장음표시 사용
481쪽
isa , . Tabula Chorographiea I. III. . DE MOSCO VIA ORIENTALI. Oscovia Orientalis commode dividitur in septem Provincias
VIL CZeremissia. Atque harum Provinciarum pleraeque sunt in Alba Rusa.
ΤΑrtaria haec dividitur in quatuor Regna & paucas Provincias
His annumerant nonnulli Tartaros Moscoviticos, Circassos, Κ bardinskos, Morditates, Cosavos, Pascarios, Rosdoridonlios &α quorum plerique in oppida distincti magno numero habitant ad Tanaim fiuv. f. V.
DE LAPPONIA MOSCO VITICA.T Apponia Moscovitica in finibus Sueciae sita dividitur in tres partes, nimirum in L Leportam Maritimam, in qua pauca sunt oppidula. II. Leportam Tersam, in qua etiam Oppida pauca. III. Leportam Grandvicensem, in qua demum sunt oppida & vici.
482쪽
De Magno Moscoviae Ducatu. μ' Caeterum Geographorum nonnulli dividunt hac ratione Mari Moscorum Ducis Provincias universas, ut loco ponatur: Lapponia Moscovitica. H. Samojedia. III. Siberia.
IV. Russia Alba. V. Moscovia proprie dicta. VI. Tartaria Moscovitica. His addi possunt Livonia, Finnonia pars Russiae Polonicae,' quae Norwegorum est.
DE MOSCOVUE MOSCORUMQUE DOTIBUS &c. MOscovia tametsi sylvis densissimis & paludibus spatiosissimis sit
fere ubivis locorum distincta, atque adeo non solum urbes &oppida, sed etiam villae sint magno intervallo dissitae; non deest tamen sua etiam Moscoviae fertilitas & rerum ubertas: crescunt enim Moscis suis in campis, hortis, sylvis, pascuis, paludibus, fluviis& maribus fiuctus & proventus multi: campi enim proferunt seu- mentum Europaeum & Asiaticum: horti distinguuntur frugiferis amhoribus; in sylvis capiuntur ferae plurimae a pellibus dccorio magni aestimandae. Domi& in sylvis mel dant apes, caeduntur ligna &c. In pascuis pinguescunt greges praesertim boum & ovium cornua longa ferentium. In fluviis, paludibus & mari occurrunt piscatoribus pisces magno numero. His omnibus accedunt conficiendo tabaco apta folia & herbae, sal, ferrum & multa alia Moscis quam Germanis notiora. Non exiguum ferunt quoque lucrum mercimonia terra marique perpetua, ipse mercatorum maximo Moscorum supremo Duce, cujus severissimo mandato vetatur aurum & argentum Mosse via evehi aut exportari. Reditus procul dubio augent tributa se quentia supremo Moscorum Capiti rigore summo exigi solita. Hincisaximopere displicet eorum authorum opinio, qui re minus perspecta ausi sunt scribere, Magni Moscorum Ducis proventus annuos aequales duntaxat esse decem florenorum , aut demum Philippeo
483쪽
isto Tabula Chorographlea ' quaestorum regulis non aberrant, qui decem aureorum, ves etiam longe plures milliones in annos numerari singulos Moscorum Duci ex amplissimis suis Provinciis hodie masis excultis & habitatis promittunt: tantam enim supremo Moscoviae Praesidi praesertim hac nostra aetate esse potentiam novimus, ut pacis centum, bellorum vero tempore ultra ducenta armatorum millia, non annumeratis muniamentorum & urbium praesidiis perpetuo possit conservare absque si tutari subditorum dispendio. Imo leguntur passim authores & a
iuntur rumores, qui trecenta Moscorum militum millia Petro M scorum Magno Duci ad nutum adesse memorant, quibus alendis &rebus bello necessariis conservandis sane sufficiunt nequaquam pauci aureorum, non dicam florenorum milliones. Argumento sit nobis, Moscorum supremum Principem ex eo etiam capite divitiis esse instructissimum, quod in universa Europa Monarcha vix ullus in se ditorum bona & corpora vel utatur vel abutatur jure tanto ac pol state, quanta uti scimus Principem Moscorum, quem populares subinditi in toto terrarum orbe sibi firmiter persuadent esse potentissimum,
doctissimum & sapientissimum ; ipsi vero neque doctrina, nec prudentia , miniis sapientia conspicui, eo quod lege patria prohibeantur ad
literarum culturam applicare sensus & animum, abunde contenti, si elementa patria didicerint legere, & manu exarare in modum ru- dissimum Religio Moscorum, si nonnullos exceperis ritus & ceremonias, stre est eadem cum religione Graecorum: supremum namque caput
Ecclesiae Patriarcha cum Metropolitanis, quatuor Archiepiscopis &duobus Episcopis Ecclesiastica jura & sacra dictat: cui eximius x spondet honor & amor etiam a supremo non negatus Duce, qui die a palmis nomen habente Patriarcham asina vectum ad templum usque praecedit ex sede sua principe instar famuli fraenum dextera i nentis. Exercitia Moscorum in speciem sacerrima simi multa alia Eg. ad aram orthodoxos in faciendo sacro imitari ; aures praebere confitentibus labes suas; S. Crucis vexillum & imagines Crucifixi Dei
Divorumque ex templis portare & reportare, ςomitantibus ex omni
hominum statu plurimis; vernum jejunium per quadragirata dies
484쪽
De Magno Moscoulis Ducatu. 4II hbservare; S. Basilii Regulam in monasteriis multis accuratε eust dire &c. Domus adhaec unaquaque e Divorum Catalogo suum periculiari cultu prosequiturpatronum, quem in ingressu domus & vici' ni & advenae profunda capitis inclinatione colunt, &tum ad propo situm sibi negotium se convertunt. Inter totius Moseoviae Patro nos principem obtinuit locum D. Nicolaus, cujus diem inter dies
Caeterum Moseos imimus ab humore melancholico vitium re hentes esse timidos, lucri cupidos, tardos, fraudulentos, bibulos, pruiros & castigatoribus opus habere sere perpetuis, quales suis uxoriaus semet exhibent saepe mariti etiam cum amant & amantur: amorem vero conjugalem in Moscorum animis extinguit facile modica etiam cum sexu altero familiaritas, quae nonnunquam perpetuo sufficit diavortio. Asperitatem in moribus olim longe majorem deponere Mos. cos docuerunt plurimum Germani, Batavi, Galli, Angli &c. quibus
cum nunc commerciis, nunc foederum societate conjuncti, dum vestiatum patrium exuerunt,externorum mores cum habitu novo sensim i
duerunt vestibus Gallicis hodie ornati plurimi. Potus idem ferme est Moscis, qui Polonis; nobilibus nimirum porrigitur saepe vinum, ple
heis cerevisiar non raro placet omnibus vinum, quod vocamus aduin stum aut crematum ; non displicet etiam potus Latinis hydromeli diaetus, cui jungunt ut plurimumplacentas aut panem ammaticum Bar ham nutrire, radere vero conlueverunt caput, quod potius gravant quam ornant consuto ex ferarum hirsutis pellibus pileo, servato i ter diversos hominum ordines decoris discrimine. Ad talos usque descendit ab humeris vestitus longior, cujus pars anterior ad latus utrumque defluit, ut oblongae caligae promineant, & crassor venter Moscorum decus oculis pateat. Linguam, dum sacris operantur, imitantur Sclavonicam, alias utuntur patria, quam ex variarum nationum dialetas compositam esse reserunt. Annum auspicantura mense Septembri, horarum primam ab ortu solis, unde horologiorum solis umbram excipientium creberrimus est usus. Severa est Moscis justitia, auro tamen venalis saepe & corrupta. Fur rota
fiangitur , sacrilegus palo alligatus configitur 3 proditori caput am-
485쪽
ta Tabula Chorographica putatur; debitor qui non est solvendo debito, vapulat & servituti
addicitur. Pater filium quater, fors etiam hodie potest vendere, nemoque cithaeres patris, nisi Dux Magnus indulgeat. Plura colliga
DE ORTU ET PROGRESSU DUCUM MOSCO E.
MOscorum nomen an a vetustissimis Hebraeis datum, an a sagi iis dirigendis desumptum sit, incertum habet ipsa Moscovia. Alterum, nempe Russorum nomen suis posteris reliquisse credimr Lechi & CZechi fratrum frater tertius Russus, qui amsissimum Ducatum suum in Russiam Albam, Rubram & Nigram fertur divisisse. Quot vero aut quales Russi hujus succestares vcnerata sit Mosco- via, nec ipsis indigenis notum est abunde Historiae etiam patriae parum studiosis populis. Seculo post Christi incunabula IX. Ing
rem Moscorum Ducem ab hostibus suis captum armis strenue vindicavit conjug olga, quam Mosci Semiramidis Moscoviticae vcn rantur nomine. olga & hujus iaceos Woloduner damnato idolorum cultu sacra Graecis communia suscepisse perhibentur. Reliquit molodimer filios duodecim ;puorum unus & propemodum omnium fiatrum victor Jar laus inter quinque natos dum Ducatum distribuit, bellorum semen seminavit. . Seculo XII. Polonorum Regibus inclinavit caput universa Mo- έcovia, suis tamen etiam tum subdita Ducibus, donec denique Seculo XIII. Tartarorum exercitus torrentis instar Moscoviae Provincias inundavit, & usque ad Seculum XV. occupatam conservavit ea m thodo , ut Moscorum Duces fidem promittere & gravia tributa seu Vere fuerint coacti. Gregorius Dux omnium primus cum fratre
Michaele succubuit Tartaris. An. I 3oo. Dux Danilow Wolodi mi-ria principem sedem Moscuam transtulit, a quo tempore Rustia se quentius dicta est Moscovia. Danilovi succcs res fuerunt Grcg aius Kalita, Demetrius, Joannes Kalita, Joannis Kalitae filius, Dem trius II. Basilius, Gregoriu Basilii stater, Basilius hoc ordine II. cussus filius Joannes Basilides tandem anno Iq77. Tartarorum jugo se liberavit. Interea temporis partim Lithuamae Duces, partim Po-
486쪽
te Magno Moscoviae Ducam. 4 3loniae Reges a Rugia Alba & Rubra avulsas provincias suo Regno di Ducates junxerunt, dolentibus hodie jacturam Moscis.
DE MOSCΟVLE DUCIBUS POST DEVICTOS
Omnes Dux cognomento Basilidis, numerosissimo stipatus exer-J citu occurrere Tartaris non veritus, non minori felicitate hostes viperavit, quam audacia OppugnaVit. Victoriae proemium fuit urbs Novogardia inter Moscoviae urbes tanti aestimata, ut invincibilem crederent. Spoliorum ea in urbe tantam fuisse copiam scripserunt, ut solius auri argentique pondus onerandis trecentis curribus suffecerit. Joanne defuncto filii & nepotes per annos centum v stigiis sui genitoris institerunt totius Moscoviae Duces potentissimi, a tyrannide tamen neutiquam alieni, inter quos Basilius Joannis filius
nomen Ciis sibi primo attribuisse creditur, ut par haberetur Regi aut Caesari. Ajunt Basilio argumenti primi loco fuisse verba, quibus pronuntiavit, Graecorum Imperium a Mahometanis extinctum, a M seorum Ducibus in Moscovia esse erectum &servatum; hujus igitur servatores appellandos esse Casares.
Joannes II. Basilo et Basilii filius devictis Tartaris Regna Cos
num & Astracanum Moscoviae Magno Ducatui adjecit an. Is s I. Annis sequentibus contra Livones, Suecos & maxime Polonos pugnavit, a quorum Rege Sigismundo Augusto cum Sponsam Catharinam sororem Regiam petiisset, Sponsae autem loco albicantem equam impetrast, ob ignominiosam repulsam vehementer ira exaestuans an. 1163.3ooooo. militum duxit exercitum in Lithuaniam,ubi expugnato Polonico munimento octoginta hominum millia in durissim m captivitatem abstraxit, & tum hic, tum alias fere semper inaudita tyrannidis exempla reliquit. Tamdem a Stephano Bathorio Polonorum, Joanne Suecorum Regibus & Tartaris in angustias extremas redactus, paceni a victoribus petiit & partim impetravit: citius v xo ut impetraret, Romano etiam Pontifici in speciem humanissimas misit Heras, quibus se Sacra Romana amplexurum vel serio promi-
487쪽
Tabula Chorographicast, vel verius simulavit. An. Is 8 . fato tyrannis familiari enim 'etum in Solio, &post annos duodecim in mortis semita patrem secutus est Theodorus absque liberis mortuus; unde supremum Mosco viae Imperium intra I s. annos octo Duces invaserunt magis, quam more legitimo sibi vendicarunt. Quare inter tumultus publicos quatuor Pseudo-Demetrii hoc nomine se mortui Ducis fratrem finge tes e medio sunt sublati. Interea Polonorum & Suecorum Reges in turbido piscati Moscorum damnol maximo auxerunt suas divitias& Provincias. Tandem ab anno 1613. Michael Fedromitχ ἁ M scoviae statibus renitente animo electus, & denique ut imperaret, multis argumentis persuasus, Dux supremus continuo cum Polono Tum & Suecorum Regibus pacem iniit, amplissimasque Moscoriae Diationes optato statui restituit an. I 6 s. mortuus. Fortunam dein Moscorum auxit Alexius Michaelis successor& filius, qui sublato quamprimum Regnorum invasore Pseud Demetrio V. Polonorum Regi magnam Lithuaniae partem repetitis victoriis eripuit, donec denique mutata belli alea Poloni victores pacem victis dederunt &acceperunt. Idem elatus victoriis, cum a Clemente X. gloriosum Caesaris nomen concedi sibi aut petiisset aut postulasset, repulsam pro merito suo retulit. Theodorus Alexit filius contra Turcas in aciem egressus in e Iercitu suo numerasse fertur sooooo. Tanta igitur hostium multitudia me primum territi, & mox victi Mahometani in annos et O. pacti sunt inducias eo potissimum fine, ut contra Hungaros liceretpugnare s
Joannes & Petrus Aleximitra Theodori fratres, uterque rara Inter Moscos concordia, in annos sex communi potestate Moscoviae 4mperarunt: tum vero Ioannes nec corporis, nec animi dotibus parseatri privatam vitam vivere jussis &compulsus a proceribus, soli. PPetro supremam in subditos concessit potestatem, qua continuo est
usus contra Mahometanos & Tartaros. An. 1696. foedus cum Leo-poldo Imperatore initum Moscis placuit: annis sequentibus per Bo- russam& Provincias occidenti proximiores alias profectus in Angliam rediit inde per Germaniam in Austriam, ac demum in patriam,
488쪽
De Magno Moscoviae Dueatu. M Lubi sumpta de seditiosis vindicta severissima cum Mahometanis norivas iniit inducias. E contrario Suecorum Regi nuntiato bello annis complurib ea pugnavit fortuna, ut non paucis iisque insignibus victoriis potitus magnam Regno Suecico partem ademptam hodie teneat. Memorabilis ante alias pugnas est illa, qua an. II . Carolum XII. Suecorum Regem Pultavam obsidione prementem taneta superavit victoria, ut socio. caesis Isocio. captiva duxerit, ipse R ge ad Mahometanos fugato. Caeterum ea est gloria Petri Moscorum Ducis ultimi, ut universos antecessores suos tum belli fortuna, tum totius Moscoviae felicitate magna superasse dici possit non im merito. Adeo Mos viae prosuit nationes exteras propius intueri. mirari, imitari, cum iisdem edera nectere, auxilia polcere. Germanorum certe Ducum & gregariorum auxilio didicerunt Mosci s
licius pugnare, vincere, triumphare. Lege Ant. Posteνinum, Lasicium. Sigismundum Herbeseia, Paulum Joviam ct multos alios.
R Ntequam de Mahometis origine & progressu fiat mentio, mo-- λ re hactenus observato Chorographiam aut Topographiam multarum Provinciarum rebus Turcarum variis praemittamus. Cum
Provincias Turcarum in Europa, dein vero in Asia, & demum in Α- mca sitas obiter considerabimus: tum vero Imperatorum in Oriente Seriem a Seculo Christi VIII. ad Seculum XV. usque brevi synopsi comprehendemus, cum Imperatorum Seculo octavo priorum gesta brevi compendio conscripta, in occidente Imperatorum Scries Ron .manorum jam contineat, di legenda oculis offerat.
489쪽
PHICA DE PROVINCIIS IMPERII TVRCICI IN EUROPA.
rmlachia inter Transylvaniam , Moldariam & Bulgariam media, atque hodie partim Hungariae Regi, partim Prii cipi suo Turcarum tributario subjedia, longitudine sua facile roo. complectitur milliaria Germanica; latitudine vero multis in locis 2 o. alias vero qo. perpaucas numerat urbes, Provincia mo tibus multis & sylvis obnoxia. Prae uae urbes sunt Targovisum, Targavisco. Bucterestui', Bucherest. Moldavia inter Poloniam, Bulgariam, Uallachiam & Transylvaniam media, complectitur longitudine sua ultra 6o. milliaria, 1 titudine vero circiter so. subjacet haec etiam Provincia suo princiapi tributa annua Turcis solventi. Urbes in Moldavia sunt Bactionum. Jassium SocZO .s II. DE BULGARIA ET ROMANIA ATQUE TAM TARIA EUROPAEA.
T Ulgaria ad Uri ripam dexteram orientem & Meridiem versus sita, longitudine sua aequat facile milliaria Germanica r3o. t titudine vero nunc 3 o. nunc a o. pauciora. Uallachiam di Noudaviam sibi adsitam habet a sinistra 3 Macedoniam vero & Rom niam a demera. Orientem Versus adjacet Ponto Euxino, & nu- a meratur inter Provincias Turcarum Imperatori subditas. Urbes in Bulgaria sunt Sophia, Diadiraa. Silistria, Dorosth m. Nicopolis, Nigeboli. Ternova. Vidina. Varna. Axiopolis.
490쪽
De Provinciis Imperii Turesci in Europa. At Romania inter Bulgariam, Pontum Euxinum, Natoliam te m re &garum, nec non Macedoniam media, longitudine sua aequat mitiliaria Germanica go. latitudine vero circiter 3 o. est & ipsa Turc rum jugo subjecta & numerat urbes sequentes r Constantinopolim.
Adrianopolim. Philippopolim Gallipolim. Asperosiam, Abdera. Sethuream, Selymbria Dardanellos, Sesto & Abydo.
Bulgariae&Romaniae jungamuxTartariam Europaeam, quae est tractus admodum longus infra Poloniam inter ΜΟΙcoviam, mare Nigrum & fluvium Tanaim medius. Dividuntur Tariari in XIII. partes, quarum pars IL Est Tartarorum in Taurica mersbneso, cui imperat Rex, Turcarum Imperatori tributa solvens: ipsi veroTartarorumR Cham dicto subjiciuntur Bacasara, Bacisaray. Crimaea, Mim. Pro copia, Precop. Capha, aliis Cavum, Cassa. Τanais, AZow. II. Pars est Tartarorum Praecopensium. Ita Crimensium. IV. Cirin cassorum. V. Calmuchorum. VI Naganensium. VII. Ο Zacoviensium. VIII. Bessaraviensium. IX. Bialogrodensium. X. BudiaZensium. XI Dobrucinensium. XII. Ceremissi min. XIII. Lipkoviensium. Quibus accedunt Cosaei, qui more aliorum hactenus recensit rum nunc adhaerent Turcis, nunc Moscis, nunc etiam Polonis, adeo ut ipsi crebro inter sese certent, rapto vivere, obedientiam promi tere, & mox negare jam assuetus populus. E
GRaecia inter Dalmatiam, Serviam, Bulgariam, Romaniam, Arechipelagum& mare Mediterraneum media, dividitur in cor , - . G une