장음표시 사용
141쪽
De navibua in robo ammadverten in quod Idam L. e. imaginem matris Idaeae cui X, 253. brevi ε ad frana leones superimminentem Arnotauppia tenet, ubi Aeneas una cum Pallante navis, ut videtur,ectore Sedot Abantia quoquo , 171: Asrat μωμa Amuin pu pis. e. tutela navis, Apollinis imago deaurata , in puppi orat posita. eque ab hac loci sanetitato absonum videtur, quod Anchisen Ili,
Cum Patribus PomDque Penatibus et masma nisSIana celsa in v c. insignibus oro, quae in prora erant, Verisimile fit naves nometrabuisse. ia nomen Priatim fiervius V, 116. explicat: vel a tu-ela depicta, Vel πο ου πρίζειν τὰ κυριατα. ubi prius ligens otius: ,ab insigni depicto dixeris. Quodsi igitur cetera con-ideraverimus naves, in altera triremi V, 118. Chimaeram depictam uisso utatuemus, in tertiae Sergestoae prora Contaurum V, 22:
Ingentem remis Centaurrem Promovet.
uibus compares roperi. IV, 6, 9: Quodque vehunt prorae Centauros saxa minantes. yuarta in ludis Sicilianis navis memorata, 122 Scyllam insigne essit. In classi Tuscorum porro , 66:
Massicus aeram prinem secat aequora tyri. ervius: ,Aeram Gyri, cuius rostrum erat in similitudinem tigridis; iamque solent naves Vocabula accipere a pictura tutelarum. ubilerum tutelarum nomen insignium loco minus recte posuit. Se-:undam navem Centaurum X, 195. iam memoravimus. In tertia, tua laudatur, Ocni navi quingenti sunt armati X, 205: Ouos patre Benaco elatus haramdine Mura Mincius infesta due bat in aequora inu.
1que in ea imago Mincii fluvii, qui e lacu Benaco profluit, specie iri harundine volat depicta erat. In quarta X, 20s:
Inmania Triton et eaerula concha Exserrena freta otii laterum tenus hispida nanti Frons Aominem praefert, in pristim desinit alvos. sed ab his prorarum monstria redeundum est ad cetera navium
142쪽
am. recis V, 16 . nominatur, in puppi semper ad clavum sede nocteque uidera observat. Appulsus ita perficitur, ut puppes litto ubducantur, non prorae, ut nostratium mos est. Cf. III, ira: Iamqtie fere aisso sub otae Isre ρυμ ea.
Obverrunt pelvo roras, et litora insae Praetexunt v es. X, 288. M., ubi Tarchonti vitium animadvertas Portum relliquentes unes, quibus navis alligata erat, incidebant III, 667:neuique recidere fum m.
arenare fuam ortosque incidere fumaaeo uerum stimulat.
Misisti ex o - '--. naua denique si memoraverimus, nitul aliud supererit, misi pietura quaedam in externa navi vulgo et apud alios populos et apinomanos adhibiιa VII, 43i:
Duces ietasque aerare carinas.
Miratur nemus insuetum fulgentia love 'Scuta virum fluvio, pieta avus innare carina CL Seneca epist. 76 Νavis bona dicitur, non qua pretionis oloribus picta est, ne cui argenteum aut aureum rostrum St, nouius tutela ebore caelata ent. ε
143쪽
Lame . antiquitaton Vergi latino.
145쪽
εPax Iarai ueta ἀε ἀεω, visa. eritis maere aeris. Poetam non illi nuperstitioni adhaesisse, qua plebs innum ros os per omnem naturam diffusos innumerasque de diis deabusque bulas amplectebatur, vix est quod demonstremus, rivum Augustilis fuerit aetas, qua philosophia Graeca, Epicurea praesertim duceucretis , Stoicaque pluribus auctoribus liberius de omnibus Olympiaminibus cogitare eruditiores docuisset, quam de medii aevi miculis sacrisque narratiunculi politiores, proterviore de religione hristiana hodie iudicare solent. Sed alia enata erat hominum con- letudo seque gerendi ratio, ut Sacra quidem publica non negligent, quippe quibus omne mollemne imperium AESAet ornatum, inationibu publice, in sermonibus cum uxoribus liberisque ha-ti deorum nomina et auctoritatem prae o ferrent, inter philoso-iandum verum Vel cum amicis ultioribus contabulandum veram
limi sententiam de uno deo mundano vel de sat omnia regento oderent. Quanta in his fuerit libertas ac paene licentia, Cicerο- scripta, Lucretii Horatii, Manili etiam Ovidiique carmina perieue declarant. Sed talia ex illis poetis eruere satis arduum erit,
non recta via libere quae nentiunt profiteantur Huc accedit verentia et pietan quaedam erga religionem omnem antiquam, limo humano insita Uerum, quod interdum quid di fallax, unum adivinentum, si propositum tetigerimus, firmiSSimum, ut, quae cita et quasi volo tecta versibu condita subsunt e singulis Vers sententituque liciamus, in quo illud tamen cavendum erit, ne aepostera quadam opinione occupati do poetae mente iam Statu nus, Priusquam omnia eius dicta personasque, quarum ori tribuitur, perpenderimus, vitaeque eius doctrinaeque Studia perspeXenus Quo enim in philosophia tabuerit scriptor unusquisque ictores, quo libros legerit, magni an est momenti.
146쪽
lar Vorgilius quid de deo, mundo, fato nen fierit.
grammaticis autem compertum habemus Vergilium Epicure quodam magistro unum esse. Audiatur Servius ad VI, 254:nΕx maiore autem parte Sironem . . magiStrum suum Epicureum nequitur. ad elog. VI, 13 -Νam vult exsequi Rectam Epicuream, quam didicerat tam Vergilius quam Varus docente Sirone. Quae grammatio nostri opinio utrum e meri argutiis ait profecta, an vero fundamento tintur, iuculidum est inquirere. Sed iusto ordine pernequamur singulos, qui ad Epicuri placita referuntur, poetae versus, qui ad duo potissimum spectare dicuntur, quorum primum notissimum illud, deos non curare humana. Servius ad Eclog.
Ne curare deum credis mortalia Nemquam.
,,Superbia tua damnata est turpi marito, dum credi nullum deorum curare mortalia. Quam rem secundum Stoicos dixit. rectius Servius Danielis ad Aen. I, 227. ad picureos, sed verus ibidem interpres, quum poeta ΙοVem appellet laetantem pectore curas, argute poeticum sermonem, qui deos semper hominum more tractans rerum eontextu de doloribus curisque loquitur, ad Stoicorum foetam rettulit. At ex illo Eclogarum loco potius ducenda erat poetae sententia, deos revera humanis occupari vituperium enim inest. In eadem cloga VIII, 1s Damon ait: Disos, quamquam ni testibus tuis Profeci, extrema moriens tamen adloquor hora. Sorvio a v. 17. observant secundum Epicureos. Fieri saltem hiepotuit, ut poeta talia, qua saepenumer iactabantur dicta, in animo haberet Denique id non sine acerbitate exclamat ab Aenea
Milicet is Superis Labor est, ea cura quietos Muieuat. Sed hoc a femina dictum ira exagitata. eque vero consentiendum erit eidem interpreti ad II 68s: Iuppiter Omnipotens, precibus a Moseria uia. -Aut secundum Stoicos locutus est, qui sati adserunt necessitatem, aut secundum Epicureos, qui dicunt deos non eurare mortalia. D, 405. Cassandra trahebatur Ad ea Ium tendens ardentia Iumina ' Da. ,ouaD secundum Epicureos. II, 515. incumbunt arae me Hecuba e naMe nequiquam auaria circum. ,,aut nequiquam secundum Epicureos, aut propter vim bellicam.
147쪽
Vergilius quid de deo, mulido fato non nori ira, amni generalia noni nita est, Mimdum pleureo oontra regionem est, si autem tantum ad .vem resertur, hoc dicit. Quid prodeat, labore suo aluisno moriales M Talia homo aut iudieii spematur. equo alterum Epicuri placitum, omnem poni mo em uenaum interire, revera poetae menti ita tribuendum enso idetur, ut tanquam propriam eius sententiam eonaideremus. Quid huum Anehises nummo luctu obrutus in Verba erumpat II, 646: acam laetura amuis L priorene Servii explicatione utamur: Aut ecundum Epicureos, qui dieunt nihil superesse post mortem a Quid Ium Anchisae appellantur, , i nes*α mmquam ciuere ,,Se-uudum Epicureos, qui dicunt omnia perire cum eorpore utuo poeta sungitur elogio inani munere VI, 886 sinooundum Epi- irrctos non prolaturo' ' ut VII, 4: si via est loria Caietae, uum eius nomen loco impoliatur: Hecundum Heureos ' Taliaeibellae sunt nugantium Potius Annam Didonis sororem, impii therioris credam esse animi interrogantem IV, 34:υ cinerem aut Manis credi curare multo ν Dicit autem secundum Epicureos, qui animam cum corpore leunt 'erire. moque qua alibi a Servi de fato VI, 376. de anima , s. do voluptate Eclog. II, 58. natura Georg. ΙΙ, R, inani clog. I, 31. solo IV, 584, Georg. I, 247. Atellis Georg. , M. M., opto VI, 272. pluribus Oelis I, 330 ad Epicuri doctrinam refe-untur dicta, maiore auctoritate fulciri possunt Poeta Vix uno Harove loco e longiliquo picureorum vera decreta tetigit. deorum nim contemptus, qui egentii est vita potius ommuni inoiibula, quam e philosophia est delineatus. Huo etiam aliquis possit duo rei uor et ii tudium hic illic perspicuum sed verba magis
uam sententias e Lucretio Naronem hausisse nemo ignorat. Verum Mim vero si haec omnia iusta lanco perpenderimus, fatendum tamen
irit, poetam ex picuri doctrina hic illic aliqua libasso, temporis-luo illinc levia quasdam monimenta restare quibus in Epicuri tortia demorabatur. Poeta ipso fatetur Cir init.:
ulto maioriim tamen quam Lucreti in Vergilium Ennii lectio vim ridetur exercuisse, atque qui argutior erit, philosophemata quae-lam Pythagorica ex hoc in ipsum redundasso coniiciat Modollud magia oonataret, Ennium Pythagorae dogmata amplexum esSe.
sed hoc illiu erit vel demonstrare vel negare, qui de doctrina
148쪽
134 orgilius quid do deo mundo, fato aena rit.
Pythagorio apud Romanos late propagata locum nondum satis tractatum elarior ciue augeat Varris quoque, quem Vergilio lectum ess ac ieetitatum quis negabit, multa de hoc fonto hausit Ennius animarum altem migrationem in Carmen suum Beepit Tertulliano enim de anim. c. 33 est ,,Pavum e meminit Homerus, Ennio somniante Ride, quam Veigilius VI, 4s. laa-ho purgationem et in vitam reductione d Pythagoram aliquis voluerit referre. Verum hic non μετηιφυχωσιν, sod πωλιγγενεσέαν eredidit, o in illo loe VI, ex rat tot illius sectae, cui pictrique Romanorum addicti orant, vestigia repperimus, ut huius praesertim placita a Marone fuisse adoptata aliquis non iniuria emeiat Etenim Anchison ait:
Principio afrum a terras eamposque liquenna Meensemque sebum sine uaniaque astra S isima intus aut ιοιamqtie infusa per armamna vita molem si muyn se eo ore miscet. quibus comparandi sunt versus Georg. V eis: His quidam stynis adque u e exe in secutimas apibus partem divinae mentis et fiatiatus Aetherios dixeras eum namque ire re omnis Terrasque traetusque muris suetumque rofundum. Quas do mente et materia ocreta, deinde de deo mundano omnia pernieant opiniones fuisse Stoicorum , novisti et ex aliis et Diogono Laert. VII, 134 Λοκεῖ δ α nola αρχας Λαι coν ολμὸν δυο, το ποιουν καὶ το πασχον TD 3ιἐν οὐν πασχον bαι 'ην ,ποιον
de hominum eoudramque genus vitaeque volantum Et quae marmore fert monstra ab aequore Pontus,oneus est ovis visor et caelestis orios Seminibias, usurum non noxia cor ora ardant Terrenique hebetant arma moribundaque memors.
mus pecuasa armenta, viros, fures mus ferarum, Ouemque sibi antiis noeenLem arcessere vitas.
Hac quoque de aethere vitali singula animalia penotrante, ignique constante, de igne visore , ad Stoicae foeta deoret iamdudum ab omnibus adnumerata sunt. Cf. Plutarch. lati HL I, 7:
149쪽
Vergilius quid de deo, mundo, lato enserit ara Οἱ Στωικοὶ νοερον θεὰν ἀπο άνονται, στυ τεχνικὰν ὀδεν βαδιζον
ἐπὶ γενέσει κόσ/ιουε ἐιιπεριειληφὸς παντας τους σπερματικοος ώγους, καθ' os εκαστα καθ εἱμαρμενην γένεται, καὶ πιευμα μεν διῆκον δε ολου του κοσμοq. E Cicerone multa possunt adferri de iisdem rebus testimouia M. g. Acad. II, 41: Zenoni et reliquis sero Stoicis Aether vidε lar summus deus mente praeditus. Ν. D. I, 14:ηAtque hic domuZo ν, alio loco aethera doum dicit, si intelligi
possit nihil sentiens delua, aliis autem libris rationem quandam per omnem naturam rerum pertinentem V divina osse adsectam putat.uIII, 4: Omnia Stoici solent ad igneam im referre, Heraclitum, ut opinor, sequentes si Haec igitur ignea via, igneun illo vigor seminibus illis rerum, quae Plutarchus pl. h. I, 2. τους σπερματι- κους λογον nominare Videtur, communia est tantum VI, 31 Otia rum non noxia cor ora Terreniqua hebetant arma moribundaque membra. Νescio an poeta hi quodammodo a regula Stolea, ad quam et ipsa anima orporea erat, deflectat, et Platoni eam rationem quatur, quum corpora tantopere, ut deteriorOm rostri partem, Se-
cornat. Sod Stoici quoquo distinguebaiit inter illud, quod διαμενει καὶ αυξάνεται καὶ μειουται et inter illud, quod ἀεὶ ἐλεῖ καὶ φέρεταιμν ' αυώμενον μητε μειουμενον μηρτε ovo οἷον ἐστι διαμενον, di-atinguebant inter corpus et animam. Sed gravius est, quod ex sen- tuum eorporumque mortalitate oriri diei poeta VI, 33:ariri metu ian cupiuntque ἀοιon stare donις- neque
nis eirent Musae eneoria et carsere caeco. Quattuor πάθη motum, cupidi ιatem, dolor om gaudium hoo loco memorata vides, quibus aecitas et hebetudo omnia humana oriatur. Undo hano doctrina fluxerit, Servius narrat: Varro et omnes philosophi dicunt, quattuor esse amionen, duas a bonis opinati et duas a malia opinatis rebus. am dolere et timere duae opinione malae sunt, una praesentis, alia suturi, item gaudere et cupere opiniones bonae sunt, una praesentis, alia fuluri.αVorumisme quum Stoicorum fuerit virtutis quadripartiti φρονησις, σεὐφροσυνη, ἀνδρεια, δι-ιοσυνη hanc quoque adfectuum ex ipsis haustam esse, quum omnia cum eorum secta tam mire eopulata sint, suspicandum erit. Atque revera eandem invenio apud Diogenem
Laertium VII. g. 110 Tun δε παθῶν τὰ ἀν-άτω, καθά φησιν Εκατων ἐν τε δευτερε περ παθων, καὶ Ζήνων ἐν β περὶ παθῶν, εἶναι γενη τετταρα λυπην, φόβον, ἐπιθυμίαν, ηδονήν. 0uorum λυπρ dosent, φοβος, estiunι, ἐπιθυμι ---- , οδονο
150쪽
etra vergilius quid do deo, mundo, fato Enserit.
ν- ae Solus dolor et uetra non omnino quadrant. Suspicor Θrgilium suavitati eausa dolent, non lugent dixisse. Quodsi versum ita conatituit: mne me sunt, cumrant, ventisaudens animi tantor litterae mugitu aurem laesam foro senties. -- statue-hant vero iidem Stoici I logon Laert. VII. s. 117. ,πα L εἶναιτο σοφον Quapropter hostri sententia illum, qui vitam agrestem quietam et sapientem degit, Goorg. II, M.
Aut domi miserans in-em, tit insidit habenti. Unde ipsam misericordiam erga inopes ad animi perturbationes aeque ut invidiam in dirites vides esse numeratam, Stoicorum more, qui ἐχεο et φθόνον alibieeerunt τὴ λυπη et definierunt ἐχεον 3 ιεν υνῶναι λυπηpν ως ἐπὶ ἀναξικος κακοπαθουντι, φανον δε λυπην εα
ἀλλοερέοις παθῶς Diogen Laert. VII. g. iii. qui s. 23. tradit,
τους σοφους λεημονας μῆ ειναι Sapientiam igitur animique quis-tem inooneussam Maro quoqrie nummum bonum praedicat vernibus
Minae syrei potuit rarum eos acere causa ab
'Adque Mus omnia et inexorahae fatum subieris ρσdibus remitumque edivrentis avari. verumtamen ii ea quam de statu bat mortem opinionem tradit VI, 35 -- . aliquantum a Stoicorum soliola deflectit atque latonicam 'tius sive Pythagoricam, ut illo ab hoc hauserit, Sectatus 2st, statuens, corporiim contactu et labe animum humanum Semper binoi, purgationo iguur animarum opus eane, quae triplici lustratioue ere, aqua, igni persolvatur, milleque linia praeterlapsis animas ita terrenae peractae immemorea in uorpora reverti. Nu
ad Platonem iam alii rettulerunt. Verum him vero Stolo Vergilii indoles potissimum in eo est, quod itini moria locis do fato monet. Duo enim ill contei domiti Blogon Laert. VII. 3. 34s.), καθ εἱειαρμέντ τα παντα μνεσγαι,
idem ipsi quoque placuisse manifestum est. Neque poetiea solum loquendi formula usus os Naro inexorabile fistina appellans sed hi- timo animi sensu vim necessitatis cuiusdat iraturalis quum noni hibu irebun humanis, tum iu morio regnantia non sine horrore videtur' percepisse. Inde VIII 334, Rortuna omnipotens et ineluctabile furum.