장음표시 사용
402쪽
36o moenitatis exoticarum tam , aequilateram, fere ducentorum passuum: cujus tria latera muris & propugnaculis incumDunt ex quadrato sa-XO; quartum rupe clauditur edita, albicante, in ramos
quasi divulsa; quorum duo exteriores cylindracei & in accessi, procul distantibus famulacra tensorum digitorum referunt: tertius iis intermedius, qui paulo brevior, latior 3c informis est, insignem in cacumine divisionem Scin ea S. Prophetae mansionem exhibet. In hanc solum
ascensus patet, sed praeceps & difficilis per 92. gradus arte factos, exiguos & fere dilapsos; quos crebra intercipiunt spatia, sine graduum adminici sto rimanda. Statio hic datur paucorum hominum capax, terribiliS, nee tuta fatis, nisi in divi11onis crena; per qua superatis gra dibus, ad Eliae sedem pergimus. Memorabilia hic spe- έλη πρη -- ictantur x) crypta i spelunca rupem pervadens, obscura, angusta, ViX or iam alta, Proplietae, quod perhibent, hospitium. α) duo rupis articuli ; ante speluncam; areolam, instar miniani, sustitiens quadratam, eae Caeso lapide, in qua sanctus aliquis anonymus sub Eliae protectione ossa sua condi curaverat; sepulchro unicri
lampade,dc multis impendentibus cervorum cornibuS,ar cuumque militarium icunculis ornato: eX adversa
parte, & inaccessus; Granatum alens pulcherrimam, situ prodigioso,&sine horrore vel admiratione vix
intuendo. 3 Stillicidia quaedam ex solido siam promanantis lymphae gelidae & limpidissimae: primum in apice
rupis cylindraceae inaccessae, qua ascendentis deXtram respicit. Scatet ea eX transverso foramine spithamali,
velut hastae impressae vestigio, gintulis subinde rarioribuS, quae eX alto casu disperguntur, oportuit insigendo vulneri adhibita fuisse a ancea insolatae magnitudinis & de cempeda duplo longior, cum brevior non pertingat.
Alterum ad laevam in rupecula, cujus crenam perVadimmus ad cryptam dc sepulcnrum: cujus Vero liquoris, e sudari
403쪽
sudantis masis quam stillantis, collectio negligitur. Τertium in ipsa spelunca, qui hiat versus podium sepulchr
te; cuius aqua, ditiori vena prodiens, puteolo excipitu , in usum sitientium. Quae vis aquam in hos propellat apices,circumsitis montibus pelsiores,disquirent alii 2 ego, soluto pauperibus nummo, quem sepulcnes custos postulat, ad isnodochium xemeo. Solum hic olim fuisse habitatum cultum, nec dum sterile esse, testatur Morus celsa frequens,in ascensu obvia, montis oppositi vinea re pagus, haud procul ab arce, in valle m*ntana, conspicuus.
. Parus mille, vel ultra, provectis, meta comparuit no- Simulacrastri excursus, in angulo pesrosi montis. Hic simulacra exhibet Rust mica, abrupto parieti, qua Caeciam respici insculpta, ad illorum, qu* in Merdestano vidimVs, similitudinem; sed vetustate magis exesa, tum facta etiam rudiori manu, vel minori industria. Angulus lapidostis est, ex densa Ficu opacus,plurimis scatens fonticulis ibidem stagnantis aquae limpidissimae, quae ad basin pede sicco accedere non permittit. Ipse paries rudis & impolitus est, arborum ramis coopertus, ab imbribus δc vetustate squalidus, herba hinc inde alens in fissuris ric ambitu, quas caprae, per montis salebras ct declivia palante depascebant. Sculptur rum duplex est scena, tribus a terra orgnis elev t , ct invicem passibus totidem di juncta. Prior, quasi in rasa tybula,exponit virum, qVem appellabant Rustamum, foeminam, quam Voca ni Reginam, invicem advorsos & velut colloquentes. Isi , si tura corporis humana paulo mior, caput habet gale sum, caesarie barbinue brevi ; collum torque cingitur admodum laxo, uni0num serie decorato x pectus S venter exesa iunt, ne habitus agnoscatur; semora es crura Velantur paludamento. ad talos demisso Minultis plicis Eet fiuctu-
405쪽
Amoenitatum exoticarum Fasciculus II. 363 fluctuante. Haec,Venusi a humanae staturae foemina, fronte redimicula, occipite cincinnis, collo monili, multis quassi unionibus bullato, ornata est; Pectus valde exesum, thorace, ut apparet, induitur brevi, angusto, inferne laciniato; femur ni fallor, supparus,dc varii fluctuantesque
pepli operiunt. Ille sinistram pectori imponens, dextra florem offert Reginae; haec simili gestu florem sinistra accipiens, dextra reddit fructum pomo vel pyro similem. Altera scena in impolito pariete duos eaehibet heroas,sive Reges, quorum prior Rustamus dictus, statura corporis donatur sesquiorgyiam longa, torosa ac pene gigantea;
caput mitra tegitur, in ingentem bullam supra verticem expansa; caesaries crispa est & retro fleXa, barba brevis, vetustate exesa; venter toga talari tegitur, in femore constricta, per crura decore plicata & fluctuante. Posterior, statura minor,eundem eXhibet corporis habitu sed magis exesum; capitis tegmine non turgente ultra mitrae formam. Hic deXtra annulum ostendit digitis comprehensum; in quem prior indicem intendit; uterque sinistra claudit manubrium, fustis nescio an frameae, longae, rectae & in terram usque demista, sed pervetustatem ero-
ste ne, quale armorum genus sit, agnoscatur. Si annulus ille fuerit pronubus,miror magnitudinem ; nil dubitaturus, quin figurae historiam desponsationis notent. Vocatur locus Bermeh deIeh a conditione sua: bermeh enim significat confluXum stagnantis aquae fontanae; deIehmpturam montis, quae hic incisas resert imagines.
Plura Regio operum antiquissimorum rudera passim exhibet; quorum placet pro colophone recensere nomina locorum: Ut habeat viator per has partes migraturUS, quae ulterius possit in Reip. literariae usum expingere :nonnihil enim momenti cons erit ad illustrandam histo-Zet a viam
406쪽
Α6 aenisatum exoticarum xiam antiquitatis. DupleX invenio genus ruderum: Primum eorum, quibus antiquitus Dynastae securitati sua prospexerant; qualia sunt cryptae Gabricae,a natura dc arte factae, desolata montiurn celsi1s1mpruni castella, & claustra vallium, angustis faucibus, quandoque & portis olim ferreis munita: tum vero eorunt, quibus bellicosa antiquitas praeclare gesta sua ostentavit ac memoriae posteritatis tradidit. EX priori genere plurima non modo in Perside, sed in universitate imperii passi i occurrunt. Nec enim Vallem peragraveris, quae non, iri adsiti montis cacumine,vestigium quoddam munimenti praebeat; no nunquam sociati hypogeis δc inexplicabilium cuniculorum anfractibus: quale 'iraso Ormussium proficiscenti, paulo extra Viam , omnium celeberrimum objicit mons prope pavim Tadetasan. . Posteriori Sc maXime notabili genere sola superbit Persis antiqua Sc proprie sic dicta; quassi haec maXimorum Principum ac heroum mater,praeclara omnia, ae digna posterifatis memoriae facinora, in suo ambitu geri ac patrari voluerit. Ex his, uti Persepolitana sunt celebriora, ac ceteris omnibus magnificentia atque dignitate praeferendae; ita nec postrema, sed simulacris Merdestani montis comparanda sunt, quae eXhibet
hi Syah suur, i. e. mons Regis Sasoris,
iraso versus Bander rith contendenti a paralangis a . ab oeppido seruun quatuor) non procul a Via ObVius, in campo pinguis glebae, fontibus, arboribus, pascuis &pagis ad voluptatem ditato. Mons duas exhibet rupes eXcelsas, abruptas, interiecto duplici magnorum fontium
scaturigine invicem oppositas: quae armatum eXercitum,
summo artiscio & labore exsculptum, aliaque 'bsolet antiquitatis apocrypha utrinque sistunt; plane ad nitorem Persepolitanorum. Nomen obtinent a Rege lab Iuπ' quem hoc luco cum hoste vulgus ait cum Alexan-
407쪽
ob conflixisse, incerta fide traditur. Inde quinque paras angis mons S ah Bahraam, seu Regis Bah, rnum, sortitudine & Jaculandi arte celebris, figuras quo que non paucas exhibet, pari artificio excisas; indices cladis, quam Rexsibidem Eostibus inflixisse dicitur. Monti vicini sunt thermae sulphureae, abi Gerro dictae, quibus saxum alacet quadratum decem ulnarum longitudinis,
quod eodem Regie h&nine appellatur Hahmaum Syab Bebraam, i. e. balneunt Regis Bahruunj. Totidem te cas progredientibus occurrunt rudera alui
S id, i. e. arcis albae a Dive Se i illustrii apud
Persas cacodaemone eXtructae, multisque gigantomachia fabulis inclytae: cujus ad rupem simulacrym pugnantis, quod unt, Darii,aliorumque ruderum apparatus in fastigio montis conspicitur. Nec praetereunde sunt figurae
rupium bellicae, sedecim paras gngis 'irassi in angustiis montium Tengi Sin jiron conspicuae
Eas contingimus deflectendo in via Ormusia moX a n PiF ὰ velo , vel ut alii vocant,ndi Fars, i. e. ponte Per sidis versus dextram, qua ip Susianam finditur. Hunc pontem, qui Miraso tribus paralangis distat, coniicio reliquias esse urbis, quam Curtius PGetardum vocat, a Cyro conditam, cujus interitus ii Wo incrementum d
disse potuit: fauces vero Sin Jiruun ipsas ene Susias n-las, quas pervadere ad interiorem Persidem frustra tentaverat AleXander, demum per invia montium deductus a pastore ; referente Lib. V. Urbium quoque Fi-rusabaad Ec Daraab vicin1 montes Sculpturis Rustamicis, qlias vocant, superbire dicuntur: ut ceteras omittam obscurioris famae, vel ex fato mollioris saxi, nimium ob-
408쪽
Velut, abolita veteri, nova Persepolis appellatur, civitas est inclyta dc auspicati nominis: in cujus felicitatem annona rerum , aurae coeli temperies, indoles mansueta civium, & quaecunque desiderari possent conditiones, jugiter conspirant. Situm supra fidem sortita est venustum; hinc campum respiciens planum & apertum, illinc falcato vastissimorum montium sinu circumdata. Campus agris, pagis&pascuis dives, paras angis fere duabus in latitudinem, tribus in longitudinem eXtenditur, continuis montibus undiqua j cinctus, &ad Vulturnum in lacum terminans sex paras angarum,si circumiri posset, ambitus; qui sal copiosum, citari radio coctum, cuivis sine pretio hauriendum exhibet. Montium accumbens tractus multis lacunis, fastigiis & articulis interrumpitur, hinc inde laeto germinans cespite, majori parte sterilis atque nuda. . Multa vero investigatoribus visenda objicit, non modo antiqua monumenta artis, Variis commen iis illustria, verum etiam nascentes insolito naturae bene' ficio fontes, copiosi dc limpidissimi liquoris: quem perrupium hiatus dc graminosas declivitates praecipitem vi ridaria, horti & cupresseta urbis magno sui commodo excipiunt, pro irrigandis areolis distribuunt, dc in lacusculos,vivaria artificioseque salientes fonticulos convertunt. Hortorum magnus urbem amplexatur numerus: nulli bi proniori aura, uberiori lympha, laetiori Flora beatos int0to me vidisse regno memini. Ex Cupressis vero maxi
409쪽
mus hortis & urbi decor est & magnificentia; telluris genio earum vigori singulariter favente. Densissimis enim consitae ordinibus ubique ad iactus stlopi altitudinem
aequali citoque incremento exsurgunt, servata rectissimi stemmatis, comaeque intra turbinatam legem pertinaci decore. Audeo affirmare,nuSquam terrarum eXctar Vel tantam uno loco Cupres rum multitudinem, vel tam ab
id fastigio, tam laeto dc conc6rdi elegantia luxuriantium. Unicum illud suburbium, quod laudatissimus quondam Gubernator di princeps Imam Culi ci an in tractu terrae
dit, Scab asperrimi montis hiatu, per quem urbem ingredimur, ad usque basilicam Syah Mνr Ha eb produxit,
luculentum laudatae pulchritudinis argumentum objicit advenis viatoribus: qui per fabulosas litudines toto die luctati, dum inopinato Elysium hunc portum conspiciunt, non possunt quin verbis & votis in jὸ AEah ehber, i. e. sit laus Deoi erumpant. EX quo etiam hae fauces Tenti adab e ber, id es , pylarum laudis Dei, nomen sortitae sunt. In harum constituti porta, magnifica & ad solam p0mpam eXtructa, urbis nullibi clausi, nullibi munitionibus septae, omnem unp ictu terrae Musasia, dc pene totius urbis Majestatem capimus, strepentes per mediam viae Regiae longitudinem aquarum cristallos, hinc inde cisternis interceptos, hinc inde vario lusu &arte tripudiar tes audimus; tot desuper intuemur Cupressorum densas series, cum ad viae latera, tum per Viridariorum margides consitas, quae velut hastatas satellitum copias, &nescio qualem ineffabilis magnificentiae speciem imaginationi nostrae objiciunt; adspectu, quo nullum elegantiorem, collatis in unum studiis, ars dc natura possunt eff-cere. Laudat hinc vena Persica ηirasum,& imperii ocellum, delicium suum ¶disum vocat: in quem Dii ipsi
sedem tauri sint, si se ad cohabitandum mortalibus de
410쪽
mittatum exonem missuri interras fuerint. urbis delicitas , quo floruit, doctorum tranquillos animos pelleXὲre, ut suasMusas in ea locaverint Theologi, Philosophi, Poetes . prisantissimi. Ex quo etiam civitas laudem merust, ut
in libris 3c diplomatis Dari , id est, habitatib
scientiae appellari, & totius imperii Academia praedicari soleati Testatur id multa seges sepulchralium,quae virorum ex omni aevo doctissimorum exuvias condunt; mille ci unum recenset auctor Libri,qui inscribitur o Hasaar etve Ju me ar, i. e. miluinunum mesaul ea: quo-
rum ac Phisosophorum praestantissima, dum viverent, lumina, scriptisque suis etiam apud exteros inclyta. H0 rum sepulchra brevi visi xgtione, venerabimur poetaeCho- : g II laus dc si moralium in ligata scriptor venustissi-P-gi mus, sed perquam dissicilis est, qui saltem intelligi a doctis, nec ab his legi, nisi cum admiratione potest. Stylus concisus est & gravis, periodi sententiarum momen- ta sunt, verba ingenio dc acumine reserta, conneXi' facilis atque elegans, ut, qui voculam mutat vel demit, acumini, elegantiae, facilitati plagam inferat inemendabilem. I. Divino igitur spiritu ejus poemata exarata ae mysterii plena creduntur; ex quibus superstitiosa gens eventuS re rum dubiarum & consilia agendorum,praemissisad Deum suspiriis, sciscitatur, pro oraculo excipiens periodum, inquam evoluto libro fortuna incidit, ex eius assirmatione Vel negatione agendae vel 'mittendae rei consilium repe tens. Poeta igitur merito iure Orientis appellatur doctisse
simus, Homero eruditione ac gravitate Venae com
parandus; ' eo tamen fortunis superior ac longh felicior: quod