장음표시 사용
331쪽
protracta a ct sine eri bus fere soluta , quas infracta θ δε-
mita secessu temporis ferocia morbi. Multis parotides anaruerunI , aliis funesae , aliis non . Ex Mortono Hist. VI.: Medicus Sophi saxum volvit , atque aeger vitae dulci aedispendio , aut saltem magno sumptu ignorantiae, vel incuriae Mediet poenas sero luit M. Glυias Hist. VII. frequentes recidivas , lentam febrim , aliosque longos assectus hisce Febribus supervenientes adnotavit. Ex Humanno Hist. IX.: se Nonnullos per plures menses detinentes . . . anomalae valde .
o Ex Hippocrate ibid. et is Plurimis prout eontigit d/f-cerant . Moriebantur autem forum pauci ex hydrope erecte obambulantes M. Ex Mercato Hist. IV. :., , Vuaedam pernicio is timore psinae sunt : Aliae in alios morbos migraturas se osendan . nonnullae in diutinos affectus , o pleraeque, licet μυissimis accidentibus insigniantur, non omnino lethales ex stunt . Ex Ballonio Hist. U. : .. Aliis Febris protracta, sesne erisibus fere soluta , quasi infracta . ct domita successu
temporis ferocia morbi . Ex Mortono Hist. VI.: AEger . . . fauem magno μ tu . . . incuriae Medici poenas fero luit M. Ex Sylvio Hist. VII. frequentes recidivae, lenta Febris, Hydropes &c. conlequebantur. Ex Hossim anno Hist. IX. : Hagum o ineertum typum habentes , facile inIer te mutabIus ... nonnullos per plures menses detinentes . . f) , , Mustos vero ειiam- in aliis Morbis tumores in si bant, maxime vero Iasidos oc Hippocrates ibid. Haec &reliqua , quae habentur in icxtu g. 266. exscripto , Omnium Morborum, in tota hac III. Sectione enarratorum, ultimum. constituunt assectuum consectariorum epilogum ; de quibus inferius aliqua dicturi erimus . Nunc sit Parallelum quinquagesimumquartum. Quae itaque Did mirae Intermittentes Febres posterioribus saeculis in Europam incesserunt . iisdem stipantur symptomatibus , eademque lethalitate , ad Intermittentes Epide- micae a Sacris Hippocratis Ignibus progenitae.
332쪽
Intermittentes Elidemieae Febres saepistae Variolarum
fuerunt soboles . Analogia trigesimanona. I. 27s. a Multa praeterea alia Febrium genera populariter grassata sunt Tertianarum oe.) Ad Epidemicarum Intermi tentium AEthiologiam, haud quidem numeris omnibus absolvendam, sed in viam saltem reducendam, id negotii nobis impendere videtur , ut demonstremus eas, sicuti Sacrorum Ignium . sic Variolarum esse consectarias. In dubium equidem minime vocari potest , hoc Morbi genus haud prius Eur paeis nationibus innotuisse , quam post longe lateque apud nos vulgatas Variolas simul atque his analogos Morbillos g. 263. seq.-. Si nostri Morborum Epidemicorum Script res id pensum omnes sibi assumpsissent . ut , qui Variolas
Morbillosque comitati, vel consequuti sunt. morbos accurate literis demandassent , nostri forsan Propositi ineluctabilem haberemus demonstrationem . Caeterum hae prominent Observationes , quae , utpote ad rem maxime facientes, ingenuis veritatisque assequendae amantissimis viris satisfacere
valent. Ballonius in superius ras. V. g. 269. allata Febrium mali voris historia , post illa verba is multιs par rides anaruerunt , atiis funesae . aliis non , statim subdit ca): , , Morbillis illo tempore prehendebantur Pueri. Nos
autem observamus , Febres omnes eas , quae jam grandiore .naIu prehendunt, Morrillis vulgo Pueros exercenIIbus . ymnes , inquam, eas esse mali moras is funestas, ac si aliquidrcspiscerent de Febre ea, quae Morbillis comes est. Et quo-n ais ob cutis mollitiem cxanthemata Pueris erumpunt, riso funestam vim morborum isorum depellunt, alioqui deperirent. Satis aut m manifestum erat, eas Febres, quae in grandrores inciderunt . ejusdem esse moris cum Febribus Pueros exanthematibus obsitos exercentibus , quod eum summa rnquietudinis is doloris sensatione , ut aegri ne minimum Pidem con
333쪽
trectari possent , vidimus multis obortas esse maeulas rabenistra . mox livescentes cum summa membrorum confractione reas Graeci ecthimata vocant , Celsus populas vertit , quod in epidem iis multis contigisse vidimus, magno aegrorum steriaeulo M . Celeberrimus Prosper Alpinus haec posteris tradidit sa)rri me itidem anno fi6oI.J , quo haec scripta revideo , Uenetus & in aliis multis Italiae locis complures ab epidem ieis Febribus Semitertianis, Ardentibus Pestilentialibus cum Morbillis malignis moriuntur V . Syden hamus de Intermittentiis bus mali moris, de quibus ad Erao scripserat . uti I 167. adnotatum , alibi ι haec loquitur : is Anno r68o. . post quam Aebris haec per autumnum omnia fuerat depopulata. Hariolae brumali tempore eam excipiebanr ubique Deorum grassantes. Anno autem vertente I 68 I. scilicet . Febres Interis mittentes denuo recrudescebant haud usquequaque epidemicae, fractis jam is Decisis earum viribut , unde etiam Variolae hic illi e sparta una eum tuis subpullulabant . AEstate verosam ingressa Variolae increbescere quotidie , tandemque epi-demicotatae factae fragem haud vulgarem edebant Ill. Scroee ius e , post vulgatas, necdum recessas Variolas tam benignas, quam confluentes, adjicit: is Febres etiam arden tes in pusti fas saepe . is maculosas inorescentias,
non a j que maliguriatis aut contagii nota , eum dorsi praeeipue ae evitas magno dolore in principio conjunctas . ab unistra : praecipue autem praeter erraticas , Quotidianae, & Te tianae notabantur, quae, quum primum invaderent, continuarum in aliquibus metum vehementi suo calore , cephalastia
deseriis . ac virium debilitate ine erant V . Cl. Gah,tio 'grassantibus Variolis, sequentia scripsit C: AT pus Furium
In tormittentium non uniu1 generi erat . . . Semitertiana pauinti rarior . . . Vigebant quoque Febres erraticae , quae incertis recurrebant diebus is horιs. Ambigebatur an in censum Fe- R. r brium
334쪽
brium Intermittentium reserri debeant etiam illae, quae eontra communem Intermittentium indolem tragoediam a calo re satis intenso auspicabantur: nam ut ut apyrexia, quae initio adesse videtur . genium IntermittenIis redoleat , Ianguor ramen magnus , pullus aliqua agitatio, o caetera si tomara continuatatis opinionem eoormabant . Eadem fere menserat de iliis, quibus malignitas conjuncta est. & tamen remissione quadam non carent , sciticet dolosio intermissionis ei neri primorum dierum suppostam fuisse ignem conirnuaIum , elucer ex eo, quod sequentibus exacerbaItonem quidem caloruo symptomatum , non item veram remison m observare liceat Ill. Loeis de Augusto anni Iros . . vigentibus malignis Variolis, Int/rmittentes erraticas a capitis dolore. siti, linguae ac faucium squalore, vitiumque debilitate molestissimas, grassatas esse enarrat ; anno vero i7o9. . sub epidemicis
Morbillis , eas terrib ili aloi saxa atque eἶolera funestas insurrexisse scribit, subditque: is Versi pellis haec Febris epide-
mica quosdam invasit eum exanthematibus urt/cae puncturιssimilibus , quae calore retrocedente recessersent , ct calore re deunte redierunt. In duobus personis, una sistem feois, ομrera triginta annorum observaυi his Febribus supervenisse apoplex ias fortissimas lethales. Raro krvarunt stata sua tem Pora, sed quandoque decem, duodecιm horas straeponendo. Oantisipando virulentiam suam ad irginta aliquot Lmo qua draginta horas exercuerunt: quandoque unus paro simus ex cep t alterum , donee tandem peregrino materiae mia linate suffcienter di pato , ct extincto . fptιmo aut ad summum octa . paroxymo terminatae sunt, relictis post se pustulis & fissuris in lingua, inflammatione faucium, abscessibus , semper au rem virium prostratione summa . Laudatus Lanzonas hae probe adnotavit ce) r , , sidemia in infantibus tali hyeme anni III 6. incoepit Varisiarum, qua postea roto anno IIII. miserrime perseverans Paerorum stragem multiplicavit . In
335쪽
eunte Tere multae nibvla densores observabantur . tan.
dem in pluυias terminabant. Sequebatur , imo semper major fiebat Epidemia Variolarum in Puellis , ac nonnuliae Maliis gnae Febres obortae sunt, quae in principio leves apparebant, progressu tamen temporis funestae ac mortales manis sabantur : ex quibus Febribus quatuor nosti Medicina Soerores an non ex contagio sub aegrotorum Vistationibus contractot praeter alios denati sunt . . . Accessit aestas. cujus mensibus magna secitas , o austini venIi ealorem augebant . Sequebantur malignae Febres, atque nonnullos vexabant Tertianae duplices melioris notae cum vomitibus in principio accessionis , ac dolore capitis saevo, qui nonnisi deemanre Febre maces
bat. Mense Augusto nonnullae occurrerunt Dysenteriae . . . Erat miserandum eernere quotidie infantum ea vera variolis enerata ad tumulum dejerri Huic spartae finem ponat Ill. rotas Richa, qui diserte, quod probare cupimus, se cognovisse declarat: . . Plurima, inquit a , pluυιa Septembris ιni- Iio delapsa, mox subsequens horridiuscula aura . quae superiore autumno anni a 72o. perque hiremem dein , ac ante actam aestatem sese proditrant, exitiales Febres , Variolarum& Morbillorum . quae facem illis praetulerant. vestigia insequentes . ac morem heu infandum nimis . in fugam veri
rant ; ortumque dederant Intermittentibus Febribus, quae jam tum proludere coeperant, laetitioremque , saltem funestam minus, Subalpinis futuram rerum feenam polliceri . . . Hae quiadem ut ut Intermittentium indolem ac morem toto sui deetirissu quodammodo praetulerant ingeniumque a attamen quid in s lentis , quodve reipsa vulgare quidpiam ac revera divinum inesse iis ominabatur, praeseserebant. Neque enam Zuturni 'res adeo extitere , quas quisque Medicorum jure merito suspicabatur a qua e futuras vel ipsa quoque anni te orIs conditio suavi re poterat. Dolor insuper capitis intcnsus, idemque assiduus febrilis paroxysmi assecla, eique saepe proludens; oculorum rubor , pulsus parvi humilesque . ingens corporis R r ω ' jacta-
336쪽
3 6 jactatio, quid denique in ipso aegrotantium vultu ac urinis facile conspicuum intuentibus , quid intime latens, aut superioris forte ludentis adhuc constitutionis residuum , autilo erysipelatosae J quae jam prope ιmpendebat, anIecurrens squ/d , ιniuam , ab consueIo Intermittentium Febrium genio ac more aι versum subludere significabat D. Conclusis Vigesimvrιma. Quum ratis itaque observationibus demonstratum esse videtur , Didemicas Interm ttentes Febres aequa sorte Uariolas atque Morbillos comitari vel subsequi, ac Sacros Hip-Pocratis Ignes comitatae vel consequutae sunt , neque Prius eas Europae innotuisse , quam post horum Morborum vulgatas grassationcs , haud sine firma ratione concludi posse censemus, hanc Fcbrium speciem uti Sacrorum Ignium, sic U molarum atque Morbillorum este progeniem. Additio Sexta. I. Feracta jam in hoe nostrum opus Iudicum animadversis inagitat, ut in medιum proferamus , quιdnam in nuperrimis Schotis Medicis de harum Epidemicarum Intermittentium Febrium Pathologia sentiatur. V. Sauvagesius ab Intermittentem pleuriticam Vallesii inter Typhoris i seiui Algidam Mortoni Minter Tertianas enumerat, nulla habita contagiι men
a. Maebridius se Intermittentem Asthmaticam , Caroticam.& Cardi algicam Mortoni tamquam Tertianae Intermittentis varietates rutuetur . Febriam remittentium omne genus
Endemium esse asserit in omnibus regionibus calidis, ubi solum paludosum est cum aquis stagnantibus i ct ad harum
337쪽
3I varietates ca) reducit remittentem peripneumonicam , quae anno hujus saeculi quinquage Iimoseptimo in Provincia Galliae σι Hm ca fuit , utι ad remittentes fluIrιdas refert b) Αngi notam malignam , quae in variis Europae Regionibus nonnunquam Nidemica est, infantibus quammaxime funesta , aefero exanthemate scarlatino stipata ; refert o ct Syn palem , refert o Caroticam , transm/ssa harum omnium
3. Cel. Cullenius ce) nullum Febriuin Intermittentiam principium s eiens praeter Miasma paludum agnoscit var asque
Tertianae remittentis clisscrentias, quas Tortius comitatas v
eavit , nomen attones, is prope XL. epidemicas constituIi nes . a diversis praestantissimis AueIoribus , Hippocrate , Syden hamo , Mortono, Sylvio, Tortio, HOssmanno . am iis descriptas , accurate recenset . Interim in Primis Medicinae Praetteae Linois hane vulgavit Prosos uiomm : ., Mi aDmata porro Intermittentes , Contagia vero Continuas Feabres producere contendimus . At Hippocrati s Addit. Q. num. II. J eadem sunt Miasmata ac Contagias ct Contagia millies milliesque fa I. 267. ad 27s. J InIermittentes Febres
. III. Burserius, quanquam harum Didemicarum Intermisetentium vulgatam a binis saeculis hisoriam satis clare per spectam habuisset ι scripsit enim prae caeteris ae : - Mercatus primus fortasse omnium dilucide eas IntermiItentes, a Toristio comiIaIas dietas descripsisse creditur, deinde Mortonus, dc Tortius . . . attamen vestigia quaedam harum Febrium reis Periuntur apud alios tam vetustiores, quam posteriores Scri-Ptores , Averroem videlicet , AvenZoarem, Uallesium. Meris curialem, H. Saxoniam, Riverium, Syden hamium, Epiph
338쪽
quorumdam anni temporum, tempestatum, regionumve stro- ηιas esse, proindeque modo epidemicas, modo eudemicas conspici 1 quanquam interdum etiam sporadicas occurrere non inficiemur. Malignas vero, sive perniciosas. euv cunque δε- mum generis sint, quum γιdemice debacchantur , eontagrone in fanos propagarι perhibent Meibomius, Lanaeonius, Clegornius, Hevermannus. Lauterus, Hossimannus. Id autem aut incertum valde . aut sane rarissimum esse crediderim et quum in epidemica quadam gravissima constitutione, quae Bonontae anno II 19. quam plurimos occupavit, nil contagiosi ci. Becearius invenire potuerit , neque egomet ipse in aliis ejusmodi constitutionibus . quibus interfui non perfunctorie , unquam deprehenderim quidquam . ex quo certi aliquid concludi queat. Caussa enim, unde quamplurami, eodem tempore. eo dem in loco, eodemque sub tecto febricitant hie supplendum, eadem Febre adeo communis est, ut contagione, qua sani inficiantur. opus non videatur At ex Magni Hippocratis doctrina psilentis stive eontagiosi Morbi veluti an iυrduas character. aut si ita malumus, pathognomonicum signum, es, submna eademque forma, communtque modo , qua lurimos adori LGU. Adrit. IV . u. Is. Es enim ripsam s e Endemicis Morbis, vigente plurimam eorum inciente causa, adhuc ιuin Baereat i ha tamen alia proprietate ab Epidemicis fruungun-xur , quod, nιmirum , in eodem semper loco quouis ae βιυo ct autumnali tempore sine contagio grassenIur , quod quidem ab Epidemicis Intermittentibus longe abes. Barserius uitar P thologiam , quam Nos de hssico Epidemicis Intermittentibus Medicinae Proceribus tibrandam si timus, minime nactus es:
nec unquam id suspicari poterat , dum disertismo huic viro aliud fuit contagiosum, quod in humano eo pore gigni autumaυit Addit. IV. n. s. J longe atiud Epidemicum, quod a Miasmatibus, quae a palustri solo, corruptisque aquis erumpunt. c. Ibid. g. LXxl. p. 3I. 86.
339쪽
transferunt, deribandum esse putavit. s. opportunam hic nobιs videIar explanare, an Intermitintentium febr um se dictae Epidemiae , a Praelarismo Ta gionio I OEZettio in superius citata Disceptationa relata, ad veras perirneant Epidemicas Intermittentes. Cuncta hujusce AacIoras Commentaria in ιd unum versantur , ut di xιra-ιar, si inter alias eausas, quae cujusdam Hetruriae Provinciae vulgo delia Vald inlevole Aeris insalubratatem fouent adaugentque , praecipuae sint Aquae salsae ex Flaminis vulgo Salinscro alveis in planitiem erampentes simul se sagnantes, uti probare contendit ToZZettius a emul IV. Doctorem Ne Cium ἔ an potius Aquae putrescentes ex Ani cannabisque main ceratιone , quae in Agro vasto Bellavissa quotannis conficitur, Nencio ιd asserente contra I OEZettium . Suicquid de haere sit, hute eontroversae ansam praebuit quarumdam Furiam popularis grassatio . quam operae pretιum μυfimamus ipsius Auctoris verbis hic subtexere . , , L' ultima , inquit . temribile Didemia, che deυasto Ia Ualdini evole net II s6. viene nella seguente manima deseritia . ncile retarioni statetra sinesse at Magistrato Illustrissimo e Clarissimo di Sanita. Nel Popolo det Ponte Buggian se . numeroso di circa 4 OO. anime , fino da i primi di Giugno 1 s6. si fecero sentire pia frequenti dei solito alcune Fubri Terrane Donie, chepol si sacevano Maligne, ma seneta notabile mortalita, sino alla meta dei seguente meis di Lusio. D' aliora in pol, esno a' 18. d'Agosto fu notato, che non passa va giorno, in
cui vieppili crescendo it numero dei malati , non morisse una, e talvo ita due persone tra grandi. e piccoler mancan. Ea, che non faceva grande specie in cosi numerosa popo- Iazione, e net Cuore den'estate, avendo riguardo alia lituaraone dei luogo, confinante col 'Padule vi Fuceech o. e al
340쪽
32ola siee ita della stagione. Dat 18. Ago sto fino agit is . Set-tembre, crebbero a dismi sura te Febbri, ed in numero , edin qualita , sino a veder si te Famiglie intiere opprella dat male. senZa chi te assistesse i e comin clarono aliora a con- tarsi fino a otio . e nove morti it giOrno, nella sola mentovata Cura det Ponte Buraianes . Le Febbri erano tutied' un istesso earat tere permeιoso, e maligno stru o meno, se-eondo la qualit1 de' temperamenti: Ne ando e sente da questa infezione qualunque Persona. che venula da attre parti .ed anco di Montagna, era stata a lavorare in questo Paelesit che accadde in specie a tuiti colorci , che stetiero per opera ad ajutare a battere i Grani ad alcuni Poderi di BeLia visa , ed ai Muratori, Legnajoli. ed altri Manisatvori , cheiravagi lavano alla fabbrica di una Casa nuova in quella Colmata . opportunamente a questo proposito aveva avvertito
Monsignor Lancisi'. At vero qui puro e caelo ad ρalusere se conferunt . eo deterius afficiuntur , quo feliciori assueverint, ct connutriti fuerint . Dat suddetto di i 8. Agotio in pol. ii numero de' malati non e stato meno constantemente dimille it glorno, e tra ess surono it Paroco, ed un Sicerdote suo ajuto. In questo Dacasso di male, furono dat Magistrato II lustrissimo e Clarissimo di Sanita presi i ripari creduli pila opportuni , e dat Periti destinati a tale incumben-Ea, is procurato di metiere in chlaro la natura dei mala, e di applicarui i rimedj proporZionati. Dalle replicare osservaZioni . e dat te aperture de' cadaveri , fu concluso . chel indole dei male consisteva in F bri putride verminosie, O at piu alto segno Maligne . con 'Petrechie. Quei che si am- mala vano , erano ordinariamente assa liti da una Febbre. cheteneva in principio l' apparenZa d' una Teretana Sonia , edi una continua remutenre : Αlla terEa e quarta Fcbbre ilmale si avanZava ali' ecccssis , prendendo it carattere di una vera Perniciosa e Malignia. Tulli erano assaliti da un fero dolor di testa , restando tal mente prostrati . ed abbattuli di forete, che non avcvano icna di alZare un braccio . A m Oltissimi sopraggiungeva it Letargo; quasi tuiti deti vano, edat cuni divennero sopiertiei. Molli eram molestati da un