장음표시 사용
91쪽
iuxta praediista, quod omnis consueti ad quae ex longo tempore habetur, siue sit bona siue sit mala, est seruanda,i in tempore sanitatis, in tempore aegritudinis: Cuius ratio est, quoniam cosa et ido stat loco naturae, quod naturalia sunt obseruanda , imo consuetudo est obseruanda Si autem debeamus transmu tare consuetudinem oportet quod fiat paulatiue, quod omnis subita mutatio nocet, secun dum intentionem Hipp.- potissime in consuetis. Si igitur aliquis utatur cibo temperatoklaudabili mutetur paulative ad utendum aliquando grossis cibis, aliquando subtilibus, quoniam qui inivnad consuetudine stat in dubio moratur, sed tamen magis utatur tempe ratis, R de alijs parum paulatiue, ut non fiat subita transmutatio. Si autem assumat aliquis cibaria rossa licet bene digerantur in stomacho, in venis tamen non est possibile secun dum Avicennam de imo paulative est transmutandus ad cibum temperatum. Si autem liquis fuerit assuetus feralia, inprimis utatur bonis cibis in parua quantitate, ita quod hodie sumat multum de illis prauis cibis parum de bonis, iras addat aliquantulum bona ci baria, hinuat mala, cita deinceps donec veniat ad temperamentum. Et est hic intellitagendum, quod multi sunt qui utuntur non Galum malo regimine in cibis iotibus Maliis, sed etiam pessimo de bene est eis, bene dige
92쪽
68 DE SECUNDArunt aut ratione aetatis, aut ratione consueta dinis, aut regionis, S gaudent multum in tali regimine, derident medicos 3c alios qui bono regimine utuntur. Et sententia data est contra eos: Non gaudeant malo cibo utentes, ouoniam si in praesenti non laeduntur, inposterum percussionem non euadent. Alioui autem sunt qui tutur pullis, Min parua quantitate,s non cenant, de accipiant pharmaci as,' credunt inter omnes optime praeseruari,&isti inter omnes pessime faciunt quoniam Iartus est quae curat morbos secundum Gal.
in de eris, Sc tamen ipsi abhciunt virtutem, tamen sublimior considerationum sumitur a
virtute, secundum Gal. I. reg. acut Subtilis
autem diaeta abhcit virtutem,&inaddicebat Hipp. I. Aphor. In tenuibus diaetis peccant aegrotantes Sec. Difficile enim est istos reducere, quia virtus regitiva est multum debilitata. Nihil6minus paulativo reducatur sicut erit possibile, nullo modo subit quod omnis subita mutatio nocet maxim Sin virtute debili.
Aliqui enim sunt cholerici, qui tuntur cibis
calidis, male faciunt, quoniam cholera auo mentata causi abit febres, aut apostemata, aut leoninam, paulatiu ergo reducatur cum lactucis, malis granatis, portulacis,i similibus. Quia etiam aliqui phlegmatici, qui utuntur civis frigidis Soliquidis, cisti incurrunt hydro Pitim cacochymiamd ahextam,transmutentur igitur
93쪽
igitur paulative ad frixa Massa. Sunt alij melancholici, qui utuntur cibis melancholicis, Scialas non euadent maniam, melancholiam,aut lepram, aut limitia Paulative igitur transmutentur ad borragines,&gallinas. Ali autem sunt, qui parum comed an ratione sterilitatis aut subtilitatis, aliqui multum ratione fertilita iis, Se utrobi l est error. Nihilominus qui vo lunt aut debent transmutari paulative trans mutentur. Et de hoc dicit Avicenna : Quoniam licet quaelibet transmutatio sit mala , peior tamen illa in qua fit transinutatio a sterilitate ad fertilitatem .imo videmus in guerris, quod cum veniunt ad loca fertilia homines,
citius moriuntur aut infirmantur propter nimiam repletionem, contra quando sit econuerso. Vtrunq igitur paulative reducatur, magis paulative quando consuetudo fuit longior. Et aliqui sunt etiam qui comedunt bis in
die,& tale regimen satis est conueniens,tamen si longo tempore assueverunt transmutentur
paulativis, si placet eis transmutatio. Sed in semel comedendo Nped forte est error, & imo ab illa consuetudine paulatiu transmutetur. Aliqui autem sunt, qui maiorem comestionem de masse ratione tamen consuetudinis longe tolerabilius est, sicut communiter faciunt di uites in villis,& praelati Sc studios,& consimiles, tame si velint transmutari paulatiuestrania mutentur. Sed illi qui consueuerunt maiorem 3 com
94쪽
7 DE SE CUNDA commestionem sumere de sero melius di e runt, quoniam naturaliter maior cibus debere sumi de noes e,& ratione quietis, latione frigiditatis noctis, ratione longi somni, tamen qui volunt transmutari, paulatiuὸ trans mutentur. Intelligendum tamen, quod illis qui de facili incurrunt rheuma, multum nocet coena, potissimum coena tarda de nocte, uel versus noctem quare in talibus siet bonum consilium quod nunquam coenarent, aut salistem parum, ante occasum solis. Aliqui in
tem sunt, qui consueuerunt comedere olera,
sicut sunt leta, pinachia, caules, e similia Seest intelligendum, quod talia nunquam deberent sumi, nisi in via medicinae, aut ad laxandum ventremJ aut alterandam aliquam malam complexionem, quoniam generant an guinem aquosum, aut ut parum nutriretur. Nihilominus paulative fiat transmutatio. Sunt etiam aliqui, qui consueuerunt comedere frutus, pessime faciunt, quod nunquam de
berent sumi, nisi in via medicinae, laxarent, sicut pruna ceras dulcia, aut ut alterent stomachum calidum, sicut persica, aut ut constringerent, sicut citonia ante cibum, cita de alijs intentionibus, quoniam humor id te generatus de facili corrumpitur. Consuetudo autem est variat diuersa secundum diuersitatem climatum legionum, montium, vallium, maris, stagnorum, artium Mosficio
95쪽
rum. Et datur Regula in omni agibili, quoniam omnis mala consuetudo reducenda est, scilicet paulatiue, quoniam tales terminum vi tae sibi imponunt quaecunq: S ubicunq fuit illa mala consuetudo. Et sic est sinis aurei capituli.
EL 1 α rvm A LV Tclara priuata ab omni alieno sapore, sicli fontana,i currat versus orientem .sol percutiat de mane ostium fontis, Se currat supera venam mundam Sc hauriatur longe ab ostio fontis,ut possit esse mundata ex virtute solis cstellarum, Et si non inueniatur taliSaqua eli gatur aqua magnorum fluminum G hauria tur de loco ubi magis currit vel fluit cum impetu versus medium , c teneatur semper per quin t dies in diuersiis vasis, Sc postea sit vitis dc sic deinceps Et si talis non inueniatiar, acci-Piatur aqua puteorum, e quod sit bona ad parandum legumina Aqua autem stagnorum Sc paludum, de lacuum est pessima, qua vero nivis adhuc deterior, imi etiam quia si iescit
aquae bonae sed niue in frigidatae, incurret in catarrhum, vertiginem, sputum sanguinis, artheti
96쪽
arilaeticam. Multum enim nocet stomacho Mepati, nisi complexio fuerit sanguine valde. Aqua autem cisternarum, non ei multum bona, quod heterogenea est, & de facili putrescibilis: Loquamur ergo hic de optima aqua, Scsit Regula tali quod nullus audeat bibere aquam stomacho vacuo, nec post coitum aut
magnum laborem, aut exercitium, misi ciuieuerit, nec etiam de noctripotissime incrapulatus, quoniam longus somnus est curassitud sua. bi autem sitis esset vehemens,&cum inquietudine, accipiat vinum cum aqua tepida, aut cum aqua multum Zaccharata, aut cum modico mellis, vel cum utebis, Sessi omnia deficiant, sorbeat aquam cum vase stricti orificii quali lambendo, .in parua quantitate, aut gargariae aquam frigidam, Aut teneat frustum pomi in ore incisum ci latitudine tenui. Ad ultimum autem accipiat unum magnum haustum quae calidissima quantum poterit tolerare, ciste potus sedabit sitim mendosam qua proueniebat a phlegmate salso Aliter bibens aquam stomacho ieiuno Sc vacuo maximum incurret nocumentum, nisi stomachus
ante Scinpar essent calida. Nullus potet aquam inmensa quod impedit digestiuam Oportet
agitur ut cibus contingat latera stomachi, potus facit fluctuari. Si autem contingat aut cogat necessitas, accipiat modicum aquae frigidae, ita quod sufficiat ad sedandam sitim, sed cibo
97쪽
cibo digesto in stomacho potest accipere ad
VINO RV quaedam sunt noua, Se ista sunt calida in primo gradu , quaedam antiqua, ista in tertio, 'uaedam sunt media, cista in secundo gradu calida: Vina autem antiqua
parum valent in via medicinae, vina noua, nec invia cibi nec medicinae ualent, vina autem media sunt bona, Sc in via potus cibi is e- dicinae. Primum enim competit calidis, quod choleram per urinam euacuat, humidis, quod humiditatem temperat domaturat, bc frigidis, quod ad temperamentum reducit, δίsiccis, quod humectat Sc laetificat, Se ita competit omni complexioni, sed omni aetati nota competit quoniam dare vinum pueris est addere ignem igni t cilicet, quod dicit Avicenna.
Et quantum senes iuuantur tantum laeduntur pueri, secundum Galenum. Vinum igitur temperate sumtum , sicutae ubi oportet forti-ncat virtutem naturalem, vitale mi animalem 5esimo summe laetificat, Se audaciam in ducit, Sed quantum iuuat si temperate sumatur, latum nocet scitus si in te inperate sum a tur, quoniam in stomacho cliolerico vertitur
in choleram In rigido in purum acetum . nimo inducit paralysim spasmum Ic qui ha bent cerebrum debile de facili inebriant i . Po Inebria-
98쪽
7J SECUNDA Inebriatio autem accidit axit quod cerebrum cli debile, aut vinum nimis forte, aut quod stomachus est vacuus, aut quod ventriculus hu-anore est nimis repletus. Quinimo haec datur regula. Quod nullus audeat sumere vinum stomacho vacuo, niti accipiat modicum panis, aut alicuius electitarii confortatiui. Nullus etiam qui habet caput debile audeat vinum potare, nisi in parua quantitate, cum multa aqua, Sc imo talis cum eli in conuiuijs, si aliterrion potest custodi e saltem accipiat post cibum pyra, aut cotonea, aut truncum, vel se
inen caulis. Et si per infortunium accidat sibicbrietas, cum sentit linguam titubare, recedat de evomat, fricentur sibi extrema cum sale aceto, S testiculi 3 mulieribus ain illae, Scabluatur Miri oretur facies aqua frigida, Mintingatur caput cum oleo rosaceo, ruet per totum illum diem sine potu 3 cibo, in crastinum baliaeetur de exercitetur, 3 tarde ane dat&parum, cibaria facilis digestionis. Et imo nullus catholicus scienter in ebrietur, quoniam licet sequatur vomitus iudor, tamen magnum periculum est quod incurrat apoplexiam, aut epilepsam, aut suffocationem, imo infiniti modi sunt meliores ad purgandum corpus quam ille , quod ille modus pur gandi est sicut naufragium 3 imyest totaliter
contra Deum Sc contra rationem Calidi eroo
99쪽
lore, subtile in substantia, Sc cum temperata quantitate aquae, quoniam iuvamenta vini non sunt nisi in corpore temperato aut frigido. Nullus igit i post coitum aut laborem nimium accipiat vinum, nisi quieuerit, quod accipiat aliqua quae stomachum confortant. Praeterea intelligendum quod quando nos loquimur de vino, intelligimus optimo, scilicet quod non sit vitium album subtile, debile viride sicut sunt
vina quae crescunt in Francia e montanis, quod nysiit vinum Gr echina, nec de Marchia, nec de Cypro, nec sit vinum antiquum, nec nouum sed sit vinum citrinia in colore, mediocre in substantia, odoriferum, bene maturum, qualia sunt quae crescunt communiter circa Montem Pelu n, is plurimum in tota pro Uincia Narbonens talia non sunt in druer
sis gradibus, sicut fecimus mentionem de hoc in libello nostro de gradibus versus finem Sec.
HI spoc ΑΥΕ LOQUITUR DE somno in Prognosticis, cum dicit, Somnus ut moris c. bonus 3 naturalis est, quod noistem non effugit, de diem non impedit. Naturaliter ergo nullus debet dormire de die, sed consue ludo
100쪽
6 DE SECUNDA l liud secit ut plurimum contrarium, quoniam a non solum diuites dormiunt de die, sed etiam lalij, Tolerari igitur potes in consuetis, quo ni iam consuetudo est altera natura. Describitur lautem somnus sic a Gai in eodem capitulo. Somnus quidem naturalis absolute est, cuius lreditus cum profundatione spiritus vitalis ad interiora est,ut igeratur cibus Multum ergo lvalet somnus in digestione cibi,& hoc est quod idicit Galenus super illo Aphor. Ventres hye qme&vere,&c dicit enim quod natura uua tur ex somno bonum est perpendere Som frius igitur est quies animalium cum forti ca rione,intentione naturalium Somnus autem a multum competit senibus cum humect et de imo dicit Avicennaci quod Galenus constitu- ltus in senectute comedebat aistucas cum aro matibus ut melius dormiret. Somnus autem inon competit corpori inanito quoniam calor consumeret humiditates naturales, nisi forte cum medicina laxatiua nimis ducit, ut con inringatur Mnatura recreetur. Post nimiam trepletionem non competit somnus saltemina linediate, quoniam timendum esset de suffoca ltione. o D v s autem dormiendi est iste,
cum aliquis sumsit cibum debet stare aut sua luiter deambulare, donec cibus descendat ad inferiora stomachi, kpostea dormiat. Et piri lino debet dormire superpartem vatis,dex iram,secundo super sinistram,3 iterum debet