Commentarii de rebus in scientia naturali et medicina gestis

731쪽

latae et eruore plenae erant, omnia in illo contenta viscera sanissima apparebant. Noratu insuper dignum est, eodem tempore in domicilio suo, haud procul ab illo b. R1CAM ANNI remoto, Virum Cl. Lo Mo Nosso xv, similia fecisse experimenta, tumque temporis, cum exitiosum istud fulmen emitteretur, in salo suo electrico nihil, nisi coruscantesi scintillas, obseruasse. Bonum interim quemlibet triste illud fatum, quod b. RICAM AN Nus, studio suo atque industria longiorem omnino vitam promerituS, expertus est, nobiscum dolere, confidimus. Facere non possumus, quin adhuc Varia, quae devita, ex omnium bonorum testimonio bene et laudabiliter acta, viri, dum viveret, celeberrimi, IO ANUN Is SLOANE, et famigeratissima ipsius rerum naturalium collectione, ab amico quodam londinens, eurii quo et ipsi destincto olim intercesserat amicitia, accepimus, aut alibi collegimus, iis nunc hic loci subiungamus, quae iam supra ' enarrauimus. Singularis sine dubio illustris nominati viri modestia, animusque ab omni arrogantia remotus, in causa fuit,

cur is ipse vitam suam haud exposuerit, deque iis, quae ipsi acciderunt, nihil persecutus fuerit. Quo factum est, ut, cum alii, de ipsius meritis certi, illum in se suscipere vellent laborem, pauca ex ipsa rescire

possent, quoniam tum temporis iam, ut summa senectute confectus, parum de iis in memoriam rellocare compos fuit, quae per omnem ipsi vitam euenerant. Eam quoque ob causam illa huius vitae descriptio, in qua iam an re hos sex annos Cl. virum, Doctorem HAMΡΕ, elaborasse scribit Cl. ALBERTI ', nondum huc usque, quantum nos quidem Z s com-

732쪽

compertum habemus, prodiit. Ne de anno quidem, quo natus fuerit, cum aliqua certitudine satis diu constitit: ante breue autem tempus ex litteris amici nostri Londinensis perspeximus, eum anno saeculi ultimum elapli sexagesimo natum, ideoque aetatem

trium et nonaginta annorum adeptum, attamen nihilo minus propter sobriam, quam egerit, Vitam perfecta semper sanitate, sensuumque usu ad senium usque, gauisum fuisse. I illelagi, dicitur ille locus, incomitatu Dunensi in Irlandia situs, in quo prima vice hanc lucem adspexit. Adolescens adhuc, summo

verum naturalium cognoscendarum amore flagrabat, ideoque botanicam in primis artemque salutarem addiscere, omni studio enitebatur. Valde quidem exbguas possidebat opes : attamen omnem dabat op ram, ut in academia, quae Monte Pessulano floret,

in litteras posset incumbere. Quo facto, in principatum Arausionensem, qui in Galliae parte, Proui incia proprie sic disti, situs est, se conferebat, atque in

academia, Arausione fandata, honores atque iura doctoris mediet adipiscebatur. Ab inopia vero adlius dum Vexatus atque pressus, omnem quidem, quae eum in finem requirebatur, impensam facere non potuisset, nisi generoso aliorum adiumento suffultus fu i ster. Interim tamen tantos in arte salutari, omnibusque eo pertinentibus scientiis secerat progressus. ut Londinum redux factus iam anno I 68 a medicorum ibi constituto collegio, et tribus annis post, a regia scientiarum secietate Londinensi, in numerum suorum, ut membrum, reciperetur. Eo ipso etiam ultimo iam dicto anno, i 687, alio, ipsus votis quam

maxime conuenienti, felici ratis genere fruebatur. Duci enim d' A L RE MARI E summa rerum in insula Iamaica gerendarum, tradita fuerat. Is, cum iter eo pararet, et medicum, qui ipsum comitaretur, suaeque. sanitatis curam haberet, a Cl. Doctore HARM IΚposceret, ut talem sibi commendaret, Nostro hanc,

733쪽

eo viro commendante, prouinciam demandabat. Amplissimus nunc ei patebat campus, quo instinctui suo, naturali vere dicendo, satis facerer. Illud itaque iter su mina alacritate suscipiebat, et, quem modo in locum deueniebat, colligebat omnia, quae pro sine suo obseruatu digna ipsi visa occurrebant. Verum enim vero hacce sibi tam exoptata fortuna haud diu gaudere poterat. Proxime enim sequente anno Dux ille e vivis eripiebatur, et Noster ideo iam anno I 689 cogebatur Londinuin reuerti; locupletissimam tamen rerum naturalium, arduis saepe laboribus collectarum, aut earum certe delineatorum pictorumve exemplorum copiam, secum apportabar, quam deinde maximis sumtibus ac indefesso studio, ad suam usque senectitatem summam ita adaugebat, Ut tandemilendidistimum illud musteum, de quo per omnem

re Europam percrebuit fama, inde exsurg ret. Quamuis autem historiae naturalis amplificandae studio totum se dedisse videretur, in alias tamen scientias eodem tempore incumbebat, ae in primis artem medicam cum exoptatissimo non solum successu, sed et tanto cum frui tu faciebat, ut amplis Smam in adaugendum mus eum facere post et impensam, atque insignem collectarum facultatum vim,

nempe circiter centum millia Pondo angueorum, post mortem adhuc relinqueret. Insignem igitur meritorum famam consecutus, illud eorum inter alia reportabat praemium, ut a Ser. Angliae Rege, GEORGIO, huius nominis primo, eques auratus, et dein ab eo, qui hisce nostris temporibus imperio illius regni cum laude utitur, primuS medicus, atque porro a medicorum collegio praeses, idemque a scientiarum societate, cuius utriusque iam fuerat membrum, ae in ea ultima quidem in locum Is A ACINEWTON, quem modo nominasse plus est, quam

insigniter laudasie, crearetur, Quid Z quod plurimae in Europa constitutae academiae, eum sibi iungere socium, honori ducebant. Tandem autem

734쪽

eommune hominum satum die undecimo ianuarii anni, quo nunc Viuimus, experiebatur, et die decimo octivo eiusdem mensis cum solenni atque spectatis simo apparatu, plurimis societatis scientiarum membris, aliisque illustribus viris comitantibus, in villa sua, Chelsea dista, eiusque areae ad templum sitae extremo loco, sepeliebatur. Ex appendice, testamento ipsius iuncta, cuius authenticum seu fide dignum in manibus iam habemus exemplum, intelligimus, voluisse desunt lum atque Optasse, ut uniuersum m seum in toto suo ambitu omnibusque eius partibus in modo dicta sua villa conseruetur, publicoque usui, quantum demum modo fieri possit, adhibeatur, ideoque Ser. Regi suo aut suprenaae regni curiae, iisque renuentibus, Petropolitanae, deinde Parismae, tum

Berotinensi, tandemque Madridens academiis, pro viginti millibus pondo anglicanorum, quippe vix quartae mus ei partis pretio, ab eo ipso se in testamento aestimato offeratur; omnibus autem illud recusantibus, auctione constituita, tandem publice vendatur. Cum vero nos adhuc lateat, num illustres mus ei administratores, quos, in restamento nominatos, elegit, ultimae ipsius voluntati in omnibus articulis satis facere queant, in ulteriore et copiosiore eius recensione iam, haud commorabimur. Interim

lubenter fareri haud erubescimus, nos, litteris publicis olim fidem habentes retulisse, Seren. Angliae Regem illico post obitum possessoris mus euna illud cο-

emit se atque dedisse mandata, Ut in novo, eum in finem exstruendo, aedificio asseruaretiar, hanc tamen relationem sic, uti narrauimus, se non habuisse. Deinde enim plus simplici vice publice relatum legimus, a stuprema regni curia decretum esse atque san- euum, ut publica constituatur si,rtitio, et pecunia, inde proueniens, pro nauseo isto, publico nomine coemendo, soluatur. Per amici quoque nostri litterasea in re confirmamur, quippe qui nobis refert, supremum istud regni collegium in usus publicos illud

735쪽

1amiam coemisse, ita, ut in posterum rationem, qua communi usui destinata est e debeat, nobis iri traditum speremus. Vt nostri tamen cognoscant letiores, quidnam sonuitosum illud mus eum in se contineat, indicem asteruatarum rerum, qui testamenti ultimae parris iam commemoratae eXemplo adiectus est, quin hic loci nostris inseramus commentariis, nulli dubitamus. Libro rima qui adsunt, numerus ad 3Coco volumina ascendir, ad quam classem ramen 3ψ7 Volumina, ea emplis rerum natu alium delineatis, aut pictis referta, porro 3s16 volumina librorum

manil eXara tortam, reseruntur. Nummorum tum

antiqUOrtim, tum recentium, cum talibus aliis, inmemoriam rerum singularium cusis, Meduis, numerus est 32COO; porro rerum curiosarum, propter vetustatem aestimatarum, Antiquitus, v. c. UTnarum,

et sic porro IIas; sigillorum e. s p. 268; sculpti-liuna atque sculptorum, Cames' s and ista glio's, e. fp. 7 PQ lapidum pretiosorum, V. c. achataruna, iaspidum, e. s p 22 36; Vasor uni ex eius generis lapidibus paratorum, Soa; crystallorum, spatorum, e. sp. 1864; fossilium, silicum, aliorumque lapidum generum, IaTS; minenalium, metallorum, e . s. p. 272S terrarUm, arenarum, silium, e. s. p. IO3s; bituminis, sulphuris, succini, ambrae grys eae, variorum ge nerum 399; laici generum, micarum e. s. p. 388; restaceorum 38 3; coralliorum, spongiarum, e . c P. I 2I; echinorum, echinitarum, e . s p 6 9; asteriarum, trochorum, en trochorum, e. s p. 2 Ι; crustaceorum e. s p. 363; stellarum marinarum, e p. I73; piscium, Variarumque eorum partium, ISSS ;alli una, Variarumque earum partium, OUOI Um atque nidorum variorum genexum si a ; viperarum, serpentum e. L p. sal; quadrupedum, e. s p. 1886;

insectorum s 39; rerum humanarum, V. c. ealc Ulo rum, variorum lust sic dii orum pira epanatorum anatomicorum 7S6; vegetabilium, e. g. semisium, gum

mi, lignorum, radicum, e. s p. iaso 6; horti sicci seu

heru

736쪽

herbarii viui voluminum 33 , Variorum, naturalium, e. s. p. 2O98 picturarum atque delineationum, marginibus inelularum, Sio; instrumeatorum mathematicorum Ss. Omnia, quae hactenus enumerata sunt, cum adiectis numeris notata, breuibuS commentariis descripta, et additis auctorum, qui de eius generis rebus commentari sunt, indicibus, in catalogum relata sunt, qui triginta octo voluminibus in folio, aliisque octo in forma, quam dicunt quartam, e0Π- stata Optamus omnino, ut finis, quem semper, dum ea omnia collegerat, praefixum sibi habuisse, in t stamento suo asierit ipse b. si OANE, firmus sit atque constans, eumque ii singuli, quibus museo isto uti licebit, consequantur, ut potentia nimirum, sapientia, bonitas, prouidentia, aliaeque summae Dei virtutes, hominibus inde magis magisque innotescant, iique, dum rerum ab eo procreatarum cognitionem amplificant, suam quoque simul adaugeane felicitatem. Ad Lectores monitum. Omne quidem, prout fieri potuit, a nobis in eo hue usque positum fuitie studium, satis nunc patere

confidimus, ut in omnibus, quae lectores nostri a nobis expectare poterant, debitam industriam atque sedulitatem ipsis comprobaremus. Dantur autem varia, in quibus nullo studio atque labore eum attingere possumus finem, quem semper nobis praefixum habemus. De librorum indicibus, quos per hos ultim OS annos confecimus, iam ante aliquod tempus ad lectores nostros retulimus , atque causas, ex quibus illi manci forte ac incompleti maneant, aperte tradidimus. Quam ob causam tum temporis etiam eos, quibus nostrum hoc institutum haud displicet, rogauimus, ut, si quos forte in iis deprehenderint errores, eos benevole nobiscum communicare vellent. Huius nunc quidem voti licet haud compotes facti simu Conament. nostr. Vol. II. P. II. P. 369.

737쪽

simus, tantum tamen abest, ut, persectum istum ess elaborem inde inferre, aut modo coniicere velimus, ut aliorum potius monita nobis adhuc et semper cara fore atque accepta denuo asseveremus. Alia vero

nos insuper quoque premit dissicultas. Omnes sine

dubio consentire in eo confidimus, ut aequum esse intelligant, eruditorum, qui bene de re publica meruerunt, cum discesserunt e vita, seruare memoriam, et, dum ipsorum celebrantur merita, in superstitibus nobilem illos imitandi cupidinem excitare. Quantum in nobis positum fuit, suo tempore dataque occasione, hue usque circa hanc rem praestitimus. Facile autem apparet, in nosa a semper si tum prorsus non esse potestate, quo nostrae voluntati, aliorumque expectationi, satis faciamus. De uno alteroque quidem erudito, tempore nostro vita desuncto, varia collegimus, partim quae ad eorum vitam, partim quae ad librorum, ab ipsis editorum, spectant indicem, nimis tamen, id, quod lubenter fatemur, manca atque mutua, quam ut ea nostris tradere lectoribus audeamus; perpendentes aurem, eos, qui demortuiS, dum viverent, familiariter usi sunt, omnium Optimam de e0rum vita ante acta atque scriptis, ab iis olim editiς, habere posse atque debere notitiam: facere non possumus, quin eos omnes publice iam rogatos cupiamus, velint, si qui medici, aut alii eruditi, rerum physicarum studissi, et de scientia naturali bene meriti, quibuscum, dum viverent, semiliaritas ipsis intercessir, commune nostrum fatum experiantur, atque

hane vitam deserant. pro suo in literas fauore, ea de vitis mortuorum, laboribus atque scriptis ab iis olim editis, quae cognita habent, benevole n0bi Scum communicare. Communem inde non solum prouenire

utilitatem, per se satis superque patet, sed ad quaevis

etiam humanitatis ossicia, si qua nobis eorum detur unquam copia atque occasio, n0s semper fore paratissimos, ut persualum sibi habere velint, qua par est,.bseruantia Oramus.

738쪽

XVII. Supplementum alterum indicis scriptorum phy

sico - medicorum, quae anno iJSO prodierunt. I hesaurus rei herbariae hortensisque uniuersalis, exhibens figuras florum, herbarum, arborum, fruticum, aliarumque plantarum prorsus nouas et ad ipsas delineatas depictasque archetypos natiuis coloribus; d. i. s emetur; Blum u-und Ducot - Κriiuterbuta etc. Norib. fol. c. fgg. Histo ire naturelle de l'Ιslande, dii Gi centand, duDetroit de David, & d'autres Pais du Nord,

Voll. 2. a Paris I a. c. f.

Histoire naturelle generale & partici iliere, aveo ladescription dii Cabin et dii Rot, 12. a PariS. Trai te de la culture & de la plantation des arbres,

a Paris, 12. Antidotarium Bononiense, a collegio medicorum no uissime restitutum, Bonon. 8. Medulla medicinae uniuersae: Overo nuOva compendiosa Farmacopea composta per comodo di S. A. R. ii Duca de Cumberland tradotta dei Ingle se, in Venezia, .Pharmacten moderne, ou nouvelle maniere de preparer les drogues, a PariS, I 2. Die Ipabreu Mittet Lynder und Dari u gluch ira aumacheus odor grossos oeconomisibes uud p sicalia

vermuret, L. I L. ILI. I b. Leipr. fol. Nou velles fontaines domestiques, approuuees pari' Adad. Royale des Sciences; premiere edition, a PariS, 8. Dissertationi f. lettere scritte sopra varie Materie da diversi illustri autori viventi, Tomo secondo, in FirenZe, 8.

739쪽

Ouvrages de Penelope, ou Machiavet en Medecine,3 Voll. a Leide, I 2. NIC COLO ARRIGHETTI Ignis trueoria, solidis obseruationibus deducta, Senis. q. ARRl GHI risposta apologetica alle Osservagioni del

fetii morbosi malamente attribuiti ali' impedita tra spiraZione, Siena, 8- . Dissertation sur te rappori qui se trouVe entre lesphenomenes du tonnere & ceux de l'Electricite; qui a rem parte te prix au jugement de P Academi e Royale des Belles Letires, par Mr. BARBERET, a Bourdeaux si mai. BARBIELLINI DissertaZione fisico anatomica soprat 'esclusione de fermenti stomatici e delle glandolenella villosa, Roma, Ia. Maniere de bien nourrir et so igner tes en sanS nou-Veaux neS par MICHEL BERMIN GHAM, a PariS, mai. RUGERII BOSCHo vi K Dissertatio de lumine, Romae q. c. fDissertation sur les eaux minerales du Bearn par Mr.

DE BOURDEU, a Paris, Id.

A. CORNEL. CELSUS et Q. SERENUS SAMONI-

Cus de Medicina, alter ut ab ALMELO VERNI editus est anno III 3, alter ut a CONSTANTINO anno I 66. Editio nouissima, in qua ad caetera Omnia, quae in priore nostra, epistolae sex aec

dunt Cel. IO. B API . MORS AGNI, nunquam ant ea vulgarae, Patauii, 8. Voll. 2.

740쪽

illa, quae habet titulum: Recurii des 'eces importantes fur roperation da ut Taille n. 9). Anatomia corporum humanorum, I 29 tabulis, ad viuum edi pressis atque in aes incisis, illustrata &e.

aucta a GuILIELMO COWPER accedunt eiusdem ii irrod uesio in oeconomiam animalium &c. curante GUILIELMO DUNTASS,Scoto. Hanc ΠΟ-uam et r. vlio auctiorem editionem promulgare curauit RADOLΡΗVS SCHOMBER G, Ultraiecti, fol. IO. HEN R. DEN CRER Diis inaug. de subitanea morte praecauenda, Platae . I O II. Ρ E T E R EnER HARD Gedanken Pon dem Feuerund Een damit verivo ten Xoei pern , dem Lichtotind der Ele tris hen Materie, ne0l einem Anhan et om adch Tm stychen Fcuer, rinnen ein rares Sen Hschreiben des poNT AN vs migetheiis und erkllireti vird, Halle g. m. K. Contemtra physica circa propagationem soni ac luminis una cum aliis dissertationibus analyticis.

Elissae Progr. de praeiudiciis in artis exercitio salii-taris vulgaribus sedulo vitandis, ib. 4. Rissessioni sopra i vari pareri pubblicati intorno al