장음표시 사용
151쪽
Vergilius quid do deo, mundo, fato sonueriti m
ta viam insanienLVerum talos loquelae leviores erunt, si non e certa quadam do trina, sed e poetica tantum saeuitate oriantur, gravius illud, quod, quum omne carmen Homericum deorum Voluntate, summi praesertim numinis iussu monitisque nitatur, ita et actio omnis a Iove Semper Vigente proficiscatur, Romanus poeta per integram Aenoidem Potestatem quandam caecam omnia agentem, movelitem diffuserit. Dua factum est, ut qui summuni virtutis exemplar prodere debebat Aeneas, quum non sui ipsius animi vigore impellatur, deorum Semper numina, sata appellet, iusto debilior et infirmior factus sit, quem vero poeta ipse ut deum contemptorem quasi nota quadam inuri passus est, Turnus Vir ΘVΘra fortis, animosus, qui adversis rebus humanis mentem iiifractam Opponat, evaserit. In universum Vero omnia, quae per hoc carmen felici cum successu geruntur, nequaquam hominum arbitrio et nisu fiunt, sed o deorum nutu pendent; quae infelicia, ex humanarum virium contentione oriuntur et conduntur. Quodsi singulorum librorum seriem evolusemus, nonaginta fere loci fatum vel memoratum Vel advoeatum
vidomus. f. I, 18 32 39. 205. 239. 257 262. . m. II, 13. 34. 4. 121 1s4. 246. M. M. 433. 38. III, 7. s. 17. 37. 375. 395. IV, 225 5is. 614 651. V res. m. VI, 376 409. o. Mi. 456. m. m. M. VII, 50 234. 239. 72 2s4. 314. 584 5s4. VIII, 12. 133 292 334. 381. m. m. 12. IX, 4. 107. 135. 137. 543. X, M. M. ios. 11 154. 438 467 si. 501. 623 sqq. 40. 743. 814. XI, M. 112. 130. 232. 587. 701. XII, HL 147 150.395. g o. n. 726. M. 81 87 sis. Fato enim Troia evertitur,
Aoneas Italiam Meersitur, Carthagine pellitur, Lavinia coniux idestinatur, Menentius, Turnus alii mortem inveniunt, ita ut, quidquid dii hominesque agant, non possint non adimplere fortunam. Quodsi vero quaerimun, unde haec vis emanet, non dubitandum, quin ex ipso deo vel ordiu mundano in semetipso concluso omnia eorta et fixa via rathoneque prodire oporteat, poeta Vero vatum more ad ipso illos deos, quos populus colobat, homilium Vicissitudines traiistulerit, ad Iovem praesertim, ut III, 375: Sio fata deum rem Sortitur , -- - τω- is enim ordo.
152쪽
aliis locis ad areas e plebis superstitione, ut V, 7m: S concessu eis, si an ea moenia Parcae. Sed haec trita et solita. 0uae singula late prolata quum in unam quasi imaginem coia ligere malueris, neque Platonicum, neque Pythagoreum Epicureumve neque ut Horatium Ecleoticum poetam nostrum invenies, o quoad poetae licitum est Stoicae doctrinae sectatorem. In ipso cultu describendo metus ille deorum, qui quum antiquae, tum Romanae religionis proprius est, ab ipso tantopere receptus est ut metus et religio inter Se commutentur. Ita vocatur laurus VII, 60:
Sacra comam, multosque metu ervata Per anusa.
et antiqua cupressus II, 15. Religione patrum multo aereat Per an a. Horror tribuitur religioni VII, 172:Ηorrendum auris et religione parentum.
Iam tum resisto pari a terrebat ureatia Dira Dei. Superstitionis voce modo de re vana VIII. 187., modo de gravi XII, 817. utitur.
Quum maximam sere Aeneae Italiam navigantis munus a poeta significetur, ut condere ur3em inferretque deos Latio, non abs num erit a proposito, priusquam res divinae exponantur, numina illa divina, quae per carmen praecipue picum diffusa sunt, Pausis enumerari. 'Ε Λιος αρχω/ιεσθα. IVPPITER ANXvR. Is Secornendi sunt talea loci, quibus hoc nomine caelum ,sublime candens insignitur, ut Georg. I, 18: Iumuer uvidus austrianensat, erant quae rara modo, et quae densa, reta u. Aen. IX, 66s: Ovirm uua yrandine nimii In vada raeci ilarat, eum si puer horridias austria Torquet aquosam hiemem et caelo cava nu- rum M.
153쪽
ab iis, quibus summiis ille deum hominumque sator, sati onditor
et FerVator, qualem modo vidimus, adumbratur. Altamon omnia illa lineamenta, quae eius naturam officiunt, vix disserunt a vulgaribus illis solitisque. Fixa nim ent in poetarum descriptionibus, quae in tabulis statuisque gravitas exprossa, et Vultus mai Stas. Epithetis ab illis ornatu masni, summi, Omniνοι-res maymznimi, aequi feri, resis, ut capillis in fronte horridis, culi neveria, membris fortioribus. Otatu dignius quod triplici praesertim nomine et numino exstat. Primus est XII, 4 l. rex aetheris X, 18 hominum rerumque aeterna steatas X, 10 l: M ieente eum domus Ita suescit, muremefacta solo euua sua ar ua asthar,rim Zephyri posuere, remi piaria aequora murus.
Ille ost, qui oneri querenti libro Primo ODens aforum arcana movet, orcurium Carthaginem mittit, ut Poenorum serocia corda mitio et, qui ferres Omnia Amos transtulit L 326. eui centum templa ab Hammone sunt condita IV, 19st, qui Mercurium denuo Carthaginem mittit IV, 222. naves a mulieribus Troiani incens Aeneae precanti imbri misso servat, Anchisemquo consilia docentem legat, naves, quibus Turnus deinde ignem iniecerat, in Νympharum corpora mutat IX, 14. deorum concilium convocat X, 1., fatoriimque universum ordinem regit Secundus est IUPPITER AΝxvnvs VII, ns: Circaeumque ivum, quis Iu piter Anxurus arsis Praesidet et siridi yaudens Feronia luco. Servius 11 Circa hunc tractum Campaniae colobatur puer Iuppiter, qui Anxiirus dicebatur, quasi ἄνευ ξυρυς 6 i. e. Sine novacula, quia barbam nunquam rasisset et Iuno Virgo, quae Feronia dico-batur. In num gentia Vibiae Μοrelli sanati Tab. II caput est inscriptum ΡΑΝSA, altera pars deum iuvenilem sedentem emin dum ostendit, dextra ateram, Sinistra Sceptrum tenente, capite
radiato inscripta: IOVIS AXVR C. VIBIUS C. F. . utarunt quidam, trunc eundem osse, quem Ovidius ast III, 37 describit
Iuppiter est iuvenis, iuveniles aspice vultus, Aspice deinde manum, fulmina nulla tenent. Attamen quamvis alterum unum adsit ignum, quo ad ano sententuim adduci ousis, differentia tamen memorabilis exstat Teste
enim Gellio V, 12: Simulacrum, Dei Veiovis, quod est in aedo inter arcem et CapitoliumJ, de qua supra dixi, sagittas tenet, quae sunt videlicet paratae ad nocendum. Quapropter enim deum
154쪽
pleir uo Apollitiem esse dixerunt. Quod Apollinem rediderunt, his referro possis radios quoque caput circuitidante' verum non propter radios, sed sagittarum ausa, quae manu Veiovi tenuit. Aprello habitu est, in numis vero Iovis Anxuris sagittae desunt. est etiam altorum. Etenim Gellius pergit ηImmolaturque illisVolovi ritu humano Romano Leapra, elusquo animalis figmentum ivxta simulacrum Stat.u Tortius sit vPPITER STYGivs Dido magicas artes adhibitura
Mora ori Styyis, quae rue ine M aravi, Per eres animuδ. Tabella aenea Firmi in agro Picin reperta priore parte inscripta
70 ,,Νam si verum est ex Saturno atque eius uxore Iovem uis eum fratribus procreatum, ante nuptias et partus Opis nusquam
fuerat Iuppiter, tam supremus, quam Stygius.' III, si , , t tollita et removetur o medio Stygii frater Iovis Olympiique germanus. Augustin. C. D. IV, ii ,,Ipse in aether sit Iuppiter in terra Pluto. Hic igitur addere poteris XII, ita: Vimque eum infernam et duri saeraria Ditis.
His pecus horre/MItam et aeri spiraetita Ditis. in vallibus Ampsancti' Goorg. IV, 468: Taenarias etiam fauces, aua ostia Bitia, Et eausantem nigra formidine usum.
Noctes adque dies a et aeri ianua Ditis. Aeneas nais domos vacuas VI, 269. aeeedit. 2. IvΝo. FERONIA PROSERPINA usi es ora et comunx I, 46. variis epithetis ornatur, resinae, quod in inscriptionibus usitatissimum, viae, Saturniae, maynae, omniροtentia. Abiis partibus, quas adversus Aeneam agit, Vocatur avera, atrox, in quo, saeva, saerissima, omniumque fore malorum ipsa causa est et auctor,
quum satis semper obstet, ne a Catthagine Italiam Romamque yrbis imperium deseratur. Etenim Aeolum movet, ut tempestatem Sicilianam emittat , 64. ferro accineta Soaeas portas tenet II, 12, Vonorem foedores inter Aeneam in aemque eonstetendo Iallere
155쪽
Dediis. 141 conatur IV, 109. Didon moriturae Irim mittit IV, es . eando
ad Iliacas naves ominas seducturam V, m. bellum irata excitat VII, 19. ipsa gemina Belli portas recludit VlI, 621. volnus a Pandaro Turno infligendum avertit IX, M., tu deorum eoncilio Vonctri adversatur X, M., luturnam denique ad laedus coufindendum excita X I, 134. Promittit vero Iuppiter Vonori I, 279. foro ut Iuno Romano aliquando foveat, atque huc spectat Heleni quoque Praesepium III, 4M: non maynae primum rece numen adora; non eane vota libena dominamque potentem muciaua vera donia. Graviores ii sunt loci, quibus ἱερατικά inveniuntur vel gignificantur huius numinis nomina. Ieste Minucio Felice Octav. 5D , uno nunc Argiva, mune Samia, mune oena. Primo advocanda est Arsis III, 547:Ιω noni Argivas iussos adolemus honorea.
Me autem nachiis eae referebat ab Arsis Saena Iovis coniunx.
Ouam uno fertur erris musis omnibus unam Posmabita coluisse Samo. ΗΡ CAIIlΩΝ notissima. Vide ulter et Oestertei artis antiquas monum L ab. II, 8. Quarta Gabina VII, 682: Ouique ultum Praeneste viri, qui e arpa Gabinae sinonis elidumque Anienen et roscida rivis
Servius ηSano illic Iuno religiosissimo olitur. Est autem locus Lipa lucus haud longo ab urbe. Tomplum Iunonis Gabinae vide in Viseonti monumenti Gabini olla villa inciana Roma 1- Sculturo dolia villa orgheso Vol. III. Tab. . uo vero non pertinet rut XXIV, 13: VΝONI GAVIAE ALBANAE. SACRUM. Gudius contieeit GAVUNIA ut MLX X, 1 VENERLGAI ΝlAE. T. ALBAXAE. i. e o lapide Albano et, Gabino. Νequo lapides IUNONIBUS GABIABVS sacrati, de quibus disputavi in Annal. antiquitatis amicorum II p. 127. Quinta pronuba
156쪽
Servius: ,quae nubentibus praeest Ovid. Mot. VI, 28:Νο pronuba Iuno Non Hymenaeus adeat, non illi Gratia lecto.
Νon ego sum furtim tibi cognita pronuba Iuno Adfuit et ortis tempora vinctus Hymen.
IVG. SEX CALPURNII S. et Iuno enim iugalis adom, cui vincla ivalis curae Aon. IV, M. Iuno Lucina cl. IV, 10: Casta fare Lucina, uua iam resna ,οuo. Georg. IV, 340. Commemoranda etiam FERONIA. VII, 800: Viridi ystidens Feronia luco. Cf. Horat Sat. I, 5, 24: Ora manusque tua lavimus, Feronia, lympha. I ilia tum pransi tria repimus atque Subimus Inpositum saxis late candentibus Anxur. Feronia, quam Dionyali IL, 49. tempore Goci νέαν nominarunt,
Servio, ut vidimus, teste Iuno Virgo, neque est, quod gramma tisum erra'Ac conteiidamiis. Habemus enim inscriptioneiu Fa
ET FEROΝΙ. E. In hac enim duo epitheta numini particulaeopulativa adduntur, quod, quamvis rarius Sit, hi tamen ex
Memoratu dignum etiam hoc Feroniae monumentum Fabrett.
ΟΜΝAS EX LAI'lDE. inventum rellio testo in templo Froiliae apud Trebulam Mutuoscam in Sabinis Div. I, 30: Tullus ad Feroniae fanum mercatu requenti negotiatores Romano oomprehensos querebatur Sabini suos prius in lucum emifugisse ae Romae retentos. Dionys Halic III, 32 'Iερον ἐστι κοινῆ τιμώ- ιιενο υπο Σαβένων τε καὶ Αατένων, αγιον ἐν ola πανυ, Θεας 9ερωνεέας ὀνομα ri ιενης, - οἱ μεταφρωζοντες εἰς τὴν ' Ελλάδα γλῶσσανοὶ ιεν Ἀνθ x φορον, o δε Φιλοστεφανον, o δε Φερσεφόνr καλουσιν.
157쪽
κ τ λ. Luma Femnia memoratur etiam in agro Capenate Liv. XXVI, t. XXVII, 4. Denique iuxta Praeneste acrarium eiusdem dea sulsae videtur Evandrus enim VIII, Mi ait:
Ouasis eram, cum primam aciem Praeneste sa rasi acinorumque iurena visis acervo' at restem hae mmm dextra sub Mariam misi, Naseenti eae tria animas Feronia mater, Horrendum ictu, da rat uerna arma movenda.
Iovi Stygio Omparanda est Iuno inferna, id est. Proserpina.
Suspicionem movit viri. doetis inseriptio Spon. luiae p. LXXX.
CUM FIL. V. V. S. L. N. 3. APOLLO, cuius partes quamvis in Aeneido fero sint nullae, nisi quod III, 4. oraeulum edit, Ix, 638 Iulum adlatur atque 646.
in Buten mutatur, propterea tamen memorabilis, quia subtili quadam erga Augustum adulation non raro carmini intexitur. Tenendum enim illud, quod Sueton Octav. o narrat: Coena quoque ius secretior in fabulis fuit, quae vulgo δωδεκαθ εος voeabatur, in qua deorum dearumque habitu incubuina convivas, et ipsum pro Apolline ornatum non Antonii modo epistolae, ningulorum nomina amarissime enumerantis, exprobrant, ae et sine auctore notissimi versus Acclamatumque est postridio Caeaarem eas plane Apollinem, sed Tortorem.ὐ Serv. cI. IV, 10: n ous et tangit Augustum, hi simulacrum factum est cum Apollinis uitetis insignibus. Aeneas vero, quum in omnibus robus Augunti sit exemplar et quasi speculum, non sine certa ration IV, 43. Apollini comparari videtur: Oualia tibi hibernam Lyciam sumique fluemta Deserit ac Berum maternum ino sit Apous Instauratque choras, mixtique auaria circum Cretes γονeaqua fremunt pictique yathyrsi, Ipse i is Cynthi yraditur mouique fluentem Fronde remit erinem vena aque inplicat auro, Tela sonant umeris, Mucius amnis ibat. Didonem alias Dianae comparatam statim videbimus. In illa Vero Apollinis choros instaurantis descriptione insunt cognomina quaedam significata, non illa muni, aut formosi pulchri, sed Cynthia,
158쪽
ut appellatii Ee VI, 2, orinui, ut Aen. IX, em, et inaeriptione in Talmonais templi atrio reli. 855:
deindo naui ut III, 162 innumorisque aliorum acriptorum logia, Tismiraeus nominatur III. M. et Georg. IV, 323. Omnaeres Aon. I, 345. a nemore Gryneo et VI, 2. ausuroen. IV, 376., PM- 251., quod cognomen in inscriptionibus genuinis non egi
perhibetur Romanam spirant mentem originemque Oeentiorem duo alia cognomina, prius xl, reor Summe -- sancti euato Soraecia pose, quod Plinius . . VII, 2 expli ι ηHaud proeul urbo Roma in Faliscorum agro familiae sunt paucae, quae ovantur Hirpi haeaaerinoi annuo, quod ni ad montem Soraetem Apollini, super ambustam ligni struem ambulantea non aduruntur. Posteriua est
Aetivi Meo cernens arerem insendisa A suo. Servius sequem postea Aetium nominavit Augustus. In nomis
Augusti argenteis Moroll. Tab. XV. m. Apollinem vides eum lyra et plectro, atque inscriptione IMP. X. Vel 1., et XII et ACT. unum eum templo dei et effigie o. insoriptum APOLLI CL ab XI 29 2. Suetonii Octav. R scinius, Augustum,
quo celebratior Actiacae victoriae memoria in posterum RSet, ludos illi quinquennales instituisse et vetus Apollinis templum ampliasse, ex eodem s. templum Apollinis in ea parte Palatina domu excitasse, quam fulmine ictam deuiderari a deo haruspices pronuntiarant. Quo spectant illa Aeneae vota VI, 6s: num Phoebo et Triniae solido de marmore e lum Instituam, festasqucinea de nomine Phoebi. Servius nUt solet, miscet historiam: nam hoc templum in Palatio ab Augusto factum eat, sed quia Auguatus cohaeret Iulio, qui ab Aenea Originem ducit, vult Augustum parentum Vota uoluisse. η sis dies ludos Apollinares, qui secundum quosdam bello unio secundo instituti sunt, secundum alios tempore Sullano ex responso Martiorum Datrum, quorum exstabas Sibyllina
4. DIANA nullam plane ipsarum rerum gerensarum partem habet, in descriptionibus vero extra causam positis comparationibu
que apparet Poeta nobis virginem I, 315 20. pingit, qualis in
159쪽
statui dea videtur, quamvis ipse comparet venatrie Spartanas vel Threissa Harpalyeae:
Postea est Aeneas quoque interrom, an moebi soror ait. Dido eomparatur Dianae, ut Aeneas Apollini I, int asia in Eurota is retit per i commiseerea Diana horas, Nam mille Meutaenino adque Ain yωmeraentur oreades tua pharetram Fer umero, radiensque eas vermine omnis.
Vocata nemorum Muriae, Monia vim in dulcissima illa Camillas devotione XI, M. Ex inaeriptionibu hue portinent abrotti
Tememinamque meaten, tria viminis ora Dianae.
qtia VI, 13. 35. , 537. I, 566. et Trinia voeatur Dianaolucua II 68i memoratur et ad uompitum Anagninum a Lirio XXVII, 4. Templum Triviae etiam VII, 78. 5. Ann, uiua Da et dulcia furta poeta Georg. IV 346., eum Ilia ongressum Aen. I, 274. memorat, dubius Baepenumeroeat, utrum deus sit ipse, an bellum Vel pugna per deum a vi eata Talin Georg. II, 283:
Deus ipso deaeribitur XII, 33i non sine magnisse apparatu: alia apud oesidi iam timina onereti Hebri Sanminere Mavors clipeo iner at adque furentis Beua momens inmittit eqωοs usi aequore verio Ante No os murumquae essent, emi Nuima uisu Thraca με - circumque atrue Formidinis ora, Iraeqtie Insidiaeque dei comisatus, astuinur. Martis omitatum alium habes VIII, 700: Sami medio in sertamine Μώvora Mama ferro, trist-que ex aethere Dirae, Et scissa audens vadit Discordia aure, Ouam eum savuine aequirur Beuo seus.
160쪽
Cf. Arnob. III, 26 3νΝοri commemorabimus hoc loco doanimav r- nam furum, Bellonas, Discordias I 'urian. Suspieor varium illum do comitatum hic illi artis operibus olim fictum fuisse Furorismus Bessum vinctum iam supra commemoravi. Vix eo tal, an deus IX, 717: me Mars armisοιens animum riam Latinis, Addidi et Misaevio acria ara νεα- νεται, Immisi tia Fusam diueris istimque Timorem. Magis tamen Romanum illum in numis obvium Millin. mythol. Gallar Tab. XXXIX. r. 155. habeto II, 35. Gradivom e utrem Geucia in praesidet arvis. euimum im duodecim alios logisse, is Livio I, 2 notissimum.
Arma Seres,sLecta refert umeris, iba, rex Gradive, ro aerem.
ε. V Vs, Aeneadum, ut ueretius ait, genitrix, quemadmodum Iuno semper in via, ita Aeneae propitia est in conservatrix Troianorum. Quum vero gens Iulia per Aeneam eiusque filium ivlum a Venere Originem duceret, omnia Veneris laum quasi in Oetaviam gentem redundavit, quiquo mod Romanorem Augustus factus erat, Romanorum sere auctor exhibitus est Venus Aenea in ipsa Troyae eversione IL, M. consilia dat Carthagine obviam sertur I, 314. oneri Iuppiser futuram Romanorum progeniem gloriamque Vaticinatur Venus Cupidinem pro Ascanio Didoni , M substituit, permittit, ut Dido Aelieae iungat IV, 107. Νeptunum V, 79. Iloquitur, ut filio navigatur Secundum se exhibeat, Vuleanum VI ἔ, 372. petit, ut arma Aenone Paret, 608. nato apportat, de pnius alamitatibus X, 18 apud Iovem eonqueritur. Dictamno XII, 11. Vultius sanat minora momenti sunt huius numinis nomina, a ma, aurea, canaida formosa, νι rea, Idalia; at nescio an illud senelaicis , quod frequentius legitur, quamVis proprie per Aeneidem ad filium reseratur, Romanam illam Venerem genetrieom , in inscriptionibus numisque ob-Viam, Spectet. Denique ne oblivisearis templum Veneris Idaliae