Commentarii de rebus in scientia naturali et medicina gestis

551쪽

mn fumorum, qui patrio vocabula de L sest appellantur, et medendi methodo sngulis e0rum speciebus, singulisque partibus , quas Occuseant, accomm danda. Atque eum praemium duplex e set, problema enim bis proponendum fuerat ' , inter duos diuisum est, ut uterquo monetam auream soo librarum Gallicarum acciperet. Primum ex his praemiis traditum est, CHO PAR T, qui inter chirurgos iuniores Heves nos oeomiorum Parisinorum est. Alterum accepit CHAMBON, qui Bre-νane prope Lingones Langres) chirurgiam iacit. Illud vero praemium, quod pris d' emusation vocatur, adiudicatum est GIR ARDEAu, Chirurgo supremo legi0nis, quae a Pedemontio nomen gerit. Quinque insuper monetas minores Academia disseibuit. Rothomagenses Academia scientiarum, pra mium propositum quaestioni de mineris Normanniae et ratione illas in usum conuertendi, cuius db stributio anno I 68 fieri debuisset, in sequentemdbstulit, honorario duarum monetarum, quarum quae que 3 oo libras Gallicas aequat, ab Ill. Duce DB

MARCO UR r proposito. Lugdunensem Academiaem scientiarum elegantiorum et artium, quaestionem de aere in nyscο-miis carceribusque noxio, eumque corrigendi optimo remedio bis, anno scilicet i76 et anno 1767 duplicato praemio proposuisso, alio logo significauimus ' ). Nunc vero praemium illud adiudicatum est U. Cl. ALEx. Pgi. N AH uis, Don. Med. qui Hornii in Hollandia septentrionali medicinam sacit. Secundum praemium Cl. B. C. de BOIS-M m 3 S I E N, vid. Comment hor. Vol. M. p. Ssam et XII,

Vol. X. p. 718. et XII. p. 166.

552쪽

s et E N , Medicus Lugdunensis, et Cl. IULIAN, Chirurgus Lugdunensis acceperunt. De praemio anni i768, ei proposito, qui artificium inueniret, 'corium adeo durandi, ut glandi plumbeae et ensis aciei resisteret, iam alibi diximus ' ). Ex eadem urbe relatum legimus annuam distributionem praemiorum, iis discipulis Cl. uouRGELAT promistarum, qui proposita ex arte veterinaria themata optime explanaturi essent '' , factam esse d. 3i uctobr. Ι767. Praemium solutae quaestionis de remediis anti- septicis, quam Diuionenyis Academia ad annuma 767 proposuerat '' ), aceepit Cl. BOIS STEN, Medicus Lugdunensis, cuius supra, ubi de Lugdunensi Academia diximus, iam mentionem fecimus. Laudauit quoquo Academia Commentarios Cl. uo DEN A v Ε, Membr. Acad, Reg. Paris. et Cl. Go-DARD, qui meruiens in Archiepiscopatu Les dicensi medicinam facit, iisque viris Cl. alterum praemium, quod accessit dicitur, adiudicauit. Regia Societas Lemovicebis, quae ab agricultura nomen gerit, quaestionem proposuerat, Ginethoisu destillandi vel praeparandi spiritum vini, cum quantitatem, tum qualitatem fructuoEP

mam . Huius praemium accepit Cl. R O S I S R, director scholae veterinariae Lugdunensis. Praeterea quoque Academia commentariorum Cl. VANNES et M EUN IER cum laude mentionem fecit.

Rurdignknyla quoquo Academia declarauit, se praemio, constituto quaestioni, de plumis. quae iu

553쪽

in rei frumentarine di ustuite, loco panis juccedanei inferuire pinni, et aliquoties iam propos,tο ' , non assicere posse Aua orem illius commentarii , qui inter omnes, quos super hac re aecepe Tat, ei maxime placuisset. Experimenta enim in eo semine, quod Auctor indicauerat, iussu Academiae instituta, ostenderunt acrimoniam quandam eidem inesse, nulli praeparationi cedentem, cuius effectus sanitati utentium, omnino noxii esse posissent. Inter libellos vero, qui ad quaestionem de amgione natura et remesis eam fertilem ficiendi pertinebant, nullus suit, quem praemio dignum iudicaret. Contra vero cum praemia duo distribuenda restarent, quia non soluta erat quaestio d' plantis nutrimento aptis , duo quoque auctores praemiis ob suos libellos de balneorum a Itone et vfu, de qua et ipsa reAcademia quaeri voluerat, Condecorati sunt, Cl. scilicet MAREΥ, M. D. et Secre tarius Academiae Diuionensis, atque Cl. MARTE RU, medicus urbis Aumate. Problemata de morbis ex exsiccatione paludum oriundis et de analysi aquarum mineralium, quae ad annum II 68 pertinent, iam alio loco indicauimus ). Prima vero quaestionum anni i769 est illa de argillae natura, quam Academia repetiit, altera autem versatur circa remedia destritendis qichenibus et muscis, qui arbores inse- stant, apta

Post tot praeclara instituta, quibus Potentissima

Imperii Rustici Domina, non modo apud suos, Vinrum etiam in uniuerso terrarum orbe, nominis aes pientiae, inprimisque in literas fauoris gloriam, immortalem sibi comparauit, nuper etiam nomii consilium in rei astronomicae commodum cepi i

554쪽

summa admiratione dignum. Astronomorum enim exercitatissimorum numerum conuocauit, qui transitum Veneris per discum Solis d. 3 iunii 1769

instantem admodum quippe memorabile phaen menon, regulisque astronomorum illustrandis ae

firmandis, apprime inseruiturum, diuersis in locis latissime patentis imperii diligentissime obseruarent.

Eorum vero principes Commomorantur, cl. MAM LET, EULERUS, filius EULERI magni natu temtius, RUMOvSNT, POPPOP, KRAPT, LOIVIT

Ut TS LENIE , quem ultimum, iam in locum, ipsi assignatum, Lahulsu in Sibiria, prosectum esse pereepimus. Reliqui vero loci, ubi obseruationes astronomicae instituentur, sunt Kola, Mndalax et Remi in septentrionalibus Rustiae prouinciis, Oren-burg et Tobolfh in Sibi ria, tandemque syracan. Vt vero hoc institutum non solum Astronomiae r liquis quo scientiis speculati uis, sed et historiae naturali, quae utilitati communi magis inseruit, eo fructuosus esset, decretum est duplex iter, in quo ad physicam inprimis variarum Rustiae prouinciarum

eowitionem attondatur. Fient autem haeo Omnia

sub auspieiis Illustrissimi Comitis WoL DEMIR OR LO F P , qui Praesidis Academiae Imporialis Petropinlitanao munero maxima cum laude fungitur. CLGMELIN anno i 767 Tubinga illuc voratus, qui ex consanguineis est Cl. GMELIN, satis orbiorudito noti itinere, per Sibiriam iussu Imperatricis ELISABETHAE, quondam facto, Floraque Sibir, ea, quae huic itineri debetur, cum certo numero studiosorum et delineatorum petet Asraconum, fines Circopae ripasque fluminum Tanais ot Donem, atquο per 'raniam, iis regionibus omnibus perlustratis, redibit. Dux vero secundae societatis proficiscentium

erit Cl. paLLA s, filius Prosessoris Chirurgiae Bero-

555쪽

linensis, vir egregiis scriptis Zoologicis clarus, atquctinter principes in hoc doctrinae genere omnino referendus, qui olim Hagae Comitum medicinam fecit, et quem praeterito anno Augustissima Imperatrix Berolino Petropolin uocauit, munere professoris historiae naturalis et inspectoris Thesauri r rum naturalium, ibidem collecti, ei clementi stimedemandato. Socii eius erunt Cl. PALκ, dignus Cel. LiNNAno discipulus, Cl. Viri LEPE CHIN ex

GYLLEΝSTA EDT. Versabitur vero eorum studium inprimis in disquisitione corporum naturalium, quae ad ripas fluminis Tanais et in confiniis Calmucorsri, atquo circa Orenburg et Cosan reperiuntur. Omnes vero Petropolin medio menso iunio 1768 relinquent. Cum autem non solum satis constet de doctrina horum virorum, atque in his rebus peritia, verum etiam latissimus pateat campus studio perquirendi, in his maxime regionibus, nondum pro dignitate exploratis, non dubitamus for Vt omnes, qui augmento cognitionis historiae naturalis nobiscum delectantur, etiam vota sua cum nostris coniungant, pro felici totius huius instituti successu. Locum, a quo Cl. PALL AS propter istud iter auocatus est, ad reditum usque eius aec pii Cl. GAERTNER, Vir in historiae naturali st dio egregie exercitatus, qui Tubingam, ubi hactenus Prosectoris munere fungebatur, reliquit atquo nunc in eo est, ut Petropolin petat.

Egrogium nuper documentum non fauoris modo erga literas, sed et studii earum etiam apud exteros augendarum Potentissimus Rex Daniae d6dit. Regiae enim societati Halaiensi donauit insignem pecuniae summam, ex cuius reditibus praemia su-

556쪽

quaestiones ex re physica, mathesi et historia, ab Academia proponendas, optime responderint. satine coepit inclarescere s0cietas , quae Rcosmographia sibi nomen vindicauit, cuius cura et consilio globi geographici fabricantur, quorum di meter est vinae unius. Adeptum est hoc institutum laudem eam , quam merebatur. Pretium ipsis globis constitutum est 6oo thalerorum monetae cupreae, quod nondum summam Xo imperialium aequat. LOCU m SAMUELIS AURI v ILL 1r, in Upsaliensi Academia Med. Pros. Ord. nune occupare Cl. S IDRs N, qui hactenus Adiunctus tantum Facultatis Medicae in eadem Academia fuit, aecepimuS. mimiae quoque Cl. AMAN, Med. Doct. Pro. sectoris munere apud Cl. MARπIN, Anat. et Chir.

P. P. Ornatus est.

Qui variis libris ad rem herbariam pertinentibus egregiam doctrinam studiumque abunde declarauit Cl. Uir. ANTON ius G o ii A M dignitate Professoris Bolanices et Inspectoris horti regii in Aeademia Mons pessulana condecoratus est. Munus Professoris Medicinae ordinarii in Academia tenensi, Vir Cl. ERNESTUS GODO FRE DUS BALD NGER prolusione aliqua Academica

adiit, in qua de Dolione Hilmocrutis medicissumine ue- cessurin disserit. . Cl. A DAMUS NIETTκi, Med. Doct. qui hucusque in Academia Halensi Medicinam cum laude docuit, nuper in Academiam Alido suum abiit munere Professoris Medicinae ordinarii ornatus. In hac vero Academia d. ar martii olluagesimo primo aetatis anno fatis cessit venerandus senex D. IOH ANNES IACORUS 1 A N T K E , Pros Med. ord. et

557쪽

et Acad Senior, cuius vitam proxime descripturi

Et in nostra Academia Cl. GEORGE CHRI STI AN REI CHEL, Med. Doct. Ord. Med. Asses . et Acad. Imperiat. Nat. Curios. Socius, Uir multis nominibus laudandus nobisque amicissimus, d. a octobris superioris anni munus Professoris medicinae extraordinarii, oratione solenni, de cognitionis partium eorporis humani subtiliorum praefantia adiit, edita simul prolusione, qua de sanguine eiusque motu experimenta refert. Cl. quoque I O H ANNES CHRISTIANUS T IL-Li No, Med. Dost in disquisitione aquarum mineralium diu multumque occupatus, nunc a Serenisita me Saxoniae Administratore iussus aquarum inprimis patriae nostrae medicatarum vim et usum docere, Prosessoris medicinae extraordinarii munus antehac ei delatum die V martii adiit, edita habendae orationis caussa prolusione, de eorum, qui aquas min ratibus utuntur, diaeta. Oratione vero ostendit, quantast in omnibus medicinae partibus, quae valetudinem spectant, diaetae utilitas. Hotaiensem Academiam Regiam Cl. Virum D uHAMEL DE MONCEAU, Socium Academiae Regiae Parisinae in sodalitium suum recepisse delatum ad

nos est. Cl. IOHANN FRIEDRICH ΗART MANNU M. Hannoueranum, attentum tentaminum electricorum

obseruatorem inter socios Acad. Imperiat. Natur. Curios. receptum nuper esse cognouimuS. Ante aliquot menses Cl. Vir BALTH S. I UDOV. TRALLES, Cuius fama ob praeclara in artem salutarem merita, iam dudum omnem literarium impleuit orbem Uratistauia Gotham vocatus erat, ut Serenissimae Duci Lu Do v ICAE DORO THEAE,

558쪽

graviter aegrotanti consiliis succurreret. Quan. quam vero grauior, quo Seren. Dux, assigebatur morbus TR ALLE si1 quoque consiliis exeogitatam medelam elusit, ipsamque aegrotam tandem Consumsit, ille tamen praeclara praestitae operae ulte praemia; nam publico principalis fauoris documento Arelliatri et Consiliarii Aulici dignitate oria tus et magnificis muneribus donatus, Uratistauiam reuersuS est. Inter alia multa, quae ex aliquo temporo in Potonia instituta sunt, placuit sapientissimo Regi etiam de re medica et chirurgica instituenda eum periti stimis utriusque artis viris deliberare. NOS quaΠ- qu m et ex multorum narrationibus et literis fido dignis compertum habemus, irem conuenisse de sun mis edicti Regii capitibus omnem que instituti rationem consignatam atque descriptam esse, pecuniam quoque haud exiguam sumtibus destin tam, tamen, ne quid a nobis festinaretur, plura dicere, in aliud tempns distulimus: nam eo copiosius tune et certius nos de hac re exposituros esse pollicemur. In Universitate miten,rgenis, mense februurio II 68 programma latinum ac german, cum publico propositum est, quo quatuor Medi-einae atque Philosophiae Professores, et Societatis oeconomicae Lipsiensis membra honoraria, Amici

et Collegae nostri, D. GEORG. AUG. L AN G

S UT H, D. GEORG. RUDOLPH. BOEUMER, IO. DANIEL TITIUS, et D. IO. ERNEST. TEI HER,

consilium suum de Transactionibus Philosophi eis a

glicanis, per modum Subscriptionis recudendis, ap xiunt, eius que caussas et conditiones succincte exponunt. Nimiam operis caritatem, et, quae inde ossiciantur, raritatem ac integre colligendi dissidui,

talem, in caussis instituti sui praecipuis ponunt, quas se sperant sublaturos, solito immodico pretio ad

559쪽

ad duas tertias , prope imminuto operis autem splendore, nihilo secius pulchre conseruato. Qua re procul dubio et ipsas bonas litteras egregie iuuabunt, et eruditis plerisque, maxime iis, qui historiam naturalem, mathematica, physica, chemica, medica, oeconomica tractant ae colunt, ossicium s cient gratissimum, hocce gaetbophylacio huc dum aegerrime carentibus. Ad conditiones quod attinet, ab eo tempore, quo hae ephemerides per volumbna coeperunt publicari, operis recudendi fieri volunt initium, primumque volumen XLVII. proximis nostris nundinis autumnalibus publieam in lincem proferri; sequuturis in singulos annos duobus tribusue voluminibus. Patrio sermone, ut con scriptae sunt, describentur, Londinensi exemplo nulla, nec chartae, nec typi, nec tabularum aenea' Tum, forma, pulchritudine, adcuratione, concessurae; quibus pollicitis Programma, nouo nitidoque typo exscriptum, tanquam specimen, fidem plenisiimam facit. Praemittentur singulis volumibnibus summa obseruationum capita , subindequo, ubi necessitas fuerit, adnotatiunculae addentur, ad rei obiectae historiam et pleniorem intelligentiam praecipue facturae: Latino tamen sermone utrumque exprimetur, Ut eorum etiam, qui Anglicam linguam non omnino callent, utilitatibus consulatur. Commemorabuntur praeter ea in praefationbbus vitae praestantissimorum Academicorum, ali que adiicientur, quae operis utilitatem amplificat. ra videbuntur harum rerum peritis aequisque acti

tris. Pretium, quod palmarium putandum est, lincelli cupidinem, ab editoribus alienissimam, liquido ostendit, singulis voluminibus I thalvi cum a Qgrossis, monetae nostrae argenteae, Mnstitutum, saepe ne tertiam quidem pretii trari arini partem

560쪽

attingens; quam eius imminutionem, adeo Conspicuam , editioni suae se impetraturos confidunt, compendio versuum, in charta augustiore minoribus litteris pressius ducendorum, tribus plerorumque voluminum alphabetis ad dimidium commode contrahendis. Ectypi tamen, ut idem possit esse usus, ae archetypi, huius paginas in eius marginibus suis numeris adcuratissime curabunt indicari. Sumtus sane non exiguos liberaliter suppeditabunt editores, horumque iam magnam partem operi, describpto tempore certissime prodituro , impenderunt; ad prosperandos tamen successus, consueta Subscriptiovir via, suppetias sibi ferri optant, et aequissime contendunt. Fautores igitur suos, et quo maxime interest, ut institutum hoc frugiferum modis omnibus promoueatur, diligenter rogant, Vt nomina ac dignitates suas cum desideratorum exemplarium numero, vel apud se, vel apud spectatisibmos quosque Germaniae Bibliopolas, mature, et

ante nundinarum nostrarum proximarum exitum,

suo tamen admodum modico impendio, profiteantur; quo amplissima eorum nomina fronti operis inscribi, ipsique adeo plurimum dignitatis ac commendationis conciliari, possit. Sub finem nundinarum autumnalium primi exemplar voluminis, Lipsiae, sine noua impensa, contra tum aut nunc etiam in antecessum benevole, numeratam pecuniam, hi ex promisso accipient; .d illosque, qui

duodecim exemplaribus nomina dederunt, decimum et tertium, in quam remunerationem gratuitum perueniet. Post illa vero tempora, ipsoque iam seruente opere, de auctiore pretio a thalerorum

cum dimidio, quo singula deinceps volumina ve- neent, nihil derogabitur.