Cosmographia, siue descriptio vniuersi orbis,

발행: 1584년

분량: 489페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

471쪽

est peris 3 .leuci&l. In quarta plaga, resbondentini gradui et . leue distantia Meridianoru

In eptima,demum procedendo per directum,quousque Polus uno gradu mutetur in altitudine, relpondent directo itineri 8'.leu M. distantiam Meridianorum serunt 8 8 leucarum.

DE CONSTI T VTIONE INSTRUMENTI

huius apta ad quatuor plaga mundi, ventorum vi deseription ς commoda. A P. LXXXVIII.

Abito nunc hoc nautico directorio, sic illud aptabis, ut inferiore lingulasineae Meridiana recta luperincumbat, versatoque iam huc illuc organi plano, dum magneticus index cum ibicripta lineola velut in unum coeat, superest ut hinc egrestas ventorum tractus undiquaque, & in continuum ad Caeli superficiem protendi cogites ipsi te cit:.

singulorum cardinum, plagarum collateralium certiorem fecerint. Quin tenuario. tum iam se tempestati miscentem disicere non artis neque laboris fuerit Erigatur ζζζ. Mζ: equadrati nautici centro stylus ad angulos rectos, &inue tur vexillu,aut aliquod id genus signaculum, quod se partes in omnes nullo negocio conuertat nam quocunq; illud pirantis aurae vis excusserit, opposita semper venti siedes comonstrabitur Signarunt autem veteres totam hanc aetheris regionem duodecim plagis. Quatuor fecerunt ventos cardii les,quod his locis proticiscantur,quibus orbis ta .. quam cardinibus obnixis agitetur. Primus ex ortu Equinoctiali Sublbianus spi Quia V ''rat: dexter Subsolano, Vulturnus, Graecis Caecias ac Hellespontus di tus,ortunobis Assiiuum teriminat Eurus ad sinistrum concessit, siue ortum Hybernum, tres omnes Orientales venti atq- cuignis elemento primam sibi adfinitate vendicat, eius unice naturam referunt,nisi quod Vulturnus magis ad frigidum temperametum,Eurus ad humiditatem propendeat Auster Meridianus ventus calidae humidaeque qualitatis, dererum sibi arq; Orientem verius Euroaustrum,uel Euronothutenet. Alterum eius Occidentale latus claudit Lybonothus, quem Austro africudicunt omnes aeris ingenio praedicantur. Occidentalis Zephyrus aut Fauonius, pari stipatus satellitio, dextri quidem Lybis siue Africi Meridiem versus, sinistri Cori vel auri, quos omnes aquear indolis , humidae ac frigida temperatura esse Voluerunt. Terrenus vero Septentrio, Solibus Meridianis ex aduerso stus est cui Gallicus ventus Circius,que Thraciam appellant,a dextris costituitur. Orientatio Aquilo siue Boreas laeuum occupat,Lybonotho recta oppositus, frigidum est ac temperamento siccum,quicquid his partibus opponitur.

UT SCIAMUS SUB QUO PARALLELO,

aut Caeli climate versemur CAP. LXXXIX.

472쪽

GEMMA FRISIVS DE

onstruatur imprimis Climatum ac Parallelorum Tabul ex ratione diei maximae sic ut unumquodque Clima ab altero dimidiatae horae distet excesssu sive 3 o partibus parallelis per horarum quadrantes dirimantur, in dierum maximarum diaphora. Vnde per doctrinam et Cap. eius conficiundi calauli sit se paradigma. Latitudo siue eleuatio Poli.

Finiso Sextus. 27 a ci

Principium 4 Per

Medium Rhodum.

Finis DecimuS.

Principium s Per

Medium Romam

3 Principium o Per

Medium Pontum

Finis Decimus quartus.

Medium Riphaeos

Finis , Decimvi septimus.

473쪽

ASTROLABO CATHOLICO.

cognita iam vero Solis altitudine Meridiana, eiusq; declinatione in parallelis circulis,ex primo dexto Cap. disce&loci praesentis latitudinem fiue eleuatione Polarem per doctrinam septimici vel si noctu faciendii sit iter, una opera atque industria ineratur altitudo maxima alicuius stellae,eiusque locus in zodiaco nasi Horirontalis prinatim linea AEquatori applicetur, apex

O MI Cursiorius ad altitudinem stellat in extimo Meridiano

T supputatam di deinceps vero transferatur HoriZ6ntalis linea,dum digitus Cursorius incidat in parallelum stellae, monstrabit illa 'oci latitudinem a Polissupputanda in maiori circulo non secus atq; in Solis conjderatione docuit Pater. Persipedia itaq; Polyeleuatione in tabula praelibata querito. Cofestim laesi terretq; tractus demo strabitur. Quod si vero exacte no reperiatur loci latitudo in gradibus sicliptis,coserendisiunt numeri utrinq; lainiores, atq; hos inter locus inuentus est reserendus.Licebit vero ex Patris institutione Climata iainae ab AEquatoris circulo usiq; ad Polos disipesicere, sed veterib' mos fuit a tertio quartove parallelo primi climatis initiu dare, nec ultra Thγle Egredi cos euerui.

DE AURORA SIVE CREPUSCULO, FOTv-plex sit,&quis eius definiendi modus. CAP. XC.

Repuscula non sisto diei exortu definiuntur sed etiam cupedetentim cepit evanescere. Sic ut sipacium ab occasu ad intempestam noctem, vesipertini crepusculi mesura iudicet uti quod vero temporis est ab illo, quo Radij primu Solaribus aer incanduerit,ad Phoebi ipsius Nortia, pro matutino Crepusculo ipla, Auiora censieator Modus vero viriti iuncti vestigandi talis est. Obvertatur Horigontalisam as ut Cursorevolum Australem spectet atq ita collocetur ad loci

eius dimetiens cum

tui latitudinem,siue eleuationem Polarem Deinde octo decem ursioris gratadus in ipsius dimetiente a centro stupputati applicentUr mltermino ad parallelu Solis ac sedulo obserua,quaenam horaria linea percontactum Curioris cum parallelo protendatur ea tibi insiuperno ordine matutini repusculi mitium patefia ciet in inferiori vero horam linea,dabitur ,esiperim ternamus nac1us mitium est ab occa Q.Vna etenim horae linea paris Crepusculi limes es inedo tu differe

Aῖstiuo Solstitio primis radiis albesstexe caelum, hora noctis primi δ' .m1,Nec sese toti Oceano coponet dies, te hora ad latitudine vi gra. iii dagatio fiat. Sole vero per Capricorni Tropicum incedente, pira lignostris extundit hora 6. mane& .sicrup. Desinet vesiper hora trafactis. Et cuY horas somni lucisci pares et fecerint, pandetur Aurora post quarta ac mi. . Velabit & nox hora .mi Quod i Vero duratione, iue utrausim Crepusculi mora stire libuerit, tantu opus est,matutino idificas te Solaris exortus, perooc a ortus intercesseruat illius mora patefactot Similiter pro Vespertinis Crepusculis,

Matutini eropusculi puuinctum.

vespertini

Eaemplum, DuratIouem crepusculi virtusoue iu

uenise.

474쪽

ratio putetur ab Occassi ad plenae nom initium. Neque est quod hic quisqua Au rorae lineam desiderari putet, prorsus enim inanis est , nec non cuiuis fere pro suo δμ ' capite sipputatur.Nonnulli enim tum ensient Auroriprincipium,cum Sol ira bsub Horironte gradus occupat in altitudinis quarta, multi clim in o. constiterit. Opinion a Nos ex Ptolemariri maxime vulgata opinione ira gradum instituimus,seCua-'' - tur'tiitque quo se sua rapit animi sententia.

DE MARIS A GMENTO, ET DECREMEN-

to, Lunae distantia pet Eccentricum ac Planetarum in

cessus forma triplici P. l .

Seendit Pater in libello Cosmographico fieri vici . horam sp cio, bis maris accessum,& recessum videamus. Exoriente enim Luna aestuant freta, ac versius interiora Regionum vasto impetu deuoluuntur, donec eadem Meridianam lineam cotingat A qua dum sese ad occasum recipit, rursius regrediuntur fluctus, plasti deqΗe sese componunt, dum nostris Luna conspectibus abducatur. Hic iterum paulatim siesse tollit mare &altilis undas erigit atquei mo consurgit ad aethera fundo. sed a rnedia octis linea properantem sequitur postremo mare,nec alueo si suo sibi imius effert. Reliquum igitur est ut horam Lunae contem

plemur,habito ipsius in signifero Solis gradu. Nam si Lunae locsi ad alique horupunctor quatuor applicaris in Astrolabi tergin, ilicet Dioptra per Sole extense inllimbi exterioris ambitu hora c5mostrabit,qua Luna tale Caeli stu consequetur,&econtra ex hora proposita, submisso Solis gradu, constabit singulis momentis, in via Lunae ex quo quadrante vertatur Lunaris globus, & ex consequenti quorsum se pontus 20 heth pia ipitern serat. Illud vero annotatu dignum est, Lunam in Apogeo constituta, intend xur vel etiam in superior eccentrici portione, plus facere ad maris concitandos impetus,ob motus triplices minime dii serentes ipsius scilicet Epicycli, Apogae med ij, atq; orbiu qui Augem Eceentrici deferunt. Omnes enim mouetur contra signoruseriem: sed in inferna medietate, ubi motus concurmiat cotrarii, Augis stilicet mediae,& Lunae in Epicyclo hic ad exaugendam undarum mole potentior, quippeque terras vultu propiore perlustret sed in mouedis fluxibus nonnihil iuris amittit. Nec secus Luna in lublimiori Eccentrici parte, freta secum citatissime corripit: ipsa enim triplici ex ratione per in uersum gi oditur, Epicycli primu vi secus qua caeteris Planetis usiuuenire consi euit deinde motu utriusque deserentis Augem Eccentrici,& Primi Mobilis latione diurna. Sed directa est in altera portione, ictuc. iii l. ctibus Ob Vicinitatem attollendis emcacior, concitan bis non ita. Hinc fit ut duplici nonnunquan ratione terris propinquior fit clim scilicet in Eccentrici medietata descendente vertitur ac simul infimam Epicycli portionem obtinet. Quapropter

incrementis capiundis aqua maxime est oportuna. Ita fit ut&quatuor eri causis

: Dilectu sit Lunae motus Intenor,Πuctus mannos Ocyores faciat. An vero Planeta qui ut recto

... , ni in Q iat signorum ordine, an conuerso,an denique ad stationem peruenerit: ex eo ouati . rum altitudinibus inuenire facile est. Nam si Planetae primu , deinceps stellae fixae altitudinem capias, modo illi Planetae quam fieri possit proximum gradum premat quocunuue etiam Caeli loco sit constitata, deinde post noctem unam atque

475쪽

alteram,obserues eandem stellam fixam,dum eadem sit Caesi regione locata,ac parillipra Horigonte eleuatione tum Planetae concepta altitudo,atq; eius ad priorem differentia,motus qualitatem definiet: nam si non discrepat stationarium dicito quod si prima altitudo Planeta in Orientesipectata sit, ac deinceps minor euadat,Retrogradus est,sin maior Directus. Quoties vero in Occidentali parte via triusque celsitudinem primo perceperis, ac deinceps minor euadat Planeta recte graditur si fuerit inuentussiublimior,obuersaautitur astrorum serie ac sua quasi pvestigia gradum inflectit sied in Luna MDις, που ob veloeitate motus, ut vix tales motuum diuersitates vulgo recipiat. Quinin operandi ratio in eius motu quantum ad altitudinum augmenta spectat,plane inuersa censeatur. Verum quasi tandem Eccentrici medietate Lunaris orbis circumagat, eius ad Solem intuitus esses ta a docet: nam paulo antevi post Oppositiones &coniuctiones, stupernam medie xς β LRR-tatem perambulat inferiorem aliquanto ante,&post tranq; διχοτομον' nam in Coniunctione Oppositione centrum Epicycli tenet Apogaeon, id est, punctumedium supernae portionis. In duabus vero quadraturis, Eccentrici Perigaeo collocatur. Cognita vero latitudine Lunae,scies quantum in alterutra medietate procestent per conuersam 8 propositionis. Nam in Astrolabi facie, Hori ontalis linea stuper quintum gradum ab AEquatore collocetur, nec mora parallelus latitudinis cognitae terminabit, iunae distantiam ab altero Nodorum, a Capite Draconis, si Borea fuerit latitudo a Cauda vero,si sit decliuior Austris.

brica,huius instrumenti adminiculo. CAP. XC II.

Ocuit P.M. Pater ex Globo duplicis horologi genus fabricare, Horologiuquorum Vnius ad Hiri positus excogi rata ratio est alteium bio 'P- tirontali plano adplicari debet. Sed de murali posterior fiat sier u mo, uXta paternam steriem Primultaq, pro horologis Hori=onti 'talis fabrica, ad loci latitudinem in Plani siphaei ii facie constituaratur finitoris linea. Deinceps a centro siue Meridiano recto, externam peripheriam Versius stupputetur in Horirontis dimetiente gradus i . ac gnaviter obsiem ho lineam per hunc gradum recta inc*dentem: .uot enim cuiaque partibus AEquatoris ea distet ab organi centro , tot partium fiet it Meridiei&lineae perhoram primam tranteuntis intercapedo. Similiter pro et hora uia rantur in Horigonte Jo .gradus,&Mendianus is hac transiens uxta AEqi partes, dabit horae a distantiam aduodecima occasium versius alpro radio horetaniae,sipputentur .plo quarta, O . pro quinta, 7 .horigoratis gradus: ac singulis vicibus notato seortina AEquatoris partes comuni Meridiano definitas Habes itaque horarum pacia quinque,sexta autem ut inquit Pater in omni stupera

tiudine i scilicet horologi in plano desicriptum paradigma demus, composito

finitore ad totidem eleuationis Polaris gradus, numerentura centro perdimetietem singulis horis praefinitae partes videbis illico, siue indeximmortani siue inlaeuum couersius fueris, partibus Horigontis ι .res odere 1 3 gradus cudodrante,

476쪽

46 GEMMA FRISIVS DE

seu . . minutis, tanta erit horae post Meridiem primae a linea Meridiei distantia: sic horae 2.tribuentur 2 .grad. s. scrup. in horologi Horizonte supputanda. Tertiae vero I. gra set . min. Quartae .grad. a. minut. Quintae demum horae, intercapedo o grad. δ s. minui continebit.

Escriptus itaq; in plana

superficie circulus quanistaecunq- extensionis vi-lum fuerit, duobus Diametris ad Orthoginum constitutis, in quadrantes dirimatur: ac more communi per nonagenariam diuisio nem,Vel occultis gradibus in uno a si quoq; quadrante procedatur: Diametrasum vero linearum altera per horam noctis,ac die duodecimam insigniri debet: altera per textam matutini vespertini temporis hora dispescet mox ab ho

interualla per numeros ante repertos pro prima hora i i. gra. 5.1n in pro secundari .gra. 9.lcru. Ac sic deinceps dum .horarum sipacia, HoriZoiaris ambitu connectantur: actum

per partes in illo signatas,adplicata amussi,trahantur a centro lineae rectae sitiarum φ -h' horarum limites viqii horae pateant ab ortu Meridiem contendentes, paribus trahantur interuallis linea a meridie versius ortum supputatis. Quanta enim est a s r. horae primae distantia , tanta est undecimae ab eadem Meridiana linea,ac non minus maliisve est Solis ab ortu uinoctiali curriculum inlineam horae septimae quam alinea quintae ad occasius qiii noctialis terminum siue sextia vesipertinam Quin iam completo circulo, si lineae a centro,ac designatis modo par integer dira tibus in oppositam circunferentiam recla proteiadantur, totus naturalis diei circu 'NI, yy lus illucescet Vertim pro Indicis structura ea lex esto, Vt linea e circuli centro eleuetur silpra horaeci et . lineam, sed inclinatio iuxta angulum latitudinis, quem scilicet axis conficit cum Horigontali linea. Numeratur enim ii quadrante aliquo Regionis latitudo, eoq; ac per centrum trahitur linea recta. Equalis enim erit n- dicis ad horam i a. inclinatio, cum angulo illius ad stridianam lineam neq; magni operis est huic tabellam aliquam conformem reddere, ut per eam styli corrigatur eleuatio. Perfectum itaque habes, ac in plano descripti Horologiitypum qui semel ad lineam Meridiei coaptatus, in parallelasuperficiei inuolis reliquo deinceps vel aeui curriculo, temporum metitur discrimina.

tuem Canon eius

DEHOROLOGII MURALIS INSTITUendi norma per Planisphaerium. CAP. XCIII.

Multa

477쪽

Vlta est plani Horigon talis curia horologio murali cognatio: nec alio fere illorum ditferunt diagrammata, qua ipsius plani Hololoth

politione ad emissam centro Solaris corporis umbram,acstv ius lus ii conformatione. Posita enim finitoris linea ad Poli promine pitat,

tia, cui fabricada est horologi muralis tabula applicetur&Cutioris dimetiens, ut recta centro insistat, eiusque silperior pars punctii in verticale demonstrat ac iam in iis Cursbri;

dimetiente numeralitur horarimaspacia, non a centro ipsis Vt precedens canopostulat, s d ab extimo Meridiano Vertus organi centrum non infinitoris linea, lied Equinoctialisci sciritu Sicut prolio primae distantia a Meridie, numeretur E quatoris L .gi ad Pro hos siecunda, 3 o. ac pro reliquis,reliquet interuallorum differentiae, ' scilicψx,ωco. 7 Hic iterum in uniuscuiusque supputationis termoto, in aduerte0dus est Meridianus circulus, qui inde recta promanas ad Cursorem de fuatur ac pro describendiMn plano horarum distantiis,annotandae sunt

sieorsim Curi oris par es, per quas ille Meridianus Viam ad Polos sinuat Actu,non secus quam si, perion capite traditum filii, desicripto initoris circulo, eoq in 'o. aequa pontones di tributo, siqppura, da sunt utrinque ab horae r. linea, siue pias circv idiametro ortum Voccasium versiis, reliquae temporum intercapedines,

ac per signaturas peripheriae, excentroducendzesint horarum lineae. Videris autein omni Regione quae laetitudinem toruat vi graduum constituto Horizonte, exemplum. Cursoris linea iuxta prae sicci pinna regulam , hora: ilicet primae proquari .grad. AEquatoris numerauimus correspDndere 9 grad. 34. min horae secunda 1 .gra. I sicru p. horae tertiis 3 a grad. min. Quartae .gr. 28. min. Quintae 6 gra. s. min. SeΣtae vero linea,ticut in altero horologio cum se . quadrantem utrinque comprehelidit Abiblutum estigitur,ac horis demonstrandis quasi certissimum speculum. Sed ante sie est applicandum muto, ut Meridiei prorsus Obuertatur: atq, ad rectos etiam penἀeat angulos. Indicis aure ea est fatabricandi via, ut in descripto circuli quadrante, numeretur distantia AEquatoris ab HoriZonte,ac in stipputationis finem, a centro trahatur linea recta, iuxtaque huius angulumcum diametro unde incepta est numeratio)erigendus est umbrarum index, atque e centro producendus super hora i 2.lineam De Equatoris eleuatione dictum est alibi, aufertur enim Regionis latitudo exsto. gradibus: ut in latitudine , graduum,esagulus Indicis muralis est y graduum. Sed is Astrolabi dor se,atque Horigontali Catholico statim exinica inspe cstione disicitur 1quatoris eleuatio stupra finitorem , incumbente Dioptra super

horam duodecimam.

DE M RIQNVESTIGANDA DISTANTIA A

vera Meridie,& Solis distarma a Meridie iuxta verticalem Ioci circuluit,aliter qua Pater docuit Cap. ciiij.

Quoties

478쪽

Praxis,

GEMMA FRISIVS DE

Voties si aliqua murisuperficie plana describendum est horologium, idque citra eius adspectum ad Meridiem verum, maioris id operis est atque negoti j. At scire fresgiferum est muri a Meridiano circulo distantiam id est, quantum linea in muri plano,ad angulos rectos constituta, recedat a iuperficie Meridiani circuli,in gradibus id quatoris ortum Vel oc- casium versus id huius instrumenti adminiculos breuiterespiscabere gizatur in muro stylus aliquis orthogonum undecunq; essiciens,eii, te ex filo perpendiculum libere dependeat, aut eius loco in muri superficie re a

trahatur linea. Obseruabis igitur ad emissos Radios serpentem apicis umbram, durecta feratur ad perpendiculum, eiusque lineae unam si prorsus exhibeat actum comita Solis altitudine stupra Horizontem, disce horam praesentem,ac perdoctrinam et '.quantum Sol distet a Verticali circulo , aequalis enim fuerito plani muralis decubitus a Meridie vera, in gradibus Horirontis, quorum in desicribendis horologiis usus est,ad quamcunq; propendentemsuperficiem planam. Verum licebit idem emolumentum ex alia institutione colligas, atque ita cuius cunque tale distantiam semel exploraris, poteris confectum horolog:um quodvis ita gestare liberum ut non semper opus fit adfixum esse parieti sed semel reuultum itemq; Muri .esi applicatum ad superficiem muri planam, horarum licet discrimina tibi commonD x 0i r strabit. Distantiam vero muri a Meridiano circulo Morizontis gradibus licvelli', 'μβεμ ii, iuest, notatu seriem Solis distantiam a Meridie numera, in AEquatoris gra- ' ' : Iibiis ab e esteriore limbo centrum versius . Constituta deinceps Horirontali linea ad loci latitudinem: ex huius distantiae gradu recta cedens Mericianus,animaduertatur qua parte Horizontem feriat, hic contactus aliquo modo, signiri debet. Numerata deinceps eadem Solis distantia in finitoris dimetiente, cui de alteram notam imprimo ea iuxta remotione siti a priore signatura, ostendet Horigontis radias interceptos inter circulum, qui Polo per Solare corpus incedit,& qui a vertice per eundem Solem ad HoriZontem prorogatur A mulli Arabes vocant horum ergo circulorum distantiam in finitoris partibus scortim nota. Deinde persistente sic Horigontis linea adsipice quot illi gradus sint conclusi inter extimum Meridianum,eumque qui per Solis distantiam Meridianam egrestus adsesse recta deducetur: iisque gradibus, circulorum Intercapedinem ante repertam

adiice, constabit Soli distantia per circntum verticalem loci tui silue Horizon - . t. paretes cui quidem aequalis est muri decubitus eadem resipectus habitudine Ea 'ri' hq φρ en in Hypotriasis est ut murus supra Horigontalem superficiem ad angulos rectos sit constitui sis, atque ita recta in Tenith attollatur. Esto exempli gratia ut hora data Solis a Meridiano circulo distantiam in Equatoris ambitu repererim o. par Angulus dulium ali inbo versius centrum procedendo, ex huius supputationis fine, deducto μ' , 'φ' Horigonte ad latitud Vi obseruo Meridianum ex hac AEquatoris portione pro cedentem, inquam partem finitoris contingat fini notam imprimo deinde nu- in se mero eandem Solis distantiam in Horigontis partibus , atque supputationis ter et minus, iuxta si distantiam a priori notula, significat Horirontis gradus inter- 'μμ', clusios dubiici circulo,a Polis scilicet, vertice loci per Solem vibrato Sunt auteos ut)'' ij si grad. cum semitae Persistente demum Horizontali stupra latitudinis gradus,

usus I reperiri

possit

479쪽

video Meridianum qui per so.partes Equatoris ducitur, reserare v. grad. HO-rirontis cum et O. scrup. haec adiicio ad .gradus cum lemisse, colligo .grad. o. minut. Tot partium est distantia Solis in Horirontis ambitu, per loci verticalem cireulum quare& hanc si eo tempore peripectam habueris, quando murale perpendiculum cum styli umbra in unum coit, habes: muri ipsius conuersione a Meridie per Horizontis gradus. Vnde tabricato plano semicirculari,ipsium in ara H hola partes aequas distribuito. Applicetur eius diameter ad muri superficiem rectam, 'U' ac perpendicularem, sic ut semicirculus etiam cum Horizonte parallelam superficiem repraesentet. Cognito iam semel plani muralis decubitu, quocunque Voles diei puncto. horologium silpra notatum facile dispones ut horam indicet applicato namque Horologis muralis o latere ad muri perpendicularem lineam, alterucircumducatur,donec per tot gradus a sectore diametro praetereat, quot continet distantia muri a Meridie ante repertam . Quantum vero ad Horigontale horologium spectat,eius directio est per lineam Meridianam multis modis inuestigari si uὸ isair litam. Sed ad aequidistantiam Horigontis, componatur huius organi facultate, opus erit quadrante in o. partes diuticu semidiametrali Cutibre,& unico perspicillo super τους - ος lineam constituto . Quadrantis itaque latus alterum ad planam locisaperficiem coaptetur, ac siursim Dioptra vel deorsiam transferatur, dum Solis Radius per foramen immissus centrum recta petat aut cum dimetiente linea in unum coeat. Sic altitudinem Solis repertam annota Actum ad Astrolabum reuerius, veram Solis altitudinem aucupator subtrahe minorem a maiori

residuum erit differentia plani localis a veri Hori ontis sit perficie, idq; in gradibus circuli verticalis. Quare si pro huius dilatiminis ratione horologium pressius seblimiusve libretur, futurum ut tandem finitoris plano parallelum praebeat. Mi ., t '' ''noris id fuerit negocii,si quadranti circumscribatur quadratum,eiush ad latus v- num linea perpendicularis exaretur. Verum haec vulgata sent: lapicidis,figulis,labrisque ignarijs non inaudita.

APPENDI AD TRACTATUM DE DESCENsionibus, atque Adscensionibus partium Zodiaci

CAPUT XCV. Ocuit Pater multa de Adscensionibus rectis atque obliquis in fa

cie huius instrumenti,vel interioretympano perscrutanda Vetrum p teraria pauca, id mihi imprimis desiderari visim est, uti sciamus quata sit adscensio obliqua cuiuslibet partis Zodiaci, in quacunque Regionis latitudine, absq; Adstensionum perspecta Aista Diadis serentia,quialioqui inexercitatis morae nonihilatq; molesti. : ζ ζζ..

parit.Sed eius praxim in hanc cape. In Horizontali Catholico colloca Eclipticae nitiona disis

gradum, vel etiam stellam quamcunq; in Reti notatam, ad Horizonte Regionis terr

propositae, atque sic stante Reti, applica Dioptram Arietis initio,ac numeratim ei queat.bi gradus a sexta matutina usq; ad Dioptram illi enim suntgradus Adscensionis obliquae. Qualiquam autem numeri in limbo hoc ordine adisipti non sint,nemo tamen ita ingenii rudis est, ut gradus ob oculos positos non rectediscernat,cu per Nnii deindes

480쪽

Ascensionudisserentia via facilioli

71 GEMMA FRISIVS DE

decades uno tenore procedant.Exemplum. quaeri quae sit ducensio obliqua s. V me ' grail. Leonis in latit vi graduum. Promoueo itaque o. t. partes ad Horizon tem 'ci partium, uperpossita deinceps Diopera linea stuper primum Arietis gradum in limbo distantiam ab hora siexta matutina desicribit ea est partium et 3. cum triente propemodum.Nam a sexta hora ad Meridiem sint 'o .gradus a Meridie ver,distat 3 3. partibus ira scrup . Ex hoc etiam capite Asicentioni in disterentiam expisicabere. Nam ita signis Boreis stubducitur Asicens obliqua ex recta: In Australibus Accensio recta aurertur ex obliqua, sic relinquitur Ad censionum differentia'

DATA ADSCENSIONE OBLIQUA IN ALI-

qua Regione,cuius latitudo nota est,quis sit gradus Eclipticae coascendens AP XCVI.

iVmera Adscensionem obliquam datam in posterioris partis limbo ab hora 6. matutina,iuxta Solaris curriculi serilem fini Dioptram iungito, cui sitnulatque adplicatHs fue rit primus gradus in Reti descriptus videris ad Horigo te Regionis propositae gradu Eclipticae coascendente AC censioni obliqua adsignatae. Vt,si quaerat quispiam,quotus Eclipticae gradus adscedit Romae cuius latitudo est etlpartium,cum γο.temporibus Equinoctialis.Numerabi- mus 'o .gradus ab hora 6. matutina, iungemusque DiOPtram stupputationis termino,qui hic est 4.hora Meridiei: Ad Dioptram siue ut nunc Vleridianam lineam, deducemus .initium sic in HoriZonte . partium, deprehendemus o. ferme S gradus,siue is . pari. .sere scrup. Haec res in d miciliorum Caeli distinctione usium non mediocrem prae stat.

APPENDI AD TRACTATUM DE GENJ-

turis, partium Caeli directione Primum de annorum mundi recursibus, genesiumq-4 aliarum rerum ut vocanthre uisitione certa Cap. XcVij.

Octrina de Natiuitatibus siue genitalislchematis constitutione,no iniuria sequitur annalium siue Solaris conuersionis conjderatio Fit enim ut nouo cuiusq; anni circuitu, nouae syderum Virtutes peristis energiam corporibus nostris illabantur: ac non lotum humanarsi rem vicissitudo mutetur, sed & aedificia urbes, regna,quin adeo mundus uniuersus aliam, atq; alia per singulos luminarium anfractus,reditusque adsui principia metamorphosim siubeant. Unde reuolutionem annuam instituturus si sis huius organi adminiculo, lociis Solis, que in rerum radice obtinebat, extabulis aut instrumento ad amussim est reducendus. Deinde constituta Dioptiam- per horam in limbo repertam, quae rei principiu determinet numeretur secunda

horaiucosequetia ab ipsius Diopere lineal unoquoq; anno dilapsi sy.gr i p. mi.

SEARCH

MENU NAVIGATION