장음표시 사용
41쪽
genere,ob oculos singulis propo-posiit.Neq; iuuetione dialectic cu rethorica si modb illi' sit quaeda propria colandit,ut multi ca-luntari po ssent, sed utranque mira dexteritate & artificio coiuxit, det
'nsi veluti corp' ex Variis mebrisco fecit. Cu aute Typograph' a reu huc libellu cu altero qque ei gati & utili eiusde authoris, de e- locutionis imitatione, sub incude
reuocare cogitaret, rogauit me vino nullas horas in opere relege do impeder e: cui ta sancta rogati pretclaraq; cupieti etsi grauiorib' stu diis ocupae denegare nolui: imoplara qua peteret praestiti. Addidi enim quaeda scholia , quae praeceptio es aliquas clariores reddet. Id
vero feci libeti tu qubd sim hui
diuinae artis studiosissim tu ut ia-ue tute cohortarer si modo alicuius mometi aut poderis futura sit mea cohortatio ad la honestu, ta
42쪽
utile,ta iucudu,ta facile,ta deniq; necessariu Dialecticae studiu, citi' dc ex veterib' & quibusda recei tiorib' capessedu.Citi' dixi,quod
pute maximo studiosorum inco- .
modo tarde in scholis liqc praec pia tr adi. Qu' sit,ut in oratorum, storicoru,poetaru,philosopho- a iis
ru,& omnis praeterea generis au modo. r.
thoru scriptis legedis, no possint εμ '
inuetiois acume, dispositiois per- et
spicuitate,elocutioni. lumina, & proponsi- huiusmodi orationis virtutes & turi
ornameta obseraare & Reliciter . imitari. Huic itaq; deinde retho- ' rica: puer a Gramatica statim co- mittejus est: cu sit adit' δί instru
metu omniu sttadioru& artrii. Sed ea comi . fitilla erudita grauis,icorrupta, de re e s
43쪽
tia ω Theologia,ex ea colamina
erut. Hoc no inu Fieti modestis inme sed eruditissimoru hominu de disseredi ratioe iudictu, uni cu scholiis, ad Omphalij νομοMγὼω iuuenib' praesertim ciuili disciplinqdestinatis , Ppone du duxi. Iuvenib inqua,no tibi, que scio harum
praeceptionu minime ignaru: d nique audiendis repetedisque do
ctissi Cui ij doctiis praelectioni
bus satis occupat u.Tibi aute hanc pr fatione inscripsi t testimoniualiquod extaret meae erga te Volintatis: maxime,propter summu animi tui cadore & singulare illam, qua praedit' es, modestia. Vnuestruitis, quod me tibi praecipere,aut si tua philoso- modestia patiatur,obsecrare obte ls, -- starim me' in te amor cogit,ut pie in tate colas , ψ te facere no dubito,
44쪽
s V LT 1 D. I AC OBI o Ἀ-pb ili; de ratione eloquendi ac disserenii liber
. ntis , ad fumforensem ciuibunique causarumprocurationem mira facilitate, pe grata studiἡrum omnium Hibtate crocomm
Nier amplissima natu- rae bona,quib' vel glo- riae aeternitatem nominis ac famae praedicatione consequi muta vel . ad ciuilem humanumque cultum informamur. non aliud ma- Dium snificentius beneficium ipsa illa orandi seno sica facultate princeps ac rerum omnium oradi fa- parens Chistus homini concessit. Nam cultas.
& ea cum v Irael prius dignItatem , tum veio uniuersae reipublicae salutem ma- xime continet: & caetera in squalore iaceret perpetuae obliuionis caligine ob
ducta ingenuatum artium stadia , α
45쪽
..- DE RATIO. E Lo QE EN Di quicquid haec rerum uniuersitas habet vel laudis amplitudine excellens, Vel gloria praestans , vel admiratione immortale prorsus c5cideret, nisi haec cu- ' eta eloquentiae splendore,ac lumine illustrarentur. Cuius ea non solum vis est
Eloquo xquo facultas, qua rerum omnium na-tiae iis at iura atque proprietas dicendo profers fucul- tui,sed uniuersa in omni laudis genereta qua Oratoris admiratio, uniuersa humani iri. ea, ii; ad genij altitudo, excelletisque naturae di- Dividas gnitas huius pulchritudine continetux.dfethli- Neque enim aliud ad tradendas discinis tum plinas,ad conuertendas aliorum in nos adeouer- voluntates tam vehemens est,quam orareda, bο- tio liberalis,erudita, admirabilis, rerum missi vo- verborumque floribus vestita, fusa Miantates. aequaliter fluens, quae delectationem, quae dolores, quae ricordia excita- re,repugnantem flectere,stantem detur- . bare,iacente erigere potest.Neq; maior
admiratio exprimi ulla, quam hominis eloquentis potest: quem de grauibus
reipublicae rebus, de officioru ratione, de virtute,de religione disserentem, tato cum stupore caeteri exaudiunt, Vt eu, qui eloquentiae laude caeteris omnibus
egregiE antecellat, plus sapere, quam in homiae quoquam credibilς sit, admira
46쪽
bili naturae animorumque consensione profiteantur. Nihil denique ad vitae splendorem, nominisque nobilitatem vel praestabilius est, vel excellentius, quam cu breuissimas nobis vitae regiones, gloriae vero ac laudis excursum sempiternum natura dederit, posse tamen sola nos eloquentia vitae breuita- tem posteritatis commemoratioe com- pensare. Nulla est reipublicae dignitas, quae non eloquentia conseruetur. Nulla vitae pars, quam non eloquentia regat. -
N ulla ciuilis societas ac fortunae com munio sine benedicendi ratione inter homines constare potest: ut eam qui spernat ac negligat, is iam no hominis, sed bruti atque pecudis nomen habeat. 'Quanquam & feras quoque immanes . otatione humana flecti, atque allici, ut . iadolphinos ac pleraque alia animantia Nesse e idζmus, Ut no parum portento sum eo- ratio
rum sit fastidium , & in omni memoria 'ς 'Ninaudita quaedam barbaria, qui ad om-'. nemingenij humilitatem abiecti, nullo eloquentiae studio ad res praeclarὸ age- pq
dita ac profligata vecordia grauimma ' pestem cum rectis studiis, tum vero moribus bonis inuexit': quando immanes
47쪽
DE RATIO FLO VENDI.eorum & barbari mores , a quibuS Omnia humanitatis studia negliguntur, facile me tacente arguunt quam sint non solum ab omni lium nitare, sed etiam simulatione humanitatis relicti. Quid autem tam magnificum , quam poste liorum voluntates,quo velis,impellere, aut quid tam proprium humanitatis 3 quam oratio splendore rerum illustrata ad languentis populi vel incitationem, vel effrenati moderationem adhibenda Quid porro tam necessarium, quam in concordia retinere ciuitatem, atque anita morum sensa dicendo inter nos co necessa - municare' Magnae profectis& admir
rialis bo bilis cuiusdam cst gloriae;cum suis qui ia
n. die EIi qne affectibus vehementius blandiatur, quas utique tamen in hominum animis pcrmotiones rQS & causa postular, eas dicendo vel exitare, vol componere eK multis unum aliquem possec Regiae est magnificentia: nocentis fraudem ciui ' um odio subiicere: populum audatia fu- rente resectere, aut fortunis desperan- tem, & metu debilitatum, ad Republi- . cae decus incitare. Illud vero necessita- V iis videri potest, cum toties inuidiae tempestatibus obiecti, in medium saepe' communium temporum discrimeim ς-
48쪽
ueniamus,eiusmodi tamen arma tenere,
quibus vel nostra tecta sit inocentia, vel aliorum disrupta constringatur saeuiendi libido. Cum igitur bene dicendi . . facultas ea sic, quae magna iam inde ab . initio humani generis praesidia summo cum honore & dignitate priuatis publi- Quatum cisque rationibus attulerit,quae pergrata de ha- xtilitate, & dignitate admirabili homi tionem innum studiis ac faluti consulat : nec alia *tilitato aut uberiorem delectationem, aut ma' ad franiora praemia ad gratiam, ad fortunas, elocPeu- ad dignitatem proposita habeat, digna tia. sane est, ad cuius ambitum atque glori am omni animorum contentione studi-L os a iuuentus ita flammetur.
etorica benedicendi est scientia.
Naturae εἱis & motus celeres,quQ. Axi quibuH stoteles alicubi φυσικην αρετην appςll x, -Historitat in ad reliquas discipi inas ocs, tum verox adpraeclaram illam bene dicendi indo- leni mirifiae conducunt eiusque Vis
49쪽
DE RA T I o. E L o Q V E N D Itanta est in brutis animantibus, nedum homine rationis capace, ut eam sine doctrina ad pulcherrimarum retum laude admirationemque plurimum valere documeto sint admirabiles apum cum la- bores,tum constans quoddam communis utilitatis studium: formicarum itemPo. i. t. prouidentia: Ibis AEgypti auis solertia, s p. v 7, cui cir steris usus non secus atque Hippopotamo venae sectio refertur ccepta. Est enim naturalis quaedam vis nostris impressa animis, qua rerum omnium inter se ordinem cognationemque peruidemus. Quae si mediocris obtingat, poterit studii diligentia augeri atque incitari. Nam Catonis Censorini,Torquati, in Vari j infantia, ac quaeda naturae tarditas labore excitata, in summam laudandarum artium cognitionem essiil sit M. quoque Crasius a doctiina medici-
criter, angustius etiam & elicis a natura institu tus, laboris &stuciij vehementia , eruditionis magoitudinem admirationemque est consecutus. Sunt etiam
hodie permulti qui naturae & ingeret j e-
.estatem sic dissimulant, ac corrigui la- ore, ut quae desint,non magnopere desiderentur. Quare non est quod eorum,
50쪽
AC DI SsERENDI. Ala praestabilis ingenij vis forte deficit, No se spes infringatur, ut desperastione de- in literis bilitata languescat industria L cum nihil despera a natura negatum, nihil a doctrina non dum. delatum,nihil perdiscendi prope modii Cic. r. 4e humanae industriae vel inimitabile vel ora in difficile videri possit, nisi quod ipsa ne, α 5 H gligit ac spernit. 1Αrte limatur natura non aliter atque sertilis ager, qui colentis studio longe beriorem, quam sua ipsius faecundita- te profert fructum. Praestat enim certam dicendi rationem ac viam:& naturae ipsius bonλ, quae per se non omnino sunt speciosissima,venusto quodam cultu induit atque illustrat. Nec ita multum vel naturae bonitas, vel studii vehementia prodest perueniendi aliquo , nisi altem quae eo, quo magnis animis intedimus, . ferat, deducatque,cognorimns. Sed hac alij rationem, Cicero doctrinam Vocat. constat enim monitis & praeceptis. Exercitatio , quam Cicero lib. i. de Fennia Oratore diligentiam vocat, virium nO- tio. frarum,adeoque ipsius quam natura nobis insevit & ratio prouexit,cesetissimu usum praebet: pars studij nostrivi Melicissima,ita omnium maximὶ necessaria. N eque enim vel praeceptiones.