장음표시 사용
291쪽
lolaustrat. ii Praecedens harum in trique .
292쪽
Mediantium duarum ΠMed. vi Sequens.
In humero in ro. 6l In humero dextro.
In armo Dustro. 8 In scuta quatuor praeced. boreal.
ylaustrat. ol Reliquarum duarum in summita e scuti.
is Media. L l Sequens. uel In brachio dextro.
i ci In dextro cubito. In extrema manu dextra.
a 2 Anteradensba σί in dorso equi. ra In lumbis trium sequens.
26 In dextra coxa duarum contiguarum praeced.etri Sequeus.
28 In pectoresub ala equi. et 'l Sub altio duarum praeced. 3o Sequens.
3M Iucauo pedo dextri. 3 et Insura.
3 Insummo dextro pede prio M. 3 6 In genu sinistro.
293쪽
CORONA , ERIDIO.. ii med. ad ambitum australeui foris.
294쪽
'S' queus hanc.' Sequena hanc antegenu Sagittarij. 6l Boreal. in genu. t Boreal. 8 Magis ad boream Pergeus. si In ambitu boreal. duarum sequeus. ol Pracedens. ii Exinteruallo praeced. hM. al Hanc avrecedens.
lis rem extrema aquae. et an capite trium praeced.; Media . aut Sequens. t Quae ad branchiam. 6 In stilia australi ais dorso. t In aluo duarumsequens. 8s Pracedens.' In septentrion seque, trium. o Media
i Praecedens. at in extrema cauda.
295쪽
mico Geometrico liber. In quo multa quae ad Ge graphiam , opticam Geometriam, & Astron miam utilissima sunt, demonstrantur.
Ioachiim Polite ab actis inclytae cimitatis
Antueviensis, in commendationem operis ad Lectorem .
QVi coeli varias, Lector studiose, figuras,
Et varios motus tradidit atque vias, Qui stellis proprias secreta indagine vires Natura haud uno scripsit inesse modo, Utque suos peragant errantia Sydera cursus, Vnde homines vitae commoda multa trahunt: Idem praeclarum Radisnunc prodidit usum Gemma, sagax Frisiar lausq; decusque suae: Gemma vel Eoo quouis preciosior auro, Qua vel in Esthraeo est fulgida gemma mari, Dignus,lydereum postquam patefecit Olympum Scriptis, lucida quem sydera ad astra vehant, Vt i ferox radijs Solis Iouis ales acutis Exponit pullos aestu agitante suos, Quos lucem qui ferre queant,agnoscit: illos Qui fugiant radios praecipitare solet: Sic semel huius erit Bad ij cui cognitus sus, Et sciat arcani quidquid in arte latet: Crede mihi, coelum, terras, *dera cernet. Quicquid cin toto funditus axe latet Describet totum cunctis nationibus orbem, Quaeque prius fuerant in uia,nota dabit. Ergo,age praeclarum Lector,ne sperne libellum, Qui tibi tam magnas conciliabit opes: Sed lege, structuras Radij metire fideli Iudicio &memori cuncta reconde sinu.
296쪽
D. Petro Fernando de Corduba oe Figueroa,
Vemadmodum earum rerum, qua naturaim nib. subdita μη thrbus,ortus atque interitus contraria demonstrantur a rectephilosophatibus causa: ita νidetur inibiPrinceps Illustriininciues ima esse
casto cur nunc bo passim artesiiteraque humaniores oreant,geant, ct excolantur: nsnciero qua sepultae iaceant, ae plane uegigantur. Equidem saepe mecu praeterita reuoluens acula hominumqivaria des seria, non possum is mirari tantam rerum mutationem idiuer talemaud longe a Christi Seruatoris nostri natab Vim summis conatibua omniu. tiu profeshres ex aqua contendere ris sunt ad eruditionissastigia ad quae qua prope attigerint,doctioribus iudicandu relinquhqmbus illud concessum est genjacumen quod tantu ο ficiat rebus aestimandu Diterea quantasucceserit bonara artium obuiuio quanta barbarie facile res ipsa loquitur. P in pro eruditione succreuit inculta garrulitas, pro veri artibus, nuga suppositaesunt. Ouas νbi tenera imbiberat iuuenim , nunquam deinc ad bonam perueniendifragem Jes reliqua erat, ns Hercule quopiamsuccurrente foribino. Demum uo is hisce pol remis mundi temporibus e profundurursum tenebris videm: disciplina omnes reuocari, a quasi dentio nasci. Ego quidem de alijs hau facile iudicauerdisciplinis,qνum in qui bis aliquot triui annos iam in ea teneris unguiculis Medicinam dic qua naturalis Philosophia haud exiguam complectitur partem,se Mathematicas arIes, Ialmaximarum perducant rerum cognisionem. In his tanta vel mea aetates alis exilifacte' permutatio ac diuersitas, quanta est inter umbram ac ipsam rem lumine irradiatam. de Medica arte nihil in praesentiarum dicam,quae hactenus multis inuolutasordibus iamsum prodi ideo)rata nitore Vertim de Matheinaticis hoc loco quia tractamus, verba potii faciam. beo tempore, q Timochares, Eucllides, si ίhimedes, Hipparchus, Mileus,&Pralemaeus primimrbias 'tes in ordinem digesserunt, ct firmisinus corroborarunt semonstratinibus, quatenus ipsi per obseruata potueri iprocedere quotmvenias tuterea qui inuentis illorum aliquid addere voluerunt,non dico potisνunt. Exierunt enim abquot udios harum artium sectatores, qui notarunt quHem aliqmd deesse inuentis a Ptol ao alijs, Urorumperiodisse thesibus, propter obseruaIionis breuitatem praecedentium penuriam. Verum parum measentemia esses it eorum sedulitas, cum tamen maiorem habuerint id faciendi commoditatem quam illi amesigηam artifices Tandem ver nostro hoc saeculo certatim videmus plurimos huic incumbere negesio. Pr semel quavium humavis concessum est animis has artes
caterasque disciplinia perseiant,aut si id fleri non potest,adfastigium periscant Ona tirorum urucupiditatis metinum cavsa sit, haud iniuria dubitari potest. Adygnualiusfuti ordinem immutabilem aliis vero astrorum varios licet concursem quarumsemeti ilia ηο ita multum a priori discrepat Mihil astu ridetur rerucausis propiares indagare,magisque propria quam lectoris animiιm ad tam remota relegare occasiones. Et sientinim Cnorem corpora haec nostra,v sunt ex elementis conflata varie pro illorum istasione quae astrorum motuguibernatur iv arios traduci adjectu atribu vomunqqFctammi pars percellitur: Nunquam l
297쪽
a virasotariis νoluntatem illis subiessam imperiis credere potui. Q mobrem aliat semperamiliarem nobis in huiusmodi rebus causem inquirendam'atrii. Nec scaciorem repperi feci proposto,quam Regum Principumquefauorem studiumque indisciplimas, ct bomines ruditos Honos enim ν dicitur,alit artes. Facileque multisplacet, quodprincipibiu gra- κἀφνiris. Fere eriimst, multistudia sua ac labores eo conferant, qu viderint inclinari incit umamimos. de non, adeo mirum eqsub Barbaris Principibus MDranulis, D. iis sape pessundari disciplinas. Contraqueseuenitibus illis ac promouentibus. orerestudia,
xcel artes. eruesitionem profligata barbarie pagim vigere, in Nin recto esse. Hinc vide-x mea quidem sentenim nostro hoc mundi serito accidere, tuam multis quotidie exurgant ruditi viri,quibus aliud Hibili votis est, quam ut artuum bonarum causci agant, eas exco-int,patiant, o quia fleri potest perflciant sempe quod singulari Dei dono multii exient saecenates prinicipes viri, absque quorumfauore haud facile artium procedunt increinenti. erum enimuero quum hic te Princeps Iastris facile inter primos Lesaraueriis, quit inter uilios armorum strepitus uter rue1 simini orum strages, non desioli Musas ab hoc Marii certamine alterisiimas, colere eoss quos aliquogeneredi ciplina credeba excessere, tua amauitate amicere uaibberalitare promouere quem non auerilitarciteris dura ista ac mi-eranda Marcoduri Ciuitatis expugnatio, cui non il=ectator soliun adera3,sedis medio inrmix per hostium perrumpebas violenter acies quin pacatis in Gheldria rebus reliquum uod dabatur in byberiaistem oris, inter rarios tamen bestorum apparatus,studi, bovarum stinasti artium quem demum non ira fatigauit proxima astariis bestumcto Inuictisi Ca-ar Carolus, cui individuus semper comes, ac tanquamstas adhaesisti achates, mediam pemupit Galliam victorta j comitante pacem nobis νroeramus in multos duraturam annos
σnquisiuit quin prima statim a bellosuccesserit de luteris cogitatio, praecipuas fossicitudo rui medijs vi triumpbis quoque,acini seritam Hremis r unquam Husarum oblitus es Iararum Merit tibi lias meas qualescuns dico lucubratiunculas cum ut tanti nomiiuis cla-itategratia plus conquirant , tum tammi in re mei declarent promptitudinem, nunquam uoad vitalems'irauere auram, intermorituram. Maior ateor tuae poscunt Heroica virtu-
es, nassi in me, ac ressiqηos, qvii in erudiitionis aliqua sunt astimatiiove, humariitissimusto berastas. Verum qua tuli in praesentiarm M stri ingemollienuisDecunditas,pro tua θ)ero qua mirum in modum praeditus es,suscipies humaiuitate. Atque ut confido)patrocinium anquam detrectabis artium Mathematicarum,quibus visus mihi es impensiefauere Certe liqua disciplina non ita mihi videntur egere Patronis, ac Das tutelaribus, atq*ebadequius tractamus. Habenteriιm illaefugulasuas praemiorum stes,ac muri ca promissa, quibus iciis inultos adiciunt, ac detinent: auro cum praeter veritatu inquistitionem, rerumque
1 itionem, nihil qua tu hanars re maxi esu sticiunt mortales, secum adnabant facie conremnuntur, ac rosis negliguutum adeos a paκcissimi perdiscuηratiris egregiathaeanν fauentibis superis patronos sic saiae Diavi AtDv Iti 'oia Rex, multos sua fauore studio excitauit viros his in artibus excel2entes: μαι artes ista illustrauit, ut ob hoc ipsa,agis i lustratus fuerit,quamsi malis hostium casis missibus,ditionem sua terra maris muta vafecit amplius extendisset Ouθἀsi plures eiuscemodi diuino nobis munere concessuif-m Maecenates, magno iam inhonore constituta essentia practari fima artes, di non sinaruixim mortalium commodo: Si quidem rate iucundissimam rerum uliberrimaru cog uctionem, etiam hac pracipue secum aduehunt, quod amimos hominum ab omiui ambitione 9 viritia liberant,quibus pestilbus totus nunc concilimur orbis.Sed dabitur alius debis artibas 'isendi locus, Deo annuente. Iam raso quia passim exurgunt eximi, harum artium calta-ς ,per quει ster est, magnum sumpturas baidiscipuina incrementum: oliuio ego quo ρο-
298쪽
tu modo, conatus hos inuare: nec arbitror inauemfuturum mιum laborem. Quandoquid ιa qua docemus hoc nostro libesto, talia conarisumvafacere,qna maximos adferrepsint vin Astronomia Geographia,nec exiguos in Geometria. Cum enim artes ilia, Astronem in uamoneaeraphia, ab obseruatilis experientia praecipue pendeant, ministrantibus ψartihmetica, Geometria: commodismum visum est instrumentum inicare, quo maxinpar Obseruationum ab magnis auisumptibus, aut molesti, perfici posset. Id quod stiboe syonomica σmmodissime fieri posi mihi videtur. Quoino totum 2 aelum. i. globum metiri lice miro compendio suo fletarum Mauria, lavetarums motus exactine explarautur,atque reia Mixit Descripsit Rassio totum qui gentibus Orbevi: Ita rere hyadio Mathematici totius orbis situ magnitudi em, elii meatu describent Radio ct sugentia θdera dicent ut idem Virgilius praedixit. Qis verbia in repra site ii nostrauisurnium is Db r,auiorum esto iudicium Attigerun quide alij a te nos aliquem huius R. ν sum uerάm ut pace illorum dixerim multa reliquerunt otii ima, ct puti herrima. iis problemata. Ob quae aia nos inductisvinu νι post varia instrumentas arios auctores,hoc susciperemus argumentum. Modsi tibi, Princeps I lustriis gratum fore ιutellexero, ac paucis licet,sed beneuoluartiuin mathematicarum amatoribus.recte collocatam operam meam mihi peruuadebo: conabors malara aliquando adferre. Quod seuper est, precor, ut quam diutissime te nobis incola mem seruet Christus, tuaque omnia
299쪽
Rimo omnium regularitiadrata diligenter polita conficia
tur,longitudine minimum duorum cubitorum: comodior tamen fuer l,si quatuor cubitos aequauerit. Habeat autem
sipis situdinem longitudini sic respondentem, ut non facile curvetur incumbente ipsi transuersa regula Sitq; nrateria vel lignum itidum, vel metaltaria ita expolitum, ut per tota longitudinem eandem seruet regula latitudinem pissitudinemve. Hac ita parata regula,cbnstituatur& altera breuiorenuiorq seredimidia priori,qua deinceps Transuersariu appellabimus, Victruvij xemplo. Quanqua enim licet hoc Tranier sum cuiusuis facere longitudinis, ,raestat tamen ut commodior sit Vlis,longum Radium duplum sesquidecimii esse
rraiamertario. Hoc est,si oblongu Radium in x partes secueris,erit traniuertariu
imilium coplus minus partium Debetq; ao minori diligentia dolari ac poliri,
iter,ut simile ubiq seruet spissitudinem . Verum ut leuior sit,haud inutile fueritenuiore facere transuertum quam oblongum. Sic enim ponderemo molestus no fit,potilsimum si ex metallo conficiatur. Iam vero ut ad diuisionem &partiu incriptione veniamus, ducenda linearecta est in plano,aequalis oblongo Radio Tu er pars eius una aequalis Trasuersario,aut paulo minor,partienda in duas aequas,artes. Quarum deinceps quilibet in is secetur partes aequales,deinde quaelibet starum in alias dece, rursum singulaesia decem,si fieri possit: ita ut totum tinniaterfariu diuitum sit in o oo partes. Dixi autem lineam paulo minorem si ei Glam esse quam sit insiuersarii longitudo, ut utrinque in traiiluersario extentipa :iola propinnulis erigendis Vbi ergo Traniuersarium hoc modo in suas et o oo.3artes distinxeris,extendes easdem partes in lineam super plano ductam, ac tot in cribes partes, quot ipsa capere poteli, modo hae partes singula aequales sintulis, tuas trantvertarium habet.Neq; enim oblongus Radius certum requirit partium iumerum, sed Traniuertario diuit in et ora o partes, extendentur aequales in ob-ongum, prolongitudinisanodo, facto initio ab altero fine Atque hae partes in traque regula sic inlcripta ininupentur,ne deleri possimi unquam Vlus enim ea-um necenarius est, cum ad inlcribendos gradus, tum vero maxime ad dimetien-las intercapedines rerum tam coelestium quam terrestrium.In permagnis vero intrumentis licebit 'namquanque harum partium lubriuidere in io ita ut dimilium Traniuersarijiam constituatur partium so ooo. Quandemum intellectu in o alias disicemantur,si fieri potest. Sic enim perfectius eritopus. Ac poterant siussitere partes istae aequalesad omnem usum Radii,si quis tabulam uesens aru in circuli rectarum adhibeat vertim ne rudioribus demissevideamur,acillis quoq; quia uitantii otii noncst,ut numastuprolixis operationibus vacare posisint. siubiicie
300쪽
mus duplicem modum inlcribendi gradus, ac primum Geometriso artificio.
De inscribendis in Radium gradibus, siue circuli partibus Geometrico more A P. II.
tam,planam acdola. tam habeas, non bre uiorem,quam Radi-
eus est oblongus:eaq; chartis obducitoquo
conaodius lineameta inscribere possis. In ea circa latus oblongius,duc linea rectam ad logi tudinε Radii. Cuius extremitatibus doctrinaedi demonstrationis gratia adscribe literas Α, B. Ex A deinde lineae ductae alia ad rectos angulos incumbentem duc lineam A, C .non minore Tranluetiari dimidio,sed potius longiorem,aut toti parem. Extenis circino ad intercapedinem A, C ex Acentro depinge quadrantem circuli C, D. Hunc quadrantem exactissime partiri oportet in 'o partes siue gradus.,more consueto Accipe etiam circino distantia dimidi Transieriarij, siue ooo particularu aequalium, quales a ooototu habet Transite sarium. Hanc notato in linea A, C,posito altero pede in Acentro, fiatq; notas . Similiter eodem circino posito in B, ad idem interstitium ducatur semicirculus obscurus, ad cuius contanexE,ducaturequidistans ipsi A,B,linea E,F: in qua notandi siunt gradus hoc modo Regulae extremitas altera perpetuo centro A
applicetur, ipsaq; regula ducatur,singuli quadratis C, D,gradus,&diligenteradnottur singuli cotactus regulta cu linea E,F ipsi enim gradus significabunt Radio inlculpendos Ataq; applicato Radio oblongo ad linea E, itavi extremitas ea Vnde partes 'uales incipiunt,eontingat punctum E,facit traducentur gradusi notet in Radium:adscribenturq; numeri denarii vel quinaris qui in E,fi
nientur,vbi. Uo collocabuntur:Initium vero