장음표시 사용
251쪽
4. Oralio apud censores in concione ad Populum.
Ea dicta est a. 630 124 . C. Gracchus a. 628 126
quaesturam Sortitus, cuin L. Aurelio Oreste consule in Sardiniam provinciam decessit. Cum autem inimici famam eius laedere , benevolentiam plebis ei eripere studerent, cu Perentque, eum quam diutissime ab urbe abis esse, nee Successorem ei mitterent: Provincia relicta
Romam rediit a. 630 124). Censores, qui tum erant, equum publicum ei adimendum esse Putabant, quia Pro
τα ιιέγιστα δοξας. Censores Cn. Servilius Caepio et L. Cassius Longinus magistratum inierant a. 629 125), annoque sequenti C. Gracchus apud eos adesse iussus. Cum inulti dubitarent, cur apud censores accusatus fuerit , de ea
re haec tradidit Madwigius in opusculis P. 85. si C.
Gracchum, quum ex Sardinia, in qua Pro quaestore fuerat, redisset, apud censores accusatum esse Plutarchus dicit et se oratione defendisse. Id fieri vix potuit nisi in equitum recognitione et tranS vectione , in qua notissimus est hic accusandi mos . Gracchus itaque, cum a. 628 quaestor factus in senatum venisset, a. 630 equum publicum habuit. ' - Censores, qui Gracchum deseruisse imperatorem suum censebant, ignominia eum notarunt, equumque Publicum ademerunt. Is autem oratione se defendit rationemque factorum suorum reddidit. Ea oratio duplici inscriptione a veteribus citari solet. .Huius
252쪽
orationis, inquit Madwigius, quae a Cicerone et a Cha risi O ud censores appellatur, eadem verba , quae Plutarchus graece, Gellius XV, 2. latine posuit, Pluribus adiectis. Ibi ad populum in concione habita dicitur. Censores concionem advocabant et dare poterant. Coniunxi igitur omnia haec fragmenta, quae in edit. priore duabus orationibus tribuenda putaram. Belerus autem in adnotatione ad locum Ciceronis in oratore c. 70 eundem repetivit errorem , quem ad Cic. de ossiciis 3, 11. commiserat, dicens, C. Gracchum equaestura Sardiniensi reducem reum factum a. M. Iunio Penno tribuno pl. a. 628, sed eo anno Gracchus none Provincia reversus est, sed potius eo decessit, Postquam contra legem Penni de peregrinis urbe prohibendis dixerat, ut supra vidimus. Atque biennio poste Sardinia Romam rediit a. 630 124). Beterum secutus est Goelier ad Cic. Orat. c. 70 p. 413. Cicero in Oratore c. 70. Age sume da Gracchi apud censores illud : AbesSe non Potest, quin eiusdem hominis sit, Probos improbare, qui improbos probet. Quanto aptius, si ita dixisset: quin eiusdem hominis sit, qui improbos Probet, probos improbare. Charisius p. 44. Galeros Virgilius masculino genere
dixit, sed C. GracchuS apud cenSODES: cum galere urtici.
eum galere uraicil eorruptum. cum galera viai sunt Fabricius.
Gellius lib. 15, 12. C. Gracchus, cum ex Sardinia rediit, orationem αd Populum in contione habuit. Ea verba haec sunt: Versatus sum in Provincia,
quomodo ex usu veStro exiStimabam esse, non quomodo ambitioni meae conducere arbitrabar. Ntilla
apud me luit POpina neque pueri eximia iacie stα-bant , et in convivio liberi υestri modestius erant quam apud principia. - Post deinde haec dicit: naversatus sum in PrODincia, Mi nemo possit vere dicere , allem aut eo Plut in muneribus me accepisse,
253쪽
aut mea opera quemquam Sumtum iecisse. Biennium fui in provincia. Si ulla meretrix domum mecim
introiDit aut cuiusquam Servulus Proseter me solicitatus est, Omnium nationum POStremiSSimum nequissimumque existimatote. Cum a Serois eorum tam
caste me habuerim, inde Poteritis coriSiderαre, quomodo me Putetis cum liberis Destris Dixisse. Atque ibi ex intervallo : Daque, Quirites , cum Romam Profectus sum, zonas, quαS PDΠαου argenti extuli, eas ex ProDincia inanes retuli. Dirir αmphoras, quas Plenas tulerunt, eaS argento repletas domum repor-
αυEt urit. spuit prineipici J i. e. in tabernaculis principum. Principia dicuntur is locus castrorum, ubi principes, i. e. imperator, tribuni, legati, tabernae via ponebant. Festus p. 224. PrinciPalia castrorum porta nominatur , quod in eo loco est, in quo princiρes ordinea tendunt. Cons. Victorii Var. Lecti. 3, 6. Schelius ad Hyginum p. 55. Κreu- Eex Boin. Antiquit t. p. 386. bienniumJ idem Plutarchus refert, ut mox videbimus. nutionumi natorum Lipsius Eleel. 2. 3. , id est, omnium hominum.
qui uinquam et usquam noli. - Iatronum coniicit I. Gronov. parum convenienter contextui. Omnium hominum natorum Beloe, qui Gollii librum in Angli eum sermonem vertit. inanesJ ex cod. regio Duebnerus. Uacuaa vulgo.
Plutarchus idem fragmentum orationis Graechanae, quam apud censores in contione ad populum habuit, retulit. c. 2. οὐ Mὴν αλλα κατ/ηγο Ἀiας Gυτω γενομενλὶς ἐπὶ των τι/Gὶτων, πιτνis αενος λογον ΟυTω αετέ-ὶσε τας
δωδεκα ετηJ prima igitur stipendia meruit a. 618 136 , oelodeeim
254쪽
δε καὶ romani milites usque ad annum quRdragesimum sex lum milita-hant : ab equitibus autem, inter quos Graeehus ab initio erat, decem tantum stipendia intra hoe spatium exigi solebant: qui decem annua stipendia meruerat, a militia liberabatur. Polybius VI, 19. Των
tati etiam tempus, ne praetctrita stipendia procederent ita, quas equo publico emeruerant, εed dena stipendia equis privatis facerent. Cons. MadWig in opusculis p. 8li. Fuss Antiquitates romanae p. 357. διετίαν J Cora es et Schue ferus e eod. dederunt. Vulg. τ ριετιαν. Veram viam indieavit Gellius. μετ' ἐνιαυτον J in repub. romana omnes magistratus ctnnui ernnt,
nec ultra annum prorogabatur imperium eorum , nisi Senatu S aut popuIus extra ordinem decrevisset.
5. Oratio pro se adversus L. Opimium.
Ea causa dicta est a. 630 124). L. Opimius a. 629 125 Fregellanos ob negatam civitatem rebellantes in deditionem accepit Fregellasque diruit. Liv. Epit. 60. Velleius 2, 6. Et cum C. Gracchus auctor coniurationis esse ferretur, reus factus est,
L. Opimio praetore iudicium exercente. Aurelius Victor De Vir. Ill. 65.
Plut. C. Gracch. 3. 'Lκ τουτου παλιν αλλας αἰτίας αυτ ῖ καὶ δίκας is nγον, ως τους συαααχους OV ι ταν καὶ κεκοινωννὶκ9τι τλῆς περι et ρεγελλαν ἐνδειχθεis3ὶς συνωμοσίας. O M πασαν υπιγ iαν απολυσαuενος κῶ φανεὶς καθα Ἀος ευθυς ἐπι βλωιαυχiαν αρ tot σε. Nescio an huc referendum sit fragmentum, quod apud Priscianum extat. T. 1. P. 488. Nanciscor a nancio est, quod in usu fuit vetustissimis . Gracchus pro se: Si nanciam populi desiderium , comprobabo reipublicae commoda.
ai ncineiam J si amorem et studium populi mihi eonciliare potero, salistaeiam commodis rei publieao.
255쪽
comprobaboJ hane lectionem ex eodd. restituit Rrehi in Addendis T. 2. p. 534., eandemque in optimo Rogio 7497 IX saec. Extara testatur Duebnerus. comprobo vulgo. At υero . ait Kretilius , indicatiυua Praesentis propter antecedentem coniunctivum ferri nequit.
Essendi p. XL putat, orationis Gracchanae, si non ipsa verba, at imitationem certe apud Auctorem ad Herennium lib. 4, 9 et 11 extare. 6. Oratio de legibus a se promulgatis. Ea dicta esse videtur a. 631 123). Constat, C. Gracchum in tribunatu multas novas promulgasse leges, quibus optimatium potentia frangeretur, auctoritas Senatus imminueretur, et nova reipublicae forma constitueretur. Ut Vero ei hene res cederet, opus erat, ut Plebs romana eum adiuvaret, eiusque consiliis non modo non adversaretur, Sed omnibus rogationibus cupide suffragaretur. Antequam igitur leges Suas Promulgasset, Orationem in concione habuit, in qua causas EXPOSuit, cur necessariae reipublicae, plebique utiles essent, quaque Plebem contra optimates ira atque
invidia inflammavit. De legibus Cai Gracchi v. Appian B. Civ. 1, 21. Plut. C. Gracch. c. 5. Velleius 2, 6, 3. Livius Epit. 60. Florus 3, 15. Dighii Annales t. 3. p. 52 sqq. HegemischGeschichie der gracchi schen Unruhen. Hamburg 1801. Zacharia Sulla t. 1. Ρ. 52. Walter Gesch. des rom. Rechis. s. Index legum. p. 896. Gottiing Gesch. dervom. Siaais vers. P. 435. Sqq. Seholia Bobiensia in Ciceronis orati. p. 365 edit. orelli: me, quantum meα Opinio est, imitatus est Cicero C. Gracchum. Sic enim et ille De tegibus promulgatis, ut jaius etiam verborum faciam
256쪽
et Timeri Gracchi iam ilia nisi ego et Puer reStaremus , ut Pateremini hoc temPOre me quieScere, ne a stirpe genus nostrum interiret, et uti aliqua propago generis nostri reliqua esset: haud scio an lubentibus
ego et puer J C. Gracchus unum puerum ex Licinia uxore habuit. Pluti C. Gracch. 15. Tiberio Graeelio fratri tres fuerant filii Valerius Max. 9, 7. 2. , qui iam ante a. 631 diem obiere, ut ex hoc loeo patet. P. Scipio Africanus minor, qui Semproniam, Cai Grae-ehi sororem, uxorem duxerat, nullos reliquit liberos. Cons. Fre ins- heim ad I. iv. 59, 79. et A. Maius ad h. l. havd acio an J scio deest in cod. , Maius supplevit. Sed Franke Verisimit. Spe e. p. 24 defendit eodicis lectionem haud an compara lograeco Ουχ αν, non allato tamen altero huius usus exemplo , ut Oeellius dieit ad Cieeronis Tusculan. p. 399. Ae miror sane, quemquam in latinum sermonem grae euin ἀὼν transferre voluisse. Ceterum haud scio an sic dictum est ut non credo fore, sicut mulli auctores praeter Ciceronem id usurparunt. Et eum videamus, hane locutionem a plerisque modo negative , modo affirmative diei , id ipsum doeet, non in ipsa formula affirmandi negandique vim esse positam, sed ex tota sententia id effiei, ut vario modo intelligenda sit. Atquanos quoque, cum dicimus ich WEiss nichi ob , pronuntiatione Et sono sie distinguere solemus, ut nuue affirmemus aliquid , nune n Pgemus.
Gellius 9, 14. C. Gracchus De legibus Promulgatis : Ea luxurii causa aiunt institui. Et ibidem
infra ita scriptum est: Non est ea luxurieS, quae neceSSario Parentur vitae causa. Per quod apparet, eum ab eo, quod est luxuries, luxurii patrio casu dixis Se .
Iuxuries, quae I An Iuxuries, si quae ' Si enim faeila exeidit post
litteram S. Ditas ciauaaJ nescio an haec verba id contineant, quod ab adversariis Graeelii obiici solebat. Ii enim dicebant, Graechum has leges tuis lisse , ut plebs luxuriae se dederet et voluptatibus indulgeret. Grae-ehus autem affirmavit, leges suas ni l aliud velis , nisi ut plebi viis vero lieeret , nee iniuriis optimatium nimis premeretur. Ae verisimile est, legem agrariam , frumentariam, porro de hereditate regis Attali, ea, potissimum fuisse, quas optimates luxuriosas esse dictitabant , ut quae aerarium populi romani dissiparent.
Gellius 10, 3. Fortis ac vehemens Orator Existimatur ESSE C. Gracchus. Nemo id negat. Sed quod
257쪽
nonnullis Didetur severior, acrior, a liorque esSe
M. Tullio, terri id qui potest ' Legebamus adeo
nuper orationem Griacchi De legibus Promulgatis, in quα M. Marium et quosdam ex municipiis Balleis honestos viros virgis per iniuriam c-sssa magistratibus POpiali romani, quanta maxiιν α invidia potest, conqueritur. Verba haec sunt: per Teanum Sidicinum consul venit, uxor eius dixit, se in balneis Dirilibus lavari velle. Quaestori Sidicino a M. Mario datum est negotium, uti balneis exigerentur, qui lavabantur. Uxυr renuntiat viro, parum cito sibi balneas traditas es6e et Parum lautas luisse. Idcirco palus destitutus est in foro, eoque adductus suae civitatis nobilissimus homo M. Marius. Vestimenta detracta sunt, Dirgis caeSus est. Caleni ubi id audierunt, edixerunt, ne quis inhalneis lavisse vellet, cum magistratus ror nanus ibi esset. Ferentini ob eandem causam praetor nos ex quaestores arripi iussit, niter se de muro deiecit, alter prensus et υirgis caeSus est.
Item Gracchus alio in Ioco ita dicit: Quanta libido quantaque intemperantia sit homi
num adolescentium, unum exemplum υobis oStendam.
His annis paucis ex Asia missus est , qui per ij
tempus magiStratum non ceperat, homo adolescens
pro legato. D in lectica merebatur. Ei Dbviam Bu-hutcus de plebe Venusina υenit, et Per iocum, cum ignoraret qui terretur, rogavit, num mortuum fr-rent. Ubi id audiDit, lecticam iussit deponi, struppis, quibus lectica deligata erat, usque adeo υerberari iussit, dum animam efflavit.
Gracchi de legibus promulgatiat Hie loeus ex ea parte orationis sumintus est , in qua legem suam δε libertata eiυium plebi commendavit. Teanum SidicinumJ Campaniae oppidum. Vide Manneri Italia 1. p. 772. Distinguendum a Teano Apulo. ae in balneia virilibuat lain id signum arrogantiae et superbiae erat. quaestori J idem magistratus esse videtur , qui Romae nedilis appel
258쪽
M Marisi qui suminum magistratum Teani obline hat. exigerentur J is exirent eod. Reg. eadem manu eorrectione illa lam, sin dubio ex antiquiore codice. Duebner. iuuiasJ elegantes. εtitutusJ i. e. eonstitutus. Plautus Rudens 3, 5, 43. Ita duo destituit gigna hic cum clavis aenex. Caecilius apud Nonium p. 280. Dcatiluit omnes serυOs cid mensam ante.ae. Lipsius Epistol. Oua est.
Dirgis caesusJ poena Servorum.
Caleni J quorum oppidum Cales, non fere amplius sex millia a Teano remotae. Maia neri Italia 1. p. 573. FerentiniJ Ferentinum, oppidum Lalii. Araetor nosterJ magistratus roinani, tonsul vel praelor, in ei vitati husia linis summum imperium exercere solebant. Niebutir Hist. R. t. 3. p. 624.
ex Aalti J in Asium Lipsius Elpelorum l. 19. T. 1. p. 702. opp. probante Ellondi p. XLIII. et Halliselle LitteraturZei lung 18 34. Ianuar.
p. 93. ubi legimus: man muss in Aaium lesen, Was auch nach her pro legato Prsorderi. I enn der Ausdruck stro legato passi nur stir den, der vota nona aus die Gesundi selia fissi elle hekleidet. Recte : sie enim sensus Verborum aperius est. At quomodo haεe eorruptio oriri poterat 7ρro legatoi i. e. legatione libera. Ellendi. in lecticaJ Lecticae tum recentes in usu erant, nec frequentes Extra urbem conspiciebantur. Eas enim dum uin post bellum Punicum Asia devicta una cum reliquis Λ si aliene luxuriae generibus Romam illatas
esse, Lipsius docet Eleelorum 1. 19. p. 702. probante Beckero in Gallo t. l. p. 219. de plebe Venusina J Legatus ille, via Appia e Roma profectus, per Venusiam Brundusium lend Phat , ubi navem conscendit. Vid. Lupuli Iter Venusinum p. 305. mortuum J Mortui enim honestiores leeli ea efferri solebaut. Lipsius Eleet. p. 701. Derberari iussitJ id summae erat superbiae, ut homo privatus sis enim, qui libera legatione utebatur, privatus eral se, tamquam magistrR-
Festus P. 201. Ostentum, quo nunc utimur interdum prodigii vice, quin participialiter quoque dici solitum sit, non dubium facit etiam C. Gracchus De tegi-
259쪽
bus a Se Promulgatis, quom ait: Quod unum nobis in ostentum, ipsis in usum adportatur.
in ostentiam J Sealiger eoniunxit: nobis inoatentum , mala inuatran, ita ut insatentum asset in os lentalum , in usurn tu usitatum. Sed ait Festus, Ostentum non inoatentum pro prodigio substantiva diei, item adleelive pro ostentato. Ea res inescio quae) plebeiis tantum ostenditur , patricii autem ea fruuntur.
Ellendi suspicatur p. XLIV latere fragmentum apud auet. ad Herennium ΙV. c. 37. I. Oratio in P. Popillium Laenatem pro rostris.
C. Gracchus tribunus pl. a. 631 123 legem tulit
de libertate civium, uti, si quis magistratus de capite civis romani iniussu populi iudicasset, de eius capite populi esset animadversio v. Gottiing Gesch. d. roin. Sta ais v. p. 435 , et cum ea lex Perlata esset, statiin P. Popillium Laenatem in ius vocavit, qui in consulatu a. 622 132 crudeles quaestiones de sociis Tiberii Gracchi exercuerat. Gracchus iussit, ut ei aqua et igni interdiceretur. Popillius, non exspectato populi iudicio, in exilium sponte abiit, unde postea a. 633 121 in post necem Cai Gracchi per L. Bestiam restituebatur. Cons.
Plut. C. Gracch. 4. Cic. pro C. Rabirio 4, 12. p. Domo 31, 82. Brut. 34, 128. Verrina 5, 63. Catilinaria 1, 11. De legib. 3, 11, 26.
Duas Gracchum orationes de Popillio habuisse, ex Festi testimonio apparet p. 150, ubi Μ ulter adnotat: altera oratio in P. Popillium erat Pro rostris, altera circum conciliabula. Gellius XI, 13. Legebatur oratio C. Gracchi in P. Popillium. In eius orationis Principio collocata
verba fiant a curatius modulatiusque, quam Deterram oratoriam conSuetudo fert. Ea verba , sicuti dixi, composita haec sunt: Quae υos crapide Per hosce annos vPetistis, atque Dolui&tis, ea si temere repudiaritis, abesse non PO-
260쪽
test, quin aut olim cupide repetisSe aut nunc temerere 'udiasse dicamini.
quiae vos cupide J Graechus exhortatur populum , ut nunc Oeensione oblata scelera atque iniurias optimatium ulcis eatur et Popilli uiu eondemnet. Haec Verba sie in nostrum sermonem vertit Niebulie Bist. t. 2. p. 462. ed. 2da. , AH silet euch, Sprach C. Gracchus Eu derVolysgemeinde, ais der hi uti ge Inquisitor P. Popillius, Iahra langvon den Sogena linteia Optimaten hesebiit Et, endlich vor Gericlit stand- da s es nichi heisse, iliis haliel init hi inder Leidensetiast gewiinselit, una das endlich vom Sehieksal Gewahrte leichtfertig versehmahl.
Festus P. 201. Occisitantur, saepe occiduntur. Sio C. Gracchus pro rostris in P. Popillium: Homines tiberi nunc in oppido occisitantur. 8. Oratio in P. Popillium Laenatem posterior circum conciliabula. Haec oratio in ea dein causa habita, de qua in Oratione praecedente locuti sumus. C. Gracchus iter fecit per Latii civitates, ut crimina Popillii quae in coniuratione Gracchana commisisset, cognosceret et conquireret quam Plurima. nain et Romae et in aliis civitatibus Italiae multos homines occiderat. Atque in foris sive conciliabulis hanc orationem habuit, eaque homines incitavit, ut omnia indicarent et testimonia dicerent. De conciliabulis vid. Niebuli P Histor. T. 2. p. 394. edit. 1. Festus p. 150. Malo cruce masculino genere Cum dixit Gracchus in oratione, quae est in P. Popillium, Posteriore, tam repraesentavit antiquam consuetudinem quam hune frontem, atque hunc stirpem idem antiqui
Gellius 1, 7. Verbum est indemnicum, quod graeci
appellant απαρεμωατον, nec numeris nec generibus praeserviens sed liberum undique et in promiscuum. Quali C. Gracchus verbo usus est in oratione, cuiustitia lus est: De Q. Popillio circum c Onciliabu-