Helvetia antiqua et nova, seu Opus Describens Helvetiam ...

241쪽

ad sui corporis custodiam quaeruntur, ut jam supra diximus, sed ei; am ob bellicam eorunt fortitudinem, unde Belleforestitis in Carol. IX. ideles is fortes Regum G Iiae compatres, a Dpellat. Ita & Bodinus: ab Helpetiorum saltite ct tranquillitate, securitas Prancorum quodammodo pendere videtur. Quin etiam Imperatores & Pontifices, non semel eos, quibus aqua& igni interdictum erat, Helvetijs expugnandos Si in ordinem redigendos tradiderunt, ut varijs exaemplis ost idit Botting. pag. 4 73. Hel Vetto-ium laudes militares canunt Poetae. Sic Augus. Cocce jan.

Et cara Martis pignora. Iupilli bello populi, certissima Reguva Bellantium stes ac metus.

Gaspar Ursinus Vel ius, cum de a lijs nati,nibus, carmine cecini siet, ita de Helvet ijs prosiae subjungit;

Intrepido excellens animo, ct fulgente securi, Martius his colophon additur Helvetius. Sic Bartassius Poeta Gallus de Helvetijsiti pugna V vriacensi adversus Henricum I V. loaquitur, post fugam Ligae. An. Is 'O. - Seut se eddron dieBece Ne politant dementis son antique prouese, Bransle testaisine alu contra te camp vainquerer; Et plus D route croit, plus il ense son coeur. Aliis ausi is ι'esilair de ta saeuiereface, sem

242쪽

Prosterim ita res pie is, ct leui s ct leur bost, Lors tu' pourne flestris d infamie eternesienu pet te de rout temps au acre lis dere, De ton cheur desistite lasareur appalsant, Filisve leui s chers di appe luxa Diti s Cantonspresent. Quemadmodum autem Europa populos natura bellicosiores d. ferociores Asiaticis plerumq; habet 3 Ita in ipsa Europa, qui asperas, montanas & frigidas incolunt regiones, aliis bellicosiores esse perhibentur; ut apparet eX populorum, e Septentrionis asperrim is regionibus egressorum vastationibus, quibus Romana potentia omnibus quondam terribilis, contrita fuit. Simieri lib. 2. In plerisque regionibus, alij sunt milites, alis agricolae, alii opifices. Alibi spectatur aetas, it juvenes Ieguntur, qui juxta inenava de re milit. cap. 4 4 ita dicti sutar, quod in re militari juvare Rem p. possint, quod ut fiat, parendo mature imperare discant, discendi & exercitandi se spatiuhabeant, &c. Alijs ad bellum tantum apti vudentur, non omnis conditionis opifices, sed tantum fabri ferrarij, carpentarij, macellari j, Venatores, ij q; non omnium animalium & fu

gacium,

243쪽

gacium lepusiculorum, verum cerUorum, apso rum, Uriorum, &c. Veget. lib. i. cap. 7. Ili Helvetia autem omnes quodammodo milites nascuntur, neque quisquam est corpore integro, & aetate, in quo non militaris quidam spiritus eluceat Siniter. lib. 2. Adde longam eorum bellicis in rebus experientiam , cui rei a Odui vacantiquas ad id solumfuerint nata. Naucter. Sed militaribus hominibus de bellis 6c bellandi modo loquendi munus relinquimuS. Itaque nihil de exercit ijs δί ludis ad virtutem militarem praeparantibus, nil talde armorum generibus, nihil de militum delectu, nihil de commeatuum cura, nihil de parti undae praedae modo, nihil de disciplina militari, alijsq; ejusmodi dicemus, de quibus Simier. lib. 2. Et Hotting. passim in Ireni c. Helvo M in meth. leg. hiit. Helv. Antequam tamen hujas rei nicendae finem faciamus; quaedam annotabimus, quae ex antiqua consuetudine obsiervant Hel Veiij, & inter priores Sc posteriores aliquem instituemus parallelis iam m. I. Ingenium Sc studium militare, utrobique necessitate semper fuit auctum: Ante Iulii Caesaris tempora bellicosi erant Helvetii, quod Germanis quibuscum continenter bellum gerebant ellent proximi. Eadem fuit militiae necessitas quae nosti os majores, jam a tribus aut quatuor seculis bellicosos effecit;

cum enim Lelveticam libertatem vicini fere

244쪽

DA BALLICA HsLv. UIR Tu TE. zo omnes, Prat sertim Austria es, continuis belligopprimere conarentur , contigit necessitate sic efflagitate, ut qui agri culturae & rei pecuariae praecipue studerent, fortes ac generosii in hostium suorum perniciem, milites facti sint; viter. lib. 2. II. Utrorumque conatu S altum , eXceΙ- sum, de qui fidem pene superet, ostelidunt animum. Hotting. p. 288. confer veterum Hel veis

tiorum facinus & consilium, Jul ij Caesaris

tempore , cum heroicis recentiorum in Mediolanensi Ducatu facti S. 1ii. Veteres Helvetij, Galfis annumeralisti sortitudinis palmam, Omnibus praeripue runt, teste Caesare. Posteriores inter Germanos relati eandem retinent laudem. Suhit notastro avo militum Germaniae, quorum opera potisin misi in bello Europaei utantur Principes, tria genera. Primos Bojemos appellamus. Secundi uigenus co lectitia manus e L ex omnibus Teutonum regionibus,

ipsi patria lingua sese Lan s nechten, hoc est, patriaminifros, nuncupant. Tertium genus a pago Suitones nominantur: ipsi se ni nossen, Alemannaca lingua, quos dicasfoederatos, dicunt. Liberisiunt, ct immunes omnis iii cist supra quam ea loca, qua oliua Helveti incoluerunt, non bolum tenent,sed etia isnplent. Suitones, superbiae nobilitatis adi eis, modestia, concordia, victus parsimonia, disciplina praeferuntur. Aventin. Annal. Bojor. lib. . pag. 3 67. Ieseron s

245쪽

a Romanis rerum Dominis, ut ana supra dixi. mus 3 Posteriores vero nunquam intra suos se. si aut caesi limites, quod ex Stani o observat notrini pag. 289. Helvetios extra patriam pincerequeM: Quod nequeant plus quam triginta aut quadraginta hominum millia producere. Domi invicti sunt, quod isthic centum millia armare queam. Machia vel . lib. 2. cap. I a. non solum propter hoc, sed quia pro aris & focis semper mascule dimicarunt. V. Μulta alia si1ntiquae recentiores Helis vetij, ab antiquis habent , Graves enses& ob eusa cuspide, quibus caesim caeditur: Carris quoque utuntur, mulieres complures secum ducunt. Peditatu inagis quam equitatu Valent, quia corpore robusti sunt de nimis, maa cima ex parte, magna se molemoVent. Unde utrobique fuit conserta acies ProprIa genti collinglobatio oe per acies cuneost. pertinax conjunctio. Dan. Erem. quae facith frangi nescia & ad re ij ciendum equitatum idonea est. Hac aetate pri ima igis peditatus gloria, Alciat. in Tacit. Pediures fer prauantur ; rarus aut nullas equitum Uius; eoi victores sapius quam victi. Nam in universen: ct cum judicio aestimandum, plus penes peditem roboris, Dan. Erem. Refert D odorus Gallos vocem ravem atque asperam,& tubas suo ni ore bar. aras dc asperum sonum reddentes habuisse.

Helvetij hostem aggressuri clamore etiam ini

tium

246쪽

DA BsLLICA Hah v. VIR TuTE. ii ilium faciebant: Sic testatur Etterlin. cum Anglos agrum Bernensem infestatues ad Orirentur. Decretum, inquit, erat praelij initium facere clamore magno. I schachilanus addit, non eXiguum hostibus clamore illo fuisse incussum

terrorem. Sic Gui lard. lib. I 2. Tantis clam ribus ad Gallorum castra contenderunt, ut ejus rei ne

Mij, magnam aliquam Pictoriam adepti pidEri possent. Uraiiij in bellis, sylvestris turi cornu operoso

argento circa labra ornatum inflant, Taurum Uraniensem vocant. Si inter. lib. 2. Jopius lib. 1 . Guillim. lib. 3. pag. 3i'. Hottiisti. pag. εος. simile quoque cornia Indervvald ij sie cum se runt: Lucernates quandoque aereis cornibus

utuntur.

Apud Germanos qui scutu iri a mi sis Iet iii

bello, a publico consilio & sacris arcebatur, in transfugas verb, velut majori crimine obnoxios, & patriae ac civium proditores capitali poena plerumq; saevitum est, ut videte est e calen lib. i. cap. I 3. & ex Fulgoso. lib. 2. c. I. Hae Belaetiorum stini seperis ima leges, ut sib oculis flere iistis exercitus, qui prae metu turpia, at indigna viro sortitentaverint, a proximis commilitonibus - tim obtruncetur. Jopius lib. io. qui etiam lib. 1 f.

quandam caeremoniam tum usitatam refert. Ponti herium proceritate corporis, animique virtute inter Helvetios duces clarisiimu adequitantem ori nibus, dinuos clara poce, adjectis in Germanos contu

Ueliis, cohortantem, silvetorum KLibus equo dejec O a re, O

247쪽

tia HELva TIA ANTI A ET NOUA. re, ct pasti obesit corporis adipe, atque arreis sparentibus plagis defluente, cruentvi lanceas Jectantiabus Helvet ijs inunxerunt: Quae apud barbaros , iuacerbioribus exacta νindidia pari ma car onia perhibetur. Qualis autem sit eorum militaris vestitus, ordo, & gravis inces us, vide J h lib. 2. graia phicam Helvetiorum Romana sub Carolo VIII. Galliarum Rege introeuntium descriptionem. I andem audiatur in Helvetiorum laudem Natalis Comes. Omnium prope militum maxime gloria, observantia, virtute rei militaris, praestare putandi sunt Helvetii, quorum ordo tam

facile resarcitur, quam facile reliqui milites prostrati

di sipantur, ac toties aciem insaurant, quoties labesantata hostilum virtute fuerit. Et lib. 24 hist. Ea est Gallorum natura, uisummussi illorum ardoriso, midabilesch sint praecipue initio bellorum: Sed hic acies facile metuirili turbi virtutem O constantiam ad

versariorum inveniat Ilelveti, contra resurgunt, ut ita

dixerim, vel pro igati, cam facile aciem instament. Quamvis autem bellicosi natura Helveti sint, temere tamen bella non suscipiunt, alia enim prius experiuntur remedia, quam ad arisma concurrant: Imo ipse Guicciarinvi lib. iε.

ait,ipsos prae omnibus alijs diuturnioris belli taedio & impatientia assici solere. Hactenus

ergo extrema quoque tentare, & Omnia experiri, quam bello decernere maluerunt, sicut

ostendit Mitini pag. z73. Nec apud Helvetiea

248쪽

Da BELLICA HELVET. VIR T. 213tios ullo est loco Machi avelli theorema, qui dicit; Bellum justum esse, quibus necessarium:&pia arma, quibus nulla nisi in armis spes est: norunt enim illi,eos qui aequas pacis leges

fiducia virium rectissent, aut mOX Poeni rere,

aut in deteriore sua fortuna pacem facere ta-pissime cogi. Modici saepe Duces potenti 1-simos Principes & magnos exercitus parva manu fudere , probat hoc Caroli Burgundi adversus Helvetios bellum geretis, & omnes pacis conditiones recusantis exemplum. Antequam vero his finem imponamus,aliquid de mercenaria militia dicemus: primo quidem de ejus origine, deinde de essectis Mconsequentibus. De mercenariae militiae origine & principio sic Erasinus, in adag. Chil.

CuLu M. Suidas sicribit: Cares primos mortalium mercede militasse, ut qui vitam suam venalem haberent. Hos igitur qui conduxerant, primos in acie collocare consueverant, ut primos hostium impetus suo exciperent periculo, aut ubi fortuna belli di cillima videretur, illic objciebatur. Perse sua lingua appellabant, qui rapto vivebant. Carum laudem is temporibus mulare videntur Helvetij, gens bello nata, simplex alioquin, ac minia me malum hominum genus planeque dignum , ut equidem sentio, quod hac quyque nota vacaret, ct in literis, o in taeteris honestis udiis egregie patitumni,si relictis bellis huc animum appellerent. Hel

249쪽

2Ls HELvATIA ANTIQuA ET Nou A. vetios antiquissimis temporibus hanc me cenariam militiam exercuisse, eosque propterea nominatos, supra vidimus; quod tum mirum non fuit , cum natio ferox & ad

bella proclivis , ac sub Ethnicismi tenebris

constituta existeret. Quod vero illum morem hodie sub Christianae religionis luce reis tineat, hoc improbant multi, nec sine ratione, ut demonstrare facile est cx detrimentosis& pernitiosis quibusdana hoc militiae genus consequentibus. Quod enim in hoc usque t*mpus bonum ex illa mercenaria militia consecuti sunt Helvetii 8 Num honestum ΘNuin jucundum P Num utile φ Nihil horum ςerte, nisi forsan apparenter. Nimiam illam bellandi consuetudinem Sc licentiam minime es le honestam apparet t. Ex duris illisi & veteribus inauditis exprobrationi

bus, quibus apud eXteros propterea notantur

Helvetii, qui Pensionari, Besoldo per contemptum vocantur ; aliis Natio bruta & mercenaria. Galli quoties foedus Helveticum, ipsis pro votis non successit,in Helveticam gentem varia debacchati sunt. Genebard. lib. .chron. ad an . 1 s 3 i. Mipeti, alteri, mont vique homines, bliti aliis di 'dentibus mercenaria auxilia submi irre. Vim phel ingus potissimum Helvetiis mercenariam militiam obiicit, non miniis

quam in captivos saevitiam, nimium in inferendi

250쪽

DE Blltta CR Hghv. VIR Tu TE.' ars rendis ob levissimas causas bellis ardorem,& armorum potitas ferociaeque quam honestorum exercitiorum studium. Vide eX Hotting. pag. 62o. Parum ergo honestum est illud, ex quo famae & existimationis detrimentum accidit: quod ex variis authoribus ostendie IIotting. pag. si . r. Scilicet honestum est libertatem suam auro vendere, se propter pecunias mancipia & quasi carnisces Principum praestare, quod si quod non est justum, idem honestum non sit; Neque justum, neq;

honestum fuerit sanguinem pro argento commutare. Unde Dan. Erem. Cum vicinis Regibus foedera inierunt, servituti magis quam securitati; arma sua vitasque levi pretis addicunt: idque apud illos Reipub. munimi tum dicitur,cim se pitus fit e libertatem quippe exteri cujusque viabus gratificantur : turpe vero, quod armis peperi auro vendere. Scilicet honestum est immode rata pecuniarum profusione in varias& contrarias partes flecti, animosque constantes expugnari ρ scilicet jucundum est humanum, sed christianum sanguinem sine necessitate, sine coactione, tanquam in laniena effunde

re qui amat periculum, in eo peribit, Ecclesiastici Du.χ5. Sed quae ex hac mercenaria militia utilitas Nulla certo; nisi quod illis bellis optimorii quorumcunq; jactura fiat; Agriculζura tantopere necessaria omittatur vide