Commentarii de rebus in scientia naturali et medicina gestis

발행: 1752년

분량: 778페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

541쪽

Sie, ubi labentem nox frigida temperat annum, Sole tepent laces, et adest aestatis imago: Non aliter vegetae dant tir confinia vitae, Mensuratque gradus, veniendo, sera senectus.

Prima libido fugit, veneris si frigidus ardor,

Canities niveos tingit candore capillos, Membra tremore fluunt, vacillant robora motus, Defuit alveolo molitor, curuataque spina

Pendet et incerto procedunt crilaru meatu,

Nec virtus animi, quo plus pr0 cesserit aetas, Ingeniumue manent, senstusue memorue facultas. Sed, cum decrepitam metitur vita senectam, organa durescunt animae, tunc nemus hebescit, I aque per proprios seluuntur corpora motus. Vt etiam ex pathologia demus specimen, initium illius capitis, quod morbos motus exponit, tranS-seribamUS Mentis ab arbitrio pendens in corpore motus Ingentes patitur morbos, neruusque rebellis Denegat obsequium dominae efferus olim Rectorem non sentit equus fronoque resistit. Deliquiis animi prostratus concinit aeger,

Seu terrore graui, magmurpathematc motus,

Spiritus aufugiens pallentes riserat artuy, Seu grauis immineat morbus, Pi avguinis ingens Di uat, aut sudor languentes coxerit artu1, Fluctuat his oculus, nigris obfunditur timbris, Scintillasque videt: vacuus 1ὸnat aure susurrus, Pallor habet faciem, vomitus succedit inanis, Pectora pix spirant, vix his arteria vibrat, Tunc gelidus toto dimanat corpore sudor.

Et mortis eciei vivo se corpore fi lii, Deficiunt sensus, nihil ef mens conficta rerum, Si que diu, seni ses expers, me motibus aeger

Sternitur, et multas defectio durat in horas,

Syncopa morbus erit; fl nocte dieque Uel ultra Descit infirmus, tune Ecflos illa vocatur Di bili.

542쪽

Debilitas, quandoque puerpera fertur Extenuata graui partu, documbere poste,

H, mentita nocem, sepeliri funere vitio. Vltimum tandem, quod apponamus, ex parte ter tia , quae hygienes exponit regulas, illud esto monitum, quo iram atque amorem suis coercere limitibus iubemur:

- pudor paruis irasci velle subinde Criminibus, tumidaque cito turgescere bile. nobilior fuerit, generosius illo

Plebeios animi motus compscors tentet.

Indignum leuibus, putet, haud ignoscere velle Criminibus, tanti non est ossensa, vel error, Ut breuis, furor rationis destruat ustum. Nonne vides hominem, tumida dum feruet ab ira, Et furit, humanos, queis mansuetudo decentem Suggerit igiem, penitus conuertere vultus 'Dentibus infrindet, Duniat, cava lumina fulgent, Illi membra tremunt, pectore spirat, Et calet, et toto habitusque ferinos

Corpore prae se scri, non indignior alter

Humano vultu, non nullas iniquior alter

Esse pote st animi motus; candescit ab ira Sangi is, abit celeri praeceps per vasa meatu. Et et toto succendit corpore febrem.

De e iliae superest tibi cura salutis,

Motibus igniferis placidos accendere succos. Non ita feruet amor, licet hic quoque flammeus urat, Et desiderio validos erumpat in ignes. Mirari formas et iis bene velle, licebit, Est in amore salus, visa laetamur amica, Ipse senex rigidus visa mossescit amica.

AEt infau itas amor non uno Vulnere mentem cit, assecius amor omnes colligit unus; Inuidet, ossit, metuit, curaque futuri Languet, et ut semper de re meditatur amata, Sic, dum feruet amans et inania vota feruntur.

543쪽

In rabiem ruit et lento cor excoquit aestu,

Sod licitus delectat amor, studioque placendi Nou adeo ferus est, qui non mansur cero postis.

Ex iis, quae excerpsimus, satis nunc apparere existimamus, quam probe illud HORAT D effatum:

Omne tulit punctum, qui miscuit utile dulci, Lectorem delectando pariter quo moue o, ab Cl. Auctore, cui faustissima quaevis appr*camur, praestitum fuerit. XX. GER. NICO LAI HEBRΚENS, Med. Gmnin

gensis de officio medici poema. Groningaz typis Iacobi Bolt, bibliopolae i7Sa. 8. Inai. pl. 8.

ui aliis iam et inter haec medicam etiam scien- De tiam illustrantibus inclaruit carminibus Cl. Auctor ', hoc etiam eleganti, omnique splendore poetico decorato, dissicilem alias salutarem artem iucundam omnibusque gratam reddi posse docuit, quid Omnem deceat, qui hanc profiteri velit doctrinam, dignusque Hygeae haberi amicus, declarans. Breuis quidem est, ut cuique ipsum audire Cl. Auctorem magis delectet, quam inde decerpere dicta, non tamen, quin ex iis quaedam, ut nostrae constet verbias sententiae, referamus, fieri non potuit. Inscribitur autem carmen E. Cardinali qu1RINO, ubi simul suae vitae rationem, studia, itineraque. per Bel

gium et Galliam instituta, recenset Cl. Auctor. Ad ipsum porro deueniens opus, quod medicu3 pius sit atque facundus, in remediis etiam proponendis commendan ' Aeeepimus a CL Auctore Xenia μ' seo - messica, quibus accedunt epigrammata Lugd. Batav. Ι748. 8. De valetudine litteraturum poema ib. 17 9. 8. cui adiungi tur de aqua sequanae et fontium mineralium Monepistola.

544쪽

mendandisue, primo requirit loco. De britannica igitur herba exempli loco, ut antiscorbutico loquens remedio, de MuNTINGIo, quem singulari libello eam pertractasse constar, ita sentit: P. I9. Μν IN G, nolis situdium laudare periti Scabrius est, plantam quo celebrauit, Fusi Nunquam tamen morosum e sse decet medicum, sed, cum quaevis gens suis delectetur remediis, ea aequeae idiosynchasia bene pensitanda sunt: p. z4. 2r' tibi cum populo, qua vivere contigit ora

Mur memor reputes, quisue me deuiis c get.

Italat ut sicco est fere corpore, sola perustus;

Sic alios morer Italus aeger hἀbet. Toruus Iber Vultu, torus quoque m uir seuporbi Trux ideoqur, gratiis, lenia pscat, ori . Gallus amabilior, uri si dolat, ore sereno,

Sic etiam hereditaxii morbi nunquam negligendi sunt medico, quippe cuius etiam consiliis omnis hominis vita fere regenda est , optandum autem esset, ut conuenienti ille advocetur tempore, id, quod Noster suadet, P. a6. Hortor ut arcesiβr medicum tibi, corpore sano Prandiaque et coenas dirigat ille tuas.

Dirigat et Isis conuiuia Anga diebus,

inque intemperies et tus Pius rcgat.

Tum uofiter eonfide igi, thalamique labores, Aptaque delitiis tempora disce tuis. Sed carer, ne nuta corruptus forte potaci Tot tibi praescriba , quot roget issa, vicet.

Morum temperamentorum et coeli praeter ea considerationem concedimus facile, medici egere disquisitione atque attentione, in eo ramen non adsentientes Cl. Auctori, quod herbarum etiam earum, quae virtute sua nondum se commendant, perscrutatio,

Lir ΜΑΕ i s udio multum amplificata, ea propter plane sit reiicienda, quod vera omnium nostris nondum

545쪽

dum temporibus pateat utilitas. Et dum ita de illo

canit:

suaerimus attenti peregrina quod herbula virus, P. 3I. quam sedem, nusiis utile gramen, habet. Et quicquid fruticum desertis condittir Apris quis saginis Apae iuncus et vitia viret. Montes et scopulos peragrans, campsque niualis Lapponiae et ga iam forte LENAEE petis. referas plantam, proprio quam nomine dones. Vt dicas; foliis quot, quibus illa viret. Sed bona cui morbo ' non dicitur. Herba LENAEI Noxia forte, arti ficut et se nocet. Induit iniussus noua nomina cuilibet herbae, Nomina pro illso barbariora viro. Cognita quae fuerat, tituloque superba celebri

Planta Dios COR ID Is nobilitata libris: Nomine plabeto, seu quo magr laederet aures, Nomine barbarico dedecoranda fuit.

Cumque suis omnes of nat classibus herbas,

Vsilibus sociat toxica, mixta vides, Nec satis : anto bipes homo creditus, artσ LENAEI Fit quadrupes, animal nani Abi visus erat. videtur botanices, materiae medicae et Universae hi-lliariae naturalis fines inter se confudisse , iniurius

etiam in haud contemnenda L IN NA E 1 merita, quod putat:

frithem ambitio, quaerendi nominis at ArHsc sueco ingenium quadrupedique dedit.

Maiori poscit iure a medico, ne nimia promittat, aut commutationem sui cum alio medico male de aegro interpretetur, aut iurgia de morbo moueat, aut palam Vel coram aegro, de morbo disserens, eonsilia cum aliis ineat. Nec dissuadendum est iuniori medico, ut nodosos ab initio fugiat morbos, ne prori-nUS , male cedentibus rebus, omnis de eo spes prο- sternatur, qua occasione perpulchram adducit CL Auctor, vetulae, suae curae continissae, historiam morbi:

546쪽

P. - . Canuersit cum ustus ego, strigosaque membra, quassabat vetulum, quam Petus illsa, malum. Lumiua quae retro flabant caus tumida fronte, Peritur hians, vultus pallidiorqur nive.

Percutiere nouo Uruieutem horrorc y refugi

Poenc pauor ferus credito dignus erat. quaerebam tremulo salientem pollice Peuam. Sed tacita obtestans numina sancta pre . Sebastum, simamque Rochumque Lucampur procabar, Numius, quot coelo, qui moriatur, habet. Illa mei miserata, his auxiliaribus illam Restitui, decimo sola r uixit guus. Commendat Noster porro peregrinationes, quae si

rite instituuntur, maxirnopere medicum iuuant, commendat quietem gaudiaque, quae taediosis interponat medicus suis laboribuS. Haec certe animum recreant, et forte ad tot perferenda incommoda corpus reddunt, variorumque, in terrae solatium natorum, mors serius veniret, ni aliorum contemplantes mi,

seriam, anxieque de illa, aliquando Vix leuanda, perpetuo cogitantes medici , in ipso illis succurendi conatu, praemature sese delerent ipsos. Accedunt huic libello epistolae duae, variaque epigrammata, diuersi argumenti, quae tamen ad nostrum non spectant scopum.

547쪽

XXI. Noua Medica.

Doctores et Professores medicinam docentes. I. In uniuersitate Vindebonensi.

PETRUS RVARINI Phil. et Med. D. Praxeos medicae Profestar. GAROLUS EMAN VEL SCHELLEN BERGER. Pli et Med. D. Institutionum medicarum et Anatomiae Pro fess.1o ANNES STOERCK. Ph. et Med. D. Materiae medicae Pros . IOANNES LOGIER. Ph. et Med. D. Chemiae et Bolanices Pros.

O In uniuersitate Hasniensi. a) Facultas medica.

et Pros. P. Decanus Facultatis et Collegii medici, Assessor Consistorii, Consiliarius Iustitiae.

Assestar Consistorii. b Collegium medicum.

HIERONYMUS LAvs Med. D. Consi- . . . . t liarius status. Archinrin Nws PIPER. M. D

LLORNNES 1vSTVS DE B E R G E R. JVI. D. His accedunt Prosessores nunc nominati. Porro Physieus urbis: PETRUS W AN DELER. M. D. SIMON KRuGER, Consiliarius iustitiae et Director rerum anatomi earum et chirurgicarum in ditionibus Regis Daniae. IOAN. FRIDERI Cus WoHLERT Chirurgus aulae xegiae.

548쪽

Acta medica et philosophica Halaiensia olim a

THOMA BARTHOLINO collecta, per paucos modo

annos edita fuisse, dolent omnes, qui utilitatem eiusmodi instituti, et quam bene id quoque tum temporis ab eruditis Danis, fama meritisque claris, obleruatum fuerit, intelligunt. Quam ob caussam lectoribus nostris eam haud ingratam sere relationem confidimus, quam Hasuis accepimus, quod ibidem nimirum a collegio medico captum sit consilium renouandi illud laudabile olim institutum; atque singulari programmate decanus collegii inuitauerit omnes in ditionibus Regis Daniae artis medicae scientiaeque rerum naturalium cultores ad conserenda symbola; et praemium etiam propositum sit merituris eximiori aliqua scriptione. Fidem quoque iam iam soluisse modo dictum collegium, et primum promisit operis volumen sub titulo: Prodromus Λctorum Medic rum Hafuiensium informa, quam Vocant quartam, cum figuris aeneis, edidi sila; optimique Regis iussu

ad excolendam magiS magisqUe artem medicam, pharmaceuticam et chirurgicam, historiamque naturalem

ulterius amplificandam, id fecisse; singulisque annis

insequentibus, exemplo aliarum academiarum, simile volumen editurum esse, legimus. Quam primum ille prodxomus ad manus nostras peruenerit, uberio-xem eius rationem dare, haud intermittemus. Agrorum cultura, uti et omnium artium prima et antiquissima, sic et quam maxime utilis, necessaria atque honesta, olim et ab omnium quidem rerum Or- tu vel principum inter homines excitauit attentionem eorumque exercuit industriam: his vero ultimis saeculis fere prorsus neglecta, hominibusque tantum agrestibus relicta, nunc in Italia quoque, anglorum forte et germanorum exemplo, maioris aestimari coepit , dum Florentiae societas virorum coiit, qui

rerum naturalium studii sunt amantissimi, illudque in

549쪽

communem magis usum evehere, ciuibusque suis commendare tentant, ideoque eum sibi praefixerunt finem, ut homines rusti QOS et hortulanOS veram atque optimam agros horrosque colendi artem edoceant; eamque igitur Veri S et experientiae conuenientibus superstruant principiis, atque ab erroribus, quibus ex aliorum negligentia huc usque suit obnoxia, repurgent. Abbas canonicorum

xegularium, in monasterio Fesulis condito haud procul ab urbe Florentia sitis degentium, primus fu i lite dicitur, qui eam rem proposuerit, et in primo soci

xum conuentu, habita oratione, hancce academiam apςruerit.

Lutetiae Parisiorum in collegio uniuersitatis Nauarraeo dicto nouum physicae experimentalis docendae munus constituit Ser. Rex Galliae, quod prima vice celebri illi physico, Abbati NOLLET, demandatum fuit. Eum illud adiisse legimus die decimo quinto mensis mali, oratione partim et ab eius initio latine, partim vero quoad reliqua gallice dicta, de subsidiis ad felices in physica experimentali faciendos progressus necessariis. Praemio, hoc anno, quo iam vivimus, impetran do quaestionem de Origine causaque actionis musculorum proxima, quatenus a fluido in neruis contentato dependet, soluendam olim ab academia scientia-xum Berotinensi fuisse propositam, suo tempore indicauimus '. Nunc igitur academiae voluntati atque expectationi prae aliis secisse satis praemiumque reportasse Cl Virum, L R C AT, M. D. no conati Rothomagensis prolochirurgum, professorem, regium

anatomiae et chirurgiae demonstratorem, academiarum Parisiensis, Londinensis et Maeritensis, sicium, ac illius, quae Ruthomagi floret, secretarium perpe

tuum, annunciamus.

v. Commenta nostr. Vol. I. P. I. P. I 8.

550쪽

Qui fama meritisque clarus, ac insigne Gottingensis academiae huc usque fuit ornamentum, Id. ab HALLER, ante breue tempus a re publica patria Bernam euocatuS Gottinga, ibique grauissimo in administranda re publica munere exornatus fuit, quod ius in senatum nominandi seu legendi coniunt fumhabet. Quam lubenter autem atque ex animo hosce nouos consecutoS honoreS ipsi gratulamur eosque apprecamur faustissimos, tam grauiter eius tamen etiam dolemus discessum, cum a Germania, et, quae in ea prae multis aliis clara est suamque famam vere tuetur, Gottingensi academia, iisque tandem tentaminibus auocatus sit, quae pari cum studio ac felici successu atque applausu ad amplificandam rerum naturalium cognitionem, arti Sque salutaris augmentum magis magisque perficiendum, pςrsecutuS fuerat. Tantum vero abest, ut persuadere nobis queamus, ipsum, utia inusis in genere, sic a scientiae quoque naturalis artisque nostrae studio prorsus umquam recessurum fore, ut ab illo potius insigni, quem ipsum sibi compa.

rasse omneS sciunt, eruditionis apparatu, ceu fertili

agro, uberrimos adhuc fructus expectemus. Quid ZQuod partes aliquas in diariis Gottingensibus porro se expleturum esse, iam spopondit.

Vir Cl. HIERONYMUS LUDOLF, quem supra nominare meminimus ', a Seren. Principe Electore Moguntino consiliarius aulae et archiater nominatus, ide0que Emordia euocatus est Moguntiam, munera

vero quibus huc usque perfunctus fuit Exsordiae, adhuc etiam simul conseruat; interim tamen in sui, ut physici modo dictae urbis, locum Cl. IO. CHRISTOPH. RIEDEL ' , successorem habet.

In hac nostra uniuersitate Lipsiensi munus artis

medicae extra ordinem docendae ante breue tempus nactus

SEARCH

MENU NAVIGATION