장음표시 사용
31쪽
a tur, veluti aes, lapis, serrumsaltem calfieri frigefieri, siccari,humescere q3 cenauntur, ut utique mi
tum sit,si tantum arteria, Uena,dc neruus,nih1l eiusmodi sentient. Atq; hoc etiam magis mirum,
si patientur quidem, functionem tamen legitimam edent: Veluti si ita sors tulit in corde lacultas quaedam est, ut ipse quoque E risistratus confirmat) qua laxatur, contrahitur: hanc autem laedi profectὀ oportet, si viventi animali cor sit exemptum, quemadmodum saepe factum in sacrificiis
videmus: quippe, si non laeditur, perpetuo mouebitur, nec tantum ad tempus aliquod, Ut nunc cernitur . Manifestum est igitur laesam esse, proinde mouere desinere. Illud igitur conssideratu non inutile erat, cum potest saltem facultas ea laedi, etiam ante, quam cor sit exemptum, quae nam
sit eius laesio. quae nam alia, praeter intemperiem nam neque figura eius mutata apparet, nec caui tas,nec ligamentum, nec Osculum,nec alia Ulla pars perdita, scd tantum naturalis tem peries mutata. Ergo omnes hi similarium partium morbi omnino,ut dictum est,ab illo sunt omissi. Siquide, ubi sanguis in finibus arteriarum impactus actionem uitiat, id arterias ipsas, quatenus instrumen ta sunt, male habet: vi vero similares particulae sunt, octo quidem secundum nudas qualitates in temperies habent,octoq3 rursus cum fluxione. Oportet igitur, quisquis horum cum certa scientia demonstrationes coepisse velit, a libro de elementis incipiat: poli deinde reliquos singillatim ut B dictum est) legat. S unt vero proximi huic commentarit de temperamentis . Ab iis proximus est, qui de inaequali intemperie inscribitur: mox, qui de naturalibus facultatibus: alis q3, qui de ani mae assectibus sunt proditi, id q3 de unoquoque deinceps,cic seorsum.Hos excipiut,qui de particularum usu sunt inscripti:quos sequuntur, qui de morborum, symptomatum q3 disterentijs titulum
habent.Plerique vero m edicorum,nec tantum experientiae applicantes animum cum tamen liceret ex Empiricorum institutione bonis esse medicis dc periectioris rationis cupidi, cum aut iis, quae citra demonstrationem sunt enunciata, credant, aut vitiolis demonstrationibus fallantur, , non solum nihil excogitant boni, sed etiam, quae per experientiam sunt cognita, corrumpunt. Si quidem ratio non leue momentum obtinet ad experientiam Uel ornandam, Vel corrumpendam: sed quantum recta ratio ornando adiicit, tantum, vel etiam amplius, vitiosa detrahit . Atque haec me saepe medicorum Vulgo praedicantem audis, qui prius, quam in methodis logicis se exercuerint, vel,cum demonstrare aliquid tentant, seipsos fallunt: vel, cum diuidere quiduis in species ac disterentias, hic quoque imperitorum coquorum ritu non per membra incidunt, sed conterunt, collidunt,ac dilaniant,ueluti in eo, quod nunc est propositum. Consulo igitur ut scis talibus ominnibus , experientiae animum intendant cum non leue instet periculum 1js, qui supra vires aliquid C moliuntur,ne Sc id non consequantur, oc, quae intelligere, alias possenti, omnino amittant . Ergo cum ijs, qui tum recto sunt ingenio, tum discere parati, ipsi rursus sermonem conferamus, illud tantum ex iis,quae inter initia diximus,commonentes, non esse committendum, ut utraque simul confundantur misceantusq3,δί quae per experientiam sunt inuenta, Sc quae sola ratione sunt inue stigata: sed cum utrunque seorsum sit tractatum, poli ambo coniungantur. Ergo, cum ipsi de ex perimentali inuentione alibi egerimus,de logica in his commentariis disserere proposuimus. At Al. I secta.
mihi videor iis praesertim, qui commentarios nostros de morborum symptomatum q3 disterentijs perlegerunt, cum quibus scilicet mihi deinceps sermo crit,iam clare ostendisse maxime in ipsis statim foribus lapsum Thessalum esse. Lapsus enim non leui lapsu.Asclepiades erat, ubi inter ini tia de elementis corporis male sensito: Caeterum multo maiore Si grauiore Thessalus, quippe qui omnes in victus ratione morbos in duos, similiter illi , contulit affectus: multos vero medicina. hum scoporum ademit, quibus ille est usus. Pessimum autem grauissimum q3 illud admisit, quod
nec ipsas actionum noxas, nectassectus, qui earum causae sunt, morbos censet, sed solis vacuationi-hus, Vel statis vel praecipitatis intentos esse vult, cum nec, quid sit plus iusto sitii praecipitari ue uacuationem, clare nos doceat . Quippe Vel ad vires,vel ad causam,uel ad astectum, uel ad id, quod D per sanitatem semper est obseruatum, referri iudicium oportet . Ex quo factum arbitror, Ut pu gna inter eius sequaces non parua sit orta, ut qui tum de reliquis omnibus inter se dissideant, tum de eorum, quae pathe uocant,wnotione, ec subsistentia. Verum, si nunc depugna eorum histo Yiam moueam, deflectam ad inutilia sermonem. Omnem igitur deinceps sermonem faciam, ceu cum illis agam, qui commentarios de morborum ac symptomatum differentiis, praeterea de causis eorum legerint:ad haec,qui ea omnia,quorum paulo ante memini, reuoluerint. Atque hinc Or diar. Quoniam actiones omnes a similaribus corporibus proficisci ostendimus, reliquas uero Ona nes singulorum instrumentorum particulas usum quempiam ipsis praebere, duplex sane morbo rum genus erit, alterum in partibus similaribus,alterum in totis organis. In similaribus intemperantiae:in totis organis unum in figura spectatur,aliud in particularum numero, aliud in cuiusque quantitate Obseruatur, quartum in positura. Vtrarunque uerὀ partium, id est similarium instrumentalium q3,communis est ipsa unitatis diuisio. Ergo sex in uniuersum morborum sunt genera. Vnum ipsorum similarium proprium, nempe intemperies: quatuor, Ut modo dictum est, instrumentorum cuiusque: Zi cum his sextum quod tum similaribus tum instrumentalibus est commu
ne,ipsius unitatis solutio. Horum cuiusque disterentiae ad ultimas usque species in libro de morborum disterentia sunt traditae.
32쪽
sit Indicatio, quo pacto ex inteliae Itone eorum, quae: multitudine disserunt, Et spem 1 Esunt, Methoaus communis indicationis oriatur de assectibus passionibus ac suetomatis amouendis. C A P. F. iHIs sic se i abcntibus iam de med cndi indicationibus est dicendu, sed hoc ipso indicationis vocabulo pilus exposito. lippe ipsam sequentis siue agendi insinuationem . Findicatione cisci inus. Nain m uenitur qui de S ab ipsa experieria id, quod consequens faciendum uesit, csteru μ' ' notra ta quali ita praeced cnti aliquo delignatum: proindeq; nemo Empiricoru dicit id isto indicarii quan* cci telaoc sequi illud dicunt, Schoc praecedere illud, &conis stere hoc cuilio . Deniq; omne Arscm horum Obseruationem memoriam q3 esse dicunt, nempe quid cum quo, Sc quid a quo, Scquid poli quid id et idem sit visum. Ergo ex ipsa rei natura ordiri,atq3 ab ipsa, quod seques sit, citra cxpcracnuam inuenire, id est indicatione inuenire. Desinito iam hoc quoq3, ac rursus, quod ante
diximuS,ad memoriam reuocato, Omnem medendi methodum seiundiam ab experientia procederca cc recte facere cos, qui ambas doctrinas Empiricam Logicam qῖ in unum cogunt, atque coia fundunt quae reliqua sunt, prosequamUr.FUerit autem Omniu,quae reliqua sunt, Ordine primum, quod de propolita iam proxime sc luitur. Sequitur autem primum,ac maxime illud,*Omnis me
dendi methodus, pcr indicationem sit: quippe, quicquid ab experientia sciunctum est, id totum F
indicatio nominatur. QtIare, quisquis condere medendi methodum ad Unguem parat, huic a primis cit indicationibus auspicandum atque hinc ad eas, quae deinceps sunt, transcundum, rursus cl3 ab his ad proximas ita q3 pergenti lao prius desilitendum, quam iptius compos sit finis. Porro finis propoli tae nunc nobis tractata Onis cit, inuenire cuiusque morbi remedia . Qsod nam igitur inae, quae huc perducit, ita tuetur principium c N empe morbi ipsius cognitio, qualis scilicet is natura sis, Ut prius eii ostensum: quippe, si id, quod curatur,iseli , ratio prole 'dest ab ipso quoque indica Is Onescise incipiendas. Ergo primum, quae generalis communisq3 morborum omnium indicatiosi inuestigandum cit ab hac deinde ad alias speciatim descendendum. Qtiippe necesse est omnes Orbos Unius eiusdem J3 participatione morbos appellare,Veluti,arbitror,& hominem, Oc boue, dic canem, reliquorum singula. Vna nanque idem q3 in omnibus hominibus habetur, cuius gratra Omnes eand cm appellationem hominis sortimur . Pari modo canibus unum idem 43 omnibus incit, cui cogitatione innitimur, cum canem intclligere volumus . Similiter q3 in omnibus equisVnum idem qῖ meit, propter quod Omnes equi dicuntur. In homonymis autem hoc clarius perspi. cerciscet. amomnibus quadrupedibus animalibus, quae latrant,unum idemq; inesst,utiq; quod ec quadrupedia sunt,& latrabil)a. At marinis illis rapacibus belluis, quas ipsas quoq; canes appel. Glanati S,Vnum rursus idem q3 inest, quod terrestribus non est , ita , Vt his cum illis in canum natura Dei latit, ni 1 tantum nominis,conuenientia. At hominis cum homine, veluti Socratis cum Alcia blade, non nominis modo, Vcrum etiam eorum, quae us insunt, societas est nam-animalia, pedes, pcdestres, θί rationales, i, mortalcs sunt denique nihil ulli singularium hominu, qua ho mo eit,incile deprehendas, quod non Zc rcliquis hominibus iniit. Caeterum terrestribus canibus, ab iis, qui sunt mai ini, multa insunt diuersa, seu corporis spectes formam, seu animi mores . Quipape ille cicur est hominis cy amans, hic insidiator 8ί ferus: ille terrestris, hic marinus ille quadru-οῦ , , .st in PeS, hicnsn rursUS, illelairabiliS, hic adlatrandum minime habilis. At non terrestrium canum ait . . is. i. si- hic latrabiliS est,ille non : ncc rursus hic quadrupes, alter non quadrupes: sed omnibus ipsis una sor bψβ inest, qua canes nominantur . N ec vero substantiis modo id ineise videtur, verum etiam iptis accidentibus Uci ut affectu si unt, et Uraetiones, Vel ut passioncs. V crbi gratia, homo inambulans ab homine inambulante nihil diffcri secundum ipsam inambulationem , sed nec vitus ab usio,nec caesus a caeso, ncc albis Sabalbo, ncc nigcr a nigro: Ucrum in maioris minoris q3 ratione singuli horum non paruam obtincnt distercia Liam, Ucluti magis minus,e albuS: Uerum quatenus albus, Unuidem q3 cum altero albo pol sit dct, ita nimirum,ut, qua homo ei unum idem que cum alio quolibet Heli ho minc. Et in lingulis denici lignificatorum viati ide omnibus inest. Ita igitur Δ ipsum aegrotare, di valere te habet illud enim aegrotantibus Oibus inest, hoc Valentibus,Utiq3 Vnuidem q3 Utruq3. Er,vcluti nomine hominis Unum, ita etiam nomine sanitatis unum significatur. Declarat autem quotidianus inter uos sermo, ,in quibus homonymia non est, in his unu eii quod lignificatur. Si enim dicat quispiam vulneratum tibi cite lapide caput, nemini, qui audiat, sermo est obscurus, aut ambiguus,licut cit, cum dicitur deuoratum cile a cane Coriscuin . Siquidem a quo cane, statim ro gabit auditor, propterea Vidclicet,w duo sunt canum genera, terrestre alterum, alterum marinum. Hi non, quo lapide, aut quod caput, rogabit : cum Zc Omnis lapidis, qua lapis eit, una species sit, re OmniS ca PIIIS, qtaa caput: caniS Uero, Ut canis, sane non Una, sicut nec linguae, qua lingua, quando oc tibia , cc calceamen Ii, i, animantis pars lingua eii. Ac, si quem audias minittro iubentem, ut lin quam afferat,incertum cit,qtiam linguam dicat: sin Uentrem, aut vesicam, aut iecur afferre iubeat, non item . Ergo lingulis lignificatis una certa subiceta res cst, non tamen cuiq3 voci una res subii citur: interdum enim tantummodo significatur pcr Uocem, nec quicquam sub icitur . Verum dehi ,, qua ita dicunt Ur,dill crete, praesentis propositi non est Quibus autem non tantum significatur
aliqu:d scd etia res aliqua subiccta cfi liis quotquot lignificata fuerint,toridem sunt rerum ideae.
33쪽
λ Ae vocis quidem unum significantis una necessario erit Sc rei species: numero tamen plures has
esse licet sicuti α. Eoq; septem esse vocales dicimus: elementa Graecorum idiomate quatuor&v1ginti , ad communem Videlicet Omnium speciem,quae Una elt,referentes,non ad Particulares, quae chartis,lignis,membranis,&lapidibus sunt scriptae: quarum maximus numerus est, nec potis nu
inerari, pene q3 in infinitum extensus : nam poli unt in toto temporis spatio infinita scribi tum α, tum β, tum γ : codem modo Zc reliquarum literarum singulae . Verum ea in Universum quatuor esse ec viginti numero dicimus, non particulares intelligentes, sed tantum species,quibus ut arbitror ipsa nomina indimus. Quippe non hoc, quod in charta scribitur, α dicit: illud, quod in ligno pingitur,non α dicitur:immo tu hoc,tum illud id q3 liue describas in terra, sitire in lapide: siue scal pas,siue coloribus pingas.S ed nec pueros docet quispiam multa ιι,&-γ,oc reliquorum singilla immo quodq3horum Unum,simul autem omnia vigintiquatuor. Simili genere,si equum unupuero indices,aut camelum, Ubi alium rursus equum, aut camelum aspeXit, non rogat, quod ani mal id sit sed illum equum, hunc camelum nominat,atmillum, quem Prius, cum hoc, quem nunc cernit,eundem esse dicit, qua uis fortassis alter mortuus iam sit,alter hic videlicet quem cernit sa
persit.Iam vinum homines heri hodie q3 idem bibisse se dicunt,nempe specie idem: interim tria se
B vina hodie bibisse narrant,aut etiam unum,ad speciem ubiq; respicientes: Praeterea quindenas so res uno sigillo oblignatas , ad speciem scilicet in omnibus his sermonem referentes . Adeo q3 est euidens, ac omnibus natura insitum ium hominibus, tum brutis, ut aliud quid ceu in subitantia subie 'ium,aliud ceu specie unum intelligant, ut vel asinorum qui tamen omnium brutorum sta-pidissimi ψidentur aliud esse specie unum, aliud numero,notitiam non fugiat . Conspeela nanque camelo,asinus se retrahit, fugit,ac timet,si nunquam antea camelum conspexit. Sin autem vide re iam assueuit,quamuis aliam aliam q3 illi demonstres,tamen propter consuetudinem no amplius timet,sed veluti unam speciem intuetur illam,cui insueuit, & hanc,quae nunc primum apparet. Ad eundem modum nec homines timet propter consuetudinem, sed hos quoque velut unam speciem videt. Verum, ii curatorem inspexit,non solum ut hominem, sed etiam ut hunc hominem agnoscit,& micat auribus,& caudam quatit,& rudit,&lasciuit,cum eum aspexit, Utiq; indicans se
familiarem agnoscere. Hunc itaq3 tum Ut hominem, tum ut familiarem noscit: eum autem, quem primum iam videt,ut hominem limiliter,Ut familiarem non similiter . Quare non nos modo, verum asini quoque iam aliud Vt numero idem tum vident, tum etiam noscunt,ac meminerunt.aliud ut speete. Ac Dionem curatorem esto enim ita Vocetur) aliter ut hominem,aliter plane,ut curato C rem suum agnoscunt vernaculi a bini,Vtique communem eius cum altis hominibus speciem,ut ho minis, capientes priuatam UerHac secretam, Vt Dionis tantum. Ergo tantum abeii,ut veteres philosophos laudem, tanquam amplum aliquid magnae q3 subtilitatis inuenerint, quod idem ac di uersum,unum ac non unum,non istum numero, sed etiam specie, sit inaudiendum, ut etiam ipsis asinis hoc inesse natura dicam. Sane adiiciunt veteres philosophi non tantum numero ac specie aliquid idem dici, verum etiam'genere. V erum id iam ad rem propositam non desidero. Mihi enim unicum illud satisfacit, quod ipsis asinis stupidiores ostendi, qui non concedunt aliud specie unum, aliud numero dici: magis q3 his etiam, qui unum esse phreniticum, oc unum Empiricum dicunt, unum tamen esse hominem non concedunt: aut qui non intelligunt specie quidem unum esse hominem, numero non Unum, nec Socratem Vnum esse, tum specie, tum numero: phreniticum autem specie esse unum,multitudine non Unuaeum fieri non possi t ut Dion,Socrates, Theon, ec Coriscus, pariter, si ita sors tulit, phreniti laborantes', cum quatuor sint, unus multitudine sint, sed specie unus,multitudine non unus. Absurdius autem multo est, quod Empirici dicunt, cum unum esse Empiricum dicunt, deinde rogati, quomodo unum dicant eum, qui Viuit, cum eo, qui mortuus est,oc eum, qui est in Graecia,cum eo,qui est in AEgypto, mirificum responsum afferunt: D atenus,inquiunt,Empiricus est, hactenus etiam unus est. Hoc enim extremat stupiditatis est, si adiectis illisi quatenus S hactenus nec quae ipsim et loquuntur, intelligunt. Si enim hactenus S erapion 8c Menodotus unus sunt,qua Em pirici sunt profecto in alijs Unus non erunt: quando, si omnifariam Vnus essent, superuacue, arbitror, ac frustra addita essent illat quatenus oc hactenus cum promptum esset simpliciter dicere unum esse Serapionem & Menodotum:ita nimirum, ut, si de ipso tantum Menodoto loquens, adiectione non egeres, sed absoluto sermone diceres, Monodotus est unus. Ergo, si unus absoluto sermone est Menodotus, S erapion autem di Menodo
tus non absoluto sermone unus, sed quatenus Empirici, omnino prosccid ipsis alia quaepiam inerunt, quibus duo sunt,& no vnus ambo.EScitur q3 hoc illud, quod antiqui philosephi dixerunt, aliud numero Zc idem dc unum esse,aliud specie N ec esse mirum, si Menodotus S erapioni in aliquo ide sit atq; Vnus,in aliquo no idem,neq; unus: quatenus enim Empiricus, idem: quatenus autehic resi mus,ille naso aduram,aut candidus,aut niger,aut magnus,aut paruus, non idem . N unquid igitur sic est uterq3 eoru homo,Ut vel naso est adunco,vel relimus,an sic,ut Empiricus est An hoc quoqa puer intelligat,q, qua homo,Vnus inti qua hic resimus,ille gry pus,non unus N um igitur extremi iluporis est,aut pertinaciae,auhnescio, quo nomine merito appellem, fateri Unu esse phre
niticum, qua phreniticus,simili modo lethargicum, pleuriticum, hominem vero, qua homo est,
34쪽
non viatinat Praeterea Empiric a Vnum dicere, qua est Empiricus: equum ver ut cquus es , non Eunum: Cum audire liceat Aristotelem, S Theophrastum amrmarines, specie quid cm posse alte riim alteri idem esse,niam cro Uero non idem atque etiam ante hos illum, qui ipsbs huiusmodi ii gnificatorum distinc 'ionem docuit, audire dicentem nihil esse miri unum esse multa, δύ multa unum. Qtiippe adeo dilucide omnem hanc disceptationem Platoin principio Philabi absoluit,
ut mihi vel ipsis stupidis videatur esse dilucidus. Asini nanque norunt tum hominiem,ium came lum,tum bouem praeterea hianc hominem quendam,hunc camelum, hunc houena. Eodem modo viam nol unt, non tantum absolute Vt viam sed etiam vi hanc aliquam viam, Nam in ingrcssqviae,quam non nouit,asin Una statue,attende q3, Ut illam Perambulet, ac totam peragat in lacu tr mi artem declinans, nisi sicubi in diuersia scinditur, Utique declarans se speciem ipsam viae meminis
se, ex clare agnoscere. Q Jippe inambulat ea, quae trita esst: quatenus autem ignorat, fallitur: ne que enim cx recordatione ei VS, quae infectilis, Una q3 numero est, hanc, quam non nouit, peragere pol citi Aiai ui est uin vero est cum hanc viam, qua nunc primum insistit, quatenuS Uia cit, Ut spe cie noscentem inambulare: quascia AS Uero numero Una est, eaten US ignorare, propterea, quod e nusquam ad non tritam diu errat: dc, qua in duas scinditur, nesciat, utra sit cundum. Quod tam cia omnino non ignoraret, si secundo aut tertio, nunc pcr hanc ingrederetur. Nam, quoniam alici u FnDUis,alterum non nouis, propterea Videlicet, quod commvncm Viae speciem cognoscit, propriam autem huius vel illius ignora Utique, quatenus nouit, non fallitur, quippe qui ii irae inis itit: qua tenus ignorat,fallitur subii ade in triuiis, nescius, quam eligat. Duplicem ergo cognitionem habenti λοιτο ν dia lini, communium specierum alteram , priuatarum alteram. in stim ma,F isue unam speciem
appellare commune illud velis, siue genus, siue communitatem, si illius hanc, quam ipse nunc in
minum quidem impositione alius sortasse citrispiam tecum contendci, Utique qui aeque in reru contemplatione, Vs tu, partam est exercitatus. Caterum nos saltem non contendemus. illud potius te moracbimus meministe, quod Plato ait Multa enim unum esse, di Unurn multa. Mirificum sane dictum. Nec facile est contendere cum eo, qui horum utrumlibet statuat: etenim, ii hoc Obser ues, non eris, quod contendaS, Ut nunc contendis, partim ignorantia, partim adductus pertina cia. Sed, sue qui. Unum esse phrcniticum dicat,Unum esse consentiesulue multabita qUOque con senties: simili modo dc Empiricum, oc Dogmaticum, Sc Methodicum: non aliter sane Sc medicum Vnum elle, ac mulsOS dices, Vnum quidem, qua mediculai non unum Uero particulari multa
rudine. Non enim de Empirico loquens, illud/ quatenus adhibebis, de medico loquens id toltcs. G
cqirui 'sus de medico loquens adiicies,de homine loquens aulercs. Nec phreniticum Unum elledices, qua phreniticuS,aegrotani cm Ucro non Unum: si quidem hic quoque, qua aegrotans est, Unxiscit. Dedisce igitur tandem nugas illas, quibus in alqs libris captiose viens censes ostendi tibi ipsuna hominem solum, cc scorsum a Particularibus hominibus: tanqualm ipse Ostendere possis Empi ricum citra Menodotum, Serapioncm,ec alios particula res Em piricos: aut etiam phreniticum seorsum a particularibus pia reniticis. Vbi igit tui est error,undeq; haec muta tio, Ut asinis adeo ipsis sint liolidiores c nempe Unde inalqs quoque infinitis falluntur. Quippe ubi a notionibus ad reserum substantias transite tentan deinde perlogicae contemplationis imperitiam falluntur , Ytiqui subucrrentes cum rerum addubitatione etiam ipsas notiones. Siquidem excipit eos hic quaesito de generibus, o speciebus, quae non modo homines, qui in logicis nacti rodis non sunt exercitati, sed etia,nili acriter intendant,aliquos ex ijs, qui sunt exercitati, potest sallere. C sterum non oportQt propiςrca,v de rerum substantia dubitant, a manifestis recedere notionibus: nec putare costilium
aliquid mucra iste virosuis, Vel Empiricos si unum dicant, non adiecto, quo significato Vnu sita vcli Iethodicos, ii pro gcnerc,Vci specie,vel comuni,communitatem usurpent. Mihi enim mςlius yisum est notione ipsa clare lania dclinita nempe qua phrenitici sunt, hac esse omnes Unum: qua Ue- Hrd hic iuuenis, illa senex, aut gracilis, aut obesus, aut vir, aut mulier, hac multos) Ueteri elocutione de caetero uti,accum:Aristotile,Theophrasto,& Platone loquendo periclitari,qui omnia id genus specie cnc Vnum dicunt, multitudine vero non Unum, non phreniticum modo, aut lethargicum, aut Empiricu, sed etia Dogmaticula' Cc Methodicvid. hominem, equum, oc Viru, Sc muliere, Z reliquor usingula. hida si ad particularia descenderis, veluti hanc muliere, quae indicari digito potet ira nc ane non possis specie quide unam dicere,mulsitudine Vero multas. Dippe haec mu lier, quae indicari digito poteli, una est utroque modo, & specie, ec multitudine, quod etia 'a alites numero dicere solemus. Hi Uero ita non faciunt, sed alii communitatcs nominδns, ceu Uero non m agis dubitari de ijs, quam gen cribus 5 speciebus pomit. Alij,quatenus hoc quippi m est,Vnum
esse dic Uni quatenti Saure non Unum, nequaquam explicant. Etenim par erat hos quoque, quenla
admodum ollendunt, ludd i, enodotus, ec Serapio, ec Theodas, Glaucias, ct Apolloniti , Calliclcs, S Diodorus, ta si eraclides, de Lycus, unus omnes sunt, qua Empirici: ita rursus,
Vcmadmodum non Unu8 Omnes, sed multi sunt, exponere. . Siquidem in his eXponendis alic lis plane deprchendissent idem cum unum, tum multa, non modo esse, sed etiam dici posse. Meen dolus nanque Serapio, qua Empirici sunt, Vnus sunt, immo uero qua medici, di qua homines
35쪽
a mines. Quid vero qua animalia Nam id quaeri ab his operaeprectum est. Num ha 'enus quoque
' Menodotus&Serapio unus sunt: Nam, si id negent, nec nos concedemus, quatenus Empirici sunt,eatenus duos homines est e unum. Sin concedant hac quoq3 duos esse unum, nempe quate
nus ambo sunt animalia, protinus illud sub a ciemus: Recte igitur ab antiquis philosophis dieiueit aliud numero,aliud specie,aliud genere esse, quod tum idem, tum unum est. Dehinc rursus in terrogabimus: Phreniticus Menodotus:phreniticus Serapio, idemne est, an diuersus: Si respondent eatenus ' unum phreniticum esse,Vnum q3 Sc eundem ambos,bqua phrenitici,rursus percon et Al. tabimur: Quid autem,qua aegrotantes num hac quoq; ambo unus sunt et S i negent,neq; nos illis
concedemus,qua phrenitici.Sin annuent, Utique rem aliquam ponemus, cuius una sit species, de qua omnes homines morbi nomen enunciant. Non enim phrenitis res aliqua fuerit, cui una sit 1dea,atq3 eatenus omnes, qui ea sunt assecti, unum essiciens: morbus autem similiter unum non faciet eos,quos ccupauerit. At nulla est,inquit,ita distin 'alspecies, aut animalis, aut morbi, sicut
hominis,& phrenitidis. id ais improbe r An nihil tibi significare videntur hae voces, animal, remorbus, sed imiliter efferri,ut blityri,oc scindapsus An significant quidem, verum nulla res sub stat,quae vocibus respondeat, veluti in Scylla,WCentaurus an etiam significant, atque id quod B significatur, unum est Quippe, si nulla si t res,quae his vocibus animal es morbus indicetur, nota
recte dicis homine esse animat,aut phrenitim morbum.S in est res aliqua, Zc vere dicis, tum hunc, qui aduenit,animal esse: tum hunc, qui decumbit, aegrotare: est utiq; omnino aliquid eorum, quae ipsis insunt, de quo vocem Vtranq3 enuncias. Verum ad haec intelligenda, parum es exercitatus, tametsi ea ex primis sint, quae in logicis institutionibus tradamur. Caeterum quid hoc ad ipsam veritatem c Non enim profecto ex iis, quae tu non intelligis , iudicanda veritas est, sed ex ijs, quae quispiam intelligit,qui Sc natura prudens sit, Zc ea didicerit, ac exercuerit nec idem contentiosus sit,sed veritatem amet: quorum nullum in te est,quanquam medius sidius haud scio, an ista, natu raprudentem desiderent. Quis enim nescit non idem significare Socratem, ac resimum, sed Socratem totius est stibiectae substantiae nomen, reliquorum autem nominum nullum de tota &rporis substantia dici, non simum, non ventrosum, non caluum, sed horum aliud sgurae nasi esse nomen, aliud defectus capillorum in capite, aliud magnitudinis esse ventris: Atq3 haec sunt, quae respectu partium dicuntur. At,si candidum aut nigrum Socratem dicam,de omnibus, arbitror, rroris partibus nomina pronunciem,caeterum non totam substantiam, sed unum ex iis, qus illi accidunt,indicem,nempe colorem. Quin etiam,si obesum dicam aut gracilem,durum aut mollem,hirc tum aut glabrum, aut caetera id genus, quae Socrati accidunt, ne sic quidem de omni eius sub stantia appellationes affero. sed unum aliquid eorum,quae ipsi accidunt, ostendo. Ad eundem modum 8c sedere ipsum, ec inambulare dc moueri, ec dormire Sc vigilare, ec singula id genus nomina de nulla profectὀ substantia dicimus: sed aliquid eorum, quae Socrati insunt, his significamus: quae nimirum in superioribus vel actiones esse , Vel passiones , vel affectus quosdam diximus.
Satius ergo fuerit, nunc quoque sub hac te formula exerceam,quemadmodum etiam in superioribus ostendimus, non a nominibus,sed a rebus orsum. Incipe vero a te ipso primum, aestima q3, simplex neres sis, an composita: Utrum ne pessis, an nasus, an oculus, an caput. Constat enim
nullum te horum esse, sed nec sine his: verum δέ ex his 8c ex reliquis partibus uniuersis, quarum singulae debitam habeant posituram, totus es compositust. Esto igitur nomen Themiso. At, cum Themisona claudum esse aio, eo, quod dico claudum, pedum affectum significo: Themisb vero totius est nomen. Quin etiam simus caecus que a parte dicitur Themiso: rufus vero Sc crassus non a parte, sed ab affectibus, qui toti insunt, non aliter, quam inambulans, sedens, disputans, ocvivens. Num igitur intelligis non esse haec totius substantiae tuae ligna, sed alia a parte quapiam esse nominata, alia ab uno affectu: Cum vero bonum te iustum ue quispiam dicit,num etiam pro spicis haec esse affectuum nomina, qui in animo tuo consistunt: Atqui, si noris, quod haec ad pomtionem se habent cum albo Zc nigro quippe sicuti ista corporis, ita illa animi affectionum sunt mina intelliges,arbitror, Sc artificem di inertem, vel siquod nomen artifici est contrarium, Fabanimi affectibus esse imposita. Iam , si artifex Unde nomen accepit scias, scies, arbitror,medicus quoque unde sit appellatus . At, hunc si,unde dictus sit, cognoris, non est, quod magnopere labo res, Ut inuenias, cui demum inditum sit nome Empirici.Sane ipsum, quod a vobis exigo, nec adeo dissicile,nec magnum est. Quippe ipsa praedicamenta diuidere logicae speculationis est initium: cuius esse vos omnino expertes facile declarant ea, quae temere nugamini. Vel nunc igitur resi Piscentes, posthac incipite,quae corpori accidunt,nominare, veluti quod hic albus est Sc niger, aut certe vehementer calidus adeo, Ut aegre ferre calorem possit . Deinde calorem ipsum, qui adeo aucius sit,ut occasione eius corpus laboret,nec prober perfungi actione possit, permittite volenti appellare febrem: siquidem omnes homines eum,qui ita sit calidus, febricitare dicunt. Nec sane rem magnam facietis nomen mutantes, nisi quod tempus vestrum perdetis . Illud potius vir bone facito: Cum Themisonem febricitare dices, & Dionem febricitare, ec multos deinceps ad eum modum febricitantes nominabis, perpende diligenter, nunquid in iis omnibus unum idem 43 sit ipsum ut iic dicam febricitare, an diuersum: invenies enim unum esse idem q3 specie:multitudine autem
36쪽
ne aut, quod et numero dicimus,non Vnu. Cum aliter tibi,nec Ut resipddeas, fas sit, nec intelligas. EErgo, a febricitat, is qua flabricitat,Vnus plane est: qn, ec qui delirat, quatenus delirat, etcst unus.
rat Sane id nemincm latere arbitror. Ponatur igitur ambobUS ijs Unum nometi,febricitanti, dico, ac delirati vocetur que phrcncticus,quia ita laborat. Quod si non intelligis,quemadmodum ambo bus viati nomen lit polrium. admonebo te sortasse nominum, quae ipse usurpas. lippe equum
aliquid appcllas,nempe animal ut ita dicam hinni bile, siue quod ad hinnitum sit habile: an igitin tereste censes, cquum dicas, an animal, quod ad hinniendum iit habiter Ego sane non censeo. Atqui, ii ita es ambobus illis nominibus, animali, Sc hinnibili, quo Utiq3 breuior esset sermo, cquum indidisti. Ad hunc ctiam modum , si, quod pedestre S bipes animal sit, pro tribus nominibus Uno interpretari Vclis, homine UOcabis.Et sanet solutio cuiusq; nominis in suam orationem, ' λουσιν ad eum modulia absoluitur . QVin etiam, Ut coniicias componaSqῖ Orationem in unum nomen,
non aliter, quam iam dieto fit modo: cum videlicet ec simplicium cuiusq3 notione secundum ipsius nomen icnes, simul ex duobus simplicibus rursus alteram notionem efficere com positam potes: mox illi nomen imponere: subinde rursus ipsi copositae alio simplici adieci io, ubi ex tribus iam simplicibus Unam notionem flacci is, huic quoq; nomen aliquod imponere . . Quomodo, in- Fquics, ec qua ratione id r ii quidem non grauabor exercendo eos, qui resipiscere a diuturna ilia
ignorantia non recusant,longius progredi. Calor, simplicis rei nomen est Praeterea aditonis issio,1smplcX quaedam res est. At tantus calor, quantus iam aditioni officiat, non etiam simplex res est addit etiam lotum Vexet corpus, multo profladio minus iam ismplex est Ergo,qud minus multis Utantur homines, ad compcndium alioqtii natura procliues, eiusmodi calorcm febrem vocant. Quippc cxpeditius dii tacit febricitare Dioncm, q; tantu in toto corpore caloriS habere, Ut mul tas iunctiones corrumpat. Ergo, cuasse tum ipsum significare Volunt, febrim: cum Vero eis, qui affecitu laborat, ab aflcctu ipso nomen declinant, vocant qῖ febricitantem, ad eum modum, quo acandore candidum, a nigrore nigrum . itaq; cd politae rei nomen febris est, atq; hoc etiam magis febricitans. Simplex autem esit delirium: vcrum, ii simplex hoc cu composito copules, homo ipse Phreniticus, astedius phrenitis nominatur: a1lcmadmodu& homo ipse,ne animal rationale mor tale dicamus, breuitatis causa homo est nominatus, ipso hominis Vocabulo Orationis vim quamdam comprehcndente. Atq; id est, quod veteres philo Ophioa at ignem nominis dicere appellant. Ceterum non ducunt in insini tu, sed usq; ad simplicia subeunt. Nam, cum hominem in animal 5crationale mortale solueris, postea ipsum animal solues in substantiam sensilem: at non ipsam Gsubstantiam amplius solucre poteris, nec etiam seni sic: quippe simplex primum que est horum utrunq3. Qtio fit, Vt mihi mirari subeat de iis, qui phreniticum homincm esse concedunt: mor hum vero Sc animal esse non concedunt quippe quod perinde est, ac si composita esse des, de sim .plicibus dubites,quasi non priora compolitis natura simplicia lint. At non vidi inquit)ipsum per se animal. Sed nec homine insulse vidi lii, oc talia cn teipsum ais hominem citc. An illud fateberis, animal autem esse te non lateberis Nusquam inquit vidi per sc morbum. Sed nec phrenitim unquam solam vidisti, sed in Theone,aut Dione, aut alio quopiam homine. Quare hoc planet puerile est, eo,qu6d nusquam morbum ipsum per se solum videris, idcirco putare morbum non esse: quippe ita nec febrim,nec phrenitim, nec aliud quippiam id genus esse dabis, Vt quorum nullum usquam ipsum per se solum videris. Sane cxpediebat potius non ita ,sed , Ut dictum supra est, a re hus ipsis coepisse, cogitatione q3 ipsa spectasse, quot essent in totum simplicia: mox proprio nomi ne cuiq3 im posito, ex ipsis iam compolita iacetere. Ergo sublesto corpori mum hoc primu insit, quod sentit. Num, cui id inest, animal non appellabis Non, inquies . Atqui de nomine hoc paelo hesitabis. Sed nec sentile corpus esse concedes Iam ita de rebus ipsi falsbopinaberis . At,si Zc cor pus aliquid sentit celse, nomen hoc animal de eiusmodi corpore dici conccdes, audebis postea H dicere animal nihil esse rErgo nec album aliquid erit,nec inambulans, nec currens: quippe ab iis,
quae ipsis accidunt,dicitur corpus album, inambulans, currens: ipsorum vero' accidentium hoc albedo, illud inambulatio, tertium cursus dicitur. Eodem modo sensus,Vnum quid est ex iis,quae corporibus accidunt sentiens Uero ipsum est cirpus: hoc vero etiam animal nominatur. Quis igitur,Ubi sentiens corpus aspexit,omilio hoc nomine,animai,aliud quaerat, quod de eo dicat um corpus duntaXat intelligitur, tanquam Centaurus, areres quoq; aliqua huic appellationi cst subie cita Patet proculdubia esse subiectam aliquam. Age quid sensus intelligitusne tantii, an aliquid cst eorum, quae corpori insunt Mihi vero' etiam id clarum esse videtur, nempe sensum Vnum esseeX iis, quae corpori insunt. Atqui, si neq; corpus tantummodo intelligitur: sed etiam subsistit nec etiam sensus, immo is quoq; subiistit: qui fiet, ut ambo coniuncta compositum efficiant non ens: Nam id iam perridiculum sit, corpus quidem esse ac sensum , nihil tamen esse sentiens corpus: si cui illud magis ridiculum, senti cns quidem corpus esse, animal aute nihil esse, ceu aliud quidd manimal sit,&non hoc aut quicquam intersit, oratio ne, an nomine indicare aliquid Velis. ri que
absurdum sit Oc morbum negare aliquid esse. Quippe, si affectus nihil si t, morbus quoque nihil erit: ilia affectus aliquid esse dctur, utiq; ec morbus aliquid fuerit. Quicunque enim assce iussurir
37쪽
est morbus. At non potes inquiunt ostendere mihi,ipsum per se morbum Immo nec phrenitim vir bone,nec febrim: quae tamen.ipsa esse fateris,sicuti multa alia. N am ira icrologiam nominum, quam philosophi quidam scite sunt commenti, sed quae omnem in vita loquendi consuetudinem subuertit sic,ut ne ipsis quidem in suis ipsorum operibus ea uti pos sint, impraesen tiarum omitto,ut qui Sc alibi de ipsis distulius egerim:& in opere de elementis, quaecuque sunt necessaria dixerim.Ιntelligo autem micrologiam, qua diuidunt in genera,graeca illa τὰ ον,το υπάργνec Φο ὐφεςος, latincens,& subsistens, siue substans dixeris,γ quippe, quae tra'nslatitie nobis tum hic, tum in sequentibus, latineγponentur. Vt autem omnes in omnibus refutem, fieri omnino dis inon potest. Sed enim, quod non modo propria morbi notio sit, sed etiam res aliqua subie sta, quae φhanc appellationcm sit sortita, satisfaciant ad praesens, quae hactenus sunt disia clarius autem idem ipsum in progressu sermonis intelligetur, ubi de primis indicationibus absoluta disputatio erit. Quaecunque vero nunc dieta de morbo sunt, ea mihi Zc de symptomate 8c passione elle die a censeo: praeterea sanitate, Sc paritate, 6c robore,& potentia,Omnibus43 aliis, quorum nomina 8c notiones de rebus quibusdam subiectis sunt dicta. Omnia nanque haec corporibus insunt, partim ut
aiseeius, partim ut a 'iones, partim Ut passiones: praeterea quaedam ceu naturaliter in sint, quaedam B ceu praeter naturam.Indicatio quoque m singulis eorum seorsum Praebetur,a plurimis tamen modicorum praetermissa.
Docet, qua via, ac ratione Vlcera curanda sint, quaecunque maligna non sunt. iPrima fundamenta methodi, qua Vnitatissolutio curanda es. C A P. E. I igitur Hiero,indicatio, quae ab ipsa rei natura primum oritur, quod agenda e ri . carie osit, inuenit, necesse cst remediorum inueniendorum initium ex morborum ipsorum natura sumi: si quidem absurdu fit aliud esse, quod curadi rationem praescribat,aliud, quod curetur: etenim indicare de se quidque magis potest,ude alio. Hoc autem clarius fiet in sequentibus. Verum, qiii omnibus in con fesso est primas indicationes ex affectibus esse sumendas, certe laborandu Plae .ribus frustra non est,ut hinc esse incipiendum doceam. Illud potius monstra Q. Te tentemus, neq3 totum hoc esse, nec prorsus magnam aliquam partem, ve- , Iuti Methodici putant,sed minimam,di tantum initium. Igitur iidem ipsi aiunt calculum, qui in vesica fit,propterea, toto genere praeter naturam sit, ablationem sui indicare. Ad eundem moduVerrucas, dc myrmecias, ct atheromata,& steatomata, ct meliceridas, ct alia id genus. At intestinis, quod iam in scrotum decidit, omniaq3, quae luxata sunt,* videlicet loco ipso praeter naturam se ha- νας. i. veriucas hent, reponenda se in suum locum docent. Atqui tantum abest,ut horum quippiam artificη cuius quam sit,ut etiam priuatorum cuiq3 patere possit quippe qui membrum,quod luxatum sentiunt, reduci in artUS iubent praeterea verrucam tolli, ulcus ad cicatricem duci, Sc aluum fluentem sisti. Verum,quibus haec rationibus fiat,id sane nesciunt: atq; id est,quod adiici a medico debet. Itaque indicatio, quae a morbis sumitur, principium tira est, o ut sic dicam carcer, unde medendi ratio D promouet,nulla prorsus ipsius medicinae artis adhuc portio,aut certe nec magna nec propria, sed uetiam plebi sit communis. Ergo,cui facultas est illa inueniendi, ex quibus perfici possiri,quod a prima indicatione suggeritur, is merito morborum est curator. Qui si per experientiam in Uenit, ob seruator 8c em piricus est nominandus lin ratione quadam 8c methodo, logicus, methodicus, Ocdogmaticus. Ergo plebeius quidem altius enim idem repetendum est medicum adit, reponi libimembrum iubens aut os, quod sorte Dactum est,formari atq; componi aut melicerida tibi tolli verum, quo pacto horum quodq3 peragatur, id sane inuenire medicae artis est munus. Ac Empirici quidem per experientiam inueniri omnia contendunt: Nos partim experientia, partim ratione,
cum neua illa inuenire omnia queat,neque sola ratio. Veruntamen confusam mistam miradedan o elle doctrinam non censemus, sed leorsum empiricam,ta seorsum logica, quo iacile appareat, qua habeat utraque vim. N unc vero de ea, quae ratione paritur,inuentione dicere statuimus. N um igitur est nobis methodus aliqua, qua usis inuenire praedictorum singula liceat dico, quod superua caneum genere si t,adimere: S , quod motum loco sit,id proprio loco reddere: Zc, quod unitatis solutum sit unire: an empiricen ad haec requiremus Ego sane methodum esse aliquam, qua quaeliota inuenias, plane mihi persuasi :eiusq; principium esse id, quod singuli morbi faciendum dictant. Vnitatis nanque solutio unitionem postulat. Ea in osse fractura dicitur,graece Calagma: in carn sa parte
38쪽
vbiciici; dictione lianc alieti-lco notata videris. scopos oraece lcgitur. t το τ λος.
ex codici bygrς cis impressita &nanu scriptis. iii cogi est uve
sa parte ulcus: sicuti etiam vulnus, ruptio, quod Rhegma: &conuulsio,quod Spasma dicitur: E tiliatis quidem solutio qtlaedam eX Uulnerando in carnosa parte reli 'ta: Ruptio, 8c conuulsio ci tra vulnerationem facta. 'i ior enim carnota partis diuitio ei posterior heruosae. His omnibus unitio molienda indicatur. Quae an praestari Vbiq3 Possis, an in multis non possit, hoc utiq; internosce re primum iam artificis et . Quippe nemo plebeius nouiti nec neruosam transuersi septi partem, ncc intestina tenuia non posse, quem indicant,finem recipere.Sed Sc de praeputio, & de tenui huc carum parte, quod si militer se habet,idem ignorat. Praeterea an caries in oste, quae Teredon graece dicitur, anari quaeat,sicut crosio in carne,compertum non habet.Iam,an coalescere frae iura possit, vellit i hilnus, praeterea an callo agglutinari potist,non intelligit.Pari modo in capitis fratcturis viil gus omnino non nouit, sic ne expectanda calli generatio, an aliter curandum. Porro multo adhuc magis ignorat, an corde Uulnerato, aut pulmone, aut Uentriculo, aut iecinore,fiducia sanationis fit. Nec in itinam a quicquam ultra primam indicationem Uulgaris quisquam nouit. Itaq3 hoc ipsum primum talis est opus,ut intelligas, sperare ne id, qud tendi SJ- debeas,an secus.Eius rei duplex cognitio cit, nec potest addi lcrtia, Altera per eXPcrientiam: cui longo usu est opus G Altera per ipsius rei naturam liquidem haec tum cuiusci; particulo substantiam sitimabit, tum aditonem,tum usum, situmq3. A quibus procedens,non solum, quod sanari non potest,praeuidebit, sed etiam de inuciaten F dis ci 1 emcd is deliberabit, quod recipere sanitatem potest.
De Imuentione Reme Iorum quae Callim Vlcψ carne implent. C A P. a.
Constat autem, quod a limplicissimis incipiet. Porro nihil est simplicius ulcere, quod in sum
ma carnosa parte fit. Huius ergo, si quidem Ulcus tantum sit, curationis scopus unitio est. Sin ctiam cum cauitate sit, duplex eius proposi tus est finis, sicu ti etiam duplex est asseditis, nem pd .lcus, quod est unitatis solutio: δc cauitas, quae ex amissa aliqua animalis propria substantia est contra 'ia. In quo genere sepe seri non potest, Vt alterius propositorum sinium sis compos veluti si non modo caro ipsa, sed etiam subditum illi os pcrierit: quippe impleri ad unguem caui tas eiusmodii non potest, cicatrice induci ccrte poteti: sed haec viceris sanatio est, cauitas autem in sanabilis remanebit. Hoc igitur ipsum aut per experientiam, aut rationis ope, dignosci omnino oportebit At Thessalus nec his Utitur, nec tertium quicquam adiicit: Zc tamen nugari non eru bescit. Sed id mittamus. Illud potius doceat imitator Thessali medicus, quo pae Ocatium incar nos a parte ulcus nullo ex iis, quae s ubsunt,laeso sanabimus. Sarcotico inquit medicamento, id est quod carne impleat, imposito. Bene sane, magna facilitas: fortasse autem stupiditas potius erat di ccndum, si, cum sarcoticum dixit, fatisfecilIc se quaestioni putat: quippe, si sarcoticum iam scimus, Gquid amplius irequii imus Dic nob1s, quod illud sarcoticum sit , quo es Usurus et Thus, reor, in quies, aut irim, aut arti tolochiam, aut crvi farinam, aut panacem: nam de siccis medicamentis principio mentionem faciam. Age igitur, haec medicamenta quo pacto intuenistic' Expcrientia, inquis. Qtiid igitur est, quod per re amplius esit adicetum c Sicluiciem, quod cauum implendum sit, id quidem Vci priuatus nouit: at, ex quibus id, per quae medicamenta sat, experientia do cuit. Thessalus Uero nec ut empiricus, nec Ut logicus, medicamentum illud nouit: Ut empiricus, quia Uidclicct non Vult : ut logicus, quia non potest: nam ego eum Vt empiricum id scire plane noui. Cum enim duo sint omnis inuentionis instrumenta,nempe eX perientia diratio, qui, quod inuciatum est, nouit, sed tamen rationem eius dicere in promptuF non trabet, is prodit se per expcrientiam id inueniliti. Vt igitur, quantum erret, intelligat, aurium nobis operam paulisper accommodet. Volo enim paucis cum solius experientiae protellore agere. Etenim hunc quoque dicere par est, quo pacto liccum hoc, quod carnem producat, medicamentum inuenerit: quod utique Cephalicon nominant. Pori o componitur id ex iride , Sc aristolochia, eruo, Jc illure, &manna, id est purgamento thuris. γ Est autem aliud, quod praeter iam dicta corticem panacis recipit sicuti ctiam aliud,cui clota cadmia admiscetur. Dicat itaque mihi, haec quomodo sint in Huenta. Et quid inquit attinet de inuentione eorum qu aerere, ac non recte potiuS inUentiS Uti Atque haec quidem initio statim respondent: - ' post verὀ interim ex somniis inuenta esse potuisse talia dicunt Finterim forte quapiam aliud s utile in aliud est usum: mox aliquem Uti misto ausum, calterum audaciae eius spem non dicunt. Haec igitur manifestae sunt nugae. Tertius his inueniendi modus plane esthratio natis. Siquidem simplicium illorum priuatim quispiam Vnumquodque Ut sarcoticum expcrtus, mox carnem aliquando non facere cernens, ratione deprehendit non omni naturae eorum quodque competere. Si enim,cui aristolochia ulcus carne non impleuit, huicili US contulit: cui autem thus non profuit, huic iris admota, fuit utilis: rationabile crat arbitror non omneSab omnibus similiter affici. Hoc ubi semel in ratiocinationem venit, optimum factu est visum quam plurima eiusdem speciei in idem miscere,qud nulli corporis naturae deesset, qQuconueniat. ' Atqui amice in commistis speciebus non seruatur actio suae cuiusque substanxiae, lic, Vt in Unaquaque corporis specie adiit, quod morbo curando conueniat. - am, si aut corporiS naturam inuenire pol sent, aut adhibiti medicam cnii vim, non esset fortasse iis tali varietate OPUS, Vt quibUSMnum illud medicamentum, quod uni corpori conueniret, inuenire in promptus cmpcr esset. N unc cum ignorant utrunq3, 'paru recte Minnia miscent: unum scilicet, quod omnibus
39쪽
A nibus naturis quadret, molui medicamentum studentes. Hanc ego componendorum medica mentorum rationem primis illis medicis excogitatam arbitror,atque ut antiquum inuentum recipio . Caeterum tantum eam a Vera medicinali methodo abesse reor,quanto certe rationabilior est transfusis in se mutuo cribris. Quippe nisi illud primum cogitet,solius se compositionis,quae ex si milibus specie medicamentis conflatur, non eius, quae ex contrariis initur, methodum dixisse: ... mox in eius miscellae multitudine unum fortasse esse medicamentum, quod laboranti si t utile, forti lasse vero nec unum contra septem O 'O ue, quae ex usu non sint, ita ut pluribus numeris obsit iusmodi medicamentum,*r prosiit: haec,inquam,nili reputet, plus eum ignorare de re ipsa,* nO uisse dixerim. leum nanqtie cavo vulneri infusum,aduersissimum omnium medicamelum est , cum si1 ita mederi velis,usu ipso intelliges sordidum ac male olens ulcus fieri. Quod si lepus quoq; anni calidius sit,ac vitio mali succi homo laboret, aut fluxionibus obnoxius natura fit, aut etiam invictus ratione delinquat,timor est, ne illi pars ea computrescat,in qua ulcus est faelum. Timor vero est, ct si cera,siue sola,siue in oleo soluta viare. Atque haec quidem putrescere ulcus facient. At, si aeruginem ad laeuorem tunsam insperges,ea quidem nullo modo putrefaciet: dolorem tamen ac mordicationem inferet non paruam praeterea exedet,ac phlegmonen excitabit quὀd si largius A ll. s. t. 3. B Vtere, conuulsionem quoq3 accerset. Oniam ' igitur neq3Oleum,neq3 aerugo,neq3 cera cauum
vlcus implere carne potest, constat, eX ijs, qui experientiam profitentur,nemo usquam ea miscebit. At ego sane haec miscebo,immo debita mensura non haec modo,Verum etiam alia mille phar maca ex iis,quae cauo ulceri sunt inimica. Quippe si non iusdem facultatibus laedunt, scd quodam aDodo contrariis,imparia quidem immodica Τὸ profecto fuerint,vi ad cauum ulcus implendum. Verum, quemadmodum ex duobus temperamentis immodicis unum ciliciatur modicum, id in medicamentorum componendorum rationibus docuimus.Non est igitur dissicile ex oleo,ccra, ct aerugine medicamentum,quod carnem producat,conficere. Si enim noris eiusmodi Ulcus medio criter siccandum esse, non siccare autem nec ceram nec oleum, Utique intelliges nec alterum seor . sum, nec ambo simul cauum ulcus implere posse immo vero nec aeruginem solam, Ut quae immodice siccet.Ergo,si omnia miscueris, modice siccum et icere medicamcntum poteris. Qilis vero cuiusq; esse modus debeat,id mihi in libris, qui de medicamentorum compotivione sunt inscripti, iam traditum est nunc quoq3,si res postulet,indicabitur in sermonis progressu. Nam primum omnium abigedus mihi a sequentibus libris amethodus iste Thessalus est, sed indicato prius illi, quatum a recto aberret.Nam prudenti, Vel quae nunc dicta sunt, satis ostenderint, qualis esse debeat C medendi methodus. Verum non est cum talibus sermo. Itaque etiam necesse est, cum istis adhuc disputemus, hinc sumpto initio. Omnis, quae praeter naturam est,cauitas impleri postulat quare quae in carnosa etiam accidit parte. Ipsa Vero impletio,inueniendorum remediorum finis, quo tend1tur,est.Vt Ucro, quae impleant,inuenias, Sc multa ratione opus est, multiplici particulati friindicatione,ec methodo rationali exaela. Etenim saepe vidi lii dissicilia sanatu ulcera curare ne quiuisse nec eos, qui experientiam profitentur,istos inquam, qui remediis scatent: nec etiam eos, qui ratioriacm sibi vindicant, omnes. Quippe Thessalit isti, quos Methodicos nominant, sunt au tem revera amethodo alieni tanquam asini ad lyram,iae ad audiendam quidem eiusmodi specu lationem stant idonei, nedum,quod rectum est,ratisne inuciatant. Vidisti autem subinde in citisse modi Vlccribus Empiricos quidem alias se ad aliud medicamentum transferre, cum nulla pro se eid ratio tranti tum ipsum monstraret Verum, quoniam multa sunt experti, quae cauum Ulcus ina plerat,ipsam Verd,Ut iidem vocant,idiosyncrassian,id est, corporum proprietatem, in qua singula eorum pollere sunt Visa, nec dignoscere nec meminille possunt,ideo nunc quoq3, ad quod transse ratu,non intelligerstes, sed sperantes in multis particularibus experiendis, Obiter, quod conueniat, omnino inuentum iri,alias ad aliud transiliunt,fortunae potius, quam rationi eius, quod conducat, D inuentione permissa. Similes his sunt, tametsi id nolunt, Sc qui ex Dogmaticis ad naturalia corporum principia subire ratione non Ualuerunt. Qiaippe hi Ut ante ostendimus ex dimidio Dogma tici sunt. De istis Ucro amethodis Thessaliis,quid etiam loquare r Soli igitur ij, qui vera methodo curant, tum singulis id genus ulceribus idonea medicamenta&Uictum aptum inueniunt, tum liquidissime rebus ipsis ouendunt,quantopere conducat, quantumq3 ad medendum lumen prae flatetpsa de natura tra Ctatio. Etenim praetermitti iacgligi 43 aliquando, quod utile sit, ijs, qui ab aliopia armaco ad aliud assidue transeunt, non semel tibi Ostendi, uno aliquo ex medicamentis, quihus illi fuerant vii eiusmodi ulceribus sanatis. Sprcia vcro eiusmodi medicamenti facultas ab ijs merito est, quὀd videlicet Sc propter intempestiuum usum non solum non prodesse, sed etiam obelse est visum,& quod in primo usu nihil aliquando, quod esset cuidens,cstecit . V idisti porro non minus oculorum nos grauissimos dolores sanare,aut balneo, aut Uini potione, aut fomentis, aut sanguinis missione,aut purgatione, quibus nihil aliud adhibet medicorum ivlgus, medi camenta haec, quae ex opio & mandragora S hoscyamo fiunt, maXimam plane oculorum perniciem utpote quae nulla re alia sublati ad praesens doloris speciem praestant, quam quod ipsum sensum enecant. Multosq3 nosti ab ciusmodi medicamentorum Usu, cum liberalius fuit lentadmota,nunquam postea naturalem statum rccepisse, sed ex his principio quidem obscure atque aegre . Septima Classis. ccccccc uidisse,
ces graeci haec addunt: qui ne prima quidem
elemeta potueriintas tequi, qtamen in antiquis no hiatur& superflua ecvidentur.
40쪽
vidisse,tempore vcro stimulione, quam hypochysin Vocant: Vel pupillae nimia dilatatione, quam Emidrialin appellant vel tabc: Vel corrUgatione,quam Thetidos in Vocant, occupatos . Nosti prose. dio non minus.illud, cum ab cphcbis Vsque mecum iis Versatus,nec sub ullo me usquam praece plore vidi illaciusmodi opus,scd id per me ratione eXcogitasse SP longo tempore aphorismum Z - illum,i Dolores oculorum meri potio, vel balneum,Uel so metum,Vel Vena incisa,vel purgatio tot '' S lit,confideraucrani quamq; ex reliqua Hippocratis diligentia sperarimne in hoc quidem vel falsum quippiam,vel quod sacri non possit, praecipi: idq3iuisse, quod me ad inquilitionem incitauit, quoad ipsa Hippocratis insiliens Via inueni, quo Paeto discernerem, quando, quomodoq; diei
rum quoq3lit Utendum. Qua ratione multis,qui latia Uiderunt,manifestum feci, quanta medici natis methodi vis lit quantiq3 mali occalso fuerint, qui non seruata Vetcri medicina, nouas sce ascondiderint.ltaq3 8c vos praeterea me,quanquam a Principio recusantem, orando tamen impuli itis,ut omne hoc opus tradiandum susciperem:quod,Deos precor,alijs quoq; hominibus alicui sit usui. Certe minimam spem habeo propter eum,qui nunc regnat, 'binaarum artium=contemptis, diuitiarum verὀ,existimationis, ct ciuilis potentiae admirationem:ad quae quisquis se conuertit, is nulla in reveritat cm inuenire poterit. V erum haec, prout Deo placebit, ita sinientur. At nos me dendi methodum, quae veteribus quidem eXculta est,nunc Vero neglecta iacet, pro virili restitue, Fmus,rcpetita nimirum, quam de caUO Ulcere inchoauimus,disputatione. Ac de prima quidem in
. uentione corum, quae eiusmodi UlcUS carne impleant, satiSfaciant, quae paulo ante diximus conccidamusq3, si libet,Empiricis, quae dicunt omnia. At de inuentorum usu dc saepe tibi in ipsis rebus ostendi, Oc nunc nihilo minus ratione demonstrare conabor,quemadmodum Empirici, ubi solennc cuiq; mcdicamcntum nihil proiecit,apte ad aliud,certaq3 ratione transire nesciant. Atq; id iure accidit liquidem, cum causam improsperi successus prioris medicamenti ignorent, nec, quo eam in secundo declinciat, habent. Quippe,cum causiam ignorent, cur mulacre suo medicina fungatur, ncc,cur fallat,intelis gcrc Valent. Hoc Verdignorato, neq3 ad ali ad trantire rationabiliter possunt, quando nec in illo Uitare eandem causam possunt. ethodo Vlcm Cauum curari debeat. C A P.
A G edum igitur ipsi iam Hippocraticam veramq; caui viceris sanandi methodum tradamus.
Porro hanc ab ipsa rei substantia ordiri Oportet. Itaq3, quoniam in cauo ulcere id nobis pro Ponitur,ut caro, qtrae perii id esti tuatur,scire licet generandae carnis materiam, sanguinem bonum esse opifice in ut ita dicam authOrcmq3 naturam. Verum non satis est naturam limpliciter dixisse,nili etiam,quorum natura,sit adie 'ium,S Vbi. Constat autem, Q subiectiorum corporum,qui Ghus superinduci caro debet,natura ipsa gignendae carnis OpiscX esit. Porro cuius 3 corporis natura monstrata est cx calidi,frigidi,humidi,ac is cci temperatura consiliere. Quare manifestum est iu stum horum temperamcntum in subieetis particulis, quibus restituturi deficientem carnem suismus,opificis habere rationem. Ac primum quidem in omni cauo ulcere duo illa consideranda nobis sunt, Et q uod subieetum eit,iulta ne temperie lit,id eli an secundum natura se habeat: quip. Pemonstratum est sanitatem in similaribus corporibus, ipsarum quatuor qualitatum esse iustam rem periem: Et praeterea sanguis, qui affluit,bonus ne,ac mediocris fit. Si igitui horum alterutrum vitiosum sit, multi sane aflectius praeter naturam existunt. Nobis tamen una cauitas incar nos a parte proponitur. Fingamus igitur Jc sanam esse partem,ec sanguinis confluxum citra vi Ium vel in qualitate vel quantitate Vitium .Porro his ita se habentibus, nihil est praeterea, quod obstet, qud minus prima carnis generatio prospere contingat,idq; nullius externi medicamenti ope. Quippe causis ambabus, Vnde nascitur, praesentibus,nulloq3 extrinsecus,quod impediat, obstan te,non potest prohiberi carnis generatio. Verum in ipsa primae carnis generatione duplex pro
Uenire excrementum necesse ei veluti etiam in cfmmentariis de natura docuimus, quod omnem qualitatis alimenti mutationem alterum crassi US,alterum tenuius,excrementum sequitur. His ex Hcrementis etiam per Universum corpus semper prouenientibus, quod tenuius est, ipsa inuisibilis .i perspiratio. Quae etiam subinde fit visibilis, quoties vel naturalis calor languet: vel nutrimen to utitur,quam iuitum sit,ampliore vel motus quispiam Vehcnaetior animali contingit. Alterum est sordes, quae in summo corpore nostro colligitur. Quin etiam in Ulceribus tenuius excremen , mum sanies, graece ichor appellatur quod crassum elix sordes. Ac ex tenui quidem excremento viacus humidum redditur, ex cra illa sordidum: eoq; duplicibus medicamentis eget, Utique, Ut humi dum est,siccantibus Ut rdidum, lude ipsum cX purgent. Ergo,cum nullo unquam tempore natu racesset,certe nec tempUSVllum erit,in quo non ambo haec in cauo Ulcere colligentur. Quare nec tempus ullum erit,in quo non UtrunqUc medicamentorum genus desiderabit,utique quod si , ad cet,& quod eXpurget. Ac,cuiusmodi quidem genere esse medicamentum debeat, inuentum iams est. Verum non est id satis. Siquidem specie aliqua inuenta est opus,quae sit ulceri admouenda . . ' Haec igitur quomodo, , qua methodo inuenietur Nempe ea, quae in libris de simplicium medicamentorum viribus est tradita. Ostendimus nanque in iis quaedam medicamenta siccare, quae dam humecitare,quaedam refrigerare, quaedam calfacere: non nulla per coniugationem, Vel cal
facere ec siccare, vel frigefacere ex hunaecitare, vel calfacere ec humectare, vel refrigerare di sic