장음표시 사용
221쪽
DE SUBMΜITATE, c. I 81 scelus. Veruntamen, ut loquar per praeceptum, hinc forsitan non impossibi est judicium de iis consequi. SECT. VII.
Oportet scire, charissime, quod quem E m
admodum etiam in Communi vita nihil est Unosci
magnum, quod contemnere magnum est:
vel ut Divitiae, Honores, Dignitates. Imperia, et quaecunque alia multum tragici faStus extra apparentis habent, non possunt videri sapienti esse bona praestantia, quorum Contemptus ipse non mediocre bonum est quippe illi, qui iis fruuntur, minus admirationi sunt quam illi, qui possunt habere, et tamen Contemnunt propter animi magnitudinem: eodem modo etiam de iis, quae Sublimia sunt in poematibus et solutis orationi hias vid PDdiam est, ne nonnulla habeant hanc magnitudinis speciem, cui multum adhaeret tenere assicium); XpitCata vero deinde inveniantur tumida ficisse, quae despicere generosius est quam admirari. aturaliter enim animus Doster vera Sublimitate elevatur, recipiensque superbam quandam erectionem impletur gaudio et gloriatione, tanquam ipse produxisset id quod solym audivit. Quando igitur aliquid, saepius auditum ab homine intelligente et in Scriptis versato, animum ejus non Celsiorem faciat, neque relinquat in animo plus Cogitatione Onceptum quam verbis eXpressum Cadat autem, Si tu illud assidue contempleris, in id quod erile et minutum est; non potest illud esse Sublimitas vera, quod non ultra auditum perdurat. Hoc enim revera magnum eSt.
222쪽
quod multum mente concipiendum effeti, cui autem dissicile potius vero impossibi est resistere; cujus denique recordatio firma est et vix Xtinguenda omnino vero ea arbitrare esse pulchra et vera Sublimia, quae semper et omnibus placent; cum enim iis omnibus, qui disserunt moribus, vitae generibus, studiis, et aetatibus, unum aliquid idemque simul de iisdem scriptis videatur, tunc illa, quaesit ex discordibus, quasi mixtio et consensus idem ei, quod in admiratione est, validam indubitatamque acquirit.
Quὀd quis Quoniam vero quinque ut ita dicam
loci Subsi sontes sunt foecundissimi Sublimitatis, sub
Strata Prius, quasi Ommuni quodam fundamento, hi quinques formis facultate dicendi, sine qua omnino nihil est in Primi in quidem et valentissimum est seli in Sen Sibus audacia, ut etiam in illis, quae de Xenophonte Scripsimus, definivimus :secundum vero eS Vehemen et quasi numinis amat conceptus Assectus; sed hae duae res, quae constituunt Sublimitatem, maXima e parte sunt ingenitae hominibus; quae Ver jam Sequuntur, etiam ex arte veniunt: nempe, et quae est fons tertius certa quaedam figurarum consormatiori duplices autem hae figurae Su/rt, aliae Sententiae, aliae dictionis , et praeterea splendida Elocutio quae quartus est fons , cujus rursus Partes sunt et delectus verborum, et dictio tropis plena atque facta quinta vero causa Sublimitatis, eaque quae concludit omnia ante se nominata est magnifica elataque
223쪽
Composition quoniam, inquam, hi quinque Sunt fontes Sublimitatis, agedum inspiciamus ea, quae inhaerent in unoquoque harum rerum genere, hoc unum praefati Cecilium omisisse quasdam ex his quinque Partibus, ut verbi gratia, eum de Assectitibus locum sed si haec duo, nempe et Sublime et
Patheticum, velut una quaedam reS, etiam Viderentur illi omnino secum invicem Connata et OeXiStentia eSSe in errore est; etenim quidam Assectus inveniuntur distincti a Sublimitate et humiles, velut lamentationes, dolores, metu et rurSuS multa
sunt Sublimia sine Assectu ullo, velut praeter innumera alia etiam illa, quae de Aloidis aloeta sunt audacia felici dicta,
Ossam Olympo conati sunt imponere, et Ossae Pelium frondosu)ur, ut caelum ScanSile eSset. Et illud, quod insuper his majus additum est, Et sane perfecissent, &C. Apud Rhetoras quidem laudationes, et ea quae ad Pompam Stentationemque Componuntur, amplitudinem et Sublimitatem ex omni parte in se Continent, plerumque autem Assectu Carent: unde ex
Rhetoribus illi, qui in Assectibus concitandis valent, minime ad laudationes facti sunt vel rursus illi, qui in laudando valent, minime apti sunt Assectibus concitandis Quod si iterum omnino censuit Cecilius id, quod Patheticum est, nihil ad Sublimia
conferre, et si propterea illud non putavit mentione dignum, prorsus deceptus est sidenter enim assim maverim nihil tam magnificum esse quam Assectum Vehementem, ubi opus est, adhibitum: Cum velut
224쪽
furore aliquo spirituque divinitus spiret, et scripta quasi plena Phoebo esticiat.
Ah-hh eruntamen, quoniam Primum gentis tudine. dico autem id quod ex animi magnitudine
venit partem obtinet inter aeteras praestantissimam oportet etiam hic, sit licet haec res potius dono naturae accipenda quam labore acquirenda , tamen, quantum P OSSumia S, animo nOStros ad Sublimia alere et tanquam gravidos amplitudine quddam
nobili semper emcere . . Quo dicet aliquis, modo pScripsi in alio etiam loco, quod hujusmodi Sublimitas est Echo magnitudinis animici unde etiam sine voce admirationi aliquando Si nudus per Se ensus Obiuni PSam, quam OStentat, magnanimitatem ;velut silentium jacis in libro, qui inscribitur De
Manibus, magnum eS et Omni Sermone Sublimius. Primo igitur in loco omnino necessarium est ante oculos Lectoris constituere id, quo naSCitur; nempe quod verus Orator debet habere animum non humilem et abjectum neque enim fieri potest, ut illi, qui per omnem Vitam Suam Cogitant Curantque parva et servilia, proferant aliquid admirandum omnique aetate dignum D magna vero sunt Scripta horum hominum, ut Par St, quorum Cogitationes sunt eliciter audace SQ eodem modo etiam ea, quae
maxime Sublimia sunt, cadunt in illos qui maximo elatis sunt animis illud enim quod Parmenioni dicenti, ' Ego quidem contentia essem conditionibus 'sc. oblatis, essem Alexander,' respondit illeiander, dicens, Et ego quidem, si esSem Parmenio,
225쪽
DE SUBLIMITATE, c. 85 ipsius animi magnitudinem ostendit ut etiam hoc, quod de Discordi dicit Homerus, C. In coelo stabilivit caput Silum, et hilmi graditur. Homerici ingenii Sublimitatem determinat distantia a terra ad coelum et hanc aliquis dicat non potius mensuram Discordiae quam Homeri. Cui dissimile est illud Hesiodi de Tristitia, si quidem statuendum sit etiam poema illud dictum Scutum esse Hesiodi, Mus et naribus humores silebant. Non enim fecit imaginem terribilem, sed odiosam. Ille autem c. Homerus quomodo Sublimia reddit
tium homo videt oculis, Sedens in specu id prospectans in nigricantem pon
Tantum saltu consciunt deorum altisoni equi. motum eorum Celerem mundi spatio metitur quis
igitur non ob excellentiam hujus Sublimitatis jure
dixerit, si bis eodem modo ad saltandum se Concitent Deorum equi, eos non amplius inventuros in
mundo locum Valde Sublimes sunt otiam illa depugna Deorum imagines,
Circum autem insonuit magnum coelum, Olympusque, Timuit etiam sublus et inferorum Pluto Territusque solio Titiit, et eaecla)yravit,npei δε- Super Terram rescinderet Neptunus quassato'terrae, Domusque mortalibus et immortalibris apparerent 28
226쪽
Visu terribiles, situ sentae, quasque horrent ipsi Dii.
Videsne, amice, quomodo, disrupta quidem e suis sedibus terra, ipsoque nudato tartaro, et toto mundo subverso dis Sipatoque, omnia Simul Coelum, Orcus, mortalia, immortalia lana in Pugna,qrtis tunCfuit, conflictantur et periculum una subeunt ξ Sed haec, quae sunt terribilia quidem, nisi allegorice accipiantur, omnino Sunt impia, nec Servantia decorum Homerus enim mihi videtur, Cum literi tradit Deorum vulnera, dissidia, ultiones, lacrymaS, vincula, eaque Omni S ghneris, quae patiuntur, mala, Homines, qui rebus Iliaci interfuerunt, DeOS, quantum potuerit, secisse Deos vero Homines. Sed
nos quidem, si infelice Simus, manet OrS mul O-rum portus meorum Vero non naturam Solstm, Sed
insoliunium secit aeternum. Multo autem meliora iis, quae de pugni Deorum ab illo dicuntili , Sunt illa, qu92Cunque repraesentant tamen, ut revera est, intaminatum, et magnum, et urum qualia sunt a multis autem ante no hic locus tractatus est illa, quae de Neptuno dicuntur, Tremebant autem montes palissi, et Sylva, Et Pertices, et Trojanorum urbs, et naves Achizorufa
Sub pedibus immortalibus Neptuni incedentis Tendebatque ire per undas eluitabant autem baLe L sub ipso Undique Dialebris, neque ignorabant Regem
227쪽
DE SUBLIMITATE, c. 87Prae laetitia etiam mare se dividebat hi vero volaba)it, &C. Ad hunc modum etiam ille udaeorum legislator, vir minime vulgaris, postquam Potentiam Numinis pro dignitate ejus mente Concepit, etiam declaravit; statim in principio legum Suarum Criben S,
Dixit Deus; ' inquit quid sit lux, et fuit; sit
terra, et suit. V Non molestus fortasse videar, amice, si unum amplius locum Poetae c. Homeri de iis, quae ad homine pertinent, Proponam, Ut di SCa quomodo aSSuefaciatam Secum una ingredi in Sublimia heroica Caligo repente et no ignava apud illum inhibet pugnam Graecorum hic Aja incertus consilii,
At tu, Iupiter, inquit), libera ali me lios
Achivorum Et fac serenitatem, daque oculis videre ;In luce vero vel perde. Est revera assectus Macisa non enim optat Vivere, har enim petitio esset abjectior quam decet heroa sed ,Cum in tenebris ignavis non potuit sudiortitudine ad generosum ullum saCinus uti, propterea indignans se ad pugnam inutilem eSSe, lucem quam Primum oriri reCatur, tanquam omnino in ed inventurus unus dignum virtute ua, etiam si Iupiter se illi opponat. Sed enim Homerus hic, velut ventus seCundu S una adspirat certaminibus, et non alius ipse passus est quam ut ejus verbis utar Fr rit, ut cum Mars hastam vibrans, aut ense perniciosti
228쪽
In mantibus furit, profundo in densis recessibus 6 sit oe:
Spuma autem est circrimis ejuS.
Ostendit tamen in Odyssea etenim haec, quae Sequuntur, pluribus de Cau Si Sunt Observanda , magni ingenii, cum jam declinet, proprium esSe in senectute amorem fabularum. Illum enim om-POSutSS hoc argumentum secundo in loco Constate multis aliis rebus, sed et ex eo quod reliquias Iliacorum laborum in Odyssea, tanquam Trojani belli partes adventitias, adduXerit; et meherCule ex eo quod lamentationes et dolores, ut quos olim antea CognoSsent heroes, illi enarraverit Odyssea
enim nihil aliud est quam epilogus Iliadis: Illic quidem Ajarjacet artius, illic etiam Achib
Illiet eryPatroclus diis similis consiliarius
I sic etiam meus carus iliuS. EX eadem Causa, opinor, totum Corpusculum Iliadis, quae scripta sui in vigore ejus Spiritus, actione et certaminibus plenum seCit Odysseae autem corpusculum maXima X parte narratione plenum, quod proprium est Senectutis. Unde in Odyssea Comparare potest aliquis Homerum Soli CC identi,cujus sine vehementia ardoris permanet magnitudo: neque enim amplius hic Conservat intentionem λὶ-r'λὶὶ parem poematibus illis Iliacis, neque Sublimitates ubique uti ibi aequales et nusquam quasi Subsidendo se remittentes, neque idem illud sibi semper supervenientium assectuum flumen, neque versatile illud dicendi genus et concertatorium, Vi-
229쪽
sionibus a veritate ductis cumulate repletum Sed, velut oceani recedentis in se et a suis finibus relicti,
ita Homeri in Odyssed deinceps apparent Sublimitatis reCessus etiam in illis fabulosis et incredibilibus divagationibus. Cum vero haec dico, non oblitus sum earum, quae in Odyssea describuntur, tem-PeStatum, et eorum quae ad CyClopem attinent, et aliorum quorundam : Sed haec appello SeneCtutem, SeneCtutem tamen Homeri. Imo in omnibus his et singulis plus est fabulae quam actionis. Digressus sum vero ad haec, ut dixi, ostendendi Causa quam facillime sublimia ingenia, Cum igor eorum e remiserit, ad nugas nonnunquam defleCtuntur Cujusmodi sunt ea, quaeinguntur de ut re et de iis, qui Porcorum more a Circe pasti erant, quos Zoilus vocavit porcellos flentes); et de Jove pulli in- Star, a Columbis nutriton et de illo, qui in nausea-gio inediam decem dierum sustinuit; et ea, quae de Procorum caede inguntur, incredibilia quid enim
aliud possimus haec dicere, quam revera Jovi Somnia Secundam autem ob ausam memorentur
haec de Odyssea nempe, ut tibi notum Sit, quomΟ-do remisso vigorisAffectuum in magnis proSEB Scriptoribus et poetis in moratum dicendi genus dissolvatur: talia enim, quae de Ulyssis domo morath ab illo vitam procorum describentia narrantur, Sunt instar comoediae cujusdam mores hominum exprimenti S.
230쪽
Praecipua Agedum nunc, videamus si quid aliud
lectum et limi R. ldClrCo, Cum in omnibu rebus nariem Stibu turaliter in Sident quaedam particulae cum ip-e ene. a materia lana natae, neceSSam O hoc nobis
esset Sublimitatis causa, Si POSSem US Semper eligere praecipua e iis, quae inde X Oriuntur, et hae conjunctione inter Se faCla quasi unum quoddam corpus emcere : partim enim Sublimitas officitur delectu circumstantiarum Summarum, Partim autem Constipatione electarum. Qualiter Sapphoeas, quae accidunt furoribus amatoriis, Perpes-Siones ex CircumstantiiS, et ecipsa veritate undique ducit: Ubi autem hanc excellentiam ostendit ξnempe, quando egregia est in eligendis praecipuis earum circumstantiarum altissimisque, et in iis in
Videtur mihi ille aequalis Diis
Esse Vir, qui oppositus tib Sedet, et prope te luce loquentem audit. Et ridos amabiliter: qui res mihi Cor in pectoribus tremereiecit. Cum enim videam te, repente ad me vocis Nihil amplius venit; Sed lingua quidem fracta est subtilisque Statim cutem ignis subiit, Et occulis nihil video, tinniunt et aures mihi: Et sudor gelidus manat, tremorque Totam occupat, pallidiorque herba Sum, etὰ moriendo parma absore Videor exanimis: