장음표시 사용
21쪽
ei obligationem de dolo , vi , furto , iniuria &e.
lib. x. s. de pact. quia hoc cederet in detrimentum boni eommunis . I. Promissiones, quibux adimitur
potestar dis nendi de rebus. suis , v. g. promissionem eondendi aut non revocandi ustamentum , non
Instituendi alium haeredem nisi talem , quia haec omnia sint contra bonos mores eiciles , hoc est, quo expedit esse in rep. bene instituta . r. Benefieii et elesiastiei nondum vadantis promissio quovis modo ficta, est illicita de nulla , ex Conc. gener. Lat. III. eap. s. etiamsi nullum in particulari promittatur, c. 2. de eones. praebe d. in s. ne detur oceaso optandi mortem possessori r . Unde nee licet illud petere , cum ejus promissio sit vetita. Quaest. VII. ouanssimam promi aeceptata O Uda Osin ἐν obligaνε RUρ. Ex eommuni sententia, in his eas bux , I. si res promissa fiat inutilis vel noxia promissario pnam tune cessit esse materia promissionis , estque contra finem illius, vel si eius impletio fiat illicita, aut impossibilis , quia nemo tenetur ad aliquid illici-rum vel impossibIle . 1. si is in cuius commodum facta est , remittat: nam tunc cedit iuri suo, dc sietollit obligationem promittentia . 1. Quando caussa finalis , ob quam promi iso, facta est , non extat; ut si promiseris alteri propter beneficium, quod putas
te ab illo accepisse, eum non aeceperis: quia non
promisisti ex hae suppostione falsi ; 8t est error lueauri finiti seu motivo substantiali . Item si taliseiuga eeQt, ut si promi eris aliquid ob pauperta teis, vi haee sublata iam sit; nam non intendisti te litare ad dandum, nisi fusistente cauta finali tempore executionis. 4. Quando duo Ibi vicissim aliquid
promiserunt, Sc alter non vult proinissa praestare ex cap. 3. de iurejur. εc ex reg. jur. 7s. in s. ibi i Frnis
a se praelitam servare recusat. Nam tunc fit mutua compensitio , & promittens non eensetur promisisse initi sub tacita conditione, quod alter promissum ex sua parte servaret. s. si status rerum , personatum
ita mutetur, ut promisses iuxta Prugentum iudicium ton censeatur volanse Obligare se in tali eventu tium quia promissio non olfigat ultra intentionem promittentis , nec habet vim nisi ex intentione ,
quam expresse vel implicite habet , dum promittit ;
ere. in speeie cone .rus , si an speciali peterentvr sua neque in promissione eomprehenduntur illi eventua, qui in iudicio prudeneum fuissent excepti , smenti oecurrissent. Sic qui redimisit se tibi mutuaturum pecuniam, non tenetur sare promisso, ii postea hae indigeat ob gravem de improvisiura necessitatem .
premit/endo , quia promisit 1uod habebas in mente με-
oMνent. Nee obstat quod promissio sit jurata: quia iuramentum firmat promissionem tantum feeunὸum intentionem, qua censetur facta ει in eo sensu , quo facta est, non in alio. Quare si promissio habet taetram conditionem, sive ex irente promittentis, sive
ex natura rei, sive ex Iuris dii sitione aut Interprε-tatione, Iuramentum non tollit eam conditionem, sed solum Geundum eam firmat promissionem. Porro eum armor sit obligatio , Si interpretatio promissi ais onerosae, quam gratuitae , faeilius in si tuita subintelliguntur aliquae e uditiones, quae exeommuni prudentum sensu inesse censentur, nec haee obligat, cum impleri nequit sine gravi damno noa praeviis , nee ut ait S. Antonin M, F supre-niae eaussa νariana, Ne no a Milan i. Quia, ut supra di xi , in promesione gratuita promittens se solum ex jiberalitate obflgat, ideoque pendet ab illius volun tate , ut apponat conditionem ves limitationem quam
voluerit, qualis est haec, ut nolit obligari, si supe veniat causia rationabilis non implendi.
Quaest. I. , se quotvlo est Donati. Resp. I. Donatio est datio liberalis, si re donidatio. Donum ess datum gratuitum, id est, quod neque ex iustitia debitum et , neque alteri obligati nem Iustitiae Se fidelitatis imponit , quamvis eκ e. oriatur obligatio gratitudinis . Unde donatio est rei aut juris alleuius gratuita macessio. Ut donatio valeat, ex communi sententia , debet
Esse deliberata et spontanea ; ut dixi de momissione
ob easdem rationes ; nam nec unisanr, nec inistaea
quis3uam donat, i, Io. Cod. Je donat. Hine qui aliquid per vim vel dolum aecepit, tenetur illud resti uere , Si tollere ac reiarcire iniuriam , restituendo alium in priorem statum ae libertatem . Immo iuxta multos donatio ex metu levi iniusto, tamquam eausia finali facta, est in sors conscientiae nulla: quia Minnatio ex natura sua exigit, ut sat sponte ac liber alteri Ditem est revocabilia ad nutum donantis. Non valet etiam, nisi sit acceptata ab eo cul fit, ut.dixi de promissione, di patet etiam tum ex I. Io. s. de
donat. ibit si ne est rem, quae apud se est , sibi- s.
tio est, quia donatio est paeso, quae est essentialit ex con sensu s plurium. Rεθ. 2. Donatio dividitue r. in realem , quae fieeum tradititione doni, unde transfert dominium in donatarium ἰ di in verbalem, quae fit solis verbis abseque traditione doni, echaec solum parie ius ad rem. x. In pure liberalem seu persectam, quae in donante nullam ne gratitudinis quidem supponit obligati nem a di in remuneratoriam seu antidotalem , quae supponit obligationem gratitudinis , & qua proinde eompensantur beneficia fle obsequia gratis eoi lata . Multi autem, quos refert or sequitur Sanchez, docent, quando alte ui prohibentur,donationes erga aliquos , non prohiberi donationem remuneratoriam , propor tionat aln beneficiis fit obsequiis alias non debitis, exl. i de donat. ubi dicitur: Ss das aliquis ea mente, M storm velit καιρι en is fier , nee tilla Osis ad sa
pria donatro appellarων . Ergo , inquiunt , si quia dat , ut debita naturalia gratitudinis solvat, non est
22쪽
pmprie ae stricte donatio, sed remuneratio. 3. Alia est inter vivoi, quia quis donat eum intentione, ut os se vivo te donatarii: de asia mort s eaussa, qua quir se donat, ut nolit rem nisi post mortem suam esse donatarii , ut s dicam. Dona eihi ha .e rem is
Quaeli. II. auinam possunt valide donaret RU . Ilii soli qui habent dominium & liberam administrationem bonorum; nam qui soluin habent ad-mmistrationem , possunt tantum secundum mentem do mini εc in eius commodum alteriare I qui autem solum dominium habent sine adiri inistratioris, non poliunt propria auctoritate pro arbitrio disponere de suis bomist Pra non dare habetκν , qasd ab Alo ιαν , qui - ροιο da iure conare, cam s. de jur. patron. Hi ue . niari possint Walide donare ii omnes qui non possunt contrahere, de quibu supra. z. Qui praesunt communi taribss, pata civitati, monasterm ς Rem tutores Sc curatores ex bonis pupillorum 8c minorum possu nes vin faeere eleemosimas , de donationes rem nuneratorias m deratas, in quibus cenisantur repe de re utiliter, non liberaliter proprie donare. 3. Ma ritus ex bonis communibus nil potest invita uxore donare saltem sine legitima ea ina, ob quam uxor Ronfit rationabiliter invita: quia multo sola potestas ea admini lirandi competie quoad pariem ad uxorem per tinentem; at sub facultate admin strandi ncm eontinetur saeuitas donandi inam donatio non est rei administratio, sed amissio , o x l. f. de donat. Quaest. III. R.aenam conatimes sunι j-e etavit. .nvalidae Resp. 'sequentes r. Donatio excedens quingentos lidos in alida est quoia excessum, nili infinuetur,4. C d. dedanet . Uerum circa sumnam di mo
dui, amin immmnsulendae sunt leges ae consuetudines locorum. In Gania ex edicto Hem,ei II.
non valet donatio exced. na quinquaginta libras, Et si auctoritate publiea insinuata fit. Exeipiunt multi quamlibet donationem ad caussam piam ἶ quia donaetio ad redemptionem captivorum noci eget i nuati sis , ue. et . Et legata ad rata. 1 pias non indigent sollemnitate per leges ad Iegara prophana requisitas. Haneque esse communem sententiam testatair Iulius Clarus arus Lemum. Pro nomine donationis venit
. Donatio omnium bonorum tam 'futurorum , quam praesentium inter vivos ut valida est: quia per talem donationem homo primi se restandi potestate, quod lage reprobanti tamquam contra bonum ordinem, quem deret esse in rep. l. ει g. de vere,. blig. Valet tamens fiat mortis caussa, quia cum possit revocari arbitrio donantia. non aufert testanda saeuitatem.
non sunt validae saltem rerevocabilitti, ad que ad arbitrium doti meis reumari possum , exceptis quibu
dain casibus, i. r. . y. s. de donat. inter υεν. or. O cap. ult. de donas. inter iar. O a xεν. Ubi Greg. IX. ait: Donatio, auae constanta matrimon a sn-σεν con rara dieλουν eo facta . . . firmitato non M. Me , nisi donat νδε abistis euensiνme ν Oe Rario est, me confuges mutuo amore sese bonis spolient eum damno liberorum Et parentum , sic .ue e neordia rideatur Piet. conciliati- Donationes tamen inter eo lues n Te vocatae confirmamur alterius obitu, ex
quae jure digeri. erat nulla, iure eodieta est tantum
revocabilia, exceptis paueis casibus: unde non reis vocata cosirmatur morte patria, vel etiam emancipatione filii, si res est tradita. Quia quamdiu filius
est sub patria potestate, censetur veluti una Persona cum patre quoad Qectus civiles. Valet autem dona tio matria in filium, quia filius non est iu potestate matris scilicet ei ulli, M in ora me ad effectua civiles . Ma. In his et fimitibus, ubi agitur de disj,-tione honorum , spectandae & ser νandae sutu Ieges aeeonsuetudines speciales locorum rationi consentaneae, quae saepe a. iure cominuat Caesareo discrepant . Nam eum voluntates subditorum earumque bona subiicia tur 'potestati legislativae in ordine ad bonum e minmundi, nemo potest de suis disponere licite contra leges iustas, quae semper obligant in conscientia . mo nec uaIide, si sint irritances. .Leges iustae haώene vim fibligandi in f νε eonscientia a lese arerna , ως
Quaest. IV. An donaι- Meviata potest revocar. R p. Donatio facta mortis caulia , in tribus casibus revocatur. I. si donatorem illius pinniteat, s-ve expresse, stis etiam implicite, ut si reui alteridoneir quia talia donatio ex dispolitione iuria habet hane tacitam conditionem, lis revocetων. a. Si a te donatorem moriacur donatariis, donatio est ipso iure re oeata, nisi dorator promisisset, se eam non revoeaturum a naui tune iuxta vati transiret adhaeredes donatarii. s. si donator dederit intuitu ire. stantis periculi mortis , censetur tacite revocata donatio sublato periculo: quia censetur facta sub haeeonditione, ε. non evasem, ex vitulo de more 3 ea s
Resp. z. Donatio inter vivos revocatur ob quae uox causia . a. ob ingratitudinem dona rarit, I. ule. Cod.
ri injurias atroces, vel grave rerum eius damnum, vel vitae perieulum intulerit. Item juxta doctorea, si inopia pressum non aluerit . Sed ante sententiam judicis haec poena non debetur. a. ob prolam pomi ea susceptam, ut si quis .prole carcns magnam tuorum bonorum partem donarit, & postea ei nascatur
proles', l. 8. Cod. de re-e . donat. quia tune dona
tio habet saltem in dispositione Iuris hanc conditi nem, S3 pr ter non nascatur . si sit ino iosa, hoc est, facta contra ossicium pietatis debitat liberie, vel parentibus, ut quando per eam filii privantur sua legitima, id est, parte haereditatis sibi debita secum dum leges, I a. Cia d. λοβ . donat. . Si quid donatum sit ob caussam . non secuta caussa Rest. 3. Donatio inter vivos acoeptata nequit rc vocari nili ob causi is praedictas , t r. & ulta Cod. de remeat. dona . Quia iure naturae donatarius aequisivit dominium rei donatae de traditae, ius vero ad rem, si nondum fit tradita; nec leva dant tua revocandi nisi ob eaussas supradictas. Quaest. U. An donario facta ad eretum fin- υ
Resp. l. Quando aliquis donat' ob certum finem,
si non intendat ad illum obligare, sed solum alli-
23쪽
re animum, veI praebere media ad illum assequendum, si placuerit, valida est donatio, etiamsi finia
non sequatur. Est eamm,nis sementia, ex l. 7. Cod. de eandict. . ob eaussas. Quia donatio nou est. eo ditio rata, sed absoluta, & facta solum ex .animo aDileiendi ad aliquid . Unde rus donata potest accepi ri S retineri a donatario, et lainsi non habeat animum praestandi quod cupit donator . Sic, puella potest aeceptar' legatum sib tactum ut nubat, et sin lit nubere. Item valet donatio, qua quis don t a teri, ut sibi faveat in aliqua re, quam s 4rae non faσerit; qu a prin i paliter tacta est ad allieiendum. non ad obligandum. Quod verum est, elitinii do. nator , non doliasset, si Purasset alium non esse allieiendum, nam adhuc. subsistit caussa finalis, eum Onct ut posti allieere, non autem sub ictu dinoia ne li actu allies M. il retat tamen graviter foenina. que munera aeceptat ab amasib laigiente ad alliciendum ejus consensum ad Iididinem, quam ν is ipsa. nolit consentire eius praFae voluntati a nam fovet im-surum eius amoren desiderium, ac censetur itin
R.' x. Si donator intendat donatarium ad oristum finem obligare, donatio corruit, de res dotista restitui debet, fine non impIeto, si ille se prinoipalis finis donitionia. Est eam unil sententia, ex l. 8.
esse alueius, nisi polita tali caussa finali tamquam
Rεθ. Assim. V communia senten ia. Quia dona eio 8e promissio gratuita fit sub conditione ; Si eaussa finalis subsistat; de quia caussa finalia eu motivum substantiale donationis di promissionis gratuitae, quo proinde non subsistente, non Obsistit acturi nam actus voluntatis non est, blato moria o .volendi. Ergo si si error cirea caussam sinalem, deest tune volitio donandi vel promittendi. Sie si quis falso puta
Titiam esse eonsanguineam, dotem ei promittat, vel donet, quia est consanguinea, haec Pimissio, heldonatio nulla est. Hiae tenentur at restitutionem. r. Qui fingit se hibere aliquam conditionem seu quat Hal. m, qavrequiritus ut suis admittatur Gratis in aliquod colle gium yel hospitale. vel ut accipiat aliquo I pium leogatum. Item qui sagit se pauperem, ut recipiatur gratia in seminarium suada tum pro pauperibus alendisi nam adest dolus & error Urea caussam finalem de eonditionem, qua .non .posita, nulla est intentio donandi, nee ullum ius nascitur. 2. Qui aeripit aliquid ob caussam fictain. 3. Qui se fine te pauperem,
te e tur accepta titulo eleemosynae restituere Mel do. natori, quia adhue .illius sunt, nam non fuit volu eas dandi Mili vero pauperi, vel pauperibus, quia dum non constat dona orem revocat vol Mitatem, censetur perleverare in priori voluntate daadi Dor ria unde tune ejus voluntatem exequitur,.seeus, si et rcit sit solum ei rea caulla mi inpullivam, quae nempe tantum inovet Ad faciendum , vel dandum promptius ac facilius , non autem movet ad dandum
implieiter I quia ea sablata adhue est voluntas dandi; ut si Petro vere pauperi , sed simulanti pietatem, dat eleemosynaen Priacipaliter ob Paupertatem.
αὲθ. Est contractus, quo res numero, poetidere vel mensura constans trad tur eo a inro, ut ita tim fiat .aeeipientis, cum obligatione reddendi similem in specie & bonitate , mi lapsum temporia, exl. L. f. de reb. eredit. o snstit. I. I tit. is.. Dieitur I. Res numero G. ut suu Pecunia, istu mentum a vinum, oleum: nam mazeria an ut vi sunt res, netae in ture dicuntur functionem recipere, hoe est, quarum una potes iungi vice alteritia, ut vi num vini , , pecunia. pecuniae, & sic substitui pinalia, ex Ioc. cit. I. Tea ur, qu a mutuum tiadi aloi .e Perficitur. 3. in statim siar m. nam per in tuum , dominium rei transsertur: uade ex institui. citat. Mutuism appella - est, quia ara a me tibi datων, ω ex me mum Isaa . Quare mutuatarius sub suo periculo tenet rem mutuatam; sed oinnea fructus ex ea percepti ad eum pertinent. nam traperit & fiucti si 'at domino. Huie mutuum dissert a commodato, locato, Ace. caem obligatione est e. Perhoe dictit a donatione . s. Reddendi s νι- e N. Perhoe d ffert a permutatione, in qua res uitius speciei datur pro re alterius Decies ἰ r. gr. trumentum pro vino. . . Post Iapsem temporiar nam est intrinse eum mutuo, ut non statim t. ddi debeat, alioqui esset inutile mutuatario; de per hor disteri a cambio, ubi pro moneta aurea .statim redditur argentea ejus pivalotis. Quaest. II. st nam sunt abligationes mutuatarii tResp r. Mutualor tenetur , I. M. ere minuata
rium de vitio rei. si quod sit, alioqui t nebitur de damno, eum ei cauliam dederit . 1. Non repetere mutuum ante tempus Praesuitum . Quod si non Γe constitutum, non potest repati nisi post aliquod tempus i adieio prudentis assignabile , soectatis cireuminitantiis cte fine ob quem datur , quamul, teneatur anis te re ipere. 3. Non plus exigere quam valeat res mutuatat nam tmiliam est contra ei ut essentialiter gratu tua, alioqui essEt ut iust tia. Se usura. Res A. Mutuatamus , ut patet ex natura ma tui , tenetur t. Redder mutuaim tetupore natui . quod ii non sit constitutus terminus , qaando muin tuans vaticinabiliter repetet . a. Si ex culpa sua in ureddat tempore debito, renetur compensare mutua
ii d a linum inde securum Sc lucrum cessans . cumst illi ut eaussa latuita i nisi ex eo quod mutuans tunc non te ierit mutuum,' prudenter udicet terminum prorogasse 3 Tinetur de omni casu sortuito , ita ut nou 'liberetur, a si cum mutuator mutuum .re ipse acceperit' vel per se ipsum, vel perali uin a se de lignitum : quia Lune res temper uranet mutuatarii , de .sir ei perit, A. Tenet e teddererem ejussim spetiei de bouitatis , nee sum ei e s s.lvat eius pretium, nisi alter 'ponte confiant at ἰ mum tuum eni in eade in Maitate qua datum est, eode. que genere reddi debet, l. 3. 3. I. de 'rebaer eredis. neque mira mutuum est veadicio aut permutatia.
24쪽
Resp. Seclusa speetali eonventione iusta non potest exigi meunia eadem sit speete physica, sed solum
eadem in valore , quem habuit tempor mutui, sive interim valor monetae auctas fuerit , sive imminutus, nitem si tempora mutui haec mutatio non fuit' prae
visa nee si ectata Ita communiter Theologi teste De I ago . Nam eum in pecuniae per se spectetur solum 'udor extrinsecus, non enti as physica; Ec ex usu constet si=eciem monetae potissimum desumi ex valoare , non ex materia, reddendo valorem , quem habuit tempore mutui, tantum reddis, quantum accepi sti ..In altim vero rebus , in quibus per' se spectatue Ec intenditur rei emitas, restitui debet in eadem speeie physica, v. g triticum pro triti eo, Sc quidem in edidem mensura, sive pretium ejus crescat, sive deerestae, quando temp2re mutui haec mutatio non praevidetur, nec ad eam attenditur . Quia cum in iis r bus emitas & bonitas intrinseca spectetur, reddendo
eamdem mensuram ejusdem speciei physieae, & bonitatis intrinsecae, tantum redditur, quantum a eptum
est, di sie seruatur aequallias. Aliud est, de moneta dum eius valoe aecrevit ἔ quia in ea aequalitas valo δris, non substantiae spectatur. Quas IV. - Iisee paesset de reddenda ν. mutua- ea in eadem mensura quantitate, i vel peeunia in eadem sprete Uca RUp. r. Si se dubhim, utrum rea tempore restitutionis valitura se pluris aut minoris , licet pacisti ut reddatur par mensura rei aeque in se bonae, & eam
suo tempore aecipere, quamvis interim merium ejus valde creverit, ex cap. uit.' de Unr. Quia tunc par est contrahentium conditio, Ae servaεur aequalitas ἔ am erga utruinque est aequalis spes' tueri , S aequale periculum damni. Ideirco licet etiam exigere tot inspecie physica nummos , quot dati sunt, sive valor mu Luν , sive non , quando utrumque est aeque probabile. RU . a. Si cereum vel probabilius sit, rem tempore solutionis plus' valituram quam modo, vel Ualorem monetae augendum, non licet 'exigere parem mensur1m, vel parem numerum nummorum , sed solum eain mensuram a quae tunc a quabit valorem praeis sentem rei mutuatae; vel pretium a qua Ie monetae.
alloqui existeretur ultra id quod aequivalet rei m tua af, qu d est usura r res enim tempore solutionis Pluris valebit, quare, re quo traditur. Hine si sex modii tritici tune valeant duodecim aureis, non li- eet totidem ex gere, si tempore solutionis valituri sint quindechn . . 'Exeipe, nisi statuisses rem vel monetam' tuam us--e ad illud tempus sereare: nam tunc licet Neisei, ut moneta in eadem specie physi a vel mutuatarum eo Inere nento reidatur , deducia aestimatione Iaboris, periculi & sump ut in ea re usque ad illud tempus servanda; nam tunc id exigitur ratione tueri
patr a pοysare constitistisa mutua- aesoset ab alio pe-εuniam fine con enses patris, tenetur fiam restitueνe post morrem patris Resp. Iuxta multos immo communem senten.
tiam, teste Lessio, non tenetur, etiam in conscien
lla, neqaidem post inore m patris, si eam in ludis, compotationibus aut aliis tebus inutilibus eonsumpsi , dc non putaoatur ess i sui j cris Quia iure elovili nempe Senat sil consulto M, cedoniano in Galliale in Lotharingia virente M tollitur omnis obligatio
etiam naturalis ex tali mutuor nam hoc modium ae meriam sie mutuantium , Ac ob bonum inmm ne, nempe ad tollendam Oecasionem multorum mavillatum ac seelerum', uir statutum a re p. seu prin-eipe habente dominium altum in bona thiasitorum relate ad bonurn eo vinum: dc alioqui lex non assequeretur finem suum, nee satis provisum esset se- euritati pareatum, de aliis incommodis ac crimini,
bus ex illis mutuis sequi natis Unde huie privit gio filiussamilias renuntiare non potest, quia non in ejus favorem praecise , sed praecipue parentum , Scad advertenda gravia mala eoncelsum est . Ea quia ius publieum priυatorum pactis murari' non potest, s. 38s de past. Nee hoe mutuum: eonfirmari potet iuramento, cum sit detrimentum tertii, ει boni publiei. Et iurans potest saltem petere relaxationem juramenti, qua obtenta, ad nihil tenebitur. Idem die si filiosamilias ν mercea fuerint venditae creditos vel aliae tes mutuo datae in fraudem legis, ut scili-eet ex illis venditis pecuniam eompararet, l. I. s.
Quaeli. VI. 2-id est Uara O quotvlex δResp. I. Usura Iate sumpta est quolibet luerum siVe licitum, sive illicitum, vel lituitus ex aliqua reperceptus'. Stricte sumpta, ut hie sumitur , est Iucrum temporale praeei se ratione mutui perceptum , vel quaestum: sive lucrum immediate ex mutuo proinveniens aut intentum. Usura. est , A Fiat acceperis, quam dederis, ait S. Hier n. 'in c. 18. Ea h. sura
.s , si ρων quam dedisti , opilio accipeνε , ait S. Auis
gallinus in Psalm. 36. Lucrum autem est id quod
quis acquirit, trun antea non esset suum, nee ei re
Dici tui, erum stemporaιe, id est , meunia vel quia libet pretio aesti inabile i nam ut ait s. Tho. : x.. q. 78. art. 2: Secundum Philosephum, Mnne i lud pr. peeunia haberων, ecus pretium' potest peemnia mensura νε. Hi ne non est usura mutuare ad a
quirendam amicitiam alterius ; quia haec non elt prae tio aesti inabilis. . a Ratione mutui, sive expressi ae formalis, sive virtualis ae implieiti. : Unde lucrum aliunde proveis nien x potest esse intuitum, n8e tamen usurar um, ut excessus' iusti pretii ex re vendita . E contra qui, quid pretio aesti inabile ultra sortem reddendum, sive ante , sive post mutuum datum, exigi eum vel a ei pitur tamquam ex muruo debitum, usura est . Mutuo tamen 'gratis dato, si quid sponte ae libor liter os. stratur, id mutuans 'licite accipit, non quasi axigens, nee quasi ex ' aliqua obligatione tae/ra veι expressa , .
non licet aliqui aeeipere a pauporibus, Et raro in aliis licet, quia rara donant sponte ac liberaliter 3 sed plerumque dant solum vel ad ulteriorem dilationem solutionis obtinendam, vel ex metu ne alias minium deinceps recusetur.
25쪽
ηύρ. x. Usura multiplex est, se ilicet realis, ne ' Reeipere vi illi , rauari valeat res qtim citur nuria talis , aperta, & palliara . Realis est ea, quae is mu- in hoc est inaequalitas , ideoque injustitia . Sed alies
tuo deducitur in i pactum sive expressum, sive impli quid supra sortem, seu rem Mutuo datam a rei pereeitum . eum mutuam expressu ves implicite declarat ratione mutui, est , plus accipere, quaim valea bres.st Velle, aut expectare aliquid supra sortem. Men' data, uo pateti nam sors reddenda iam est aequalis. . . talis est, eum quis. mutuat ex intentione aliquod i ι valoris cum re mutuata . . . Unde ipsi ethniei solo..tum ex mutuo percipiendi , Lalem , in cntionem n n lamine natu Ii norunt usurae maluiam, ut Plato t. i. fgnifieans es eu mutuae, liciet cam exterius exequa' de ιι s. Aεistotelea l- L. Poliι. c.. 7. Cato, Cieero,..ur, sed oceulte & prieci se mutuando. Unie usu a Seneca, tactarchus &c. Addo quod ex s. Thom. i. i. 'cio sensu dicitur mentalis, quam alia Pece za di q. ιοι are r.&2. ex vonsensa Theologoruin omni euntur mentalia; liare enim sic ν an ur, quam iti praecepta diuiuae legis evangelicae suns Iuris natataω. actu externo non, contummantur ζ M uiura dιel Luz lis, praeter praecepta de Meramentis & de fide ..' . . mentalis , in , quantum nullum P 1ctum stiPmnic s 3. Iure Caa ico, ut patet ex toto ii fulci de uia quamvis datione inulta , .&, receptionc lucri erae ius ris , & ex poenis .contra usurarios statutis. Histe usu ..impleat sola enim voluntas P. reipienti lucrum roti compeἰleadi ianv tum ad . omum contractas usu- . ex mutuo, si in uiuumi noa dcetur , est usura Pure rarios utpote inIullos rescindesidos, anteqcam absol menidis .. vantur; tum aes rustituendum usuras & componiana. Uiura aperta ea ea, quae, percipitur ex mutuo dum omne lucrum cessans &. damnum: emergens ex.
Hicito eum pacto expressa lucti . Palliata seu . imyli- usulis solutis. ' . '. . cita est ea, quae provenit ex mutuo implicito ac Vir OM. Deus perin. Ait Iudeis, ut usuras aeciperentaeuali, latente sub alio contractu , r. s. Venditioni , ab ex raneis, Dcue. II. 2 fan ναου ii staris to depositi dec. qui tamen sit vel includat virtuι licer ad Uuram , sed .lieu. . mutuum. Unde est vera usura, sed velata aliquo Reίρ. Deus non periuisis usuram moprie dictant praetextu ,. ut si deponas apud Ti iuM aliquid in P nempe lucrum ratione mutui proveniens ζsed adsum,
dere , numero, vel inenluta consi iens, da a- et u mum, ut supremu honorum Oim iuin dominus Oeea.
euitate utendi, & ad libitum disponendi, cum Pa sione mutui Iussitat concessi e dominium rei additae scit- :cto ut pro usu. aliquid ultra capIta e solvat: nam ti , si me tradidit illis vasa AEgyptior uini inde Ilida.
titiὲe est reipsa mutuum, l. s. g. de reb. Oresis. &- sic auctuari uiri non vi murus, neu vi dotiscionis divitii ae laetum inde psoveniens est taura . . cipiebant . Porro hane cisaeessiondiri multi, res tingunt
nid ειυει Von invet i eum universa b e detestan- Dixi, Ad summim ria Sanctus Thomas . a. r. da feoriar morte morietur. Et Psalin. 14. 2 ρον habi- qaael . 78. artic. r. ai t. doeet, id non fulae eis pabas in tabernaeati tuo .... qui pecuniam suam neu concessam. ut licitum, sed dumtaxat toleratum a daedia ad usaram. . Qeem locum de praece o expin majus malum vita dum, ne scilicet a Iudaeis Deum eae Concit. Nicaen. i. cap. 17. N GC. 6. miuiam colentibus uturas acciperent propiti avaritiam, eui date n hu i de. sperantes. Equidem uv norat S. H. dediti erane. inutuum, dare, potest essa interdum e lilino; sed Nee obstant illud Deuter. Arnενastoris oenti,Ma- Iuerum ex mutuo nCIn quaerere temperes Prueptumi ris; ipse a nullo farrisε aetabor. Nam sevclerare t Gut in tylo, Psal. s. 1 νε e, in reddite vara Oo- signifieat muruum dare, & scienus accipitur pro mu. mino Dιο lustra, pilus Verbum continos consilium, tuo ἰ ita quippe promittitur divitiarum abundantia posterius . vero praecep um . . Quare C nεil. Ger. OU. x. m o ex pietavio, qui sunt eumulus me Later. II. cath. I 3. ait , usuram divinis legibus in utatum pubIi ea auctoritate institutus ad mutuandum veteti fle. novo Te 'amemo P hibitatu esse .r. ideira pauperibux, approbati sutu a Cougil. Later. V. docet Comit. Hcn. Later. III .. c. s. Et Cone. Gen. man in illis aliquid exigitur supra sortem I ia Viena. c. se fraυi, sic de finxit Sν νε/- n tuum in Reo Illud auctarium. non exigitur ratione mu-uoram inetiamsi, ni pertimarater assi mare pr umar, ini. sed damni emergentis, seu, pro eorum impen. --ere Uuras. non .sse Heeatum, deser mu/ eum Uev fis N indemnitare dumtaxac ,. expresse decarulus haraaseum punien m His aὸde Patrum Consi, Concit. Later. V. Nam ad eon serrationem.&- adinio iam . Pro omnibus sint S. Salii. in Psalm. S. Grenistrationem horum montium coaducuntur mini illi, Nyss ui. hom. 4. in Eeelesiasten, S Amb lib. de Tobia quibus debetur aliqua merces, quae . si sumeretur eae. i . S. Chrysost. homi l. s. in Matth.s Hieron. in c. i8. ipsa sorte reddenda , brevi montes illis ex linuriren Erech S. August. in Psalm. 34.l erin 3. L Leo serm. c. tur, & sie damuum einera eret ex metuo. Cum aude ieiunio decimi inensis- tem tiloatium conservatio , indemnitas α admini x. Iure divino naturali, at docet eo nutas sen- s ratio ordinetur ad . utilitatem accipientium, tentia Dociorum. Nam recta ratio dictat esse illiciis seinper paratam pecuniam invenire possint absquxeum , & oontra justitiam con 'nutativam, in contrar necessitate adeundi usurarios eum majori suo dam-cta, ubi servanda est κqualitas , plus exigere , vel no, aequum est ut pro ca aliquid eopserant; nis
26쪽
Obi. . 3. Mutuans privaς se potestate utendidi stu--di re mutuata, uam alias haberet.
RU . Non ideo licet aliquid supra Betein exigeremici pri .atione ista . Quia sicut potostas illa um habervisti inibilitatem distinuam ab aestimabilitate illius rei: ta pri .atio illius potestatu non habet aestimabilitatem diiunctaui ab aestimabilitate Privat totus ipsi uahel. Privati. autem rei suficienter Compinsatur reo Qitionem eius in, & carentia perim i illius, 'uam-ai u non reddicur, eam muζuanti, ut supponitur , ex privatione mi nullum lacrum cesses, nec damnum
Nde diras polla aliquit exigi ν ter inum rei mu-xuatae et nam per se injustum ein vendere alteri usummi non suae,' sed usum alterius ι per mutuum enim transfertur tu mutuat ari uin re mutuavae dominium rae proinde usus rei pertinet ad filum , praesertim cum usus rema , quae mutuantur, non tit aestimanduε. seorsim ab illis , sit que illarum conia tio vel αἰ iennio . Igitur αihil est , pro quo is tari ex mutua accipi iure possit, ae proinde luc um ex mutuo estumat o injustum, cum justo et italo careat.
obj Ius ei vile probat usuras, digestia & eod se
e de uturis. Resp. I. Cum s. Thom. usurae Non probantur, sed Eolerantur , sed non puniuntur ad linpediem a maiora mala, sicut tolerantur meretrieel . x. Ius civile potest intelligi de usuris late scimpii , nempe de pecunia-ιMuae ultra set tem accipitur ob aliquod interesse , se iis Ileel eel ob luerum cessu I, vel damnum emergens, 3. Si. quaedam legas sic explicari titari possent, nee aupponerent titulum iast uina currectae sunt per tua canocileum; di sunt per se iniustae, ideoque nullae .
v I r. Ex s. Tliom. potest aliquid accipi pro usu
. R. p. Loquitur de usu peetiniae loeatae , non auteminutuatae . se enim L. a. quaest. 78. art. I. ad a. ait r
Quia sei licet vendent uon mutuat, sed locate undes uniae dominium re periculum retinet .cM. 6. Mutuum dare est beaeficium maestare. Rest. Non idcirco propter hoe bemescium licet aliquid exigeret immo Uero quia mutuum est benes Hum, ideo est egentialiter gi Muitum, nam benesincium est bonum gratia datum. Ideoque essentialiter gratuitum. Eam ei tiberalesque sumus, non nae exua. - grariam, nequa enim ben eium saneramur, ait lo moni Eoa Pisistis de nova rellendor aἰhil ultra
Cieeto lib de amicitia. Igitur mutumo est eo trais tua ellentialiter gratuitus. α institutua in tota
omnia aranscripsi ιnus. a. omne luerum ex mutuo, praeciae setiaria mu--ι, uti loquuntur Theologi, hoc est lucri cessanti damni emergetula, at iove ex. rinseco titials remoto, ut Marium . atque omni iure, naturali scilicet, Divino, de Ecclesiastico illicitum esse, , perpetua tuic , M est Catholicae Ecclesiae doctrina, omnium Conciliorum ,-Patrum, di TheoIogorum an im contem ne firmata. Huic contradixere Graeci schismatici, qui te ite Guidone Carmelita σου casiario mererisor- . quodcumque laetiam ex mutuo pcrinittunt e Graecia ex parte consentit Calvio ut, qui ad cap. 13 Ea μι--tia, lieere docuit, aliquod moderatum lucrum , non quidem a Nauparo, sed a divitet, praecise ratione mutui, exigere. Errorem a Cal riuo obiter insinuarum , ea professo propust avit Carolua Molivaeus oristia arasarn de Uuras, ubi n. IO. audactet assir Mat, usuram non esse prohibitam , nisi .u. Mantum est eo stra etiar parem: distinguit deinde n. 31. tres hominuin radus . Ppimus complectatur pauperes, eineudicata stipe νiventes, quibus uon mutuo, scd inlecimosynasileeurrendum ait: Alter indigentes, qui pro Lempore indigent, quamvis paras sint muccio Polica resurguend. ι atque hia quoqua mutuum gratiauo dandum inerit a Taltius gradu a complectitiae diviteas & Mer ea loces , sui nihil indigent, sed rem suam negotiati ne amplificare student, & ab his usuram m eratam , satioue mutui, Just , ac -sancte exigi .Posie, tradit Molinaeus. Eamdein pravain opinio em amplexatus'.
alia ratione defendit Claudius Salmatius, in duplaei
tractatu, altero inseripto de Unrae , altero de erue Riιιυ μα- , quibu1 ia locis usuram , nisi charitatevilaedatri ab omni culpa abibluit, eo quod lit morere eata paenula . verum quamquam plurimi Hermodox L. Calvini, Molinaei, & Salvi alii systemati abiliendo allaboraverunt, inter quos Petrus in iniri ua b. a. q. l. Ger/rdua Noodi de senise , aeris ι.ε. r.
uerit eonsuetam. et amsi heba ugmentum .estellariam ste seatur pera iustentatione ministror.m, ut ex all. ineret. S. conpreτatinoi , is d. m Meo plus exigatis , quam opulsit ad expensas necessarias, tenetur Epistopas modet et is arusuras a tutἔua in autem quod eoolulat de hae r. saa. Coa. gregatio em ἐMi. g. 3.
27쪽
est, sere omnes refellerunt, recte arbitrantes, muis tu alae pecuniae dominium transferri in mutuatarium , ae propterea non Posse mutuum lorationi ullo pacto computari, si ut testatur Golfridus Amicovius an no eis ad PQ dors .lib. 3. east. 7, 9 s.
i. Impiae Calvini, .& Molinaei. pinioni non veriti sunt subscribere pauet quidam dotiores Catholici rdistinguunt & isti duplex genus mutui . Unuin quo pecunia, aliave res datur ad consumptio aem, quod plerumque fit eum indigentibus , .pecu iam mutuam arcipientibus , ut se, suamque faminam sustentent,d si ea solvant, filiam nuptus tradant Sc. Alterum, quoatur ad negotiationem, ut cum Mercatoribus neti dolet, qui aceeptam mutuo pecuniam Megotiaticine au-sgent, ingensque ex ea lucrum . reportante 4n priuao
casu usuram esse latentur, quidquid exigitur ultra sertem; at a scenoris labe excusant lucrum, quod in secundo casu ex mutuo percipitur, dummodo sit moderatum , modumque servet, a patriae legibus definitum. . Novam hane disti octionem , ab Haeretieis primum excogitatam, Praeverterant Ecclesiae Patres, qui uno ore, absolutis atque indefinite scaeneralitium pronuntiaverunt, quidquid ex mutuo ultra sortem exsegitur . .Τmollianus ut A. contra Narcionem eap. γ.
est, in vestia usura est, ct quod vimque forte accidisti'ra est. Sanctus Hieronymus .3n eap. 18. Erechi iis stam . . . ver. cor. a Io. y Aia pro pecunia faene. rata solens munissenta aetapere aia versi genaris , o nam
dedisti, expectanr aeeipere, faenerator ei. Concilium Agatense relatum a Barchardo lib. R. eap. 116. Iνο- ne par. 6. eap. t o. N a Gratiano caus I . q.
ean. 4. Usura est, Μbi amplius requirit rer, quam da--ν , v. gν si Oderis scidos deeem , O amplius qMae sieris . Ex quibus Gratianus ibidem concludit: Ereertadenter ostendιιur, quod quidquid mirra serram extingitur, υμνa est. Patribus adhaescre veteres Theologi , qui duee D. Thoma L 1. qu. 78. ανι a. adeo districte omne luerum ex mutuo Iure naturali , Divino vetitum asseruere, ut ne munus quidem ab a
sequis, aut a lingua, in quod certe quid minimum est, nullisque onerotum, a mutuatario, solius m tui raussa , exigi posse docuerint. s. Neque vero Calvini, fic Molinaei Ashelis sunsraaantur aut loca sacrae Scripturae spretatim prohii bentia, ne pauperes usuris opprimantur, uti Ex
vers. x s. Levitici 26. vers. aut sententiae Patrum. usuras dumtaxat redarguentium imit aera aut
. Cacones Conciliorum, vula H. e κέ Apostoli is r . Nieaeni ,& 11. Cone illi A. elatensis uri ni, solos CIericos sceneratores severis poeitis subi dicator Etenim antiqui :Testamenti pagina, in ipsis et in contrarium adductis loeis, de adhuc et artus 'D. uterovomit r. vers. 29. Ezechielis 18. N Ptri l . omnem omnino usuram, absque ullo perso rarum , a quibus exigatur, diserimine prohibet, de . derelia rur. Pauperes autem alicubi ea presse nominat, via tantui exempli causia, quia plerumque continxit, ut illi magis .egeant opia alienae, at necessitate adacti mu uum accipiant , aliam sub obligatione immoderatum foenus sol, indi, rauem admodum ad praedictu in Exodi e put aduolavit e latra Hugo G totius p vei ς ita usuriae, uae a 'pauperabo
extorquentur, praeter Propriam Pra itatem, quamdam
redolent saevitiam, & immanitatem, speciali nota, ct reprehensione dignam, sicuti ratiocinatur Cibali.
6. Ii novo autem Test mento Luea 6. illis Chiisti Dominibvrabis, Mattium date, nihil inde sperantes ,
pta ceptum tradi, seu veriust naturalem legem iterum
inculcari, nihil pro lus tueri ex mutuo ab sillo ,sve p. upere, sive divite, exigendi, non solum docte
Conciliorum , Parrum , sumn orumque Pontificum sententia, iraecipue Urbani IlI. in eap. confulviis .
da a furis, qui praefati Textus auctoritate, omnem quantumvis minimam usurana, universim vetitam prois
nuntiavit; explicans enim praelata Christi Domini
verba, .iis prohiberi, ait, inmnem msuriam , .in .sve abundantiam. Diore autem summos Pontifices , A
sum non esse assequuta, quod aliquas mussitare non puduit, & temerarium , .desere haereticum est . qui
quid enim sit, an Beelesia aton solutis infallibili polisaeat auctoritate , in definiendis questionibus Fidem aut mores rela ieientibus, quod nullus Catholieorum negat, sed etiam in delectu rationum, quas ad suis
defi&itiones stabiliendas inteidum addueit , de qu non nulli Catholici dubitarunt, certum, & indubitatum est, eam errare non posse, in interpretanda Divina scriptura, ejusque genuino sensu Fidelibus apcriendo. 7. Haud ab milia reponimus ad testimon a Patrum rhi siquidem, licet vehementius invehantur in v ur immoderatas, atque a pauperibus extortas, reluti . culmen sceleris, ad quod homines pertrahit sordida , atque insitiabilia avaritia , non idcirco tamen appro-han. moderatatas, a divitibus exigendas ἔ quinimmo etiam istas aliis In locit expresse eondemnant 1 Εnim vero Ambrosius ae t. lib. de Tobia eap. 6. s stom. r. Oper. cia. F97.ὶ de .his agens, qui meuniam suam se nerantur non indigenti , seu diviti, sed negotiatori, cui uberes Provent ut pariat, eos in hunc modum inerepat : Vibu ne usur faenerator bur, qui aliena damna Da InerAE arbitrentur , O dispendis με deptasan ν, quidquid ab allii possidetur. Aueupantur haerede e no
vor , adoleseentulae divites exploran , per μοι a uu sunt
Milaus a Mngua retin' esse potest ac mutiva a man, quam utrum ne aestimari ree Ia possit
28쪽
ιονε υνιαι munus f pieta Dide illa fraudem faeie M se; quae'. 6ω o Ueq Pontas ta Gaiauari eas. eo tam meretum pretium', unde tibi fottiis resuram. Fraudis ' tiae tom: I. -νb Uura. Continuator praedis Th--ἐuius tu auctor, in particeps, tibν prasicit quicquid us. Honorati Tournely, praἱi.' de eontraci. pari. a. ille' fraudaυerst . Et esea issura est, ct uadeumque cap. 3.' aliique plurimi. μνι. Meedis υβωνα est. 2uod velit ei nomen νmp nat, Io. Ueruin, quoniam tot Doctorum auctoritate , νώμra s. Similiter Hieronymus in eir. cap. Egechi ic argumentis minime perterriti, praedictam exoticam sic ιοι. Bras. nuni. ς ver. y perinde ae ii cum il- opinionem nonnulli iterum refricare non dubitarunt, lis ipsis congrederetur, contra quos pugnamus, scire propterea Nos ad Petri Cathedram evecti, ne Canus reprobat ,: etiam ex re percipiensum, quae ia- tholicae doctrinae puritas , cuius depositum Nobis est gentem fructum m qiuatario attulit, inquiensi Solei a Christo concreditum, hac erroris labe foedaretur,aergum nigri , ae diseret Deda unum mσdium s qui δε- datis ad Italiae Episeopos eneyelieis' litthria sub dierm feeir doeem modios, nonne iustum est, ut med .m ' prima Novembris i 74s.' haec inter eaetera declaravi- modium de meo illi aeeipiam, eum ille mea liberali- uriis. Primo, omne lucrum ex mutuo ratione mu rata novem O sem;t de meo babeat Nolite errare , tu i , usurarium , Sc illicitum esse . secundo , ad usurae snquit Aps/iat, Deus non irridetur Respondeat enim labem purgandam, nullum accersiri posse subsidium, fiti ia broster foenerat ν m periora: utrum habenti de- vel ex eo quod id lucrum non excessi eum; & nimium , disse, aut non habenti Sa habenti, utique dare non sed moderarum, non magnum , sed exiguum sit: via
diauerat: Sed dedἰr quasi non habentit ergo Fare piar ex eo quod is, a quo id lucrum, solius caussa mu exigis quasi ab habente cte. tui, de postitur, non pauper, sed dives existat, nec τ. Ad Canonex quod attinet si argumentum datam tibi mutuo suminam relicturus otiosam , sed ad quod ex illis instaurant e quidquam habet roboris , i fortunas suas amplificandas, vel novis coeniendis prae-α efficaeitatiet probaret etiam fornieationesti adul- diis, vel quaestuosis agitandis nego:iis,' urit illime se
reria esse Laleis permissa, quia plerique Cariones in impensurux t tertio , quomquam una cum mutui consolos Clericos forniharios & adulteros, nulla facta tractu polline quangoque alii tituli , ut aiunt', sorte Laicorum mentione, animadvertunt, quae sane argu - concurrere; ipsi diutus extrinseci, e quibus iustamentatio inepta, de ridicula foret: novum quippe oriatur caulia aliquid, ultra sortem ex mutuo debi- non eli Beelesiam severius in Clericis punire de Ii- tam, exigendi, atque falso, & temere affirmari dixi eri , quae etiam in Lateis execrantur ἰ lie uti opportu mus, ejusmodi titulos' semper reperiri, ae ubique tui, & ad rem apposite)monuit Concilium Carthagi- praesto es , ita ut illoruire, fatione , quot sescumqtie pe nense FI. eo. II. stubd in Lattac reprebeisditur, id cunia ἰ frumentum ἰ aliudve id generis 'alteri cui cu se multo magis in cur ea ν sporret praedan. νε ari. Caeterum ' que ereditur, totics semper liceat aucti rium mod non desunt alii innumeri Cmones Clericos aeque ac ratum I ultra sortem integram salvamque recipere . Laicos ' usurarios redarguentis, atque ut alios prae- Alia praeterea edidimus', atque in conifactibus ser tereamus, antiquissima Synodus Eli litana eam lo. vanda comm rn lavimus quae in Episcopiles Synodostam. r. eaIlest. Harduin. Al. 2sishaec habet, Si quis utiliter inseri pes erunt ne ' usurae maeula 'li. seian clericorum detestas sitieris ιιθrar accipere , plaeuis tur licuti videre est in pe fatis nastris littνῶ eam detradaν. abstἰnera . Si quis etiam Litens ' pr. Isic rom. II nsrar. constit. IM.' quas nupem 'aeevasse probatur usuras promiseris eorrectus Jam rime Theologieo commentario illustram Daniel se eegaturum, nee mlterius exasturaem, placuit ei ve- Coiicina Ord. Praedie. Theologus: Ham' iri t. Si vero in ea inr Pitate duro'it, ab D. Q sam ob rem si iampridem aliquot Epit copi, Melisia esse pressistendum ri ae Leo Mignus v p. ad inter quos Cardinalis de Camus Episcopus Gratiano- EF capes' peν uni .ersam Ital/am , velara can. 7. g. x l v politanus . Cardinalis 'de Bilb tune Episco: us Tul-
condolemus . scripserant erroneam opinionem , utpote q: atra nove
P. Iure itaque ac merito Auctores permittentes rane jam a Conei lils lu.nmohumque Pontificum Con modera um luerum ex mutuo, a divite 8c negotiat sti titionibus prael innatam, a multo nianis in t rum e exigere, veluti adversantes commuai , R perpe- nune erit Episcopis illam , pos quam Iteraim no Dina tuae Cathobeae Eeelesar dom in ae& inclamarunt, tim , & expresse est ab Apostolica Sede reprobata , Ee vali isti nix argumentis consutarunt. Navarrus e sm- novis, si, opus fuerit, Constitutionibus e sua Dice inent. de Uuris num. 8. seq. Gibali aus, & I eo- eeli exturbare, eamque temere disseminantes , aut
Medua, tu suo Qailibet. d. Varia tractatu, Cardi- usu ipso apprinantes severis poenis coercere, 3 3 4. Iz. Post
29쪽
r . FoR-Haereti oriam errorem , qui inauretum isaudulentia, etiam ia Catholicam rempublieam irrepere c-perat, abs re nora erit obit r deintegere salsam Doctri u , qua suae imbuti Iudaei, inter Cliristianoa detegentes . Ex illia Deuter. νerbis eap. 23 rem furneriaeri fratri ιωθ ad Quram premis .i , , , noe frugem , nec 'Mameo με aliam rem , sed limo, inlarunt Hebraei sibi licere foenerari Chri ui nis , quos, Iieet in P eos veri tur, pro alienis ha-hent. 8c extraneis. Facile quidem ellat hane Iuda, tum sal laetam redundere, aut dicenio cum Ambr. lio ιι e. Lb. da Tobia cap. . I7. in allegato Lex , permitium dumtaxat suilla Iudaeis uturas exigcre ab Nnosei haeis, Amalecitis,ia aliisque vicinioribus populis, a quibus Deus dominium abstulerat xeram omnium, quas possidebaut, de Iudaeis contulerate aut dicendo
sui de permissum Hebraeis usuras exigere ab extraneis, sed. t Ierat um , tamquam in mus malum V eo p cto , quo, propter duritiam cordis eorum, fuit ia illis toleratum uxorum repudium ι quod etiam ante Divum Thomam lenserat Alexander deI Hales pari 3. U. 86. ara. Σ. ubi ait: NAmquam seis Iu ἰι ι ei.
εω- faenerari alieno, sed permissum fuit illi, i mut
re libellum repadii ,- propιεν curiι iam eorda a Di Peeeabant tamon marἰ aliter faenerando aliena , fed ρε miιι ebarur eis dapini de eam La, seruere ne faeere palus, iis ue faenerarentur frai sua fu/s: er qu/κ. r. erant , . O paullarim trahendi ad perfecisonem . At quoniam rex eis cum Hebraeis, qui Iseologor una,& Ss. Patrum auctoritatem irrident, nec ullus nobis suppetit modus evellendi pravam illam opinionem quae in eorum lem mcutibua altas egit radicest; unum faciendum. Aperest et nimirum, .ut salsae illius opinionis usum, qui in derrimentum cedit, & oppressi nem pauperum Christianorum, pro viribus impediamus et neque ali zr id prae laνi potali, qu m Ooportu ut, Conuitutionibus Episcopoeum , ct Christianorutam Principum edictis, quibus severe peohibeantur Iudaei Christianorum loca in lentes, ne ratione mutui quid- qua In a Christianis extorqaeane, ει certa sitnul pram stribatur quantitas lueri, ultra quam nihil impune ex gere pollia i ex aliis conreactibus cum Christianis initisis. Primum statutum sult in Concilio Nisiens a ui ras . - edito a Luca nacherio iom. z. oleilogis in cujus cap. I p. eap 6 3-ὶ habetur: statis intit, e mandamur, in Lit, quae deinctis murisaverint Iudae;
amen ιο , an quidquam uora. iam fit in eo, ct ta is Mad uis rarium esse dixerint, sir jurato absit: antur, quo demetum renovate in legimus in Concilio M., in Π&Iulant, anni la ss. eap. 6. eod. t . m. 2. oleiae aui. Alterum edixit innocentius II i. m. anellio G
ris, de UuriW, ubi disti te vetuit, ne Iutiei obtenta cujuslibet contractus, quem ceteroquin licite eum Christianis inire queunt. praves di immoderatas usa ras exiganI :.Dnodati se eis flat Mimus, aer si de ea stera , quam 2 e prini extu Iudaei a Christianis gra: e ,
compescendo sceneratores Iu deos i . tem rati dii io
suluit Mare. IIo Severolus, sacri Contrioissi Atio ἀtus, Nobis, duin viveret , singular: s amicitiae nexu eo utinus, in suo elaborato suffr.ixita ἐν edito apud. Passerinu.n'εn cap. si amquam ρε i. n. 8 . de usuri in s. & ne a Synodo recedamus, ita nuperrime si a. tauit Episcopus Pisaurensis in sua. Diates na Sanade habita anus I 6 4. lit. 4. n. ID cujus ea sua plum po terunt alii spiscopi imitati . .
us . Est fallat nain 'obligatio non re petendi sort aate certum tempus etsi longum D eii intrinseca mu- . tuo post υἱ .tio: est en in de ratione mutui in communi , tae .res mutuaca repeti nequeat, nui post teratum tempus, Uariu n pro varietate Sc ex gentia cadiata petenti mutui, cum hol sit necessarium ad finem mutui, . qui est gratis inpens ,re sublidiu is utile proximo: alloqui mane esset mutuum, nc bene si ium. Igitur obligatio non repetendi sortem ante hoe rem pus praefinitum est intrinsera huic mutuo in individuo , ea si terminus sit ad longum tempus , tunc trahitur ad longum teinpua obligatio intrinseca mutuo, & tune ei mutuum longuin, seu tu longui 1-teinpus k locut mutuatio summae magnae est mutuum magnum. Praeterea talia obligatio, secluso alio M.trinseco , suscienter, coulpensatur obligatione m ut a
tarii ad reddendam rem mutuatam poli tale tempus & subeunduin toto illo tempore illius periculum. Aiae nee licet aliquid exigere, eo quos mutuλn ter iniud n constitu um proroget, quia ei prorogatio mutui , quod ex natura sua ei gratuitum, & ria nihil poteti exigi ratione dilationis solutiqnis'. Resp. 1 Innocent. Xi damnavit has duas prcipo
sitiones ε I. cum numerata preunia proriosior sι nu meranda , e, nisi asti, qui non maiori, Deiar pes. niam praesentem quam futΜram , pates ereditor alaqu/ὐDρra serrem a misi uastario misere , O eo istula ab. ura excusari. Eil salsas nam eentum librae per se , . Ac seelusis omni extri ieco, nec pluris,. nee minoris valent hoste , qudui infra annum, . cmn.semper manea at eaedem, δέ earum valor praecise per rempuγ' non crescae . Nec necunia praesens est utilior passii
denti, si mansura suillae citi cita in arra. Et alio uiui ara non es re illicita, Sc cuilibet lineret exi acre, auctarium vi mutui, quod fidei repugnat: nam i otini imituo elsentialiter datur pecunia praesens , uoandis in suturum redde ad a. 42 ω Iura nan est, dam ultra δενι om altriad exigi- rar ramqωam ex senet uentia , O graiίιudine debitum ἔsed solum si ex/Iatur tamquam ex justitia debitura. Es . alia. Quidquid enim rependi debet ex benetv lentia & gratitudine , omnino spontanee& liberalitet rependendum eli, nec erasi potest .. lit grnitudo non
obligat ad aliquid eertum ae definitum , sed potest
impleri variis modis. Praetere a imponitur nova obligatio ex pacto pretio aut mabilis, qu D est contra. irataram remunerationis gratuitae ac librralis, cum i imonat necessitatem pamr Plem, emo iis ficerei': νιb M liberalis existi: . l. 18. g. de adsin. lega
30쪽
Resp. Neg. Ita expresse Cone. Mediol. I. sub S. Ca, toto, ει Clerus Gallieanus Meloduni congregatus, M. I 79. Quia usura in Scriptura generaliter ae sine distinctione pauperis εt diuitis prohibetur & quia est per se mala ae injusta. Quam vidi enim non tenearis diὐitibus mutuare, tamen posito quod mutues , nonnius potes cxigere quam dedisti; & pecunia mutuata jam non est tua, sed eius eui data est , ad quem proinde Perila. t totum lucrum ex ea perceptum. Quod autem tua pecunia sit i plis tam utilis futura, hoe provenit ex eo um conditione e cura & iudustria, norua te, nee ab ipsa primi se pecunia, quae do se sterilis est. Sie non licet carius merces veniere emptini, qui ex iis magnum sus industria luerum facturus est. O ,iieu Carolus M. linaeus: Creditoν mutuands da eausam propinq--, ct esteaeem , hoe est, ut vulgo disset , Fην quae non , bHμι ιiseri. Err taeeum dare videtur. Igitur pa-em liseri fari em in eventum Meristipuι r. potest, ea ditanis o naturalibus regulis. Rest.. Creditor dat id quod non eli ea ulti instruet
mentalis lucri, nisi mediante i adustria mutuatarii, Secum iam eius- dominium e ereditore in ipsuiu transutum est ae proinde tota cauila lueri , nempe pe- nia Et industria est mutua arii, non mutuantis; ε consequeuter torum lucrum est mutuatarii, utpote totum ortum ex re & md ultria ips,us . Quod autem ereditor dominium pecuniae suae in mutuatarium transtulerit, hoc ad aequilitatem compensatur per obligationem redde di mutuanti eamdem valor pecuniam νquae ipsi otiola erat, cuius peritulum interea subit mutuatarius. Nam mille nummi, per se & secluso Omni extrinseco, non pluris valent hodie quam inera duos vel plures annos , cum eorum valor per reinpus non crescat; nec P. eunia praesens est utilior mllidemi, si maasura tit otiola in arca. Quaest. X. - Γeos autoribuι -ctariam exigere pro
Rest. Neg. Quia eum usura sit intrinsece mala , de a Deo absiaute ac indistiniste prohibita, nullam ob caussam pote esse licit t. Ita Coneis. Mediol. I. Et
homine percista ex eonvent , πιι principaliter sperari post di, tamει si pecunia si ιν pupilcorum aut viduarnm. omnes enίm t entntur acidore illus christ; t M. tisum date, nihil inda sparantes. Constat et i m ex c. Φ. de νέων. ubi Alexander III. ait: cum usterarum erimen
Porro tutores nihi I per clitantur, si ex consilio eoasanguineorum papilli, dc iudicis auctoritate Naspecuatas livenda,l, aue in fundi frugiferi empticiane, aut in contracta censis, vel foetetatis. Quaesti Xέ. An est .sωνουν - imponere ratione mu
bet obligatio ultra ιbrtem reddenda n impolita ecpacto, est onus pretio aesti inabile, cum privet libet. tale quam, alier alias haberet, & alia uod in min
dum per se pariat, ideoque est iniustumi nam per
sortem reddendam compensatur ad aequalitatein i A t
tum , quod mutuans dedit i Ergo id quot ampliu
exigitur seu imponitur, iniuste exigitur Ac imnonitur ratione mutui, quod eli essentialiter gratuitum. Enimvero ut ait Lessus', ex vi mutui praeri se non licet obligare nisi ad aequale t seu redditio sortis est aequalis actui mutuationis Ac rei mutuatae. Ergo ex vi huius ecia traditus noω licet obligare ad aliud, quam ad redditionem sortim. Quare usura est,. si ea lege mutuum' des, ut alter etiam aliquid iusto pretio tibi vendat, vel a te emat: .ut- tibi in posterum rem uiuet, in tuo molei ἀ no molat, domum tuam conducae, vel suam loceζν ut partem mutui in mercibus, quibus non indiget, recipiat: ut reddat aliam rein diversae Oeelei, v. gr. frumentum pro Pecunia ι ut agrum tuum etiam justo pretio colat , ut tibi vel a I iis benefietum eccletiastiis eum, vel offieium conferri curet ἰ ut cotnmendet i alteri ἔν ut praeuet aliquod munus vel a lingua, vel a manu, vel 1 ab obsequio; ut non solvat ante certum. tempus, nisi alias damnum timeretur ex mutuo: nam onerosum est , non posse se debito liberare. pr libitor immo ut praestet id ad quod tenetur ex charita te, qua tunc ei imponitur nova obligatio, nempe. iustitim, ratione cujuς tenetur de dam io seeuto. De n ut plus recipias ex benevolentia vel gratitudine: nam ob igatio ex pacto repugnat gratuitae rcin
nerationi, cum ratione pacti quis compelli posse,i&-hare obligatio est quid pretio aestimabile . Licet tamen mutuum dare ea lege, ut alter tibi solvat fu ninim aliuale tibi ex iustitia eerto debidiun, vel ua delist. t a vexatione injusta, , quia hoc non est Iuerum, sed debitum iam ex justitia, nec
imponitur ei obligario nova, ad quam antea non te neretur: Iucrum erit. 1 dicit ut , cum quis aequirit id
quod alias ad se ex iustitia non pertinebat, Item li- eet exigere pigriur, vel hypotllegam pro securitatemueui οῦ naui haee asseeuratio debita est . .
RUp. r. Duo cint tituli extrinsecrmutuo , ob quotlieet aliquid ultra iserem exigere, qui comprehenduntur nomiae interesse I l. A. cod. de sem. primus est damnuat emergens, eum quis in bonis utri aequilitis iacturam patitue, quia mutuat; ut si pecuniam' resectioni ae/ium, vel solutioni debitoru ridestinatam mistucs alteri han petenti; unde fiι ueaecis tuae deteriores fiant, aue corruane, Vel li ipse sub usura cogaris pecuniam accipere ad debita sol venda. Ita pinues Lia quilibet habet ius vitandi damnvm I et nemo tenetur eum da9 no proprio beneficium alteri praestare, nisi is sit in necessitate,
cui . teneamur cum tali damno subvenire. Seeundus est lucrum cessima, cum nempe mu ua ob mutui di privit ar luero iusto, quoi eeito vel saltem probabiliter tacturus suillit ex peeunia mutuo data ν . gr. mercedem , fundum, censu n , aut quid simile emendo, vel aliter nrnotlanio. Est communit senten-νia. scob. inia r. iune nihil exisitur supra sortem ratione