Nomologia, qua eloquendi ac disserendi ratio ad vsum forensem ciuiliumque causarum procurationem, pergrata studiorum omnium vtilitate, accomodatur Iacobo Omphalio iuris. authore. A P. Iusto Gaillardo in senatu aduocato recognita, & scholiis cum praef

71쪽

laudandi & vituperandi. Eius olim usus apud Indos Solonis edicto in funebribus orationibus amplissimus fuit. Apud Graecos primus Pericles funebri oratione, qui in Sello Pelops nescito pro pa tria pugnantes occubuissent, magnifice solenis haberetur laudatio. Et mos po

ius generis nobiles Demosthenis, atq; Thucydidis , Ciceronis ite ad Quirites de Rom. populi beneficio, in L.Pisone.

M. Antonium & caeteros Orationes.

Porro amplissimus huius generis est fletalis & ex quo pend ciuilium qu stio- . num iudicandique ratio nascitur.Nam

praeterquam quod varia ac multiplici, materia iuuentutis studia exercet

72쪽

ipsa illa honesti pravique contempla

tione molles hominum animos ad omnem virtutis admirationem cocitat at

que impellit, etiam reliqua duo genera; vestit. Siquidem in consiliis quid tequeis dum, quid fugiendum explicari nisi hu-i ius generis auxilio non potest,& in iu-lidiciis aequi, aut iniqui partes testium iii ades, aut confutatio, per λnarum descri-i ptio & huiusmodi pleraque alia , cum: laudatione, aut vituperatione sunt co-

iuncta. Pasisim apud. Cic. videre licet, quam tum ille industriae posuerit in deformandis , aduersus quas dicit personis. Id enim magis indicant illae vehe- metissimae insectationes in Sassiae pro posliis fusam , petulantem ac indomitam tibi' in gen/redinem: in Oppianici impia homicidia: Lmbysea in C. Staieni perfidiam, in proterutra te' tuo qui '' Clodiae,in Catilinae inaudita scelera, in D .sse Galloru leuitate, in Graecoru Asiatico- debeat. rsimq; aud adia ac egestate in cupiditate Copana Deciani & Laelij, in conficta Eruti j cri- tio, e di amminationem, in lutulenta vitia Pisonis. plificatio Atque ea mihi cau sa videtur,'t hoc propria in genere, quod ad ostetatione hon rn- demoua qua coponi solet, illustii dicedi figura, 'nil sumo sermonis acumine cu admiratio- geuerisne,gratia, delectatione c5 parationib', partes.

73쪽

DE RATIO. ELO ENDIE . crebris amplificationibus, quς huius generis propriae sunt, ac omni denique eloquentiae lumine. tamur. Recte autem Aristoteles monet, ani

pti mores, quae patriae instituta , & quales audientium sint animi. Nam quod alicubi honorem & dignitatis gratiam χ meretur: id contra aliis in locis inuidia, criminationemque codare potest. Apud Isti β' AEgrptios viri pensa tractant, ab omni remin- ciuili usu remoti, eorum coniuges forestit μηλ . ses actiones publice tuentur. Idem apud. nos etiam legibus damnatur. Senectutis Senectu- summa semper veneratio Romanis fuit. diis vene- At Caspij sexagenarios in altissimas so- ratis in litudines compactos fame silique ene- conreptis. cant. Illud etiam praeceptione non ar- femper bitror egere, ne ullius rei vel personaede' ii .iu- frigida, ieiuna , & exilis sit vel laudatio uit. Li Vel vituperatio. Na qui frigide laudat, Launtio aut nihil quod admiretur inuenire pon gua est se,aut non dissimulanter laedere,aut lauii in iis . dis denique ac gloriet alienae inuidus vi - dctur Et qui apertE vituperat,communi virtutis voluntate adductus, vel ideo popularem fauorem meretur , quod a

74쪽

. A C DISSERENDI. Is Re p. perniciosum ciuem remouet , &quasi innocentiae legem sibi indicit. Si vero priuato incensus odio liberius vi- E il luperet,hoc ipso fidem amittit, uod sit

i, Est autem genus demonstrativum a- Duplix liud docendi gratia institutum, quod geu' d j δεδαηΤικου Gi ἰmςημονικο Graeci vocat, in stra' i quo hodie in familiarium congresso- tiuum. a nibus, amicorum consultationibus, auti, scholis publicis de rerum origine, nai tura, ac causis,de artium studiis, literaru i inuentione, Reip. statu, Socraticorum more disputantes utimur. Cicaib Ostic t primo orationis genus vocat, quod in s sermone versatur. Alterum est nostri in- stituti quo laudamus aut Vituperamus.

Eius formas tres facim .

Exordium commodissimὐ ducetur a Uxor dignitaret eius quem Iumus laudaturi,cu genim

75쪽

DE RATIO . ELOQUENDI k insigni aliqua & excellenti laudis si-

gnificatione, quae ad ciuilis vitae societatisque rationem, vel virtutum exem- a Sarnin plum pertineat: a Hic praecipue audiei.con. de tium animos laudis pulchritudine, ad-n9.ω . miratione,spe, alacritate,atque expecta C. tione fovebimus. Exempla dabit apparatuS noster, quem coscribimus de imi . tatione cum elocutionis & rerum tum vero Iuris rudentiae.

NARRAT I O.

Naratio qua personae laudantur, hi storica quaedam est expositio, & perpu-: tua amplificatio quae tamen suanu inste rim babel probationen, &: tacitae prehensionis defensionem, ut si Romu- i ii originem & educa ionem coelestem

a Lupae Faustuli uxoris commercio gumentis meras Varia hominWm laus est, nec una

smplicique trae arsiatione potest pro

inde ea qui uti v Meij aeum apia materIa deliberabit.

Loci amplificationis pe I potis iue do-

Bonis animi Fortunae

76쪽

AC DISSERENDI. II: Fortunae bona, ut solidam in se laudem non habent, ita laudari ob id possunt, quod in eorum moderatione ipsa it Virtus magis efflorescat. Animaduertitii ' hoc Comicus poeta, qui cum hominis di bona faceret parentes, patriam incolu- 1 mem,amicos, genus, cognatos,diuitias, ui, sibjecit ea perinde es se, ut est animus

a illius, qui ea possideret. Qui uti scit, inm quit , et bona: illi qui non utitur recth

ii '. Sunt autem fortu- , Opes nae dotes Honores. Potestas l: Robur

Genetis: familiae decora, plurimum De habent ornamenti, vel ad vitae institu- Mah. Otionem, vel virtutis occasionem. Pul' imarini chrum enim parentum imaginibus reo bure pondisse, superasse honorificum , illa- pian m .strasse autem, & abiectam obscuramque familiam e tenebris, in luce vo-:casse plane fuerit gloriosum . Vt au-tςm maiorum praestantiae. virtutis rerumque gestaria gloria egregi d antecel- luisse honestum fuerit, ita etiam paren- Q

77쪽

DE RAT I o HE LO QVtum industrias contemnere, frugalitata despicere, virtutem foedissimis crimini bus conspurcare , deprimere, extingue-

- M,nens & vitium iudicatur. Tractauit

hune locum pro Murena Cicero, eius da animi atque ingeni, esse ostendens , p -

steris amplitudinem nominis tratare,

memoriam prope Intermortua generis

PM AE. Formam ac pulchritudinem , quae

sui virtute renouare.

dignitate sit coniuncta , Verborum honore prosequimur: quod facit Isocrates

in Helena, Homerus in Agamemnone,

Herodianus incommodo Imperatore Plin. in Minutio Aciliano laudando,

Epist. liba

opes. opes ac diuitiae piincipibus: viris dita l

. gnitatem iberalitatasque exercedar ma- Iieriam ac facultatem: suppeditant, fero- cibus autem ingeniis magnam saeuiendi praebent occasionem. Quo fit ut quae ad liberalitatem,moderationem, bonitate, .& bene merendi gratitam fortunae bo

nis utatur, eum laudemuS: contra vitu-

peremus qui*ropter diuitiarum afflue-

tiam superbiae,libidini, ac insolentiae λ dediderunt. Honores ac magistratus lautantur, si Hqφρ quis recte iis su sit rsus. N a t eni

78쪽

AC DISSERENDI. I 8 aliud vel magnificentius est, vel prae stantius, quam ciuitatis dignitaxem, & oha -- Reip. bene costitutae salutem decusque diruitate :sustinuisse, negotium sine periculo,otiti 'cum dignitate obtinuisse Potestas magno semper honori illisi fuit, qui in Reip administratione, ade6que communi generis conciliatione,oe- quitatem, moderationem ac facilitatem icum gloria & beneuolentia ciuium eviercuerunt. SOLET FER E 'potetia mi quae superbiae & insolentiae plena est, η' ἰς humana, ingenia pessimis cupiditatibus 'π' subuertere. Quod Dionysij, Alexandri I N t. Pharaei, Demetrii, Phalaridis, Neronis, . Syllae, caeterorsimque nobilitatae crude- Senteii istates docent. E S T ENIM DIF-F I C I L E in magna potentia Sc libertate illam virtutis altricem aequitatem seruare , & suis quasi frenos imponere cupiditatibus: propterea quod omnes la tala is

1ξ, ut aduersas, sic prosperas, A nostram mammai ad voluntatem fluentes res immoderate

serimus , magiris affectibus perturbatii ' '

& quo maiore quisque principδxu φη ocellit hoc se impotentius gerit; 'x qui in defatii,uἄ

m aYima potestate rerum omni u seruare. ratio Dem seruarint. eos insta laudatione prosequamur. Sed haec laudan tur, quod

79쪽

virtuti cui uni laus olanis debetur , M' praeterquam nihil rect E laudari potest, summum addunt splendorem, cum iis Iecte utamur. ' BONA 'ANIMI. Animi bona. Solidam constantem , α omni seculorum memoria victuram laude habent. Nam sicut in iis quae vel fortunae begnignitate hominibus co tribu-utur, vinci non turpe est, nec valde glo- riosum caeteris antecellere: ita quae sua, ' quisque industria in gloria virtutisque soliti *d x uoi ei a proueXit, ea popularem fusi i is, pud Onan ζ laudem merentur, eoque fit

'cipiatur 1 lustriori, Iedam mi duplici ra- tione tractantur.Nam alias virtuteS eas,

quae in vitae comunitate ac beneficentia sunt positae, in multas formas partimur, 'sta singulis atribuentes ossicia, comunitatemq; ac disserentia. Qui locus uberrima ad dicendu copia suppeditat: qua-, lis est illa popularis virtutu Cn. Porri- peij laus apud Ciceronem. Et quia ani mos nostros vehemetius excitat, eorum

quae illustria sunt, in memoria traducta

imago, visum est hic virtutis formas tanqua in tabula spectendas proponpre.

80쪽

testimetia

Pietas ei a

virtutu

Verita .

formata.

Paestam.

Iudicatum,

manarsi Magni contem- )centia.

nimique Patientia.

dine

scitur

tia quae

bet orna

- tineiatis.

Ctimentia,

a Vr

mentum. Nolo esse.