Commentarii de Bononiensi Scientiarum et Artium Instituto Atque Academia

571쪽

mus , vivi pari. deinde assinitas maxima, quam habet Anguilla cum Congro Muraenaa cui quidem assinitati tantum alias, post Arte dium suum , tribuit Cl. ipse innaeus , ut, sublatis, aut loco dejectis propriis voce bulis in Anguillam ,

Congrum uno eodemque genereis nona in cum Mur enafuerit complexus . Muraenae ipsius ovula, ut aliorum piscium,eΣtra matris corpus augescere testis est Plinius, dum ait, Tifciunet et tu mari crescunt quadam summa eLris a te, ut Murauarum ah. varia quoque apud Redium det meat ejusmodi sunt , ut qui ea habeant pisces, vivi pari vix videantur esse posses infinitis videlicet instar arenularum minutissimis vulis farta, eademque ad communem excrementorum exitum ductu brevissimo , seu meatu pertinentia, nullo interposito utero, aut sinu , ubi eadem foveri, atque expromere vivum animal possint. De Congro idem statuere cogit ovariorum illius ab Aristotele tradita descriptio c).Λmbobus autem Muraena, Congro vi paris, solam quae ejusdem sit generis, immo solam inter spinosos pisces , vivi param esse Anguillam , nisi prorsus invictis argumentis demonstratum fuerit, vi cuiquam accuratius rem expendenti persuaderi posse e X istimo. Nec vero facile credendura , alia ratione OV eam gignerein parere , a caeteros is es, celaceis semperin cartilagineis e X ceptic nimirum illa , quam dilucide proponit ac describit Harvetis. In utroque sexu inquit procreationis tempore duo folliculi Aura, magnitudine pares insun , qui mul adaucti replentur in mare qua dem materies milari, permatica , lactea, unde ac piscium dicitur in femina mero granatis innumeris et fum fugientibus , adeo ut in

conceptionis principio , propter arctam horum compuliuem, corpus milare , tanquam maris ac regulate coagulatum ap- pq reat pocte tanquam minimae renula: cobserere ideantur do Quibus ex verbis causa intelligitur, cur Anguillae nuper a Mundino producta Varia , quae nunquam non immatus a in conspectum venerunt, vult propter summam exiguitatem

non comparentibus, vel e Ximio ipsi observatori Malpighio adiposa rufi striarum praebere speciem potuerint. Aspectabiliora fortasse extarent, si Anguillas capere tum datum esset,

572쪽

cum sobolis procreandae tempus valde appropinquat tune enim fere in piscibus, qui non sunt de cetaceorum aut Cartilagineorum genere , Organa utriusque se Xus ad generationem pertinentia , lacte videlicet in maribus, varia in feminis , quae prius collapsa vi apparebant, celerrime augentur, Win molem saepe ingentem excrescunt Latent vero, ut supra ostendimus, eo tempore Anguillae in profundo , a piscatorum insidiis tutae. Non equidem ignoro, illud omne , quod a Viris Clarissimis Redi, ac Vallis nerio scriptis traditum est, de Anguillis per autumnum , sobolis propagandae causa , ad mare descendentibus, ac de Anguillulis recens natis verno tempore commeantibus ad aquas dulces, neque Civiis Academico nostro Bonaverio, neque ei, qui Bona Verii Opus edidit, notisque illustravit, Prolio, s alis probatum extitisse aliamque ambos migrationum ejusmodi statuisse causam a): Anguillas videlicet autumno ad mare fuga se proripere, non instinctu ad generationem dato , sed tempestatum vi abactas , sive etiam ad ingruens gelu vitandum: Anguillarum vero fetus, maxima copia, sparsis

ex ovillis in ipsis gigni Comaclensibus stagnis sive

aestuariis, Winnumerabiles etiam in proximis errariensibus ac Bononiensibus paludibus . Finita hiemes, Anguillulas in solo palustri natas, melioris aquae aut pabuli desiderio per canales , fossas X currereri in primisque per duos ramos ad Ferrariensis, Volanum, ac Primarensem , qui unico capite a Padi magni alveo olim abrupti, vix alias nunc aquas ad mare vehunt, nisi puriores, ab iis , quas diximus, paludibus in us 1 Comaclens aestuaria, continuis aggeribus interpositis, ad latus utrumque stringunt. Ex eo fieri, ut reseratis tempestive aggeribus sequod ma-Yimi momenti opus, claustra eum in finem fabrefacta revolvendo, industrie ac studiose Comaclenses quotannis moliuntur una cum dulcibus aquis, magna quoque Anguillularum e paludibus enatantium vis aestuaria intret, nativisque eorum divitiis accessionem faciat Verum haec omnia , non tam propria observatione com

573쪽

opus CULA perta, tuam ex piscatorum hausta responsis , docti illi Viri suis criptis videntur intulisse quibus quantopere sit

tribuendum, nunc perquirere non libet totam enim rem ejusmodi esse video, quae sine acriori ac diligentiori indagatione , quam quae hactenus est adhibita , penitus enodari aut evolvi nequeat eaque fortasse novam aliquando, Walteri sermoni noltro, vestris, Academici Spectatissimi, an adversionibus, materiem suggeret. Interea num addam, quod inficiari nemo possit. Etiamsi de Anguillarum procreatione longe a mari, intra aquas dulces Bonavexit ac rolii sententia verior fuerit, cum utroque tamen necessario esse statuendum, habere eas in fundo paludum ac stagnorum occultissima latibula, e quibus toto conceptionis, partus tempore non egrediantur ut sic etiam in promptu sit causa, cur nullius adhuc in alvo matura

ovula justaeque magnitudinis fuerint deprehensa. Sed dicendi finem jam decet faceres, ut egregio Anatomico Mundino solidiora, eoque vobis jucundiora, exposituro locus

detur.

574쪽

D Ansuillae variis.

DII superiori anno de surdo nato etenni puero

anatomicam observationem , Praestantissimi odales, vobis exponerem primam sane, quae hucusque piodierit in labyrintho sedem aliquam determinam tam surditatis declarantem , isque duetuum cotunnianorUm existentiam , ac usum prae caeteris confirmantem , in voluntate me esse dixi non modo in humanis, si quae occurre Ient, subjectis , sedis in animalibus vel a nativitate , Vel morbo aliquo surdis omnes meas disquisitiones in posterum impendendi, ut scilicet post tantos clarissimorum virorum labores in enucleanda, declarandaque organi auditus fabrica, singularum etiam partium munus , si fieri pollet, in apertum prodiret. Id ipsum interea hoc anno relinquens ad aliud observationum genus anatCmice prosequendum postremis hisce duobus mensibus me contuli, quo tamen in opere Iminus Medici ossici, Physico certe, ac Naturalis Historiae cultori satisfactum esse censui. Occasio enim, quae nobis sese obtulit, tanti sane momenti fuit, quemadmodum audivistis, ut missis illis , quae in promptu erant ad liberandam fidem, totam omnino nostram attentionem promeruerit; maxime cum doctissimus vir a jetanus Monti, cujus consilia plurimi sane facio, ac veneror, in investiganda natura corporis illius globularis in ventre Anguillae reperti perhumaniter invitasset, neque in egregium , ac humanissimum Virum Dominum Simonem Aloysium Bona de Nobilem Comaclensem delinquerem , qui cum Anguillam ventre turgidam raro spectaculo inventam esse audivisset, eam sibi

575쪽

Op UsCULA. O a piscatoribus comparavit, ac sale conditam filii sui magnae

expectationis adolescentis Praeceptori Domino Ρedi villio Mathematico egregio humanissime misit, eo sine ut examini anatomico subiecta an in ipsa verum inesset varium disequireretur. Quid autem in hac mea investigatione observaverim , quidque judicem , vobis hoc vespere exponam atque Ut clarius res procedat, primo viscerum abdominalium systema , ac conformationem proponam, Unde cujus nam naturae fuerit corpus illud globulare facillime conigatur deinde quaenam sua partes, in quibus ova vera delitescant quaeque pro veris Anguillae variis habenda sint, secus ac Anatomici, Naturalistae usque adhuc unanimi consensu docuerunt, itendam

Anguilla igitur in dorsum locata, ut Anatomicis disi sectionibus sit aptior , abdomen exhibet, in cujus albescenti cute orificium conspicitur, anus dictum, magis tamen a Vpiti, quam caudae extremo proximum, quod etsi primo aspectu simplex esse videatur, attamen diductis nonnihil lateribus duo intus alia apparent orificia , in quae specillo introducto unum superius ad intestinum , alterum inferius ad oblongum sacculum ellipticum ducit, id est vescam urinariam: flatu enim in haec duo orificia immisso totus in te itin iis tubus o praedictus sacculus intumescit. Aperto ventre longissimum apparet abdomen , duas enim quasi tertias partes longitudinis totius animalis adsequat, atque proinde inferius producitur magis quam sit orificiuam X crementorum latius est superius abdominis cavuna infra tendineam fornicaram telam quasi di aphragnia, supra quod cor cum suo peri cardio collocatur angustius est 1nferius, in acutissimam conicam desinit avitatem. Sub diaphragmate positum est hepar rubicundum , ac in duostobos divisum, quorum nister maXimus est cum cystide felle magna ab hepatis cava facie spatio aliquo distante. Retro hepar descendit e sophagus robustus, maXime dilatabilis in formam ingluviei, longitudinalibus plicis refertus, desinitque lateraliter in oblongum , conicumque sacculum, seu stomachum, cujus ape inferiora spectans Veluti quodam ligamento descendenti intest mo , ac parUO, vixque notabili me senterio firmari videtur , dum altero extremo latiori sursum ascendente sub hepat acutum arctam facit

576쪽

lorum constringitur, exiguo tantum foraminuto inter stomachum, intestini principium praebente communica

tionem a

Incipit ergo hoc loco intestinum robustissimis muscularibus fibris donatum , quod diceres duodenum; nam a superincumbente hepate mcystide felle bilem , , si Vallis erio credimus, etiam succum pancreati cum recipit ab an alogo quodam viscere oblongo intestino , stomacho parallelo , prout ipse Vallis nerius in sua figura exhibet. De hujus tamen visceris existentia dubius saltem haereo; nam praeter et ri Arte dii de hoc viscere silentium mihi constat potius substantiam illam pinguedinem esse , a quidpiam omento analogiam

Nulla quoque vel in pyloro, aut intestino appendix caecalis conspicitur , quae adeo multiplicata cernitur in aliquibus piscibus , praecipue iis, qui pancreate destituuntur, ut Redius usque ad quadraginta numeraverit, pinxerit, Morgagnus in pisce Fabro primum intestinum quasi quod an appendicularum capillamento circumcirca ornari viderit. Descendit vero recta intestinum , atque una vel altera circumvolutione facta membranae me senterium aemulanti adnexum in amplius intestinum rectum terminatur, quod cloacam improprie nominare consue Uerunt.

Oblongum lienem habent Anguillae triangularem , atque intense rubentem , qui infra hepar immo felieam4ystidem Zi retro principium ubi intestinatis, stomachum collocatur. At vero mirabiles sunt renes, qui sub diaphragmate incipiunt tenues, tamquam duae taeniolae per dorsi longitudinem descendunt, deinde in unicum volumen coalescentes crassium corpus T ciunt in ultimo abdominis cavo collocatum , in cujus superiori parte insidet vesica urinariaconi compressi figuram habens , cujus apex inferiora spectat, basis vero superiora , ibique perforata communica mediante brevissima retra in foraminutum intra orificium commune X crementorum . Atro rubens est eorum substantia,

mollis, sanguine plena , punctis nigerrimis distincta Pendent insuper utrinque e dori per totam longitudinem cavi ab dominis laciniae quaedam sub hepat in

577쪽

abdominis medio latiores, brevissimae vero,' sensita decrescentes in inser ori ejusdem abdominis avitate , quae Communiter, o naagnis viris tamquam adipis receptacu L habentur , inter quos eminent Vallis nerius in explicatione figulaedillertation de Anguillae ovis adnexae is magnus Mali igh usin dissertatione de omento, qui habet haec verba: In gutinis , o similibus utrinque a lateri ιus intest oram propagan-rur per longum abdominis adipo si seriae, quae intesytho, me disomi tali reti, seriis nectuntur, c in erraro ramos vena,

Oria habent i, insignem quandoque extuberant molim Iandem in dorso inter productiones renum, qua dixi intestinatem tubum is stomachum locantur natatoriae vesicae aere plus minusve distenta , quas Ne edam ius superioris, inferiorisque nomine dili inguit. Hae vescat scutingura, numero ditscrunt ab aliis diversae figurae piscius, sic quoque diversam habent coin municationem . Anguilla rum enim figulam sectantes in iisdem magis compressae sunt, oblongae non in apicibus inter se communicant, sed superior extremitate sua in inferior: vescae cavitatem sub medietatem suae longitudinas Oblique aperitur, dum interea

altero extremo exiguo, Obliquo , nec sine valvulos apparatu munito foraminuto cum e sophago coalescit; dixi autem valvulos apparatu nam fiatus per aperturam artificialem

impulsus ab inferiori in superiorem vesicam, deinde in sophagum facili negotio transibat, cum ab oesophago in vescas numquam ipsum aerem impellere potuist na

Verum Redius praeliantissimus unicam tantummodo vem sicam agnoscit, eam nempe, quam Needam ius infeliorem nominat, quaeque conchae margariti ferae nitorem, Oloremque argenteum aemulatur alteram vero pro canali habet communica monis. Ex tribus meri tranis escam componi docet, duabus internis Omnino propriis, Waltera exteriori communi a peritonaeo derivata. Quam vesicae Conipo

sitionem ex duplici membrana eamdem esse omnino in Muraena animali Anguilla parum dissimili asserit Marcus Aurelius Severius Blasio referente.

Canalis icce ex tenuioribus membranis compositus, diaphanus it Mad ejus ostium in vescam duo rubra valia corpuscula magnitudine tritici mal Oras conspiciuntur, Quae suis tendineis extremitatibus in veta. membranas ex-

578쪽

OpusCULA panduntur. Horum corpusculorum substantia pulpos est. duriuscula se friabilis vasaque sanguine per superius extrernuna in ipsoru 1 n substantiam disperduntur , deinde per oppositum apicem egressa in tres, quatuorve ramos divisa per interiorem membranam utrinoue aequaliter dis 1ibuuntur. Cujusnam naturae sint haec corpora, dissicile est definire ipsoru ;n substantiam sanguis permeare videtur, iisdemque colorem tribuere: quem in finem , ignotum mihi o omnibus adhuc est . Needam ius glandulas vocat, sed nescio qua ratione . De ipsa ruin natura nihil pronunciat Redius, ac notat tantummodo glandulas quasdam miliares in

interiori ment brana Xistentes, quae, ut verum fatear, omni

adhibita diligentia numquam mihi apparuerunt is solummodo vidi bullulas quasdam aereas, exiguas , in mucos illo humore, oui copiosus est in pari rtibus vesicae, quae primo

intuitu folliculorum aspectum mentiuntur. Brrviter sic adu Dbratis Anguillarum abdominalium viscerula positu , a Conformatione ad examen corporis illius in ventr Anguilhae reperti, quod in spiritu vini aiservatum, atque delineatum in tabula conspicitis, transitam nunc facia 'a Etsi enii pauca sunt, quae digi, satis attamen ea essse egistiano in praesens ad ejusdemmet corporis naturam sine errore definiendam Corpuς hocce totum omnino solidum est, ac oblongi veluti sacci compressi in extremis obtuli figuram habet, cujus longitudo quatuor fere uncias, latitudo unam is amplius , crassites unam circiter aequar obvolutum erat membrana tenui, diaphana, per quam vascula dispergebantur; sub hepat superius ea tremum collocatum erat, inferius ad Oriticium Acrementoriana porrigebatur . Pulcherrima ejus anterior apparet superficies plurimi enim in ea, ac innumerabiles diversae magnitudinis globuli argi lateo colore splend rates elevantur, ut ex totidem orientalibus lucidissimis margaritis conflatum appareat, qui globuli non ubique sunt aequales , sed in inferiori X tremo majores conspiciuntur in posteriori vero facies, quae dorsum respiciebat, rari minores, inaequaliter sparsi sunt, atoue in albicanti Gaadam inorganica substantia totam massam hujusce corporis conitituente defixi, quae ex diu laribus intriccitis fibras Oactatur argenteo splendore nonnini micantibus

579쪽

lud extractum jam esset, ac consequenter viscera , quae ei de a Circulari posita erant, nonnihil lacera fuissent, salis et ione contracta, crispata , adhuc tamen omnia abdominalia viscera non difficile mihi fuit fragmentis insimul aptatis invenire, eorumque tum notare Corpus igitur globulare superius ab hepat , ac porta:one stomachi, antemus ab intellino reliquo homacho sic quoque posterius is inieritis a renibus is intestinaticloaca circum ambiebatur quin immo rhgarenta etiam nihi occurrerunt adiposarum striarum Malpighii, quae latera liter juxta viscera abdominis collocari jam dixi. Verum quod omnem inquisitionem inutilem fecit, vesica fuit natat otia , cujus situm , a locum Corpus hocce tenebat, ac solum duo illa subrubra corpuscula vidi, adj centia ostio communicationis inter canalem vescam,

quae parti posteriori ipsius corporis intricata erant, .colligata.

Hisce omnibus animadversis dubium non est, quin casus hacce observatio eadem omnino sit, ac illa , quam habuit allis nerius in sua illa de Anguillarum variis inventis dissertatione quae etiam in ephemeridum naturae Curiosorum appendice ad duas primas observationum cenis turias impressa fuit. Vidit Wipse Vallis erius, po it quam perplures annos frustra n guillarum o varia inquisivisset, vidit, inquam , casum omnino nostro similem , in vivacissima ne na-pe Anguilla quoddam receptaculum ad instar sacci sub intestinis in lumbis juxta pinalem medullam situm , in quo per membranam manifeste vula , ait ipse , lucidissima, argenteique nitoris, magnitudine diversa , trans p rebant. Profecto si ipsus Vallis erit etiam figuram consulamus videbi . Dbus illud suum varium cum corpore a nob1 huc usque descripto, etiam relate ad tum , figuram , atque Olurrenipsum omnino congi uere . Quod si quispiam vellet aliquam acies se differentiam , ea in hoc solum consiliete poterit, scilicet quod ipse depingat suum οὐ arium quasi totum omnino X glo-hulis constaret facta etiam longitudinali sectione , cum interea nos globulos, seu sphaerulas argenteas tantummodo , ut ita dican i in cortice anteriori, Gater ali conspexerimus Quam 'amen sui varii structuram 'allis erius tantummodo figura

580쪽

opus CULA exhibet, minime vero in ipsius figurae explicatione indicar

multoque minus in dissertationes, prout opus esse videbatur describit. Facta interim hac observatione allisne rius fortunae, ut ipse fatetur, gratias agens , atque laetitia plenus, quod verum Anguillae varium detexerit, suam observationem nostrae primum Academiae dicavit, deinde alias nonnullas Europae inventi sui participes fecit. Sed utinam laetitiae suae rei veritas par quoque fuisset lEtenim piscium varia non solum in tota eorum superficie sed interius etiam is in omnibus dimensionibus ex vulis conflantur, quae in non nudis piscibus , ut in percis vidi ejusdem omnino sunt magnitudinis , in barbo autem , cyprino aliisque duorum , vel trium magnitudinis ordinum erant,

ita aequaliter minora ova majoribus erant interspeis , ac distributa , ut majoribus , initurioribusque maceratione exclusis , minora ipsa non acervatim , sed ordinate collocarentur. Haec autem innumerabilium ovorum Congeries in quadam veluti cellulosa membrana tenuissima vario modo pro piscium varietate complicata nectitur, ac denique communi capsulari involucro investitur. Contra vero in hoc corpore globularis truetur tantummodo in ipsius superficie quasi stratum quoddam inerat, quo separato informis illa superius descripta subitantia apparuit, ut oculis vestris potestis vos facere certiores . Deinde sphaerulae illae argenteae vario modo tentatae nudum veri οὐ indicium prae se tulerunt; nam in ignem conjectae minime crepitarunt, maceratae in aqua nullum majus volui en adeptae sunt, quemadmodum abiis vis piscium accidere vidi, quae in aqua detenta pausiatim intumescunt, Wea , quae propter tenuitatem invii bilia erant, manite ita fiunt. Nonnullas etiam acubus tentavi lacerare is cultris transversim scindere, ut , si quid nuclei , aut vesicae interius adesset, invenirem; at quocumque modo eas disrumperem, in cellularem argenteam membranam facillime resolvebantur, absque eo quod ullum avitatis indicium , ullum aeris, vel liquoris vestigium , adhibitis quoque micros copiis, appareret . Quare cum haec omnia mihi contigiisent, ac uulam veri οὐ in iis proprietatem , ac indolem inventilem, dubitare coepi de allis neri assertione , mihique in animum venit, viscera omnia horum animalium investigare ac cura per plures, repetitas observationes utriculum , seu vesti