장음표시 사용
21쪽
DE Dp p INITIONE PRAEMUNTIO NI S. II
sentimus, quia partim in hac definitione praesumtio per conjecturam , adeoque per aeque obscurum, imo certo resipectu idem per idem, definitur, partim ex finis praesium tionis primarius omittitur. Quod si tamen intelligant illi ipsum judicium, ratiocinium judicis vel LL. sive actum judicandi de re probabili, insimulque fidem innuant, quam hic judicandi actus apud judicem gignit, non utique mustum absint a nobistra
Not ab ascardus, de probat. Vol. I. qu. O.
Aliis a praestam ti ab aliquo antecedente ad aliquid sib1 Item eum connexum deductio audit. Recto e quidem meo judicio, modo anticae. adjiciatur, I L. vel judicis probabilis deductio. Infra enim alias praestamtiones LL. vel naturalibus vel civilibus originem stiam debere, alias autem a Judicibus induci ostendemus. Vocem probabilis ideo addimus , quod neces aria inductio 'el ratiocinati non praesiam tionem, sed probationem, inuidem certis11mam ex omni parte abitu tam gignit b).
Not. 9 mantica, de tacit. & ambig. convent vol. 2. lib. I 3. it. I. p. 37.
Not In certis enim prorsumtionibus haud opus est Thomasius, Diff. de praesumi bonit. g. p. m. s. Celeb. Berno ulli Diff. de usu ari conject in
Illam quam nobis exhibet illustris Hubertis c a praesiam Me nontionis definitionem , salva ceteroquin Summi Viri pace, qui Huberi, forte accuratam definitionem sistere haud voluit, descriptione scilicet illius aliqua, pro illo scopo ac fine contentus, haud omnimodo probamus. Ita autem ille Praesiumtio, inquit, est anticipatio judicii de rebus incertis, ex eo, quod plerumque fit, percepta b, Recte quidem ex parte sese habere arbitramur hancce definitionem, quoad priora verba, non item quoad posteriora , quae originem sive genesin praesumtionum ex Viri Summi mente denotant. Quatenus enim dicitur anticipatio judicii de rebus incertis, primo recte supponitur causia finalis, quod scilicet ad fidem, si non omnimodam saltem tamen aliquam judici faciendam, comparata sit praesumtio; secundo sup ponitur, recte quidem meo judicio, per vocabulum anticipationis, praesumtiones aliquando loco veritatum juridicarum esse,
22쪽
esse, earundemque in causis dubiis Vicem sinstinere id, quod in
aliquibus, haud tamen in omnibus, uti infra ostendemus, v rum esse arbitror o . Quatenus autem Vir Summus praesium-tionum genesiu ex eo, quod plerumque fit, repetere vult, eatenus liceat nobis hucusque dissentire. x alio enim fonte originem praesumtionum derivandam esse, definitio nostra siu-pra f. ai. tradita condocefacit. Quodsi enim Paulus Apostolus Q Cretenses appellat mendaces, ideo, quia utplurimum tales sesie commonstrarunt, ex eo soles, semper cin omnibus cassibus individuis , ubi non alia accesserunt adminicula, praesumi voluisset mendacitas singulorum Cretensium, maxime id futurum fuis e injurium nemo negabit.
Not. a Huber, praelech ad F. tit de probat. praesum n. q. p. m. I IZI. Edir Lips de anne 7 in not. Ill. Thomasu Godori edus, in not ad h. t. iii rubr. n. 3I- Noe. b Cosentit eum hac Huberi definitione Oidus, de praesumta occasione cap. . . de praesumi desumi e I Regum 3. cap. ubi praesumtionem conjecturam seu divinationem in rebus dubiis , collectam ex argumentis vel judiciis per rerum circumstantias frequenter evenientibus, disit. Add. Ill Thomasius, Diff. de praesumi furoris s. II. Not. o Cons. Ill. Exe. n. dbmer, in Diff. de collis praesumi. c. I.
Not sis Epist ad num c. I. V. In
R. ii cita Non quidem inficias ibimus, in aliquibus casibus veram Huberiana esse possse hanc regulam, si scilicet nulla alia adsit ratio in contrarium , uti in d. cap. a. X. de praesiumt. si consequenter per accidens ratio, ab eo, quod uiplurimum fit, de simia, fortior di m sit, quam ratio pro contrarii assertione generalem autem essee De re δή p. ollam Hub ex regulam , etiam atque etiam negamus. ine AE A MOGO: Etiam, ut ad casum nostrum redeamus , concedimus quidem Gad, is exi, - 'praesumtionem mendacitatis ob vitam anteactam aliquam ope
e stes 'AM 2 nulla specialis est ratio, ibi etiam nullus sipecialis effectus pro-Γ. 1μs duci potest Primo enim de hujus vel illius Cretensis menda-ι-- citate non determinate constat, secundo, si etiam Vel maxi- 'fi' 'E T renni constaret, nondum tamen determinate de hoc Vel illo casu
23쪽
Not. a Magnifin D. Schops, Dec. 23 I. n. II. Dec. 323. n. 3. seqq.i Add.uli Thomasius, Diff. de praesimi bonit. g. 23. Ord crina art. 2s. 29. I. 37. 3. 4 . ubi insimul notu in illud . . de R. I. in to. tiod nobis contrarium esse videtur, explicatur. Not. b Cone Canet. Discipi morat in append. q. s. 46. Nihilum enim morale etiam est, quod ab agente libero vel absolute vel determinate modo invincibili ignoratur , hinc, quae Judici vel plane vel determinate ignota sunt, hactenus pro nihilo morali habenda sunt.
g. 34. Singularem Iane probabilitatis sive absolutae sive iuridicae ihquihi ui definitionem invenire licuit apud Celeberri Bernoulli ab in in definiti quientem: Usia communi id dicitur probabile, cujus probabi Bernoubi litas semissem perat certitudinis. Si quidem vir celeberrimus ita definitionem hanc intelligat, uti nulli dubitamus , quod, quamdiu res intra meros possibilitatis terminos continetur, in aequilibrio quodam sit, cieque parum rationis pro ejus extistentia adsit, quam contra illam habet nos omnino consentientes tum enim, inprimum ratio adest, ex qua aliquo modo ad actualem ejus existentiam concludi potest , tollitur aequilibrium, adeoque probabilitas Iaperat semissem certitudinis, &ita omnino convenit haec viri celeberr definitio cum nostrampra f. q. data.
Not a Berno ulli, in exed IMI de usu artis conjectandi in jure c. I.
g. s. Stabilita igitur supra f. 8 praesium tionis definitione, Quomodo pervenimus jam adintiae dam ejus consectaria. Supra diximus differat prae cit. 3.), praesiam tionem esse probabilitatem uri dicam, qua-- tenus effectus gigni iuridicos si ve civiles , aut quatenus est pyψ:'Φψψὲ Ioco probationis, vel ad minimum illi inservit. Ex duo statim apparet. 6 Illerent Ia praesumtionis a probatione, quam O necessaria
eant, artificiali, inuidem necessaria. g. 6. Artificial1s enim probatio, quatenus opponitur in artificiali, Quid si proaest, quae ex intelia facti e antecedentium qualitate, const- io artifi-quentia per legitima ratiocinia eliciti inartificialis vero est, citiis ξquae immediate nullo interveniente ratiocinio petitur a qualitate facti externa, e gr. a testibus, instrumentis, iuramentis, confessionibus c. a Prioris generis probatio, artifi-
24쪽
ciali scilicet, a DD. teriam distinguitur in necessariam Jc probabilem cilla est, si consequentia ab antecedente ad consequens sit necessariain plene concludens haec, sive probabilis, quae fit per argumenta non necessaria, neque necessario concludentia quae tamen ultima non limper ad probationem si ricte die dictam referri potest io .
Not a L. ult. C. de probat Lautexbach. Coll. Τheor. prach. it de probat.& praesumi. . . uber, in praelect ad T eod. it. n. 3. Not. b Lauterbach cit. l. I. 8. Noe. o Add. supra I. 22. in noti Quatenus enim probationes inartificiales sive praesumtiones judici aliquam faciunt fidem , eatenus ad minimum adprobationem aliquid conferunt, c, quamvis improprie ad probationem referri possunt quatenus Vero nondum essiciunt rationem sumcieniatem , adeoque probationem proprie talem , eatenus male pro specie quadam probatiouis venditantur. Accedit, quod quaedam praesumtiones sint loco veritatis juridicae , , cum regulam onstituant, probatio vero saltem , ubi Exceptio a regula statuitur , locum habeat, uti infra latius ostendetur , proprie plane non ad speciem probationis referri possint, quamvis quoad stectum loco probationis sint. Add. interim Ili Thomasius, Diff. de praesumi furor. I.
Eiu dige Cum vero probatio artificialis necessaria fiat per argurentia prN nient neces aria, cin quibus fonsiequens ex antecedenti,sv xkψRς scilicet interna quadam qualitate ' necessario fluit;
g. 6. facile persipicitur eius differentia a praesiuintione haec enim argumenta supponit probabilia altim , etiam iuridice talia Oct. 8. hinc non estici plenam probationem, sicut illa, sed aut aliquid confert ad probationem, aut, cum proprie probatio non sit, habet tantum probarionis effectum quendam. S. 8. sctione Differt porro praesumtio a fictione jurisci in fictionibus juris enim oppido falsium a LL. pro vero habetur, corrigendi juris rigorosi ergo vel suadente sequitate ciet). Praesiumtio vero veritatem tanquam scopum .finem sibi habet propositam; hinc licet in fictione falsitas oppido appareat, nihilominus ex disipositione Legis habetur pro veritate quoad effectus civiles, neque ideo probationem admittit in contrarium secus ac praesiumtio , in qua, ut dictum est, finis principalis est veritas hinc, ubi veritas haberi potest , praesumtionibus
25쪽
locus non conceditur. L. 24. L. 29. de probat. b Plures enumerare differentia hujus jam loci non est , hinc remittumus benevolum Lectorem ad Menochium c .
rubr. ad i. t. n. Ι uber, ad h. t. it. lo c. n. 22. Not. ex Menochius, de praesumi. lib. I. u. . tot.
Distinguitur etiam praesumtio ab interpretatione primo A dterpre enim interpretatio circa LL. ipsas versiatur, adeoque pro obje xyx ψης dio habet majorem quasi propositionem syllogi sim practici, praestim tio vero pro objecto habet a sta, adeoque occupatur circa minorem ejusdem propositionem secundo vero interpretatio aut determinat veritatem juridicam, .disponit aliquid, uti Authentica, ab tine non admittit probationem in contrarium, aut versiatur quidem circa pro habilitates, sed absolutas, non uri dicas, I. as. qualis est doctrinalis. b
Noe. a Const. Tanta. 2Ι. in in C. de vel jur enucl. auterbach, Coll. Theor. praci tit de justit. ωjur. . . Not. b Idem Lauterbach c. l. . . Card Mantica, vol. I. lib. I. it. I s. p. 36. n. q. s. inc , , cum habitus interpretandi in JCto requiratur, necesse est, ut principii philosophiae imbutus sit, ait Thomasius, sive, qui sub eo dissertationem defendit Auctor, Ludovici, in Dii de praesumi bonit I. p. 3.
f. o. Disseri porro praesumtio a probabilitate ab Eluta. Primo A fobabIlia enim haec latius patet , cum ipsam Veritatem juridicam sub late absoluta. se comprehendat, 3. 6. illa autem minus in Volvit. f. 27. Secundo disserunt etiam fine ac scopo praesumtionis enim finis specialior est , praecisi scilicet fides judici facienda, probabitutatis, ut inclinet quemcunque ad assentiendum certo modo. f. I. Haec sussiciant tantisipe de Definitione Praesiam tionis jam, ut aliquem etiam Definitionis nostrae fructum consequamur,
ad alia, 'uidem ad Divisionem Praesumtionum. CAP. II.
26쪽
b. a. Diklauutu Inter omne Praesumtionum DiVisiones prima eademque fre-iniuei,, de quentissima est illa, qua distribuuntur in Praesiuintiones Pu-jure juris risin desure, Puris tantum E praesumtiones hominis; a quae
, 'Ps. sipecies irae sium ti facti audit; b quamvis Lauter- .i, bachius duas saltim faciat species, juris scit δε facti, vel ho
minis illam autem iterum distinguat in praesumtionem juris d de jure, Iuris tantum.
a Menochius, de praesumi. l. I. u. f. 6. . iniciatus, de praesumi. P. I. n. I. auterbach, Coll. Theor. praef. n. I. it. de probat. praesumi. q. 3 sqq. 46. Thomasius, vel potius Ludovici, Praes Thomasio, Disside praestimi bonit. 6 p. p. 8. V Menochius, . LI. I. qu. c. n. s. sqq.
g. 43' . Diveru Quamvis vero quoad hanc divisionem plurimi, quantum ς', ' i' quidem es , scio, conveniant, non tamen mihi convenire vu um'signi dentur in significatibus, quos hisce speciebus tribuunt. fieatus q. 1ha. 6hsu Quantum enim ad praesiumtionem iuris tae jure omnessone ortae, sere consentiunt, quod scilicet in hac Leges ex rationibus, praesertim risimilibus aliquid inducant, exclusa in contrarium proba- quoad pr* tione pro vero habeant; a in hoc vero, quod una manu da- βμ' P. hant, altera iterum auferunt; quod in quibusdam casibus-pro-ju . hationem quamvis liquidissimam, ordinaria probatione maiore oontra has praesumtiones uris & de iure admittant, ' adeoque aperte multos castis in I L. expressos, qui proprie ad praesumtiones uris tantum, quamvis fortiores, referendi eranti ad hanc speciem pessime retulerint, annumerantes scilicet praesumtionibus uris de jure omnes illas, quae in LL. aliquatenus fortiores erant, nec ordinaria probatione elidebantur; e adeoque praesumtionibus uris, de jure modo significatum jamjam dictum, quod scilicet probationem in contrarium non admittant, modo significatum praesumtionum violentarum, quod scilicet non quavis ordinaria probatione elidantur, tria
27쪽
CAP. II. D E DIVISIONE PRAESUMTIONVM. I7 a Lauterbach, Coll. d. l. q. q. Menochius , de praesum t. l. I. qu. n. II.
l. I. qu. p. . 3. PacianuS, de probat. l. I. c. II. n. a. oeliiner, Dis s. de coia
lis praesumi. c. I. s. p. g. Thomasius, d. Diis depraesumi bonit. q. 8 p. IO. Alciatus, de praesumi. p. a. n. 3. b Menochius, d. l. l. I. qu. 6 I. n. I sqq. l. I. qu. n. . . I. qu. M. Baeh-mer d. Diff. c. Ι. q. 6. sin. p. Io ubi hunc in finem allega L. . de administr. ut quam vulgo quoque Dres ad praesumtiones uris de jure referunt, inua praesumitur dolus tutoris inventarium nori conficientis, contra quam doli praesumtionem aperte tamen probatio in contrarium admittitur. e Boetimer, cit. Diff. c. I. q. p. p. o.
f. 4s' idem magis adhuc contingit circa significat onem praesiam-Item quoadtionum juris & hominis Cum enim plurimi differentiam uni prN uin tiο-cam atque pecificam harum duarum specierum in eo posiverint, Pii. . 'quod illae, scilicet praesumtiones uris, a LL. expressaein appro 'hatae sint, hae autem hominis scilicet, in I L. non sint expressae, verum a judice demum inducantur, , fieri non potuit, quin haec sententia a multis,in quidem summo ac maximo jure impugnaretur, b hisce potissamum rationibus innixis, quod utraque niti debeat an ratione AEL. nisi sit frivola imo
multae in L. contineantur praesumtiones, quae tamen ab ipsis adversiariis ad praesumtiones uris haud referantur, e gr. mendacitatis, nationis infamis, c. ex L. a. f. et 1 T. de aedilit Edict. nec non, quod castus in I L. expressa saltem exempli loco allegati sint, nec alii similes excludantur, sed potius multae dari possint praesium tiones, fundamentum in solo uremat habentes, quae tamen omnino, quin ad praesumtiones Juris referendae sint, dubitandum haud sit.
a Lauterbach, Coll. d. l. q. ue . 6. multi ibi alleg Menochius', lib. I. qu. b, Beyer, osit ad tit. f. de probat praesumi. celimer d. Diff. c. I. q. q. p. 12. qui ibi citatur Joh. Francisc. Andreoli, controv. for 1oq. u.
Franc Sarnaiento, Sesect interpret. lib. I. c. I. . .
Hinc, ut aliquo imodo satisfacerent huic confusioni, licet IIane oris ipse Lauterba chius asseruis et praestim tionem hominis seque insioneni celeb. alterum ejicere onus probationis ac praesumtionem juris, ir)LV40Visitoi-
castra ua in directe deserere, , terminis quidem prioribus re ali. hil, tentis, hisce novas subinde ideas stabstituere coacti fiant. Sic eoueeptu, enim erudite satisfacit Celeb Dn Ludovici b dubiis supra re pristinos censitis, sed alterando conceptus priores, contra quos objectio nes
28쪽
nes direct te erant. Non enim negat etiam praesumtiones hominis in L. fundari, sed resipondet saltemi, differentiam in eo manere, quod praesium ti juris desiuinatur ex natura rerum in universiam considerata, praesiumtio autem hominis ex specialibus circumstantiis in hoc vel illo negotio occurrentibus, nec non quod praesium ti juris immediate ex Lege desiCendat, nullamque probationem requirat, praesiuintio autem hominis omnino probationem ulteriorem desideret, item quod Dres, quando asserant, praesumtionem juris in Legibus fundari, seque ubintelligant us Naturae ac jus Civile, adeoque Celeb. Ludovici alias assignando differentias , quam quidem allegati a nobis D. Lau-terba chius , ceteri dederant, alias quoque substituit notiones praesinationum jurisin hominis, consequenter in castra nostra transit, fatendo scilicet, hanc non esse genuinam differentiam, quod illae nitantur Legibus, hae vero a solo judicis arbitrio pendeant, item quod illa ex ure in universium desimantur, hae ex particularibus circumstantiis eruantur, imo contra ipsum Lauter-bachium fatendo, quod illae, praesinationes scilicet uris, probarione non egeant, hae ulteriori probatione opus habeant, nec solae sium ciant.
a Lauterbacti, Coll. d. l. q. s. 0 Ludovici Us pract. Dist tit de probat praesumi. Dist.
In effectu Licet enim in effectu omnes cum celeb. Ludovici hasce omno con differentias agnoscant, atque in praxi ita observent, immo con- 'inq*x cedant, nec hominis praesumtionem a Lege ratione disserepare; peccant tamen, quod aliter doceant, aliter autem judicent, in praxi propriam desierant doctrinam, alium tribuendo hisce vocabulis significatum in Theoria, alium autem in pra-Xi ex quo summa oriatur confusio, necesse est.
a menochius, de praesumi. l. I. quos n. 7.
f. 8.13; ἡ χεhui Quod igitur haec Vocabula ab aequivocatione hactenus de nus significa monstrata depurentur, iisdemque sensus, quem illis in effectu
tus eruitur praxi omnes, etiam adversiam sententiam tuentes, tribuunt, re-
'i '' ': ' stituatur; facile patet, cum in effectu omnes in eo conveniant,su,' Ebithys quod praesumtione juris nitantur natura rerum in universium
an considerata, praesumtiones autem hominis his vel illis circumstantiis
29쪽
I9stantiis particularibus , item quod issae probationem ulteriorem non requirant, sed probationem in adversiarium rejiciant, te a probatione non liberent, a proprie hunc hujus divisionis sies ita esse debere, quod praesiuintiones uris instar Regularum uni-
Versiali*m, te autem exceptionum loco sint. Hinc ab ipso Menochio praesumtio juris non illepide comparatur cum possessione, quae scilicet etiam, donec petitorium, sive, ut in analogia maneamus, exceptio probetur, onus probationis in adve sarium ejicit.
a Menochitis c. l. lib. I. qu. 33. . . add. lib. I. qu. 3'. n. q. b Idein lib. I. u. 33. n. 3
Merito igitur aliam, eandemque meliorem, jam recensita, Ideo melio- substituit divisionem praesumtionum celi merus, in qualificata subiti-
sciliceta simplices eas distribuendo, qualificatam dicens, quan i iiii iii dote insimul disiponit, ut aliquid pro Vero habeatur, donec scis .
probetur contrarium, simplicem vero, quando aliquid ex legi timis conjecturis vel a Lege vel ab homine insertur, sed ita saltim ut tantum adjumento sit probanti. ab
a Boetimer d. Diff. de collis praesumi. c. I. q. Io sin p. 3. 4.
Quamvis haec divisio cum priori, qua distribtiuntur praesum ute eum ptiones in praesumtiones urisin hominis, siquidem haec sensi de ori nostro purato, modo indicato, sumatur, nos ora sententia, coincidat con*ixat. Ex hisce jam praemissis patet, in effectu omnes in eo conVe Desinitioni re, quod praesumtio juris rae jure sit, quando judex aliquid piaesumtiobetur, iraesumtio hominis, quando Lex aliquid non praecis sumtioni pro vero habet, sed statuit tamen, ut probanti aliquatenus sit hominisi adjumento, adeoque praesumtionem juris lae jure superare probationem, praesumtionem juris simpliciter talem, minus quidem involvere, sed tamen deficiente plena probatione locum ejus siustinere, iraesiamtionem denique hominis ne ultimum quidem
30쪽
naodo explicata sit genuina lac curata, id quod ex collatione eum definitionespraesula: tionis, supra f. a 8. data, statim p
Praesumtio Dicto enim loco praesumtionem per probabilitatem iuridicam juris de tu definivimus, hoc est per supra f. 7. tradita, quando adest gra-xς 'l' i' probabilitatis, ui minus . rationis involvit, quam
nes refertus probati plena, nec judici ad pronunciandum eadem certitudine
sussicit, qua probatio ex quo statim per se fluit, praesumtionem juris & de jure ad praesumtiones male referri. Cum enim hac plus involvat, quam probatio plena, i ex in ea, rejecta contrarii probatione, constituat, ut aliquid pro vero habeatur, cf. i. praesumtio vero, ex definitione, minus involvat, quam probatio; d. f. si . statim sequitur, praesumtionem juris de jure male valde improprie referri ad praesium tiones. ab
a Optime originem usus communis fere erroris detexit atque indicavit Ill. Boelinierus, d. Diff. de Collis praesumi. c. I. 6. ubi ait: Neque dissicile
,,est ostendere, unde error ille communis ortus sit vel enim DDres verbis ,,LL inhaeserunt, .ubi vox praesumtionis occurrit, statim illud de vera in terpretati sunt praesumtione, ecce equivocationem, de qua supra . 3. ,,vel potius praesumtionem violent. 1m, quae tamen juris est,is probationem ,,in contrarium admittit, cum aliis casibus, ubi Lex statim condemnat reum, confuderunt, ubi insimul allegat Ill Coccejum, Diff. de probat directa negativae c. 3. q. Iq. 7. achovium ad Treuiter P. 2. Disp. q. h. o. Iit. c.
Cum quibus quoque conspirat Celeb. Ludovici, in s. Prach. Dist tit de probat. praesumi. Dist. Add. Celeb. apud nos Cius,in Gunth. Alb. Rena jam Ser. Prine nostri Consiliarius Regiminis, in Disp. de praesumi. juris rae jure.
ob Non equidem ignoro, quid Ili Thomasius, vel potius, qui sub eo Dissertationem defendit, idem Celeb. Ludovici, d. Diss'. de praesumi bonit. I. s. p. Io. II. pro salvanda aliquatenus hac divisione, denominatione praesumtionis juris, de jure non sine magna specie proferat. Cum enim ipsemet sibi objectionem hanc formasset quod, si contra praesumtionem jurisin de jure non admittatur probatio, inde secuturum sit, rem esse certam, sicque falsam fore definitionem praesumtionis, quod scilicet omnis praesumtio versetur circa res incertas in fine annectit duas responsionescio accedere quidem hanc speciem praesumtionis proκime ad probationem, interim tamen gradu ab ea differre. 2 Aliud esse ab initio incertum esse, aliud ex post demum certum fieri. Uno verbo, res illas, circa quas verse in praesumtio iuris, de jure ab initio quidem incertas esse intuitu Legislatoris, qui, probabilitati cuidam innixus, rem voluntate sua hoc modo determinaverit, hocque effectu donaverit, non autem incertas esse intuitu judicis, qui, cognita hoc modo voluntate Legislatoris, non amplius versetur in incerto, quid
Eronunciandum sit. Sed liceat, pace Viri summi, summa ceteroquin modestia,