장음표시 사용
31쪽
ab oraculis nucupatus se, ipse Gregorio magno qui Theologus cognomum dumis est,essentiendum esse duxerim .is emorationis dc stili facultate,eo maxime niti dc gloriari meritissimo dixit,quantu est quod impeditur operae ab homine ea sacultate prςdito,in litare dc religione cdmcdada,diuinisv rebus enarrandis re mustrandis. hoc enim dc sentire dc fateri uge prestatius est,q quod quidam faciunt,ut vastam rusticita tem sub nomine umplicitatis laudet: quae adulteratrix est ipsa sanctitatis merae,ati innocentiae. Antiquisi ina etia the logiam symbolicam fuisse Ipse libens censeo, no fabularem. lieet ut humana fere inueterando degenerant a poetis qui diuina pro nihilo ducebant,excepta re tractata theologia adfigmenta deflexa sit tetra ait impia. Et veteres quide theolologi deorum hominum, patrem ait satorem Om appella
uerim quasi vitae parentem dc auctorem etsi Lactantius Firmianus aliter opinatus est,qui mihi parum accurate hsc vis detur perpendisse . Eunde etiam ills δία. ideo nominauerunt, quod per eum re propter eum omnes naturae prodiis sunt resubstatis.Siquidem lucqvi: d factum est,in splo vita erat,nec sine eo factum est:quin re in ipso vita erat omnium, cum no dum quicq viueret anima G. Hic ipse parens rerum omnia e Mnemosyne qua ego esse interpretor recordatione propriqoriginis re cognitionem sui Musas genuisse dicitur. Hς Musunt ut opinora mentis conceptus,cremarum rerum con
templatores,quq intellectu tantum percipi possunt. nam is dictae sunt quasi indagatrices, utpote per naturae vestigia sensilis ait mathematicς,summa re coelestia indagates ilic die eo amplius ipse dc labore longe feliciore,cubile ipsum veritatis in momuitentis sacris inuestigantestin Heliconis secessu montis ut nomen ipsum indicat anfra filiosi choros suos ductantes,per quos seriem rerum intelligimus quς infinitam ipsa complectitur sapientiam .Eius porro motis duo vertices geminaeque minantur in coelum speculta . alteri tropologia
32쪽
philotheona,quo cidine est columela phisso pluae,interdum scand&,ad summu humani captus fastigui sublimila dc tanqvolucris attollitur. Eoru aut qui post sacra ciuilitate costitura quae inaudito nomine priscae philosophis,theocratia dici. rur sapientu coryphei fueriit, sublimis illius verticis apice attigit imprimis,diuus ille Ioanes delitis Seruatoris,qui cothurnu primus induit theolo ς. Na in operis principio theogonia mirifice & altiloquetistime cecinit, a musis viis sen/ectiorib'prorsus sublime rapi', loge certe beatius u ille olim Aser s vates,qui theogoitia illa c5metitia,& stema tartaridam cecinit. Secudii huc alter iuris diuina: cosultissimus sitit, salutariiij cerimoniam magister ec proditor in .puinciis ede quo priuilegiu latu inter superos,nullo ut opinor excplo,ut
ante annos vitς aetos, inter theoros ani mos dc spiritus spectatu admitteret ,α ea sacra isectatu quae nec prodere ipsi aut cuia alteri,nec Mari fas esset.Hec duo lumina inter an tistites sapientis,fugacis antea veritatis ae summi boni vestigia ambages, explicauerunt,quo satagenti plutosophic nulius no Iapidetquod dicitur molieti,sese subducentia, tanqintra caliginem dogmatu pugnantiu abdita essent, inani la bore indagabantur. Cum interim in aenigmatum sacroru in uolucris inclusa veritas ipsa delitesceret, ac ne ab iis quidem
nisi perpaucis perspici posset,qui ipsa inuolucra habebant in
manibus ,ε saepe contrectabant. Proh divi immortales hoc quid aliud fuit,u duos ipsos heroas, no suo sed diuino marte actos,sphinge illa externae philosophiae coscete ' quae tanta, tot aetatu ingenia,tadiu griphis suis torserat nequicu dc com sumpserat. At vero qui ad rerum diuinam cognitione suapte
vi asturgere conati sunt,quasi sphingem illam ludificatrice
sua Minerva captantes humano marte comprehendere, Ut
Porphyri re Plotinus, dc quidani alii eiusdem familiae, in eandem ipsi fraudem impietatis cum illo Prometheo incide runt,qui adCaucasiam rupem a Mercutio affixus est, adhibi
33쪽
to vulture assidue excarnificaturo. ob id ea poena mulcstatus quod Ioui conatus imposturam facere,homnem etiam fingere ausus esset: tum quod ignem igniario excussum hominibus
tradidisseti siue quod fulminis rationem comperisset.vulgasset, compertam . Hunc ego Prometheum hominis philos, phi intellectrum esse conseo: qui in physiologia ait astron mia cum successu versatus,ati in aliis partibus philosophiae
ad diuinorum quoque intelligentiam humanae tantum cose semitic adminiculo assurrexisse confidit, aut euasurum tan dem .Quod hominem est fingere, hoc est hominem ad rati nem formalem sui genetis absoluere, ut rerum humanarum prudentiam diuinarumj teneat.Is igitur Prometheus blata dimentis ereetias do illecebra commentationis,inhumanis ac
physicis magnopere proficientis, ilis simplicioribus oc iam
pene abstraettis, mathematicis r rerum etiam earum naturam
quae mente sola percipiuntur, cessuram arbitratur animi sui contentioni .Quare posteaquam altioris speculationis intem
tione,quasi animi se sustidit,subh mis abire sibi videtur,ta veritatis competiendae studio semper gliscente, per inane volitans,animum suum exest identidem fibris iecoris renascutibus,cum semper recurrat laesitatio,is est diuinarum rerum contemplatio. Ipse vero Iouis ilictor Mercurius, mea quidem sententia esse potest ratiocinatio humanitus inuenta,qus omnia sui iuris esse putat: supra, infra,eorum, contermina.VOrum eo supplicio aliquando defiammis, eadem similitudinis ratione,videripotest Prometheus Herculis beneficio,non il lius Thebant,ut inquit Philostratus multi enim fuerunt e dem nom no sed coelitus o ludi,ac longe illo omnibus, maioris,qui sagittis aquilam, aut vulturium illum Caucasium confixit,carnificem intellectus. Huius igitur Herculis vimite quasi ex Caucasi carnificina homines multi liberati sunt, externa quae dicitur eruditione sane praediti.qui errore interulaeto ad christianismum sese consultissime sua, contulerui,
34쪽
uerterent Promethei illius figmenta inchoatos tantum homi nes esse, dc tanquam animantes:non etiam spirantes super rum cognationem atque immortalitatis cognitionem,ad qua
homo nimis est. dein a illis ultimam manum dc quasi phidiacam,quae non modo hominis rationem perficit atque filia tionem rised ab integro rediuiuam efficit per palingenesiam coelestis philosophiae. Cuius philosophiae qui mysteriis in M gnis initiari velint, eorum hominem exteriorem sideratu cis ita dicam esse oportet,sensibush, emortuis,quasi numine ra itidiore afflatum atq; vrentiore. Quando iidem autem in i, a vasta priscae doctrinae sylva,permulta occurrunt salebrae, in quibus haerere nonnunquam contingit:crebrij anfracmis, qui in deuia interdum seruntdibenter quidam secerunt homines procliues ad inertiam, ut intra pomoeria versari tantum orthodoxae doctrinam probabilem dicerent ec contenderct, atque eum colorem interdustis suis quaererent,cum cultor ipsi omnes restic religionis,corum scriptorum lectione dc studio,quasi diro ec auenando,arcerent qui saeculares externi pappellantur .aemulantes utiqet eo facto institutum Iuliani Cara. saris cognomento transfugae. Qisi cui auocstr est Gregorius
ille magnus Christi nomen exosus, ultimi loco supplicii simila interdictum in eos commetus est:quos ipsi Seruatori deuotos esse compererat, ideo p studiosos aperte doctrinae euangelieae. Verum ille dira atq; immani praeditus erat impietate, eum ingenio singulari ec eximia literam petitia: isti cum mismalium arcadicorum capitibus, suillas etiam aureis habere se satis ostendunt, cumomnem musarum concinnitatem aut respuant aut stupide transmittant. ne quidemseuerissimis eorum dc grauissimis,non tam lingua quam palatum fortas se,nec tam cor quam supercilium sapiunt. Sed fini illud so nus,ut spero. in manes', nunc declamare me,non in homines existimo: cum literariis bonarum petitia non modo
35쪽
ris in uniuersum, sed etiam apud amplissimum ordinem l teris studentium,gratiosa esse coeperit oc plausibilis. carioso enim illae stirpes vetustae ignorantve luculente iam labanteruare omnes fibrae bl speramus sensim cito, emorientur.3rbis autem ipse studiorum in conuentu scholastico Lutetis repente conuersus est: qui in prima inclinatione sui magnum plane stridorem Sc tumultuosum edidit. Nuper. barbarica illuuies ec sermonis rusticitas,e philosophiae porticibus sacessere conspicue coeperunt:nimirum ex quo Linguae Graecae si pellex in eas importati ad ornamentum coepta est.Rursus vero nos rem praeclaram dc honestam , ab antiquis inuentam reabsolutam ad formandam componendam 3 humanitatem,
quam Plato in Timaeo diuuutus datam homini bus esse scri
psit,ne in noxa diram vertamus, mimorum, intemicionem, summopere animaduertendum nobis est , dc prouidendu etiaati etiam. Quid enim inconsultius esse potest quid amentius, quam antidotum philosophiae,ad vitandam contagionem ioventum impetitae multitudinis d hallucinabundae: in venenuVertere impietatis,am mis immortalibus exitiosis Quid lite
rarum cultoribus calamitosius, quam cultum re ornamentu vitae, eorundem hominum culpa in necem euadere horrenda animorum.Nam quod in tuenda hominum uniuersitate pro uidentia facit,ut ex bonis malisj,& e tanta ingeniorum v luntatum, varietate,ciuitates ec caetera hominum conum
licula coagmentata sint salubriter ec eualescanti hoc efficem debet bona fides, dc recta de rebus diuinis persuasio,in ea doctrina quae encyclopaedia diritur. Et quod umbrarum colo res in tabulis faciunt. ut eminentiora sint lumina: hoc facere doctrina inuenta debet,cum oraculari inspiratav composita. Iamuero ut homo firmi stomachi etiam mali flacci cibos in alimentum corpulentiae conficit : ita ques non suo dc sensuum stomacho,sed rationis ec pietatis orthodoxae studere dc comininem ii emel constititnunt, nihil non congruenter ec com
36쪽
' mode consilio suo concoquunt. 5c deleetiun tamen lectionis
habere oportet, ut anesmaduertamus orbem nobis vitae salu
bris eircunscriptum esse doetiana euangelicat intra quem si quae studiorum genera sunt, quae admitti sine collisione ne queant,ea esse protinus repudianda intelligamus, ne summa propositi ea culpa euertamus . hi vero litterarum bonarum Mese Hidiosi,riuales esse videntur in amore anus honestissimae,quae diu amatoribus ut ignota dc squallida caruit nunc autem redivivo decore interpolis ac sine mangomo,quasique integra denuo aetate soreiis, in medium lauta,elegans dc rutida,cum suo se mundo ornatus protulit,ac per omnela nationes aemulorum cohortes secum trahere conspicitur:tanta c5tentione ad tutandam eius dignitatem dc ornatum vires periclitantium, vi dc facultates suas oc vitam ipsi deuouisse ma tronae deamatae existimari debeant.Id quod infamae sortasse instar quoddam habere videretur,essi tanti esse ac pluris crederetur,unum hominem exemisse se turba: unius aut alteriusl ouinciae, nec suae tantum aetatis, quod unu insi speratteris deditorum .Proinde ne eius studii amore inconsulto dc perenni temporatius eniam esse debeo ab earum rerum reo cordasione abducamur, quarum studium antiquissimum es se par est nam cum mundo matronali illecebras etiam illa habet anesmis vehementer lenocinantes 5silium mutuemur oportet a Nicolao Damasceno,eiusu sentuitiam pro oraculo habeamus .Sic enim fiet maxime,laboris ut immisi in cultu externae illius disciplinae nunquam nos poeniteat. Aiebat autem ille philosophus,vir optimus idem doctissimus,universam literarum disdiplinam,orbicularis p eruditionis curriculum,peregrinationis similem esse.Etenim quemadmodu peregre eruitibus, qui itinera longa permetiuntur,quaedam in loca contingit diuertere,ibi, manlionem unam agererquibusdam in locis tantum prandere:in nonnullis rursus immorari dies plusculos: deni ploca nonnulla transeunteis oculis
37쪽
DE sTvDIO LITERARUM REc TE tantum lustrare: ad extremum vero peregre redeunteis, do
mi deinde permanere ait inhabitare. Ad hunc eundem modum studiosos homines oportere literarum discendarum spatium permeateis, quibusdam in disciplinis logius immorari. in quibusdam aliquantisper: ec quasdam quidem disciplinas totaS,quarundam parteis, arundam elementa,modo percipere . sic, ex unaquai utilissimum quod' comprehende teis, tum domum vere paternam repetenteis, illic ad ritimucloe philosophari.Haec mihi sententia veri δc germani philosophi esse visa est,miritans in mostdu probada re amplecteda homini studioso,san - religiose cupido ec reuereti. Navd miserius est,quid imprudelius,quid denique V cordi tu ex tot,tantis,tot aetatum diuitiis,quae in medium ex sitς sunt,& vi ilantissimo cuil ad occupandu obviae sine aliorum dein trimento,nihil in rem suam vertere,nihil ad viaticum augerdum immortalitatis,sumere: sed ex vehementi ec diuturno labore oculos tantum mentis inaniter ecdispendiose pascere. Aliter atque ille scriptor satyrae censuisse mihi videtur,tametsi verae nescius sapietiae: qui olim ita se ipsit, Petite U:nc iuuenes* senes, Finem anitino certum,miseris* viatica canis. In ludo enim Philologis anima instituitur: in philosophis autem exhedra animus & spiritus. Quid illud Horatii ad Florum,nonne eod4pertinere videtur eciamsi summum bonumquid esset nunquam ille suspicatus est.Qubd si Frigida curarum fomenta relinquere posses, Quo te eoelestis sapientia ducςrςx is ' , , , . Calidiora enim multo fomenta sunt steriis oraculamq; drctrinς,qRcularis ait humanς,quq implere deside tu nequit. Na animus philosophus,celer,impiger,inquies, actuosuS,m nulla re acquiescere potest,extraq cum totus est incon la tione rem sempiternam,quam fructu latum,interim comentando prssumit. Sacrosanctet aut philosophis promissa ideo
38쪽
fide solida dc stabili subnixa sunt, quod nihil de suo missa
Vt externa & vaniloquarsed ut inquit Cyprianus,de sanetario dei spondet:id est de oracularis scriptune fide ati auctorita te. Eruditionis igitur iusta: dc elegantis seu tiam esse oportet, ut a superioris illius poetae auetoritate nondum recedam, Compositum ius fasu animi,sanetis recessus Mentis,& incoctium generoso metiis honesto. Antiquissimi etiam poetae,semina theologiae,ut tum erat i mra,non admodum improbandae,ab adytis illi quidem sani elioris philosophiae ait adeo sapientiae mutuati sunt. ca teruinextricabiles tabularii griphos,impietate luculenta pris
rentes, pro integumentis veritatis ipsi excogitavere,quam ab
pculis profano multitudinis abdedam esse cesebant logehi retinenda,instituto veteri In ipsis aut fabulis cum natinae vim, tum ratione vitae placide dc humaniteri agedae,mystice tradiderut: ad unicum deii ipsi summam rerit,illiusq; auctoritate eo primordiu reseretes,quod uniuersum appellatu est. At voro sequentiu deinceps artatu licentia,summa impictate coste
Ieram,oenia voluptati flagitiisl permiscuit dc inquinavit.
ex quo euenit ut eleusiniorum cui ita dicam sacra ait cerealia mysteria,in orgiorum impuritate liberaliiij verterint dosoraliu.Mihi em in videtur ars poetica , quasi vaniloquentiae buccina,spiritu tartareae noxae inflata,deorum illam vim portentosam in Graecia,quasi in celeberrimo mundi theatro,co Iendam promulgasse N edixisset inde, per orbem terrarummostra deorum pexuulgasse,voce longe latet quoquo versus exaudibili. Quς causa fuit ut opinor ur Plato in secudo Rerumpublicam libro,Hominiec Hesiodum ut praecones im pietatis e ciuitate expulerit,quam instituendam ducebat. Etsi enim theomachiae,deorums simultates ab ipsis proditae,symbolicos sensus habent ec saepe admirandos, impetitos tamen fefelleriit,quq multo maxima pars fuit mortalium.Hoc ipso certe commento errorum ille sator, stygius, institor volu
39쪽
pratum, ut si illas fauces satis alias patenteli,hsatius t
men aperuit uris, sui oc imperii gentilatiam illam multitu/dine plane fecit:decedente viis ex illa colluuione scelestae impietatis,diuina quodammodo prouidia,eiuss impuritatem auersante. Qua de causa p inceps mundi ab ipso Seruatore mortalium teter imus ille tartati praesectus appellatus est, qui eam viam hominibus sanae mentis prelustre praemostrauit,disciplina salutari cum interpretibus eius tradita,quς in diuersum abducit mortales ab erroribus . Quin re ipsa primaroesis ait theologia,id vel impietatis vel ignorantiae potius abest,quod illud ipsum numen diuinum quod unu esse sta
tuera coercuit intra fines,lc in uniuerso ita conclusit,ut deuquasi mundi am mum,in uniuersitatem ipsam rerum quasi in corpus suum condiderit.Eius vero sedem ait domicussi praecipuum in sole esse aliqui perhibuere. Quibus sileriit aptis ea ultima,quae nos in summis citima esse diuinitus nouimus ecperhibemus .Naturam etiam ipsi posuerunt ut primam casesam: dc materiem ut principiti .cum nos hanc ut opus,illamis instrumentum primae causae,vel opifice rerum architecto
nicae causae administram p arentem , dc ab ea producta esse dicamus .Proinde ex illis epulis e penu priscae sapientiae pro piis , quibus animi literis ibidentium aluntur, bellissimum quod p carpedum est a nobis, quod ad nutricationem faciat philosophiae facundae dc elegantis futurae. Nam anima lici, minis philosophi studio encyclopaediae culta,ac multiplici ter quasi terra subaetat tum eloquentiae copiis quasi laetamiane exuberans, grandioreis scelus edere haud dubie dc vita
horeis potest atque validioreis. Verum ad illas epulas philosophiae quasi conditaneas, quo quinque stomacho accritat ut diximus magnopere interest.Nam nisi stomachum per
suasione recta pietatis,oraculatim religione tinetit,ad id mi dium attulerimus:metuendum eu animae,ne quaen aut poetica aut philosophica Mundius ipsa condita,quam sanetius,
40쪽
msTITUENDO XV avide deuoremus t ' deinde male diu conci illa, in cordis ventriculo perniciole haereant. Atque ut olim Minerua cum opificia omnia lautiora, tibiarumέ artem inuenisset, tibias continuo fregisse dicitur. abiecisse, posteaquam comperit modulis eam virile robur effoeminari: Ita dc nos ex reliquiis peringeniosae illius ec sane industinς antiquitatis,deligere nobis ea debemus quae consona sint, aut certe non absona ta dio rectae philosophiae,moribus* receptae sacrosanetae ciui talis,que theocraticis institutis ab origine sua temperata est. Quae autem huic pugnantia sunt, aut magnopere dissenta μDearea tanu in transcursu iuuentutis , dc vciuti contemptim, Iegere: deinde abiicere,aut de manibus certe ponereme inquinametum relinquant tractata diutius quam iustum esti aut nimia cum voluptate.Et putidum vero mihi: dc ineptum esse videtur,dc plane cacozelum, optimarum literarum studio sos,quales omnes docti videri volui: prisca impietate,quae iampridem non nostri coeli tantum finibus explosa est,sed pene toto orbe exterminata,eos lepores dicendi repetere,atque in usum nostrum referre,qui genitum nullum habent nisi iiii pietatem plane oleant & prqterat.Nam qui d randidius inter pietatis homines reuerenteis, ct post damnatam illam poly
inetam,quae pro atheia quota haud dubie sesellitiem qui docti videri velint re lauti,adhuc ita loqui,quasi vim illa uipem inferum numinum literarum bonam studiuno abnuerit quis si doctioru sena sanciedu duxerit,quis est ia paeso religiosiorum,ac pietatis nomen cofertis manibus amplecten Dia,quin valere literas bonas easde ati nocetissimas iussimis sit Nisi vero huiuscemodi literam studiu,no cultura est animi potiusu vitioru cultus .ec nisi ea esse cultura fateri quenuno pudet,cu inficiado no sit si urgeae euius apostolus coeliis ic ocefactus, meminit ad Hebr.ca .vi.ρος tribulos re spinas gignix Neq; vero pietate amplectimur fide bona, retinem' cruM'. xHigione N no impietatis exuuias abiecim'.Nem