Dissertatio medica inauguralis, de vitae humanae gradibus : quam ... pro gradu doctoris ... eruditorum examini subjicit

21쪽

GRADIBUS.

servare, puellum sub dio saepius exercere, et omni denique mane aquam in algidam immergere.

Durum a stirpe genus, natos ad flumina primum Deferimus, saevoque gelu duramus et undis.

Haec, si aliquid, Rachitidem imprimis avertent; idcirco cum quaevis symptomata ejus adventum praenunciant, quae jam praecepta sunt religiose observare decebit ; imo sane, nullo in casu ea negligere fas est. Si Hydrocephalus sit formidini, seiaceum vel fonticulus sub occipite aliquid prosit. Μorborum supra dictorum medelam tractare a proposito prorsus abducoret.

His morbis annumerare licet Trismum, Bronchocelem, Anginam Trachealem, atque Anginam malignam. Horum primus his in regionibus raro occurrit: Secundus quodam sub coelo vix est vitandus : Tertius admodum in infrequens, nec nisi mollius eductis, et subito frigori objectis, aut sub coelo humidissimo degentibus, Ut opinor, in-sestus: Contagione tantummodo ultimus concipitur.

22쪽

DE VITAE HUMANAE

Quandoquidem magnum per secretiones fit dispendium, et multo opus est cibo ad corpus, mirifice crescens, alendum, dum simul facile opprimitur stomachus tener; cibi appetentiam, jure importunam, vidita crebro, sed modico, blando, et pro tenera aetate molli eXplere oportet. Sed mensibus primis, ut lac maternum sit alimentum praecipuum, et natura monstrat, et salus puelli matrisque post lat. Infantulorum corpora ne fasciis involvantur, idonei quζa motus thoracis et artuum ita nimis impedirentur. Nec Vestibus calidis opus est, viX enim unqUam, frigore admoto, aliquid mali patiuntur. Corpora eorum religiose servare nitida, et

decet et prodcst. Tempore quo dentes e membrana gingivarum vasculis abundanti et tenerrima CXterebrantes angunt infantem, omni cura ab irritatione quaVis, ideoque morbis contagiosis salvum praestare opor

tet.

Anno plerumque septimo saepe quidem matur,us interdum multo serius dira et horrifica Scro-

23쪽

GRADIBUS.

sula sese ostendit. Hujus magnitudo postulat morbi, ut non solum impetum facienti obviam eamus, sed etiam, si propter ipsum familiae antehac infestum, vel temperamentum quod ei homines reddit ObΠOXios in puero conspicuum, anguem latere suspectum habemus, modis jam positis, corporis robur stabiliatur.

STADIU I SECUNDUΜ.

Cura jam septimum annum CXplevit, Plura quae faetum designabant, penitus evanuisse solent; qualia sunt foramen ovale, ductus arteriosus, simus Venosus, &c. Thymus etiam in molem exiguam contractus est. Stadio nunc inchoato durante, si-brs' validiores sunt omnes. Minus crebro micant arteriae. Glandulae ratam portionem ad caeteras partes debitam et permansuram acquirunt. COTI US, artusque praesertim, quod ad longitudinem crescunt: Lentius vero quam annis prOXime elapsIS.

Musculi magna ex parte flaccidi manent. Artus Macri, prae motu indefesso, et perperam adhuc compositi.

24쪽

DE VITAE HUMANAEI 6 compositi. Ossa stabiliora evadunt, dum epiphrysis

firmius iis accrescunt. Renes, lobulis compressis, superficiem magis aequalem Ostendunt. SeXus parum hactenus inter se discrepant; utrisque cutis est depilis, pellucida, delicata ; planae

mammae; VOX arguta ; corporis universi mollis compago, Dentibus pridem viginti tantum maYillae instructae, nunc Octo et viginti nouis Ornantur. Perpaucis haec aetas morbis tentatur ; Irritabilitatis infantilis, atque morbis undantis fibrarum tensionis virilis, pariter CXper8. Quandoque Vermes profecto eXercent, Vel cutis papulis foedatur. Caeteroquin, ViX Ullum epulas praeter immodicas, vel egercitationem Vires superantem, frigore praesertim temere corpori admoto, est Verendum.

Excessus igitur jam recensiti cavendi sunt; et quibusdam lene quodvis catharticum sicut Rheum cum Calomelane) certa post intervalla, est porrigendum. Minime tamen molliter vivere suaderem ; sed teneris ab unguibus assuescant tolerare

frigus atque laborem. Quem in finem, nil magis

25쪽

GRADIBUS.

corpus obfirmat, quam Undis quotidie per tempestatum vicissitudines sidere omnes.

ΕΤΑΤΕΜ hanc, quam alma rerum parenS COH- suetudinem ad sexuum gratissimam designasse videtur, omnibus, quae ad decorum et amabile conducant, ornavit. Sic Juvenis solet esse comis, hilaris, vultu nitido, oculis animosis, trunco et artubu8 apte et ornate compositis. Virgo, omni venustate assuens, forma tereti et elegantissima, rubore lucente in ore niveo formoso dulce ridenti, incessu decenti, moribus mansuetis, omnibus denique praedita illecebris, quae animum concilient et captent, merito decus humani generis habetur Hac ineunte aetate plurima nova sese ostendunt, notabile inter seXus statuentia discrimen. Puerorum musculi, eatenus molles laXique, firmiores fi-Unt, unde membra melius conformata Videntur, et totum equidem corpus speciem meliorem acquirit.

Meutum pubesque simul vestiuntur lanugine, pau-C cosque

26쪽

DE VITAE HUMANAE

cosque post annos graVibus pilis. VOX rauca, vultus virilis evadit. Grandescit inguen, crescunt testes, et idoneum secernere liquorem incipiunt: Etliis quidem evolUtis caeteras mutationes, puero jam puberi incidentes, tribuendas esse probabile videtur; quia iis exsectis, vel aetate provectiore marcescentibus, tota corporis species brevi vix distat a muliebri. Puellae, cum nondum tredecimum attigit annum, subeundae sunt mutationes, diversae quidem, haud Vero minus insignes. Post enim universalis varia signa plethorae, multaque CXinde oriunda incommoda, aspera et dissicilia perpessia, mucus albidus ex utero paulisper profluit, cui sanguinis ipsius eruptio succedens, insuetam, paVidam, caUsaeque incertam percellit. Tempore eodem turgescunt mammae, verendaque pili velare incipiunt. Haec ovariis nunc primum explicatis, auctis, OVaque secernentibus, haud est veri absimile provenire : Quia mulieribus effoetis, mentum pilis vacare, mammaeque extare brevi desinunt. Quinetiam foemina, OVaria cui fuerant exsecta, sit mihi fas audita loqui

barba

27쪽

GRADIBUS.

barba horrida, crassa, musculis torosis, mammisque depressis facta est cito insignis; vigore si non Virum, saltem semivirum aemulanS. Sanguinis copia, in foetu capiti nutrimen et incrementum suppeditando potissimum impensa, in

aetate prima secundaque truncum et membra in longum tendendo versata, nunc, his magnam in Partem confectis, in organa, quorum est genus in aeva futura conservare humanum, quo ea rite amplieΠ-tur, quo recessus eorum pandantur intimi, et liquo res ad generandum necessarii secernantur, dirigi

tur.

Caeterum virgini alia adhuc, nec parvi momenti, commoda, haec loca vis sanguinis magna occupans praebet. Effluit enim, qua Via patet, Ora per arteriarum uteri aperta, donec pondus ejus graVans omnino tollatur : Quod tamen certa post tempora rediens, essiuvium simile in menses provocat, ejusque ita reditum in consuetudinem vertit. Fons sic uber sanguinis efiicitur, quo gravida prolem nondum in lucem editum alat, et quo prorsus suppresso, tempore partus novi scatent rivi sustentaturi C a natum

28쪽

DE VITAE HUMANAE

natum. Hi quidem diversi sunt generis, alioque

in loco apparent, neXU tamen manifesto cum priori vinciuntur, planeque ab uteri statu prius descripto pendent. Cur vero non tanta moles sanguinis in seXus genitalibus alterius exuberet, si quis quaerat, a diVersa istorum, seque ac corporis totius fabrica deducam. Foeminae imprimis sunt arteriae abundantioreS qUam viro, pro rato numero Venarum, hinc

ob pauciores egrediendi vias quae sanguini patent)arteriae ejus ad aperiendum sunt procliviores. Hoc, Vero, Promptius in utero locum habet, ubi hae adprime laxae et tortuos, e Xistunt, dum venae rigentes cursui sanguinis obstant. Ad hoc, arteriis istis, ita tumidis, ora in cavum apertum hiant. Haec omnia sanguinis e pudendis foeminaeis profluvio faventia, juveni prorsus desunt.

Grandior tamen illo jam puber est plerumque, mollior quia corporis compages cordis vi pandenti levius resistit; quod eam quoque reddit plethorae magis opportuPam. Anno

29쪽

GRADIBUS.

2IAnno post pubertatem quarto vel quinto, adolescere juvenis ut plurimum cessat, et etiamnum levis ac gracilis dehinc formam valentem stabilemque acquirit. Idem circiter tempus Thymus penitus evanuisse solet: nec non cartilagines, interos, et capita eorum interpositae, esse res Orptae, partibus firmiter concretis. VOX qUOque rauca in mollem, fortem, plenam JUO VertitUr. Flore juventutis fruentes, morbis pectus tentantibus, sicut Haemoptys, Phthisi, imprimis laborant.

Namque hac aetate sanguis, genitalibus e Xplicatis,pUlmones onerat, perstepe, gravat JUC : NUnc enim subito et celerrime increscere solet corpus, dum pulmones passu haud pari alagentur ; et quoniam sanguinis eadem quantitas pulmones et reliquum corpus perfuit, Vasa eorUm magnopere distendi tandemque cedere accidit: Et hoc iis potissimum annis eveniet, queis f ema aorticum summam adeptum fuerit magnitudinem. Sed haec causa raro sussiciet, nisi prava pulmonum aut thoracis fabrica primario existat. Quomodo H92

m0ptysis Phthisim inducit, vel si prior sit posterio

30쪽

DE VITAE HUMANAE

ris unquam fons et origo sola, non hic est loci dis ceptare ; scire susticit, hunc morbum illius asseclamesse haud infrequentem. Sed fatendum est, quod Phthisis juvenem aliquando, tussi tantum pr32ΠUΠ-cia, miserum arripit atque trahit; nec raro sub hac forma e latebris scrofula prodit. Hinc est colligere, quam diligenter et suspiciose

hos Conjuratos observare oportet, ne intra limen vestigia ponant. Eorum, igitur, qui propter frequentes impetus tussis, vel vultum dictum scrofu-losum, aut alia scrofulae instantis signa, vel thoracem arctum male formatum cum collo longo gracilique, vel Pneumoniam diuturnam haud ita pridem amotam, vel Asthmatem denique VeXantem, Philissim ii Imipere timent; eorum, inquam, inter-

est maxime, omnia quae genus sanguineum nimis irritent, qualia sunt Ebrietas, cibi stimulantes, eXercitatio immodica, vigiliae nocturnae, religiose vitare. ΗΠmeS praeterea peregre morentur, sub sole benigniore : Sin id non est, saltem a frigore salvos, atque humiditate caeli sese praestanto, corpus lorica lanea vestiendo, pedes quoque lana tegendo