장음표시 사용
11쪽
A Ergo quis iudex erit: 'num Plato quando huic festem 1niurius esse minime es ausus . Ego vero ne discipulos quidem eius refugiam,non Speusippum,no Xenocratem. Aristotelis Uero,vel rogem, iudicium subeas,ec cum eo Theophrasti.Optem utique & Zenonem, Chrysippum,ec eorum, qui hos sectantur,quemlibet iudicem elligas.Horum nemo,vir audacissime,Hippocratis de natu ra hominis scita damnauinquae tu mihi nec legisse unquam videris: nec,si legisti, intellexisse: ct ,si intellexisti,iudicare certe de Ais minime gentium potuisti, ut qui sub patre male lanas carpente,in
gynaecio sis altus.Nec enim putes nos, vel egregium genus tuum,vel claram doeirinam,latere:nec te Hippocrati oc reliquis veteribus in surdo theatro maledicere:sed,qui sis,Zc unde venias,quo genere ortus,qua educatione usus,qua disciplina imbutus,prius ostende,atque ita demum dicito, Illud ipsum prius vir audacissime monitus,non es e cuiuis in ulla bene instituta ciuitate concessum, publice dicere: sed,si quis vir clarus est,qui genus possit, & educationem, tum vero eruditionem concionaiore dignam ostendere,huic dicere permittunt leges.Tu,cum nihil horum ostendere haheas,audeas tamen, homogenerotissime,Hippocratem accusare : facisq; in nugacibus libellis tuis Graecos sedere iudices fers autem ipse sentetiam,nec illorum expedias: Λ palmam tibi ipsi das modo de omnibus medicis,modo de omnibus in uniuersum Graecis. Haec enim insignis audacia se
B pientissimi scilicet Thessali est, omnes se medicos vicisse,sed se ipse litigatore, se ipse agonotheta,
se ipso iudice: poli: hos etiam reliquos Graecos in certamen prouocasse, hetoras, eometraS,Gramaticos, As ronomos,Philosophos: inter quos conflitutum,ac lanificis elocutione usum,censere se omnium primum esse: quippe medicinam reliquas omnes artes praecellere, se vero medicos omnes superaise: quod unum forte fortuna recte collegit. Si enim medicina est omnium artium praestantisissima,in ea vero Thessalus primas partes obtinet,utique omnium hominum ita sit primus, ac Socratem oc Lycurgum praecellat,caeterosq3 omnes, quos Pythius vel ut viros bonos, uel ut sapientes,Vel ut m tisarum ministros,vel ut Iovis famulos, vel denique ut alio quolibet munere diis gratos laudauit. Agedum igitur Thessalo hymnos de caetero omnes cantent,scribantq3Uictoriae carmina: dc publicum orbis theatrum constituatur acceditoq; aliquis,qui canat eum, qui in textri
na sit altus,vicisse Demosthenem,Lysiam, dc reliquos Rhetoras: superasse Platonem,Socratem, 8c caeteros Philosophos:palmam eripuisse Lycurgo,Soloni,& aliis legislatoribus: vi florem deni
que totiuS hominum generis coronatum esse,Rhetorum,Philosophorum,Legislatorum.Nam,si Geometras,etiam Grammaticos ac Musicos nominatim post tantos titulos comemorem, contumeliosus in hominem videar: ubi enim Lycurgus, Solon,Plato,Socrates, Zc Pythagoras dat ma-Cnus,num pulchrum etiam sit Hipparchi, Archimedis, Arili Oxeni, Arisi archi, & aliorum quorundam id genus meminisse, hominum ut Thessalus dicat nullius precη S ed quis iam magniloquus poeta nobis existet,qui haec canat Quis nunc dabitur Homerus,qui hexametro toto hanc Thessali victoriam celebret. 'aut quis Lyricus,qui ueluti Pindarus alte in dithyrambis canat, quiq3, sicut olim Bacchi,ita nunc Thel ali praeconium efferat ' An horum potius nullum requirimus, sed e rum,qui iambos scribunt, Archilocum aliquem,aut Hipponactem, aut ex Tragica scena quem piam,qui sic hominem compellet' is Quiesce dum miser inae instratis tuis, ,, Nanque haud vides, quae te putas nosse probe. Orestis mihi somnium narras Thessale. Quale nam id theatru est,in quo tu vinces Hippocratem: ,, Qui iudices erunt Latii nam praemia proponent: Vis ne, primum Platonis suffragium legamus ,, fortasse enim hunc iudicem non reiicies. Atqui ille haec ad verbum ait: Animae igitur natura apte ,, putas intelligi posse,non cognita totius natura: Immo,siquidem Hippocrati uni ex Asclepiadaru,, genere fides est habenda, ne corporis quidem naturam absq; hac methodo. Redie ais amice opor
,, tet tamen cum Hippocrate sermonem conferentes,num cum eo concordet,aestimem US. Sane qui-
,, D dem.Ιgitur de natura consis derare, quid est ,quod Hippocrates rectaq; ratio dicit N um ad huc moi, dum de cuiusq3 rei natura primum illud perpendi oportet,sic ne,de quo volumus vel ipsi scientes esse,vel alios facere scietes posse,simplex, an varias species habeat: Mox,si simplex sit,facultas eiusia tota aestimanda est,quam videlicet ad quid agendum obtineat, aut quam ad patiendis ab alio sit so ii titum.S in plures habeat species, his enumeratis, quod in una feceris, id in unaquaq3 eXigere Opor tebit nempe quid illa facere per suam naturam sit apta,vel quid ab alio pati. Auditiin vir bone Platonem simili methodo animae naturam inueniendam esse censere, qua corporiS naturam Hippo
crates c An adhuc vis,multas hominis dictiones ex multis librorum eius locis deligam, in quibus ille Hippocratem omnium, qui ante se fuerunt, maxime admiras An potius,cum id alibi fecerim nempe in eo opere,in quo de Hippocratis & Platonis placitis disserui) illuc, qui id scire uolet,re-
inittam,Vbi,ut arbitror,clarissime ostendimus,in plurimis maximisq3 rebus horum hominu inter se consensum atq; alio me conferens,alium tibi iam aduocem in testem,cortum nempe Peripateti
cum,qui oc ipse Hippocratis physiologiae principia confirmat: Quin de hoc quoque proditum a
me in aliis commentariis est quorum unus de elementis secundum Hippocratem inscribitur: post hunc alii tres de teperamentis: mox alii duo,alter de inaequali intemperie, qui etiam ad tractatione de teperamentis pertinet alter de optima corporis constitutione: deinde et tres de naturalibus ita Septima Classis. aaaaaaa iij cultatibus.
12쪽
cultatibus hos igitur si quisleget,clare perspiciet rationum Hippocratis de natura Aristotelem in Eterpretem csse. Iin etiam de morboru discrimine,quot hi, quiq3 sint, ac de symptomatis pari modo, praeterea de horum virorUqῖ causis S, prim USOmnium, UOS nouimUS,Hippocrates redie princi pia dedisse videtur. post eum vero Ariistoteles fusismi me ea estinterpretatus. Haec ita cisse intelli get,qui conamcntarios nostros, qUOS de singulis horum scripsimuS,legere non grauabitur. Quare, si Peripatetici iudicium exercebunt, Hippocrates arbitror Vincet:Thcilatus, ut impudes di neu, eiicietur. Sin S toicis philosophis in consessum admissis iudicium permittetur, ex ijs placitis, quaripsimct ita tu unx Hippocrati palmam dabunt: quippe calidum,frigidum, siccum, di humidum primus Hippocrates inuexit. post eum Artitoteles demonstrationeas eruit. Eadem Chrysippi se ictatores parata cum accepistcnt,minime sunt obludiati,scd Omnia ex horum mistiira conliare con firmant, atq; haec inter se mutuo agere ac pati,artilicemqῖ naturam esse.Omnia deniq; alia lippocratis dogmata de natura recipiunt,nisit Q in re tenui cit illis cum Aristotele dissentio: quippe cum redie Hippocrates assirmet totum si corpus esse Vi graece dicitur σωπ νουν συρρουν, quali co spira- ,, bile N confluxibile dicas,omnesq3 aialis particulaS multi O a se anici, recipiunt quidem hoc Vtriq3, is diuident tamen in eo, , Artitoteles qualitates iansum in se mutuo transire,omninoq3 misceri S toici non has modo,sed etiam substantias ipsas exitii ment. idd aulcm hoc definire medico superua Fcuum lit quodq; ad medicinae Opus abunde is si tantum concedantur ea,quae ab utrisque sunt de monstrata,ilcm Q qualitates Virxutesq3 in misitS totae sint totis permistae: haec ecante a me sunt de- monitrata,&,si res poscet,nunc demonstrabuntur. Quare Platonis, Peripateticorum, Zc Stoicorum iudicio,Hippocratis physiologiae Victoria dabitur. Immo vero ex physiologia omnes ante dicti sapientiae professores oliendunt neminem posse morbos commode curare, qui corporis uni Uerli naturam non perspexerit. Nunquid igitur,si de palma sub horum sapientiae professorum iudicio cortas et Thessalus,vicii Iet,qui omnis suae physiologiae Hippocratem auctore habent Quid autem,si Geometris, Asironomis,Mulicis, aut Rhetoribus iUdicium concedet, putemushae hos Hippocrate praeuermisso ath ulli palmam daturos Ego sane nec alium quem uis primas esse laturuarbitror,omnium 43 minime impudentissiimum Thcisalum,ut quo nemo eometriam, Aistrono in iam,Musicen,ac R hetoricen magis dehonesiarit . Itaque hac saltem ratione apud hos in parum amico theatro certauerit. Verum hos fortassiis in theatrii minime inducet,utpote quos ipse prior inimicos reddiderit, sed ias sapientiae profestaribu S duntaxat, qui in Dialectice sunt periti, ut qui verae falsatq; orationis iudicandae facultatem exercuerint,iudicum partes concedet. Atqui,si Plato nem, Artitotelem,& Chrysippum, ceu parum in hac facultate exercitatos transibimus, quos nam, Gquaeso,alios inuenimus. Quare si nec aliarum artium proscisores iudices admittet nec, qui in Dia lectice caeteris omnibus sapientiae professoribus praelii serunt, illi suffragabuntur: qui tandem erui, qui eum vicisse iudicabunt Qui illi frequens theatrum constituent Qui victorem renunciabunt:
ini deniq; coronabunt Ipse videlicet seipsum: id quod in illis egregiis libris suis secit, in quibus
se ipsum iudicauit,coronauit,victoremq3 declarauit. Euersis Thessalum, qui milia methodo duos in totum morbos, Fluxumscilicet se Ciansum asseuerauit. CAP. R. AT soriasos illud sibi gloriae memoriaeq; inter homines occalionem fore est arbitratus, si optimis viris lacestitis,nos sibi res pondere cogeret. crum ita di Zoilus celcber clarusq; sit, qui Homeri statuam flagellauit: ec Salmoneus, qui Iouem est imitatus: reliquaq; flagitiosbrum homi
num non exigua turba, qui Uel melioreS non sunt reueriti, 'el in deos i plos fuerunt contumeliosi. V erum hi non bonam de se opinionern reliquerunt: nec aemulatur quisqua, qui compossit meris, ncc Homeromastiga Zoilum nec dementem Salmon cum, quavis maledicis Zoilus in admiratione iit,& Salmoneus sacrilegis. Sed quid hos memoror cum qui loculos praecidunt, similia per ditorum istudia di proditores proditorum suspiciant nec cit prorsus quispiam, qui proprium coe- Htum in quo palmam mereatur,non desideret. Adeo si TheilaitIs inter coquos,tinctores,lanificos, sutores,textores,ac fulloneS,de Uictoria certans scrspiisset utique θά retulisset de Hippocrate victoriam,& nemo nostrum ci repugnasset. Nunc,cum omnes homines iudices facit ex horum autem numero sunt Plato,dc Arii toteles, di Theophraittis, Sc Chrysippus: nequacii Omne punctum solus ferct, sed alicui fortassiis prouocare ad alium iudice licebit. Quanu enim hHippocrates certare cum Thettalo,utpote indigno se, noles,at forte Erat iii ratus non negliger,multo que minus Hero philus,atque his etiam minUS Asclepiades,alii 43 multi iuniorum meaicorum, quibus est ad con tentionem natura propensior, minime impune abire consumeliam tinent, qua pariter omnes Graecos Thessalus aspergit: sed producto in medium homine omnes eius libros crassissima ignorantia refertos Graecis ottendens: Qui tot ac tantis libris scriptis,& tot nugacissimorum versuum millibus effusis, nusquam in ullo Operum suorum demonstrationem ullam assterre tentauit, sed tyranni ritu duos tantum esse in omni Victu S ratione morbos iubet, nempe fluxum, θά clausum, non intelligens se disterentiam quandam morborum dixitie, quam utique prisci Vt ostendemus probe norunt. Caeterum nemo tam rudiS fuit, Vt differentias morborum ipsos esse morbos puta
ret:ac remediorum indicationem ab ijs sumeret substantia ipsa praetermisia . Atqui hic Theli ali
13쪽
A partius scilicet error, quem vel puer in liberalibus disciplinis altus statim aduertisset: hie, inquam,
paruus error eo inselentiae hominem evexit, ut magnum Sc praeclarum aliquid inuenisse se putaret,perinde ac siquis, cum omne animal rationale esse,aut irrationale dixerit,non animalium disteretias,sed aliud quippiam dixisse se putet,cum. Chuic illud quoque similiter iit dictum, Omne animal mortale est,uel immortale. Quippe oppositio,quae in singulis disterentiis notatur, coniuncta
de omnibus speciebus dicitur. Omne enim animat,aut masuetum est,aut ferum. Omne animal, aut pedatum est,aut apes. Omne animat,aut cornutum esst,aut cornuum expers. N ec est inter differentias inuenire oppositionem vitam,quae sit altera praestatior,aut potior,nec quae magis Oibus in sit particularibus. Verum non conuenit, cum de animalium numero qusrit,unam differentiarum oppositionem respondere. Hoc enim pacto duo erunt animalia uniuersa,nec ullum magis ratio nate vel irrationale,* mortale Uel immortale,aut ferum vel mansuetum,aut reliquarum oppositionum quaelibet. Quod sit quis differentiis omissis sicut plane ratio exigit)equum,houem,canem,hominem,aquilam,apim,formicam,leonem, Sc ouem.respondeat,reliquaq; omnia per species animalia connumeret,constat hunc quaerenti,quot sint in totum animalia,recte respondisse. iii,si multa quidem sermone animalia memoret,testetur autem enumerare se omhia non posset, sic quoque B commodissime responderit. Similis agitata quaestio de morborum numero,dc omnibus antiquiS medicis est alias septem eos in totum esse assirmantibus :alys plures his pauciores ue dicentibus: omnibus tamen ad species, quae in substantia,non qus in differentia essent,respectum habentibus. Nemo enim ita erat indoeius,aut Logicae speculationis ' rudis,ut differentias specierum pro sub stantia loquendo usurparet:quemadmodum Thessalus iste,qui e gynaecio exiliens, tantis uiriS ma ledicit, ipse nec genus habens,quod reserat,nec educationem, nec eruditionem, qualem illorum quisque quorum alius Aristotclis, alius Platonis, alius Theophrasti,aut denique alterius cuiusquaeorum,qui in Logica coteplatione fuere exercitati, familiaris fuit. Veluti igitur rogatus quispia,
quot sint in uniuersum vocis elementa,si duo ea esse responderit,quippe aut vocalem omnino, aut consonantem esse,quicquid vocis sit elementum,is verum quidem dixerit , caeterum ad quaestione non responderit: Ad eundem modum,arbitror, siquis olum morborum numerum comprehende Te studens,speciem quidem ullam morborum,uelu ti phlegmonen, scirrhum, vel Cedema, referre non curet,solas autem disserentias memoret, siue clausum θί fluidum, siue rarum4 densum, siue durum &molle,siue tensum ec laxum,verum hic quoq; dixerit, minime in ad quaestionem respoderit. Primum nanq3 in eo error est,q, no omnis differentia generi addita, ad speciei constitutione. C aliquid conducit,sed q ex generis propria diuisione nascitur: quippe hae demum differentiae sunt, quae species constituant: reliquae oes,alienae. Etenim animalis propriae disterentiae sunt, mortale Scimmortale,rationale & irrationale,masuetum Sc ferum,aliaq; id genus. Molle vero ac durum, graue & leue,rarum oc densum,magnum Sc paruum, atalis disterentiae non sunt, sed substantiae. Itaq3, etiam si cum animali,vel molle uel d urum,vel desum uel rarcim,vel magnum uel paruu coponaS,ad speciem coniti tucndam nihil san plus contulerint sin vel rationale θc immortale, vel rationale Sc mortale animali adieceris, emcitur iam illic Deus, hic homo. Ita vero, Sc si ronali animali duas illas disterentias peculiares addideris, quae sunt gressile dc bipes , sic quoq3 speciem quampiam esse ceris,nempe hominem . Vnde fieri non potest ut illius rei specificas differentias iniicniat, qui cam' desnitione, siue substantiae ipsius oratione,ad unguem non circunscripserit. Alius deinde error incidere soletus, quibus parum exercitata ratio est,q, cum unam aliquam disteretiara oppositione inuenerint, speciem aliquam propositi gnis se putent inuenisse: ceu paulo ante de vocis elementis est dieium. Siquidem, qui vocalem Sc consonantem dixit,non dum omnia humanae vocis elemeta dixit,sed duas tantum primas oc generales differentias. Quod si vocales rursus in longas,breues, ancipitesq3 diducat tum consonantes in semivocales, mutas item 43 tum longaS, tum breues UO D cales bifariam, ancipites vero trifariam sed & mutas primum in aspiratas, tenues, ac medias: dein rursus tripartito harum singulas mox semivocales propria ne frustra multis morer sectione secet, ita quatuor ec viginti elementa vocis, qua Graeci utuntur,inueniat quippe id tantum dixisse,* clementorum vociS quaedam Vocales sint, quaedam consonantes, non dum omnium clementorum artificem aut plane scientem auditorem reddidit: sed, siquis,ubi in longas,breues, ancipites diduxerit,adiiciat duas esse breues,nempe ε θύ ο,duas praeterea longas ω, tres UerdancipiteSαι υ, sic sane artificem auditorem de omnibus vocalibus estecerit: itemq; de consonis ad eundem modum. Itidem,siquis tradere de morborum numero instituat,quot hi in uniuersum sint, non debet, arbitror, is in prima statim differetia subsistere,sed diuisa ea procedere, donec ad aliquam infimarum specierum,& quae amplius in aliam distrahi no possit, perueniat.Ιd verὀ,Φ haud cuique sit promptum,sed ei duntaxat, qui in diuidendi methodo magnopere sit exercitatus,intelligere quisque poterit, primum si omnia legerit,quae de eo genere methodi in principio Philebi a Platone sunt pro dita,dein si Sophistam etiam Sc Politicum legerit. Iam vero difficilior adhuc res videbitur, si quis
primum Aristotelis librum de partibus animalium legerit. Conatur enim in eo libro Omnes ani malium differentias enumerare: at,ubi multas dubitationes mouit, vix tandem suspecte ac timide Pronunciare quippiam audet.Et,cum Aristoteles& Plato tamam tamq; dissicilem rem esse cen-
no habetur, et oino didetur abutare,cιι ro
14쪽
sberint genera in proprias disterentias exacte diuidere, ac post hos Theophrastus,& alij philoso, Ephi rationem absoluere lentauerint,Vtpote ne apud illOS quidem satis adhuc constantem, homo audacissimus Thessalus absolute, citraq3 Vllam rationem adhibitam pronuncians, crededum sibi censet duos in totum et se in victus ratione morbos,& eos quidem simpliccs,ac primos, veluti elemetares: nam tertium ab his ratione gignit, eXambobUS compotitum. At si ulla methodo haec,sicut iaetas,inuestigasii, cur hanc nobis non dixi iti Sed contra plane, Φ pro grauitate nominis,quod tibi arrogas homo temerarie, atque a methodo alienissime,rem pronunciasti: qui ne principium qui dem ipsum unquam attigeris, a quo coepisse necesse sit eum,Qui recte cuiuslibet rei species, dc dis, ferentias peculiares sit inuenturus.De re enim qualibet, ue puer,Vnum principium optimum,nosse
id oportet,de quo proposita quaestio est, aut prorsus eii aberrandum.Plato quodam loco ait,non ad diuidendum modo quiduis,ab ipsa quaesitae rei essentiatiobis esse inchoandum censens, sed etiam in omni disquirenda re eiusmodi semper principio utedum. Ergo hic quoque arbitror par erat, ubi quid morbus sit, quid symptoma, di quid passio, diligenter prius dixisses: ac dein qua conue niant differantq3 ipsorum singula,definiuisses: sic demum tentare in proprias ea disserentias diducere, secundum eam, quam sapientiae professores tradiderut,methodum ἰ aur,si1 quam potiorem ea, quae ab iis prodita est,explorallias, hanc ipsam prius astruere: tum illud ostendere, ac Graecos doce, Fre, hunc,qui in textrina sit altus,superasse Artitotelem Platonem in methodis logicis,humo afflixisse Theophrastum Z Stoicos in Dialectice,clarissime ostendisse omnes eorum sectatores,ne primos quidem morbos,qui essent,Vnquam nouisse:dico Sc Herophilum illum Dialecticum, Zc coia disci oulum eius Philotimum, Sc praeceptorem eiuSPraXagoram,qui abresculapio originem tra xit,& qui cum his Θc ante hos fuerunt,Erasistratum,Dioclena,Mnesitheum, Dieuchen,Philistionem, Plistonicum,ipsum denique Hippocratem. Porro simplici uerbo dicere omnes in victu morhos esse duos,non methodo, non demonstratione,non ratione ulla probabili, non lenimeto aliquo, non alia re proi sus orationibadhibita,praeterquam eiusmodi in Veteres blasphemia, id facere, im perantis hominis eit, non docentis. Esto uerd taceas,qua logica methodo insistens, haec inueneris: at certe,unde saltem de veritate sermonis iudicasti,adhibitum aliquid oportuit. Nam inueniendi eius, quod quaeritur,logicae methodi facultatem praestant: At, quae fidem iis faciant, quae recte sunt inuenta,duo sunt apud omnes homines instrumenta, nempe ratio,& experientia. Quippe ad eis, qui interrogauerit,Cur huic febricitanti frigidae bibendae potestatem feceris,duplex responsio est: Hltera,quae ortum naturam l3 febriS docet,ac de morborum temporibus disierit, tum ad eundem modum aquae frigidae naturam explanat Vbi haec proposuit,conatur docere in hoc morbo, atque Ghoc tempore aquam frigidam congruum remedium esse: Altera de nullius horum natura sollicita, ad experientiam confugit,nempe in tali morbo atque tempore saepe frigidam profecisse vidit. Debebat igitur opinor)Jc Thcssalus Vel experimentum, Vel rationem assertioni suae probatione adhibuisse,noi sicuti tyrannus,irnperare,ac sibi citra demonstrationem credendum exigere . At quam inquiunt audire demonstrationem postulas ita enim contra nos interrogant eius sectato res neq; id iniuria,ut qui nec eo unquam peruenerint,Ut notionem demonstrationis tenerent, cum nec Geometriam,nec Arithmeticen,nec Dialecticen,nec Resolutoriam, nec denique logicam vi Iam speculationem attigerint. Quocirca respondendum his sta est: Nimis serὀ,quid demonstratio sit discere politi latis nec heri potest ,Ut breui tempore speculationem, quae subtilitatem mcntis desiderat,assequamini, praesertim qui nec subtiles rationes audire sitis allucti, peruersi in diuturno errore uersati. Sed illos mittamus, Ut qui ne intelligere quidem, quae verae disciplinae sint,valcant: nedum i pias discere,aut recte iudicare. sit vera Methodus inueniendae in unaquaque facultate veritatis: se quam ab ea Thesely, ct plerique veterum medicorum aberrarint. P. Nos uero Una cum ris, qui exercitati sunt,ec demonstrationem intelligunt,&natura sunt saga Hces, neque enim ThessaliOS aimos docere profitemur ad id, quod propoli tum nobis ab ini tio eit,accingamur ac itatim Una cum ipsa medendi methodo tradenda,etiam causas ipsas,unde er rarint medicorum plurimi qui tradere eam sunt conati, ponamus: quippe ad firmiore veritatis fidem id quoq; non parum conducere Videt. Ac primum quidem illud cauebimus,ne simul de ambobus tum methodo, quae rone nititur, tum eXperientia, quaerone non utitur,agamus. Non enim de omni remediorum inuentione nunc loqui statuimus, sed tantum de ea,quae haec methodo explorat, ita utiq;, ut de Empirice ipsa di a nobis in alio opere est proditum, ab ipsis Empiricis mcdicis, quos vocant, plurimum elaboratum. Atqὶ Utinam Rationales oes medici propositu ita premerent,nec experientiam δέ rationem miscerens,atqῖ in Unum confunderent, sed quam utraque vim habeat,quantumq3 ad propoli tum aritS finem conducat, seorsum tractarent, atque perpenderent. Eroo methodo quippiam inquirere, inuenireq3,eX aduerso opponitur ei, quod est fortuito, temere quere perire. Est autem id cum uia quadam di ordine ita,ut in disquisitione aliquid primum sit,aliquid secundum, tertium, Sc quartum,atque ita de reliquis omnibus deinceps, quoad de mum ad ipsum,quod ab initio est pro potitum sit peruentum. Ac Empirici quidem rationabiliter fatentur nec inueniendi,nec docendi,apud ipsos esse necessarium ordinem mam nec arte ullatione ie
15쪽
Atione ue experientiam niti: immo unius fortunae fauorem ad ea, quae quaerit, inuenienda require
re. Qui vero rationem inuentionis suae auctorem statuerunt, ac ordinem unam que Uiam, quae ad
finem ducat, proposuerunt: ηs fuerat quidem necessarium a primo aliquo auspicatis, de quo inter omnes homines conueniret,sic transire ad reliqua . Caeterum hanc rationem non sequitur pleraq3 medicorum pars, immo principia quoque ipsa controuersa sumit, nec illa demonstratione confirmat:tum ad reliqua simili modo transit,legislatorum ritu sanciens verius,quam demostrans. Quae omnia inde adeo his accidunt,qudd nihil prius de demonstratione sunt meditati:sed simul inquisitis insistunt,ct ad eorum fidem demonstratione uti audent, simile profecto quiddam ηs molientes, qui sphaeram, aut cubum,aut conum,aut cylindrum, aliud ue id genus metiri aggrediuntur, cum in omnis Geometricς ac Logisticae rationis sint ignari,immo vero nec cubiti palmi,e,aut pedis mensuram praeparatam habeant:ac deinde iis,qui vel demonstrationcm ab ipsis exigunt,vel tacere censent,irascuntur. Veluti enim in illo ridiculus erit is, qui rectanguli trigoni, cuius alterum exempli causa) latus circa rectum angulum quinque iit pedum, alterum duodecim, dicat aream non esse triginta pcdum, sed quadraginta,nec eius rei demonstrationem ulla afferat: ita hic quoque ridiculus est, qui quicquam amrmat, quod demonstrare non possit . Ergo, sicut in demonstratio B ne de triangulo neque enim recedendum nobis ab exemplo est, qui indoctos istos methodicos a disputatione nostra iam abegimus ipsum, quod propositum est, ex duabus his propositionibus colligebatur; una, quae spatium id, quod lateribus pedum quinque & pedum duodecim contine tur, sexaginta pedum essici dicit altera,quae triangulum dimidium eius esse spath proponit, atque ostendit: harum utraque rursus Ut demonstrationis fidem reciperet, alijs propositionibus egebat: mox illae aliis, quoad peruentum ad primas esset hae vero nec ex alijs,nec per demonstrationem, sed ex se fidem faciunt sic arbitror δ in iis omnibus, quae in medicina demonstrantur, ad primas Scin demonstrabiles propossitiones,& quae ex se fidem faciant,omnia esse perducenda. Ac, si omnes de mcdendi methodo lic dicere aliquid instituissent,prorsus,sicuti inter Arithmeticos,Geometras, Logisticos,i ta inter ipsos quoque conuenissetiquippe apud quos discere ab ipso statim initio licet, quid quoque nomine,quo Vsuri sunt, significetur: quas praeterea propositiones indemonstrabiles quae axiomata vocant ad disceptationem sint sumpturi veluti lineam esse longitudinem citra :lati.
tudinem superficiem, quae longitudinem latitudinem 43 tantum habeat:ec triangula esse hoc, quadrangulum illud ac reliqua ad eundem modum. Ab his,ubi axiomata huiusmodi usurpanda tibi esse praedixerint,quὀd scilicet, quae eidem sunt aequalia,inter se etiam esse aequalia: &, ii aequalibus C aequalia sint adiecta, tota fore aequalia: postea demonstrare theoremata iam tentant, nihil extra ea, quae a principio praesumpserunt,ad Jcientes. Plerique tamen medicorum, sicut ipse scis Hiero charissime,interrogati, unde nam principium inuentionis suae sumpserint, tantum abest, Ut indemo strabilia principia, ct quae omnibus hominibus in confesso sint, proferant, Ut nec, quo tibi ipsis con sona respondeant,inueniant sed sursum ac deorsum Euripi more agantur,cotraria quisque in pro gressu sermonis iis, quae ab initio statuerunt, afferentes. Siquidem sapientissimus ille Thessalus,cu apparentes esse comm unitates dixissex paulopost non solum non alium quequam priorum medicoru vidisse eas asseuerat, sed nec ipsum, qui primus eas peperiti, Themisonem . Huius nanque unius esse monstrosias illas communitates fatetur, ceu patris legitimos filios. Post hos vero, qui secati sunt omnes, Z inter se,& ab ipso Thessalo dissentiunt, nec easdem communitates tradenteS, nec omnino inter se vel in uno concordantes.Id quod saepenumero tibi, ipsis etiam Methodicis praesentibus ostendi fortasse cl; aliqn maius ocium nactus,de inconstantia eorum scribam. At nunc tantusaltem ad rem proposita sumi expedit, oportuisse eos, praesertim sectae auctores, exposuisse prius, de qua re singula nomina dici vellentissicut Empirici faciunt,qui apparere ea dicunt, quae sub se sum cadunt: nosci Uero,quae memoria tenentur apparere simul nosci, quae ante aliquando sub D sensum venerunt,& nuc simili modo veniunt . N um igitur ita ipsi quoq; apparere communitates dicunt, ceu sensu cognitas et an, dc quae ratione comprehendimus, apparentia nominant: Em Piricinanque non admodum concedunt quicquam ex ins, quae sola ratione nosci videntur, apparens dici. Rursus veteres philosophi duplex esse genus apparentium decernunt: Vnum,quod ipsi Empirici comprobant, nempe eorum, quae sensu aliquo noscuntur, veluti albi nigri, duri motilis, calidi frigidi, Δ similium: Alterum indemonstrabile, eorum nimirum, quae intelligentiae pri mo Occursu patent: Vel tui quae eidem sunt aequalia, ea etiam inter se esse aequalia: ct , si aequalibus aequalia addantur, tota etiam aequalia fieri: S ,1i ab aequalibus aequalia demas, quae restant,etia squalia fore. Huius esse generis aiunt, , Q nihil citra causam fiat, Zc Φ omnia ex ente quopiam, reexeo,quod omnino non sit, nihil fiat: simili modo, nihil corrumpi in id, quod ante penitus non sit: item, quὀd aTrmare vel negare de quoque sit necesse aliaq3 id genus non pauca, de quibus in logicis tradiatibus agitur, ct ipse in commentariis de demonstratione, quam potui, dixi clarissi me. De his inter eiusmodi principia,huiusmodi logica nuncupamus,quidam Philosophorum contendunt, atque ambigunt hi tamen hactenus saltem sunt modesti, omni demonstrationi fidem suam abrogant, intelligentes arbitror tametsi id non dicant, illud saltem se ccrto scire, nihil omnino demonstrari posse, si logicis principiis fides non sit adhibita . At, qui eousque rudes amen
16쪽
tes que sunt,ut ne id quidem intelligere queant, hi demonstrare quidem conantur, caeterum quae, Equalita υc ec quot, demonstrationis princi pia sint, nec noscere, nec quaerere Volunt, nec alium docentem audire sustinent: sed absolute pronunciant, oc Verba loquuntur, quae nec quid signincent, ipsi clare explicare valeant. Merito igitur eorum armillis centum Voluminum opera scribuntur, partim inuestigantibus,de quo quodque dici nomen Thcssalus voluerit, partim nihil tale inuenientibus,cui omnia ab eo particulatim dicta consentiant.Narn,quae demum apparentes illae communitates sint, aut quo modo apparentes , dicere non possunt, nec si1 iterum atque iterum totidem libros scripserint: quippe quod apparet, aut sub sensum omnino cadat, oportet, aut sub intelligentiam, uno senaci occursu Utrunque ii ne ulla demonstrationis ope: quod vero intellei iui se uno occursu non cxhibet, protinus id controuersum est, ac d cmonitiatione eget, nec artem ullam a tali principio incepisse conuenit. Haec ii in logicis methodis exercuissent, ec ipsi ea intelligerent, Zc tempus nostrum frusitra non contererent. N unc, quoniam inexercitati rudes , per amentiam audent de monstratione uti prius,quam, quid ea sit,didicerint, necesse est cum similibus sui, omnes aberrent, Prorsus q3 nugentur:ac eos, qui recte demonstrant, minime intelligant, sed tempus inaniter consumant. Ergo cum his nequaquam,Ut cum rationalibus animalibus,vel disputadum amplius est, vel iisdem impense contradicendum prius, quam didicisse, quae nam res demonstratio sit, velint: dc Fquatenus eXercitatum csse oporret, qui ea probe sit Usurtis. De descriptione Nominis orbi, ac de tamethodo Nominum recte imponendorum . C A P. s. TE cum vero omnem deinceps sermonem conferam , iplis Usus methodis, quas in commenta riis de demonstratione tradidi. Qilippe non solum principia omnis demonstrationis esse ea, quae tum sensui, tum intelligentiae manifeste se exhibent, sed etiam in omni re quaerenda nomen ipsum assumi in disputationem oportere, in illis docuimus. Nunc ne uirum praecipere statui, nec quemadmodum inuenire, nec quemadmodum demonstrare conueniat: sed iis, qui iam didicerui,& exercitati sunt, simul aliquem laboris opportunum fructum reddere, inuenta nimirum non te nui re,quam nunc instituimus: simul si qui sunt, quibus artium maxima cordi est, quae circa animuhominis Uersatur,ipsos quoque in minoribus prius exercitare conuenit. Quippe id tenaciter sero Uare in omni methodo oportet,ut in ea re multis sispe leuioribus problematis prius exerceas, quam maioribus manum admoueas. H oc igitur nobis verae disciplinae principium csto: quod utique Ratim inter initia facturi fueramus, tum artem ipsis inquirentes, tum aliis praeeuntes, qui adhuc per Uersi1 non essent. Quoniam omnis morbi curationem inuenire propositum est,necesse est morborum numerum prius sciri. At, quoniam scri nequit,ut aut disteretias generis vllius, aut species in- GUenias,ipso,quod diuiditur,non plane explorato,oportet profecto nunc etia, quid morbus sit, nar remus, quo sic diuisionem eius rite adeamus. Qua igitur ratione id methodo inueniamus: Qua naalia, nisi ea, quam in libris de demonstratione praecepimus. ' nempe ut de notione ipsa prius con ueniat, cum ii ne hac, propositae rei substantiam inuenire non liceat. Ipsam vero notionem, quae omnibus in confesso fit, sumendam diximus , ut quae alias principium iure non dicatur. Quae igitur est de aegrotando omnibus hominibus confesta notio, δέ de qua maxime subiecta re verbum
hoc aegrotare enunciant Nunquid,Vbi citra Offensam omnium corporis partium actiones obeunt, valercle tunc dicunt, Zc minime medicis egere putant: Ubi vero naturalium corporis actionum sen scrint quampiam Vel male geri, vel prorsus no geri, aegrotare se illa parte corporis existimat, cuius actionem laesam vident, di medicum de remedio coniviunt: Ego sane omnes homines ita video tum morbi, tum sanitatis, nomen Usurpare. Quin etiam eam, quam diXi, notione Omnes Ob seruant, non in his modo nominibus, sed etiam nihilo minus in omnibus, quae cum his coniugata sunt, tum nominibuS, turn Ucrbis. 4lippe cum di valere illum existiment, cui nullius partis actio sit vitiata : Oc aegrotare, cui sit Villata:-Valentem eum nominent, cuius omnes corporis parteSactiones suas secundum naturam edant: aegrotantem, cui male affecta pars aliqua sit. Nec quis sqquam Omnino Graecorum aut alijs nominibus utitur , aut de aliare enunciat iam dictorum nominum quod uis: id quod diffuse in medicinalium nominum interpretatione ostendimus. Atque hoc saltem mihi per omnem disceptationem memoria teneri maxime velim, nominum quidem interpretationem ex Graecorum me consuetudine facturum sicut in commentarns de demonstratione dixi ipsius autem rerum edentiae tum inuentionem, tum inquisitionem, tuni demon strationem, non ex iis, quae multitudini videntur, immo ex sumptionihus scientificis, quae lemmata graece Vocant: de quorum inueni edi rationc in illis est proditum. Ergo accepto eo, quod omnes confitentur, principio, nempe illud in medendi methodo propositum eise, ut aegrota corpora insanitatem Vindices: id Uero est, Ut naturales partium actiones, is quae vitiatae sint,corrigas: iam, quod deincepS est, inquiramus, quot numero in totum res sint, quae loco inter se tibi sunt propinquae: necubi aliqua, procedente sermonc,vel pro morbis accipiamus,cum sint his similia .vel pro sanita re,cum ad huiuS natura prope accedat. Proponamus au r claritatis causa particulas aliquas, in qui bus confirmetur, quod dicimus,ac primum quidem ante caeteras oculum. De hoc igitur Oibus hominibus non medicis modo, sed etiam alius quibuslibet conuenit, eius opus esse, ut videat. Seu
vero opus,seu actionem inter loquendum dicam,in praesentia saltem non resert. Ad eundem modum
17쪽
A dum, nec, si quis aspicere, oculorum esse opus dixerit: nec,sis quis aspectum, aut ussum, aut vilionem,aut quomodocunque aliter nominet, quicquam refert: quando etiam,d quis soloecismum comittens nominet,ad rei ipsius scientiam nihil id afferat incommodi, modo, Qq qua re nomen pro nunciet, clare explicet, in hoc enim praecipua doeirinae vis est . di ominetur igitur oculus pars cor poris: neque hic referat, partem ne, an particulam quis dixerit. Quicquid enim idium complet at que integrat, id totius Videlicet corporis, quod complet, particula itue pars nominatur . Est enim pars ex xls,quae ad aliquid dicuntur, quippe pars totius integri*pars dicitur: aeqUe profecto, Ut totum Sintegrum per relationem ad partes & particulas proprias nominatur: est 43 sicuti deratrum ad sinistrum, Sc sinistrum ad dextrum, ita 8 totum ad partem, Zc pars se habens ad totum . Ergo, siquis hac seruata notione malit partem dicere, * particulam: aut ii quis contra , particulam potius, b partem: is mihi ad rerum inuentionem impedimento non lit, caeterum imperitum se linguae istinae prodit: quemadmodum certe, siquis integrum a toto secernat,is quoque linguae la tinae est ignarus . Didium vero alibi ut scis diffuse de nominum usu est . Ac nunc, quantum satis ad rem sit propositam, adsiciam, illud duntaxat indicans,non oportere nominibus seduci, nec, qui in i j s distentiunt, hos statim in rebus quoque ipsis dissentire putare . In quo genere omnes Vt Uno B verbo dicam non medicos modo nostrae tempestatis, sed etiam philosophorum plerosque parum exercitatos Vides: Ut quorum paucissimi nominum diuersitatem a rerum diuersitate distinguere norint. Vera huius quoque rei methodum in Logicis speculationibus tradidimus: cuius opportunitas, ii quando alias,Vtique nunc quoque ad usum venit. Quae,a igitur fuit ea methodus Nempe Ut a rerum incipias disterentia, non autem nominum: tum ostendas quatuor, exempli gratia, esse res,quae in Ulcinoisunt positae: post deinde,Ut demonstratione confirmes neque plura esse,neq3Pauciora, quae in proposita disceptatione contineantur: postremo ut accommodato rerum cuique suo nomine lic reliquum sermonem absoluas, nec mutans dehinc, nec transferenS nomen Ullum,
sed, cui rci ipse ab initio imposueris, de eadem perpetuo usurpans. Quippe ita dilucida doctrinaessicitur,atque a cauillationibus, quas homonomia parit ibera: Sc, quod frustra est additum, facile deprehenditiar, bc, quod deficit, cito inuenitur, , ,quae consonant dissonans que,maxime in eiusmodi explicationibus, exacte discernuntur
nani in Passio exemplo bisus, or ocuis: quid Latio, or iteratio,
Pars, si I frumentum . C A P. c.
FR go illud repetamus denuo, Visus,oculorum actio est locutio,linguae incessus,crurum. Ipsa rursus actio, motus est activus.la horu ipsoru motus, prioris laabitus est immutatio: Adituus, qui a se editur Passivus, qui ab alio quopia extrinsecus polito excitat: Ucluti volatio, actio est aialis Volatilis δἰ incessus, animalis gressitis quod aut ab alio sic agitur,ut locu mutet, id utiq; no agit, sed Patitur. git na 3, qui ex Piraeo Suniri commeauit,quippe motus active est, id est ex se ipso, ita pro
Pria natura conia a,palsus est, qui ex Piraeo S unium irauigauit, Utpote qui naui vectus est . At, qna motum prioris cise habitus mutationem diximus: e vero immutatio dupliciter sit ,l nempe aut in qualitate,aut loco: Viique mutatio,quae in loco agitur,latio dicitur, quae in qualitate,alteratiorita vi delicet Ut latio sitim nustatio, vel demutatio, vel mutatio prioris loci de industria. n. multis sum Vsus nominibus, maxime. s. insinuare studens, Q licet Unius rei multas definitiones emcere,quae vocibus tm,non et notionibus differant) alteratio Verd,vel muta io in qualitate, vel demutatio eius, qPrius fuit, qualitatis, Vcl immutatio in qualitate, vel transmutatio qualitatis,Uel quocunq3 aliter au ditori, quod dicitur,clarum fore speraueris, quippe huc tibi varietas interpretationis fit utilis. Ergo visito nam redeundum ad oculii est actio partis est oculus Vero ipse animalis est particula, nam Particulam,an partem dicas Ut praediximus)nihil refert. Instrumetum Uero appello animalis parte, quae perfecta edere a filone possit veluti oculus visione,& lingua loquelam, di crura itionem . Ad eunde modu 8c arteria, dc vena, 8c neruus, tum instra, tu partes animalis sunt . Pro hoc nanq3 nomi Diau Usu non a nobis modo, sed etiam veteribus definito,oculus quidem pars aialis, de particula, dc
instrumentum Vocabitur cornea vero tunica, particula quidem, parS, non autem instrumctum.
S imili modo Sc quae rhagos des, sc quae arachnos des, ec quae am phil,lestros des graece dicuntur, quippe quarum lingulae primum quide ac maxime oculi particuis sunt: di , quia is et faciei pars est,
itidem Sc illae faciei sunt partes, sed secunda quadam ratione: ita vero Zc totius corporiS parteS sunt Propterea, Φ facies ipsa totius corporis est particula. Homoeomeres vero, id est similaris pars, est, sicut ipsum clare indicat nomen, quae undiq; in ii miles diuiditur particulas: veluti in oculo vitreusta umor, ec crystallintis,ec tunicarum propria cuius 3 substatia.Porro lisc latius indicata sunt indisnsectionum cometar's. Hic Vero ea tm dixisse sat est,quorum ad id, quod instat,meminisse est opus. Est aute opus ostendere in singulis particulis plura inesse, quae inter se dissideant, nec in a medicis sint percepta: hoc autem utile esse praediximus ad nomina nobis recte Utenda, Vtique cuiuS causa nunc id tractandum suscepimus: indicabitur autem dic ad ipsam nobis propositam methodum ma Aime necessarium. Est enim instrumentum oculus,actio vero visio : Una ex particulis eius simila ris,ac primum vissionis instrumentum,crystallinus humor: sicuti in libris, Ubi de iis egimus, mon siratum est: id nanque est,quod alterari debet ab aliquo extrinsecus Occurrentium colorum, Ut ani
18쪽
mat videat: alterari veronon potuit,nisi purum omnino perspicuum qi esset . At purum ita perlu- Εcidum q3 esse non potcst tuae eo, quod nunc obtinet, temperamento: quippe ostensum est unam quaq; rerum talem rese, qualis est,pst calidi frigidi,humidi,ct sicci temperamentum Ideo ,siquid
horum magnopere immutatu sit,aut plane non videbit,aut male videbit anima. erum hoc nobis parum adhuc constat,modo arte quaerere orsis nec oportet aliquid ex iis,quae post sunt inquireda, velut scitum praesumere: nec ipse huius gratia,eorum,quae de crystallino alibi demonstraui, metio nem feci, sed claritatis causa eorum, quae nunc sunt dicenda. VideteMn.oculum probe munus suum obire,ac rursus nequaquam Uidere: atq3 illud sanitatem eius,hoc morbu, vel vitium, vel quicquid lihet,vocates,nihil. n.ad rem proposita refert: quaerimus deinceps, quae demum sit eius noxae causa . Aduersus Thessalum ulianum, Olympicum, er reliquos GMethodicos, de Sanitatis ac Morbi destnitione . C A P. T.
VNde,inquies,ad hoc moti Certe ex indemonstrabili axiomate, de quo in inter omnes conue nil propterea, intelligentiae euidens est. Quod ergo est id axiomar Nihil absque causa fieri .
quippe hoc non concelso, non datur aut laesiae Uisionis,aut pror sus amissae, causam requirere. S ed, qna id ex thseli, quae intelligentiae sunt manifesta, praesumentes iam aliquam subesse laesionis causam, ad eius inquisitione venimus. Ergo hac causam se uastedium alique corporis,seu corpus cer- Flo modo aflceium,appellare velis,nihil lane ad rem propositam interest. Illud omnino fateberis,aut morbum ipsum hac cisse aut,si quidem morbus est ipsa a filonis laesio,astediu, qui huic ossicit, mor-hi causam esse. Existit q; hoc loco rursus de nomine controuersia, ipsum ne oculoru affectu, a quo visus laeditur,morbu vocemus,an ipsum aetionis vitium. Verum, siue quis actionem vitiata mor hum dici velit,Vtiq; multo prius statuat,necesse est, sanitatem esse naturaliter se habente actionem: siue aste 'tum, qui actioni incommodat, multo quoq3 ante, qui secundum naturam est,siue huc asse diu,siue constitutione dici velit, sanitatis vocabulo appellet. Quippe committere, ut cu in actioni hus posueris sanitate, in affectibus existimes statuendu morbu aut cotra, cu in partiu constitutione sanitale,in actionis vitio morburium reliquis methodicis, tu vero principe huius insaniae Thessalo digna sententia est.Etenim oes fere, qui sunt indosii huius insani q3 dogi natis sectatores, sanitatem esse naturalium actionu firmitate ac robur aiunt: morbu vero nequau actionis laesione Oc infirmitatem,sed at a corporis quenda assc 'ium,atri corpus certo modo astediu. Ua quae nam,obsecro, maior demcntia sit Hoc. n. vel quiuis deprehedat, no Oportere in altero sanitatem,in altero morbum, sed in eo dcm omnino genere ambo constitui: si quidem contraria sunt,quae in eodem genere plurimum inter se dissident, veluti candidum,& nigrum: etenim Unum est horum genus,color. ideo q3, G si contraria inter se sunt sanitas, ct morbiis, in quocunque genere eorum, quae naturaliter se habent, statuetur sanitas,in eodem,cum praeter natura se habet, ponetur morbus. Quare,si sanitas actio est, quae sim naturam se habeat,omnino morbus praeter naturam actio fuerit. Sin aut affectio quaepia, aut constitutio naturaliter se habens, sanitas est,-morbus assectio constitutio e praeter naturam necessario fuerit. Ac Thessalus quidem finire morbum ne aggressus quide usqua est: quin potius hariolandum nobis reliquit,de qua re vocabulum id enunciet. Quod enim nihil interesse censeat inter morbum ec pathos, iam tibi ex ipsius hominis commentariis ostendimus,in quibus translati tie ambo ponit,transfert q3 Vtruque in alterius locum, ceu nihil intersit, hoc an illo modo loquaris. Eius vero sectatores uniueris sursum deorsum qUe agUntur, ratiocinanteS, ac se tegentes, Omnia q3 facientes,ut vel obscure loquantur,vel omnino nihi ut Thessalus ipse atq; ante huc Themiso, qui
fundamentum illis huius insaniae iecit. Qtidd si tibi ea, quae Proclus, ct Rheginus,& Antipater, ad haec quae Eudemus,Mna US,Philo,& Dionyisus in hoc genere prodiderunt, dicere velim ,utiq3a propolita tractatione, quae Sc scientifica est, Θc ipsum, quod utile sit, docere conatur, imprudens excidam. υ erum de horum dissidcntia licebit aliquando,ὶ fortasse etiam in sequentibus, mentio
nem facere Una que cum his Menemachi,qui oes eorum res astutius turbauit,atq3 confudit:& nu Hgacis Olympici,cum q3 hoc etiam Apollonidae, o Sorani, Sc,qui adhuc vivit, Iuliani, quem Vtique S nos conuenimus, ut uiua Uidelicet hominis voce meras nugas condiscerem: sed necis explicare potuit, quid pathos Oc morbus esset. Cuius rei vel maximum signum est, idi, cum viginti plus anni iam sint,ex quo illa Alexandriae couenimus,scripserit q3 iterum atq; iterum institutiones, nam has assidue transponit,transformat q3, nuna iis, quas scripsit,contetus) nusquam in earum est ausus,quid morbus sit, prodere,iametis certe adeo ea, quae nihil ad rem pertinent,in iis agitet, Ut etiam illud inquirat, Siciae pictura medicis ex usu .Et in , tam multa tali,que cum scribat, nec dissimulare queat, sicut nec Menemachus) quin Methodicae sectae absurditatem clare norit, ne in hodierinnum quid cm diem in institutionibus suis usquam scripsit, quid morbum patho enominet. Mi hi certe ipsum interroganti,adeo multa obscura que respondit,ut nihil eorum, quae dixit, plane in
telligerem, cogeresque illud tantum homini dicerc, Q mihi desciscere ab Olympico videretur, quanquam is auus do trinae ipsius fuerat. Nam lulianus hic Appollonidae Cyprii , ille Olympi ci discipulus fuerat. Ergo Olympicus ut dixi sanitatem mo rhum que finire ausus, illam esse aibsedium dixit, qui absentialit morbi : Rursus morbum mutationem a naturali in id, quod praeter naturam sit, stabilem . Quorum sane utrique permulta insunt a ratione aliena, quae θc tunc Iuliano
19쪽
Allano exposu1,5 nunc summatim dicam. Quod.n. inquam confusione f ae,id est, q, Olympicus non illud im abselute dicit,fanitatem affectium esse positum extra morbum, sed et illud definitioni
adiicit, quem affectum definimus naturalium actionum constantiam,dc firmitudinem: haud enim coniicere valeo, in sola ne actionum constantia, an in corporis affectu, an in ambobus, sanitatem Batuat: sed forte,ut utique cum reliquis methodicis assistet confuse aliciae q3 abuti Graecorum voci hus, ita nunc quoque affectum non ad corpus, sed ad actiones refert: ut nimirum ad hunc modum definitionem intelligas: Sanitas affectio est actionis in absentia morbi. Porro iustum,arbitror, siue rat alterum duorum definitioni adiecisse, aut actionum, aut corporis, ut videlicet aut ita se habe rei finitio Sanitas est affectus actionum in absentia morbi aut certe talis: Sanitas est affectio corpo ris in absentia morbi. in etiam,si ambo iungere voluisset,ita quoque licuisset ut dilucide, sic breuiter dicere: Sanitas est affectio tu actionum,tum corporis in absentia morbi. Quid aut,cum subii.
cit, Quem affectum definimus constantiam,ac robur actionum naturam suam tuentium,utrum ne
Pars haec putada est eius,quod praedictu est,iungendaq3 tota definitio est ad hunc modum: Sanitas est affectus corporis in absentia morbi, constantia actionum,quae secundum naturam se habent, ac robur: an ista ipsa per se ipsam persecta definitio est,ac,quid sanitas sit,doces, prout sani no nul B lis methodicoru placuit,qui sanitate esse dixerui constantia secundum natura se habentiu actionii cV erum,si haec ab luta est, haud scio, quid doceat ca, quae ante dicta est, quae assectum esse sanitate praecipitiQuippe illud, quod dixit,in absentia morbi,eiusmodi plane est, quod vel puer rideat: cu, ii ita definire permittetur,manifestu sit 8c morbum fore aflectu corporis in absentia sanitatis ita vi delicet,ut utraque definitio,non quid sit id, quod quaeritur, sed quid non sit,doceat . Sed mittamus inquam) si placet Zc haec,cum lint ad rem non admodum necessaria. Illud certe praeterire dis simulareq3 non licet,* in sanitatis explicatione omnia actionibus tribuantur, vel solis, vel et cos undedo inuoluendoq3,ac obscure, quodamodo miscendo ipsum assectionis vocabulum, quemadmodum fecit Olympicus:in ipsius vero morbi definitione,nulla sit actionum metio na illud dicere satis ha- p xbVshuit, m6rbum esse mutationem corporis a naturali statu ad eu,qui praeter natura si1t,costante Zc sta- P xhQ hilem, A t debuerat,inqua,aut in actionibus,aut in affectibus,utruq3 costituere. Quid vero mihi responderit,ec siepe tibi iam mi Hiero narraui,& nuc repetere non erit alienum. N ihil inquit miri
est in actionum quidem constantia cu robore sanitate poni.in assectu aut corporis praeter naturam, morbum. equc.n .contraria sint,Ut tu reris, inquit: est.n. eorum aliquid medium, quod nec sani
tas sit,nec morbus. Quo ego sermone audito, abii stupefactus simul ac dolens: fatendum enim est, C quod accidit. Antea. n.neminem unquam eorum, qui in ea opinione prorsus sunt stupidi, conue neram tum aut primu conueniens merito obstupui nO q, is solus adeo sine sensu esset, sed Q multo sed etiam agrestiores tot haberet discipulos, qui, cum statim in initio doctrinae suae methodicos ita
errare viderent, in a secta non desciscerent: aui,si omnino non viderent,prorsus essent attoniti. Nam
quid,quaeso,ad rem,morbum sanitati non esse contrariti propterea, Q aliquid eorum sit medium . Patet enim hac fratione non fore album nigro cO trari una propterea,ς eorum sint media flauum, ei fuscum, , rubrum, pallidum,ec reliquoru colorum finguli: nec calidum frigido, quippe ho rum quoque sunt media, tepidum,& temperatum. Ac sapientesistos methodicos,cum nec leui nec spernendo lapsu sic sint inter initia statim lapsi, speremus ne veritate ullam eorum, quae sequantur, posse intelligere minime prosecto:quippe,quae in arte medica spectant, oia ex his pendere docebi mus,id ' meritorii quide in ijs artibus,q methodo aliqua tradunt, earu constituedaru principiu est sinis ipsius notio. Ac in huius quide notitia, aliis quoq; pmultis varie est erratu, aliis medicinae fine esse assirmantibus,ut plurimus anare: aliis,ea facere,quae sint ad sanitatem coducibilia:alijs,morbo rum causas adimere:alijs, pro se quenq; omnia peragere:aliis,prout cuiq3 succurrit: ac de his defini re seorsum coueniet.Nemo in adeo fuit stupidus,ut in alio genere poneret sanitate, in alio morbu: D sed vel actionibus naturaliter se habentibus tribuit, vel partium constitutionibus, quos aliqui asse rius vocant.Siue autem in actionibus naturaliter editis iit sanitas, in iis, quae praeter naturam sunt, erit morbus si ue in constitutionibus naturaliter se habentibus,in 1j sdem praeter naturam se habentibus erit morbus: siue in affectibus,in his ipsis erit 8c inualetudo. N eque enim prosunda ulla spe ctatione ad hoc est opus: ti sum cit non esse peruersum. Nam quis, obsecro, dubitet, si videre sanitas sit, morbum esse Vel caecutire,vel omnino no videre: Quis non intellegit, si audire sanitas sit, esse morbum Uel aegre audire,vel prorsus non audirer Pari modo,si cocoquere,bona valetudo est, male cocoquere,Vel plane no cocoquere inualetudo est. Et si suo alique arbitrio moueri sanitas est, utiq; morbus fuerit Oc conuulsio,& palpitatio quem palmon vocant,& neruorum resolutio, sc tremor:& deniq; quicquid voluntarium motu vel penitus destruit,vel et certo mo impedit. Ad haec, si naturaliter sentire sanitatis opus sit,insensii biIitas,oc dissicilis sensus,& stupor, 8c dolor aegritudines erut.R ursus,is ordinate respirare sanitas est,utiq; spirandi desectus,vel dissicultas, morbus est . Atqui,si hi morbi sunt,dubiis non est particularu affectus, ex quibus h sc aedunt,morboru esse causas,nec Oportere aut phlegmonen,aut scirrhum,aut erysipelas,aut abscessum, aut Ulcus, aut Cedem a
morbos dicere. Quod si hae aegritudines sunt,manifestu est nullu illoru esse morbum. Quippe duo rerum genera sum nusa inter se similia sed omnifariam dissidentium, di tota natura disterentium:
20쪽
alterum horum generum corpus Vocant, alterum actionem . Ergo oculus,8c lingua, de auris, Ecrus,atque id genus singula, corpora sunt certo modo affecta:Uissius, auditus, sermo, incessus, a 'i1o nes praedi torum siliat corporum. S i itaque in certo quodam corporum hahitu aegritudo constitui tur, certe ita certo quodam actionum habitu non statuetur: qn, si in hoc morbus consistat, planum rursus est in corporum albeCHIno esse. Veru,q, assedius ipse causa sit,actio vero id, quod ab affect iucorporis emcitur, id vero est, quod omnium maXime & fatendum medico sit, ec tenendum. Adeo, quisquis hoc ignorat,is in re labitur,quae plane est ex necessar is . At, qui vel actionis laesionem uel corporis asseeium, morbum,Vel quoquo nomine appellat,quansi parum conuenienter nominat, potest in de rebus ipsis re 'tam habere sententiam. Contingit aute non eX nominum, sed reru recta opinione, recta morborum curatio. Iam hoc ipsum multos medicorum ignorantes inuenias, putantesq3 in rebus disssidere eos,qui corporum affectus morbos esse censent, ab ijs, qui in actionis vitio cosdem constituunt. Atque horum omnium errorum quod di saepe iam dictum est, ei post dicetur)Vnica causa est, cli, qui inuenire quiduis logice sunt aggressit, non fuere in logica methodo exercitati: sed simu veluti ratione cogitatioue exercitati fuissent, ab experientia desciuerunt: si mul, cum in illis inexercitati fuit Ient,magnopere sunt lapsi,siquidem millies eos de nominibus taudercbus litigantes inuenio. Rursum,ubi rem quapiam maximam ignorarint, nomen se ignorare FPutantcs, Vcluti in eo, quod nunc clio propositum, discernere nequeunt corporis quidem statum causae rationem sustinere: actionem eius, quod ab eo perficitur: sed nec, quod sanatur, id esse cor poris astectum: . ippe comitatur necessario hunc naturaliter se habetem naturalis actio: contra, si a natura recesserit,actio liatim praeter naturam se habeat,necesse est.Porrd in hoc totum vertitur: est que hoc principium ac veluti pi imum q uoddam elementum omnis methodi, quae de medendo instituitur. Caeterum,an hoc ipsum appellare morbum oporteat, an actionis vitium, id est de nomine dubitare. Dicemus autem aliquid Sc de nominum usti,sicut in aliis prius iam fecimus. Vera
nunc de ipsis non dum distinguo, quo videlicet hoc ipsum, rerum fide magis comprobem: osten dam que, quod nam sit huius de medendo methodi principium Jc radix .l n quo cum alii multi cxijs,qui rationales se dogmaticosq3 appellant, tum vero probi iitti methodoch sunt falli. Atque illud quidem iis,qui prudeles sunt,iam quodam modo apparet,nihil esse aliud, quod a medicis curetur
corporum affectum,Veluti proximo libro monstrabitur. De Causarum, Fctuum, cfionum, ac SI tomatum generibuου, ex quIbus uniuersa H-gnoscendorum ac curandorum morborum methodub pendet. C A P. S. nc illud nobis propositum erat,Ut ignorantiam eorum corrigeremus, qui, quot in Univcr- Ga sum res sint, quae in praesenti disputatione proximae inter se habeantur, ignorant. Videtur.n. Unus genus esse ipsortim corporum, alterum actionum. Ac corporum quidem genus praecede
re actiones,eas que gignere: has Vero sequi id q3, si corpora naturaliter se habeant, inculpabiles ac naturales sin praeternaturam sint assecta , aut nulla prorsus, aut Omnino certe impeditas. Tertium praeter haec gcnus est causarum, quae hos asscctus creant. Nam, quam rationem habet affectus ad actionem, hanc alterum quippiam ad ipsum aflectum omnino habeat, oportet, illo duntaxat euarians, ludo affectus cum actione Una consistit,nec potest usquam aut proba actio esse sine corporis naturali affectu aut x itiosa, nisi cum corpus sit vitio affectum. Eius autem affectus, qui actione impedit,causae potiunt quidem non etiam esse possunt aute 8c adhuc nunc manere. Ergo diuersae omnino ab aflectibus causae sunt. Ac tertium hoc iam inuentum genus diuersum est, θc ab actione, di eo, qui hanc gignit,astediu. Ab hoc quarta aliud genus est affectusF eorum,quae,cu corpo
ribus di naturaliter praetet natura se habentibus insint,actioni nec comodant, nec incomodant: sicut,excpli causa,color corporis ex diuturna in Sole mora niger ex candido factus: aut contra, Ubi versatuSin Umbra quis si t, ex nigro candidus: aut ruber,totis: aut pallidus, expauefactis. Quippe haec nec actiones sunt,nec corporis affectus, qui lint actionis causae: multo que minus ipsae cauta, quae affectus, qui praeter naturam sint, creant: sed sunt symptomata. quae diuersas corporum alterationes necessario sequuntur, siue hae secundum naturam, i lue praener naturam, se habeant, Emgo, cum quatuor definita genera iam sint, ex quibus vel noscendis, vel non noscendis, probe se cus ue incipiendam esse medendi artem monstrabimiis, liceat de caetero cuiuis, prout Uolet, ijs no mina imponere: Ueluti astectum corporum praeter naturam se habentem, cum actionem aliquam
vitiat, morbum,si placet,appellato: ipsum vero functionis vitium, insigne quoddam morbi sym-Ptoma. iniae alia ratione accidunt,ceu colores, ea quoque,si volet, appellato symptomata, caeterum
ea distinguat a functionum vitio Δ ,si illa infignia, morbi 1yi atomata vocet, haec, familiaria pro Pria qῖ nominet. Quaedam etiam praeter haec, si volet, nec familiaria,nec propria, sed forte quadam incidentia. Qtiartum vero ab 'as genus statuito, quod fit insalubrium, siue ut ita dicam morbificarum causarum. Atque harum, quae quiderii in ipso animalis corpore consistunt, internas nomi nct quae extrinsecus, ex te nas: nisi malit Ut nunc vulgus medicorum insueuit) illas anteceden'IcS, has pii mitiuas Vocare. Politis autem pro arbitrio vel hoc vel alio modo nominibus, dum modo clarc,& eX Usu legentium, nec mutet postea, nec transponat eorum Usum , sed perpctuo per
omnem disputationem observet, quo, di quae dicat, facile intelligamus, ct refutationes redarguin