장음표시 사용
481쪽
IVDICVM orrae. 223seeun in voluntatem Dei ambulastis, Concupiscentia spadonis devirginauit iuuentulam, sic qui A- scias. 2O. 3.cit per vim iudicium iniquum. Vae qui iustificatis impium pro muneribus. & iustitiam iusti Cai. s. 23. aufertis ab eo. Vae qui condunt leges iniquitas, & scribentes iniustitiam io. r. scripserunt: ut opprimerent in iudicio pauperes,& vim facerent causae humilium populi mei. ut essent viduae praeda eorum, &pupillos diriperent. Quid facietis in die visitationis, ct calamitatis de longe venientis r Ad cuius confugietis auxilium. Ego Dominus diligens iudicium, & odio habens rapinam in cr. 3. Iolocaustum. Causam viduae non iudicauerunt, causam pupilli non direx erunt, ct iudicium pauperum non iudicauerunt. Nunquid super his non vi sitabo dicit Dominus 3 Quoniam conuertistis in amaritudinem iudicium,& fructum Amos c. Ita iustitiae in absynthium, qui laetamini in nihili. Ecce ego suscitabo super vos domus Israel, dicit Dominus exercituum, gen'
Τ O rs ns sedit ut iudicaret populum qui assistebat Mo siὶ εxod. IZr3.
- mane usque ad vesperam .et r. Proinde autem de omni plebe viros sapientes, ct timenteς Deum, in quibus sit veritas, &qui oderunt auaritia, ct constitue ex eis tribunos & Centuriones. & quinquagenarios,& decanos qui iudicent populum omni tempore,quidquid autem maius fuerit reserant ad te, &ipsi minora tantummodo iudicent, leuiusque sit tibi partito in ali αOS onere. Proponuntur prςcepta iudicialia quo ad Giptitios. seruos, scancillas. furta, homicidia, parricidia, parentum maledicta,rixas ct talionis pCenas. &c. Furti damnique illati paena depositi, commodati atque stupri idololatri et supplicium, advenae, viduae,& populo nocentium Menae : mutui usurae & pignoris lex: obedienti. e & decimarum proponuntur. ', Proponuntur leges praefixae iudicibus, bos &asinus inimi- cap. 13. ei seruandus, non accipienda iudicibus munera. &c. de anni& diei septimi quiete, tribusque festis praecipuis, de Angelo inducem itineris praemittendo, & praemio seruantium Praecepta, tractatur.
482쪽
uemur. cap. i. Is Iuni cura orπIe. . cap. V. Non facies quod iniquum est. nec iniuste iudkabis,non eo nsideres personam pauperis, nec honores vul um potentis, austet iudica proximo tuo. &c. Locutus est Molles ad filios Istaei, & eduxerunt eum cscuicet fili si mulieris Israelitidis quem pepererat de viro AEgyptio ainter filios Israel) qui bla Iphemaverat extra castra, ac lapidibus oppnesierunt,feceruntque iiiij Israel sicut praeceperat Dominus Moisi. Date ex vobis viros sapientes & gnaros & quorum conuo satio sit probata in tribubus vestris ut ponam eos vobis principes. ic. Praecepique eis dicens: Audite illos& quod iustum est iudicate, siue ciuis sit ille. sure peregrinus, nulla erit distantia personarum, ita paruum audietis ut magnum,nec accipietis cu- rusque personarum quia Dei iudicium est. Iudices di magistros constitues in omnibus portis' eius quas 'Dominus Deus tuus dederit tibi per singulas tribus tuas: & iudicant populum: iusto iudicio. Item Cap. i . describuntur variae leges. 5ec. rhProphetam de gente tua & de fratribus tuis sicut nae suscita-
hit tibi Dominus Deus tuus ipsum audies.
Si fuerit causa inter aliquos&interp:llauerint iudices, quem iustum esse perspexerint illi iustitiae palmam dabunt: quem im- pium condemnabunt impietatis, sin autem eum qui peccauit dignum viderim plagis prosternent, & coram se ficient verbe- rari, pro mensura peccati erit & plagarum modus,ita ut quadra 'genarium numerum non excedant.
Maledictus qui peruertit iudicium aduenet,pupilli, & viduae,& dicit omnis populus, Amen. t
Ait Iolae ad Aedan. Fili mi da gloriam Domino Deo Israel,
super Israel. &e. 3. & non ambulauerunt filij illius in vijs eius
sed declinauerunt post auaritiam,acceperuntque muneria &peruerterunt iudicium. &c.
Dixit Samuel ad eos Ocilicet populum Israel testis est Dominus aduersium vos, & testis Christus eius in die hac , quia non inueneritis in manu mea quippiam. Constituit rex Iosaphat iudices terrae' in cunctis ciuitatibu Iuda munitis, per singula loca, & praecipiens iudicibus, videte& confitere, atque indica mihi quid feceris, ne abscondas. Factum est autem c sim senu illat Samuel, posuit filios iudices d
483쪽
Iudae v M orret e. 13, ones enim apud Dominum Deum nostrum iniquitas, nec
personarum acceptio, nec cupido munerum.
iudicans esto pupillis misericors ut pater, & pro viro matri illorum, & eris tu velut filius aliissimi obediens & miserebitui tui magis qu in mater. Iudex sapiens iudicabit populum suum & principatus sensat cap. io. r. stabilis erit, secundum iudicium populi, sic de ministri eius, de qualis rector est ciuitatis, tales & inhabitantes in ea. Cap. 62.
Usquequo iudica is inquit, de facies peccatorum sumitis' tu' Ual. tr. et ' dicate egeno & pupillo: humilem & pauperem iustificate. Accipere personam impij in iudicio non est bonum vide- Prou.ia. s. elines a veritate iudici j. is. Idem habetur verba tim. Cap.
Exaltabitur Dominus exercituum in iudicio , de Deus san- EI. i. s.ctus sanctificabitur in iusticia. Vae qui condunt leges iniquas, ac scribentes iniustitiam scrip cap. io tiservari ut opprimerent in iudicio pauperes,' vim facerent causae humilium populi mei, ut essent viduae prςda eorum & pupillos diriperent.
Quia dicit Dominus populo Ierusalem inuenti sunt in Ilierem.
populo meo impij , insidiantes, quasi aucupes laqueos ponens tes&pedicas ad capiendos viros. sicut decipula plena auibus, sic domus eorum plenae dolo, ideo magnificati sunt & ditati, incrassati sunt & inpinguati, de praeterierunt sermones meos pessime,caulam viduae non iudicauerunt, causam pupilli non direxerunt , & iudicium pauperum non iudicauerunt: nunquid super his non visitabo ' dicit Dominua. Aut super gentes . huiusmodi non ulciscetur anima mea Parabolam hine dixit Chri s Iudex quidam erat in tuc. a. r. quadam ciuitate, qui Deum non timebat & hominem non reuerebatur: vidua autem erat in ciuitate illa, & veniebat ad eum dicens. Vindici me de aduersario meo,& nolebat permultum tempus, post haec aurem dixit intra se Iudex et si
Deum non timeo, nec hominem reuereor, tamen quia inole
sta est mihi haec vidua vindicabo illam , ne in nouissimo veniens sugillet me: ait autem Dominus: Audite quid iudex iniquitatis dicit. Deus autem non faciet vindicti in electorum suorum clamantium ad se die ac nocte. & patientiam habebit in illis'. Dico vobis quia cito faciet vindictam illorum, pila-
484쪽
Ivnrev M orrre. 'pilatus eonuocatis principibus sacerdotum,& magis rat=bus ac pleiae dixit ad illos : Obtulistis mihi hunc ho- nunem quali avertentem populum S ecce ego coram vobis interrogans . nullam causam inueni in homine is ot ex hic in quibus cum acciis aliis, sed neque Herodes, nani rcuri si vos a a illam ,&ecce nihil dignum morte actum est ei, emendatum ergo illum dimittam. is c. 13. At illi instabant vocibus maet 3
pollulantes ut crucifigeretur, & inualescebant voces eorum, e cpilatus adiudicauit fieri petitionem illorum.
Nolite iudicare secundum faciem, sed iustum iud cium iudicare.
Vos secundum carnem iudicatis ait Dominus) ego non iudico quenquam , & si iudico ego, iudicium meum veru inest quia solus non sum, sed ego S qui misit me pater. Si introierit in conuentum vestrum vir aureiam annulum habens in veste candida . introierit autem pauper insord do habitu, & intendatis in eum qui indutus est veste praeclara , di dixeritis ei. tu sede hic bene: pauperi autem dicatis, tu sta illic, aut sede sub scabello pedum meorum, nonne iudicatis apud voLmetipsos, &iacti estis iudices cogitationum iniquarum
Iurare quatenus liceat vel non liceat, ct qua
varijs modis contingat iurare. r. . et , R AN M respondit regi Sodomorum. Leuo manum meam ad Dominum Deum meum excelsum possessorem caeli ct terrae, quod a sto sub tegminis usque ad corrigiam caligae non accipiam ex omnibus quae tua sunt, ne dicas ego diata ui Abram. v. H. u. Iura per Deum dixit Abimelech) & Phicol princeps exeret-tus eius ad Abram, ne noceas mihi re posteris meis, stirpique meae , sed iuxta inisericordiam quam feci tibi facies mihi. α terrae in qua versatus es aduena, dixitque Abranam: Ego iura- bo. dee. increpavit Abimelcch propter puteum aquae quem vi abstulerant se tui eius. Cap. 24. 3. p. -r . ' Vocauit Angelus Domini Abraham secundo de caelo, dicens: Per me metipsu in i irais dicit Dominus. qui fecisti hanc rem, de non pepercilii filio tuo unigenito propter me, benedicam
485쪽
I v R A R r. etsi tibi. 8 multiplicabo semen tuum si ut stellas eae i. lile Et ut rei pondit Iacob fratri suo moriori quid cap. 23 3
. mihi proderunt primogenita' ait Iacob. Iura ergo milii. Iurauit ei estis. & vel didit primogenita Peregrinare in ea ὰilicet terra quam dixero tibi) eroque te cap. 26. cum do benedicam tibi: tibi enim di semini tuo dabo uniuersas regioae, has compleo, tum ineruum, quod spopondi Abraham patri tuo. 3 c. ιη. Q ii responderunt scilicet Abimelech Rocarath amicus eicis N Phicol dux militum ad Ilaac vidimus tecum elle Deu o, ct idcirco nos diximus: sit iuramentum inter nos&inea. tius De dus. ut non facias nobis quida iram mali, fcut v uos nihil tuorum attigimus, nec fecimus quod te laede rei. sed cum pace dimisimus auctu in benedictione Domini. Fecite: eis Isaac conum tum, & post cibum & potum surgentes inane iurauerunt sibi mutuo. Dii visitque eos pacificet aac in locum suum
Deus Abraham & inus Nachior iudicet inter nos, Deus pa- -3LDitis eorum. Iuravit ergo Iacob per timorem patris sui Isaae,imiliolariique victimis in monte, vocavit fratres suos ut ede- ent panem.
ploratores esti, ait Ioseph fratribus suis venientibus in u.
ιξ yptum pro emendis numenti iam nunc experimentum estri capiam: perciliarem Pharaonis non egredimini hinc do-zec veniat si ater vester minimus. i 'cuire pondit Ioseph scilicri Iacobὶ morituro petenti vi K - ὀr condatur in sepulchri patriam suorum &no ii AEgypto ubitos herat princeps ego faciam quod iussisti Sille, iura ergo ii quis mihi, quo iurante adorauit Israel Dominum conuersus ad la tuli caput. Id in Cap. so. s. habetur. νT 'it Moyses ossa Io eph secum eo quod adiurasset filios Is. . q-- u ' , dicens, vi litabit vos Deus ei ferte Ossa mea hinc vobiscum. Nun assumes nomen D mini Dei tui in vanum: nec enim λ DU Mntem habebit Dominus eum assump:Erit nomen Donuni 0 iseisi ustra. iusiurandum erit in medio ouod non extenderit manum ad ζ p irm 1 roximi hui: suscipietque Dominus iuramentum S ille res
pon ere non cogetur. Omnia quae dixi vobis custodite. & per nomen externorum , a Pe0ium non iurabitis neque audietur ex Ore vestro.
opima quae iurauerit S protulit it labijs suis , t vel maliquid νη- - isieret vel bene. 5 idipi uin iuramento I Ierinone sit rauerit' itaque poli ea iacelluaerit delicti ι .uum,azar p nitentiam
486쪽
Dominum Deum tuum timebis, de illi soli seruies ac per nomen illius iurabis Cap. . s. cap. Io. 2C. Dominum Deum tuum timebis, & ei seruies,ipsi adhaerebis iurabisque in nomen illius. Nunc ergo iurate nubi per Dominum, ut quomodo ego feci misericordiam vobiscum, ita & vos faciatis cum domo p tris mei, detisque mihi verum signum. Duobus autem vitis qui exploratores missi fuerant dixit Iosue, ingredimini domu in meretricis scilicet Iaab & producite eam de omnia quae illius suut sicut illi iuramento firmaris.
Iosue. 2.12. p. c. 22.e q. s. II. Fecitque Iosue cum eis id est Gabianitis pacem de inito se
dere pollicitus est ut non occiderentur principζs quoque multitudinis iurauerunt eis. Ne intraueritis ad gentes, quae inter vos suturae sunt, iuretis in nomine Deorum eorum & seruiatis eis. & adoretis illos: sed adhaereatis Domino Deo vestro quod fecistis usque in diem
Iurauerunt fili j Israel in Maspha dc dixerunt, nullus nostrum dabit filijs Beniamin de filiabus suis uxorem ia. Elias enim nos ras eis dare non possimus constricti iuramento & maledictione qua diximus, maledictus qui dederit de filiabus suis fi-lijs Beniamin. - . Viri Israel sociati sunt sibi sauth in die illa, adiurauit autem '''saul populum dicens, maledictus vir qui commederit panem usque ad vesperam donec ulciscar de inimicis Quare peccas ait Ionathas Sauli a in sanguine innoxio, interficiens Dauid qui est absque culpa t Quod clim audisset Saul. placatus voce Ionathe iurauit: vivit Dominus quia non occidetur. Cap. 26. et . Cap. 2, 3 q.
Iurauit ei Saul scilicet Pythonis in Domino, dicens. Viauit Dominus quia non eueniet tibi quicquam mali propter hane
a .Re . 3. 33. Cum venisset uniuersa multitudo cibum capere cum David, clara adhuc die, iurauit David dicens . Haec faciat mihi Dominus & haec addat si ante occasum solis sina io patiem vel ali-
487쪽
ud quicquam . . Nunc igitur suge & procede ait Ioab Dauidi lugenti mor- cal. istem fili j sui Absalon)Sc alloquens satisfac seruis tuis, Iuro enim, tibi per Dominum quod ii non exieri 3, ne unus Quidem reman-1hrus sit tecum nocte hac & peius erit hoc tibi quam omnia mala quae venerunt super te ab adolescentia tua usque in praesens.
Vade ait Nathan Bersabeae & ingredere ad regnum David 3,RT ω α dic ei. Nonne tu Domine mi rex iurasti mihi ancillae tuae dicens, quod salomon filius tuus regnabit post me, Sipse sedebit in solio meo' Quare ergo regnat Adonias. 29. Vocate ad me Bersabeae, quae cum fuisset ingretia coram Rege Ide ste- tisset ante euria. iurauit Rex: Nait, Vivit Domanus qui eruit animan mea in de omni angustia, quia sicut tibi iuraui per Do- minum Deum Israel dicem, Salomon filius tuus regnabit post me & ipse sedebit super solium meum pro me, sic faciam liodie. 34. &rnxit eum in regem super Israel sadoch Sa- cerdos & Nathan propheta. Cap. 2. 8. Si peccauerit homo in proximum suum & habuerit aliquod p. r. 3r. iuramentum quo teneatur astrictus: & venerit propter hara- mentum coram altari tuo in domum tuam, tu exaudies in cae-lla, de facies de iudicabis seruos tuos condemnans impium de reddens viam suam super caput eius, iustificansque iustum de retribuens ei secundum iustitiam suam. Idem verbatim habe
Haee mihi faciant Dij dixit Iesabel contra Eliam prophe- cap. Is. Miam & haec addant nisi hac hora cras posuero animam tuam sicut animam unius ex illis. Iurauerunt Domino voce magna viri Israel in iubilo, dein x.Paral.r i clangore tubae & in sonitu buxinarum, omnes qui erant in Iu- da cum execratione: in omni enim corde suo iur. uerunt de in voluntate quesierunt eum& inuenerunt. praestititque eis Dcminus requiem per circuitum. Cap. 36.r3. Surrexit ergo Esdr s &adiurauit principes sacerdotum d N.EI .ro. e. Levitarum,& omnem Israel, ut facerent secundum verbum hoc
Designantur qui foedus initum signarant quo polliceatur S, F r. io εiurant se seruaturos uniuersa Dei praecepta. Vivit Deus qui abstulit iudicivin meum & omnipotens qui ad Iob. amaritudine adduxit anima mea, quia du superest habitus in
m ci spiritu; Dei in naribu incirino Qquetur labia mea iniqui
488쪽
IvR ARE. tatem, nec lingua mea meditabitur mendacium. Ualim i . q. Qui iurat proximo suo & non decipit, qui pecuniam suam non dedit ad usuram, & munera super innocentem 'on accepi 'scilicet, habitabii in tabernaculo tuo Domine. a Q. u. Innocens manibus Ic mundo corde, qui non accepit in vano animam suam, nec iurauit in dolo proximo suo, hic accipiet benedictionem a Domino di misericordiam a Deo saluta. ii suo. Rex vero laetabitur in Domino, laudabuntur omnes qui iurant in eo, quia obstructum est os loquentium iniqua. Gad. ὀῖ. Dil posui tella me tum electis meis, iuraui David seruo meo usque in aeternum praeparabo semen tuum Psal, ' . it. Illi non coῖnouerunt vias meas,& iuraui in ira mea, si introil unt in requiem meam. Ps. Io I. 9. Iuravit Dominus di no poenitebit eum,tu es sacerdos in aeternum secundum ordinem Melchisedech. Iuraiiit Dominus exercituum dicens, si non ut putaui ita erit,& quomodo mente tractaui sic eueniet. vi conteram Amrum in terra ea & in montibus meis conculcem eum, & auseretur ab eis iugum eius, de onus illius ab humero illorum tolletur. p. I9. 13. In nicinetipso iuraui, egredietur de ore meo iustitiae verbum, & non reuertetur, quia mibi curvabitur omne genu de ac Iop. ED I 24. cap. 4, 23 3 9. iurabit omnis lingua. Cap. sicui in diebus Noe istud mihi est, cui iuraui ne inducerem Hiere. q. 2, p. 3, 7 c p. ia. Is. cap. ra. I. P. si ΙΑ. aquas Noe ultra super terram, sic iuraui ut non irascar tibi &non increpem te.
rt iurabit Israel vivit Dominus in veritate & iudicio, id iniustitia, Se benedicent eum gentes, ipsumque laudabunt.
Nuper quo scilicet idololatria tua & iniquitate propitius tibi esse poteiot Fili j tui dereliquerunt me Niurant in hiis qui non sunt dii saturaui eos & moechati sunt,& in domo meretricis Iu
Si eruditi didicerint vias populi mei ut iurent in nomine meo, vivit Dominus, sicut docuerunt populum meum iurare in Baal, aedificabuntur in medio populi mei. Quod ii non audieritis verba haec. in memetipso iuraui dicit Donamus, quia in si ii iid nem erit domus haec. Iuravit Dominus exercitu a per animam suam quoniam reple bo te hominibus quasi brucho & super te celeusina carabitur.
i Grnicatis tu Israel non delinquat saltena Iuda, ct no
489쪽
i v R A RE. Q lite ingredi in Galgala,& ne ascenderitis in Bethave, neque tu.
t rauetiti 1: vivit Dominus,quoniam sicut vacca lasciuiens declia
quoniam iaciat vacca lasciuiens declia i nauit Israel, Sc. Iuravit Dominus Deus in anima sua, dicit Dominus Deus exercituum,detestor ego superbiam Iacob, & domos eius odi, & tradam ciuitates eius cum .habitatoribus suis. Idem habetur. Cay.8 A' Exteudam manum meam super Iudam & super omnes habi- Sops. tatores Ieru lein & disperdam de loco hoc reliquias Baal, &: Domina redituorum cum sacerdotibus, & eos qui adorant supersa. tecta militiam caeli,& adorant & iurant in Domino, &iurant in Mel hom,S qui avertuntur de post tergum Domini,& qui non quaesierunt Dominum nec inuelligauerunt eum. Iuramentum mendax ne diligatis omnia enim haec sunt quae zacha. is odi. dicit Dominus. Nabuchodonos brvictorege Medorum, cumstis regnis impe Iudicb. I. . rare cupiens,nuntios ad ea mittat, quibus absque honore remissis indignatus iurat se id ulturum. lIurationi non assuescatos tuum,multi enim casus in illa, nominatio enim Dei non sit assidua in ore tuo,& nominibus san- ctorum non admiscearis, quoniam non eris immunis ab eis. Sicut enim seruus interrogatus assidue, a liuore non minuitur, ' sc omnis iurans & nominans in toto a peccato non purgabi tui. Vir multum iurans implebitur iniquita δε & non discedet a
domo eius plaga, & si frustrauerit scilicet iuranientum , delictum illius super ipsuin erit, Jc si dissimulauerit, delinquit dupli-
citer, & si in vacuum iuraue: at,no iustificabitur,replebitur enim retributio domus eius. II. Indisciplinate loquelae non asiues catos tuum est enim illa verbum peccati. Iterum audistis quia dictum est antiquis, non periurabis: red- Mailbdes autem domino iuramenta tua.
obis duces caeci qui dicitis; lutcumque periuraueri pencs.1 .is. templum nihil est.qui autem iurauerit in auro templi, debet. 'stulti &caeci ouid enim maius est aurum, an templum, quod sanctificat aurum Et quicumque iurauerint in altari nihil est, quicumque autem iurauerit in dono quod est super illud, debet C ci quid enim maius est, donum an altare quod sanctificae donum 3 qui ergo iurat in altari, iurat in eo, re in omnibus quae super ipsum sunt: re quicumque iurauerit in templo, iurat in illo & in eo qui habitat in ipso, & qui iurat in cado iurat in throno Dei & in eo qui sectet super eum. Hebr. capi 6.13. Homines civ rei maiorem sus iurant, ct Omnes contro-
490쪽
II n 3. I. regis, neque per caput tuum iuraueris, quia non potes unum capillum album facere aut nigium. Sit autem seimo vester est, cst. non, non, quod autem hiis abundantius est, a malo est. Ante omnia autem fratres mei nolite iurare,neque per celum, neque per terram , neque aliud quodcuinque iuramentum , sit autem sermo vester est , est, n*n . non, ut non sub iudicio decidatis. Vide peccatMm.
UR A Nτ autem iussi ambo ante Deum loquitur de Zacharia &Elisabeth uxore illius) incedentes in omnibus mandati, di iustificationibus sine quaerela ,&c. Dico vobis quod ita gaudium erit in caelo super uno peccatore pinnitentiam agente. quam super nonaginta nc uem iustis qui non indigent poenitentia. Si ergo vos silius liberauit veri liberi estis. .
Haec quidem suistis scilicet fornicari j idolis seruientes. adulteri, &e. sed abluti estis, sed sanctificati estis; sed iustificati estis, in nomine Domini nostri Iesu Christi, Sin spiritu
Dei nostri. fAccessis lis ad Sion montem, & ciuitatem Dei viventis,larusalem caelestem.&multorum milium angelorum frequentiam.& ecclesiarum primitivoruin,qui conscripti sunt in caelis,& iudicem omnium Deum, & Spiritus iustorum perlectorum, S te- samenti noui mediatorem Iesum,& sanguinis aspersonem melius loquentem quam Abel. Et iustum Lotii oppressum a nefandorum iniuria aut luxuriosa conuersatione eripuit scilicet Deus aspectu enim & ai di tu iustus erat. habitans apud eos qui de die in diem animam iustain iniquis operibus cruciabant. Videte qualem charitatem dedit nobis pater , ut filij Dei nominemur & simus . Propter hoc mundus non nouit nos, quia non nouit eum. I. Filioli nemo vos seducat, sui facit iusti
ciam iussus est, sicut & ille iussus est . Qui facit peccatum ex