장음표시 사용
61쪽
ignem esse non sanerfideres quia materia est.At vero si disras Opter quid ur sit materia necesse est bene respodes da ignis est.et hec necessitas colimilit in artificiatum' sese baisbetist si sint intritu lignat et lapidesino a pler ea statim est domus.At si domus est saluat eta tegit: ut sit intritui ligna et lapides necesse est. Et si sit ferrumiam quod usum ferri obtinean nonopter ea necesse est esse serra.Rt ferrulam q6 ferri usum obtineat a plerea q' serra sit statimui sit neces se est.Ei em querasi pter quid esse serra necesse est: no bila pureaiyferru aut quod ferri usimi obtineat sit: rndes. ecotra tamen optime redeas ferru aut quod eius usum obtineat propterea quod serra sit) necesse sit esse. CTertia vnecessitas simpliciter in rebus naturalibra forina et fine est Calla forma et fine e ente est em forma in rebus naturali finis materia et motus materie ut sint aut fuerit necesse eo marem aut exiite et eius motib':ndRrinus vi sit res nat ratis necesse est.set hee neccessitas similitudine quanda habet ad necessariu in disciplinis: quia sicut si forma sit et ei dispositimes esse necesse est at ecotra e enim': no oportet vi ea forma sit.Ita in disciplinis pmissis extatibus vi que do mostrant triangulae tres. duobus rectis equales hic ut sit coclusio necesse est.er pmissis necessariis vi coclusio necesiniaria sit oportenseo coclusione e temon a plerea pmissas esse necesse estinec coclusione necessaria pinissas en necessarias oportet. Cltoc tamen in rebus et disciplinis primo interest * be necessitates e diuerso sumimur. 4Ra3 in rebus posteriori' existentibus pcedentia ut sintnecesse estino autem ecotrassia disciplinis vero priorib' e entibus posteriora esse necesse e. Iam missis rentibus est coclusionio aut ecotra oportet. CScso da in reb' be necessitates priora et L posteriora sunt actionis. In disciplinis vero rocinationis HEt sicut necessitas in rebus naturalib a forma est: ita et in I artificialit' est a fine ut si sit domus: prinus ut si sint intritum lignaret lapides necesse est at non econtra op3.et si sit a pluuiis mustras et ventis defensio et domus ligna et lapides sunt.que si sint. no idcirco tale defensione esse op3. Et si luserra Ulligni sectiorer ferru aut effusum obtineatot Q e.Ht ecdira no op3.quare manifestu est et in naturalim artificialibus necessitate simpliciter a fine esse querendam
62쪽
s Curissi correlarium.quare cum utraq3 natura asico sit con*deranda:magis tamen forma et finis. Ha ab ea in rebus naturalibus pendet ois necessitas. et similiter in artificialibus forma et linis maxime speciada sunt.sic in ut materia queut talis forma etfinis cosequatur necessaria γ est no negligaf.CSc63 correlanu.Quapropi et physi et artifex a forma et fine potissimu suas diffinimes ductu.mucunt em ab iis que sue psyderationis pricipia sunt.Et si artifex finem diffinit et materia non exstinat eam facile intelligimus.ut quid opus domus defensio a pluuii finiuib'et ventis.1tatim intelligas ligna et lapides in edificiu erecta: que si sit bmoi defensio), t sint necesse est. Quid medicine opus Sanitatis introducito.stinus intelligas medicameta que si sit introducta sanitas vi sint aut pcessierint necesisse est. Quid opus ferre ligni sectio.statim intelligas ferruet dentes que si sit igni sectio ut sint necesse est. Idcirco si opus ferre ita diffinias est ligni sectio q ferro delato aut quod eius obtineat officili complet:completa operis ferre exprimis diffinition let finem et materiam aperte ponis. Et in hoc finit secundus anhysicorum. Φ ranari tractatus tereis aphrsicorum note. Cloec sunt actu que plantialiter existunt. Cloec vero potentia que nondu presentialiter sunt. Cloec sunt ad alioque in comparatione ad aliud eos eramus.vt actust pol reualmotus/mobile.sunt em ad hoc sua indita nota.CExiscessus acquisitio. CDefectu Moeperditio. CComuneIcoismune uni cu.K Driuatios priuatio scio.
physicorum conis v. a tinet duos tractat'. rimus cotinet tria cap. primu cotinet duist as coclusiones duas roes ad scdam.et quiq diuisiones.vnu cor resartu adultima.Wpriis ma pclusio..portet Dbvsicu motu non ignorare. CRam 'physica de natura scientia est. at natura vidistinita est ignorato motu ignorare necesse est.diffinita est
' principum motus et quietis eius in quo est per se et Dbysicum motu non ignois
rare. LM a pausio. de modo de psequetibus motu ut
63쪽
infinito loco vacuolet tempore ad 'hysicu3 incumbit determinatio.C primo. Ram morus primorinuus.continuit autem infinito diffinimus. Dicim em iaesse cotinum quod in infiniinue druisibile est. et nullum coistin it sine loco et ut existimaueruo vacuo et tempore et semotum. Eo ς hysicum igitur infiniti loci vacuit et temporis inacubit determinatio.CScdo dictu3 est qoibus erunt comunia prius determinana esse deinde propria.mst enim de spriis speculatio ea que de coibus est determinada posterior .Et motus infinitumilocus et ut putant,acuum/et tempus omnib'rebus naturalibus coia sunt.ea igitur i liis
bris phusicis determinanda sunt. si 'rima diuiuo queda 3 sunt actusquedam vero sunt potetia. CScsa eoru que sim q. actu quoddam est substatia quodda *tumlquoc dadi ali quid quodda quale:et ita de ceteris predicametis. CCer stia eoru3 que sunt ad aliquid queda dicuntur sc 3 Ηcelsu quedam vero secundu defectu i queda sc63 motiuii et mois bile.Est em motiust mobilis mortuum: et mobile a motino
tem et queda secundu locii. CUnde fit ut totidem sint motus quot sunt res sc63 quas fit motus: quibus non est res mune nomen sicut neq3 io..dicamelis. Ron em erit motmeter res ad quas fit motus et ea que dicta sunt: Tra que nichil est. CQuita.in uno quom bo* quida est motus perfectiorialius vero implactior.*n substatia forma et priua
CCorrelariu.Quare motus tot sunt species quot et entis. S
Dextrum Intellectus inistru mio masculu Unum limininu Fulta
64쪽
mouens/moues coptet .gQuiescere est non moueri Met ubi do moueri natum est. gQui estpriuatio mot in subiecto qn et ubi moueri natu eJn subiecto quado et ubi moueri natum est in subiecto nato - α Ecundu cap.cotinet una diffinitione. una stantiss m. .pclusio . onu correlariu ad prima.vnu ad tertia duas roes et unu3 correlarium ad quartam.
o CDiffinitio.motus est actus entis in potentia sc63 π hu iusmodi ut gnatio act' e gnabilis in*tu generabile. 3 cor
ruptio act*corruptiblio Miu corrupti bre et augmeta ac augmetabus inmtu augmetabile. et diminutio dimitium sinoetu diminuibile.Et augmeratoi et dinuroi no e nome coeipositu. et alta' ac e altabilis i*tu altabile.et loci muta at loco mutabilis ut e loco mutabre. Et dixi hinoi actumentis in potetia ut in poterea est ee motu Nam cu edificabile mouet actu edificatur et aliquid edificationis potentia relinquituriet hic motus edificatio dicitur.et ita cu aliquid mouer i singris e pcipere actu impletu: aliqd senio ptatio habetite. Sicut cu est doctrinatiol medicatio/volutauolsaltatio adolescentia senect' ali4d eoir actu est: et aliqd potentia remanet. CInstaua.Simoi' eet act*entis i potetia ut dictu est ide si mreet actu et i potetia: q6 videt incouenies. CaRespodet ide3 no G si mri actu etpotrita sc63 ide:licue bene sc63 diuersa nec hoc incouenies. ut ide no limr e actu calidu et poa calidiu:s3 simul bn e actu cali6 et potetia frigidii. Eicut multe res natales abluita agut et paliutur:0 no si mr aut no scis3 ide. Rec incouenies e ome moueo physicii sinirmouere et moueri:agere et pati sc6m diuersa. Et credide runt aliqui ome moues moueri:quod veru non est. Est eniquo a mouetist imobile. licet hoc pcedi possit de iis mois uentib*q potentia et fodina in se habet. Sed de iis alias mio veru sit:fiet manifestu. si 'ria pclusio sc63 Q hmoi refer ri debet no ad in m habet .sed ad id q6 nodii habet sed ad huc habereti est.gana statuefactio no dicit actraris sc63 πes. ha ei es actu hρi' dicit act*eris sc63 et 1 poa ad statua ii queqde nodi1 hpi' adhuc remanet haberea. CCorrelariuqpropri*uis es et es t poa statua:vnu nuero sint: roe in sui diuersa.Wa si eas roe mina C eris initu es esset motus eris .admos actus eris ut in potetia statua est mot' eris.
65쪽
quod dictum est esse falsum. Req3 idcirco quia es et es inpotentia statua idem sint:credendu est ea non esse diuersa. na potens sanari et potens egrotare subiecto ide3 sunt:que x tamen late ratione differtit. Flam si diuersas no haberet rationesnde et sanum et egruue simul ee possiet.que contraria sunt quorum ein potentie nulla roe differtit neq3 em act' different.Sim iliter idem est et color et visibile:color in et uisibile ratione differunt atque diuersas habet rom:ita et similiter es et potentia statua. CScsa pclusio .cu res solum in iipotentia est aut solum in actumori moues. Castam res tuc mouetur cu3 in ea est act' entio in potetia ut dictu est: neque prius neq3 posterius. Et cii res solum sit in potentia in ea nondu est hinoi actus:nec similiter cu3 solii sit in actu. Solet em unuquodq3 mobile interdu moueri et interdu3 non moueri ut domi ficabile cu nondu3 ligna lapides et cetera talia ab artifice mota sint non mouet. uvero actu operatur et eius operationis ali4d in potetia relinquit domificabile mouet et talis motus domificatio nucupatur. Cu vGro est copletus actus et e domus: ipm ut hinoi non ampli mouetur.et ita in singulis. cu igitur solum sit in potentiat aut solum in actu non mouet.CTercia non recte diffini eis i runt motum apythagorici dicentes motu esse alteritat Ii nequalitarciet non ens. si Ra si sit alteritas aut in litas non plus idcirco oportet esse motu in ex suis oppositis.Similiter si quid non est ens no protinus sed tur esse motum. non possunt igitur per hec recte motu diffinire. Et certe aliter in dictu est difficile est motu diffinire. Et ponebant motum esse non ens:quia videbas eis motu esse aliquid inde terminatu. et ponebant ipsum in coordinati Oe priuatiuoruquoru nullu3 est ut doceband ut hoc aliquid ut intum aut aliquod alio* pdicamentorum. Hos vero dicimus motu3 esse quid indeterminatu:non quia sit pura priuatio. naue noomne dicim' actu determinatu et completum: aut puram potentiam et priuatione: sed est aliquid quod est partim actu et partim potentia: quomodo dicimus motu esse ira inis determinatu. vides em omis motus esse actus implactus. CCorrebartu quapropter nimirusi quid sit motus difficis i te fuerit inuenire. Ram neq3 simpliciter e actus neq3 simxpliciter potentia: sed ut dictum est eo* est que partim sunt
66쪽
actus et partim poteritia.qui Muis sit vi dii tus est: difficine est tamen ipm videre. Eguarta.omne ens narale mora is uenmmobile est. et eius imobilitas quies est. Laprimo da quicqd ptatem babet ut moueatur mobile est: et eius imois dilitas quies est.quibuscuo em inest mot' quoties no mo uentur:quiescere dirutur.ome ena aute natale moves: postestatem habet ut moueat. t em ex actu et potetia.Ex Mctu em aget:poinia aute patietur.igis ome ens natale morauens:mobile est et eius imobilitas quies est. CScaloires naturales actu agutrigendo igit simul repatiutur. Eritis gitur omnis res natalia mouena mobilis: et eius immobiliis tas quies.siCorrelariu unde litur iteru recte diffiniae motus vi sit actus mobilis initum mobrie est,t cu res natoles actu agant est intelligenda una species vi substatiat ritas aut qualitas actus continue effectiva in eo q6 mouergicut actu bomo ex potentia facit bominen qui quide ac indiu continue acquirituri. actus est mobilis initum mobi
R. rubene. 2L. TDebe. Tin exspactu interceptum inter Thebas et Athenas. Ertium cap. continet tres questiones.tres paussit ones.tres rationes ad prima tres instatias ad reri et eam solutiones Curima Jstio in quo est n os subiective. si sprima priusio moc subiective est i moi S Diti.α Primo quia est actus mobilis vidictu est. CScso in eo est actus qui motus est: cuius prius erat pomia.est ei motus acrus entis in potentia. At vero ipsius mobilis orii' usmi poterua.est igit motus subiective i mobili. CEAaeto questio an motivi et mobilis idem sit actus Coia octuaesis monui et mobilis me est actus. Triam illo e idex aci vninam ducit et alterii eunde recipit Motimi auo mob .is motivi et mobilis ide est a L. Et licet actus ille re via sit unus: est tamen
ratione et cosyderatione duo. sicut ide3estinacii a et descensus:ratione tamen duo.)Ra actus ille ut v a mori
67쪽
nuod actio:ut vero i mobili dicit passio. g Tertia uAn actio et passio diuersi sint actus: quo* unus in agete sit et alter in patiente. LTertia coclusio .Hctio et passio no sut ii diuersi actus.C Ram aut urerm i agentelaut uterq3 in patientelaut actio in agete et passio in patietelaut ecotra acto in patiete et passio in agente locaret. nosterm in agente loiscabie aliam ome mouens moueret aut habens motu no moueretur: et i , patiens et mobile nu* moueret. sine motuerit no moueret.que sunt impossibilia. IRec uterq3 i illi' iliquia ome mobile mouerelut si quis disciplinares quia bret
utriiq3 actum actione doctione et passione disciplinatione: simul doceres et doceret:quod statim ridiculii apparet. αtide duobus motibus ad eunde terminii mouerer: quod esse nequir. Req3 erit actio in agente et passio in pati ente.quia sicut ome patiens mouerer:et ome ages moueret. bret emvirum actum in potentia fram et in potentia. Et minus locabis actio in patiente et passio in agente: alioqui omne potiens ageret et ome agens pateretur cu econtra sit: aut nolbus abuteremur.Actio igitur et passio no sunt diuerti sed unus ut dictu est:ratione tamen diuersi. ga rima istatia actiolus et passionis diuersa sunt opera et effectus: estem actionis effectus actum: et effectus passionis passum. sunt igi diuersi actus et no vnus .gSolutio ut actio.et passio unus sunt actus numero et rene'uo: ita actum patiuvnu iunt numero:rδne duo. CSecuda instantia incoueni ens est duo* specie differentiu agenti et patientis esse unuet eunde actum.igitur actio et passio mime sunt unus id Qx actus. CSolutio no est in coueniens duo* specie disse rentiu unius ut ab hociet alterius ut in hoc:esse unu et eundem actum. Est em actus ille agentis ut ab hoc:et est patietis ut in hoc. Ron tamen eius rati ovtrinq3 est vita icut tunice et vestis:sed sicut via de Thebis ad Athenas et de thenis ad Thebas vi prius dictum est. Caeeitia instantia Si actio et passio essent ide actus: doctio et disciplina tantidem.hoc aut esse nequit C primo quia ome discens doceret et ome patiens ageret. Ram discens ome: in se haberet doctione:et ome patiens actione CScso da si doctio metdisciplina et actio esset passio. docere esset disceret et agere esset patuque statim absurda videntur. Ron erunt igitur id
68쪽
gcrusractio et passio. CSolutio. doctio est disciplina et aiscuo est passio.aReq3 idcirco omne discens docet: neque omsne patiens agit. Ram non dicitur quis docere:quia doctionem habeat sed quia ab hoc est doctio.Ita neq3 quia agω re dicitur quia in hoc sit actio:' quia ab hoc est actio. Motamen actionem eandem passioni dicimus: π actio et passio unus sint actus:qui quidem quia est huius in hoc et huius ab hoc:ratione alterum est.)Req3 oportet si doctio disciplina sit et actio sit passio.idem esse docere etdiscere:agere et pati.Sicut si idem spaciu3 eademque distatia. sit de Thebis ad Athenas et de rubenis ad Thebas:idem eme distare de rubenis ad Thebas et distare de Thebis ad Sthenas.Ille em qui distat a Thebis ad rubenasmon di, stat de Athenis ad Kbebas.Et ita sufficienter dictu vides quid sit motus:ex cuius generali diffinitione facile est sua rum specieru3 diffinitiones trabere.ut * generatio sit ac generabilis vi generabile est.et ita de corruptioneI augmetatione diminutione alteratione freni locua mutatione/domificatione medicatione et singulis aliis.l l ectatus note. Catamerus quadratus est qui descript . .latera hab3 eqlia. t idem est qui ex ductu alicui ' nueri in seipsum resul tat.CBritbmeticua gnomo est numerus qui numero quais orato circumsitus quadratum relinqvit.
69쪽
CEensibile res naturalis.gmagnitudo sensibstistres naturalis magnitudo. tractatus tinet quique cap.
u. U LF primu cap. connet Una coclusione.duas rones ad eam. s. infinitu ponetium antiquo* opinioes.s. quas ipsi assigna . bat infiniti pprietates. s. rones infinitum essexbantes et. .modos infiniti. si Conclusio de infinito utica determiatio e Cayrimo m de magnitudiet motu et tye 'bilica determiatio e :que aut finita aut infinita necesse eesse.no tamen orne q6 est: finitu aut infinitu e. ut punctu et qualitates que neq3 finita neq3 infinita sunt. igρ de infinito apbysica determiatio eCScso ita qui de naturalib'sciam tradere curaueriit apythagoras aptato Anaximader Democritus/Hnaxagoras et plurimi alio boes de infinito meotione fecerunt.signu est igρ de infinito physica determiarrione ee.CF.Antiquo* opinionessi prima e apythagore 2 infinitu principiti per se poneti vi subiectu solum pare nurum erv. 'rimo et in equalia semp sectione recipit no aut impar:sed chprimu fit impar claudit et terminat ut binois crione recipe non possit.Ecdo quia par numerus nuero ut quadrato addit' aliqn mutat meri spem:quadrat s o suiscosequenter adlucti impares nunt mutant spem: sed se qu adratos relinqunt. Dac de causa impares eou gnomos nas vocat. solii in rebus sensibilib' infra celii et terram ponebant.CScssa est aptatonis infinitu principium per se ut subiectu ponenti et numerii parem et imparem magnu et paruit et senii biliu et intelligibiliviet nichil extra celu pone :bat neq3 corpusineq3 ideam.Ideas em num ponebat.Et
differt a 'pythagora. primo * ponit infinitu esse imparernumeru.Sino et in rebus intelligibilibus. Tertio * nichil sit extra celu quo* opposita dicebat Firmagoras. CTer 26tia est Anaximandri et aliquo* alio* infinitu ut accides ponentiu Aliqui esse in ignelut in subiecto.Hid in aere. maximader vero in corpore densiori igne: subtiliori vero aere posuit. CQuarta est Democriti infinitas Hismos ponens Itis ex murus adinvice iunctis infinitu magnitudie conflastur: quo oia fierenti neque posuit quodH fieri ex quoliber Ram primas atomos et prima rerii principia ex seinvicem
70쪽
293o fieri nonposse: dixit. CQuinta est miliares Stomos ponentis et oia esse in omnibus et oia neri ex inbusi .diuino intellectu omnia ab ossius segregante. vero principia reru naturaliu et mero et magnitu ne linita postieruntinustu locum infinito in rebus sensibilisbus reliquerul. Ro em in principiis reliquσut - ea et numero et magnitudine finita faciunt. Meq3 in iis et ex pncio piis sunt. Ram quiddo ex iis si numero emgnitudine milita sunt resistiti finitum esse necesse est. σῆ ex infiniti qs antiqui ipi attribuebant a paetates. esset pncipi uangωnitum incorruptέbile.oia contines. omnia gubernas. et stuam diuinu3 ut dicebat maximander et numen imortale. Que rationabiliter statuto inlinito dicere videntur. ria qdquid est aut principium aut ex principiois inmitti aute noest principium:cum ipsum ponendii esset infinitu et cum nobiseret a quo generari posset neq3 corrumpi nam haberet principium ipsu3 esset incorruptibile atq3 ingenitum. traquod cum nichil esse posset:cotineret oia.quod cu esset piliscipium ingenitui incorruptibile omnia contines iure videt gubernare debere genita: rruptibilia et ex eo principiata. esset igitur diuinii quoddam et ut numen ut dicebat Anaximander habendum.ESex rationes * infinitu3 sit. Drima tempus est.igitur et infinitum.ariam tempus iniensu est et quod percurri nequit.CScssa magnitudo est igitur et innitum:ruam magnitudo infinita utitoe3 ut ponit Rrtri ineticus recipit. Tertia perpetue sunt generata esint hoc esis nequit nisi infinita sit queda materia: exqua quelibet generario partem suam accipiat: alioquin aliqn casure cessaaerenteterum generatioues. est igitur infinitiu3. I Quarta om, ne corpus finitum semp ad aliud corpus termiatu3 est ii eis cesse est igis esse inlinitii. Ram corpora claudendo non erit pertingere ad finem et terminu3.CQuita intellectus nutarum intelligit infinitum et magnitudine infinita3.Intelligitem extra celum esse spacium infinitu quod infinitu corpus et inlinitos mudos recipere potest. quod si potest iam recepitaviam in sit litora tempus esset eternu: modo in eremissimul sunt esse et posse esse Et cur etia potius illic in hic essetuacuum est igitur infinitu.Mam intellectus intelli donon deficit. Sexta eos qui non ponunt infinitu 3 multa De iii