장음표시 사용
11쪽
rum maxime eommstulanem fugere consentaneum est. suod si quis dum rectam se fidem prefierἰ fimulis, eum tlis tamen communieare videtur, hune bortamina ut M tali consuetuatne a se neat .' ae se quidem miliaeeatur, hune fratris loco Lbeatis; proterve in at, hujusmisi hominem repudiate. VII. Commentaria, sive Sermones Athanasi is Matthaeum exstitisse jam ectio constat: quorum nos
partem haud modicam ex Codicibus eruimus. Quia vero opus antiquissimum, Athanasii semper nomen praetulit, vere Athanasii esse opinamur. Licet autem Origenem, quem in Epistolis ad Serapionem purgare videtur, hic vocet, hinc tamen nihil scrupuli exoritur: exploratum quippe est Ο- rigenem, quem Μagistri loco in honore habebant Ariani, ab adversae partis Scriptoribus temeritatis nomine eulpatum fuisse: ac etsi Athanasus, dum ad consutandos ratum atomachos ejus auctoritatem usurpat, illum, licet tamen frigide, excusiare videatur . nihil tamen obest , quin expensis ejusdem lueubrationibus, ipsum alio loco dc tempore insectetur ut de Basilio Ancyrano a S. Doctore sactum deprehendas. Primo quidem occasione stellae, quae Magos ad praesepe duxit, egregie pugnat contra Genethlia- eos & Astrologos, qui actiones & vitam nostram astrorum motu regi dictitabant: unde id absurdi sequi commonitrat, neminem sceleris admissi causa culpandum; si aurorum motui vel fato humanagella adscribantur: nam contra satum Sc necessitatem, ut vulso sertur, ne Iovis quidem pater pugnare valet. Quae de novem Herodis morbis dc ejus genealogia sub haec imuntur , ex Iosepho &Africano mutuatus Athanasius est: neque hac de re quidpiam iam dictis adjicere libet. Ia. ,.. .. Agit postea Athanasius contra haereticos nonnullos, qui dictum illud Iobi , Nemo mundus a se de , etiams unius disi fueris mira e s , de peccatis tenellorum insantium actualibus intelligi pugnabant. Quae tanta insania sorte videatur, vix ut eredi posset, id opinionis alicui umquam haesisse; nisi muistia rerum experientis doceret, in absurdissima quaenue commenta prorumpere eos, qui arbitrio tuo religionis capita definire audent. Horum itaque sententiam acriter depellit Athanasius:& quia existimabat ille studes animi cujusque , de actuali tantum peceato proprie intelligi posse. de Gibus corporeis, quas ex utero matris contrahimus , Iobi dictum explicat S. Doctor , non quod inficietur singulos homines cum peccati originalis sordibus in lucem eui: eam quippe ille sententiam clarissime profitetur; sed cum haeretici illo Iobi loco nixi, actualia peccata in parvulis constituerent: ex adverso pugnans ille a sordibus animi ad corporeas maeulas ejus Ioel interpretationem transfert.. Quia vero locus ille Athanasii, initio & sine mutilus , non totam illius hae de re sententiam exprimit, abs re esset his explicandis diutius immorari , eum maxime peccati originalis doctrinam perspicue Athanasius, si quisquam alius, enuntiet. Sie p. MI. Omnes itaque qui ex Arimo striuntur , in ini itatibus eone piantur , in proavi sui damnationem eouam e & alibi multis in locis, quae longum esset enumerare.
Singulare iam um est quod habet s. Doctor in tae Matthaei verba, Ss oeulas tutis dextre scam dat Pt te, erue eum, &e. quod Athanasiani aevi conditioni adprime convenit. Ait quippe ille, dimhujus explicationi insistens, Si Episconus δc Presbyter, qui sunt eorporis Ecclesiae oculi, vel si Diaconus, qui pro manu habetur, aut aemum Minister, qui pes esse intellistitur, improtae versentur, Ze populo lapsus occasio sint: abjiciendos oportere ex Ecclesia, prestabiliusque esse abjectis illis comventus agere, quam cum ipsis damnationem incurrere: quae res eo tempore non insolens erat. Nam
Theodorus Oxyrinchi Episcopus ab Geoipio Ariano ordinatus, a Ciero & populo abiectus est. Ecclesiam vero deinde interposito temporis spatio regebant presbyteri & Diaeoni. Similiterque Georgius Alexandrinus a plebe pulsus narratur: aliosque multos perinde a populo est minatos haud difficile esset recensere. Verum etsi Athanasius haee monita dederit: cave sis putes licuisse populis Praesules suos, etsi sontes & improbos, indiscriminatim ex Ecclesia pellere: nam id muneris ad Synodos episcoporum spembat. At cum illo aevo Arianorum Meletianorumque protervia omni, miscuisset, ae Ecclesiastica Synodalisque statuta pessumdaret : cum venali, omnia conscelerati illi proponerent , Episcopos plerumque Ethnicos, Symoniacos, aliosque sexcentis sceleribus obnoxios cooptarent ; tum scilicet eum millum a Catholicis praesulibus sublidium Pari posset, oppressis nempe , in exsilio degentibus, sedeque motis ἰ licitum populis erat Episci pos , qui luporum instar Ecclesias occupaverant, pellere si possent, & Ecclesiae aditu arcere. In illuci, Nolite iudieare, ut non juine ini, haereticorum sui temporis consuetudinem cavit. Ηἰnamque, sic ille, per insuos atque 'mieiosos paenitentiae ritus pecunia quaestum aueupantes, nunt non
iudicandum sive damnandum essie eum , qui peccata mortalia perpetrat , ait quippe Dominus , Nolite judicare, ut non judicemini. Quod s ira se res habet , ut adfirmant sese , - sane vir jussus damnatur fuit , quod derisonem CLmum judis eris damn erit , ut es t fratruin femus . Nimirum illi pactione pecuniae homines gravissimis peccatis obnoxios, poenitentiae legibus & satissimone immunes dimittebant. Quod Arianis & Μ.letianis adprime convenit, qui iaclesiasticos ritus pessumdabant, nihil non quaestus causa agere parati.
In illud, Nolite Dina dare ean bus , neque mittatis margarisas vesnas ante portos , haec pulcre ira Athanasius. suemadmodum s quis poreum e eaeno eduxerit , id sibi portus damno esse arbitratur I ita s quis libidinosum ex ea O voluptatis avertat , is remperantiae eonsiliarium non amisi , sed adversarii Deo habet. Ne projiciamus ergo nostras incontaminatorum mi seriori margaritas ante bom nes porcis smiles. μι dicet quispiam, Sacrorum participes ese volunt , er suns tamen canes impudenses poni volutati ia caeno voluptatis. Tu υero ne dederis.' nam aegri quoque amam postulant , sed medici vetante Drauni regiam purpuram expetunt , sed illius eus es , pericvium suspis ures , non co redunt. Vide ergo tu quoque , Diacone , ne indignis purpuram impe ab iis corporis praebeasί ne rationi reddendae , non secundum Romanas leges , sed seeundum Dum ut dicta obnoxius M. In haec verbia, Propterea dico vobis, Omne peceatum blasphemia remittetur hominibus, sed blasphemia in is risum non remittetur in s. Et quicumque dixeris verbum eontra Filium bominis, remittetur ei e qui autem dixerit verbum e tra Spiritum sanctum , non remittetur ei neque in hoc saeculo,
neque is futuro P eamdem compendio explicationem proseri, quam in fine epistola I v. ad S
12쪽
rapionem pluribus adduxerat; ita ut sententias prope iisdem verbis usurpet; ut vel inde hie Commentaria eertissime Athanasii esse pronuntiet, quisquis tae aecurate mutuo conserat. Hic ille genem, ut diximus, earpit, quod poenarum finem aliquem in futuro saeculo praescripserit, & N vatum, quod renitentiam rejecerit. Caetera studioso lectori mittimus exploranda. UIIL Commentaria in Meam, ut in Μonito diximus, vere Athanasium edidisse, ipsi res perspicue commons tui; contra quam olim suspirabamur, videlicet seagmenta illa Athanasii in Lucam. quae in Catenis eum in scriptis tum editis circumseruntur, ex variis S. Doctoris , iisque jam a. missis o fibus excerpta suisse. Etenim monitisse juvabit in Catenis manuscriptis, ubi non ex iussis Commentariis, sed ex variis hine inde operibus, interpretationes adseriantur , notare semper tat variam Collectores ex tali vel tali opere exscriptam expositionem Lisse. Ad haec vero , nie Lucae versiculos ordine adsert & explicat Athanasius, quo perspicuum sit ipsam plenos in Lucam Com-mmtarios dedisse, quorum hic aliquantulam partem publicam iacimus. Ipso in limine singulari modo cognationem B. Μariae Viminis cum Elisabeta explanat Athana. sus. Cognatam autem, ait, Dinomae Virginis Umbetam dixit verus; ρα quia ex uno eodemisque proavo Deo o Metam ambae ducebant; sis quia ante da3am Iegem Aarari, qui ex Trita Levi eras , EI Ubriam Morem aerepta, filiam Aminadab oe sororem Naasson, ex tribti Iuda orti. Sisti dem his regia tribus Iad . ex qua Dacti ma Virgo exoria es, sacerdotali tribui Levi conjuncta vi, ex qua Uia
In sequentibus p. I p. contra ΑΗ m agit qui dicto Lucae, Selmus te quis fis , sanctus Dia, ad C. Filii deitatem oppugnandam abutebantur. Hos sinctus Doctor strenue pro more suo refellit, eademque ipsa menta quae in Epistola ad Dismpos aegypti & Libyae protulerat, sed hie paucioribus, In mesium adducit. Tantaque est inter nec loca similitudo, ut eamdem utrilique Athanasi
manum nulla n liis internoscas.
Pulere Athanasius binos status eorum qui in peccatis obeunt distinguit ; aliorem qui salutis qui-P. ,..dem aliquam sollicitudinem habent. sed erre signitie, incuria, aut procrastinatione non omnia pietatis
munia implent, aliorumque improbe versantium, qui in e no voluptatis demerguntur, neque ullam Purrat habent conscientiae curam. Prioribus ait, cognatorum & familiarium auxilium prodesse ; vi ilicet eos
iuorum precibus bonisque operibus juvari: nam ii, inquit, quae defuncto deerant supplebunae ei autem, qua postri m o versariis est, nullus omnino, ait, porriget manum e atque ista eum ipso age tur, ut neque ab uxore, neque a stiis, via a frauibus, aut a cognatis er amicis isvetur.' neque Deus viam uιlatenus curabis. IX. Homiliam ia Cant cum Canthorum. ut spuriam dedimus, neminemque puto fore, qui ea de re
X. Sermo de Putientia, stylo quidem demissiore conscriptus est, neque tamen ideo Α- thanasio abjudicandus: imo vero postremas Arianoriam camificinae sub Constantio excitatae , iniminem praesert: nam hie Episcopi Iedibus puls, Virginas vexatae, plebs Catholica exagitata & a-cta sertur. Populum ergo ad patientiam eo latur L Doctor , monetque ut exemplo Μartyrum, qui olim paribus, imo gravioribus, adfecti aerumnis sortiter se gesserant, inflictas calamitates alacriter sub rant: in memoriam revocat illos olim sibi necessitudine conjunctos P ules. Paphnutium scilicet & Potammonem, tacito tamen nomine, quibus pro fido Christi fuerat olim, imperante Μ ximino, oculus exsculptus. Quae sine omnia operis patrocinantur. PMd s styli ratio populare quidpiam ac demissum praeserat; nihil mirum, quando infinum plebem, virgines, mulieres, viduas & parvulos alloquitur. Et aliunde stagmenta illa Epistolarum Festalium At nasii, quarum sine tas ne mininiam iuspicionem admittit, eodem prorsus sunt , nec limatiori styli genere con seripta. Cum autem Athanasius haud dubie pulsus & exsulans, hunc sermonem plebi suae soletum trammiserit ,--ue praesens oravest, hine .rte conjiciatur ipsum ex numero Festutum, ab Athanasio exsulante mistariam, esse. XL Homilia is Rumos Palmarum Prem eum Epistolis Festalibra consonantiam exhibet , atque adeo illam ut germanum Athanasi opus admittimus. Epistola alia Festilis in Ramos item Palma. ram , sive ωι - βα- , stapta est, ut videas in Fragmentis a Colma aegyptio allatis inserius,
C ULUΜ, ex vitiato linguae Graecae usu inter spuria ablegatur.
XIII. Opuse uti is dictum Apocliai, DATUS EST MIHI NIΜULUS CARNIS , pari
vitio laborat. XIV. Argumentum in Psalmos, nihil non praefere Athanata magno dignum, qui nonnulla ex Euri sebii Commentariis mutuatus vi ur. XV. Sunlimenta in Psalmas, ex Manus pio Ambrosiano recenti, ad fidem antiquioris Moria, Iensis exarato 'deunt. Nimirum ea quae in Edito Athanasii nostio deerant, hie supplentur. de re in Monito supplementis praefixo vide-sis./ XVI. Fragmentum contra Macedonianos, - δει - ἔ - - ινων, id est . eam sermonia vim, Quae
omnem lapse uitatem resecet, exhibet: hae vero sunt notae δc tesserae si si Athanasiani, ut oblemvat Photius in Bibliotheea. Ad haee autem inturam periodum adfert, qualis in Epistola ad Es.se os aegypti dc Libyae legitur: ut nulla suboriri possit πιε. γν---- disceptatio . Licet porio multa contra Pneumat omactas, sive Macedonianos scripserit Athanasius, in iis quae supersunt ope. ibus, eam haeresim ille, tacito semper Μacedonii & Macedonianoriun nomine refellit: hieque tam tum illos nominatim perstringit.
XVII. Ha menta contra Novatianos, κτο νασμά- sunt insgess cujusdam contra eosdem haereticos
operis, quod in duos saltem libros distributum erat. Siquidem Novatianae sectae reliquias ad usqua Athanasii aetatem devenisse, non semel in scriptis suis denotat S. Doctor. In tertio autem excer. pto, ex eodem, ut videtur, opere desumto, liae memoratu dignam sententiam esseri Athanasus: Tovi. In a Quen
13쪽
vi PRAEFATIO IN S. ATHANASII OPUSCULA.
mm mori, homo a Sacerdote Spiritus sancti gratia situminatur; ita e sile ιν in poenitentia, per Sacerdotem Chrisi grasia rem ponem acemis. XVIII. Accedunt in hac nostra editione duo alia Fragmenta eontra est tianos, ut duo superiora, ad Actus Apostolorum illustrandos in Catena ΜS. adseruntur. XIX. In Fragmento de Amuletis, sive praesti giis, contra eos agit, cui instante morbo ad striges seu vetulas confiigiebant: veneficarumque hujusmodi usum & consuetudinem Nucis deningit. XX. Fragmenta alia, variis ex locis excerpta, varii argumenti sunt . In secundo Drevem & dilucidam minerit S. Trinitatis explicationem adfert. In tertio ait, si Adamus in innocentia perstitisset, non naturali via & ordine , sed alio ignoto nobis ritu , proi gandum fore genus Omanum: quae item sitit quorumdam veterum opinio. In quarto dicitur Africanum de Athanasium de Sepultura Domini pertractasse. In septimo sertur, Paulum vestimenta servantem , Si amim Prot Martyrem multorum manibus Iapidaue, quod alii ab Athanasio fortasse mutuati postea usurparunt. In inavo observatur, Paulum, non dogmatis tradendi canis , sed ut tempori sese accommodaret, circumcidisse Timotheum. XXI. Brelli Exposito Fidei , notas omnes Athanasiani aevi praeseri : quippe cujus omnia dicta, ad repudiandam Arian um & Pneumatomachorum haeresin concinnata lint.' XXII. Fragmenta ex Epi sis Fessalibus, de quibus haec habet Cosmas Indicos Ita in suo Opere, cui titulus Chrisiana Topograpbia , sive Cim tianorum opinis de Munda : is Animadverte mihi, is qinea, quomodo magnus hie doctor circa figuram mundi nobiscum consenet' eum videlicet reis is gnum caelorum, magnum & caeleste coenaculum, quod omni creaturae lassiciat, appellat : in eo is que praecursorem pro nobis ingressum dominum Clari illam praedicat , ac nos cum eo in secundoptivi. s. is adventu ingressuros clamat' atque illud, Intra in puditi, Domisi σιιi, de coenaculo illo , id estis de caelo caeli, sive de inno caelorum, explicat: aitque illud a constitutione mundi hominibus a ,, Deo p paratum fuisse, atque Tabemaculum a m e structum figuram esse editoriam. μ' xx III. Frammenio Insigne di Doria Eeetinas is det quarto scolo. Cum in hoc Fragmento 3c in Cl. Scipionis Μamji animadversionibus non solum scripta quaedam S. Athanasii , verum etiam multa ad ejusdem vitam spectantia, de ad ea tempora illustranda, eontineantur, operae pretium puta vimus tum fragmentum ipsum, tum etiam animadversiones ea lingua qua ab Auctore celeberrimo ex
XXU. Interpretatio in Psalmos. Uide Praesitionem huic Interpretationi praefixam. Haec S. Athanasii opustulis num primum eouectis praemittenda duximus. Tu vero, Lector erudite,
14쪽
IN VITAM ET SCRIPTA SAA T HAN A
O v ae nec spernentia Athanasii oreriam supellectili visum observationes aliquot praemittere, quas per otium & ciutumam tractationem in Vitam & Scripta eius adornavimus. Et si enim iis edendis haud indiligentem pro ficultate operam dederimus, nonnulla tamen in transcursu agitata, sub hac διν--e νον- accuratius excussimus: ex assiduo quippe usu nova in dies adsertur rebus iam tentatis accessio Alia item intervenit his denuo manum admovendi causa. Tillemontius quippe in regio ad historiam Ecclesiasticam opere, ut sepissime nobis adstipulatur, ita nonis numquam in gestorum recensione & temporum computo aliam sectatur viam & sententiam repusnat nostram; qui si auspicato rem aggressi is esset, nobis uno veri midio permotis, ejus observationibus suffragium addere liberet, isti quidem liceret. At eum editionem ille nostram vix sesqui mense ante obitum nasitas, diutumoque morbo pressus, cum paulatim vires tum corporis tum animi deficerent, nee res sane perplexas & obscuras ea qua par erat diligentia expendere, nec si quid dissicilius occurreret, aliorum eomparatione locorum explanare, nec quod minus accurate positum erat posterioribus curis sarcire potuerit; nonnulla sunt eum in temporum calculo, tum in recensione gestorum, quae minus assequutus videtur vir eruditus. Qiti si tantumdem otii Athanasii scriptis evolvendis insumsisset, nostris sane accuratiora dedisset, omnibusque numeris ab lutam narrationem adornasis.
Num Arbanasus a Mart istis insisurus sis
A Prima Athanasii adolescentis institutione initium quaestionum ducentes, in litem non ambiguam
descendimus. Ex perspicuo namque s. Doct. testimonio, ipsum apud inrtyres Christianae disciplinae tyrocinia posuisse diximus: atque ut spero se stabit sententia. Tillemontius contra, Μaristyres ab Athanatio memoratos , ipsos esse Apostolos arbitratur , in quorum libris adolescens Athanasius Christi doctrinam hauserit : hoste magistros & doctores habuisse putat non au. V . d. i. rem Martyres qui in blaximini earnificina cervices pro Christo dederunt. Ex uno Athanasii loco i
ta res penditur, i sic ille, ἀνδρῶν ἡ M. ι
ε τῶ σν πιλο id i ' id est, III. e enim Seripturae theologorum hominum mini Ierio a Deo prolatae seriptae sunt: quarum sentensiam eum a Magi Wis ditano Spiritu affatis, qui tuas sex rani , quique de ratis Chrisei Amn es esset Ii Dut dialectimus filmdens tuae sedulitati tradimus. Hic sane mireris rem ita planam in controversiam vocari: aperte namque & sine ambage ulla ait, Seripturas quidem sacras de Verbi adventu & de doctrina Christi a Theologis viris , scilicet ab Ap stolis & Euar sistis editas fuisse; se vero earum mentem a Magistris suis , qui Μartyres Christinere, quique eas accurate perlegerant, edidicisse. De quibuς item Magistris suis initio libri contra Gentes naee testificatur: Exstans quoqua plurimi eis de re a beatis Muguris nostris eonfripti Idri , quor
s quis legerit , Scripturarum interpretationem quodammo o intelliget, ram, quam expetis , cognitio gentra p. tinem consequi poterit. Verumtamen cum Magi rerum libras ta mandi s nune nou habeamus I necesse es
ea, quae ab illis didie mus , tibi patefarere scribere. Quia igitur Μagistronim libri non aderant, nec solete poterat res aliud in tempus prorcsari, acceptam ab illis doctrinam, ut memoria tenebat, hi in libris tradidit. Magistri vero a quibus institutus Athanasius est, alii ut liquet ab Apostolis Ze Euangelistis , ii haud dubie erant, qui Maximino grassante martyrio perfuncti sunt: quibus accensendus Petrus Μa Wr, Alexandrinus Praesul, eximius divinusque doctrinae Magister, θωιν ἄ-δδασκαλἐκ , ait Eus . . . sebius, ae studio peritiaque sacrarum literarum insignis. Et sertasse cum Μagistros pluraliter memo- a. ret Athanasius, una cum Petro subindicat, Phileam Thmuitanum Episcopum dorstrina conspicuum,
ut scripto rem Christianam exornaverat. Et post diuturnas in ear ne eum Petro moras , cervices s.cio. ederat. Petro item haud dubie annumerandi sunt, ει σι- ωσῆ ἀφισβυστροι, Presbyteri Alexandrini,
Factus, Dius, Ammonius, qui in illa Maximini earnificina perfuncti martino seruntur. Hi D ctores & Magistri Athanasii. Ex dictis πm, liquet Rufini historiam de puerili lusu, quo Athanasius puer paris aetatis insantes ad Rufio . i.
oram maris, Alexandro Episcopo spectante, iravit, non posse cum vera putandi ratione consiste re. Nam eum Petrus Martyr, an. 3II. postquam annum egerat in earcere pro Christo necatu sit, Athanasius, qui anno ut tardius 3Io. sub ejus aliorumve Martyrum disciplina, penitioribus Christianae doctrinae mysteriis eruditus institutusque fuerit, tune primam saltem adolescentiam ingressus sit oportet. Qui ergo potuerit sub Alexandro Praesule, id est tribus hine annis elapsis, sive anno ut citius 3I3. quo coepit Alexander, puerili hujusmodi lusui vacare, qui tune novemdecimum ut minus aetatis annum, ex definito a nobis annorum calculo, inierat. ex Hermantii autem computo vigesimum tertium λ ν. i. ANI-
15쪽
De situlo in Vitam Amonii, num Albanasus aliquandis eum . . t is in solismi ne vixeris.
PR it Prologo ad vitam Antonii titulus hujusmodi, ε πολιτωα ῶ εώ ό. t A
.H.. Ain Diaui' id est, Vita or eonversatio S. P. noseri ntonia, fer pia m4Dρο - Μ aebos in peregrinis regione versantes , a S. P. M o Alba so episcopo Alexandris. His probe Graeca exprimum tur, ut nemo non videt. At Bollandus Illud , -ς - - ξον--nae bos in Xene detenter, explicandum putat: ratus Xenem esse Μonasterium quoddam, aut regionem circa Methen proxime AEgyptum. Verum ad regionis, non vero Monasterii cujusdam, Monachos vitam Antonii missam Athanasius his testificatur, ε ναρ η πώ vivis γ ιπὸν μονας ρια, έ ω τῶν μνα em ἰνομασι ... hoe est , Nam apud vos Foque demum Monaseria habentuν, er Monaeborum nomen frequeniatur' quod sane non de Monasterio quodam , sed , regione vel tractu, intelligere sis est. ei. vero regionem frustra quaeras: atque huyismodi voce pe rinum aliquem tractum indicari, eum res ipsa, tum titulus Evaarii. qui, ut perstite adhuc Athanasio, Latinam vitae Antonii versionem concinnavit, comprobat: sic ille habet, Albanasius episeous , ad peregrinor fratres. Ea item Bollandi sententia, aliis mox adferendis Athanasii testimonias obruitur. Hae quidem in te nobis adstipulatur Tillemontius: verum nescio quo permotus adjecerit, Non posse se ex Athanasii dictis expiscari, procul-ne an e vicino sita suerit regio isthae : ex Prologi quippe dissis liquet suisse transmarinam: ευμοῦ. r. ι . ....iari s se ille si ἐν ινδε πλέον ι ἐρ-νν, Ne desinatis homines bine ad vos naistantes pereontari I id est, ut gesta Antonii ediscatis; & inserius ait se festinanter vitam Antonii describere, quia vertente jam navigandi tempestate Tabellarius maturam discessionem pararet, a x-ις των πλώ- σαομ ε . quo sane transmarinam flaisse regionem fgnificatur. Nam ad navigationem Nili adverso sumine peraperulam id rescire, ut tentavit quidam, -προσδιόων est: squidem ad superioris aegypti Monachos, in montibus procul degentes, longe expeditior terrestris via erat, ut nemo nescit: & alioquin ad Monachos rerum Antonii ignaros hae vita mittitur, quod de Hyptiis vel finitimarum regionum Monachis, quis somniaverit 8 An auctor est Athanasiis Palaestinis & finitimis AEgypt sue vicinis innachis, ut nautas vectoresque ad oras suas appellentes percontentur , quis qualilae fuerit Antonius, qui in media . Uto ad quintum supra centesimum annum vitam producens, tantam innacia oriun populariumque frequentiam ex Syria, Palaestina, aliisque orientis regionibus, ad sui spectaculum evocabat, ut testificantur Athanasius & Hieronymus 8 An Athanasius ne navigandi tempestas eis ueret, & opportunitas elaberetur, sestinanter admodum, ut ait ille, vitam Antonii edidisset, si ad Syros vel Palaestinos aliosque vicinos Monachos transmittenda erat ' Inde nobis exploratum omnino videtur , ad transmarinos & procul versantes Monachos missam Anioesi vitam ab Athanasio filisse, & ut conjectamus ad Occidentales , quod tamen non perinde ccrtum. Haee de titulo in fronte posito. Jam ad locum Prolosti, ubi veterum Codicum & editorum lectionem a nobis restitutam , respuit Tillemontius, de Hoesenilianam pugnacissi e defendit. Utque rem ab exordio dueamus: in antiquis omnibus Latinis editis. sub finem Prologi Athanasi ad vitam Antonii ex versone Evagrii , nam leguntur. Ideo e , quae o ipse noteram frequenter enim eum vistavi, er quae ab eo didiei, qui ad praebendam ei aquam non paululum temporis cum eo feri, dilectioni vestrae indieare properavi. Haec item Iectio in omnibus Latinis exemplaribus manuscriptis , quae ingenti numero vidi , quorumque non pauca ad hune lacum nominatim indicavi, ipsis verbis habetur : in uno tamen illius loco feei, legitur, fia; in altero, fueram, eadem prorsus sententia . Vitam Antonii Grece prior edidit David Ηces chelius, an. Is II. ex vitiato Exemplari expressam, ut videre licet ab innumeris mendis, ruas in editione Athanasii nostra notavimus: ubi nonnumquam hiatus decem duodecimve linearum
τη G βων ὐμων ἐστπασα ' id est, Ideo quinumque κου , saepe etenim illum vidi I Cr qua ab eo ediscere potui, qui non modico tempore virum sequutus est, arpue lavanti manur aquam cludi, vestrae , rati rescribere fessis i. Secundum hane unam Haeschiliani editi lectionem, nulla manuscripti Latini auctoritate suadente, Rosvveidus in Evagrii versione fecit, pro seci, reposuit, qua unius litem Iae additione Fieesehilianae Latinam lectionem coaptavit Me pino, Et quae ab eo didici, oui ad yr bendam ei aquam non paululum temporis eum eo fecit. Sub haec dum Athanasii operibus edendis insudamus, Ze Codices diligentissime perquirimus , in quatuor optimae nota manuscriptis , lectionem eum Latina veteri quadrantem deprehendimus, quae se habet , δια --- - ex γινώσκω, e δ
τιν L βων ὐμῶν ἐσπάδα ' hoc est, Ideo quaecumque novi: saepe etenta illum υἱῶς er quae ab re d diei, qui non modico tempore virum sequutus sum , atque abluenti mantis aquam effudi , meserae pistati scribere sese navi. Eamdem vero postea temonem in Exemplari Vatieano perantiquo num. Sos. &in Codice R R. PP. S. Basilii Nomae: Hris vetustatis reperi. In quatuor autem aliis Exemplari bus sertur Hoescheliana supra memorata lectio, quibus subjungendum aliud viri docti D. du irier Turonensis, sed recens & Bombycinum, quod Hies chilianae item lectioni aecinit. Uerum qu et hanc postremam praeserunt, non mutuo consonant : nam horum omnium vetustissimum Regium sic hahet, παρα σν ἀκολο - 'ν, & reliqua perplexe refert . In qua Manuscriptorum varietate quid agendum nobis erat, quam ut tot Graecis, Latinisque omnibus adsertam lectionem aniplecteremur: ae in Latino exemplari vocem restitueremus, ut erat ante Rosvveiduni, eum maxime altera lectio varie seratur, & in novanda sententia ab amnuensibus titubatum esse palam stὶ Nam cum omnes
16쪽
omnino Codices Latini, ae editi quoque ante Rosvveidum , eamdem ipsam lectionem praeserant: hine sequitur ita legisse Evagrium, qui Athanasio adhuc superstite Antonii vitam Latine vertit, atque aia permanam illam esse Athanasii lectionem, quam item tot Graeci Codices preserant. Ethri una nobis ratio erat ad eam restituendam satis. Nec deerant alia quae me ad Hoeschelianam repudiandam lectionem permoverent: haec quippe loquendi ratio, ε a μαδων ἀδι- ά. παρα --.κ σλίγον ' Et ab m miseere potui , qui non mota co teme re virum sequutus &c. insolens prorsus cum Athanasio tum aliis Scriptoribus est; & vero potius diceret, παρα mo se, vel παν. . ε ρ ναχῆ , nec indefinite arae εὐ-, praeter assuetum morem miniisset. Ad haec vero quae sequuntur , uδωρ ----- ' Et qui abluenti manus aquam ess is, ab re prorsus adserantur: nam quid in.
de ad conciliandam narranti fidem, quod aquam abluenti manus ministraverit. De ipse autem Athanasio dictum adprime quadrat, απιλιι μαε πι---επιχεων -- ' quae
postrema verba, ex libro RN. 3. II. expressa videntur, ubi de Elisaeo dicitur , διινι-HM. sui Heliae manibus aquam effundebat I nimirum id honori sibi ducit Athanasius, uod perinde atque Elisaeus Heliae, ipse Antonio aquam lavanti manus ministraverit . Aliud , quod litem dirimat, adsero, sed iis solis qui Graecorum Exemplarium sint usui assuefacti: mecum enim satebuntur in utramvis lectionem eadat vitium, id ex mutatione παρ -- in παρῶ - , aut σύ in .a -ώ invectum esse; nam ea frequentissime mutatio in innus reiptis Graecis occurrit. Si sacta mutatio sierit ex παρ αυ- in quod nos volumus ' cum jam non quadraret sententia, Vise με. nimirum σοῦ .η-U επινων, Librarii, ut consonarent omnia, diis ι in α λου - - , & ἐπιχεων in ἐπιχέανως, commutarunt , & sic totam dim sententiam vi-ν. . , , ct tiarimi, ut nos e tendimus; sin ex παμ vitio Librariorum . scriptum suπit, non ne-ε ε cesse erat, nec in mentem illis venisset, mutare genitivum in nominativum , Sc sensum invertere,
-- . quin facta illa in . mutatione, expeditum erat regimine & sensu intemeratis vitium sarcire additione - , hoc modo κώ a Ginis dia παρ' ἀυ- ας mi, &c. Hinc sane videbunt Graecorum exemplarium peritiores mutationem in solam Ηceschilianam lectionem cadere potuisse. Quamquam hae supervaeanea sorte videantur, quando alteram temonem vere Athanasii esse sat comprobatum superius est. Res itaque nostra auctoritate Exemplarium, ac verae seriei ratione asseritur. Argumenta vero quae Tillemontius ad Hoeschilianae temonis partes tutandas adfert, levissima sane, imo tius nulla sunt.
Ait igitur ille, aliquot annorum spatium subindieare: neque potuine Athanasium in qiuventute aliquot annos in solitudine commorari, qui a puero, Alexandri Alexandrini praesulis jus tu, Paedagogorum disciplinae traditus sit, teste Rufino, ac deinde ipsi semper haeserit . Diceres his
perlectis nos Athanasii in juventute gesta annuatim scripto eonsignata tenere; ut non possit quis vel paulum temporis indicare, quo ubi vel penes quem egerit ignoretur . At vel paucissima vel sere nulla habemus, 3c si qua minutissima traduntur, ea sane plerumque vacillant incertaque sunt: maxime vero Rufini locus ille, quo nititur Tillemontius; is enim post enarratum commentitium il- . ilium Athanasi pueros baptizantis ludum, ita pergit, Athana iam vero atque in , quos ludus isse veι presbmeros habere visus fuerat, vel mini inor, conlocatis parentibus, sub dii obsessatisne tria dis M. e.
elesie suae nutrisndos. Pareo autem tempore, cum a Notaris integra a Grammat eo si is enter . ι
nasus fuisset insemctur, continuo tamquam Meis Domini commendatum , a parent bus resistiitur Sace dori , ae istut Samues quidam in templo Domini utitur , ab eo pergente ad Patres in senectute bono,
ad ponandum post se Epbia Sacerritate det gitur. Tillemontius, inquam , qui Rufino puerilem hujusmodi ludum narranti fidem derogat, ab appendicula illa na latum unguem deflectere vult. Μirum non advertisse hominem plane consderatum, non minus appendiculam illam, quam ipsam puerilis ludi historiam, eum sua computandi ratione pugnare: ideo namque ludum pueAlem repussiat, quia tae ut citius anno gl3. sive Alexandri episcopatus primo, agi potuere , quo ex Hermantii
calculo visesimumtertium aetatis annum agebat Athanasius; ex nostro autem . quem non improbat Tille montius, saltem decimum num : an minus repugnat , ut tunc primum Grammatico traditus
fuerit, quam ut pueriliter luserit ' eum maxime jam ante aliquot annos Athanasus ab iis, qui postea Martyres fuere , altioribus Cnristianae Theolcetiae disciplinis institutus fuerit . ut superius com- 'probatum est.' An Rufinus, sublestae fidei homo, semperque rumori serviens , fide dignior in arpendicula, quam in historia λ Adde etiam si Rufini narrationis fides haberetur, cum rem ille compendio & icissimis efferat, non abs re posse aliquam exceptionem eritia i 3c admitti, quam tanta brevitas non exprimat: quod nemo sane inficias eat. Cum igitur ignoremus quem in juventute vitae in sum tenuerit Athanasius, nihil repugnat, quo minus pauculos adolescens annos cum Antonio urit . Nec concedam tamen illud, χ νον εα ὀ ἄγαν, non parum temporis , hic necessario annos indicare: si qua enim conjectura de temporis spatio hie duci valeat, ea ex se te narrationis petatur oportet. Ait autem ille, Meo p reumque nreid sepe etenim illum v die quae ab eo ediscere poeuἰ, qti; non modico tempore virum sequutus sum , atque abisenti manus aquam essuri , vesω pietati reser
Mis Ismavi. Tantum ergo temporis hie intellisere par est, quantum necesse suit, ut in familiaribus coloquiis multa ad Antonii vitam spectantia, ipsius Antonii ore edisceret . Quot & quanta vero in quotidianis confabulationibus unius anni , imo etiam sex mensium , spatio audire potuit. Ne multa, sive annos sive menses dicas , aeque nobis expedita manet ad Ubjecta diluenda ratio. Hie porro notes velim Athanasum, eum ait, Et quae ab eo ediscere potui, auia dia, qui non parum temptas virum sequutus sum , subindicare Antonium, ut solent pii ac modesti homines, aegre gesta commemorasse sua: quod etiam lectionem confirmat nostram; li tamen confirmatione opus ad rem tot Codicum & editorum auctoritate fultam.
Aliud opponit ille, scilicet, Si Athanasius non parum temporis eum Antonio misset, annon id ipsum in decursu vitae ejus narraturus erat λ Verum ad manum est quod huic regeratur ; si Atha- Tom. III. a nasus
17쪽
nasus saepe Antonium inviserit, ut omnes Codices editique in Prolmo serimi, annon vel semel iadecursu vitae ipsius se Antonium adiisse commemorasset ' At neutrum praestitit , quia ipsi fuit utrumque in exordio indicare satis. Par ultro citroque ratio est, & quae ipsi causa frequentes aditus silendi fuit, eadem commemorationem cum Antonio tacere suasit . Nimirum urgente Tabellario quaerebat compendium, ut in exordio ipse profitetur . Et alioquin ea est modestia Athanasius, ut rem per a sit commemoratione declinet, quantum nempe licitum est. Pergit Tillemontius, Si Athanasus non parum temporis cum Antonio manssset, an diceret Q. terius ad majorem sibi eonciliandam iidem , se spequenter Antonium vidisse Hie lateor me non capere argumenti vim & essicaciam: quotidiani ac plebeji usus est dicere, Probe novi talem hominem, utpote quem frequens inviserim, & quicum non parum temporis aliquando moratus sim. Η jusmodi vero objecta, unam prae se serunt praejudicatam opinionem ; siquidem Athanasii lectio, quam tuemur, omnino quadrat: Deo qumumquν novie saepe etenim illum vidi I quae ab eo edisine ρ ιui, νἱ non modico impora virum sequutus sum , atque abluenti manus aquam minissν it id est, Ea quorum oculatus testis siti, qui frequenter hominem invis r itemque illa, quae in familiaribus illo. quiis per otium solitudinis an eo edidici, hic narraturus ium. Argumenta igitur isthaec ne minime quidem inciunt verae asteriaeque a nobis lectioni. Ad tae Athanasum Ascetam fuisse, Myptiorum centum piresulum testimonio adseritur, qui iaSynodo Alexandrina anno o. Athanasum La - α σκοτῶν fuisse narrant, & in electione eius sic acclamatum esse ab Alexandrina plebe dicunt, . - δἰ in βιλπea, , άλα , ac Γι ετ σαντον sed optima quaeque praedicantes , probum , pium , Christianum, ex Apetis unum, ae verum Episcopum nuncupabant. Itaque Athanasium aliauandiu Asceticam vitam
isse conspicuum est, idque, ut ex restituto loco palam est , sub Antonii disciplina : nam alter locus alterum confirmat & defendit. At obnititur Tillemontius, Sc penes se domi Athanasium Α- steticam egisse vitam pugnat. Verum ubinam' an apud Grammati eum λ an apud Notarium Τ an cum Alexandro Episcopo regendae Alexandrinae Ecclesiae minister adesset λ nam, uti supra diximus, ita juventutis ejus spatia his circumscribi, nemine auctore , eontendit ille, ut alio concessisse non patiatur. Sed ex Athanasio quid Ascetae & Ascetieae vitae nomine intelligatur exeutiendum. Antoquam Antonius in interiorem eremum concederet, Astere & Monachi , si qui in aegypto erant, haud procul vico suo in seressu degebant & Asceticam vitam agehant: . καυς-σων β. μένων ἡ μακραν -ς ἰδίας κώμνη κα- όνας ησκ- sicque Antonius ipse a principio, ad Asteticae vibis persectionem contendebat' idque anno Christi circiter 27 I. cum is vigesimum ageret annum, L ius anno 2s I. Multis. postea laboribus exercitatus anno Christi 3os. aetatis s s. Monasteria plurima in montibus & in remotis solitudinibus excitavit, multosque ad Asceticae vitae amorem inflammavit, ruibus omnibus quasi Pater ipse praeerat, κώ π- ων --ν ωι - καθυωis. Hinc frequenter ille cetas & Monachos; nam utroque nomine alternatim compellat, ad solitarii institim persectionem provocat, Asceticamque vitam eam, quae in solitudine & in innasteriis opitur nuncupat, nec aliam agnoscit, ut Dequentibus In locis videas. In montibus itaque & in 1blitudinibus nihil aliud videbatur, quam multitudo Ascetariam, aena μίν Axντων . Sub tae autem, Maximino grassante, cum Antonius martyrii cupidus, sese Iudici obtulisset , providente Domino servatus est , se τρ
ris ipse didicerat , permutiis magi ire foret. Enimiera mutii, perspecto ejus vitae insituro , imitari P. Ium seu uere. In quorum numero haud dubie Athanasius rensensus , qui post Maximini earnifici. nam Asteticum institutum. Antonio magistro, in solitudine iniit, & quidem cum aliis multis: nam id manifeste indicant haec verba, οῦνα σιν ἀσκντῶν, unum inserarum , eorum scilicet qui cum Antonio simul agebant in solitudine. Hie quaerendi Ascetae, non autem in domo Notarii, aut Grammatici aut Alexandrini Antistitis; sed in multitudine eorum quos modo . ame, modo σ- σκνας nunc pat Athanasius, quia smul versabantur. Ubi notes velim ex Astetis alios, qui Monachali instituto se penitus dediderant. Monachos item Lisse vocatos ; alios autem qui exercitationis causa ad ce tum temporis spatium in solitudine degebant, Ascetas solum dictos esse: e quorum numero Attinnasius; ut innuit idem in vita Antonii de Amune Monacho laquens ; ta δε ἔπιι εως γεμι δεκη Me δμωάναι ' Is autem ad senectutem tisque in . sectae statu perseveravit I quo subindicare videtvi' alios fuisse, qui ad tempus solum Alcetarum institutum colebiat, quod Athanasium secisse putandum.
Libri contra Gentes de Incamat ne quo tempore serjti. LIbrum contra Gentes & subsequentem de Incarnatione in fronte operum Athanasi positos, e dem tempore scriptos, unumque esse in partes duas distributum opus, ipse rerum ordo, ipsum. que posterioris libri exordium aperte signifieat: neque ulla movetur hac de re disceptatio. Dudum, di, ut videtur, ab ipso Athanasii aevo obtinuit, ut inter Athanasi R)era hi duo libri primas ten rent. Hieronymus quippe in recensione sua libros duos contra Gentes, primos enumerat, s militer &Photius in Bibliotheca : in omnibusque prorsus antiquis Exemplaribus iidem libri agmen agunt: quos ideo in seonte locatos arbitramur, quia primi omnium scripti suerant. Nee desunt alia, &quidem gravia, ad eam tuendam sententiam opportuna: nam in secundo libro, cui , da Incarnati ne, titulus: ubi contra Gentes, Iudaeos & plerosque haereticorum, qui Christi deitatem negarent, pro viribus depugnat ille; ne verbum quidem comparet, quod vel Arianam haeresim jam subortam indi-eet, vel pugnas oleat cum Arianis initas; licet posterioris libri argumentum & materies eo Scriptorem velut e re nata deduceret. At enim s iam Arianicae exortae turba fuissent, etiamsi de industria Arii nomen tacere voluisset Athanasus, quod haud verisimile , aliqua tamen in longissimo
18쪽
opere, temeratae ab Ariani, verbi Dei doctrinae signa superessent. Agitur enim deitas Christi, quam Athanasius contra omnes quotouot emerserant hostes, acerrime propugnat, Grimos, Iudaeos, Valen. tinianos, Μanichaeos ariosque nareticos: quod si Ariana haeresis, ipsis infestissima , signa aduersum canere ccepisset, putasne S. Doctorem rem silentio fuisse metermissurum λ Id certe vix in animum inducas; si perpenderis eum, quavis minima data occasione, etiam cum aliud agitur, lucifugas iblos insectari ae proterere. Verum his non obtemperat Tillemontius, qui suam tamen se effert sententiam, ut ignores plus. TM. Visiane sibi quam nobis adversetur. me opus, ait ille, edidis Athanasius , ro .rnte quotlans Macariosiano, eui ι Mum nuncupat. Libras autem Patrum cum penes se non Moere tes s et , subiniueat fomlasse se, dum pulsus me rus lateret , opus huIusmoui in Leem dedisse . . rbitrantur Benedictini, ante annum kri publicata fuisse; quia nihil ibi contra Arianos e quos tamen confutanin eadem ratio e occasia aderat, quae M alias bereses propulsandas Athanasum perpulit. maturius fortasse quam Hasserati, opus cjusmodi factum putabare ignoroque quid cause effet, eur se libris tune carere dixerit. Atiniamen eum Me florido I lo narraveris , in primos aeratis annos oppini ius coniiciantur. Sane vera vid tur moricam tum Romanarum rerum notitiam habuisse, atque prius, quam Romam adiiset, Me serjsisse. Sed postquam ita clausit , ut in partem nostram propendere videatur , dictorum sertassis immemor, in Notis suis, anno 346. editum opus suisse probabiliter existimat. Non isitur prius quam Romam vidisset hune librum edidit: nam auctore Tillemontio Romam primo adiit anno 33q. etiabiennio maturius eam migrationem ponat, ut infra comprobatur . Qui ergo dubitare potuit. nummos Romani senatus, quo defunctos Imperatores in deorum numero consignabat , tum exolevisset, qui jam aliquot annos Romae consederat ' Ad haec vero anno 3 6. Ariani totum per orbem errores late sparserant, ingentique tumultu Catholicos oppugnabant; hic maxime error deitatem Verbi tum impetebat: quis uero putat Athanasium deitatis Christi hostes aggressiun, hos deterrimos omnium intactos praeteriise At junior videtur sitisse, petrit ille, ut ante annum 339. hoc opus emitteret. Verum cum anno 3I8. vigesimumquartum saltem ex computo nostro, vipesimum vero nonum, ex Hermantii calculo, annum ageret, annon suscipiendae rei par & maturus videatur, cum maxime annis hinc septem elapsa ad supremum rerum apicem evectus sit, in Alexandrinum Archiepisco m cooptatus p Quot vidimus paris aut minoris aetatis eximia protulisse λ Huc accedit qimi in hil ce libris non suam ille , sed Magistrorum doctrinam efferre se a tofiteatur; ita ut inopiam librorum , recenti disciplinarum me. moria sarciret: & alioquin, ipso talente Tillemontio, tae floridiore, quam Athanasivi soleat, M. lo conscripta, in primos aetatis annos opportunius conserantur. Quod ait vero , tune verosi militer Athanasium, pulsatum nempe vexatumque , in latebris egisse , utpote qui Magistrorum libros ad manum non haberet; id sane nihili est. At enim de annis adolescentiae Athanasii traditur sere nihil.
Quid igitur de statu, de conditione , de loco adtingi valeat ρ Quis sciat in agro. , in delerio, in urbe haec scripserit λ vel an Alexandriae degens, eum iam perquisitione libros nancisci posset, quod ea
quae scripturus erat probe teneret, accersere nihil curaverit Z Certe hae ex re notam temporis eruere, psum est, quod etiam in scirpo quaerere. Nannii versionem sequutus Tillemontius ait, libros contra Gentes Μacario cuidam nuncupatos es- ὸ se. Verum hallucinatur Nannius dum illud, ω . Macari, vertit: nam initio secundi libri ,- - . e compellandi modo utitur Athanasius , . , ἔ-& subinde inter orandum, modo modo dicit: quare planum videtur non magis , quam φιλόχου nomen proprium esse . Athanasius emo vel eius ad quem scribit, nomen consulto tacens, sic eum in genere eompellat; vel, ut verosimilius, cuivis Christi amanti, ae proinde beato, sermonem nuncupat.
suae si stia νι--a ab Albanaso memorata. IN libro contra Gentes varia Graecorum aegyptiorumque numina recensens Athanasius, scemim2 in ino. ν. aegypto deas deridet & traducit, in quilia erant, Imi, Κομ, καὶ Niω πρα, Isis, Proserpina , t derectis, sive Dea junior. Hanc porro νε- ραν nusquam memoratam me reperisse memini r nee nisi in numismatibus Cleopatrae ea vox occurrit uspiam mihi. Nummus quippe Μ. Antonii exstat in Cimeliarchio Regio, in cujus antica caput Antonii eum hac circum inscriptione , Aoπ in p. 2 ἐκ νιωάμ, i. Imperator. Dea nova, sive Dea junior. Illud autem, Dea nota, taeopatram spectat, a. cujus caput in altera nummi facie eusum est. Plutarchus in Antonio ait, ipsum Antonium , vuin Bacchum in Mypto dictum fuisse: de Cleopatra vem talia satur, ἐν μν ἰυαν IMI dari, ε νια Ime solam alteram fac is Isidis stimebat, nova Ula vocabatur , ubi imis ν. terpres male, notam imis sacram sumebat, atque novae Udis nomine responsa dabat . Cultum porro novae Deae, & ejusdem urinae deorum, ad aevum usque suum perleverasse, testis est ibidem Atha. nasius. Haec autem nova Isis, sue νω-ἐρω vocabatur ad diserimen veteris Isidis. Duas quippe Isides agnoscebant Syptii; veterem alteram, quam pro luna colebant; alteram novam eamdem scilicet, quam Io Graeci nuncupabant, quae postrema jure nova Isis & Neotera dicebatur.
De rebus Arianismi exortum condemnationem spectantibus.
VI morbi, ut arbitror, interceptus Tillemontius, Acta depositionis Arii & Besorum , ut nos primum edidimus, secus intellexisse videtur: resque nonnullas planas & apertas, ut mea qui dem sert opinio, miscuit ipse vel praepostere narravit. Quia vero in prima Arii condemnatione re,
19쪽
rum notitiam ordinemque haurire licet, neque ulla exstant monumenta his certiora, utpote ab Α-
lexandro Alexandrinae Synodi praeside consecta; ea hic praemittere visium, ut valeat Linor de rerum conditione tempore in utram visum fuerit partem serre judicium. In Exemplari igitur Regio 228 . saeculi x. circiter, inter Athanasii opera exstat hoc ordine condemnatio & depolitio Arii& Belarim, quam nos T. I. p. 3y6. edidimus Graece, de Latine se vertimus. Depositio ΑΗ1 & sociorum ab Alexandro Alexandriae Archiepiscopo. Alaxande , Presb eris Dialonisque Mexandriae edi Manestrae , presens , d lectis is Domiano fratribtis, salutem . Liset iam sit scripseritis sit eris meis ad Arium Dosque mi , quibus hortabuν
uos, in , abnexata impietate , san cat bolicae fidei obtemperarent e eaque in re rectum propositum v Drum , necnon Eeelesiae eatholicae circa dogmata consonantiam, palam feceνisis ' attam n quia omnisus et
iam ubique terrarum C Nn uiseris, qua Arium Deiosque evus spectant literis signfe i I neeesse duxi ,
vos Urbis cier eos eonmeare , vos item Mareoticos arcesseret praesertim eum ex vobis Chares , Psus presister; - μνο - , Parammon, Zosimus o Irenaeus diaconi, ad A,si partes transerint, atque u Iura ne deponi tam tuis; ut nota snt vobis quae nunc scripta sunt e urgite vesram in bsee eomordiam
desaretis, ae ispositioni Arii seeiorum , Psi item Deiorum sufestum addatis et Umm. μνεμ me es eo rara vobis esse quae a me conscripta sunt, eaque singulos, pia si quisque vestrum scripssset,
His statim subjicitur condemnatio & depositio illa, sive epistola Synodica, Me ritu :Carissimi honoratissimisque ubique terrarum Ecclesiae Catholicae Comministris,
Alexander in Domino salutem . Cum unum Ecclesiae Carbol ea corpus , &e. Ηine Eusebium Nicomediensem exagitat quod relicto Berytensi Nicomediensem episcopatum invaserit, quodque suscepto Arianorum patrocinio , commendatitias in eorum gratiam literas ubique terrarum transmittat. Deinde subsumit: Eeclesiae autem desese rores hi sunt, Arius, .. euvies, . alles , Carpones , Arius alter , Sarmates, olim Presisteri , Euet ius, Getas , Iulius, Menas , Heliadius, Gesus , olim Diaeon; , ae eum ipsis Secundus er Theonas, olim Episcopi nuneupati. Verba autem ab sitis ad menta , ae praeter Scripturarum mentem prelata , Mosunt e Non semper Deus Pater fuit Se scitante quodam, num perinde mutari posset Dei Verbum arque diabolus mutatus es ; non verisi sunt siti respondere , Sane potes e nam, utpote factum m creatum , mutabilis es natur . me Arianos loquentes, Me impudentissime adprmantes, nos eum Episcopis M. Ppti O' Libarum prope centum , ia tinum coacti, eum illos , tum eos qui ipsos sequut; Iunt, analbemate per Usimus. At Gyebius Desi adna ferunt illos. Deinde vero, consutatis Arii & sectatorum erroribus, si e claudit Epistolam Alexander: Cum .iaque Dominus Salvitor noser Iesus Chrsus per se ipse isa praeceperit , er per . Velum res nobis huiusmodi fignificaveris I jure nos qui imp etatem illo.
rem ipse eonam auciivimus , homines , ut ἰ supra H Ium es, anathemate damnam mus , ipsosque a Carboliea Maesa fide alienos Gelaravimust remque, earissimi honoratissimi CommiuUbi , vesinaeret seni inalcavimus I ut ne quospiam ex ior , s petulanter os adire aus suerint, N. Fiatis: neve Eusebis, vel alii euipiam de litis ad vos seribenti Mem habeatis. Nos enim , ut te Gisianos , δε-cet omnes qui contra Chrsum loquuntur aut sentiant , velut Dei bines animarumque correptores aversari, ae ne quidem Ave illis dicerer ne quando felerum ipsorum parricipes smus , ut ' ripis B. Ioannes, Satata te fratres qui vis sum sunt, vos qui mecum sunt salutant . t Alexandriae Presbmeri. Couuibus presb er bisee seriptis si xagor. neenon depositioni isti, eorumque qui ejus impietatis sectatores sunt. Et ita deinceps seruntur subseriptiones Presbyterorum & Diaconorum Alexandriae & Μa. reotae. Haec necesse suit in medium proferre, quia in omnibus pene, quae de Arianismi exortu &condemnatione hie gesta seruntur, a Tillemontio dissentimus. Ex his vero Alexandri literis eam rerum gestorumque seriem suisse asseritur, quam nos in vita Athanasii texuimus, nimirum, ut animadvertit Alexander malum manare in dies latius, ne ulterius grassaretur, hortatorias literas dedit ad Arium & socios, quo illos ad sanam mentem reduceret: utque diffis adderet fidem , Alexandrini & Mareotici Cleri sumagiis munitas ad Arium asseclasque mittit. Cum autem Arius & asseelae, feroces cii pidine ecepti perliciundi eas nihili facerent, nec minus persisterent in pristina impietate ' Alexander cum nulla spes superesset reconciliandae pacis, coactis ex AEgypto, Libya & Pentapoli Episcopis prope centum, Arii di sociorum eausam agitavit: queis pertinacius ecepta tuentibus, Synodus adversus illos sententiam dixit . Arius hine multo ardentior propagandae haeresis studio, asseclas confirmare, novos sibi in dies sua suorumque opera adsciscere s tagebat. Tum i m fuit in Mareote desectio: tres enim Presbyteri, & quatuor Diaconi Arianis nomen dedere. Alexander vero, qui damnatis a Synodo Sectae principibus, fractam haeresm & compressam fore sperabat, caeterarum regionum Episeopis latere cupiebat res in aegypto gestas, ut ne vulgatus error latius serperet. Ut autem videt ingravescere in dies intestinum malum , nec externis hostibus minus, quam domesticis Alexandrinam Ecclesiam laborare, literas omnibus per orbem Episcopis dedit, quales superius adtulimus, ae Cleri Alexandrini munitas sumatis . quo Arianorum damnationem pervulgaret, undequaque misit. Hane gestorum seriem perspicue in illatis literis
efferri nemo non lateatur. Verum Tillemontius ex earumdem , ut putat , literarum auctoritate, Ionse aliam narrandi viam aggreditur. Primo enim, eontra fidem Manu scriptorum & editorum mmmum, subscriptiones illas Cleri Alexandrini & Μareotici, quae literis Alexandri synodalibus, damnationem Arii Sc sociorum serentibus, subjiciuntur; non ad eas literas, sed ad hortatorias initio memoratas pertinere contendit. At qui hortandi miaus itale esset , si ii, qui hortatoriis su scribunt, sententiam depositionis & damnationis serant in eos, quos ad pacem & reconciliationem evocant λ Meesne hortarentur Presbyteri & Diaconi: Cotatbus me ter bisee scriptis suffragor, necnou
20쪽
epositioni . ii, rari que qui eos impietatis fediatores sunt ' Miror plane Tillemontium fusem mmnibus Exemplaribus & Manuscriptis derogare , ut rem prorsus inermi bilem statuat & defendat. At enim vi Exemplaria editique libri serunt, ac nativus rerum ordo postulat, hortabatur Alexam der Arium . ut relapiscentia sua damnationem primerteret & declinaret: ac postquam huic sarciem do malo nihil hortatio profuerat, demum ad extrema 3c ad damnationem ventum est. Quo sua sibi constet ratio Tillemontius, binas Alexandriae datas ab Alexandro episcopo Arii &sociorum damnationes comminiscitur, primam videlicet illam, quam ipse sibi, nemine auriore, confinxit, nempe hortatoriam damnationem, ad quam pertinent, ut ait, subscriptiones, quae seeundae subjiciuntur ' secundam vero vult illam esse , qtae etiamnum superest, hoc principio, Cum unum sit sesae corpus, &α eui perperam adjunctas subscriptiones arbitratur. Eam vero nullis testatam auctoribus opinionem his argumentis ille tuetur. In Epistola, inquit ille, quam n sens praesentibus, ut
supra, dedit Alexander ' alios memorat, qui secundum priores illos Arianos, ad Arium desecerant, nempe Charem, Pistum, &c. hortaturque postea eosdem, ut non modo AHi & s istum; sed etiam Pisti & s ciorum depositioni subseribant: verum neque Pisti neque sociorum ulla mentio in Epistola Eneyclica quae superest, unde inseras subscriptiones adjunctas tinn ad eam Epistolam pertinere, sed ad aliam, quae interierit, quaeque hortamis diris devovebat Arianos. aegritudinis scilicet angustia pressus, haec in
transcursu legerat Vir eruditus, neque animadverterat non modo Arium & sequaces illos priores; sed etiam eos qui post desecerant, elare ab Alexaruiro memorari. Nam ubi diserte nominavit, Α-rium, Achillem, Atthesem, & reliquos qui priores haeresin professi fuerant, atque in ipsa centum Episcoporum Synodo impietates impudenter extulerant, haec subjungit, σα--- πιο A-
Deios, Ae: impudent; me ad mantes, nos eum E se is aegreti m Libarum suom centum I cum liatos, tum eos qui ipsos sequuti sunt anatbemate peravimus ub1 vides elare distingui priores illos Α-rianos impietatem in ipsa Synodo professos ab iis, qui postea sese ipsis adiunxerant, αἰ-
σα-κο δ αναια misis. In Epistola verm Alexandri superius allata. quae sic habet, praesens praesenti
bus utriusque desectionis primipilares cum sequacibus indicantur his verbis, ε σεν καθαψα σων Ανωον , ε ψ δ .. εἰ - IIte, demolini Meti sularumque, Psi sociorumque . suffragium ad iis Deserum . inibus respondent illa Alexandri dicta: euis itus, scilicet Mum & cios ἰ tum eos otii 'sos sequuti sunt, videlicet Pistum & socios . Nam ut Arius primae desectionis
signifer erat ' lie Pistus secundae : neque necessarium sitit ut nomina eorum qui secundo dei erant in Epistola Encyelim subiuncta repeterentur. Haec de prima eaque hortat a damnatione, quam Tillem tius, manente adhue Alexandriae Α-rio datam autumant. Secundam vero A ii depositionem & damnationem, post secessum Arii ad E
sebium Nicomediensem, & post datas ab Eusebio in gratiam Arii & gregalium literas, prolatam
opinatur: eam scilicet quae superest, cujusque partem supra retulimus. Nam, ait ille, cum ratione pugnare videtur, Eusebium, qui tam aseere in Epistola Encyclica exagitatur, secundum eam datam Epistolam ad Alexandrum usto Arianis scripsisse: quare post priorem condemnationem in hortatoria. quae riit, Epistola ex prellam, ubi nulla Eusebii mentio erat, Epistolas ipsi pro Arianis scripserie necine est. Haec ille, non animadvertens se, non modo cum Epis Ma Alexandri ad Clerum, & cum Epistola Eneyclica; sed etiam eum Ecclesiasti, historiae Scriptoribus pugnare . Socrates enim I. I. e. o. h. post allatam Alexandri Elnstolam enarrat: Huiusmodi literis ad omnes Episcopos per δε-
gutas urbas ab Mexandro datis, malum in deter tis prefeeit, eum ii, qui literas acceperant, ad contemsionem excitarentur. Et ali; quidem Iiseris eonsentientes, iisdem etiam subseri Munt.' alii vero contrarium fecere. Sed maxime omnium Eusebius Nisomia enses epse opus ad dissentiendum imputyus es, mquod Alexander is suis literis nominatim 'sum perserinae set. Porro tune temporis Eusebitis plurimum poterat, propterea quod Imperator Nicomediae degebas: iliis enim paulo ante Diocletianus palatium aedia faverat. Hanc laitur ob eausam multi E Fσὶ Eusebis obsequeban=ur: at Me frequentes I teras miti
bat , nune ad . flexandrum, monens Mν suppressa quaesione, quae isto ipsos commota fuerat, iasium aneommunionem reeiperet I nunc ad suuiarum urbium Disons, suadens ne Myexandro consensum accom
modarent. Viden' Eusebium pos uam ab Alexandro in Epistola Synodali perstrictus fuerat, ipsi t men sit cius pro Arianis scriptisse e quod ipsum paulo insta repetit. Eodem ordine & sententia Soet
menus loquitur l. I. c. I s. Quam enim ob causam Eusebius, etsi ab Alexandro in Epistola Eneyclica lacerutus, eidem non rescriberet, quandoquidem Aesus & gregales damnati, eum exonerati metu Nicomediae degerent, literas Alexandro observantiae plenissimas miserunt, de quidem, ut existima tur, imo vero planum videtur, approbante & suadente Eusebio Nicomediensi, penes quem tum age
bant λ Annon item Athanasio, quem insensum sibi norat Eusebius, pro Ario postea rescripsit Τ Quo deducta res Ecclesiastica erit, si ex levissimis hujusmodi conjecturis historiae & actuum Synodalium ordinem invertere liceat Caeterum quod habet Tillemontius, cum Epistola Encyclica Alexandri e seripta sitit, jam Arium& socios Nicomediam demigrasse ' id, inquam , suo marte retulit, nee videtur eum ipsa Epictola
Encyclica consentire. Nam sub initium Epistolae se habetur, Equidem volebam rem sientis tegere, M in fovis haeress Praefectis maum absumeretur, ne in caetera Aea pervadens, s siclaram quorumdam au res contaminaret . . vi eum Eusebius iam Nicomedia e seopus, ratus penes se sta e se Ecclesiasica Omnia apostatarum isorum patrae inium susceperit, Iiserasque pro iis commendatis iar ωbique scribere
aggressius D ; ut quosdam rei ignaros in hane rum simam Cbe sique oppugnatricem perarabat baere ς necesse mibi fuit , haud ignoranti quid in lege Ieriptum si, non ultra rem silentio premere. Haec sane cuique, spero, scripta videbuntur antequam Arius Achilla eomite demigraret in Palaestinam: nam Alexandria decedens, eo prius prosectus est, quam Nicomediam adiret. Etenim quid causae fuisset utrem silentio obtegere vellet, ne qua serperet malum ad alios , si jam Arius Palaestinam petiisset. ut contra Alexandrum clεssicum caneret in Sane si jam prosectus suisset Arius eum sociis , non ta- Tom. III. ceret