Introductiones in Aristotelis libros naturales

41쪽

38 naturaliti ore se puncipia. O ercia dictino. 'Duuatio et . 122on minit et unciut essentia. na facta re natali: es

alterst non manet. igis pnaea per Mesum: σCorrelari v. unde fit ut rerumfauu principia 39 sint vi duo:sint vitri iniit ut pria. Rani duo sui per se subirat et formaIma uero subiecta natura et duo cotraria. πσο c a prius ostensu3 est.mnstaria Si rerum pati impossibile est non poterit igit consistere res m is. si Respondet in re natali illa contraria nocst subiecto Gufficit em contrario* alteru3-pecipia Falterius absentia rusubiecta materia: rem stitueret alta Touarta. materia scisin a portionem et Analogia cogit oscibilis est. Castam licui es sedabet ad statua et uom ad lectum et umquodq3 taliu3 formam

rim natale et hoc alii d.CCorrelarm. 2α iria vim inmon ut forma neque ut hoc aliquid .mamona unum est ut actus:hoc aliquid unu est urtorum: maletaucto unum est ut subiectu. dicere a V φ α et forma et hoc aliquid substatiesinimon amplius aphystis ei est mani are' tractatus

Edirimi cap. quarti note.

si essent inter se diuersa .essent diuersa absunt diuersa ab entibus: e non possunt. igis non iunx multa στ ouid ex aliquo per se quado ipsumfactu comis.C'it auq 'U G 4 ei deno uero cu non manet

tentiat poteria materia. Caston ens simpliciter quod nu

et Antinet vim3 clusione. et duas diu es-2x clusio.Soluenda est ratio dicentiu nictit poliri neq3 cotampi. gQui ita argumentabatis. Et riat atrid

42쪽

neret.Sut non ente: c autem non. Quia ex nichilo niacis fit.non potest igit aliquid fieri Et in statim credebanthon esse multa entia.et ' disputandi imperitia longe a veritate in quanda aliam via digressi sunt. hec iram indissoluia 3 ta ratio posset nos averitatis sceptione distrabere. Diui sis.Ex ente aut non ente potR intelligi dupliciter aliquid fieri. Damo per seGreo per accidissicut dici in medicum cationis causo esse per se etedificationis per accides.. medicus em in eo et medicus medicat: per accides aute eisdificatinam accidit medicii habere edificandi habitua los ita dici in ex ente hoc atrio per se no fieri ali4d alias reaedit opinio Maxagore sed per accidis. ut ex quoda Mali uese non fit canisaut aliud: sed per accides. Ita ex non entevt priuatio si non est ens per se non fit u se aliquid: sed per a. accides CScsa diuisio.ens dicit multipliciter. 'rimo es in actu Eclo ens in potentia. Ex ente in actu per se no fit aliquid .sed ex eme in potetia a se bene fit Midd.Similiter

non ens dicitur multipliciter .srimo no ens in actu.Seciat o non ens in potentu. eno ente in actu a se bene fit auquidina ex materia si se fit aliquid. non enteame in potentia per accides: na ex composito.Ex no ente iam' simpliciter nichil fit:nem per se nem per accides. Ex his plastinctionibus ob qua coacti sunt generatione et corruptoe negar omnem soluimus ambiguitatem.

Secundi cap.nore.

potetiasmateria.CDiuersa multa. CSubstana res naturalis. si petere ad absens inclinari instingvrdinari. laesideri u appetituslinclinatiotinstinctus.gmenerarii

ut terminus. CCorrumpilut termino. Ecundu cap. tinet. s. clusiones. si Frimu .s Hon recte defecti aliqui alid lieri si π: Parmenide approbates. Casta in ips approbant illud parmenidis:quiddd est pler ens nichil est. et eno ppletum intelligat Ha aliud ens no cognoscut et credant qd non sit homo ens:nichil olo ee: ex quodde eme nichil credui simplicit fieri Restat igit ut dicat ex ola'o ente alido 'eruet

materia ponat olo non ee ens.Id aute recte 'efendi no po 6 test.CScsa. Ron it recte existimat si possua una est numero:oio non esse diuersa. Castam dixi iniidem G numer

43쪽

Lro potentiam et priuatione . illa tamen late inter se differre. Naue potetia rei nafalis pncipiu est v se: priuati ero o accides.sis em materi aut per se ens es ope substantia: priuatio uero non. Ra rei natali sua potetia semp adest:eius vom priuatio noc adest. gTertia non est molire triminii ea deue bronis pncipi optrinitas. sim astato magnitistu et ideam tria posuit rerum nataliub pricipia.et magnu et pari uum nota materie ponebat:et non puationis. in li eande3 materia intelligebat:erat solum nolin trinitas. sin vero di i uersas:trinitate sine priuatione ponebat. priuatione ei despexit q despicienda non est. Ha tametsi res natalis ex sua materia sicut ex otin matre:suaq3 forma subsistat: priuationiG tamen ut ad maleficiu pleriiq3 conreptantib' occurrit Maab ea a ficiscuus rerum interitus.gQuarra.materia reruy 48 formas appetit.C patet na est bonu quodda diuinuloprimul sume appetibile suma abstracta forma: a q oes rerum forme apriciscuntur.huic aute diuino bono optimo vnaqqyres cprum potest:*simillia fieri natura appetit.et ei ad hoc summa illa prouidentia natale indidit desideriti. Et mare ria sormas a bono optio Oim absoluta forma manates recipi edo es itu conceditur :bono optio fit e simillia.appetivigis materia rern formas. Appetitem materia r formas vi femina esse viru:et ut turpedonestu. no quide qro isturpis sit sed o accidens' et placitonis carentia. Et forma seipsam no appetit: quia nichil stipo eget. Neq3 forma priam appetit:quia nichil sinistius appetit corruptione3.eavero a suo prio corrupitur,nem materia uia pulip sit in materiae non est. Quita. materi ad se neque gnatur neque corrupitur 'generatur aute et com itur per accide .g primu patet.

quia quodcum pse gnatur aut corrumpie: ei subici alido Θ oportet. aut ei subicit materia e. cam ei nateria sub tecti nicuiq3 primit:e est fit alido misit nosci 3 acciis:qspta si corrupaturi hoc abibit ultimu. ygiffsipse gnaretur esse antel generarer: et si corruperes corrupta erit antein coris rumpar.est igis a se igenita atq3 icorruptibilis. CSe63 et peraccides pat3. dicis generari aut corrupi ad corruptione eius o in ea Lboc aute est y a terita et 2 accides igis. Eduot vero forme multiplices sinta an una sit aqforme prodeut omne prami pbi est et inuis mus id queredum

44쪽

d ω m. De minis aut pbracis et corruptibilib' i bis

limis intendim':et prima quot nature:et que et quot nutro rerum cause determinandus est. Et in hoc clauestur prini Drsicorum liber.

tracta rustram

gEns habes naturamiens naturale CSecundu se conuenire nata sunt.CAcciduntlaccidentia sunt. Cayropter per C auatio piluatio secundo. liber physicoru3 cotinet

sex traetatus rimus num cap. cotinens una diuisione.vim oram.

s tres diffinitdes.3 pclusioes. .rdes ad terciisi a simi uisio.Eoarci sunt queda sunt a natura:qdam vero se alias causas.H natura sui eo temeta ignislaert Iterrat aralia ariliu ales plante et silia. Per alias causas dom lect*tindumetu st arte: n esauri ini uereo st fortuna.gmpa. Differur ea q sut a nata ab aliis mea q sunt a nata bri a sua lapa pncipi u sui mos' etdetis/augmen Mois dinumis 'altates et sc63 locis3 mutatois: Ea oque sunt v alias cas vi per arte dom 'flecretidumetu3 a forma arris nodiit pncipiti sui mot' et stetis:' sc 3 Q ipa lapi3 dea livea/aut terrea sui.ς stria diffinitio.Ex his nature diffinitio notare potest qc. Raturae pncipiu et causa moὰῖ

sc63 accris dico.ana medicteger in se hab3 sue sanatois pn teipiu medicina: no in e nata. Ra no e in eo pmuvet o se sed sc6x acoes ci et accidit ip3 ee medicu et sanari Sila doni le olet alia arte fcta:artificiales formas i se est: q non sunt cause q pmMet y se isint se sc63 accis qpropter hec dici ne Φ queunt nate.CSct a. Ens babes nata3 est substaria ex naturis c6itans.Gt em natarii una semp subiectu3:altera os semo i subiecto est.CTercia Sc63 nafa3 sunthec et q sc63 se his accidunt.ut ignis motus sursum:nm3 natura e neq3 naturam habeslsed sc63 nafaueP.Sc63 natura et a natura se . 6 dem.K ria clusio. Ridiculia e conari nemostrare nata3 esse.Wkatet.da ridiculu3 e conari mainfesta se imanifesta nota facereti no potetis iudicare dda ps se notu: et 4dspi 'alte* notu G demst aut consis demostrare natas ta hec ei in

45쪽

aecideremam qui ea que per se manifesta sunt non inte lig3 syllogismu queres: accident ei q ceco nato de colorib Duqgilanti accidur:voces ipsas audire et nichil de rei, ip i3 sis intelligere. Ronigie demostrandii est natura esse sedul7per se notu capieta est.CScsapclusio.4pania unicuique γsubiecta materia babentiu in seipio motus principissi natu ra est. Q atet nam antiqui solum id credebat esse natura quod facta transmutatione et facta corruptione semst ma net ut Antiphon quia putrescente lecto si vim germina di accepisset remanebat lignit et non remanebat lea': ideo lignum dicebat natura lecti et non eius forma. Et qui creis diderunt oim materiam ct ignem qui factis inessetiet 4 idecorruptis remaneret solum ignem vocabat natura. Et qui aerem: aerem.Et qui aqua:aqua.Et qui terram:terra. Et I plures posuerunt materias:plures posuerut naturas. Et eam solam credebat operum .et ortus et interitua imis

munem. etera aute vocabat qlitates habitus dispositio, nest passiones quas credebat innities fieri et i finities corrumpi.Sed quod uere:facta trasmutatoe et facta corrupistione semo manet: est prima unicuique subiecta materia bais bentium in seipio moc' principi uagis ipa e natura CTers 8cia coclusio .forma re* nataliu3 etia mura est'. Caprimo quia sicut se habet forma artis ad artificiale: ita et via forisma ad ens a natura. Eicut em lignu prius* artis formam recipiat non lectus actu est sed sola potentia: habitavera forma: actu simul lect' est et res artificialis . ita prius. materia forma ossis aut carnis accipiat non actu est os aut caero sed solii potentia:sed si mratq3 forma ossis aut carnis e: ipsum os aut caro emin a forma artis:res denomiatur artificialisagit et a sua forma denominabis ens a natura. est igitur da forma iratura.CScsso quod ex materia et formae cisti t.vt elementulatal/planta:no natura sed a nata re diis

eis sed mas a forma in matia ee videt. Ra sircii fora et est et suu nome recipit neq pus. Tuc et sui3t sinata et die taesi actu imo sunt.1Est igit forma iussiricii est nata gaeeris no Antiphon dicebat ligna ee natura * putresces rege minaret lignit et no forma artis ee nata3 no regermiaretia lectu.E3 ligna poli' a fora regermiat lignu cs a materia. ut homo a forma generat boleni et bos bovem. igit forma

46쪽

- u 'o, est natura imo et magis spa materia. Couarto fontia amnon ponimus natura:quia non sit pncipium motus et qui ris.nt eorum q sunt a natura forma est principiti motus et quietiolgenerationis corruptioni siet reliqua* mutationii. Et 'una quem res que fit nomen sumit potius ab eo si perogit:et non ab eo unde venit.ut a fabro dicit fieri statio nolignum.et cit aqua vertis in aere3: dicit fieri aer non aqua. et denotatur ens a natura non sicut medicatio a medico 'sicut sanatio:d est ad sanitatem.Est igit forma eius cuius est natura:et potius nafa ipa materia.Et da forma dicitur quodamodo et de forma pncipio p se: et de eius priuatione viam eius priuatio et contrari ii quodamodo species est iis

deo natura etia quodamodo dicis de priuatione. Bed quois modo circa gnatio 3 erit forma et eius contraria priuatio postea determinandum est. CSecundi tractatus note.

gmathematic' qui qdriuili consectit' est. CQuadrivisit

musica Ariminetica Geometria/Astronomia. CLongiis tudines plana/solidalli necis ficiericorpora.gmagnitudines figuras et similia: gitatione et intellectu a re natali ateria et motu abstrahere est ea rem naturaleue materiisam et motu non psyderando cosyderare:curaque an rei sint natalis:an sint in subiecta materia: En cus motu sint necne relinqre. Cφoemii omerus. CSbstraherelabiugere separare. Hrcbitectoni calam principalis. CGubernator

auriga. Ecud' tractat' cotinet vitu cap.cotinis duas cons uenietias.tres opas.vnaqstione.vna coclusione.et

y quiq3rdes ad illa.C Duerauenietie. si rimo couentut h sicus et mathematic quia uterque puctas longitudies plana et solida cosyderat. reo coueni ut hysicus GDathematicus ut Astrologus:qui Opius ad obpsica accedere vides.quia Tmologus de iis q mouent conis Uderat: de magnitudine et figura.ut up terraicelummollinudus spherica sint:d con syderat et 'Physicus.gil res diris p reique. differut primo quia 'Physicus et mathemare' hec eodemodo non con*derat Ram Dbysicus magnitudines et figuras cosyderaret termini sunt rei naturalis.et Giucta imaterte: et intentio eius est omnia ad motu referre: athe

47쪽

maticus autem mare naturalilmateria et motu cogitanisone et intellectu abstrabit. rim' idcirco arbitrandum e ab oc strabentiu esse mendaciu.Ham Quis magnitudines et figuo ire et cetera acina a materia et subiectas a rei pa separino: Dossiticogitatione in et intellectu possunt. ex hec latuerunt

' sicam magis matbematica abstracta cu3 ea minus abstracta sit. CSci o. quia Tthrsicus et mathematic 'io eodem modo dissimul. Ra vibysicus diffinit sumedo nota maloria larma et motu importatiaret os quod materia et foras ossis habeat: et caro et bomo.et ut diffinis simitas cum dicitur est nasi cauitas. Ra nasi eius materia3:cauitas vero eissus forma explicat. Sed matbematic' in diffinit par imis

ab iis cogitatione et itellectu. Cetercia quia ae ylicus et mathematicus vi musicusi perspectiu 'i et Mrbio in

propius ad F hylica accedere eidens no eo modo demostrat quia Nausic anerspectiae et ronomus demostra tiones ab Erithmetica et geometria accipi ut. Whyste' ve onom sed a materia motu et iisqrem naresci me murnon in olo eodemodo. Dusica perspectivi et Ri ominui inithmetica et eometria demostrant. Ram Geometria de linea ut mathematica est demostrat.merspectivavero delinea matbematicano ut mathematica ina cogitatio ato intellectu a motu ea non separat: ' ut physicam tuat enim a physica motum ex E eometria demonstrat. gQuestio m psyderatio F bysica est vi de simo: et nata ii de duobus dicas ut de materian de Rama vi utriusq3 sit e bysica cosyderatio CCoclusisistricto nare zmaterie ix et forme est hysica cosyderatio. QDrima ratio. Si ad antiquos respicias ut Democritu et Empedocle inuenies eos de materia amplissimo fecisse determinati D: bis de quatuor elementis ille vero de Atomis et de forma i parte determinasse ut Democritus de figuris et Empeqocles delite et amicitia CEi a nate inuratri est Lmulaaesa aure materiam etforma ad aliquem fine cosyderat. vi πω ηdicus coleramet flesima et ceteros humores in quo* conc

48쪽

teperamento et suam3 qualitatu sponde conlidit sanuas. Et edimator lignat et lateresae sunt materia domus et domus forma3 cons erat.Igis est physici utram natura3 in .e syderare. Cuiscia. iisdem scientieemnem et mem y in mem orditiara condorare. Urima aute3 materie rima sAmam cit cotinue mota sit:forma ut id gratia cum iv Iuebatur assequia:quiescit.et forma ut dictum est est man. ψme natura.igitur cuius est consyderare formam eiusde3 eR . et confuderare materiam. Est em forma vi instet id gratia cuius est materia. et derisorie voeta morte qrsustin f et gratia cuius orti sumus appellari volea , non omne ultimu esse rine:sed ultimu et prissam .gQuar o inartium factivaru queda suam materia umpuciter facit. γut ars latu: ma disponit ut que dolando aut piis diuras , vhendo formam inducit: Alia rebus factis uritur nos enuma

ouodamodo sumus Oim finis sed finis ut in moesi philo 3 mi et ramex est que ideo usualis et ar tectonica nominat. Et hec est cognoscitiua et aliis premum. coin oscit enim gubernator qualis forme temo esse debeati et

sicus materiam et formam habet consyderare.vt em incusue ad operandum se habent ita speculative ad cognoscenaedum se habere videntur .s Quinta.materia ad aliquia re fertur ad fomiam:est enim forme materia. igitur eiusdem . est materiam et formam consyderare. Qui enim eorum que sadinvicem referum unum consyderat et alterum cons isderabit. sim si queraturusquequo Dbysicus rerum sformas cons derat: Usquequo materie coniuncte geneis rant i corrumpunti augmentant minuunt. Cydnataria m mo et hominem aeneram, que separate et a mamia Aseiunae forme sunt: non sibysici sed sibilosophie pame Myderatio est.

Tertii tractatus note .

Cmodi causa* genera causa r. CUltima causa e Mm nulla ulterior reliquis streda. CSniuersales cause in Na

49쪽

vnuiersalibus nominibus exprimimus. Cearlecularemquzzarticularibus.mta et uniuersales effect

ierinibus minibus exprimim'.elyticulares quos parstieulatibus.gi Ratio diffinitio Ertius tractatus cotinet unu cap. contines quiquet coclusiones. anodos caus post prima: tres diis uisiones post quinis.l. dram et duo documenta. e rima coclusio. determinadu e de causis. si Ba nec res i3sciplina sciendi gratia instituta est Scire amo iamnem' ir

causa esto qua fit aliqd est in et imateria dicit. orN teria est statue et argentu materia fiale et metallim et Jccire .gScreo causa est forina trino ur diapasea vivi ex dupla oportione ut duo* ad vita: l; stationis partes et genera. CCercio est a qua auqd fit.z di

silist et pater filiit faciens facti et commas comutari: cause

l non modo ambulationis sed et macieil purgatio let pon

ti sis Ram ιγ tr Rri sciue media ordinata in finem dicus

ot mistatue 'o factor p se causa est ut efficies Ter 16

cia.possunt et cause sibii uice esse cause. gallam causa est sanitatis et sanitas causa ambulatinis non tamen eode modo. Ra ambulatio sanitatis causa est nitas ver ambulationisvi finis.Efficit nitate: et sanitatis gpa Na pleruq3ra Interdu eade causa contrarioa estra onses ero alterius. Guber

50쪽

18 sciis causa est periclitationis. gQuinta.omnes cause i diactos .coincidui modos. CDec in singlis scietiis uidere promptu est. Littere vindictionu dictiones orationu&s positiones argumentationu materia vaso partes totius. elementa igniolaertaqua terra mixto*sub materia copreis henduturαompositioidiffinitio forma:sub forma.medi cale semen medicus/consiliu dans facitat et comutast sub ι efficiete.Bonu aut quod videtur bonum nichil em hic dis i Ofert esse bonu et uideri bonum sub fine manifestu est igit et is omnes causas indictos. . coicidere modos.CC prima , D, diuisio Causarii queda3 est a pinquior:et am remotior. ut sanitatis causaspinquior est medic :remotior artifex. Et diapason causa tapinquior: duplu3 remotior et numer .ao CScta. causarii queda est a se et queda per accides Stastue em causa per se est statue factor: per accidens vero apo . lycletus homo aiat album musicu. Accidit em apolrcle tum et hominem et aiat et album et musicii habitum habere quo efficiat statuam. Et earu causarum queda est a pinai quior et quedam remotior.gTercia. causam queda3 suntactvialie vero potentia.vi edificans edificationis causa est actu:edificator vero causa potetia. Cm has causasqn. complexe et quandoq3 incomplexe exprimi coplexe ut Dolyclet'statue factori statue causa est.*ncoplexe vi apolyclerus est causa statue.CEt dicta caui membra de se si , invicem formatur:vt an causa pucularis aut uniuersalis pse sitfan per accidens actu an potentias coplexe an in plex: xe expressa. CDifferentia.Differunt cause actu et poretia. Ra cause actu simul sunt in suis effectib*: et simul cu3 illis Messe desinistret hic medicas est : si eius medicatio est. et bicedificans est :si eius edificatio est. ii aute3 no amplius fuerit eius medicatiomeq3 hic medicas est et cum non fuerit edificatio nem hic edificas. Cause vero potentia no sinarcum effectibus sunt neque m ipis esse desinunt.vi edificatorem non simul eu domo esse oportet neq3 desinentς donaq)M desinere..C Drimu documentu. Duerenda est in singulis causa* generibus vltima causa.ut cur hic edificat quia eo , λαficaror est.cur edificator qui aedificandi habituyhabet. l