장음표시 사용
11쪽
ram eontractus , ut si eonsentias in contractum , tia non irritat contractum t quia nem tollit e se ... quem putas esse eoinmodatione , cum st. locatio , sum cirea substantialia. Unde si e .pluris embri, .el eitea moeivum substantiale seu pii acipale contra eruam Ualeat, tenet contr3ctus ῆ sed venditor tioi reiactu, , ut si Titio promittas mille aureos , quia Putas stituere τenetur excelsum tretii non solum .suma sui ella tonsanguine uiri tuum ,, eum non sit. 3. Circa ain mum , sed etiam. supra illud iustum , quo , sublito eidens, seu qualitatem acciden alem rei , contractus, dolo, res Vendita fuisset; quia excelsus fuit dolo ex kel motivi principalia. Porro in multis contractibus tortus, ideoque quoad illum facta ist. injuria . Nec ratio personae se habet tantum accidentali ters ut in contractus.poterit irritari a decepro; quia dolus seu vensitione Se. In quibusdam vero habet rationem injuria non fuit caussa rontractus, S per restitutioia ver motimi substant 1ilis , ut in donatione a Sc pro- nem excelsus pretii. tollitur injuria, dc deceptus conis
missioue liberali ι vel substantiae oblecti, ut in mam stituitur in eo statu in quo fuisset , sublato dolo .rrin ioaio . I mo etiamsi error a vel dol .cirea aceidentalia ,2 Ga 3. Illud censetur pertinere ad substantiam rei. vel caussis, quae alliciunt aut avoeant a confractu, in . conti actibus , ad quod ex communi hominum usu, det eaussam contractui, non invalidat tontractum , vel di*bsiliisne legis piae .nitur saltem implicite dc ex l. s. Cod. de ina ινι. 'paul. Et l. s. Cod. d. νε- viti uiliter teli ricta contrahentium intentio, ita util-i mnd. Quia cum error vel decepti a non sit circa su lo Jublato tollatur intentio contrahendi. stantia tua , non impedit consensum substantialem, derio a 4. Duplex eli motivum contractus unum in- sic perficitur essentialiter contractus accidentia enim trinse eum ae substantiale, quod est id in quod voluntas & extrinseea non tollunt substantiam rei. Idque pa-prilitario sertur, dum contrahit , uζ ita matrimonio tet in contra hii matrimonii, quod juxta omnes va- aequisitio dominii in corpus conjugis, iri empti Que Iet , etiamsi contrahatur cum paupere, eo quod pu- aequisitio. rei venJitae &e. Et aliud. extrinsecum con- tetur dives. Nec reseri, quod . si scivisses illam. qu tractu i , estque caussa tantum impulsiva ad contrahen- litatem veI conditionem rei , non contraxit sex . nam d. vi , ut uobilitas, divitiae in matrimonia de e. actus iste voluntatis, qui sub conditione talis cogni-ri,ia r. Error vel dolus poteti esse antecedens , tionis suturus suisset, non est actu, nee virtualiter , vel concomitans . Antecedens est, qui dat caussam de sic nihil esse it, nec impedie consensum actuajem contractat ita ut sine illo non fuissct initus . . COn- absolutuin ac sufficientem: alioqui omnes fere eon comitans seu incidens est ille, qui non dat caussam tractus nulli essent . . contractu, sed solum alicui conditioni xjue, aut Error, tamen circa qualitatem invalidat eontra ei reumstantiae, in quantum scilicet line ill . contra ctum, quando contrahens exprςlse, vel implicite notictui quidem fuisset , sed alia conditione, v. g. vi- vult contrahere, nisi obiectum sit tali qualitate aste-lioli pretio res suisset empta, si aliquis defcctus in- ctum. Nam tune qualitas illa simul eum substantia notuisset. rei ingreditur. objectum substantiale contractus , NRUP r. Quilibet error. vel dolus circa sui stam non est voluntas. contrahendi nisi posita illa qualitiam rei, vel naturam contractus, vel motivum in tate tamquam conditione ..trinsecum ae sub tanti ase invalidat . eontractum tale deIp. 3. Quoties error vel dolus . ei rea et Ralitatem, natura . Est communis sentem a. Quia deest consen' dans caussam contractui, provenit a parte contrahensus an aliquid substantiale, quod ignoratura voluntar te, contractus , eis validus, potest rescindi pro vo-eni. n non fertur in. incognituiti, o l. 13. α Α . b. luntate decepti , si solubilis sit ἰ unde non e ii omni- de contrahen. . t Et ex l 9. Cod. de jur. O facti . no firmus Est comΜ Mnιι, sentent r.e. Quia decipiens infriai S i cum It ιι sis 4rranιis e nsensus. At si iniuriam facit, quam tenetur tollere, auferendo do ne consensu ei tes omnia cibilantialia pontractui, nul- Ium , de restituendo deceptum io eum st tum , in ilus est contrarius, ut .e a libera voluntate dc pen- quo erat Ate eontractum, & sic reddendo omnia indens, ut conuat ex eius definitione. Hoz procedit, stria, si deceptus velit, Praeterea frauι data reuia
abest. oonsensus substanti ilis , ob desectu.ι cofinitio- proinde deceptus habet ius dicti vendi. contractum, nisi cum n)taeonsentiant qui emat : Quid enim ram. & tollendi obtigationem illam, si voluerit consensuin conιν rium c Mi erisam error l. I s 9. de jων Oct. revocare. Quare talis e tractus obligat decipientem At nihil subiistit sine eo, quod est de illius sub- absolute Ae irrevoeabiliter , .cum sit validua, nec hastantia. Mat ius eum re se indendit deceptum vero reviscabili-H ne r. Si putarem tibi vendere agrum, & tu pu- ter Se eon sit ate tantum, si nolit contracium re- eares tibi donari, nulla est Wenditio, nani erratur in scindere. , qui si velit. stare contractui, tenetur deee. e. t ontractus . L. Vendicio. vasis a rei pro aureo . ptor excessum pretii pro merce vitiosa arcepti sed- nulla est. 3. Nullum est inatrimoni uiri eum Bertha, . dere . Immoti iuxta. Delugo, quando. Contri .ns inquae nuat ut Thia. Item si quis falso putans matri culpabiliter decipit. per dereptionem, quae dat causiin ..iau.n.essa talubile, velit tantu n sacerd contractum sein contractu a potest. deceptus. dissolvere contra- soli. bit m di potius non contrahere: nullum est ma ctum , quia sensus taliter contrahent um hic est, vitri momum. Si tamen. incendens .. iacere contractum nolint irrevocabilitet se obligare, nisi stantet veritates lubilc ii, habet simul via. ntatem g neralem Lelen .. eorum, i quibus . alter contrahens inducitur. ad condi comractu n, qu in alii iaciunt. , valet matrimo j, trahendum
niu:n vi illius e tensus generalis , qui habet e sc Dixi. S. suus i sit. Nam in iis quae eota leuontri abii lutus 3c FH. x . sa um ex natura sua firmum 8e irrevocabilem, qua- Reis. 'i ςrror vel dolue . sit circa qualita em , tia sunt matrimonium, Se professio rei uoia, vosun di non det caullam contractui, ex communt scatear tra naturae tui, de qua agitur, aecommodat se , dioensen i
12쪽
' ' ineste absolute, irrevocabiliter & independenter ab aliis conditionabu , quae non sunt de subi antia
Si vero talis error vel dolus dans caussam eontra-etui proveiliat 'non a parte contrahente, sed aliundei pia inscia ; tune non solum valet contractua oec-- sensum iurea substantialia , sed etiam tescindi nequita deeepto . Ita maνυν. Quia pars contrahens non se eit ei finiuriam; unde nee tenetur restituere alium iuptiorem statum ac libertatem, sed sol uni rem eadductere ad aequalitatem. Demptor vero tenetur reiarciis xe damnum illatum, eum iit gaussa illius iniusta. . Exeipe promisi ne in nratuitam, & donaticinem liberalem ,' nam Possunt re voeari pro arbitrio 'decepti , si error vel dolus circa notabilem 'quantitatem eau cam dederit, quamv s non proveniat a promissario vel donatario; quia in illis patiis unus solum se strinte At ex liberalitate obligat, ideoque pendet ab illius solius voluntate, ut pacto apponat conditionem vel limitationem, quam voluerit , qual:s eli haec , ut nolit obligari, ialtem irrevocabiliter , si notabilis sit error vel mutatio. Aliud est de come ictibus Gellosis, seu reciprocis, qui Pendent a volu .itate duo. rum sese mutuo obligantium , qui sie invicem obligari volunt , ut secluso errore eirca sumantiam rei vel contractus , & dolo quolibet dante caussam eon tractui, & ab altero contrahentium' proveniente, re seindi 'non possint ab alterutror alioqui tape nulla Bret eontractuum securitas , & pateret via innumeristitibus; nam Deile alteruter sibi persuaderet se fui Gia derepeum. Excipiuntur sponsilia, in quibus major libertas desideratur, eo quod Oiain ur ad mutuum umorem, ec ad contrahendum indiflblubile matrimonii vinculum. Quaest. III. An validus ae firmus est contractas ex
2. Duplex est metus, levis, S gravis. Metus gravis, alius est ablolute gravis, alius respective . Metus gravia absolute , &qui dicitur cadem in eonstantem virum, est metus alicuius maIi in se gravis , quo vir sortia eommoveri soIet, ut metus mortis , inutilationis, Qiuturni careeris , exilii , jacturaeoninium bonorum , amissionis status 'Ace. like lixe mala immineant timenti, sive 'ejur liberis, parentibus, eoniugi , vel consanguineis . Ad metum gravem re Poeatur metua reverintialis, seu timor habendi parensem vel superiorem insensum , s haec ostensio putetur 'magna, diu torna , ac inolest.i, vel cum gravibus minia, aut vcrberibus conjunita sit. Metus grauis respective dieitur , qui 'est ali j ex mali , quod etsi noa commoveat vitam constantam, χamen seminae, vel seni, vel pueto, vel inomini ineticuloso λrmidandum merito ridetur ι nam hi Tomnes non minus toncutiuntur levioribus malis, quam viri for-tcε avioribus. Porro ut metua censeatur 'gravis , mere se eli ut malum, quod timetur, verisimiliteri in i ineat, alioqui vanus esset timor. Igitur metus
gravis est , quo timetur malum verisimiliter impcndens , & grave vel absolute seu laeundum se . vel respective ad Limentem. Metus vero Ievlus est, quo timetur malum leve , vel grave, sed non verisimilitet impendens . .
RUρ i. Contractus stricte sumptus, ex metu gravi snjuste ad extorguendum consensum iacudo fa-
ctus, ex communi sintentia validux est, I. Iure naturae, quia metus gravis non impedit voluntatium ae liberum iustitiens ad peccati m mortale, quando non tollit usum rationis, nee 'suffciantein de therationem: voluntas enitri non potest cori quoad actus elicites. Sic mercator cum plina advertentia rationi, Et deliberatione voluntatis eligit ejectionem mercium potius quam naufragium. Nee obstat quod eo rest Lm uoIlet contrahere, si metus ab siet: nam ut supponitur , vere c. semitdd conditio nil l ponit in re , sid rei nquii absola tam electionem Ud vitandum malua malum. Et verohare duo diverse sunt: Molo Mntrahere. Em ι ouem eontraiare F me M abel re . 2. Iure Pi si livo , exceptis quibusdam . Prob. zum iure cavonico, cap. R.
OM. Aliquas leges. Resp. Sensus illarum lemmest, quod contractu ex metu iniusto iacti, lint irritandi , non sint firmi, nullius sint momenti , nullaavi res haberat pro voluntate metum passi , quatenurad eliis arb4itium rescindi debent , imino ab inso
Excipi uimur quidam contractus ex metis injusto facti , qui iure positivo sunt irriti , stilicet , i Matriis monium, cap. ix. de sponsali e . Ratio est ,'quia si esset validum, eum natura Tua sit indissolubile , iniuria non vosset tolli, 3c inde Travissema ancommoda sequeremur. 1. Professio religiosi , r. r. de ria quae G cte. Ratio est ἔ .quia et rosessit, religim est matrimonium spirituale, & vinculum in dissolubile ex parte prolasti, quod proinde tam persecte voluntarium tae liberum esse conveni , quam carnale. 3. Promissio dotis, vel elua Glutio, l. I. s. de eo συμmerus e Ua ere. Racio est , quia dos est neeessaria ad matrimonium , unae eius naturam sequi de bee , ' sicque maximam etiam libertatem requirit . 4 proinmissio vel traditio rerum Eces ta , cap. de jures Raris est, conservatio rerum EeelesiP. Et ,ero stalienario rerum Ee lesiae sponte iacta sine soIcinnita. xibus non uset, multo magis non valet, si si netu extorta. x Iurisdictio metu stravi extor a , ex I x. g. d. iisdie 6. Sectinium mult a, Donsilia n et u extorta; quia sunt via ad inattimoni uin con rati eliduis ronde vel sectam etiam libertatem licui ipsuo, requi. runt. Fieri enim. non mi est ut quis proinisi one sua obligetur ad actum Inval duit , ni mpe ad x cirrmicinium, quod invalide contrabitur a Pcris otia, travi meis
ctoritatem tutoris metu extortam.
Rup. 1. Contractus tactu, ex metu etiam ic sp ai-ve gravi ii iuste ne usio ad extoi quendulii consensti m juxta comiti unem scutentiam, potest rescindi a rhitri
metum pasi , sicut dicium est de dolo , unde non
eit omnino firmus Quia qui motυm iniuste nr. lit, secit alteri injuriam, quae suit ea sia contractus ali qui non futuri . Ergo te nitur hollere a resarcirc in jariam, de omnia incoiniri a inde inanan ra, & Iae.
sum in νriorem statum libertatis riali utre , omnia
13쪽
vis eontrahenter velint , tunc non firmabitur Iuramento . Quia subditus non poma derogare potestati ac voluntati legislatoris, Ac iuramentum , cum sit accellarium contractui, non potest laeere ut id , quod ma est, valeat. Q dict. IX. A, O quom do obluant eontractus me diem, με modo, ad ea sem , edi ad demonstratasnem p .Rωρ. I. . Contra satia diem, inducit statim obligari nem, quam tamen debitor non tenetur eompi re uate diem praeficitum. Contractus atero ad diem incertum, v. gr. cum nupseris . eum navis de Indias
venerat, suspendit cunsensum & obligationem , nam resolvitur in conditionalem, T. gr. si nuseris m. l. l. f. de rendis. dem n . Resp. Io nisactus fab mias, obligat statim nec est, irritus, etiamsi modus non impleatur . nisi a P situs sit sub annullatione donat loliis vel Iegati: Nam modus dispositionem pet et in supponit & eoasequitur, non autem illam suspendit , in quo. differt a conditione et modus enim est quoddam onus adjectum dispositioia, quo alter gravatur ad aliquid praestandum. yst ramen gravis obluatio exi justitia talem modum praestandi Rele. q. Contractus seu dis stio lacti ad ea Iam, nulla est, si ea usa simit s acin subsillae . Quia non est voluntas . dandi seu alienandi, nisi sub eon ditione , si eausa. finalis subsistat, de . sublata caussa volendi, non est vesitio. Hi ne res data ob causIam retineri non potest, eaussa ncin subsecu a . M valet
dispositio si seti causia: impulsiva de friat: quia disr . . sitio non fit sub eonditione illius, di subsistente motivo i principali. ae finali volendi subsistit dispositio . Porecian dubio praesumitve ea ustain suisse tant uiri impulsivam , quando disponens intendebat lavere 1 dc eo .n- modum praestare ei pro quo disponit. Resp. s. Error, seu falsitaς in demou stratione nae, contractum seu disynsitionem, modo demon stratio non apponatur per modum conditionis , nec error sit circa substantiarn rei, c tractus , seu pet knae: nam talia error noa tollit consensum circa subitantialia. Idem die , quando constat de re μpersona , euh dismsato sit . L i'. &. 33 6. de ζ ndo. . O demonstr. mia demonstratio fit ad peculiariter i dicaniam rein, de Ara fit di pIulio , Si personaly eui fit: qua e si aliunde de utraque Constet , non
oberit salsitis. Hinc vales haec dispositio: Dono, uti lego Titio equum meum , quem etini Parisdulicet alibi emerim , vel praedium prope urbem si, um ..constans quinqua*inta jugeribus, lieet non tot eoustet. Aa frum rex, quae demonstratur , pon e i me, nulla eii dispositio desecta matellae ut si dicas r Dano ve i Lego Titio pecuniam, quam in tali loco liabeo, eum ibi nu Ilam. habeas . Quar'. X. Ad quia obliger eontractur alternat νη . . . sub disjunctione Resp. Si disiunctio eadat in rex diversari Deeici , V. gr. Promitto tibi Mutari ves equum ἔ ambae manent sub obli gruinae , sed a iunctive pro arbitrio
P O.ntilaris, ex l. Io. s. de lare δο: tim. Et reg. 29. jur. in s. ibit L. istieraat Aia d bito, si s Aenia, Os cis adimpleri ma aut ein 'eunte tenetur pro inissor dare quου supereth, nee lassicit dare pretium rei destiuet e, modo ereditoris culpa non Perierat ..
i. 34 em xlternativa det ut is eiusdein speciei .
seu quae differunt solum feeundum plus & mInul , .
v. gr. eentum, Tel quinquaginta aureos, aut in tempus, v gr. Post a num vel biennium, debetur 1 tum iit quod minus est l. 229. de verbis. bligat. ibi s. ita 'sulatus fiserat Decem και quindeeim dabis , Oeam vibentur . Item si i a r Ps an κωm aua biennium dab/s , post bisuneum dabis, aria in siptitatι,nibui Mservatur , rex quod minus se ,-edque tangius esset , videretur in obli Pilianem dedisssum . Hinc si per eriorem maius datum , fuit , restitu debet. si vero disiunctio eadat in Personas, v. gr. si dones centum Petro vel Paulo , debentur quinquaginta uerique ex dure novo, t. q. Cod. da vers. . o Ver. signi'. . QCaest. nurnda edintractvi stib eandissene valει, oe obligi, Resp I. Qiura 'ut seu dismat o si h eonditione de praesenti vel praeterito valet, & obligat uatim ii .erenditio, extat . vcl extitit. Ira Omner, ex. I. 37. I. de reb. eredit. Quia risita eo se itione dispositio transit in absolutam, & ei a qui valet nam ponitur con- .s sus, qui minime iuspensus est. Idem do et e re ni unis sementia. ii conditio sit de eo, quod neeeta sariri futurum est , l. p. g. de donet. χ a s ut ait S. Tl m. in l. diit. 29. art. 3. ralia furn et da sunt praestim a in fule ea 7s: jam in praestri, i verum est, quod hoc futurum lit, ae nroinde conditio cenktur praesens: ut d n, vendo tibi , si ex morituruet , si sol eras. oriatur . Si aettem conditio depraesenti vel praeteriem non est nee suit posita, iuxta omnex non valet e tractas, instit. de Wν3. ρε uae. Quia non datur en sensus, jniis dependenter ab illa ieon litione posta, qua proinde defieientdi , n n me eonsensus. Hinc non post a rond tione , nulla est has e donatior Dono tibi hune equum , si negotium ,
meum fideliter giffsti, dum hoe salsum est. Rest. Si conditio hon: sta & possibilis sit de suturo contingenti libero, Contractus nen obligat at lpraestandam rem promitiam ante impletam cenditionem . Da omneν. da d ponens sub conditibne , non intendit se obligare, nec disponere ursi illa posita. Non potest tamen resilire an e terr pias prae finitum . uel tenetur Conditionis eventum ex Pectare. rnam eonventio ad hne statim obligat absolute , di in hoc videntur. Omnes convenire, inquis Delum . Quod 'mpediat conditio jem , nihilominets alteri obligatur . ex L sa. g. de veta. oblig. Et ex reg. iur. 66. in s. ibi, caem non stat per M- , ad reuem pertinet, exu.minaea eonditia impleatων, bab ἡ δeber per nZe ae
Aleia 'us t . Si vero conditio suo tempore impleatur, roatractus iuxta multos oblisat iam absolute, sine novo e senidi, ex I 12. I. ειν tor 'rer in t D.
net tisne flerficiuntur, cum impleta tuerit eσα die . iNam. tune ponitur id, quo Posit γ quis prius v&Iustobligadi ae disponerer si tamen in rontractu matrἐ-m ii Sc in aliis, qui nota solo consensu, sed tra. itorie praeficiuntur, consensus ante conditionem im-ptriam revocatus sit, non valebunt sine novo conseri sui quia traditio fieri nequit sine consensu elux, qui rem traditurus est, detonsensus ante conditioni x eventu. a revoratus est, ideolue iam non permanet moraliter Daluto. Si autem conditio non suer e posita tempore
praefixi to , contractus iam una obligat , ct in irritum reis ei diti-
14쪽
id ei qesa e trahora sub eonditione, non intendie se obligare At disponere, illa non posta. Dispositio
autem pendens ex hominis libera voluntate, nota aliter oblig.it quam disponens intendit. Porro sola conditio expressa reddit eomractum aedi Ipositionem conditionalem , non autem tacita Ecquae est intrinsera e tractes, eκ l. v. f. de eondis. e, demonst. Unde tacita nom suspendit obligationem .Rεθ. 3. Conditio impossibilis invalidat contractum& di I politionem, e ceptis matrimonio, 8c dispositionibus ultimae νοIuntatis, ex L 3 r. q. de oblis. o ast. Et eu nyo. Quia eontrahens . suta conditione non vult obligari ae disponere , nisi ea conditione posita: Cum autem conditio impossibilis nequeat poni, nuri quam ipse poterit obligari; dc se voluntas non potest emcacitet tendere in obligationem sub eonditi ne, quae apprehenditur ut impossibilis. Idem die, si
eonditio sit de re illicita laetendar tum quia in iure eonditio turues habetur impossibilis, eum iliud solum legitime possimus, quod licite pol must tum quia nemo potest obligari ad mecandum , de ad id praestandum, quod per se indueit 3t allicie alium ad precandum . Idem e i , si conditio se contra substant amcontractus e nam im dit consensum substantialem in ipsum contractum. Excepi r. Matrimonium: quia r. v t. de eisdst. Gregor In statuit, dia rand εο no astyo Da in maria -.ιε , si turpes aut impέ IIer fuerνnt, debeant tropter eser favorem pro non adiectis habeν-. Ereo illis non obstantibu valet matrimonium se eundum praesumptionem fori externi suppolentis tales conditionis non serio adii A Valeretiam .in soro interno , si eon trahentes habent intentionem, generalem e trahendi secundum legem Eeclesiae, praevalentem alteri 'mentioni particulari. Si tamen conditio turpis , vel impossibilis esset conera substantiam matrimonii , non valeret matrimonium. Nam tune deest voluntax ctiam implieita illud vere contrahendi; non enim PD test quis simul. vel Ie essicaciter verum matrimonium ,
Et simul aliquid velle quos ipsum destruit; cujusmodi est conditio impossibilis eirea substantiam csu . .
p. modo possim pro arbitrio illud matrimonium JiGsolverem
Excepi 2. Ult sinas voluntates , ut sunt te stamcn-' tum , legatum, Se donatio mortis ea uisa . Nam in
illis eonditiones impossibiles, vel turpes ex iuri dispositione habentur pis non adiectan . R dispostio
testatoris manet ab Iuta At .alida. Se ex l. t 6 8e l. s. de rendo. Astia. Ed ex instit. de haered. Apit. Eo quod intentio. disponendis non eenseatur his conditi
nibus alligata. Quod etiam valet in foro interno aciem nisi. aeoni et de contraria voluntate disponentis: nam homo recte praefilmitur, voluisse valide & secundum leges disiponere de rebus suis, nec voluisse
mori intestatus, nee in re tami momenti ludere &Iocari, iaciendo actum irritum: dc ideo merito censetur ex err re potius, quam ineo talem conditi
nem adiectiti, putando elis possibileri Si honcstam recique suisse animo, ut si impossi:,ilem , vel turpem
esi. sciret , eam non apponeret, aut saItem eam non
exteteret, si alia . dispositio esset nulla. Aliud a item leges statuerunt de contractibus At dispositionibus inter vivos; quia illis per se loquendo, est nocet, .contractum esse nullum , .cum Pos
sint de novo contrahere, reiecta illa cenditionei
possibili.' - . Nota. In ultimis voluntatibus pro non adjecta etiam habetur haee eonditior Si non nupserit, i. o de eonrit. Od.mσns r. Idque in favorem matrimonit',
ut respub augeatur. Sed postea jure eodicis, hoe restrictum est ad primas nuptias, ita ut in secundi, hare conditio vim habeat, de ii contra saetas, te tum amittat, Authent. Cui νelictum, Cod. d. iisdὸjθα viduis. Item haee conditio ἔ Ss religionem non enν diarie etiam pro non adiecta habetur , ex Anthentide sens . Est e. e. 37. in favorem relinimi g, qui est status maioris perfectionis. Hinc si mulieri relicti sine mille aurei, si nupserit , ei tradi d bent, liret religion in ingrediatur.
RU' Eet e muni sententia consensur debet esse ;r. Uerus seu internus, se mutuus , u patet ex doonitione. Hi ne non sumbit fictus 3e mere externus nam consensus ficttit non est verus consensus , sicut homo pictus non est verus homo . 2. D bet at qs signo externo exprimi, allocrii consensis unius non potest cognosci ab alio, nee proinde arreptari, Scvicissin . si que non possent convenire in nJem . I. Debet esse liber, SP plene deliberatus; nam linc plena deliberatione seu advertentia nemo censetur velle suseipere in se obligationem ex genere suo gravem, Se quilibet contractus etiam late sumptus debet esse
actus simpliciter humanus Diras Ergo ad nihil renetur, qui contrahit ficte', hoc est , sne animo vere contrahendi , vel se obi gandi .R P. R r. pereae eontra iustitiam , Se quidemmor ali 'er in re pravi , 8c reus est mendaei, pern eiosi. Nam in quolibet eontractu , utrinque obligat tio, lex iustitiae praeseri bir, ut uterque vere omnit har i 3c ne alter alterum decipiat o Quamvis non
obligetur directe Se immediate vi contractus ficii , qui nullus est ἔ tamen tenetur ins conscientia rationuiniuriae alteri lacte, impedire damnum, quod inde alteri oriri posset, Ic illatum re arcire, quia posuis eius eausam per iniustam deceptione 3- Immo terim
tur tollere deceptionem i p. am , di vere contrahere , eontrict .mque ut verum implere: nam ex justitia r nebatur vere contrahere , & sic iniuriam fecit ii, contrahendo. Ergo tenetur iniuriam illam testere, vere possea eontrahendo: nisi tamen excus rei aliqua alia iusta eaussa , quo casu semper damnum ex deceoptione ortuin resarcire debet. Quaest. Il. o eonsensus eae reme , vel doti data. e. tractum Avabo, erota. r. Ehor est iudieium falsum. . Ducis mado mn.s eallia eas , fallae a , maehinatro ad eiν-m--nsendum , fallendum , deeθιendum alterum adhi r l. i. si de dati mala . Vsea 2. Error vel dolus potest esse, et. Circa tu i stantiam rei, de.qua contrahitur, ut si emas Miru. apro Semma, I. 14. I. de eoni. eme. Uel cuca nata.
15쪽
ram eontractus, ut si eontentias in contractum , quem putas esse commodationem, cum st. locatio , vel ei rea moeivum subitantiale seu principale contractus, ut si Titio promittaa mille aurem, quia putas esse tonsanguineum tuum K cum non sit. 2. Circa a eid. ns , seu qualitatem aec dentalem rei, contractus , vel motivi principalis. Porro in mollis contractibus ratio personae se habet tantum accidentaliter, ut in vensitione Sc. In quibusdam vero habet rationem ver motivi substantialis, ut in donatione , & promissicitiae liberali; vel substantiae oblecti, ut in matrimonio .
Illud eensetur pertinere ad substantiam rei In coiiteactibus , ad quod ex communi hominum usu , ver dispositisne legis piae sumitur. saltem implieite ἐκ
vitiii . liter rei tricta coatrahentium intentio , ita ut illo sublato tollatur intentio contrahendi. Rota4. Duplex eli motivum contractus, unum in trinse eum ac substantiale, quod est id in quod voluntas Primario tertur, dum contrahit , ut ita matrimonio acquisitio dominii in corpus coniugis, in emptione acquisitio. rei vendita: Sce. Et aliud extrinsecum contradui, estque caussa tantum impulsiva ad eontrahen-Gm , ut nobilitas, divitiae in matrimonia 3ce. P uera x. Error . vel dolus porcii esse antecedens , vel concomitans . Antecedens et , qui dat caussam
conci et si ita ut sine illo noa sui Et initus . . Con. comitans seu incidens est ille , qui non dat caussain coactactui sed solum alicui conditioni ij ut, aut circumstantiae, in quantum scilicet line illo contractus quidem fuisset , sed alia conditione, v. g. vllio. i pretio res suisset empta, si aliquis desectus innotuisset.
Rest, i. Quilibet. error. vel dolus circa sui stantiam rei, vel naturam contractus, vel motivum intrinsecum ae sub . tantiase invalidae contractum Iaienatura . V eommunis sente ινa . Quia deeli consen sus, in aliquid substantiale quod ignoratura via untasentiri non sertur ita: incognitum , e . l. I 3. α Αἶ. s. de contrahen. empi Et ex l 9. Cod. de j-ν. O fasti Vηoria ibi e cum nisit is sit . 'amis eonsens. s. At sine consensu circa omnla subitantialia contractui, nullus est eontractus, utpote a libera voluntate dc pendens., ut constat ex Lius definitione. Hoz procedit, etiamsi .erlqd sit i. omicans, quia illo posito , n n. abest. consensus lubstanti ilis , ob desectu n eopnitionis: . cum n onsentiant lisi errem : quid eram sam cstntra νιum x M. qisam error λ I. Is 9. de iurisu I.
At nihil subsistit sine eo, quod est de illius substantia Ηme r. si putarem tibi vendere agrum, Sc tu pu- eares tibi donari, nulla est venditio , nam erratur in seer e contractus . v. Venditio. vasis aerei pro aureo .
nulla est 3. Nullum est matrimonium. cuiri Bertha, . quae ovatur T,ia. Item si quis falso putam matri
molia uiri esse solubile, velit tantu ii sacere contractum soluoi .m Sc potius non conti heret nullum est matrimonium . Si tamen intentens .. iacere rontractum
solubilyn, habet smul. via. ntatem g. neralem iacien ..dr contractu n , quem alii faciant , valet matrimonium vi illius eoasqnsus. generalis , . qui habet ceustri absolutust de ι sit r. x. Res . ,i ςrroebel dolue sit circa qualitatdm, di. nsin det caussam contractui, ex communi semen
tia non irritae eontractum e quis non tollit eonse sum cirea substantialia. Unde si rem plur=s emoris
quam valear, tenet contractus ἰ sed venditor tibi re
. stituere tenetur excessum pretii non solum supra su mum , sed etiam. supra illud iustum , quo , sublato
dolo, res vendita fuisset; quia excessus suit dolo ex- . tortus, ideoque quoad illuin facta cst Iniuria . Nec eontractus.poterit irritati a decepto; quia dolus seu injuria non suit caussa rontractus, & per restituti nem excelsus pretiti tollitur iniuria, dc deceptus con-
stituitur in eo statu in quo fuisset , sublato dolo .
Immo etiamsi error , vel dolus circa aceidentalia , . vel caussas , quae alliciunt aud avneant a Con ractu, det caussam contractui, non invalidae contractum ,
ex l. r. Cod. de xxviii. I p.I. Et l. s. Cod. de νε- scind. Quia eum error vel . deceptiis non sit circa Mitantialia, non impedit. consensum iubstantialem, &se perficitur essentialiter contractust accidestiaenini& extrinseca non tollunt substantiam rei. Idque potet in contractu matrimonii, quod iuxta omnes valet, etiamsi contrahatur cum paupere, eo quod putetur dives. Nec refert, quod. si scivisses illam qualitatem vel conditionem rei , non contraxisses r nam actus iste voluntati*, qui sub conditione talis cognitionis suturus suisset, non est actu , nee virtualiter, Et sic nil, i essicit, nec impedit tonsensum actualem absolutum ae sussicientem et alioqui omnes fere coiI-
tractus nulli essent . . Error, tamen circa qualitatem musidat contracturn, quando contrahens expresse , vel implicite noti
vult contrahere , niti obiectum sit rati qualitate a flectum. Nam tune qualitas is a simul eum substantia rei ingreditur. obiectum substantiale Contractus , di non est voluntas. contrahendi, nisi Polita illa quesitate Iamquam est ditione.
R Vp. 3. Quoties error vel dolus eirca et alitatem,
dans cauisam contractui, Provenit a parte contrahente, contractus, etsi validus, potest rescindi pro voluntate decepit, si solubilis sie s unde non est omnino firmus . . Est commου nisi sententia. . Quia decipiens iniuriam facit, quam tenetur tollere, auserendo dolum , & restituendo, deceptum in euin st tum, in
quo erat ante contractum, fit sic reddendo omnia insccta , si deceptus velit. Praeterea fraus datur ἱ-
proinde deceptus habet ius di sibi vendi. contractum , & eo tendi obtigationem illam, si voluerit consensum
revocare . Quare talis contractus Glisar decipientem absolute 8t irrevoeabiliter, eum sit validus, nec habeat ius euin re seindendi: deceptum vero re Escabiliter St eonsitionale tantum, si nolit contractum re-lcindere , qui si velit. stare, contractui, tenetur deceptor excessum pretii pro merce vitiosa accepti ped
culpabiliter decipit. per deceptionem , quae dat causisam contractui ; mytest. deceptus. dissolvere contractum , quia sensus taliter eontrahentium hie est, ut nolint irrevocabiliter se obligare, nisi stante. veritate eorum, i quibus . alter contrahens inducitur ad contrahendum
Dixi. Si sui bilis, M. Nam in iis quae constituunt
sta um ex natura sua firmum de irrevocabilem , qualia sum matrimonium, S prosessio relisiola, volun ras uat arae Teia de quλ agitur , accommodat se , eheu sen
16쪽
di ab&Iute, irrevocabiliter & independenter ctus, ex communi sententia validiu est, r. Iure ni- Pilia se Miti titubua. quae non sunt de substantia turae, quia metus pravis non impedit via untatium ab aliis colis ae libeium suffciens a4 peccatcm mortale, vando κ' .. o tali, enoe vel desus dana caussam contra- non tollit uium rationis, 'et sussicientem deliberaiactui proveniat 'non a parte contr/hente , sed aliunde 4 si instia; tune non solum valet contractus oe Coa sum ei rea substantialia, sed etiam rescinda nequita deeauto . Ira mutii: Quia pars con Prahens non se- eit ei niuriam; unde nee tenetur restituere sium in ptiorem statum ac liberetatem, sed solum rem adductere ad aqualitatem. Deeeptor vero tenetur resarciis re damnum illarum, eum lic caussa allius In usta . . Excipe promissionem gratuitam, & donationem Iiberalem; nam possunt revodari pro arbitrio decepti , si error vel dolus circa notabitum quantitatem em lam dederit , quamvis non proveniat a Promisiario
uel donatario; quia in illis pactis unus solum se
Donte & ex liberalitate obligat, ideoque pendet ab illius solius voluntate, ut pacto apponat cond:t Oncm vel limitationem, quam Voluetie, qualis est haec , Me nolit obligari, saltem irrevocabiliter , si notabilia sit error vel mυtatio.' Aliud est de contractibus clue-xosis, seu reciprocis, qu Pendent a volu irate duo rum sese mutuo obligantium , qui si lnv cem Oia stari volunt, ut secluso errore ei rea subdiam iam rei vel contractus, & dolo quolibet dante caussam eo e actui. N ab altero contrahentium' pro euiente, re seindi non D lint ab alterutror alioqui saepe nulla laret contractuum securitas , & teret via innumerisIitibus; nam facile alteruter sibi perluaderet se fui sese decepeum. Excipiuntur sponsalia, in quibus major libertas desidera ur, eo quod o dincntur a a mutuum amorem, di ad contrahendum in dissolubilem Detrimonii vinculum. Quaest. III. OG vassidua ae firmas est eontractus ex
Nata. Duplex est metus, levis, & gravis. Metus avis, alius est abistute gravis, alius respective . Metus ravia absolute , & qui dicitur cadens in constantem virum, est metus alicu ua mali in se gravis duo vir sertis commoveτι solet, u metus mortis, mutilationis, diuturni carmis, exilia, iacturae Omnium honorum amissionis status 8ce. tive harein ala immineant timenti, suevius liberis, parentibus, conjugi , veI consanguineis . Ad metum grais em re Poeatur me us reverint iis , seu timor habendi paren&m vel super orem insensum , si sici putetur magna, diuturna , ae molesta , es in gravibus minia, aut νέrberibus coniuncta se . Metus graeis respective dicitur , qui est ali crusus mali, quod etsi noti commoveat vitam conflantam, tamen seminae, vel seni, vel puero, vel 4omini mediculoso inrmidandum merito videtur ι mam hi minus toncutiuntur levioribus malis quam. v tres ica vavioribus. Porro ut metus censeatur grahis , meresse eli ut malum , quod timctur , veriti niliter nn ineat , es inqua vanus esset tima metus gravis est, quo timetur malum verisimiliter impcn
timetur malum leve , vel grave, sed non Contractus stricte sumptus , ex .i snjuste ad extorquendum consensum incum ta-
tionem: voluntas enim non potest cori quoad actus elicito. Sic mercator cum Plena ad Metteucia ratio nia , & deliberatione voluntatis eligit ciectionem meretum potius quam naufragium . Nee obstat quod contrAE ns uolt i contrahi re, si metus ab siet: nam ut supponitur , vere ccnsentit .& conditio nih'l ponit in re , Dd rei nquii absolutam electionem ad vitandum Maius malum. Et verohaee duo diversa sunt e mola oontrahere, edi novem eontrab.re F metua abel f . v Iure Pisti vo- , excinpiis quibusdam . Prob. Cum iure canonico, cap. L.
os. AIi quas leges. Resp. Sensus illarum lexum est, quod contractu ε ex metu inlusio laeti, sat irritandi , non sint firmi , nullius fiat momenti , nullas vires habeant pro voluntate metum passi , quatenua ad elu, 'arbitriian rest Indi debent , immo ab 'ipso restindi pessunt. Excipiuntur quidam contractus ex metu iniusto facti, qui ture positivo sunt irriti , Pilieri , i Matriis monium, cap. rν. de θο ali ε . Ratio est , . quia si essi: t validum, eum natura sua sit indissolubile , iniuria non vosset tolli, & inde 'gravi ssima in costismoda sequeremur. 1. Pro sessio religiosι, e. i. de ria qua U Oe. Matio est ι .quia 'professio religion est matrimoatum spirituale , & vinculum indit lubile ex parte prosem, quod proinde tam pcrsine voduntarium μe Iiberum esse convenit, quam carnale . 3. Proiiussio dotis , vel elus solutio, l. xl. 9. de ea quod 'merus eatissa m. Ratio est , quia dos est ne eettia ad matrimon*um , unae ejus naturam sequi di bre sieque maximam etiam libertatem 'requirit . promistio vel traditio rerum Ecclosae , cap. de iures Raris est , conservatio rerutn Ecelesae. Et vero si alienatio rerum Ecclesiae spone tacta sine sol cinnita. tibus non uset, multo magis non valet, si sinet uextorta. s Jurisdictio nutu Rravi extor a , m l 2. s. d. iis die ε.Seeundum multi ε, Donsalia n e tu extorta; quia sunt via ad matrimonium con istendo, eunde vel se tam etiam' libertatem licui. ipsu, , requi. runt. Flexi enim.non potest ut quis pro nisi bone Iua obligetur ad actum lavat dum, nempe ad mali ino itum , quod invalide contrahitur a Periotia, travi me
tu iniusto computa. Dubitatur de e tractu secto inum pupillo per H-ctoritatem tutoris metu extortam.
Resp. x. Contiactus tactu, ex metu etiam rc sp ctive gravi iniuste 'ncusso ad extorquendum consen m, juxta coci nautaeim lcntcntiam, ta test rescindi arbitrio metum pasi sicut diti uni eli de dolo , undι non eis omnino firmus Quia qui victum iniuste in lit,seeit alteri injuriam , quae fuit ea .sti contractu1 alim. qui non futuri . Ergo tenetur tollere ac resarcirc iniuriam, & omnia incoinino da inde manan ia, Ek lae. sum in ptiorem statum libertatis itali uvre , omnia
17쪽
compcnsare etiam ante omnem sententiam; ae proinde metum passus habet ius recuperandi suam priorem libertatem independenter a sententia iudicis . Potest tamen, si velit, stare contractui invito iniuriante , cum non sit per se irritus , ε iniurians non habet jes eum re indendi. Hi ne qui metu coactus emit aliquid ab altero, potest conrractum dissolvere , vel cogere venditorem ad 'llandum contractui. Iinino tertius pollesior tenetur ieddere metum passo rem metu inausto extortam, si hie eain repetat . ex l. 14. q. da es qu/d mειtis e iuga m. Quia revocato lensu res illa inrtinet ad priorem possessor , non potuit ad alium transte , nisi vitio re rus assicia, & cum obligatione revertendi ad suumptiorem uominum pro eius arbitrio. Id totum locum habere doeent multi, etiamsi metus non a contrahente, sed a tertio incuteretur, id que iure naturae. Quia conicitias per injuriam extortus non transfert rem solide & irrevorabiliteritas eo modo ut maneat jus in rem. & non ιolu nin i et liniam quae injuriam intulit et par enim ni v cst, ut quis per iniuriam alterius jus omne in rem tuam amittat. Praeterea ratione injuctae res est in priorem uatum restituenda r ergo -obnoxia est restitutioni ubi cumque fuerit. AIiud est de errore vel dolo circa qualitatem accidentalem Proveniente a tertio, quia non Impedit voluntarium perfectum circa substantialia . At metus a quovis incussus ad extorquendum e se lum, reddit illum minus voluntarium quoad substati tram. rerum eonstat, contractum in tali rasu posse esicindi auctoritate iudieis, & dari aetionem non loram in perstinam, quae metum intulit, sed etiam inrzm , aia quemcunque Per inita l. s.cie re curis r.et ν ea νa . V
ptionem , ct ne multiplicentur lites, in sero externo P n admittitur exceptio, - nec datur actio ad restin- . dum , contractum . aamen si metus seris injussus
i.on fuisset datus e sensus , iuxta multos potest in soroconscien tae ros uidi contractus raro voluntate nIetum. Q uia Tui infusio, licet levi, extorquet
t utlcre ac resarcire resti ruendo coactum in priorem statum: vir de luc habet jus ad hanc restitutionem & rod-d ui sex, si V lit rescind re eontractum Hine qui metu inlusio sDe gravi , sive .ievi eo s e N etur conscientia restituere id
sus, id est de malo debito, quod alter iure inser: potest, contractus non potest rescindi a Macto a quindi hi iii a. 'ημ ' ' Vmi s quae sola restiud. Dixi . Mem tae se ad extorquoms on sum Nam ii metua suerit alia de ea ssa iseussu ab Σ,
tertio etiam Injuste , contractus non potest restiadi , udi si quis diri latrones incidens, metu ne ab illis o cidatur vel spolietur, alteri qui iniuriae non est naristiceps, promictat me uniae sumi m, ut eum liberet, renetur promissa eomplere 4 Quia tune nutu
. n.n est proprie caussa eont ractus , ted olum ota . Mςς' , sed eum meia vitain caussam inlinur, adhibetur sponte e Pactus eamquam medium ad illum pellendum Qui tamen metum illum iniuste incussit, tenetur ad resitui: onem damnorum ; nam est illorum prima cauet si , sis p. ult. Idem die de metu a cauta naturali vel interna orto
e tractus licitus juramento firmatus sit. non potest rescinda vis a superiore.
i tua uin tituluin ea rei mendi. Dixi t. seu Iram etiam , scilicet . agilitatem talis potionae , ut dolet communis aut saltem Jonge communior sententia . Nam me IuS G- 1 pective gravis idem praestu , quod nactus absolute gravis; liomines enim nutieulosae indcilis non minus
orio usi ideoque merus rc speci ve grav: in volunta-x iam, Ru rc pugnantiam aeque citat.
librint 'a & seri usu rationis praediti , cui die x bono 2 m administrat ionem , seu Je- sit matri facultatem disponendi de illi . Quia cum, qua solum humano, d in advertentia S libertate fieri debet, requirit ratum I usum Scin 'st actus, quo
Deram sa uitatem disponendi . I osto autem libet rationis usu, di iure disponendi non lieato , ad uultra potest requirr ad facultatem contrahendi. Hinc non possunt vali de contrahere,infantes .
IL . ώ- preest ontra νεξ Ri p. Uxor non potest cootrahere, nec di monem de bonis familiae, & de dote ejusque fructibus marito Praesente, & valente bona illa adminis ja tionabiliter invito. Quia quamvis totius doti
.ritiatae patri ε honorum communium proprietas Derti
quae praeter dotem attulit , & tibi rese=vakit '
scd prudenter in bonis Quaest. III.
18쪽
Usiant coaetrahere Ibia x. Infaus est, qui nondum septennium eo
olerie. A septennio usquo ad decimum eum dimidio dicitur insantiae proximus, si se uin ι vel usque ad nouum eum dimidio , si si semina. Pubea est qui habet annum I . completum , si sit mas; vel duode cimum i si sit seminat Ante hane aetatem dicuntur
impuberes. Pubertati pro imus censetur masculus adeeimo anno eum dimidio usque ad annum I . eo pletum, di semina a non cum dimidio usque ad xx.
Isse Pupillus est impubes , qui desit ess. sub
potestate patri1, propter ejus mortem , vel emanet- pationem. Alinor est pubes, qui annum 11. nondum complevit, quo completo dicitur majoe. N.ta 3. Constat inter omnes , I. Pupillum insantis proximum, ne naturaliter quidem obligari ob
desectum lussieientia iudieii ι vel saltem ob periculum talis desectus iura illius contractibus resistunt ,
omnemque Obligationem tollunt , instin de ininia. ρωι. a. Minorem qui curatore caret, obligari eum naturaliter, tum ei viliter, ex contractu allevationis bonorum mobilium, quae servando servari non possunt a quia minor curatore carens poteη per te si Ium, quod posset eum consensu curatoris. Sed poterit petere restitutioneni in integrum, si ex contractu uerit laesus, i. 3. Cod. de inter. Astit. Resp. I. Piliusfamiliis impubes non obligatur. eia viliter ex contractu etiam de bonis castrensibin , &eum consensu patria facto, inflis. de Distic stipui. Si pubes fit , potes,.de bonis ea mensibus & quasi
eas rensibus, etiam sine consensu patris contrahere ,& obligari etiam civiliter: nam horum liberam ad ministratio in habet. At non potest de adventitiis nee de prosectitiis disponere sino consensu patris , quia non habet illorum liberam administrationem. Resp. 2. Pupillus. pubertati proximus, di minor
obligantur tum ei viliter , tum naturaliter , si eum consensu tutoris & Curaeotis contrahant : do bonis mobilibus non pretiosis , ex s. II. g. de aram . Oeansen' M tor. Secus d di immobilibus &. mobilibu ,
pretiosis , quae servando servari γε tu ; nam haersali de alienari nequeunt sine deereto iudicis, l. 4. d. de praediis minor. 8ζ l. 1 . Cod. de admis strat. νωνεν. Quod si sine consensu tutoris mel eur totis eontrahant de bonis misi Iibus non pretiosis , juxta multos obligantur naturaliter . sed non firmiter, quatenus haec obligatio tolli potest benineio restitutionist in integrumr ira ue qui uti quid ab illia aetepit, non Leneatur rect e Te ante sententiam, Sed alii pr abilius negant ω eos obligari naturaliter , nis quatenus laeti. sunt ditioris. Quod probant , L. ea institis alienare.liere , ubi dieitur. Nequa
ter irritamu sine expresia. linitatione ad Brum ex
ternum, intelliti debent irritari etiam in sero eoa- scientiae , i ideoque nullam parere obligationem ς 2. via ad valide contrahendum etiam in soro eo scientiae requiritur libera bonorum administratio , qua earent pupilli & minores. Iam vero Iegra illae . quae di eunt pupiIlum sine auctoritate t atoris obligati, intelii si debent de pupillo, qui factus est ditior ex contra tu a & ita quantum factus est ditior. RUρ. 3. Ex communi sententia , pupillus puber
tali proximus sine auctoritate tutoris valide contrahit cum majore in suum eismmodum', non autem in suum incommodum, ex instit. de auctor. να-
ιαν. Quod jura statuerunt in favorem aetatis illius , ut scilicet minor,bus aetas in damnis subveniret, &in Prolpere gestis non obesset . . Hinc si pupillus sine auctoritate tusoria aliquid emerit , non potest venditor pupilliun compellere ad dandum pretium et si tamen velit pupillus stare contractui , cogere potest venditorem actione civili ad traden Iam mercem pro pretio constituto. Sed si venditor pupillo me rem inadidit non recepto pretio , potest repeteremeroni suam, S pupillus tenetur in conscientia eam Tettituere ; nam nemo lieite locupletari potest cum alterius iniuria vel j.ctor. , ex reg. iur. 48. in 6. od si dolo , vel culpa pupilli res tradita Perierit , eam solvere cogitur , 1. I. g. depos
ae autem dicta sunt de pupil Io , eadem dicta.
intelligantur de minore contrahente sine consensu euis ratoris sui. Nan curator non minus datur rebus mi norum administrandis, quam tutor rebus pupillorum unde minor habens euratorem , pupillo quoad bona
πιθ. Tenedur, si eam in usus necessarios, vel utiles impenderi e , ex l. s. f. de ave . consensu tu-rs' ibit Nasu litor obliga/ίνων , in quantum Leu- Helior Da ιιι est. Ex pecunia autem in tales usuae contampta tactus est ditior, nam tantumdem suis re has pepercit. Et vero iniquum est , quemquam l cupletari cum- damno alterius maxime bona fise mutuantis. At. non tenetur , si eain in usus inutiles
coniumpserit: quia leges volunt, eum nullo modo obligari , ne ejus bona inutiliter consumantur: extori cit. & I. 19.. . da oblis. O act. ibi ; Pupiuisa mutuam peeuniam aeeipienda , nequidem juve natural obligatur . Leges a tem , quae videntur fignificare obligationem pupilli, , intellIgendae sunt secundum lib. s. s. de auctor. eonsensu tui. citatam . neιniam supponunt, pupillum ex accepto mutuo locupletiorem factum esse . Excipe , nisi mu uans bona fide putaverit, pupillum eam pecuniam impendere vel ἀlo in suam utilitatem ; nam tune naturalia aequitas solutionem exigit, nec lex intendit privare debito
alterum bona fide procedeatem , & gratificare volentem
19쪽
min statum ae libertatem testimatur 1 8e re p A. R s rL Pt' ei restituantur. Talis obligatis ειαιών. - . -
CAPU T PRIMUM. . τλῆ n m aequitas non Patitur, ut quae ex libetalita, te fiunt, sant eoacte. . n. primisono . . Adi vim saltem in promissi,ne, gratuita quae de-- - . - 'I. φ 'in' imni de s reducitur metus rekeγεΛ- Quaest. I. aram Illo j. x lx , quo qui , repugnante voluntare. consentit, eo η θ. M Est actus voluntatis exterius ea effuse, quod non audeat contradicere r. item preces valde im-c nam de Momissione facta. homini hic agitur J quo Portunae, quibus res promittituriat vel obtinetur i qui, se obligat alteri ad aliquid: sive est deli Pugnante Voluntate, & solum ad molestiam oreeum. sdei obligatio, iacta. alteri de re aliqua licata di Pos Pellendam a quae aliter sine maiore ineommodo reia sibili . Duplex est , nempe onerosa qua onus alteri. Piali nequeat. cvieissim imponitur , unde flertinet ad alios contra' s. Uς iit de re licita & possibili. Nam nemo no ctua; & gratuita, qua nullum onus alteri imp ni test obligari ad rem illicitam, vel imisossibilem tur. St. promissio fiat certa verborum formula , qua H ne . nulla est promissio rei iam pinmitatalieti imus rogat, & alter promittit , dieitur stipulatio ἔ Vset tamen promi sito facta homini de bon, mitiose
v. g. Spondea te mihi daturtim υθεnya aures Dφ de . licet impediti m. majoris boni: nam minus bonum
obligatio, quae nou est ex lege, vel praecepto, ori V --ἰ dc se nulla obligatio ex eo oritur, libya . tur ex privata hominis voluntate. Unde non est tam s. de pati. Praeterea sicut promi stio , mel oblitatiotis dioere , Promista me hoe factaerum, si solum luten' onerosa Lacitam hane habet conditionem . s. ali.νι dat signifieare animi propossum , non autem .ie obli . cissim se veών. ebl gare , qua subjata. non obligat. liasarer nam simplex propositum est mera voluntas fa . etiam gratuita promissio & donatio hano taeitam ha eiendi aliquid, sed absque animo se obligandi. Suse beς condicionem Si aeeipietur; qui enim promittit fiet t. tamen voluntas se. obligandi virtualis N impli' vel don/x, non .eensetur animum se obligandi habe- cita, quam habet, qui sciens . promissionem obliga' re, dosec alter acceptet, &tem sbi gratam late dere, vult promittere, nee habet voluntatem contra claret, tum velit ei gratifieari .riam : nam hoe ipso vult se obligare qui enim vult . Hinc promissio & donatio non obligant , & semeaussam,. vult implieite esiectum, qui ex illa neces Per revocari Possunt ante acceptationem. Promissio satio oritur, sieut qui vult antecedens , Uult necessiν Lamzn mo si ter durat ut oblata, quamdiu non revoiario eonsequens. omnis autem promissio neeestario C tur , vel ab alio non censetur recusarii unde si ilia parit obligationem, si aeceptetur. Idem . dic eciam si . ia nondum revocata Receptetur post Intervallum tem ruis ignoret obligationem ex . promissione oriri s m Poris, Perinde obligabit is ac si ilatim Meeptata nisio velit neere promissionem iveram, qualis ab alii. .iet. Idque locum habet iα aliis eontractibus. Porro
fieri sole et nam . tune Eabet voluntatem implicitam tu ta mulos , ut promissio ,gratuita , non onerosa se obligandi, si e ut baptietam , tum sola intenti Ge. censeatur. accePrata , . resulariter suffcit taetrurnitaneiendi ., quod Christiani. faciunt cum baptizant ν ha' ejus DCui fit., ex.reg. . lue. 42. in s. stus eaere ean-bet voluntatem implicitam faciendi Sacramentum
sentire videt Mr, quae praecipue valet in iis, quae s lum tacentis commodum continent. Regula ver s x. Requiritur persecta deliberatio . de advertentia quens s Is quν raceta fatetur, sed nee tat. Me ne-
plena ad id' quod agitur; quia cum haec obligatio siς gare Vida ur, procedit i a promisi nibus onerosis a onus quoddam, quod voluntarie suscipitur , non de- ceptandis . . bet censeri. mpositum,. nisi adsit plenus consensus . Excipiuntur pollicitationes , quae fiunt ei vitati qui nequit esse, fine plena advertentia, sussiciente ad vel Ecclesiae, vel ad pias ea inis1 quamvis enim tu peccatum mortale: & ideo promissio debet etiam ese ra non loquant ut exprege nisi de pollicitationibuase libera, eum sit actus humanua, quo homo volun- factis. civitat ad restaurandas ruinas &c. l. 3. at ..tarie ac libere se obligat. si, de milieri . tamen id extendunt Dinoue ad 'pinis l. Ut absit error re dolus eirea substantiam rei , eitationest Ac donationes ad iapias .eaussaa ; Nila h. . caullam finalem. ; alioqui. deesset consensus sub- aequiparantur iis quae fiunt civitati, si privilegia se stantialis . ctemur, ex I. 18. &23ia Cod. de saerifania. Eeelsia.
4. Ut fit spontanea. t nam si per vim vel metum Sed tuae intervenit laeceptatio reip. aut Ecelesiae factis civitati ad restaurandas ruinas &c. l. I. . de ε. . g. de pollieis. tamen id extendunt Dinaret . ad pini eitationes S donationes adiapias. caussaa . quia rue
aequiparantur iis quae fiunt civitati, 6 privilegia so ctemur, ex l. 18. & 23 Cod. de sere,fanu. Eeelsa a.
Sed tuae intervenit.aeceptatio reip. aut Ecelesiae rst extorta, non obligat saltem irrevocabiliter Λc fir- vel leges solum solunt ut .hales vroinissionea non posimiter, nisi sit furata , ex eap. 6. de jurejur. ibi: De- sine pro, arbitrio .revocari, sed impet passit aecept 5 tores ad solvendar usuras ta quibus se vbligaverant , ..ia, & pro istum peti. . ea . nam debent. Si vero de istarism fiatione iurave- 7. Ut promissio exterius signi siretur nam alioquim , e .geni Gnt domins reddere iuramen unu . Quia no a posset acceptari. Hine si sit mere interaa, naiatatem, promissio sic. iacta potest irritari a promitte a- obligat, ni fi facta sit Deo ι a quo utpote eordium.
t gui. ob iniuriam acceptam. Eabet jas, ut iuptio' iaspe ce statiae acceptatur. Vade si promissio fiat alie .
20쪽
solum ob Dei honorem , v. gr. Promitis me Dei amore tali pauperi daturum centum statim ebligat, antequam aeceptetur a paupere . quia talis prcimissio eensetur esse votum, quod statim obli- stat, utpote statim aceeptatum a Deo. Quaest. IlI. An quaviι promissis etiam sparuita obli eas sub mortali in νε pavi a RU.. Assirm. Ita S. Antoninus, Ator, Les Ualet. Saneh. Reginat. dc alii communius Prob. . ita s. Pacta omnia obligant erro obli- aes gravitero si materia si navis. 1. Promissio a ceptata inducit obligationem justitiae, nuae gravis est in te gravi nam obligatio iustitiae est ea, duae pa- iit ia altero ius erisendi aliquid ι sed promissio etiam gratuita hoc ius parit k Promittere' enim non est solum assirmare se daturum vel facturum aliquid, sed est insuper se obligare alteri, ideoque Jus ei dare ad exigendum, ut Paceo ex communi lensu. Unde homines queri solent, factam sibi esse injuriam , dum violatur promisso acceptata , per quam acquiriturrit formam stipulationis, ve coram notatio Messi- is, oblisae ex iustitia, eum det actionem in foro externo, cuius sententia spectat hoc, ut suum cuique ius reddatur Horum autem assistentia non a dii novam obligationem, sed supponit, εc facit solum ad maiorem securitatem. 6. S. Aug. lib. I. Eena tr. christ. p. 36. yeneraliter ait r Omnsi fidei ελ- ι.ειν inirisus es. F. Et ex Pl. I. ossit. Fides of i ii,ae fundamentum , diuiorum , conmentora qtisteinstantia: Ergo qui in promissis fidem non servat, justitiae fundamentum, quo pacta ni intur, evertit. At hoe est ex suo genere graviter inordinatum 5. Donatio gratuita accedente traditione dat ius in re, ergo promisso gratuita acceptata dat ius ad rem. Itaque fidelitas, qua fides data servatur, est species iustitiae, quatenui reddit unicuique lus suum ex promissione debitum , quamvis sit iustitia minus striacta, dum promissio est gratuita. Qua te fidei etiam gratis datae re acceptatae violatio est quaedam injustitia, ει quidem ex fenore suo turpis , hominemque reddens contemptibilem; & dieitur infidelitas . Porro consentiunt 'Omnes , eum, qui non implethromissionem gratuitam, teneri resarcire damna inde ieeuta , cum dederit illis caussam , non servando fidem datam, ει sie deeipiendo . Idem die , etiamsi ficte piomiserit V quia fuit eaussa damni per de eisptionem, ideoque per injuriam. Non est tamen obligatio compensandi luerum cessans ex re liberaliter promissa, eo quod suo tempore non fuerit data, quia promisso gratuita non obligat ex iustitia tam stricta, Quam promisso onerosar nam illa dat solum ius rem
promissam petendi , fc conquerendi de violata fide data, & obligatio ab illa orta pendet a sola promittent is voluntate, qui non inteadit se obligare nisi
ad dandam rem promissam . . ora. Iuxta multos major quantitas ad mortale requiritur in violatione promissionis gratuitae, Miam onerox, vel in furtis: quia minus invitus cense turpi omissarius , quod res gratis promi IIa recusetur , ain si res propria aequalis valoris auferatur . .
Quaest. IV. - quid obluat promi .. facti alioni λ
R. P. Obligat ad procurandum sincere & bona fide
factum alterius. Nam promittens factu in alienum
eo ipse censetur velle se 'obligare ad illud proe utandum , alioqui ad nihil obligaret promissio illa, &nulla esset: nam non potest obligare ad ipsum factum alienum quia ut alienum non est in promittentia potestate, & ad impossibile obligari non potest . Ita Molina, Fanebri, Detu . , in alii misiti. Quaest. V. An pro missio facta ob carisam turpem seu Ῥαι AIADωm obligat Resp. i. Omnis pruinissio Se pactio de te illicita saetenda, non obligat , Sc nulla est jure naturali an
ste executionem. Da omne/. Quia nemo potest obli.
gari ad precandum. Quod si iurata sit, juramentum
est invalidum; cum non sit vinculum uniquitatis , Immo promissor tenetur retractare statim promissi. diem, utpote iniquam: & ad peceanaum allicientem. Resp. 2. Multi docent, immo Derugo asserit esse inmunem sententiam Theologorum , post opus malum patratum obligari promissiorem ad solutionem pretii promissi, si tatio de acceptatio nulla lese sit pro bita,' ni se irritata. Quia I. Promissio matrim nil facta Nuellae sub conditione quod faceret sui ea-piam, quamvis ante copulam 'nan obliget, post eam, tamen ex sustitia obligat promittentem ad servanda' promissa. Quae sinis perficeret, postquam puella ex parte sua implevit ' conditionem , injuriam ei saceret, 8e inaequalitatem inter sie dc illam poneret. a. In illis pactis intervenit duplex promisitos una' absoluta faetendi rem illicitam, & haec nunquam Valet, nec obligat; altera est conditionalis, dc ex suppositione conditionis politae r sicut Possum pauperi promittere; Si 'preeavero, dabo tui eleemos nam. Quae pactio perficitur posita conditione turpi , oriturque obligatio ex vi consensus ut sequentias non ut antecedentia opus malum. 3. Posita conditione impletio rei proni ita non est turpil nec enim promitam impletur ob eaussam turpem, sed ut fides data servetur . Quod si quis pretiρm promissum Ivat eo quod' crimen patratum sit,' tunc Peccat, quia tune approbat pecca. tum praeteritum, sed hoc est Der accidens , de ex ejus malitia: nam potest & debet sis vere praecise , ut fides data servetur . Alii vero negant tunc obligarer quia pactiones ob caussam turpem in utroque iure absolute de indisti κ-cte decernuntur nullius usa momenti, nullam ablua
BA ubi Gregor. IV. ait: Etiam iuxta legitimas in-ΠAnes pactum turpe, vel rei turpis, aris impossibiliada iure vel facto , n uuam obluat onem ta eis . Et
'pulationes ntiatus esse momenri. Et lib. 6. Cod. depact. Pacta qua contra leges constitutionesque , νει con-ffra sonos mores funa, nullam vim habore indubitari iuris Ui. Item l. s. Cod de legib. Sed priorea re spondent, his legibus significati tales pactiones non valere ante opus patratum k neque post Patratum da re actionem in foro externo : per illas autem non tolli obligationear naturalem, quae expromissionibus
Rest. Sequentes. r. Promissioner quae ὀant ocea-siouem peccandi, ut si alteri promittas te remissuri