장음표시 사용
41쪽
ignorantiam nequibant. Deducendarum Vero coloniarii mos a Romulo institutu frequentissimus apud Rominos fuit. Nam hostibus lacescctibus victis,agri que & regionis parte mulctatis, in agris de eis captis quo imperium Romanum stabilirent, vel nouas urbes condebant vel in antiquitus conditas,veteribus inco. lis ex iis pulsis, nouos ex urbe ciues per Hii viro . ad id creatos eo deducebant,quotquot agro capto colendo sufficere possetit,quem nouis colonis diuidebant. Hi statim in coloniam deducti noua ad ministradae reip. rationem Romanae more constituebant. Nam ut Romae erat populus &senatus,sic hi nouos colonos in decuriones Splebem diuidebant;decuriones senatus, plebs populi Romani imaginem referebant rex decu rionibus singulis annis duo vel quattuor viri creabantur iuxta coloniae magnitudinem vel paruitatem. quiri . viri, vel Ii II. I. D. idest iuridicula Go voeahantur. Hi consulum Romanorum speciem repraesentabant io Creabantur insuper Aedilis,qui viarurn,aedificiorum publicorum,annonae, & locandorum reddituum publicorum,item quaestor qui aerarii publiei curam habebat, atque hi erant praecipui coloniae magistratust in ceteris omnibus more, legibus,& institutis imma nis vivebant. Quarum coloniarum duo genera erant, ut tradit Asconius, quaedam ciuium Romanorum ,&quaedam Latinae Coloniae ciuium Romanoru praeter sacra omnia iura habebant quae ciues It tirtian i obtinebant, quemadmodum & municipes cum suffragii iure. Coloniae vero Latinae erantquae ius Latij trabe- , o rent. Quid autem ius Latij fuerit, nunc exponam Cc iiij I
42쪽
' De iure Latii Populus Romanus sociis nominis Latini, quod a Tiberis ostiis Circeios usque se extendebat, antiquae coenationis iure inulta tribuit priuilegia ,quibus ius Latii continebatur: quoru antiquissimum fuit, ut eo iure quod Latini a populo Romano habuissent,coloniae omnes uteretur,quae idcirco Latinae dictae fiunt, quum colonias ciuium Romanorum deducere adhuc os non esset; ad quarum postea discrime η quae deduci coeptae sunt,reliquae ta in antiquae quam recen-I P. tiores coloniae, quae ciuium R manorum no ςsent, .
Latinae dictae sunt. Lati t. n. ius proxime ad ciuitatem. Romanam accedebat. Quod, ut dixi, multiplex fuit. Primo enim solis Latinis post ciues Romanos in comitiis, serendis suffragiis si ab uno niagistratuum invitati essent, nec ab alio prohibiti, potestas ςrat. Qui quum in nulla tribu essent,sortitiqne opus erat,ut appareret in qua tribu suffragium ferren Hoc illis con- .cessum fuisse in foedere, quod cum iis ictum fuisse Cicero pro Balbo scribit Sp. Cassio & Postumo Co- zominio cos. nno urbis CCLx I. liquet. De quo foedere Dionysius libro v m. ita inquentem Sp. Cassium introducit: Lat nos manorum consanguineos , di bis tamen Romae dominationem' loria iniquosemper animo fer n- res in amicitiam adduxi,cancesa eis ciuitatis admini radae parte, ut iam non aduersam bι mam docent edpatriam.
Et paulo post v Coius qua plurimos pqtuit Iatinorue Di Hernicorum euocauit adsi fragium ferendum, qmfresi
res conueneraιnt, di propemodum plena peregrinis esset ciμιναε, auo a Virginio anima uerso , in siit per compita proclamomari, di omnes peregrini Roma exirent, dato ad id perex:-xιο tempore. Tum Casiius contra edicto ius t eos omnes 1n rbe manere, quibus concessa erat ciuitatis adminifrandae
43쪽
.ρη idest suffragii ferendi ius d ec ire pertita esset. Ex quibus Dionysi, verbis intelligi potest, foedere co-
cessam Latinis communem & parem cum Romanis rei p.gerendae curam. Ex Dionysij, & his Liuij libro. XXV .verbis. Testiιlis datis tribum tuu summouerunt stellaque allata est,)Uontirentur bi Latinisust rarem ferret: primum colligo Latinos cum Romanis feredi suffragii potestatem habuisse neque enim sorti edum esset, ubi Latini suffragium serrent, si omnino suffragio cx-ao clusi fuissent. Deinde id illis beneficio tantu,permissa&liberalitate eorum magistratuum qui haberent comitia,licuisse. Quod ex C. Gracchi historia confirmatur. In qua legimus socios Latinos,urbe exire iussos, ne tum Romae essent, quando legibus Gracchi seredis tribus in suffragium vocarentur. Quo pertinet illud Ciceronis pro Sextio:Nihil acerbi in foci, Latini ferre solitibunt, quam id quod erraro accidit, rbe exire a consulibuι iub ri. Neque enim edicto consules tollere poterant, quod legibus cotra cautum esset. Itaque si petio leges Latini ius habuissoni suffragii, nec consules suis edictis illos suffragio priuare potuissent , nec Latinos legum praesidio mundo suos iure cedere pastus esset C. Gracchus,ut contra quam legibus licitum esset sus fragio Nivarentur socij, quos ipse e locasset. Si ergo id contra leges factum non est a C. Franio consule, Vt edicto iuberet Latinos urbe exire ne legibus Grac-' ch; ferendis adessent, necessario efficitur Latinos in comitiis non habuisse ius suffragii, qui tamen Roma norum magistratuum benignitate admitti solebant',3o id tribuentium societati antiquae, & consanguinitati Latinorum,qui tum sorte Romae ellent, quum haberentur comitia. Eos autem omnibus comitiorum
44쪽
generibus admitti solere, quum beneficii hoc esset,
non iuris , quod Latini admitterentur ad suffragium, nulla videtur caussa,cur ceteris comitiis ea benignitas adstricta esset, prdesertim quum Latinorum suffragiuhoc modo in unam quandam tribum sorte contractu nullius prope momenti futurum esset, quum interim magno honori id ducerent, quod suffragium cum ciuibus dicere irri Q atmquam vero non censerentur Romae Latini,s d in suis ciuitatibus, poterant tamen ad centurias se adiungere unius cuiusdam tribus' cui serre obtigissent, ut Latini in ea suffragium dicerent,vrcum primae Hassis centuriis hi suffragium serrent, qui erant prinii census apud Latinos, cum centuriis secundae classis qui erant apud eos secundi censis, &ita deinceps,aut vero in unam centuriam sorte ducta omnes Latini nulla habita ratione census coniici,quomodo in tributis cornitiis in unam tribum coniicebantur. Sed quoniam hae probabiles potius coniecturae sunt, quam necessariae rationes , de his snem scribendi faciam. Antiquissimum igitur Latinorum ius erat,vi cum ciuibus Rona nis ad suffragium serendum admitteretur. Qui qlioniam in nulla certa tribuerant ante luim ad suffragiurn tribus vocarentur,sortitio, fiebat in qua tribu suffragium dicturi essent. Alterum porro Latinorum iii ierat, quod ciues Romani viritim etiam seri poterat: ciuitas enim eo iure aliis populis non patebat Eam autem multis rationi bus consequi poterant. Prima est cuius meminit Apapianus libro 31. bellorum ciuilium Ahi ait : Latinitali ius hoc Disse, di ciues Romani fierent , qui in Latinis co- 3oloniis magistrati.m gesissent . Q irrnquam ε D
45쪽
mani ciues amitterent diuitatem, si in Latinam coloniam nomina dedissent,ut docet Cicero pro Caecina,& pro domo sua: hoc tamen iure poterant in ciuitate
redire, si magistratum in ea colonia Latina gessissent. Adiicit Cicero ibidem, quod qui ciues Romani in co lonias Latinas prosciscebantur, fieri non poterat L lini, qui non erant auctores facti,nomenque dederat. Alia ratio erat dς qua mentionem facit Liuias libro x L I. Lex sociis no minis Latini qui stirpe n ex se domi R Q reliquissent,ac Romam ad habitandum venissent, dabat ut ciues Romani fieret. Verba Liuij sunt haec: u.
uerunsenatum legationessocium nomιnis Latini, uae censeres C priores consules seligauerant,tangem insenatum introdullae. Summa querelarum erat, ciuessuos Romάe ce-
si plero que Romam commigrasse: quodpi permittatur er- paucis lust is futurum, di deserta oppi la, deseri i agri, nutria militem dare possent. Genera autem fraugis duo mutan ae iratim ciuitatis indueZa erant. Lex sectis nominis Latini quii, stirpem ex sese domi relinqiserent,aabat , ciues Romaniferent. Ea lege mage viendo, alii sociis, ali populo Romano in uriam faciebant. Nam ne irpem domi relin serent, libero uos quibuου quibus Romanis in eam con itionem t manumitterentur, mancipio dasant, Γιertinique cives e sent; qtibim stir es deesset quam relinquerent, It Geses mant se
Lant. Postea bis quorue imaginibin iuris pretis, promi cue sine lege, si e stirpe in ciuitatem Romanam per migrationem , Cr censum transibant. Iniec ne postea ferent I ρe-icani legati, redire in ciuitates iuberent sonos. Deinde i lege cauerent,ne quis quem ciuisti mqtatae causia si maso faceret,neve alienaret,in quis ita cu/:s eman tu. esset:
Quis no esset: haec impetrata Ap ui 1 ertia iteratio tuit
46쪽
per Iegem Seruiliam,qua Latinis ius erat ciuitatem assequi in locum eius quem accusando damnassent rem petundarum. Hanc legem tulerat C. Servilius Glaucia,ut docet Asconius pro Scauro. Hac lege duo Latini Tiburtes apud Ciceronem pro Balbo ciuitate a1epti sunt,quum duos senatores Coelium, & Masonem accusassent,& damnassent repetundarum. Quod Aroea lege Latini assequerentur ciuitatem ,hi verbis eo
Ioco ostendit Cicero: n accusatori maiores: nostri ma rora dirae ain m bellatori esse doluerunti in adsit acerbissima lege Semmiaprincipes diri aegrauissimi insapientissimi ciues hancLatinis,id e oeger/iis, iam ail ciuitatem ρο-
Ii iussu patere passisunt. Alias vero etiam leges fume, quibus Latinis praemii loco ciuitas proposita esset, paulo post idem Cicero indicat iis verbis: Numfundos
igitur factos flvulos arbitramur aut Serviba lege, aut ceteris suibuι Latinis hominibuι erat propositumalr qua ex repraemium Auitatis
Resertur ab Vlpiano in titulo iri. quoddam libertorum genus,qu i Latini Iuniani appellabantur, Latij ius lege Iunia Norbana sub Augusto adepti, quos ciuitatem Romanam,& ius Quiritiu multi; modis adipisci posse scribit. In his erant,benescio principis, li- Deris,iteratione,militia,naue, aedificio pistrino, & si
ter mulier enixa fuerit. Hi dum viverent,quamquam se quasi pro ciuibus gererent,tamen ius testamenti faciendi non habebant,& dominus eorum morientium
hereditatem capiebat,nisi prius ius ciuitatis vel Quiritium adepti essent. Ius autem Quiritium idem Jere quod ius ciuium Romanorum esse existimo,abAugusto excogitatum, quo antiquos ciues Romanos &nobiles,a nouis ciuibus libertinis,&peregrinis discer-
47쪽
neret,qui ciuitate donati, ius quidem ciuitatis Roma nae habebant,sed non ius Quiritium, quod erat pau- lo excellentius,puta,tanto tributo non grauari, eadepriuilegia habere,quae vetustissimi ciuesvrbem incolantes haberent. Nam post legem Iuliam qua Italiae omni ciuitas data est,& omnibus aequata suffragia, ut ciuesRomani noui & interioris gradus a vetustissimis priuilegiis &dignitate discernerentur, his vocibus imre Quiritium,& ciuitate Romana, ab aliquo imper io torum distincti sunt. Ius ergo Quiritium erat aliquid dignius quam ciuitas Romana:nam quibusdam libe tis ciuitatem Romanam apud Plinium in epistolis, a Traiano concedi legimus, ius vero Quiritium non. Item quibusdam ciuibus Romanis iam iactis ius Quiritium addi. Quam tamen differentiam ante Caesaria dictaturam non inueniri opinor, quum ciuis Romanus cum suffragio factus perfecto & optimo iure ciuis esset Ceterum post Augusti tempora de his rebus verba facere haud operaepretium esse existimo,quum 2o ea omnia, ut reliqua urbis Romae instituta, corrupta suerint & deformata. Atque haec sunt quae de iure Latii,populis & coloniis Latinis qui eodem iure utebantur,inueni De praefecturuErat &aliud ciuium genus,qui in Italiae praesecturis manebant,deteriori quam municipia & coloniae iure utentium,quorum discrimen a reliquis intelligetur, si quid essent praesecturae , explicauero. Erant igitur
praefecturae , oppida Italiae , in quibus qui habuso tabant nec suis legibus , ut municipes vivebam , nec ullos de suo corpore magistratus creare poterant, ut coloni, sed a magistratibus Roma missis regeban-
48쪽
tur, iis legibus quas Romanus magistratus dixisset: qui quoniam praefectus Vocabatur, idcirco praefecturae dicebatur. Huius generis erat Capua post bellum Punicum secundum , ante coloniam eo a Caesare deductam, ut constat ex M. oratione in Rullum,& ex Liuio libro xxvi. ubi ita de Capua scribit: De arabe agroque reliqua consultati ut quibusdam delendam censentibus )rbem praeliabdam,propinquam,inimicam. Ceterum prasnsa labras Nam propter agrum , quem omni fertititate terrae satis constabat 3rimum in Italia esse, I rbs s ruata est, δ'
di esset aliqua aratorumsedes. Urbi frequentandae multitudo incolorum libertiliorum qise, institorum opificumque retenta. Per omnis Q tecta publica populi υman acta. Ceterum Iabitari tantum, tan1uam)rbem , Capuam , frequentarique placuit,nullum corim ciuitatιs,necsenatus, nee plebis concilium nec magi iratus esse. Sine consilio publico , sine imperis,multitudinem nullim rei interse sociam ad consensum inbabilem fore. Praefectum ail iura reddenda Rima quotannis missuros. Quibus igitur oppidis Italiae huius generis praefecti Roma missi ius reddebant, prae se DAurae dicebantur. De praefecturis sic scribit Sex. Po peius:praeses iurae bae appellκtur in Italia,in quibus in ius
dicebatur,m nundinae agebantur, in erat quaedam earum
respublica eque tamen magistrat- suos babebant. In quas legibin praesedit mittebantur quotannis sus ἔ- iscerent. Quarum genera fuere duo. alteri m, in quas solebant ire praefisi decem populisi fragis creati, in erant baec oppida r
pua,Cumae,Ca slinum,Vulturnum,Linternum, Puteoli, cerrae, Suessula, Atella, Calatia: alterum, in quo praetor Prbantu quotannis prae sedios ex legibus miιiebas , Fiιn H, Formiae, Caere, Venafrum APhas, Privernum, nagnia,Fru Mo, eate,Saturnia usia, si pin Um, in alia co-
49쪽
plura. Praefecturae igitur deteriore quam coloniae conditiove erant. Quae vero neque municipia,nequet coloniae,neque praciecturae crant oppida, hae fomderatae ciuitates vocabantur , ut I ibur, & Praeneste
in Latio, Neapolis,& pleraeque aliae, quae suis legibus &magistratibus vivebant,diuersiisque foederis aut spontione,aut pactione,vario iure amicitiam cum populo Romano contraxerant. Aliquae enim erant omnino liberae,aliqtiae vectigales,aliquae stipendiariae, aut plus vel minus grauatae,ut populo Romano
visum fuisset. Atque Italia omnis in horum ciuium ac oppidorum genera ante legem Iuliam,&bellum Ma si cum diuisa fuit nulliun enim praetcrea supercrerat ciuium vel oppidorum genus quorum quaedam dic bantur fundi populi. Quod quidem nonacia discrim nis non esset, luemadmodii liberorum & stipendiariorum:sed hi fundi populi dicebanturAuctore Cicerone,qui quotiescuque Romae lex aliqua fieret,quae de iure publico non esiet, sed de rebus priuaris, videtestamentis, vel de mancipiis,eam suscepissent tanquapropriam tuncque eius legis fundus populus dic batur,perinde ac ii diceretur: Is populus eam legem
tanquam propriam suscepit. hoc idem de municipiis dicit Gellius. Adliicit Cicero proBalbo,quod qui iundi populi facti non essent, ciuitatem nun haberent;
in quare magna concentio Heracliensinna, & Meta-
pwntinorum fuit. Haec igitur omnia quae de Italiae municipiis, coloniis, praefecturis, & oppidis foederatis , itemque varij generis & iuris ciuibus Romanis dixi, tantum ante bellum Marticum & legem Iuliam locum habent; qua quum Italiae omni ciuitas data fuisse , omnes pari iure in ciuitatem adepti sunt.
50쪽
Hoc autem ex eo liquet,quod omnes in comitus centuriatis ius tempore Ciceronis haberent. Quod ipse ostendit in oratione post reditum ad Quirites, ubi dς
comitiis centuriatis , quibus ab exilio reuocatus est, loquens,ita scribit . Nullus in eorum reditu motiu municipiorum in coloniarumhEm , at me in patriam ter suis δε- cretu Italia cuncta reuocauit. Et pro Sestio : Nullum eris Italiae municipii nuta colonis,nuda praefectura , nura ηο-mae secum,nn Ism coiregium,a t cocιsium,aut aliqu/domis 'nino commune consuum uod tum non bonorificenti me de in
meastute decreviset. od idem ex multis aliis eius locis pro Muraena,pro bulla, & pro Placio intellis' potest. Nam quod Tranquillus in Caesare scribit,1psum quaestura finita colonias Latinas de ciuitate petenda agitantes adiisse,de T ranspadanis intelligi debet,quibus bello Marsico,quum Italiae omni usque ad Rubiconem & Arnum,item Galliae Cispadanae ciuitas lege Iulia data esset,a Pompeio Strabone, ut in officio continerentur,ius Latii datum fuerat. Quibus postea Caesar dictator factus , additis ut existimo Insubri- iobus,Liguribus,Venetis & Carnis,id est uniuersae Galliae Transpadanae ciuitatem Romanam dedit. Quum vero a Lii. viris Italia ad Varum & Arsiam fluuios Lia guriae &Istriae promota fuisset,iis omnibus itis ciuitatis etiam datum est. Quamquam porro municipia,coloniae,& praefecturae omnes aequo iure ciuitate adeptae essent,saepeque deinde omnia haec nomina confundantur, quum quae fuerant coloniae &praesecturae , a Cicerone praesertim,& aliis illorum teporum scriptoribus municipia appelletur; retinue- , runt tamen vetustatis memoria antiqua nomina , &veterem reip. rationem non mutarunt. Haec itaque uint,