장음표시 사용
451쪽
nitur secatura circo obscuro iani dicto, in L,&M punctis, in quibus LunaeΣistens, initium linemqued sectus h. ibet Demum a duabus intersectionibusvmbrce terra& via Lunaris, circino traducatur semidiametros Lunar, noteturq bis in via Lunari,ut stilat puncta N. O. In altero enim horum Luna prorsiis ingressa est umbram terrae, in altero vero abituto curtu per Vmbram, ad emersione ac-eingitur. Habes igitur quinque Lunas: primam si placet super centro L, quando incipit deficereri secundam ex centro O, quando tota obscvititur tertiam ex E, centro, cum in medio est deliquit. Quartam ex N, puncto, eum rursum illustrari incipit Vltimam in M. descriptam, in fine deliquii. Vnde&spaciaque Luna perambulat inuenimus L, O. ab initio ad inregram obl curationem. O, N. Verbi late gre obscurationis, quam&moram vociant. Hunc etiam O,E scrupula dimidiae morae vocantur. Quas quidem partes omnes circino licet accipere per Eclipticae partes antea factas ac singulas diuidendo per Iuperationem Lunae horariani, habebimus tempora quaesita singula, vel, si placet, totam quoque L.M. quae totius deliquii mensiura est. Nos autem numeris sic ea distinguemus Quoniam E, C. Latitudo Lune 2. est strv.&adiectos rere incidit in L, M. viam Lunae. Quadratum L, C quadrata valebit L E. ME, C. Ergo dempto quadrato E, C. ex qua drato L, C. restabit quadratum L, E perpenultimam primi Euclidis Est autem L, C .aggregatu natemidiametrorum Lunae&vmbre 3 8.scrup. 1 2. secun sed O missis studiose secundis,quadratum L, C. valebit 3 3 64. Hinc dempto quadrato C, E. scilicet g. relinquuntur 3 36o quadratum L,E cuis latus paulbia tinusquam A. valet, hoc est linea L,E. Tanta quoque centetur E, M. linea, itraque complectitur aeque iamlta minuta. Nemo vero hic calumnietur nos,dixisse lineam C, E. perpendicularem ipsi,vi Lunari, cum antea ipsi Ediptice ad rectos eam stru- Nerimus. Haec enim a magnis viris negliguntur. quia nullam sensu perceptibilem aut notatu dignam varietatem inducat. Cognita igitur iam linea L, E. quam β. fere scru . deprehedimus, auferemus ex ea Lune: semidiametrum,scilicet in scru. cum ι .lecula. Erit linea L, O. i scru. 8.secuta. fere. QvqVocantur minuta incidentiae Huic aequalis est propemodum linea N, M. dicuntur scrupula repletionis. Subducta demum L, O. hoc est minutis incidentiae ex L, E. relinquetur , Edimidium morq,scilicet 7.scru sci. seresecunda. Quoniam vero motus Lunet horarius erat 3 2.1cru . o. secvn. Solis vero motus horarius et .scm. 2 2. sec. subducto hoc ex illo, relinquentur o. scrup. I. sec. Hqc est nimirum superatio Lunet supra Solem in una hora. Per hanc diuide singulas partesvie Lunebam deprehensas,sic habebis tempora illis respondentia. Vt quoniam scrupula incidenti ierant 1. scrv. 8. sec. diuidam per 3 o. scru. 8. sec. sic proueniet hora Vna cum 2 et .scnia tempus sicilicet incidentis,& itidem repletionis, ut diximus. Sic quoque si minuta moret dimidie, scilicet i . scru i et .sec diuisero per eandem Lune superatione, habeo ex hac participatione 3 3 scrup. horarum tempus scilicet dimidi morae. Vnde tota obscuratio erit unius hore: .lcru. Totius deliqui tempus 3. horarum o .serv. Hoc tempus Simus collegit in suis Ephemeridibus . horarum .ro. scrv. Erasimus Re in holdus . horarum a. lcru causa vero tantet diuersitatis est diuersitas Canonum Solisvi Lunae aliarumque necessariarum.
452쪽
siue uariatio visus,ex caelo deprehendatur ad certam diei horam,regionisque latitudinem.
ηγν ,ese, H ς quκdam nota nobis necessariolunt concedenda nem peregionis latitudo Aocus Solis, hora diei locus Lunae verus secudum longitudinenari latitudinem ad eandem horam Demum ex cap. s. altitudo Lunae ex praemissis cognitis colligeda diligenter, rimul per dorsum Astrolabi per aspectum accipienda eiusdem Lunae altitudo. Si nune hae diue altitudines concordaverint ad minutum D ue,nulla erit visus euariatio in loco Lunae, id quod nussequam euenit, nisi illa prope verticem constituta. Quantacunque vero fuerit ham duarum altitudinu differentia, tanta dicetur esse diuersitas asipectus Lune in cir culo altitudinis. Sed hic opus est exacti sisimo calculo loci Lunae, Morgano satis magno,ad perci piendam Lunae altitudinem. At Vt recte altitudo Lunae diiudice tur, Accipio altitudinem mmmitatis,itemque infima partis easque coaceruatas in duo diuido pro vera altitudine Lunae.Ex qua etiam doctrina diametrum Luni poteris dimetiri.
QUANTA SIT NAXIMA LUNAE VARIA-tio in visu quolibet die, cum illa videri potest.
CAPUT. LXXIII. Ccipiatur ex praecedenti doctrina euariatio Lun in circulo at
titudinis. Deinde in facie Astrolabi in regula horiZontis nume retur Lunae altitudo vera,ab eXtremitate versius centrum: hoc punctum promoue in parallelis secundum euariatione inueniatam numerando pro singulis partibus paralleIorum si tantui scrup. vi in cap. 6 . oes . docuimus. Sic enim horizon in lim- bo maximam Lunae parallaxim ostendet, eadem manente graduum aestimatione Maximam hic vocamus euariationem,quam Luna pro eo stitia orbibus suis,&in horigonte constituta habere potest,ut copiosius cap. 6 3.ε ς pinv docuimus. Exempli causa. Habeat Luna secundum Virum altitudinem 4o graduum: secundum calculum Vero Q .grad. 3 scrup. siquidem altitudo conspecta
minor semper existit altitudine vera. Hic euariatio visus est i semp. Qti erimus nunc maximam,quam scilicet haberet Luna circa finitore collocata. In facie igitur Oroani, in regula horizontis introrsium,numero AO .gradus,quos deinde duco ad 6 stru .m circulis parallelis. Numerando, sicilicet pro singulis paralleloru gra-ὰibus i o. scrv. hoc est promouendo gradum regula ad gradum parallelorum cum una decima 41c regula in limbo ostendit partes cum tribus quintis unius partis. Quae siecundum positam aestimatione valent 46. cm. Atque haec est maxima euariatio Lunae tu circulo altitudiniis qua obtinere potest, ea intonstitutione
453쪽
orbium suorum. Nam omnium maxima est cum illa maxime fuerit Perigae a, hoc est tetrae vicmissima. Haec aute deprehelua est unius gradus& trium sei ucrupulorum.
DATA , LONGITUDINE ET LATITUDINE
duarum Stellarum,quanta sit inter ipsas distantia.
CAPUT. LXXIIII. Ocemus hic stellarum, oppidorumque interstitia in plana superficie aeque facile nihiloque imperfectius atque in sphaerica dimetiri. Quod mihi inter pulcherrima problemata vel ptimuim Videtur, magna admiratione dignum. Modus aute sic habet Accipiatur persubductionem differentia longitudinu ipsarum: cieinde stella qua Australior est, secundum tuam latitudinem statuatur in extremo Meridiano,faciei in parte sinistra,quae per ducitur. Ab hoc Me ridiano numeretur in AEquatore dixterentia longitudinum, in circulo horario, siue Meridiano per locum hunc transeunte, statuatur secundum sitiam latitudinem altera stella. Post haec regilla horinontis sitio fine applicetur priori stellae in extremo Meridiano nota , simulq; apex brachioli ad notam alterius stellae ma gis Boreae obfirmetur.Iam stante Cursiore traducatur horigon ad Polum sic exactissime habebis a Polo usque ad brachioli apicem, gradus distantis quisitae. Sit in exemplum Cauda Leonis, Arcturi clarum sydus, inquiramusque horustellarum interstitium.L gitudo Caudae Leonis est init. V .part. I. sicru. hoc est, ab Arietes s. pari. et .scrup.Longitudo Arcturi est 19 Z.part. I. sicru.ab Ariete.Ergo per deduclionem minoris a maiore, colligemus dii serentiam longitud1num 3 .part. 3ο.sicivp.Latitudo Borea Caude Leonis est i 3 pari. o. cm.Latitudo Arcturi 3 .part. 3 o. sicrup. similiter Borea Iam latitudinem Caudae Leonis in Meridiano lupputo, in sinistra parte ab Equatore ursiam,atque eo promoueo horizontalis regulet extremum. Deinde numero inaequatore 3 2. partes cumlemisse, longitudinum differentia, atque in circulo horario per hunc locum tran seunt numero latitudinem Arcturi Di pare.cum semisse. Ad hunc locum appli- eo indicem, Cursbremque cum indice sic firmo Dernum horigontem ad Polum admoueo,sic Indicem a Polo distare video δ' part co .propemodum sierup Atque haec est distantia stellarum quaesita.
incognitarum distantia accipiatur per Astrolabum nostrum.
CAPUT. LXXV. Am vero etsi stellarum longitudines ad manum non sint,nihilominus absque alterius organi adminiculo colligemus stellarum in-Disserentia terstitia, absque horae vel latitudinis loci cognitione , omissa:ἡάν , μ' earum longitudine atque latitudine , imma cum racilitate Muti. Accipiatur distantia earum horizontalis , nulla etiam habita ratione temporis, aut regionis uudi hoc est vide quantum circuli
454쪽
circuli verticales pereas stellas ex vertice producti in hori te dissideant:id quod fit iacente Astrolabo Accipe quoque utriusque altitudinem supra horiaontem i. i. i. .. eodem si seri potest momento. His acceptis solis mutatis nominibus eadem id eapuis ad erit operatio,quam praecedenti cap. diximus. Siquidem altitudines stellarii erunt ό, etes.' loco latitudinum: distantia verticalium erit loco differentiae longitudinum, ex quibus eandem prorsus distantiam stellarum dcprehψndes. Atqui hoc inuentum tantae est utilitatis,ut verbis id expitinere nequea Hoc enim ingenio tota sphaera octaua facile corrigi poteriti in qua sint multi errores in locis stellarum fixarum. Vnderi motus Planetarum demum corrigi poterut.Ideo non inutile fuerit hanc η ' ξ'μ' doctrinam exemplo illustrare Accepi quadam noctis hola altitudines duaru stet
larum fixarum,quarum abera est in Cauda Leonis altera in Cauda Vris maioris: eratque Caudae Ursae altitudo I. par o .siciv. Altitudo Caudae Leonis 3 r. pari. o. lcmp. Distabant circuli verticales, quos AZimuth vocant o. part 'o scrup. Collocabimus igitur horirontem ad ara part o. 1crup. stilicet ad minorem alii tudinem, quam ab aequatore vernis Pollim numeramus. Deinde in parallelo I part i Q. scrup. quae est maior altitudo, computo distantiam verticalem acceptam Distantiam per doctrinam cap. a s Collocato enim Astrolabo in plana superficie, compo- ta Dioptra stuper diametro Dorit,primum vertitur organum,cionec Dioptra alteram stellarum directe res iciat. Quiescente deinde organo, Dioptra ad reliqua vertitur: sic Dioptra in limbo quaesitam distantiam verticalium demonstrat. Hanc in proposito so .part O .scrup. notaueramus. Qua in parallelo 3 8 .gra Lo .strv. ab initio Meridiani copulo, fini stylum Brachioli adiungo,& constrictis cochleis horigontem ad Polum deuoluo Mox a Polo ad apicem styli pari. - . ferme scrup. conspicio,veram inmirum dictarum stellarum distantiam.
Inquisitionis modus per dogma pr-- cedentiu cap. Exemplum.
Vos iam modos proximis capitibus edocuimus, quorum posterior omnium facillimus est nulla alia indigens inquisitione Capta enim altitudine capitis Cometes,
eXtremitatis cauda: acceptoq interstivio verticalium petcaput caudamQue ductorum, mox per posteriore doctrinam longitudo aude, malaifesta erit. At pro priori modo, requiritu cognitio longitudinis&latitudinis duoru punctorum quorum intercapedo quaeritur. Adnimamus doctrinae gratia,uisto xii Cometae cap. 7 poti rara, Vbi docetur inuentio longitudinis bc latitudinis Cometarum. illic igitur Cometa in Q o.gra. D. scru colligebatur videri, cum latitudine Borea 2 3 pari 2 o. crus'.Extremum vero Caudae eius in Q. ii pari. 3'. scrup .cum latituatne Barea 3part. Ergo regulam horizontalem ad Utudinem inhrem, empe a 3 par et .semp.statuemus. Deinde in parallelo maioris latitudnais citu e r. partium, 'pputo dis urentiam longitudinis,quae est S. p rL. o. scrup. lam igitur Hylum ad hisciocum compono semi-tei Voluoque hinc horipontem ad Polum. Videoque In cicem a Polo di lare per
parallelos et pari ari scrup. Atti haec stiri ad contrebina Cauda Cometes
455쪽
AsTROLABO CATHOLICO. 6DE LOCORUM DISTANTIA RECTA
Vanquam hoc loco sermonem separatnm faciamus de locoruintercapedine in terris, non est tamen ulla operationum diue Prior moduisitas ab ijs quae Cap. 7 . dicta sunt. Nam cognita latitudine duorum locorum culongitudinis differentia, instituetur eadeprorsius operandi methodus,quae isthicdicta est. At quia organi utilitas ex variis operandi modis omnibus pateret, ieritas confirmaretur, nolui tunc altu omittere modu. Quan postorioido igitur duo loca fuerint in uno hemicyclo coprehensa a Meridiano per insitas modu .
Fortunatastranteunte, quo tota Ptolemaei Geographia circunscribitur,numeretur logitudo locorum in JEquatore, asinistra parte faciendo initiu, latitudo inio utriusq; Meridiano, vel Septentriolae versius, vel Austru, pro loci situ, punctulo notetur Ad alterum punctorum Horiz'napplicetur,& notula in Horizonte designetur: quo quiescente, apex styli ad reliquum locu antea designatu obfirmetur. Voluatur post haec Horizon quous' in notula in Horironte notata, apex styli in eunde incidant circulum horarium. Quo facto, numera partes colentas inpunctum in Horizonte notatum, apicem styli. Hae siquidem gradus distantia quaesitae declarant. Et quoniam singuli gradus ad se. German. miliaria aestimatur eisi itawra Mathematicis, aut ad 6O. Italica,&quodlibet miliare Italicum pro . stadijsse propomo. mille passibus cuilibet facile fuerit miliaria 'asius seu stadia colligere. Accipiamus doctrine: gratia duo loca insignia, Romam Italiae caput, &Nurenberga Ger Exemplum. mania insignem ciuitatem. Habet Roma longitudinem ab insilis Fortunatis 1ecundu Ptolemaei obseruationes 3 6 part scrup. urenberga Vero X Regio- montani narratione longitudinem 27. pari. O. scrup. quam quidem longitudine ille fatetur non admodum certam esse: Stofi erus nobiseum 3 3. pari. facit Attamen ut operationis certitudo appareat, temur eade qua ille usius est Latitudo Romae est i part o. strup. pro qua ille a .part. accipit Latitudo Nurebergae est '. pari. o. lcrup. Numero igitur longitudinem uren berget per AIqHatoris gradus I. pari. o. st p. incipiedo ab extremo Meridiano ac in circulo illo versus Septentrionem, quia latitudo Borea est numero '. pari Vo. min.& notulam appingo. Similiterlongitudinem Romae 3 6. pari. o scrup. In eoque circulo horario similiter in Boream, numero a. gradus latitudinis Rome . Quo fac' o, Horta j occisiit,tem admoveo notula Nurenberga contactumq; in Horigonte noto, aut atramε iiDς ve susto, aut mente mox stylum loco Roma affigi. Demum Horigontem cum Cur t. ζ. 'sore sylo circumduco, donec duo haec loca sit uno consistant circulo horario: quo conspecto,numero inter duo puncta dicta, s o propemodum gradus maximi circuli per duo loca descripti quos in miliaria vel stadia, per multiplicatione reducere poteris. Sciendum vero, non referre viri locorum Horizontem aduoluas,
an priori, an posteriori, modo alterum in Hostgonte notes, alterum stylo Cur ris, ut simul possint circumduci Duobus igitur praedictis modis colligitur locorum in seperficie terrae distantia, at prioce cap. γ paulo facilior: clarior.
456쪽
4 7 GEMMA FRISIVS DE QUARTUS MODUS INVESTIGANDI
stellaru ab inuicem distantias C A. VIII.
Ascensionis rectae alia methodo repe rice,
primis quaere ex Cap. '. stellarum declinationes ab aequatore: deinde disterentiam Alcensionum rectarum,aut e Cap. 2 o. aut per obseruationes quotidianas,sumedo tempus quod est ab applicatione unius stellis ad Meridianum usque ad alterius stellae applicationem, ubi sane aliora aestimatur ad ι .gradus 4. minuta pro gradu uno. His collectis operaberis, prorsius ut in Cap. 7 .vel 77. dictum et accipiendo Declina, i modiat tiones pro latitudinibus, Dinserentiam Astensionum rectarum, prodisserentia lonV si '' itudinis Atque hoe artincto potest totastellarum Sphaera exquisite desictita,n-diocri labore.
Positionis duorum locorum, hoc est , in quam mundi partem vel Regionem locus quispiam ab alteroprotendatur CAP. LXXIX.
I loca duo intra Horizontem,quem uniuscuiusque asipectus in terrae planitie sibi praesicribit,collocata fuerint: tum ex alia pecctu ipsis Regionem in quam alter vergit discemus. Collocato siquidem Astrolabo in plano siecundiam mundi cardi nes,dioptram ad locum alterum manente Astrolabo dirigea natis atq; illa in exteriori limbo gradus indicabit, per quos Regionem disces ex sequente Diagrammate, &quantu linea illa a Meridie recedit, tantus dicitur esse angulus positionis illorum uicorii Est enim angulus Positionis ut Mathematice definiamus arcus Horizontis interMeridianum loci cuiusipiam. circulum per verticῆ eiusdem loci alterius quoque transeuntem. Qui etiam distingui tur per linearii Meridianam cuiuilibello ci, lineam per duo proposita loca tranaseuntem. Per hos angulos docuimus describere Regionem quamlibet, in libello. de locorum desicriptione, quem primo libro Cosinographiae Apian adiunximus.
ligatur pro locis extra aspectum postis. Vnde inquam Regionem mundi quilibet locusvergat, ab altero cognoscatur CAP. xxx
457쪽
genere ter locorum sit Orientalior, uter Occide utatior. Hoc aute nunc no Ir' tum datur,eo quod in hac quaestione longitudo triuin loci nota ponitur. Quare si locus uterq; eandehabeat longitudinem, tum nullus erit positionis angulus,ut ex definitione praeced. cap. patet. Verulocus euius logit. maior est,dicetur Orientalion cuius vero minor uerit 6gitudo,is c ollan ii b. ridetallor dicitur. nisi dii serentia illa duaru longitud merit maior siemicirculo , si rata .ue Io,partibus. His igitur cognitis,accipiatur dillatia locoru ex Cap. 7 . dc notetur diligentissime circulus horarius in que caditalter locus no constitutus in P pratis.lo. Hoc enim est circulus Positionis secudi loci a primo. Anguli vero quantitatem cognosces in aequatoris linea,si ab initio sinistro numeraueris partes que sunt Vsiaque ad circulu horariu per secundu locum transeunte. In cuius declaratione repetamus de Roma & Nureberga exemptu, ex A. Cap.instituto. 'rimis colloco Hori εχ. lam.
Tontem ad latit.Ro nextremo eridiano Indice vero ad latitudine Nurebergae,nepe 9.part. 3o .lcru. in circulo horario, distante a primo'. part quanta nimirum est disterentia longitudinu. Deinde circumduco Horizonte ad Polu Arcticum,&index in circulo horario 3 8.cu o.scrup ostendit in partes distantiae. Vnde concludo angulusositionis esse i 3 8. partium. At quia Roma, cuius situ in primo notauera Meridiano, maiore habet longitudine: est ergo Orientalior, Nu- relaberga occidetalior Declinabit Nurenberga a Meridie Roin 338. par. Veris Occidente.Subtrahendo vero hunc numerae semicirculo restanc a partes: habemus angulum,siecundu que Romadistat a Meridie Nurenberge versius ortum.
AN TRES STELLAE IN COELO, VEL TRES
Ciuitates,locave in terra superficie sumpta, consistant in uno eodemque circulo magno Cap. LxXXj.
458쪽
Dmodumpulchraru iucuda est haec doctrina,cum ad nauigationes atq; alias quasiis profectiones tum ad orbis stellati descriptionis emedationem accommoda. Intelligimus hic circulum magnum queuis circulu ad sipherae cetrum secundu spherae semidiametrum desicriptum transieunte per tria pucta proposita Propositis ergo tribus siue in caelo, siue in terra,locis quoru date similogitudines tautitudines,ssiue in caelo Declinationes ascensiones rectae,vel deniq; verticalium interstitia altitudinesq quae omnia eandem,Vt in proximis Capitibus ostendimus, methodum habent. Qvqratur per proXimum problema,angulus Positionis unius trium puctorum, ab itero primum ,reliquorum deniq; de areliquo. Quod si duo qua uis cum reliquo eun dem simileve angulum effecerinciderium est tria haec puncta in eo de stare circulo meur id quod Ptolemeus vocat in directum in una recta fine consistere. Siquide ra-d' 'βημφ' tio Optica exigit,ut circuli maiores, eorum partes,vili nee rectet nostro Visixu Ob ο ijciantur. Haec cum sint Mutilia ad stellarum loca examinanda,& ad profectiones
terrestres, exemplo ex ipso Ptolem eo desumpto, declarare non grauabimur. Re Exemplum fert Ptolemaeus e Hipparcho,quod linea recta, hoc est circulus e cauda Vmber loris ad cauda Leonis ductus Jonnectit pr cedentes stellas Plocami, hoc eit,acerti Istellarum obscvnrrum,qua vocant Berenices crines, inter cauda Vr ae, Leoms Q Ueconstitutum Libet igitur hoc nostro Astrctabo explorare ex tabulis nostris Ibef-larum. Cauda Leonis habet longitudinemn i , .gra. 28. scrup. latitud. Sept. 3 i. pari. o. scrup. At longitudo caudae Vris maioris habet M o. gra. 8. nam. Latitudinem Borea grad. Demiime praecedens Plocam habet et ' gra. 18 Latit.Bor. l. part scrup. Primum igitur quero anguluPositionis caudae riga cauda Leonis,ut proximo Cap. diximus. Hunc angulia colligo pari. Ita Vteolligam caudam Vrsiae maioris, ipsi caudae Leonis fere, in Seppentalone tendere secundulongitudinem Zodiaci hoc est, quod linea cauda Leonas per cata dam Vrs traducta propemodia ad Polum Torenices stella,quoiuam in eadem longitudine est cum Leonis cauda, meo de meitcirculo longitudinis, sicilicet&caude Leonis,&cauci Vr . Vnde& tres it ellem eodem sint circulo . Similiter quoq in teriar stuperficie cognoscemus an ioca per: a zz quae iter facimus sint in eodem circulo maiori. Quod si est,rectissima breuissimam
nodosi x v via profectionem fieri declaratur, alioqui per ambages ducimur
Vod Lib. .. Meteorologi macriter disiputat Aristoteles Cometam non esse unam stelligerraticis,id facile obtinet. Verude caudae generatione fatis obsicurere absiluit Putat enim ut ego colligere possum caudam sere fieri ex materiae defluxu, in aliis stellis volantibus, subitoque locum mutantibus Videre licet, cum materia exhalationis per defluxu, quasi in longu producitur Verum non video qua ratione id in Cometis intelligi queat:
459쪽
queat quoniam motus earum lentus est,& sensu vix perceptibilis.Tuin vero tractus ille ignitus, secundu Cometet motum non producitur, sed seres ut nos qui de Oburuati. hactenus obseruauimus perno annos, aca Petro Apiano Mathematico doctiss. ξῆν 'traditum est recta a Sole in oppositam partem a. Cometae capite eXtenditur Verum nunc organi generalis utilitatem ostensiari, doc strinae gratia repetemus praeced. Cap. doctrinam, quae docebit manifeste caudam Cometes directe extendi a Cometa in aduersam parte Solis, quatenus hactenus quidem ab Apiano: a nobis obseruatum est.
Actenus P. M. Patri diuini huius operis cursum cocesseret Superi, atqui maiora fortassiis in ipsis fine praestitisset, nidiata ac inimica Parcarum vis boni tantili mortalibus in-
uidissent. Fuit antem huius Capitis is unicus scopus, ut seopus huliu tria hec puncta Solem, Cometam,d eius extremam co- P M .maam demonstret uno concludi circulo magno, siue quod in idem recidit locum Solis Cometae ad tractus ignitit verticem,unum emcere positionis angulum idq; ea habitudine, ut caudae apex non a Cometa versius Solem, sed in
diuersam potius C eli partem prorogetur nec aliud hoc molitur Capite, quam quo pr.ecedentis dogmatis ius tanquam exemplo apposito magis illustretur. Resumatur verbdoctrinae gratia, Cis metae locus,atqi eiusdem comae, de quibus C p- όώia 47. ac 76. non1υhil habitum est. Vistis ille latitudinem Versiis Borea obtinere a 3. ia' hi ''gra. ac 2 o. scrup. Longitudo iuXta doctrina data fuit in o .gradu, is min. R. cui corresipondent i Q. pari. O. scrup. AEquatoris Atlatitudo caudae versiis Boream procliui orta fuit gradu 3 7. Longitudo i 3 . fere partium AEquatoris, in i gractu scilicet. i. ac O. min. Locus Solis 29.grad. si cum triente. Primu iraque irat ad unicam Comete caudam, alterius dusim reliquorum comparatio: loci nimirum Solis, Cometae. Atqui iuxta doctrinam o Cap. adplicato Hori ontali ad aximia vindi quandoquidem nulla sit unquam Solis latitudo in composito Cursoris apice ad latitudine caude, in linea horaria,quae tot gradibus vltimo Meridiano distat, quot triusq longitudinis metitur diri erentia, video Positionis angulo extendi in sinis grad. ac circiter et O scrup. Si a primo Meridiano percirculos horarios in &quatore putetur ratio:atque facta horum graduum siubductione ex circumferentismedietate,restant gradus I. cin o. partibus ipsam signantes caudistantiam a linea Metidiana solis versus Occasum orientalior enim est Sol. Nec secus si vicissim ipsius Cometae ad caudam suam spectetur habitudo, ac Horizontalis linea statuatur in latitudine a 3 grad. 2 o minui quam Conietatum teporis obtinebat Curseris vero digitus ad latitudinem caudae a. .graduum a Polo
versus aequatorem dirigatur, iuxta eiusdem longitudinis differentiam in circulis 2 In
horariis siupputatam Transsato deinceps Horizontali ad axis lineam,in eundem Solam&co
plane incidet Positionis angulum.Recte itaq; Patericum quoties duo ququis cum EP. reliquo eundem efficiant Positionis angulum , in uno sint circulo magno eriti Kkk 3 Comete
460쪽
. ita, Cometae cauda cum Sole, cometae corpore in unaquapiam linea tecta se ricauda in diuersam Soli partem producatur, quod cuius ob oculos ponere non mogra 40. in testum videbitur.
Circulus Posit. 9Ο.grad. Hegulus o. L it dist. Basilis ei ad C rvetas ara.
Diecimus in hoc sthemate locum Basilisci eiusque tum ad Solem, tum ad Cometam postionis angulos non enim citra stationem tertiam certus potuit Cometae designari locus. Locus itaque Solis, A. Locus Corporis Cometae D. Vertex Caudae, C. Cor St, . Ecliptica, M. Meridianus Solaris, A B. Meridianus Basilisici, F, G. Meridianus per Caudam transiens, H, I. Puncti Orientales, , P. Occidentis, , Linea Positionis Cometae,in eiulciem tractus ignitus ad SoIem A, C declinans ab eiusde Meridiano versius Occasium grad. 7. min. 40. in circulo M,K, O, iupputatis. Linea Positionis Basilisti ad Cometae corpus L E. per gradus quasi quinquet Occidentem vergens a Meridiana Basilisci linea. Ab linea Positionis Basilisci ad Caudam K, C alinea Caudae in Orientem cadens ad grad. a. fere. Circillus magnus per Cors incedens, tangulum positionis eiusdem ad Solem sigilans integri quadrantis amplitudine estiinea M,N. per Solem, Corsi, ex Oletu versus Occasium iniectum atque continuum vibrata.