Delectus opusculorum ad scientiam naturalem spectantium. Volumen primum

발행: 1790년

분량: 589페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

111쪽

Caeteroqvin pluribus locis apud hunc auctorem s 'Mονοπος nomine apud AELIANvM fo et Bovaci apud SOL INVM D) Occurrit. Collatio descriptionum inveteribus scriptoribus obuiarum optime docebit, quale animal Bonasus sit. Cornua spithamea vel paulo' longiora, eaque amplitudine ut ημ ιχουν capere possint; nigra splendentia, contorta, pugnae inepta x . Dentes primores) superiores nulli g). Forma et caput bouinum T). Maguitudo bovis sed fortior. Pellis eius expa'sa

0 His. an. II cap I. et I 6. Part. an. III. 2. Mirab. auscult. y. 7OI. ubi Bολινθος et M αποe vocatur; et hocce illi nomen inditum esse testatur quoque hise an. IX. cap. 45. illic namque M απος Pro Ido νεπος legendum esse credo.

III, 2. PON. h. l. SOLIN. cap. 43. Secundum So-LiNi deseriptionem cornua eadem sunt figura, qua Oui Strepsiceroti LiNN. Cornua autern , ait, ita multiplici plexu in se recurrentia, ut si quis in ea offenderit non vulneretur quod sine dubio ex male intellectis Plinii et Aristotelis locis ortum est. 9) ARisae. his an . IX, 45. Oδοντας δε τους α γεν

z ARIsT. l. o. Mirob. avsc. l. c. PON. h. l. SOLIN. cap. 43. Cui taurinum caput, ac deinceps corpuS

omne.

112쪽

loa MERREM, DE ANIMAL. SCYTHICIS Graiis et si suae iuba longa, molli et crispa te ictae, ad oculos usque pendula b). Pedes. villos, bisulci c). Carida breuis, bovinae similis di. Tergus forte e). Crinis mollis, fulvus D. 1 te istiua bouinis similia g). Caro sapida h). Habitat in Paeonia h. SOL 1Nus male Lydiam illi patriam aflignat. Mugitus bovinus h). Saucius fugit l).

Defendit se calcitrando mo, vel fimo suo comburente, ad quatuor passus PLIN1vs et Sor 1 Nus in ridiculam longitudinem trium iuge

rum το δε δερμα αυτου κατεχει εις ε πτακλινον αποταθεν. Mir. ausc. I. c. AEL. l. c. D ARisi. his. an. II. Ι. IX. 4'. Xαιτην εχ ει-

113쪽

AΡVD PLINIUM.

Facile quisque videt, bouem hunc nullum esse alium, quam B0ue in Γ0Masurit L INN. p . Omnes namque auctores, qui eiUs mentionem fecerunt, descriptionem ex ARISTOTELE mutuati sunt, neque quemquam illum postea vidisse memini. Icones IOHNSTONII q) sic fas esse, quisque primo intuitu iudicabit, et 1 1LL ro figuram dedit Bisontis, cornibus nimis auctis pictam atque ex ALDROVANDO S)desumtam. Facile itaque summo GEs NERO et Ill. puppo N assentio, qui Bisontem, Bonasu inque unius tantum animalis species esse rati funt. Illustres vero huius aeui Zoologi , KLEIN t), Bup FON υ et omnium facile princeps, cuius vestigia eminus tantum sequi mihi liceat, PALLAs x) ulterius adhue progressi, Vrum quoque cum hisce pro eadem specie habuerunt, neque nisi nomine differre, vel ad summum silantis varietatem constituere, opinati, sunt. Variae autem adsunt rationeS, quae me, quominus horum opinioni assentirem, diu detinue-

114쪽

1o4 MERREM, DE ANIMAL. SCYTHICIS

runt. Vri namque dorsum, si veterum descriptionibus sidem habemus, neque toro, neque iuba praeditum est, et cornibus ille magnis fortibusque, et forma, nihil fere a bouis cicuris facie diuersa gaudet: cum Bisonti e contrario cornua sint brevia, iuba longa, torusque dorsi, et cauda insuper

bovina multo breuior; quae omnia, imprimis vero varia cornuum structura me impulerunt, ut diu diuersa esse animalia, ratus sim. Quae namque Ill. DuFFON de cornuum domesticorum boum tanta

varietate narrat, ad boves quoque sylvestres applicare, regulae ab ipso hoc Ill. Viro saepius prolatae, in animalibus nempe in statu adhuc naturali degentibus multo pauciores quam in cultis inueniri Varietates, quam maXime vetant. Si itaque etiam secundum Ill. PALLAs iuba longa, torusque maior in bubus tantum aetate iamiam profectioribus inveniatur, intelligere tamen non possum, unde Vris cornua tanto maiora quam Bisontibus oriantur, in-priinis si hi pro senioribus Vris habendi sunt. Boves autem feros cornibus in tantum modum protensis praeditos eXsistere, eXemplum a GES NERO S

de cornu ingenti a se viso prolatum docet; quod vero Uri cornu fuisse ob tantam eius magnitudi- . nem nullus dubito, quamuis ille silantis dicat. Haec sunt varia illa dubia, que mihi contra tantorum Virorum Bisontis cum Vro coniunctine, se

obtulerunt. Cum autem pleraque dubia eX antiquis scriptoribus desumta, recentiorumque descriptiones aut eX iis mutuatae sint, aut etiam omnia coniundant: cum porro Chi sAR unicus fere scriptorsit, qui Uri latiorem descriptionem dedit, recentiorum autem de eo narrationes omnes ad Bisontem pertinere videantur, lubenter tantis viris a sentio; qui diuersa tantum nomina PLINIO et So-j Qu/dr. p. I S. LINO

115쪽

malia Vrum et Bisontem describerent. Fortasse namque cornuum magnitudo in singulis indiuiduis

varia inuenitur, vel etiam a CAESARE et ΡLINIO nimis aucta est, et Uri Bisontisque nomen in variis Scythiae regionibus eidem animali datum est. Iam vero ratio mihi reddenda est, quare, GES NERVM secutus, B0Hasum atque Bissutem pro iisdem animalibus habeam. ARISTOTELES IJUSqUam Bis iis, AELIANVS et PLINIVS Vero IIVS quam B9alsis, nisi repetitis AR1sTOTELIs Verbis, menti O-nem iecerunt. Vtrique ergo nullum animal eo nomine, quo alter usus erat praeditum, nouerant.

Facile itaque fieri potuit, illos unum idemque animal nominibus tantum diuersis descripsisse. ΡLINIus nimius erat compilator, quam ut accuratiorem eum huius rei disquisitionem instituisse credendum sit. Descriptiones autem amborum animalium optime conueniunt: id enim, quod ARISTO - ΥΕΣΕs de defensione Bonasi fimo narrat, ad fabulas referendum este, nec dubitare licet, et ex aliis quoque comperuisse verosimile est. Cornua Bisontis Bonasque paene conueniunt: PLINIVS quidem nullam cornuum Bisontis iacit mentionem, OPPIANI Vero descriptio eorum figuram bene exhibet: intorta enim ea interdum esse R ID INGERIΛNAE plurimae Bisontisi ues docent, quamuis ille, quem ipse vidi, et cuiuς delineatio in Beritu. Samini. H I. eXstat, cornibus minus tortis praeditus erat. ARISTOT ELES Bonaso iubam magnam tribuit, eademque est Bisonti: cauda insuper breuis, pilus mollis, color iusto- favus, magnitudo, et, ut uno verbo dicam , tota Bonas. descriptio nimis cum Bisonte conuenit, quin pro una eademque specie habendi sint.

116쪽

1o 6 HEBENS TREIT,

INSECTORUM NATALIBUS.

LIPSIAE MDCCXXXXIII ammensae subtilitatis animalia, PLIN. Hi Z. nat. Libr. XI. Prooem. quae insecta appellantur, et partibus, quae corpus eorum faciunt, et industria, vel operarum e X pediendarum ingenio, et quod in summam admirationem abripere unumquemque valet, nascendi conditione, maioris eXempli animalibus sanguinei generis, nihil gloriae plus esse sinunt. Turrigeros elepharit 0rum miramur humeros , taurorumque colla et truces in si lime iactuae, Tigrium rapiuas, le0num iubas, cum rerum natura Nuriquam magiS, quam in minimis tota sit. PLI- Nivs Hi l. Mat. Libr. XI. cap 2 Seruant animalia, quam semel ab ovo nacti sunt, formam; bis nascuntur insecta, natales ex ouo alteros, alteros eX aurelia celebrant, duplici vita, alia reptili, dum vermis aut erucae habitum gerunt, alia volatica, dum pennigeri animantis speciem adsciscunt, Perfruuntur Diuerso, cum reperent, Victu, diversis vitae organis usa sunt, quam quibus postea, ubi noua alitis forma sumpta est, utuntur. Quidquid per uniuersam isthanc laistoriae naturalis par

117쪽

DE INSECTORUM NATALIBUS. 1 o

tem dicitur, inaudita quadam, si reliqua contempleris animalia, nouitate, aures hominum in haedisciplina hospitum offendit. Aquilis leones, vulturibus serpentes nasci, nemo, nisi cum magna credulitatis infamia, narrabit. Ast, si insec forum OrigineS commemoramus, portenti nihil subest, si

cossos , qui timetorum vermes sunt, locusta bruchos inuolucres, papili0ue, pernicissimi volatus alite, tardigradas erucas generari perhibeamus. Qui naturae opera per animalium sanguinei generis ordines intelleXit, inter insecta versatus, inauditis antea factis, fere obstupescit. Ingentis populi unam matrem et reginam esse, prout in apum et crabronum gregariorum historia habetur, reptilia insecta, quamdiu hac forma incedunt, nec mares esse nec foeminas, et generandi potentia destitui, sub erucae forma ambulare papilionem,

verme muscam abscondi, ut alia taceam naturae

miracula, multis, nisi quis familiariter aliquamdiu istis rebus usus fuerit, figmenti speciem habitura sunt. Quapropter et ille sermo, qui de insectis his nascentibus nunc instituendus es , inconditus videri potest quam plurimis. Nec tamen aliter

res sese habet, si diuersam animalis reptilis et volucris, quorum illud ex ouo, hoc ex chrysali dein lucem prodit, formam, nutritionis leges, vitaeque organa conspicias ; Tunc enim, tota serie rerum per vitam insectorum euenientium exposita, intelliges. postquam ex ouo natus est bombyx, quod exemplum vulgatissimum habetur, eundem subitaneo incremento auctum, alteram aliquam subire natiuitatem, dum, positis aliquoties exuuiis,

sub ultima cute indurata sibi circumducit te stam, ouo non tantum similem , sed verum ouum, in quo

118쪽

1o8 HEBENS TREIT,

quo totius erucae forma disparet, statoque tempore, qui sub eruca incessit papilio, ruptis inuolucris,

eluctatur. Status iste medius, per quem omnia insecta reptilia transeunt, totaque forma mutantur, quem Vulgo metamorphosin appellant, nativitatis speciem ita refert, ut propterea bis nasci insecta merito dicantur. Quod enim prima natu vitate euenit, ut vermiculus in ovillo sensim auctus, suoque, qui circum est, humore enutritus,

inuolucro disrupto exeat, id altera illa natiuitate simili modo accidit. Induratur reptilis insecti cutis, et oui saepe formam inducit, volaticum infectum, quod sub cute repentis animalculi quietum delituit hactenus, sub tegmine aureliae, Organa vitae et motus sensim eYplicat, aqua circumluitur, et interdum sub suis inuolucris membra tendit, hinc aureliam commouet, non Aliter, az pulli oui compagem membronum expansione solicitare et lacessere, tandemque effringere solent, vel prout embryo in suis aquis intra uterum Commouetur. CertuS aliquis, intra quem volaticum insectum membrorum robur sub inuolucris nanciscitur, terminus stabili tus est, quo e Xspirante, non aliter nascitur, rupta aurelia, insectum, quam

embryo, ruptis secundinis, vel pullus, collisis oui testis, eluctantur. Id tamen hac altera insecti natiuitati singulare est, tota, quantam habituri sunt, statura prodire pullos alites, omnique statim ab incunabulis partium robore gaudere. Hinc, DX quo aureliam deseruerunt, subito ad generationis negotium conuertuntur foeminae, potisiimum phalaenarum foemellae ocula numerosis lima secum in lucem asserunt, marito vin lae subito pariunt, et moriuntur puerperne , paucis, e X quo natae sunt,

diebus: Ne quid senilitudinis: desit, ad exhibendum

119쪽

DE INSECTORVM NATALIBUS. Io9

dum natiuitatis simulacrum insectorum mutationi- τία

bus, situm etiam insecti intra aureliam, angustiis s. h. s. t. loci commodum, madorem, dum aurelia emergit, meconium, qUOd recen S eXclusus pullus proiicit, capitis impetum , quo insecta nascentia suas

aurelias terebrant, aut earundem articulos soluunt, non sine magna admiratione contemplamur. Sunt etiam, qui agrippae nascuntur, pedibusque prinii Fig. nympha sua exeunt, prout in musca carnipeta obseruamus. Sicut autem ouiparis omnibus anima- rigam,

libus praefixus est stationis intra ouum seruandae terminus, ita et insectis contigit, ut illa in statu hocce medio aureliae vel nymphae diu vel breui tempore periistant. Sunt, quae triginta diebus ex reptili insecto volaticum fiunt: sunt, quae mensem durant, sunt, quae semestri, sunt, quae annuo spatio ex quo repere desierunt, et cutis insecti in aureliam vel nympham conuersa est, suam ist Fine 'hanc alteram natiuitatem attingunt. Si quae enim reptilia insecta, aestate mutationem suam suscipiunt, calore aeris adiuta, perficiuntur subito, aliis, quae in aureliam, hyemi propiora, conuersa sunt, statum huncce medium, decimo, e X quo mutari inceperunt, mense deserentibus. Vt intelligas, aeris temperiem natales insectorum accelerare, Vel retardare, Reaumurii eXperimenta digna sunt quae

repetantur a curiosioribus. Ille enim aurelias aestiuas, suos foetus praecocius emissuras, frigore torpidas reddidit, partumque distulit in longum, hybernas autem aurelias calore natiuo gallinae, oua incubantis, cui vitreum cum inclusa aurelia ouum suppositum fuit, praecipiti partu vacuaS reddidit, et papiliones, quos aestas latura erat, hyemi dedit. Non tamen una est stationis istius, intra quam reptilis insessi organa cum volatici insecti

Organis

120쪽

HEBENS TREIT,

organis permutantur, seu chrysalidis, externa facies, structura, locus et sicinitas, sed pro inse forum omnium infinita fere diuersitate, immensa titiam habetur aureliarum et nympharum Vari etdS. Vulgatissimum illud est, reptile animalculum, postquam stupenda voracitate partes subito auxit, annulis contractis obrigescere, et indurari, cum totius formae permutatione. Sic totum erucarum genus chrysalide vel nuda Vel glomere terreo, se-riceo membranaceoue obducta in papiliones con- , Vertitur, diurnos aeqUe ac nocturnos, quibus phalaenis nomen est. LeX ista naturae omnibus erucis, a Mimalculis scilicet mutabilis formae, pedatis , et octo ad minimum pedes, ad summum viginti duo pedes habentibus, lata est, ut permutentur in papiliones. Vnica erucarum, quaS mingentes Appellamus, iamilia, ab ista norma deflectit, et in vespas- ichneumones permutatUr, quapropter etiam pseudo- erucarum nomine insignitae sunt. Similiter omnia reptilia mutabilis formae, apoda, quae vermes appellantur, mutantur in muscas, easdemque vel quadripennes, Vel bipennes, prout Vermes

'h. 44 lax pedibus instructi, certissime in scarabaeum abituri sunt. Eadem constantia assirmabis, dum mi scam, quae υ0laticum insectrem alis membranaceis praeditum dicitur, intueriS, eam ex Verme geni tam esse, dum papilionem conspicis, qui infectum Dolaticum dicitur, alis quatis0r farinaceis praeditum, erucam ante fuisse; dum scarabaeum, an malculum coleopteron alis superioribus corneis, inferioribus membranaceis in truditum consideras, eundem verme pedato natum esse. Et his quidem omnibus eadem sors cecidit, eae inuolucro membranaceo quasi eX OUO, altera Vice nasci. Stationum istarum, intra quas stupendum illud naturae

SEARCH

MENU NAVIGATION