VIII et XI ad sequentem septimi partem 17 38-18'7. referenda sunt. Qui uersus cum unitatem affirmationis et negationis contradictori oppositarum flagitauerint, capite octauo VΙΙΙ. enuntiationes, quae quamuis una uideantur multae sint se. eas quae homonymis utuntur cauere, undecimo XI.), quae quamuis multae uideantur una Sint u. c. εστι νον πεζον δίπουν), admittere iubemur. Postremo uersus 18'8-12. argumenta capitum Septimi - 17 37. et noni, septimi sit 38 18'7. et

octaui et undecimi retractant. Quo χ0gnito plus centum codicibus nos non impedient, quin aptum capitum ordinem, qui cum apto Sententiarum progressu, quam Xplicauimus, congruat, confestim restituamus. Quid enim Orthodoxiamne fidelem ad literam sanguinem et neruos e libro expellere Auctoritate codicum seruata duae tantum Sententiae sunt, quibus alteram eligas oportet inut Aristotelem, quo tempore librum fimo ερμηνιέας seripsit, am0re ordinis apti dispositionisque dilucidae, quae in omnibus eius scriptis inuenitur adiuuatque lectores quam maxime ad res saepe difficillimas intellegendas, plane destitutum esse opinaberis aut non solum ab Aristotele, uerum etiam ab omnibus hominibus sanis librum abiudicabis. Non uereor, ne prius remedium sequaris. Alterum autem medici est, qui membrum morbo assectum priusquam sanare temptet totum resecet rauae ultima ratio inter-5

42쪽

pretum ne omnes quidem difficultates tollit. Nam doctrina libello exposita, quam dignam Aristotele esse etiam aduersarii eius auctoris confitentur, prohibet, quominus a scriptore inepto temporis posterioris eum compositum esse eenseamus. uetor dispositionis pertu batissimae argumenta Aristotele digna non inuenit.

Fortasse quispiam secutus Gumposchium ἡUeber die Logi und die logischen Sehriste de Aristoteles η, Leipeti 1839, pag. l censentem, librum me ἐρμη--ας nil noui tradere, sed argumentum ex ceteris Aristotelis scriptis colligere, dixerit: auctor libri doctrinam Aristotele dignam exponit, quippe Aristoteli furatus deinde omnibus turbatis se ipse prodidit'. At

Gumposellius sententiam suam ne demonstrauit nec demonstrare potest. Qua refutata hic quoque exitus ultimus obstructus est. Itaque series capitum mutanda est: Quattuor contradictiones distinguuntur:

quae contradictiones excepta tertia forma omnes summam legem secuntur hanc semper altera earum pars

uera, altera falsa est cap. VII. 17 38. ἐπεὶ δὲ ἔσα - 37. αμα εξ αναγκης . , Cuius legis altera exceptio grauissima in enuntiationibus, quae sunt de rebus suturis, statuenda est scap. IX. totum). In ceteris ualet, dummodo una tantum affirmatio unaque negatio coniungantur cap. VII. 17' 38. ανερο δἐ - 18 7. εσο αν-

θρωπος λευκος). fi Cuius unitatis seruandae caussa homonyma caueamus. Quibus quae enuntiationes utuntur uel subiectis uel praedicatis, cum Speciem unarum praebeant, re uera sunt multae scap. VIII totum). Attamen ne nimis cautus fueris, neue timore perdendae unitatis enuntiationes reieceris, quae quamuis multarum speciem prae se ferant una sunt. Dico eas, quibus notio una, plus uno uocabulo expressa, subiecta uel praedicata sit X. gr. ζωον ζὸν ί ην, quibus notio hominis significatur. Alia autem, . c. ανθρωπος λευκος βαδίζων, cum unius notionis signa non sint, enuntiationes si ieiunt multas scap. XI 20 13 et δε ε καταπολλῶν - 30. οὐ νεο). ἡ Qua disserentia oblata quaeritur, cuiusmodi n0mina coniuncta unam notionem, atque subiecta uel praedicata unam enuntiationem procreent, cuiusmodi multas reliqua capitis XI. pars).ἡTribus igitur de rebus actum est capitibus VID. - 17

2. ora ἐνανtίαι αλλαι καὶ τίνες εἰσὶν αυται

3. καὶ oti v πῶσα ἀληθὴς φευδὴς ἀντίφασις καὶ διὰ τί καὶ ποτε ἀληθης φευδής prior i. e. VII '. IX. scap. VID. i. e. 18'8-12)., Quibus expositis reliquam doctrinam enuntiationis simplicis assertoriae absoluit scapite ). ἡDeinde nuntiationes problematicas et apodieticas addit scapitibus

Iam mero omni plana sunt Sententiarum ordo

43쪽

aptissimus enumeratio formarum contradictionis exemplorumque quater repetita iam n0 tantopere, quantopere antea offendit, cum secunda si e 17 40-18 7.)

et tertia 18 14-17. a prima 17 27 sq. et quarta 18 29 - 32. toto capite nono IX. intermisso sint

separatae. Non tantopere attamen uersus 1it 38-l8 7. et 18 14-17. uno tenore scripti nimiam fortasse uerbositatem Aristoteli inserunt. Quam qui indignam auctore breviloquenti habet, coniecturam n0stram est. pag. b. secutus uerba 18 4. τὸ δ πας - 18 7. εσο ανθρωπος λενκo deleat.

Anno DCCCXLVII d. XV mens Ianuarii natus sum Stellini patre Socio Consistorii Regii.

Duo casus grauissimi me insantem nescium afflixere: mater quinque mensibus, pater tribus annis post me editum mortui. Sed uxorem, quam secundam paullo ante in matrimonium duxerat, nobis quinque liberis paruis reliquit matrem amantissimam. Elementa litterarum a matre, deinde in schola Francogallorum, quae dicitur, edoctus sum. Quo laeto post duos annos gymnasio tettinensi sum adscriptus. Nec diu in eo moratus diem, quo urbs patria domusque materna relinquendae erant, mixtum dolore et gaudio aspexi schola Regia Portensis me recepit alumnum mens Octobri anni LIX. Metuo ne non tempus tam selix unquam redeat. Quare Almae Matri Portensi gratiam quam maximam habeo habeboque per totam uitam. Sex annis consectis cum ciuibus uniuersitatis litterariae Lipsiensis adscriptus essem, per unum annum dimidiatumque cum scholas riderici Ritschelii Georgi Curtii aliorum frequentaui, tum studiis glotticis incubui. Lipsi relicta Berolini d. VI mens Maii anni LXVII nomen apud facultatem philosophicam professus sum. Ium

44쪽

primum pliilosoplitae atque philologiis antiquae et Germanicae operam diligenter dare coepi Scholas ommsenii Ernesti Curtii Hauptii uellentiossit audiui. Optime uero Trendelenburg et Bonitg, quos animo pio et gratissimo nomino, de me meriti sunt hic primus me ad Aristotelem tractandum impulit scholis priuatissimis ille cum rationem suam Aristotelis enarrandi et emendandi Arte Poetica proposita docuit, tum in dissertatione elaboranda me summa liberalitate adiuuit.

1. In antii Κriti de reinen VernunRη, d. I. 1781. pag. 42. u. 4 sedit. Hartensteiniana Lips. 1853. pag. 228. u. 15 ab m. finimmi pro nelimen legendum St. 2. Ibidem pag. 534. u. 2 ab im sed Hart. pag. 399. u. 18 ἡnielit ante bestimmi inserendum St. 3. In Aeschyli Choephoris . 93 lego: κοινον γαρ χθος ἐν δομοι κομίζομεν. 4. In Aristotelis , me ερμηνείας cap. XIL 21 M-32.

lego: ω- ε ἐκείνων το εἰναι καὶ μὴ εἶναι τοαληθες καὶ τὸ φευδες, ομοίως λαι ἐπὶ του εἶναιτο δυνατον καὶ ο δυνατον. 5. Ibid. cap. XIV. 24 I: υτ δοξαν ovo α φανειν. 6. Ibid. 24 8 περὶ ταυτα δε υκ ενδεχεται ληθευειν

424 27. punctum post ,εκλείπειν ponendum SSecenseo. Interpretor , Si omnia quae tactu sentiuntur a nobis iam sentiuntur, necesse est, Si qui Sensus abest a nobis, etiam sensorium abesse*.