Delectus opusculorum ad scientiam naturalem spectantium. Volumen primum

81쪽

PRODROM. METHODI MAMMAL. II

sunt, Felis unum genus capit, quod, speciebus licet ditis si naum, diuisionem tamen vix admittere videtur, quum in collatione horum animalium eiusmodi dotium, quae ad docendam generis varietatem requiruntur, nulla adhuc innotuerit va

Tertiae fectionis decliues in incessu atque ac- curtati tum metatarsi, tum praesertim metacarpi sunt. Cum elongati atque incuruati corporis et pedum ope abbreuiatorum his animalibus ad perreptanda quaeque locorum claustra plurimum obtigerit aptitudinis, vermiuei generis nomen positum olim fuit. Tria in hac sectione distinguuntur, Viverrae, Mustelae, I retrae genera; Plura etiam deposcere videtur specierum adhuc cognitarum multipleX, nec tamen satis e Xtricata, nec exhausta

varietaS.

Rosor ι ordo sequitur. Cum indicata e) dentium fabrica satis distincti, tum et hoc fere privum rosores habent, ut plantis polleant praelongis, quas, et cursitantes, neque enim gradiuntur, sed cursim vel subsultim promoueri solent, et sedente S maxime, tota ipaene longitudine terrae admouent. Quin aliquo in genere eXempla obtinent tam auctae

communemque modum adeo eXcedentis artuum

geniique congruentiae sat luculenta praestent documenta. Ceterum et idem animal olacum cum nocturnis adstruit viciniam, cum more quidem reliquorum sui coetus animalium subelongatis et arrectis metatarsis gaudeat, nec nisi digitis tellurem, cum incedit, feriat, at plantis simul ita fabrefactis polleat, Ut gradum sistens, renitensue adpressis firmiter ad humum talis potentius se sustinere valeat.

82쪽

postremorum, longitudinis ut mira metatarsi ma- xime et tibiae productione, in summa artuum an- , teriorum ne terrae quidem attingendae parium ab- .

breuiatione, bipes quasi reddatur animal, nec nisi i per saltum loco mobile, quo in perficiendo plantis isolis, sub adminiculante cauda, utitur. Naturalis

animalium ad ordinem rosorum relatorum Oculos

adeo incurrit affinitas, ut vix quaestioni locus sit de agnoscenda huius ordinis congruentia. Disterminandorum Rutem generum in hoo, quam in alio quocunque ordine, difficilius opus est, numero sisesima gente mireque protea unde quaque pullulante, nec satis explorata, iis maxime in dotibus, quae plurimum ad limites signandos valeant ); Perpaucis itaque plenius iam eXtricatis generibus, potioris partis disterminatio multiplice hactenus autorum implieatur controuersia. Videtur tamen, sola licet Leporis atque Procauiae genera dentium primorum satis distinguantur numero, in reliqUn COn- , ditione dentium primorum, forma praesertim et proportione, satis superesse argumenti pro di 1cernendis reliquis generibus. Nimium enim nUmero

dederit, qui reliquos rosores, quotquot dentium

numero

Angustiae huic efficacissime suceurrere possit saepe

laudatus Pallas, ut de uniuersa Zoologia, ita de rosorum ordine praesertim meritissimus. Optandum esset, ut Ill. Viro placeat, id eo inplementi immortali suo addere aliquando operi, dentiumque, primorum malit me, neque plenam, ac reliquarum partium, descriptionem tradere, instituto tum in singulis ab ipso recensitis speciebus, tum in reliquis, quarum copia fuerit, et propriae cuiuis et vario gradu communis Conditionis examine. Icones laudati Viri pas- sinque eius etiam descriptiones, ipsaque plurium huius ordinis animalium contemplatio imagnam hinc eruendorum tutioriun characterum spem faciunt.

83쪽

numero conueniant, congeneres ideo habuerit, quantumuis segregationem postulet et reliquarum dotium et dentium primorum etiam diuersa conditio. Collatis horum animalium, quousque mihi innotuerint, quibusque rationibus, discriminanda genera rosorum Visa haec fuerunt: Horix, Ca-

E et

I Murini generis limites qui mihi statuantur, expeditissime specierum breuis recensio explanabit; Sunt hae: M. Castoreus Castor Zibethicus Lin n.) M. amphthius. M. arualis. M. agrarius. Μ. saxatilis. M. alliarius. M. minutus. M. heiulinus. M. vagus. M. striatus. M. ratius. M. musculus. M. fyluaticus. M. decumanus. M. pylorides. Μ. caraeo. M. fori cirrus Hermanni.

Id Glirium species eodem animo affero, nominibus p tissimum Ill. Pallas usus, qui singula ligec animalia ad muris genus reuocat: M. talia aricinus. M. long pes. M. caser. M. sagitta. M. iaculus. M. nitedula. Mes auellanarius. M. glisio Sequuntur in eundem finem nomina specierum, lau. dato Pallas pariter ad mures tractarum, qVae mihi genus constituunt, Lagomys, nec Arctomys dictum, nam Lepori aptius, quam Vrso, comparari posse videantur. Dicendae species, nominibus Ill. Pallas aeque adhibitis, hae sunt: M. arenarius. M. songa -xus. M. furunculus. M. cricetus. M. accedula. Μ phaeus. M. lagurus. M. gregalis. M. socialis. M. Oeconomus. M. rutilus. Μ. glareolus Schreberi. M. mo NAX. M. marinota. M. Ompetra. M. arctomys. M. et tillus. M. lemmus. Μ. torquatus. M. hudsonius. M. talpinus. M. capensis. M. aspalaX. M. typhius..) Procauiae genus africanum animal constituit, ut patria, sic dotibus quam plurimis a Cauiae genere distinctum, Cauia capensis Ill. Pallas dictum Spici, leg. Zoo g. sus c. II. pag. 16 sq. Berol. IT67. 4.

84쪽

Muticorum ordo ab imbelli manducationis apparatu denominatus exiguum animalium manifesto adfinitatis vinculo cohaerentium numerum sistit. Nimis sane miserabiles l), nimis inermes quibuScunque iniuriis obiectae videantur istae bestiae, nisi aliunde ipsis fuerit prospectum privumque Comparatum quoddam praesidium, tum in velleris conditione, tum in unguium praerogativa, tum in tenacitate vitae, tum ipso sensus in stupore. Genera huius ordinis sunt: Bradyptis, Cataphractus,

Phutidotus, Myrmecophaga; Ρossent, si cui visum fuerit, quatuor haec genera ex indicatis m) imbelliae gradibus in tres sectiones distribui.

Primi Dugulatorum ordinis, Iumerit0rrim no-

mine insigniti, unicum Equi, genus esse, supra u), indicatum fuit. Pecoribus alter ordo dicatus generibUS componitur Cameli o), Girassae, Arietis, Antil0Fes, Tauri, Cerui, Moschi. Belluarum demum ordo nem recipit, Hydr0ch0erum, cui neutiquam arroganda Cauia capy-bara p), Rhinocerotem, Elepharitem, HVFV0tamum.

Summa Id Faeundissimi Busson in feruidiore expositione aer innarum Bradypodis Hist. natur. Toua. XIII.) nonnulla eκ sermonis flore esse interpretanda et cum grano salis accipienda, me nec monente facile intelligitur.

ο) Csmeli sub- anomalae quidem ungulae verae issmen Ungulae, nec ungues sunt.

85쪽

Summatim iam expositis primariae mam ualium phalangis potioribus momentis pateti, quam ea sit et numero et dotibus et varietate con

spicua; Id quod vel magis elucescet computatis, quae supersunt, reliquis phalangibus. Ambae

enim tam eXili generum numero constant, ut, nisi plura aliquando innotuerint, vix in cohortes atque ordines dispesci mereantur, quantumuis dotes

suppetant, quibus eiusmodi determinatio signari posset. Pinnipedum phalanx, considerato, in Manati genere, notabili perfectionis artuum discrimine, in duas sic secedere cohortes posset, nec inepte Phocae genus ad dentium fabricam Primatibus, Rosmari atque Trichechi genera Belluis, Muticis Manatus comparari, sic tres in hac phalange aeque ordines constitui positat. Sed uniuersa phalanx quatuor saltem genera sistit, Ph0cam nempe, Rus-maruin q), Trichechum r) atque Mauatum s).Vltima demum piunatorum phalanx instituta maxillarum contemplatione distinguendorum aeque ordinusta subministrare argumenta possit, Primatibus quodammodo Delphino respondente, Diodori te t) Belluis, Pecoribus, Physetere, Balaena muti

Fosmari binos in superiori maxilla primores detexit Ill. Schreber Saugthiere, II. Abihelluri S. 26o.Jio obscurum animal Dugong dictum , oppido a praecedente genere distinctum et nomine distinguendum visum fuit. o Stellero memoratum animal Μanati quidem nomine signatum Nov. Comment. Aestd. Se. Petrop. T. II pag. 3o2. , ex descriptione potius ad pinnatorum relegauerim phalangem. Vulgari ei res huius anim Alis fabricam errori nimium fauere Monodontis nomen videatur.

86쪽

cis. Neque tamen plura, quam haec, genera phalangis uniuersae hactenus admittit ambitus. Accedo sic ad finem dissertationis, de quo faciendo tum instituti ratio, tum maxime, qua premor, temporis monet angustia.

ViX opus erit, qua nos vivimus aetate, tractati argumenti opportunitati veniam quaerere. Cui enim non perspicitur, quam medicum non Ornet modo atque doceat, sed oporteat, etiam na-'turae inuestigatio 3 Quem fugit, inter res eXternas, sua singulas in hominem agendi potestate praeditas, et bestiarum esse partes, nunc alimenti, nune, medicamenti, nunc veneni titulo 3 Dignoscendorum animalium momentum quis neglexerit, nisi cui sumi aliud pro alio perinde 'fuerit Z Quin, si lquis, missa reliquorum operum naturae diligen- ltiori contemplatione , hominem ex se solo satis in- telligere sustinuerit, idoneum audiat arbitrum, genuinum vero Physiologum, Hasserum, qui Elem. iΡhysiol. T. l. Praefat. p. IlI. Laus IT 5T. q.) li Quotidie, inquit, experior, de plerarumque lyartium corporis animati functione non posse sin- lcerum iudicium ferri, nisi eiusdem partis fabrica let in homine, et in variis quadrupedibus, et in lauibus et in piscibus, saepe etiam in insessis

innotuerit. o

No de his plura. Adnotatorum similitudinis graduum scala quo,

faciliori ad examen reuocetur negotio, adiecitabulam tum generaliorem, quae supremoria in graduum quorumque rationem xed at, tam speciali ores 'Masdam, quae ordini tui ue yas iliarenat ultra Persequantur modorum v rietatem, sic ad

87쪽

PRODROM. METHODI MAMMAL.

genera descendant. Quibus in distribuendis ita sum versatus, ut specialioribus ad generaliorem interne adfixis omneS in communem mappam colligi facile possent.

Si quem forte auctus male habeat partitionum admissarum numerus, has sciat instrumento necessario fuisse, quo, si quo unquam, obtinentis in vastissimo imperio naturae multiplicis varietatis potiores gradus plenius reddi posse, spes affulserit; Nec promulgatam noui legem, qua naturae omnis teneatur varietas, intra magicum quasi quinarium, quem classis, ordinum, generum, specierum, Uarietatum stadia definiant, perpetuo se continere. At superata tali lege non potest non in disciplinae detrimentum fallax obtrudi compendium laboris, neglectis conius que gradibus varietatis e natura rerum nullo tollendis systematum machinamento.

TABULA

88쪽

TABULA GENERALIOR.

IMΡERII N AT URAE REGNI ORGANICI REIPUBLICAE ANIMALIUM AGMINIS RUBRI SANGUIUM ACIEI C AL ID O RUM

a M.

Ordo I. ordo II. ordo III. Primates. Rosores. Mutici.

' Cohors II. Vn g ulator u -

Iumenta. Pecora. Belluae.

TABULA

89쪽

sectio I.

. Miss 'i' sectio Us ' Manualid

lium Pedatorum Vnguiculatorum ordo I. PrimateS.

in Missus II

Emanuati

in in

is 'Sectio III.

Simia Prosimia Procebus Tarsus

i Phalange P.

Vespertilio.

Talpa. Erinaceus.

Sest. II.

TABULA

90쪽

TABULA SPECIALIOR B.

Hystrix

Castor

ordo

Rosores. θ

Mammatium Pedatorum Vnguiculatorum

-- ordo III Mutici

BradypuSCataphractus Pholidotus Myrmecophaga.