장음표시 사용
11쪽
quo p. id quod eo capitalius fessiquὀd ea quae pro cocione dicuntur, sic a plebe populo, adeo imperito fere excipiuntur, quasi ex ipso veritatis sacrario proniiciata .Huius aut calum ansam homines inde nam fuerant,quod eode pene tepore lis terae Graecae inclaruissent, ru, studiu incaluisset,lc praua quaeda dogmata,antiquae orthodoxiae punctis confixa s*pius
ec circularipta,inmedau relata rursus essent,ut noua oraculaec coelo recens delapsa. Quasi vero non eiusde sit aetatis interdum,dc visenda miracula edere,oc mostra detestanda .Momiam certe est improbitatis 5c caluniae ista reprehensio. Vt Momus olim in Venere non inuenitens cu maxime cuperet, quod criminari iure posset,obiecit ei in deoru coetu, ut 1 hilostrast
refert, quod sandaliu haberet stridulii do argutui sie dc isti in
homine probabili religione imbuto literarum lautiorum re optimam doctrina vitio verrut, quasi dissentaneam. Huiuscemodi igitur calumniς face,importunae literis bonis occasio. ni ab illas clatatatoribus admota,litterae Graecae aliquot m nos rerum nouarum inuidia sagrati erunt , ne capitalium. Verum eius inussidiae flamina,quae primum mire dc supra lauream ut dicitur flammam dc spineam crepitans,omnia pro. pe tribunalia sacrarum concionum occupauerat,sensim sub sidere suapte inanitate coepit,ec breui contabuit. quippe buc culentis cotentionibus tantia anhelis, excitata,nec materiam inuenitens solid calumniς,statim vires amisit: simulut intelli
gi a plerist coeptu est, id esse potius sordentis ia dc exoletae Mineruς patrocinia,q religionis labefaetatς dc pietatis stabilimentu.Nuc vero quis non videt aemulatione illa effloresce
tis solidς re germanae doctrius, dissentanea esse cu innocetia theologica,apostoli: cae charitatis ecprobς notae aemulac Vorutame aliquot homines fuerut sacerdotes,in proiectς temeritatis,tata ut hostia,ta eximia,ta illustri,id est linguae Graecae damnatione, parctare instituerint laccia dc emortuae ordinis
12쪽
msTITVEvno VII sui maiestati.*sippe qui viderent litera n G carum senore litteras quoque Mnas elatum M. At hoc qui d est aliud hae aetate,tuo Rex ingeniosissime principatu Danesce, hocsiemo hominum sensu,quam olim fessi et florente Athenicensium republica, Palladem illam celebratam in arce concremare dc Romae ignem Vestae perpetuum extinguere certe exprimi
nostra oratione non potest,quam perditae audaciae,quam caecae confidentiae,u durae frontis do marmoreae ea conspiratio fuerit. Homines perpauci ut ex tanto quidem certe numer
superciliosi illi quidem dc Dolones,sed pusilli dc inermes,prscipiti iniquitate exagitati, in medium prodierunt cum fascis bus exesis , dc squallidis auctoritatis inueteratae, qui spiritiabus suis non diffiderent auram iam crebrescentem inhibere retro se posse,isteris reducibus undecunt amatam:qui explosam iamdiu rusticitatem foedamj barbariem, in scenam ita reduetium irent, ut plausum ab orchestra dc ordinibus, ec ab omnia tarte theates expectarent.Qui cum deum ipsi,diuos,hominess pios superiore e loco contestarentur, quasi in re per dita,in sacrosancta fide prodita, qui itantes,aegre unus ec alater annus dc plusculi sustetati sunt.neque enim quisquiliosam tantum plebem concitauerant declamitando, sed etiam gra utoreis permultos re existimatioreis in causam pertexerant aemulatione subdola a qui stabili. Nec prius autem obsti natior eorum manus ab incoepto destitit, cnanque lege sacrata c ut dicitur coierant N conorarant quam se destitutos
plane senserunt a cohorte eiusdem ordinis prudetiorum..iu omnia permisceti aegre serebant eam ob causam tuend a, quam omni iure lapsam cassamque esse intelligebant,ec posero colore iam carentem . Verum quibus interim maledictistiterarum Graecarum re bonarum nomen, eo in studiosos compellauerint re conciderint, quasi impia fraude se oblliga, rent ques graece scire cuperenti quam vatim ano odio earum defensores prosecuti sint,silentio praetereundum duxi: ne paue
13쪽
DE rrv DIO LITER ARvn REcτneorum pertinaesa capitalis atque petulantia, incestnen non hominum sed ordinis,a nobis versum esse existimetur, quem
ordinem ego magnopere venerandum esse censeo, eiusdem 3no in uniuersum insonte.tametsi interdu ipsi' ab ea cultra
vindicare nequeo cum maxime cupiam quod in decretis theologies conuentus faciendis,unorantissimus. quis' inersitani huius genetis ec impudentis us, nestoream sibi auctoritate
vendicat,patietiam veteri instituto accommodante senili per uicaciae,iunesorum aequitate ec modestita,etsi loge docissimo xii Eo aute indignitatis res euaserat eo vaesanae cotellarus, tacionii vi argumeta,no ab euagello,no a sacris vaticiniis, non ab oraculis coelestibus sumeretur seda criminatione literarii Graecarum quasi errorum seminatii .ut iam no Bacchum,non
Cupidinem,non Venerem,non Mercuriu nundinatorem,non
Martem detestandos, quod assolete loco superiore fieri meminissent: sed Minervam atticam ec Mercurium cognomento oratorem dc disertum,maledictis configendos esse ducerent, conuiciis, obruendos . Quapropter cum ea quasi satyriscorufabula non modo ad primores populumla praetextatum, sed etiam ad pullatam ec circularaneam multitudinem offendore coepisset, placere enim diu l rsonam aemulatio non pote rat, quae conspicue plus langestas quam spiritus praeferebat pro concione tum demum a prudentibus asti correpti, quae multo iam maxima pars est ordinis oc elegantissima,vix tandem conquierunt. certe cum nequicquam vociferando rabula irraucuillent,iacere coaeti sunt.quorum tamen aliquando noctio tantum potuisse dicitur, ut senatui suo vel decretum vel consultum expresserint de nece praestatissimae doctrinae,quod patrum conscriptorum maiestatem praeserebar, c urς. su percilium .cuius rei memoriam intexere operi regiae maiestatidicato non alienum esse censui,cu in fidem tuam stirpis tuae eximiae, tibus ingenii admirais,literae ec grςcae ec optimς, aer se cotestati eos maxime pluteo ab illorum machinia
14쪽
protecto sint.Hodie autem eouis in diuersum prosectu est,ut exhedrae theologicae non vocibus modo Graecis, sed sentetiis Plenis non verecunde personent.nam α eorum dialogi conten Graeci triclitari appellant, quibus scholas probat xiaν a matutino ad vesperam diebus statis ec solennibus exesecere moris est,doetae ia dc scitae mire meditantur esse,ssignes auribus eruditis,ob id utiq; iam visendae magno studio atque frequentandae. Adeo lauta elegas Minerua,ut olim illa Phi
si x quod Marcus in ut Tullius simulat p visa est N agnista,probari quoq; ab omnibus coepta est. Necno tamen fortasse id perpetuum erit in hac ipsa theologiae professione,is in iuris quoq; studio dc medicinae,ut partes faciant lautitia dc illi Dies . dc ut pinguis atl etiam tetrae ait horridae Minerus discipes orationis non dico lepores ta venustatem,sed etiam vera verborum intelligentiam floccifaciant arietina quadam aut vervecina pertinacia, tam ad rem non pertinentem.Cu qui bus dissertatem rationibus re argumentis contendere legismis atl probabilibus ad cria cui ita dicam metopon, quod
promotorium est Cretae,caput est oblidereanter doctos enim ec elegantes,ec illautos istos ec caperatos de literis semper ita conuenit,ut inter stoicos Nepicureos de bonorum masoru finibus .Nec honoratior Lac mone senestias ollim,quam iuuene me hie rusticitas fuit attonsa ad aureis do superciliosa. quam nunc fremere ipsam frendere, non magnopere mirum est,de ponte cut aiuno deiectam in comitiis Mineruae compositae atis urbanae .Auita etiam aequalsis eius rusticitatis fuit, severitas dicam an saeuitia,praeceptorum,qui velut truculenia patrui pueros non iliteras,sed vapulandi patientiam docebantoc infantiam: compitalitios verberones docendos mastis gidis suscepissent,non oratores futuros aut professores distaplinarum.Sed fuit ea fortasse temporu magis Q hominuit, peritia dc absurditas,quς literaru luce carueruntamc porticustas orthodoxiae Sorbona dc Nauarra,ec philosophiae theolo
15쪽
gicae tanquam oracula duo nominatissima, qua sines cunque patent nominis christiani: dc latinae iam dc attics Minerus nomodo sedendi locum, sed etia loquendi inter disputantes de derut.In quibus tamen antehac do sophi seselleriit pro summis philosophis: non simulationis fuco ieeti, sed caligine temporum . quae tum ita ferebant, ut homines horridi atque agrestes, immo vero gens hominum trimcis dc duro robore nata, ad theologiam protinus, ut olim Epicurei ad philosophiam transirent. Quare valeant illi antiquarii dc miselosi cum suis confedtariis hispidis, tetricis,dc male coagmentatis equae tamen ut di mini est,iuniorum industria & ingeniosorum luculente coeperunt enitescere. Nobis autem ad institutum reuertedum est ex tristi & molesta digressione: oc in quam imuitus non digressus ipse sed dilapsus sum. Quippe qui theologiae studii numen quoddam esse semper existimarim .illis γέ dem Orte qui pedes abluere dc abstergere cupiat inquinatos a luto vitae ciuilis ec theatricae:in quo vel sapientes altius h rent sepenumero.nam illoUS pedibus quis conscendere sug gestum theoriae valeat,in edito loco saneto, collocatum ex quo rursus ad arcem philosophiae asces us est sublimis ae iam
beatus,quam a Sogen Graeci re anatam vocant.Sed mox hse fortasse appositius atq; consequentius .nunc eo redeundia, unde digressio laeta est. Hermen igitur suum Graeci cogno mento multiplici ac Vario coagmentaverimi r quoniam Mesecurii potestatem quoquo pene Versum patere arbitrabantur. Ego autem de tanta varie te numinum eius,id dem ad nos attinere puto,quod λογον ab illis , quasi oratorium vel ser
moesnatorium, appellatum est . idque per diametron prope modum distat ab eo quod κ Io dicitur ab ipsis a nobis quaestorium.non literarum illud quidem cupidis, sed res fa etitandae intentis colendum atque propitiandum. De illo itur Mercurio sermo mihi habendus est, quando cum eo mi hi res est,ec ferme semper fest,ex quo primu destinatione mis
16쪽
im literarum studium consertis digitis complexus sum .li est autem Mercimus o vim dicendi significare prisci instituta runt,ut auctor est nusebiust quemadmodum Mineruae appel. latione,vim animo cocipiendi.Nal intus orationem concipi, deinde ore edi natura ipsa statuit.Eunde aure Mercuria deorucaduceatorem esse dixerunt,quasi bella discordias dirimen tem,re internuncium atq; interpretem appellauerunt.nam i gos tam rationem q oratione significat,quae cognata magno Pere sunt vocabula:quomodo res quot ipsae codem oriundae sunt.Qua dictione nulla excogitari nec honoratior potest,nec significationis uberioris ec locupletioris. Siquide dc primige mus dei filius,idems vniagenus,lc verbum dc ratio dc sapietiades,hoc nomine apud Graecos plenissime intelligitur.Et cum diuinarum quidem rerum intelligentiam ac notitiam, ratisne primu interprete mortales habuerunt:tum diuinum quodammodo imperium ec edimam,in notionibus comunibus infor matu sentimus,in animisj nostris alitiespam vi naturae rati natis .inde eniam aliudelixe didicimus,q ex ludo ut ita diea
rationis magistrae mortaliu ex ea etiam ipsa ius naturale ma .
nauit,quam summa legem M.Tullius sit legibus suis esse disrit.Constituendi vero inquit illabiuris ab illa lege capiamus exordiu,quq saeculis omnidus ante nata est,si scripta lex ulla, aut Q omnino civitas costituta.Quid est aute no dico in homine inquit idem sed in omni coelo atq; terra ratione diuimus quae cum adoleuit at ip perfecta est, miliatur rite sapientia. Hae igitur duae differetiae ratio dc oratio inter se ut dixi assi nes re cosnam,cum maxime circuscribant principis animaissec dimnimi formalem filutionem,ta utiq; maxime perseetissi: mus quiis hominum iudicandus est,a maxime hae duae res in leo absol suntdia urem humanam diuinarumq; adeptus. ea pruderia. orationis facultate,rem,apte, dc eleganter coposuς,is absolutione sui generis cesetur adeptus csse Qui aut . 1cictia praeditus est eam rem,oc infinita,nimiruis homo dici
17쪽
at qui virat facultate vacuus est dc cassus, ne homo quidem ille,si argumentari a definitione volumus, quod sane legitismum est argumentum .Proinde non humana sed immanis vi ta dici potest,quae nec literarum humanitate condita est,quet si sala mercuriali: nec communi prudentia sic perpolita,ut ne literis ipsa diserta esse possit,quod in multis mortalib' D
turae praestantia eueniat Nos autem iominis existimationem in praesenti facimus, non ad trutinam vitae .ciuilis,quae suant quandam ipsa habet humanitatem,in officina scilicet urbam ratis,non etiam Mineruo expolitam: c erum ad philosophiaeti bram,id limatae, ut dicitur 9 vetitatis,hominis appellatio nem nunc perpendimus .Quae ec mortalis ipsa G homuus Ognificationem,nec loco eodem nec numero habendam esse cesset. Certe nemo sanae mentis inficias ibit id quod quidam sa/pita olim homo dixit, Literarum scientiam iustam,iuuenes morum temperantiani,sem: solatia vitae afferre: in rebus secundis ornamentum,in aduersis subsidium esse. Ecce tibi in sermone de Mercurio ,Hermes ille cognometo ter maximus,Mcte autem cinquiore orationem,uni ex omnibus animalibus homini deus ipse largitus est: non minoris utiq; aestimanda, s ipsa est immortalitas.Nam qui hic conuenitenter,ic ad ea quae de
eorum est utitur,si nihil ab immortalibus differt .Quippe qui
vinculis tandem corporeis solutus,ab utro p eorum ad chom beatorum diuorumq; perducatur.Et rursus,Beatus cinquit deus animam in corpore,mentem in anima, in mente verbum pronunciauit:deum autem horum patre esse affirmauit. Graeci porro prodiderunt Mercurium Iouis dc Maiae filium esse his nominibus intellectum indagationem significaces. Alii Iouem animammundi esse dixerunt,id quod eodem pertinet. ιNihil vero mete foecundius est,nec quod plura concipiat at νpariat.Caeterum vel intellectili vel masciuae menti obstetrice opus est, ut inquit apud Platonem in Theaeteto Socrates:qui i
ec ipse Maiae id est obstetricis erat filius. Ac cum lim paria t
18쪽
ipso tamen parturientibus aliis adiumenta assero: quod Heraeliaciunt obstetrices, aut natura stertiles,aut aetate iam effoeta: Lodem etiam speciat quod supradietius Hermes ait,
Mentem notiones omnela concipere tum bonas tu malas .bo
nas qui dem.cum a deo semen insusum accipit:malas, cum a daemonibus quibusdam semina iaciuntur, ut in terram, sic in animam.Ital qualia semina accipit anima,tales edere partus solet.e malis seminibus adulteria, Hipra,homicidia,& hesincemodi scelera edit:e bonis quae pauca sunt ipsa ta rara,pietatem,temperantiam, virtutum p omne genus .Ex his igitur in telligendum relinquitur,scnsa metis humanae e seminibus ininolescere bonarum malarum p csisciplinarum.quibus mes grauidata,vationem patitat porationem, semina sua referentia.
Haec porro semina homines studiosi ab iis auctoribus hodie mutuantur,qui in latino quondam agro atq; attico, Palladis arua Mercurii, colueruid Iam mimus ipse coli dicitur,cum liberalibus artibus insti tur.vnde illud Ciceroni anum in libro de Finibus,Sed animi cultus erat ei quasi humanitatis cibus Et illud in secundo deoratore, Subacto mihi ingenio Opus est,ut agro non semel arato,sed nouato ec iterato,quo meliores laetus possitS'grandiores edere. Proinde ex dili iticultura animi,simaturae solum no sterile fuer messis doetrinae enatatur.quae si ad frugem bonam euasetit,ad rerum homanarum cliuinarum- cogestionem homines,ati etiam sui. metipsorum perueniun&id quod delphiciun illud oraculus
cere admonebat.Inde autem consequens est, formalem ut ra tionem homo genetis sui tenere valeat atq; tueri: simuloe niis nus suum conuem enter naturi suae obsee. Quapropter humanae mentis munia propria,antiquissima cura nobis dic praeci pua exercenda sunt.Est eniam ut inquit Isocrates mens bona in corpore humano statres maxima in minima collocata.Doctrina vero culiu animi quaesita,efficit is homine bona voluntate praedito:vt mens philosophuc copiis tanquam firmo suo
19쪽
cincta praesidio,sursum versus libentius quam deorsumta siti longeque alias quoquo ipsa versus e. specula conten plationis prospectans , praeterita ecfutura cum instantibus, circumactu quodam collustret prudentis atque sapientiae,ex
quo fit ut nequeat nec morte, nec aduersis rebus cmprimi, cuomnia quae incommode ipsi cedunt, ante prouessa habeat de perpensa.At vero suimetipsius rerumque humanarum im
ratis,nihil ab ud quam mulcta qusdam est numinis Philolo giae ves neglecti,vel minus religiose culti . Quo genere ano
maduersionas diuinae, cum omne genus hominum excolendiam mi negligens ,rum vero sacri ordinis centuris classicae,ea rumque duces maxime,plem mihi videntur, quorum tamen propriam esse decebat utique dc assiduam culturam animo rum .ad eos enim pertinet intestini hominis institutio. At multorum videmus ani mas, quasi ananeis vaginas in praesidiis domini cis esse:eo vlique gladio Vacuas,quem dominus in texram misisse se pro concione contestatus est. Quanta est auted ormitas in delubro Seruatoris,lliterarum lumine eos orbatos ab omnibus spectari, quos facem caeteris praeserre lex sa crosancta iubet,in editumque candelabrum tollere In uniuersum autem pauci animaduertunt,quo dispendio bonorum se
se ii afficiant,quibus literarum & philosophiae cultum,ambiationis.cupiditatis illecebris mutasse praeclarum esse video tur ec palmarium,quae tamen marima pars est hominum qiuin vita ciuili aliquo numero esse censentur. Quicquid enim eorum quae bona iam olim ciuilli sermone re in medio versa te dicuntur, ultra modum quaeritur, ita bonum est insumis via demum utile sit ec commodum, non item ut postessione. Siquidem ex facultatum parte redundante, quaquam est vata unicuique nostrum,quia Seruator oraculari sermone dixit Lucae cap.duodecim, At usus eius quod circunflui non ad
eum redit qui usus est:quille qui ad alitas traseat necesse este talistus autem exiisita demum percipitur ab utente Spie ἀ
20쪽
probabiliter,si circunspecte erogetur quod superest. Quotus vero quisque eam ob rem precipue locuples esse meditatur Quoto porro cuique diuitiis uti inculpate contigit,hominum quos vidimus ec meminiamus eorum enim sunt ista quae pro
pter se amantur ec exoptantur magno errore vita ot quae ni
nil habeant ipsa quod conditum penes possessorem, propter
se asseruandum sit. ut edulia conditanea dc vestes reconditie, non alias vitς prosunt,quam cum ad usum promuntur.Qua re ut sint ista sicut appellantur bona: tamen si animus pronior de velut affixus abditis illis incumbat,quod pia rimque eue
nst,ipsa velut in carcerem ac compedes aureas auaritiae con
laeta diei debent ec compaci a non etiam benefica atque com modantia: in hoc quoque quod nec scelere illi vacare, nee hominum odio possunt, qui tam illiberaliter, tam arcte,tam maligne eas custodias habeant,quae si benigne in lucem pro ducerentur, dc custodi utiles re compluribus essent.Quom do autem animus vel honeste vel innocenter oblectare se in gnopere earum rerum complexu potest, quae bona fortasse sint externa non animo ipsi commoda , non corpori, suapte quidem ipsa natura oblectare se dixi qua d si etiam noreanxie, non meticulose,ec vero sine segritudine angente,in iis nequie acquiescere ni mirum qui sciat se hinc absque iis bonias, d propter ipsa fortas Ie bona,ante diem emigraturum Ne hic qui dem fidum eorum comitatum perennemque habiturum,spondere sibi ausit,nisi tanta ignorantia praeditus sit,utiluras res, ut precarias, ut in hunc ariun illum temere desultorias , hu/iusce generis facultates esse non rectardetur. Conserat igitur cogitatione qui volet dc poterit,eorum bonomis acervum,a,
quibus beati homines communis sensus iudieso latine quon/Lm appellati sunt. dein altrinsecus sistat iustae do elegantis eruditionis opes,cum animo imbuto tectae opinantis philosophiae studio.siniuiqvid homo homini praestet expendar,quid