Tractatus de conservatione vitae humanae, a die nativitatis usque ad ultimam horam mortis / nunc primum in lucem editus opera D. Joachimi Baudisii

171쪽

loret lignum aloes, mullum, lambram, laudanum, storacem, calamitam, myrrham Sethus,&suffumiget se cum illis. Si autem ex trema fuerint liuida scarificetur locus, Sessi magis, abscindatur, ne sana vicina corrum

pantur.

DIVERsIT A aquarum iter agentibus plus nocet quam diuersitas ciborum, sicut dicit Avicenna, quaeratur igitur cum omni labore

bona aqua,portetur ergo aqua prima, si potest, vi q. ad locum in quo hospitabitur, 3c cum illa coniungat aquam illius loci, de mane accipiat aquam illius loci, cportet ' ad locum

alterius loci, cita deinceps, si portaret ter ram mundam de terra sua, misceret cum aqua longinqua, postea quiesceret 8c colare tur, esset bonum. Quando autem non inueniuntur bonae aquae distillentur per alembi cum aut bulliant in olla Jc ponatur lana mollis in olla, Sc quod extra distillauerit colligatur, aut quod transeat multis vicibus per arenam mundam. Intelligendum quod omni malae aquae, vinum , acetum, allia 3 cepa sunt theriaca Sela istucae si volumus in frigidar Aliqui tamen sunt qui non bibunt vinum Ic aliquando coguntur ire deno, te, Sc cum inueniunt fontem aut riuum bibunt aquam illam Sc aliquando

bibunt sanguisugam, tales ergo portent scy-a hum

172쪽

-I in TERTIA ΑΕΤΑΤ. phum suum & telam, tunc ergo repleant scyphum illa aqua, postea cooperiatur fortiter undiq scyphus cum tela, Se postea sorbitent aquam in medio vasis ita non oportet timere de aliquo reptili. Si omnia desciat sorbeat quamdpaulative fortiter cum labijs constri istis, teneat diu in ore S permittat suaviter eliquari,

& si forte ibi esset aliquid posset escere.

H o MINAE s qui non consueuerunt ire super mare,patiuntur fastidium , vomitum, Senauseam Sc non debent restringere nisi excederet,in tunc utatur cydonijs, lentibus cum aceto elys po, iem aph, Sc Dominus dirigat omnia cum tranquillitate quod deficit. Sod autem hic deficit, inuenietur in prima particula lili in fine, iungatur ergo isti operi, 3 erit opus per secti magisterij. N C -

173쪽

Vtrum nutrimentum post perfectro in puncto membris Vimilari Isae quaestio ponitur a Gordon in sine

cap. III de regimine pueri, Soarguitur quod sic, quoniam agens est sufficiens, tum nutritio sit perseista assimilatio nutrientis cum nutrito. Haec autem assimilatio ex parte agentis est, cum quodlibet agens intendat sibi assimilare passum quare cc. Secundo nutrimentum est in potestate, quoniam tria sunt quae videntur impedire, quod nutrimentum non possit assimilari Primum est distantia complexionis,sed hoc non impedit, quoniam si membra inueniuntur in aliquo gradu,vel aliqua meta gradu Imensura gradus sic Sc nutrimentum Secundum quod videtur impedire, est densitas, raritas membri, sed ista inueniuntur in cibis sicut in membris Tertium quod videtur impedire,est proportio totius substantiae cum totata substantia,sed hoc non impeditur,quonia in sicut helleborus est cibus coturnici coueniens in tota

174쪽

IS oin tota substantia, ita caro gallinarum hona inisecundum Galenum, quare relinquitur quod non erit repugnantia ex parte nutrimenti, net mora sufficiens impedit, quoniam tantum continet contentiva, quantum digerit digestiva. Si igitur secundum Gai de accidenti Minorbo, actiones fuerint, quoniam agens est forte,&passum est obediens Sc mora i isticiens, re .linquitur quod nutrimentum perfecte conpuncto membris assimiletur. Tertio trans mutatur ad speciem Mad consequentia speciem, quare, c. Item venenum nutrit, quod in ultimo cotrariatur sicut venenum, ergo nia

trimentum quod in ultimo conuenit, perfecto assimilatur. Item non videtur possibile, quod esset augmentum nisi persecta e punctualis esset assimilatio, quare c. Oppositum vi

detur quod tunc vita posset perpetuari, quare, c. Solutio. Dico quod nutrimentum non assimilatur in pundio, laec est intentio Gal. a uicen. hoc plan declarat transmutatio aetatum, Mimo intelligendum . quod secundum intentionem Gai nullum est cor pus in toto uniuerso, quod possit peruenire ad temperamentum in quo est corpus humanum. Si autem inueniretur, forma humana decoraretur, hoc autem est falsum, quare semper erit contrarietas repugnantia nutrimenti ad membra. Secundo intelligendum secundum intentionem Gal. 6 de morbo laccidentest

175쪽

dente quod omne agens in agendo pati thur, Sepasmum in pati. ndo agit Sc rei istit. Tertio intelligendum, Q uod omne agens physicum in agendo debilitatur, cum sit virtutis nitae teriam mationis, quod declarat longa continuatiosus actionis. Ponatur igitur quod membrum assimile sibi nutrimentum , cum ista sint contraria, necessario ibi erit actio lassio, d re pugnantia Agens igitur debilitabitur necessario, Sc late actio contrarietas erit in prima digestiua,& similiter in secunda, similiter in tertia, donec omnino sit sub forma membri, quod tunc non est contrarietas nec actio, sicut declarat Galenus in De generationibus. Cum ergo in ultimo conuertitur 3 assimilatur, Mnutrimentum cedit loco eius quod deperditum est , no assimilatur in puncto illi quod de perditum est, quoniam illud fuit fortioris vir tutis 3 potentiae, licet igitur fiat perfecta assimilatio quo ad speciem quantitatem, non tamen quo ad qualitatem puta et talem.

AD RATIONES.

Ad primum argumentum dico, quod agens

si semper maneret idem, num tu esset sulficiens, hoc tamen non est ut declaratum est, ergo cc. Ad secundum dico, quod nutrimentumTnone strin omnimoda dispositione, nec est possibile inuenire compositionem, nec raritatem, nec densitatem, nec totam substantiam in ultimo conuenientem, quoniam maxima

176쪽

est distantia Sc semper est variatio, & imo in puncto assimilari non potest. Ad aliud cum dicitur de mora, dico quod sicut deficit digestiua, ita contentiva, Mecontra, cita non est mora sussiciens. Ad aliud dico, quod non est simile, quoniam species habet latitudineit, licet igitur sit in specie, non tamen in quolibet puncto, sicut patet quod multi homines sunt eiusdem speciei,4 tamen non sunt eiusdem complexionis, licet igitur accidentia sequantur speciem, non tamen in puncto eodem, quoniam species non requirit punctum, sed sussicit sibi latitudo. Ad aliud de veneno dico, quod non est sitniles, quoniam venenum

cum nutrit, suimitur in paruissima quantitate, nutrimentum bonum in magna praeterea nunquam nutrit perfecto imo illa virgo nutrita veneno interficiebat cohabitantes cum ea, licet igitur aliquid contrarium possit duci aliquomodo ad latitudinem, non tamen propter hoc ad conueniens poterit duci ad perfectum in puncto, quoniam sicut contrarium non duci

tur ad latitudinem perfecte, ita nec sinite ad punctum, si sic non valeret quoniam plus ponderat punctus quam latitudo,facilius enim est esse hominem quam perfectum hominem. Ad ultimum dico, Quod in augmento bene est perfectio in quanto, sed non in quali, unde

omnes virtutes naturales augmentantur, sed

in puncto similes esse non possunt: Et dato quod

177쪽

quod esset tempus, tamen habet determina tum quod non contigit transgredi, cito apparet eius defectus in declinatione Praeterea nulla virtus inserior potest in virtutem sibi su- periorem. Sed omnis virtus generabilis est eorruptibilis , quod semper maneret eodem modo , quoniam qua ratione fieret assimilatio nunc in isto puncto eadem esset in isto ita de alijs,m inde licet non omne generabile necessarid generetur, nihilominus omne corruptibile necessarid corrumpetur, hoc igitur esset sibi supernaturale, in hoc non potest natura inferior Nutrimentum igitur in corpore scorruptibilH nutribili in puncto assimilari non potest. I.

raritur cuivi complexionis sit,inum 'E T arguitur quod sit humidae complexionis, aliqua sunt quae nominantur nomine vincentis secundum Gai primo de complexionibus, scut est sanguisae adeps, linum, quae sunt humida. Si igitur nominetur vinum aqualitate vincente,tunc vinum erit humidum, iecundum Gai. Item secundum Gai uua est humida, quare mult&fortius vinum, cum de puratum siti a cortice Marillis, acinis inpres sura. Item in De iuvamentis membrorum Galenus loquens de conseruatione humorum,

ponit quandam similitudinem, inlod scut in s musto

178쪽

rat ex omnibus temperatum,est vinum, Ita ex humoribus est sanguis, Nunc autem an guis est humidus, tua re vinum erit humicium, Se sic concluditur, quod vinum aut erit humidum aut temperatum. Item Gai primo De regimine sanitatis, loquens de puero eu crato dicit, quod vinum humectat Oppositum dicit Isaac Momnes autores, quoniam vinum ronunt siccum Solutio. Dico quod vinum

est calidum Ticcum de complexione, sicut dicit Galenus super tertia particula acutorum super illa parte Mentem leuius percutit, c. Hoc idem videtur sentire Isaac versus finem diaetarum uniuersalium super illa parte regia menti sanitatis,custodia cluatuor modis est etc.

Ibi enim loquens de subtilibus in istione, dicit

quod subtilia in actione dant malum nutri mentum in essentia, sicut est vinum forte pii rum, hoc autem non e Te nisi quod dat nutri

ιnentum siccum, cum nutrimentum in quantum huiusmodi debeat esse humidum, vinum igitur erit siccum. Item in vulneribus secundum doctrinam Galeni in De ingenio sanit. Competit vinum, quoniam abstergit Sc mundificat, haec autem absterso partim prouenit ei ex ratione siccitatis, quod effectus declarat Vinum es se siccum. Intelligendum iuxta istam materiam, quod quomodo non quaerit de vi- albo, quoso, gallicano, nec de vino fortis imm

179쪽

I I. asstissimo, de Cypro, sed quaerit de vino medio

cri, quod est eleetiim in colore odore, Sciapo re. substantia. temperie in tale vinum applicatum secundum se corpori humano calefacies desiccat cum sit igneum Iesimo prouocat urinam A facit multa iuvamenta in corpore humano cum applicatur, ubi oportet etiam Sc siiciat oportet, Et per ista cessant omnes conditiones accidentales. Et cum arguitur quod ibi vincit elementum humidum, dico quod ibi licet sit ita, nihilominus est siccum in relatione ad corpus humanum, sicut videmus de aqua maris, quoniam secundum Gai in De simpl. .ed quod uoniam elementum in se sit, est humidum, liccum vere in relatione Ita aqua maris est sicca in relatione ad corpus humanum,ac imo refert dicere quod sit tale per relationem ad elementum, quod sit tale per relationem ad corpus humanum. Item uua licet sit humida tota propter partes a quosas admistas, nihilominus cum aquositas est consumta, vinum est bene depuratum,

tunc remanet siccum, nec cortex, nec arilli, nec

acini sunt de substantia vitae,& sic, lomogeneum est, nec est, sicut communiter dicitur.

Ad aliud quod dicitur de humorea musto, dico quod similitudo currit admodum, quod ibi sunt quatuor Se hic quatuor, cibi est depuratio Seli coco. Sed in re non, quod sanguis est humidus, 3 vinum siccum. Deinde cum

argus

180쪽

arguitur, quod vinum humefacit etiam puerum, temperatum dico, quod Da humefactio es per accidens, aut quod replet caput Vaporibus , aut quod forte procurat bonam di gestionem, aut quod datur cum multa aqua. Nos autem loquimur de vino puro, de eia sectibus vini, quae sunt per se. Et si arguere tur, vinum inducit paralysimi spasmum, Scit humectat, vinum etiam reducit siccos Se consumtos,in ita humectat, dico quod omnes isti effectus sunt per accidenS.

III. Vtrum vinum competat pueris 'Arguitur negariu 'per Galenum, quoniam dicit in regimine sanitatis, Quod sicut vinum est iuvamentum senibus, ita est nocivum pueris, hoc idem vult Hali primo practicae lib. Regum 3 Avicenna. Contrarium vult communis usus, per uniuersum orbem, quoniam no-ticia peruenit ad nos, S cum communiter pueri ex tali acceptione vini non laeduntur,

Ideo cc. Dico quod quo ad naturam aetatis, quo ad naturam vini, vinum nullo modo competit, aetas enim est multiim rara Sciassibilis, Malterabilis,3 vinum est sortissimus penetrator Se dissoluit, Miscit humiditates penetrare, Mimo timendum est, si detur pueris, quoniam inducit epilepsiam,& haec est res quae pueris