Caroli Paschalij Regis in Sacro Consistorio consiliarij Legatio Rhætica

471쪽

dus non solum inutile , & superuacaneum redditum este, sed damnosiam; ac dispendiosum. Non esse facinus hominis amici amico scientem incoinmodare. Et quod ad Rhaetos attinet,

ab uno duobus operam dari non posse; vel eo optimo maximo locupletisibino teste, cuius hoc dictum est Etsi enim is addidit dominis,ea tamen sim

gularitas non minus est amicorum ,

quam dominorum propria , cum multo minus sit . amicorum , quam dominorum. Esto , si huius tantum respectus nulla habita ratio est. Dicebatur, regis nec moniti, nec auditi nomen & autoritatem ab eius foederis conditoribus falio apud communitates Vsurpatam,quit sta accersita hac regij nominis, &autoritatis mentio

ne, ne auribus quidem illud admissure fuerint. Ergo nihil miri esse,si foedus his auspiciis inchoatum , pactum Scictum exin ci genti semper ferales iit. Ne quis dubitet, vix esse, ut non mala

472쪽

principia infelici exitu terminentur Certe ante illud foedus nullam Rhetlicet genti cum vicinis tam periculosς con-

, trouersiae occasionem unquam fuisse. Vna cum foedere emersit arx Motec-chii, &illa soror arcis Mediolanensistractatio, ingentium malorum scat rigo. Ii vera sunt, annon palam est, huius foederis nouatione in eum

dem lapidem impingi Z Hςc quoque fuerunt illa ipsa, quς consilium regis

Veneti senatus prudentiae tunc quidem se dixit expendenda relinquere, antequam Veneti foederis capita sim gillatim excuteretur.Omne hoc negotium tunc Veneto legato creditum,ut id Veneto senatui pro sua fide referret. Neque vero existimatum est , tali re, stricto iure agendum cum iis, apud

quos & pudorem plurimum posse, Mipsos regiae moderationis imitatores fore credibile erat. C term quod inscripto foedere Veneto nihil tunc quidem, propter ea, quae dixi, excussum

473쪽

R Η Α Τ 1 C a 3 fuit, id nunc mihi faciendum duco. Eius ergo foederis capita Carptim pe sequar. Et in iis ea fgnabo, quibus si locus esse pergat, Gallicum foedus edredactum constat, Vt pro superuaca neo, & nullo siti Primo foederis capite mentio fit eius amicitiae, qua Utraque gens Veneta &Rhitica vinciri debet. Altero Rhaeti delectum suorum mili-rum Venetis concedunt, fummum ad hominu millia sex, minimiis ad mille quingentos Hae copiς Venetς Reipub: militabunt, nimirum in acie, & in capis patentibus , aut erunt in praesidiis. Obsessae urbis muros machinis decuς sos non superuadent. Mare, nisi trans tus gratia, non tramittent. Venetam Rempub. propugnabunt contra quoμcunque. Quξ duo ultima verba simi illa ipsa, quae Latine foederi sunt insem

rat cum reliqua omnia Italico sermo ne sint exarata.

Tertio sex mille milites rediguntur

474쪽

MDCXI V LEG ΑΤΙΟ ad quatuor millia, quoties integrum

delectum rex rogauerit. Ne proprio, inquiunt, milite Rhaetica gens, cui incumbit cura tuendi suos limites , exhauriatur. IIII Quarto continetur, qua ratione militare stipendium pendi debeat, & qui quid eo pertingi. V innio mittendi milites ratio definitur. Tum dicitur, quae eis, finita mulitia, prςm ia futura sint. - VI Sexto cautum est, ne militareS cΟ-pit diducantur. vii Septimo Rhaebcus miles Venetis prς- fectis iubetur esse dicto audiens. VIII Octauo dicitur , liciturum Rhaetis suum militem domum reuocare, si quislpios aperto bello aggressus fuerit. Id quoties euenerit, Venetis eam pecuniam redditum iri, quam milites

acceperint. IX Nono stipendiorum modus ' conti

netur.

X. Decimo consulitur militibus infirmis.

475쪽

R H π Τ Ι C A. 233Vndecimo expressum est, quid Ve- XInetis incumbat, si militi stipendium non solutum sit. Duodecimo dicitur, tribunos militis X II

res, quibus nomen est coronellis , ac praefectos cohortium, quoS Vocant capitaneos, oportere esse oriundos e Rhaetia. Illos a V enetis, officiales a capitaneis electrum & nominatum iri. Decimo tertio dicitur , liberum XIII fors inter utramque gentem com

mercium.

Decimo quarto dicitur, transitum XIIII copiarum militarium Vtriusque gentis , non distincto in qua gente sint lectae, per Vtramque ditionem fore liberum , seruata, nimirum, ea transeundi specie, quam ea Respublica praescripserit, cuius concessu transitus usum

patur.

Decimo quinto statuitur , Ut XV utriusque Reipub. arma opponantur

ei, quisquis ille futurus est , qui illa transtum sibi molietur , si alterutri

476쪽

MDCXIV LEGATI

hostis fuerit. Aduersus hunc utraque coniunctis & animis, & viribus com sistat. XVI Decimo sexto Veneta Respublica Rhaetis adesse,eisquenecessariam opem ferre tenetur aduersus eum, qui eos aperto bello lacessierit, dummodo Rhoeti sibi ut subueniatur,petant. XVII Decimo septimo Veneta Respublica Rhςtis,quoad foedus fuerit, pendere tenetur sexcentos super ter mille

coronatos aureos annuos,&bellica tommenta , quos vocant mos chelos quinquaginta annuOS.

X VI II Decimo auo cuiuis Rhaeto licet, utrius religionis sit, libere comme re per ditionem Venetam , nullo nec metu, nec impedimento Inquisitio nis. Ita tamen , ut nec se loquendo, nec disputando prodat. Nullum item librum, cuius letiione, & usu interdictum sit, circumferat , neque qui quam contra religionem catholicam admittat.

477쪽

RHAETICA Decimonono cautum est, Vt atro- X IXcium criminum reis neutrobi sit asylum, aut receptaculum. Qiun tales ii uicem tradantur.

Vicesimo utrinque libera triti ci ev x xportatio, & inuectio usque ad certum modum permittitur , quamuis illud triticu in extera ditione coemptum st. Vicesimo primo sali pretium statui- Ιtur, siquod e Veneta ditione in Rhetet, cam Vectari contigerit. Vicesimo secundo foederi terminus XXII definitur; deque eius continuatione agitur.

Vicesimo tertio forma iudicij expri- XXIIImitur, ubi quidpiam dissidii inter

utramque Rempub. ortum fuerit.

Vicesimoquarto forma iudicij cont, XXIvnetur, quoties quidpiam iurgij inter

priuatos utriusque gentis homines e literit.

Vicesimo quinto dicitur , eorum XX v quae hoc foedere continentur, effectui nullo praecedente foedere inve

478쪽

MDCXIV LEGA Τ Iocessum iri . Tum illud, Donec hoc foedus manebit, neutri Reip. liciturum alii foederari, & adstringi iis pactioni bus, quae alteri detrimento esse pos

XXVI Vicesimo sexto Rhaeti excipiunt omnia foedera, pacta , & Conuenta, pacem perpetuam, ac temporariam,' quae 'sque ad eam, diem fuerit. Ιis hoc foedere praeiudicium fieri nolunt. Haec acta sunt Tauosij die tertia Augusti , Anno millesimo , se centesimo tertio. Nos in hoc foedere ea , quae infra scripta sunt, signa

I I In altero huius foederis capite duo aduertimus, quae intendunt se in Gai dicuire 'saedus aduersaria. Si enim huic promisso Rhaeti satisfecerint, simulque patriam necessario praesidio firmarint, ubi regi suus delectus fib . turus est Θ Nemo gnarus eius regionis inficias ibit , Rhaetiae aduersiis exterhasn vim praesidio firmandae

479쪽

haud minus hominum sex millibus relinqui oportere. His adde sex mi Llia , quς Venetis Rhaeti se' missuros pollicentur. Iam conficiuntur duo decim millia. Quis, praeter hanc manum, delectus inde Clauenam.Valbtellinam Bormium excipis in educi potest, nisi exiguus, & infirmus, certeis,qui in acie nihil momenti semirus sit 3 Annon hoc solum foederis caput manifestum facit, Veneti foederis co ditoresVenetae Reipub nucleum seposuisse, ut regi, aliisque foederatis put

mina relinquerent 3 Sane uniuersi nominis Helvetici,quod & Rhaeticum,S plerasque alias ciuitates complectitur, maximus delectus, qui regi ex foedere suppeditatur, est hominum sexdecim millium.Et una Rhaetia Venetis mittet lex hominum millia λ Nimirum, rem

omnem ad hos calcul OSvocamuS,quos

iamdiu subductos constat, Triuris se derum quae est uniuersa Rhaetia, eam rationem esse, quae est trium pagprum

480쪽

MDCXIV LEGATIO

Helveticorum, non maximorum, & potentissimorum, non item minimorum , & infimorum, sed mediocrium. Helucticis pagis adiice foederatas, de pagis intermistas ciuitates, Ursellas, Rapisuillam, Sangalli abbatem, &v bem, Valesios, Miletius am, Nouum castrum cum proximo Valengino,

alios. Pone sane, horum omnium rationem esse eam, quς est quinque pagorum. Iam conficiuntur octodecim pagi. Quotam huius tanti corporis partem Rsaetos esse dicas, nisi sextam 3 At non tanqua a sexta ,sed propemo- . . dum ut si Rnaetia sit altera par.totius nominis Helvetici, uni foederatorum suorum pollicetur delectum sex millium militum. Qiram aequa proporti ne,si Veneti foederis conditores attendissent, nee se tam largiloquos, nec tam largificos eius quod praestari non potest, praebuissent. Pro modo copiarum Rhaeticarum suum militem taderatis polliciti essent. Re omni parcius