Commentarii de rebus in scientia naturali et medicina gestis

31쪽

1. e.

spicilegium microscopicarum oculorum a que animi oblectationum suarum aeri incisiarum et vivis coloribus pictarum. Ρistquam in detegendis naturae arcanis occupatusta. LEDERMuLLERUS centuriam microscopicarum suarum obseruationum ante sex hos annos

ediderat , multisque hunc librum non ingratum esse animaduertebat, cogitabat de spici legio quodam per vices edendo, ita, ut decem semper tabulas, sine temporis tamen termino constituto, se publicatinrum fore promitteret. Cuius spicilegii et nos sup

rius iamiam mentionem secimus ' . Nunc vero, cum M vid. Commenta , Vol. X, P. III. P. 423

32쪽

eum illud absolutum in manibus nostris versetur, non ingratum lectoribus nostris fore arbitramur, si notiora eius momenta breuiter excerpamus, quantoque cum studio Cl. Auctor in continuandis microscopicis obseruationibus versatus fuerit, signific

Praeter egregias itaque, varias que nociter institutas obseruationes, praecipue quoque in hoc volumine operam dedit L EDERM LERus Noster, ut fida instructione doceat, quomodo unusquisque singulis micros copiis commode uti debeat, quem in finem historiam micros copiorum dedit, primam eorum originem ex gutta aquae, vel globuli vitrei factam exponit, successivam emendationem ex min. tata eorundem fabrica declarat, icones eorum, quibbus olim usi fuerunt, communicat, quo exinde ati pareat, ad quantum praestantiae gradum recentio- Tum inuenta peruenerunt. Ea propter non soluar nouissima et optima microscopia secundum ordinem dignitatum suarum recenset, compositionis r tionem exponit, modumque adhibendi docet, verum etiam non nulla eorum, v. c. microscopium

solare Cussianum Tab. I. et II. uniuersale illud illustri S DE GLEI CHEN, tanquam maxime Compositum,

Tab. XI. XII. XIII. XlU. et XV. Listeri illinianum, pro circulatione sanguinis contemplanda, Tab. XXIII et XXIV. depinxit. Cum itaque tantam micros cOPiorum peritiam, et in recto eorundem usu dexte-xitatem acquisiverit, praetereaque de selectissimis sibi comparandis semper sollicitus fuerit Cl. Auctor, quilibet lacile praeuidet, obseruationes, Ope micrOscopiorum factas, et in hoc volumine eodem cum studio este consignatas, quo antecedentes microscOpicae oblectationes sese commendarunt. Cum vero limites non permittant, ut singulas spici legit huius obsexuationes commemorare possimus, satis foresper

33쪽

speramus, si speciminis loco quaedam saltim phae.

nomena, Aut fori in contemplandis corporibus o uia, indieamuS.

Detineantur itaque Tab. VII pulices aquatici; in his micros copii auxilio detexit Noster, praeter sex

pedes ordinarios, duo alia adhuc corpora, pedibus quoad faciem externam similia, quae vero interius cauam fistulam sistunt, ex qua eo tempore, qu pulex super aquam saltare tentat, albicantem quendam et oleosum humorem promanare Noster Obseruauit, qui super aquam paruum quasi globulum format, quem basin sorte esse, in quam pulex sali

tortos pedes firmat, Cl. Auctor opinatur. Arborem cost eam ab omnibus insectis semper esse libe ximam, Cl. olim Gedanensium KLE INIUS in m nuscripto quodam, de incremento cosseae, assi Muit. Contrarium vero se reperisse testatur Noster Tab. IX. quae pediculos in arbore cossea habita tes repraesentat. Animalculum hoc latum est, et tenuissima quadam lana obductum. Animaduertuntur in eo quindecim annuli vel segmenta, quae iamucrones terminantur mobiles, et mediantibus quisbus ouula sua crasso satis tomento obducere potest. Ponit sua ouula in rimas veterani rami, et v turbmum in cacumine arboris antirescula haec habitant. Hac occasione Tab. X. delineauit Noster modum crescendi cosseae. Has figuras KLE IN Ius dedit,

quas etiam LED ERMuLLERUS immutatas repraesentat. Ex iconibus huius tabulae praecipue attemtionem nostram mouet puluis antherarum cossea Hic enim, microscopii ope contemplatus, sistit co

puscula seminibus tritici haud absimilia, quae vero, si aqua, vel spiritu vini humectantur, rotundam fibguram acquirunt, et sensim sensimque substantiam: quandam oleosam vaporis ad instar emittunt. Ex variis ani lium pilis, Tab. XVII. deli eatis , com

34쪽

memoratione dignum iudicamus pilum talpae; hic enim, innumeris annulis undiquaque obsessus, aeque satis a reliquorum animalium pilis sese distinguit, ac pilus Cervi Capreoli Tab. XLIX repraesentatus, squamis sexangularibus undique tectus, a reliquis statim

internoscitur.

In Tab. XXXIII. depictam vidimus aegagropbiam, ex ventriculo agni simul cum quatuordecim aliis desumtam. Haec exterius durissimo quodam cortice obtecta erat, interius autem substantiam reperit Noster, operi coactili simillimam. Cum internam hanc substantiam microscopii ope disquisiverit,

detexit, eam ex meris particulis laneis consistere, quae, sicuti pili, ex canalibus medullaribus compositae, et externe minutissimis quasi squamis obte facterant. Sequenti Tabula XXXIV. repraesentauit No-ser membrum virile muscae. Hoc ex tribus segmentis consistit, quorum duo inseriora innumeris p pillis, et peculiari quadam protuberantia annulari, obsessa sunt. Passim occurrunt pili, et in suprema parte conspicitur foramen quoddam ouale, per quod corpuscula, pro animalculis seminalibus habita, exbre vidit Cl. Auctor. Sed cum errare humanum sit, ita etiam L EDERMuLLE Rus noster, se in denominanda hac parte quendam commisisse errorem, ipse fatetur in defensione nonnullorum dubiorum, contra microscopicas suas obseruationes factorum, huicque specilegio adiecta. Mouit enim Ill. DE GLEI CHEN Praeter alia dubia etiam hoc, quod Cl. Auctor figmram Tab. XXXIV. datam, membrum virile muscae nominet , cum tamen aliae obseruationes edocuerint, hanc partem neutiquam membrum virile, sed tubulum esse, per quem Ouula ponit Demina musca. Veritatem huius rei perspiciens Noster, hunc suum errorem in defensione hac indicauit, sententiam mimtauit, et descriptionem Tab. XXXIV. sub nomine

- tubuli

35쪽

tubuli, per quem ouula ponit foemina musea, esse assumendam, scripsit. Pollinem antherarum tuli-pste Tab. XLVIII. repraesentat. In hoc detexit Noster globulos diuersi coloris, quorum alii lutei, alii purpurascentes fuerunt. Quando iis unica gubtula aquae adspersa est, mox ex iis substantia quaedam promanauit, guttulam aquae tot coloribus impraegnans , quot antea pollen ipsum imbutum erat. Tab. L. continet figuras salis cuiusdam compositi, coerulescentis, et salis essentialis aceto sellae. Saepius dubitauit Cl. Auctor, num Ope artis coexuleum quoddam sal produci posset, cuius crystalli colorem suum, propter pelluciditatem, sub

microscopio adhuc conspiciendurn praeberent. Contigit ei, ab amico quodam compositionem eiusmodi salis acquirere. Quando nimirum salis volatilis cornu cerui drachma semis, et laminae cupri in paruas frustulas concisae grana I s. in vitro bene Obturato simul reseruantur, et hisce inter se coniunctis 6 - 8. guttae spiritus salis ammoniaci vinosD adsperguntur, mixtumque hoc in lenistimum calorem caute reponitur, ne volatile sal in auras abeat: tunc unica guttula huius mixturae sub microscopio sistit egregias crystallos aeturei coloris, utplurimum octam gulae figurae. Sal acetosellae, in eadem tabula repraesentatum, crystallos diuersissimae figurae sistit, quarum aliae ramorum arboris ad instar inter se combinatae sunt, aliae vero sexangularia et multangularia corpora repraesentant. Adiecta sunt huic volumini duo alia additamemra, quorum prius responsiones Cl. Auctoris ad dubia nonnulla sit. DE GLE I CHEN continet posterius

36쪽

sterius vero descriptionem iconemque muscae, permultis paruis insectis resertae, et a Cl. WINTER-sCHΜI EDT Obseruatae, sistit. Nos vero ex iis, quas indicauimus, obseruationibus microscopicis, industribam Auctoris satis constare arbitramur. UaS vero in posterum obseruationes, circa specialiora quaedam corpora instituendas, edere promittit, de his iusto tempore ad lectores nostros erimus relaturi

The vegetable System, or the internat Structure and the Lise of Planis etc. By IOHNHi LL, M. D. Vol. V. Containing the entire Class of Aggregate or Clusterheaded Planis, London. Solded by R. Bald in 1763. fol. Pl. 18. Tabb. aen. Sῖ. Vol. VI. Containing the whole Clasr of Vmbrelrd or Umbellifernus Planta. London. I76 . sol. pl. I 8. Tabb.

aen. 62. i. e.

System a vegetabile, siue explicatio internae stru

cturae et vitae plantarum etc. Audiore tori ANNE HI L L, M. D. Vol. V. VI. In ea, quam iam exponere cepimus '), Cl. Aucto

37쪽

que umbelli seras plantas simul eadem ratione recem stamus, qua in prioribus usi sumus voluminibus. Quod de compositis egerat plantis Cl. Auctor, UOL Vnunc prius multis probare nititur argumentis, aggregatas, iam considerandas plantas, inter illas compositas et umbelliseras medium mereri locum, etsi cum utrisque aliqua communia habeant. Hinc protinus ea, quae plerumque adsumitur, inter umbelbiam simplicem atque compositam differentia concibdit, et aggregatae flores perfectos, in capitulum P. S. collectos, communi calyce exceptos, singulo tamen flore proprio calyci insidente et suo etiam peduncimio excepto. In umbellis contra communis pedunculus diuisus ex centro in plures, singulum denuo et secunda vice diuisum ostendit. Describit porro singulas aggregatarum plantarum fructificationis partes atque delineat, et quod in singulis communis ille calyx soliosus est, nec commodas satis distinctionis notas suggerit, nunc ex proprio singuli floris calyce eiusque sorma et diuisione, squamarumque numero definitiones ordinum desumit, eorumque in aggr*gatis septem sequentes describit, stamina vero florum non sunt coalita. Ordo L. recenset plantas, calyce particulari mo- p. II.nophyllo, et in margine integro, instructas: capitulo florum ouali, calyce communi floribus longiore, Di acus p capitulo rotundo, calyce communi breuiore, Virga, dipsacus pilosus; capitulo obtuso conico, calyce communi floribus longitudine aequali, Xanthium; occasione huius Xanthii, quod in Europa aeque ac America occurrit, de sententia ea, simgulis locis singulares plantas concessas fuisse, disierit, eamque negando hoc et aliis exemplis Confimmat, in magnitudine tamen earum nonnunquam differentias occurrere. Capitulo plano, ex quinque

floribus composito, calyce communi integro, cylin

38쪽

drico, apice dentato, Mautis capitulo et calyce eodem tres tantum flores comprehendente, A Aonia; capitulo plano, multos sores continente, Calyce communi integro, plano, margine indiviso, Dor senia; capitulo rotundo, calyce communi, tetraphyllo, Diiolis acutis, foribus singulis breuiter pedunculatis, Hidrocotyis p capitulo lato, plano, calyce cummuni polyphyllo, foliolis breuibus acutis, floribus singulis pedunculo longo insidentibus, pentape-

p. 26. talis, incuruatis, Panax. Ordo II. calyce proprio, integro, apice plicato. Capitulo globoso, multi, soro, calyce communi squamato, flore pentapetalo, calyce proprio apice membranaceo, Statice. Ordo

P. II L calyce proprio simplici, seu in unicam seriem segmentorum diuiso. Capitulo globoso, multisto-rο ; Calyce communi florisus aequati: corolla singula tubulosa quadrifida, superiore segmento breui,

rectaruo, tribus reliquis longioribus, acutis, Globularia. Capitulo conuexo multi floro, calyze communi, floribus longiore, corolla pentapetata, leuiter incita, reflexa, Asrantia; capitulo plano libero, calyce flores multum superante, integro, apice leuiter quin que dentato, Agmytana; capitulo plano, multiforo, calyce communi capitulo longiore, integro, in qua tuor partes apice spinosas se ito, ArctoFur; capitulo plano, floribus sessilibus, calyce communi floribus longiore, monophyllo, apice lato, irregulariter sex-fido, Echinophora; capitulo oblongo, communi calyce Diioso, capitulo breuiori, circulo perset forum foliorum cincto, Gundelin capitulo globoso , casDce communi duplicis seriei, altera erecta, altera re- p. 37- curva, La sone. Ordo IV calyce proprio duplici, ex duabus segmentorum seriebus composito: capitulo conueXO, Calyce communi ex pluribus seriebus M. . liolorum

Per errorem hanc plantam aliquoties Luantiam appellari obier amus.

39쪽

liolorum, Scabiosa; capitulo conuexo, calyce Coni

muni simpliei, soliolis acute spinosis, Acura. Ordos p. s S. calyce proprio diuisse vel plurium segmentorum seriebus: capitulo globo , calyce communi simplici in plura segmenta fisso, flore minore, fore singulo laciniato, apice reflexo, Echinops p capitulo cylindrico, denso, calyce communi solioso duorum segmentorum, flosculo singulo quinqui fido, Ruthrum; capitulo ex ouali globo , communi duplicis seriei pennatae, proprio triplicis seriei externaeque trifidae, mediae trifidae, interioris bifidae, corollis pentapintalis apice diuisis, Lagoecia. Ordo G. calyce propri0 p. 38. monophyllo, soliolo cavo ouati: capitulo plano,

paucorum forum, calyce communi floribus longiore pentaphyllo unius seriei, flosculis tubulosis, quin- oquifidis , externis planis, trifidis, Sigesbechia. ordo p. Sy. VII. ealyce proprio polyphyllo soliolis concauis: Capitulo ovali, calyce communi duplicis seriei, kliolis acutis, flosculis tubulosis, leuiter quinqui fidis,

SIoebe; capitulo conuexo, calyce communi hemi,

sphaerico, ex pluribus squamis diuersarum serierum composito, corollis pentapetalis, basi angustis, apice diuisis, Brunia; capitulo ovali, calyce communi floribus longiore, spinoso - folio , flore pentapetalo,

apice recurvo, Eryngium. Non solum vero omnium hic recensitarum specierum leones, atque generum characteres aeri incisi occurrunt, sed aliquae etiam nouae delineatio nes proponuntur, ut Mautiae occidentalis, quaeso-p. I 8. his lanceolatis dentatis, pedunculis diuisis et corollarum colore coeruleo differt a nota specie. Porro inter Scabiosas duas nondum destriptas species reperimus , lanatam, foliis ouatis tomentosis inflau- p. 4ctam, flosculi luteoli coloris sunt atque saepe proliferi, et triandram, cuius folia radicalia sunt oualia atque serrata, caulina vero in multas teneras lacinias

L 3 secta,

40쪽

secta, multifida: corollae sunt trifidae, tribus etiam, quod utique singulare est, staminibus instructae, nouum tamen genus Cl. Auctor exinde efformare n.

luit, quod conspectus protinus externus scabiosam p. 27- referat. In generibus etiam a Statice Limonium iterum separauit ob dispositionem sorum; in Scabi sis ad corollae diuisiones ob inconstantiam non re-P- 3 . spexit: noua sunt Agrosono quae est Persoliata Albpina angustilalia media; Ruthrum, quo comprehenduntur Echinopi species flosculis diuersis. Tandem p. sa. quoque hybrida planta sub Acur ne nomine deping, tur, de qua, quod ipse H ILLIUS dubitat, eam perpetuam est e suturam, melius ad varietates referri debuisset. Arbitratur autem, illam ex Scabiosa atque Eryngio plano compositam fuisse, dataque hac occasione de plantis hybridis disserit, quae vero iam ab aliis accuratius tractatae sunt. VOLUI. Iam in umbellis disquirendis versatur Cl. Auctor, quibus, ut diximus, eas comploctitur plantas, quae

ex pedunculis, ex uno centro prodeuntibus, eorumque centris iterum nouos pedungulos produeunt,

itidem ex Centro, quorum etiam singulo flos insidet. Expositis itaque variis notionibus, ad eognitionem horum florum pertinentibus, ab inuolucris potissimum distinctiones desumit, et omnes umbellas in duos tribus dispescitur, hos in ordines et familias. Tribus L. inuolucro solioso: umbella uniuersa-Ii parum convexa, partiali plana et densa, Ammi umbella uniuersali concaua, partiali parum, inuolucro uniuersali solioso soliolis profunde pinnatifidis, partiali breuibus, seminibus oblongis ab uno latere conuexis, Daucus; umbella uniuersali irregulari, partiali convexa, seminibus ovalibus, ab uno latero striatis, Apium; umbella uniuersali laxa parum comvexa, partiali irregulari, inuolucro uniuersali et pamtiali