장음표시 사용
421쪽
tur, ut in iis sermentatione perficiatur; proinde non omnino implendis,ne effervescendo exuberent. Vasa haec adeo sunt Ventrosa S grand1a, ut singula 6o vel o mo koborneb recipianti Coquuntur hic & alii s in locis,vinum &rentibus, eX pingui limo, qui quo fidelius subactus est, eo fermentatio celerius perfici dicitur,praesertim si ipsa etiam vit Karau Ii, id est, calcatorium, sive camera quadrata, plerumque in angulo ob commoditatem eXtruina,i gypso incrustata, magnitudinis in utraque dimensione Oisto, in profunditate quatuor pedum; eius nimirum capacitatis, ut 3ooomo koboneb, i. e. 18ooo librae Belgicae, in illam deponi, atque uno aistu calcari a Viris quinque possint: dum per foramen, demissiori loco factum, succus expressus in
lacum subjectum defluit, vide in Fig. lit. ab ex quo subin
de haustus, vasis fictilibus Gumreb id. infundi-
422쪽
iesta plus solito crassior fuerit. Mox ipsa vinacia, tu ex calcatorio hausta, iisdem fictilibus immittuntur, a quorum admcitione fermentatio expectanda est, intra bi. duum vel tardius, pro qualitate aeriS. Aer autem, cooperto vase ac clausa camera, omnino arcendus es , ne affatu algido fermentationem cohibeat: quod si evenerit, vel frigidior tempestas ingruat, aer illatiS prunis temperandus est. Fermentatione inchoata, quotidie operarius unus cellam ingrediens, nudis lacertis vinacia elevat, &cum succo vehementer permiscet. Quae permistio durare solet ad minimum dies octodecim, ad maximum vigintiquatuor, donec nimirum succus saporem ac characterem
novelli vini acquisiverit. Tum immisso cribro, ex bacillis rudi manu textis neiqJeb vocant) a vinaciis separari, ct cadis purioribus, perinde aliis,vel iisdem, infundi de bet, ad orificium usque implendis; operiendis etiam cum levidensi storea suur) ex gramine arundinaceo teXta, saltem quae illapsuros culices & alia insecta arceat. Ita haec vina 3o vel o diebus immota relinquenda sunt, donec supremum perfectionis gradum adepta, propinari posse sint, & exhauriri in oenophora, quibus Commode transvehatur. Vinacia torculari ligneo tengi tiir) subdi, ac succus expressus destillationi subjici solet, pro spiritu vini obtinendo. Possunt, si volupe est, expressa haec vinacia, affusa aqua, denuo torqueri in eundem destillationis usum; Cui etiam uvae sequioris notae dicari aliquando solenti IV. Ab intervallo totidem, quot dixi, dierum, quodcunsvinum tr. nsvectioni destinatur Minus, quod in loco manet per saccum gesIypinum subtilioris texturae colari debet, ut, separata impuritate, nequaquam vectione tur baxi possit; depuratum oenophoris, sive vasis vitreiS, in 'funditur, cistis, quibus commode devehatur, includendis. Vasa
423쪽
Vasa vitrea, alia sunt majora, ampullacea &circumducto stirpo timicata, quae vocant rabὰς viilit. c.) alia minora nullo , scirpo munita: isti lit. d.) Illa vini capiunt
man hohoneh octo, rarius novem; haec unum cum dimidio. Vitra vero in hac ipsa urbe elaborantur: silices ipsa
tellus, herbam alcalicam, Liliὰ dictam, ubs vicina Neris,
ligna Valles circumsitae conferunt. . Venit Larabs una apud vitriarios duobus mamuri, rara carius. Cistae vectiles, quas Perta Sennh, exteri Lassa vocant, eX tenuibus asserculis obtus uni compactae,& imbecilliores, quam ut spiserre iter possent, nisi restibus circumligatis caute firmarentur; farctae prius stramine, quo distineantur adversus impressionem. viae lit).ὶ Capiunt cistae singulae lagenas minores circiter decem, raro plures; Rarabas vero saltem duas, quibus frequentissime lagena minor
interponitur. Non raro lacunis inseruntur vitra minOra Oid. lit. e. plena aquae rosiaceae. Cistae binae unum constituunt onus muli, quod Persae Lartacar, eXteri Κώ-
roga Vocant, ita jungendae, ut utrinque ex tergo singuia dependeant. Vinum 'irasense merito inter generosissima totius curiis ter. Orbis numeratur, quamvis durabilitatem, citra bonitatis decrementum, non ferat. Color fulvus, sive subrubicundus, est; odor gratus ac multo spiritu gravidus; de sapore cum vino Burgundico dc Campanico Gallis ambigens, omnis dulcedinis S acoris expers S levissime adstringens; quod postremum uvis Samarcanaei acceptum refert. Urtute pollet eximia; modico enim usu mentem mire exhilarat & appetitum acuit; nimio dc ad ebrietatem asesumptum, spiritus vehementer accendit & prope ad fu- rem usque turbat; post crapulam tamen nullum relinquit, Vel capiti gravitatem, vel membris lassitudinem, velitomacho fastidium cibi. Merobibis regni, Judaeis, Christianis, Armenis, nunquam arthritidis crealse incommo-
424쪽
38o Amoenitatram exoticarΠm da, quin nec tartari, in cadis subsidentis, vestigia, nisi perraro, inveniri rescivimus. Conservationi nulla opitulatur ars vel studium possessoris, si1ve id virtuti suae, sive aeris bonitati debeat. Sat est, cadi orificium vel linteo obligasse, vel rea saltem imposita defendisse ab illapsu insectorum & quisquiliarum, quibus liquor inquinari posset.
Vini magna 'iraso vis devehitur, maior vero ibidem
elaboratur, nec tamen vel tertia annonae pars eXpressionem subit: Uvarum quippe pars non contemnenda quotidie carpitur,recens cum p 1e manducanda; pars in cellis suspenditur, plures menses conservari pro futuris obsoniis patiens; pars etiam pro uvis passis siccanda legitur; magna Vero pars coctione redigitur in syrupum, quibutyri locum in mensis pauperum, S pro abstemiis , ad' miXta aqua, vini vices suppleat. Magistri hic habitant
diversi generis hominum, qui oenopoeiae inmmbunt, uVarum vi ex vindemiis omni mane asportata asininis tergis. Primores nomino Persas Musulmannos: nam licet
circa objectum immundum versare, ex jussu Malitiam-medis non audeat abstemia natio; ex Regia tamen distensatione Persianis quibusdam data est facultas elaborandi vinum,pro cella Serenissimi; qux praeter 'irassense etiam admittit Georgianum, quotannis Tectiso mittendum a Principe, latrasensi vino rubicundius; tenuius dc paulo gratius) Sed hac illi immunitate freti, etiam aliorum Magnatum cellas implent citra licentiam. Secundae classis sunt Christiani Armeni, quorum familiae omnino quinque in urbe habitant, omnes confectores vini,tam Venalis, quam pro usu domestico. Tertiae classis suntJudaei, quorum hic numerari audio supra millenas domus. Vinum ipsi conficiunt venduntque cupientibus. Ab his,
Persiam peragrantes, vinum semper nobilisunum obti-
425쪽
nuimus, quod illi in terra sepultum servant, interdum in agris procul a Laribus. Quartae classis sunt ii, quos Societates Europaeorum, Regio permissu, cons titulant, Vinum sibi elaborandum, quod mari devehant. Eorum,qui sub Belgico nomine operantur, quotannis plus minUS termille cistas implent; qui pro Anglis, mille saltem; qui pro Lusitanis, Vix minus. Taceo quantitatem cistarum, quas mercatores Armeni hic emptas, lucrificandi causa, in Indiam eXportant. Ita Vitis unius urbis, tot populorum palatiis serviendo id praestat, quod in Europa vindemiis multis vix ulla possit Provincia.
RELATIO IMMemorabilia montis in Persidis
F' rota Bo- amosa sunt dc proxima Sinui Persico aestiva, pagustochoon , 'es, ut alii pronunciant, Bochuun Scgelidi montis Bennis se u Bonmi inter fauces
perraro situ reconditus. Ad eum, imminenti Syrio me subducturus, recessi Gamrono, mense Junio, anni 1686. Dignus descriptione locus est: cujus hic sing.larem situm, plantas ferasque rariores, Lapidis Begoar, quem ibi potissimum observavi, generationem, procreatricem liquoris balsamini speluncam, thermas circa viam Obvias, allipsum iter, brevibus eXponam. Abiturus instruor commendatitiis ad loci praefectum a magnae auctoritatis me eatore Chridas, negotiorum Belgicorum curatore. Is, quod obiter insero, amico iter dissuasi arus, argumento
utebatur ut erat vir gentilis ab augurio apum: quarum ingens examen pridie aute discessum, facto per fenestram
426쪽
381 Amoenitatum exoticarum impetu, in museo meo sedem collocaverat; insolito sane eXemplo,&remoraturo, quod ebat, prosperrima portendente. Repudiato augurio,hora,qua calor remiserat, septima vespertina diei decimae sextae praenominati mensis, iter occipio, cistae, quam juπὰ vocant, pendente ex camelino dorso ob infirmitatem insidens; dum servus dc supellectilia duobus asinis provehuntur. Viam ingressi planam, sabulosam, & partim cautibus impeditam, post mediam noctem Isim pagum consequimur, absolutis p ras angis tribus cum dimidia. Die decima septima sie procurante servo meo, homine avaro & astutissimo) in comitatum adsciscimus agasones aliquot, qui nos per viam montanam deducant,bre-Viorem quidem, quam qua camelis itur. Iumenta dactylis onerantur annotinis,illuc in quaestum servi transferendis, uno asinorum vacuo relicto, profuturo insessu meo. ΗOra eadem, qua heri, decedimus, & thermas Ginauenses praeterveisti, devenimus cum diluculo
Diei decimi octavi ad xenodochium, in deserto possi- tuin & semidirutum, quod publicani eidem immorantes ab aqua ibidem stagnante vocabant Bir eb te sese, postpositis tota nocte paras angis omnino quatuor per lapido sam di sterilem planitiem. Diem h1c eXegi in ostiis sornicati aquarii, bir eb vocant) qua parte sol non irradiabatur. Ardentibus ventis, immane quantum hic civientibus, opposui lodiculam, in modum papilionis eXpansam, quam subinde intus humectavi, ut continuo maderet: ita enim aer admiranda proprietate aluescit, & corpus contraria qualitate assicit. Accidit mihi, quia levi theristro induebar, ut, quam partem corporis lodix humida crebrius attigerat, In ea postridie omnis cuticula, quasi Ustu' lata, abscederet. Eodem praesidio in reditu ceterisque eXcursibus ab aestuante aura, etiam jumentis infidens, feliciter me consexvavi. Occidente sole dimoventeS, perqua&-
427쪽
vadimus deserta fabulosa, rivis falsissimis, hinc inde oberrantibus uda, dc eX sale in superficie concreto quantum tenebrae prodebaris passim albicantia. Aqua pluvialis in angulo rupellae stagnans locum Tararier vocant ut ut stercore jumentorum inquinata, nobiS hIc potum praebuit, Sc novam hospitandi stationem, a priori duas saltem paras angas dissitam. Hic diem, videlicet decimum nonum, postquam sub dio, dc ob ventos ardentes & loci inhospitalem apricationem permoleste transegeramus, discessimus sexta vespertina; perque salebrosam tellurem, plurimis intercisam rivulis, tota nocte lues ath devenimus hora tertia matutina, Diei videlicet vigesimi,ad pagum Mo hs,paras angas non amplius quatuor supra dimidiam emensi. Obscura nox, quamVis accedentibus aspectum pagi praecluderet, non oberat tamen, quin eX longo intervallo auram, quae inde adspirabat, ex humore dulci plantisque viridantibus temperatam ac flagrantem, olfactu perceperimus. Plurimis enim palmetis, pomariis, hortis , frugiferis & perfluente rivo dulci ad voluptatem usque insigniter dotabatur; tametsi levidensi opera ex frondibus saltem palmeis constructus. Amnes, quos in via vadavimus, muriaticam sapiunt falsedinem ad unum omnes ; nec MVeis decurrunt,
sed superficiem lambunt sabulota telluris; ultimus eorum luseisVah, ct aquarum, quas recipit, pluralitate, si i Dahar, dc ex qualitate sua communi vocabulochonch LJAur, i. e. falsum sumen dictus, rapide vexstis Sinum profluit, duobus Gamrono milliariis, non procul upago Nagianagnia, se exonerans. ViX dies aderat, cum idcolarum comitas rivum, aperto aggere, dimitteret Perlisertum, in quo me, explicatis sub umbraculo storeis, hospitari cognoverat. Ea enim est aquarum dulcium in regno conditio, ut per varios alveos, eam in rem eductoS,
in quoslibet hortos dimitti possint. , quod esculeilatorum
428쪽
torum vendibilis praeberetur copia, jejunos comites monui,diem genialiter meo *re viverent; quod adeo illis cordi fuit,ut a coquina rursus divelli non paterentur ante crepusculum: quo ingruente, per lapidosam Sc inviam planitiem versiis montium jugum ferimur; & post: unam ct dimidiam p rasangam intramus praeruptarum rupium fauces, incensis frondibus palmeis ob angustiam investigatas. Peregrina videbatur iacies, per flammam non fatis cognoscenti, ars ne utrinque structuras magnificas, an tu um natura objiceret. Pergentes eXcepit Vallis angusta, extensa in longitudinem dimidiae parasiangae, ex amne, qui medium percurrit, sonora ac gelida; cujus longitudinem emensos stitit oppositus mons pr*altus, Rubista as, seu falconum, dictus, dc secus eundem ad sinistram, via ardua &salebros , nocte obscura haud penetrabilis. Die vigesimo primo apparens lux exposuit nobis si turn vallis insolitum & pergratum: praecelsos quippe & ηsper' rimos ab omni parte scopulos, rari ad crepidinem usque frutices, imam vero radicem palmeta quaedam decora' bant, quibus humor , per editos margines ex rivulo abductus, largiter influebat; Uvidos scrobes & lacunas c0'piosa Ficus dc incognitae contegebant plantae, succulentae, factescentes, spinota, pomiferae,omnes peregrini genti. In
ipso amne dulci & limpidissimo, id mihi jucundum fuit
sectare, quod in decursu ipse ab arenis subinde absorbe'vetur, & ab intervallo multorum pastuum denub erum' peret; donec tot li ustibus imminutus,brevi eYtra fauces in palmeto quodam extabesceret. Montis oppositi Π0men indicavi K hi baos, sive alaonum, ex eo impositum, quod in illo falcones quanquam eti m in vicinis non de sint) not* primariae capiantur, pro ornithotrophio Regis rius ex nemorosis tesquis tuguriola promicabant palis rum, inferne conspicua, ad quae missi famuli, lac, but xum re capellas retulere, levi pretio comparata. Auxa
429쪽
vallis erat gratiosa, nulloque ardore sub umbroso scopulo demoranti molesta, Sol quamvis summum hodie verticem attingeret, quem solstitialem appellant. Brevi igitur post: meridiem, camelo quem viginti aba sis conduxeram) Gamronum dimisso, assini terga conscendimus, &ad laevam deflectentes, nimirum in occidentem cum ceteroqui omnis via vergeret in septentrionem, utcunque etiam in Orientem) viam persequimur petrosam & a duam, adverso amne; Hie amnis per montis hiatum
quem fas i patui, i. e. saaki inferiorem vocabant) in saxoso & impedito alveo cum ingenti strepitu defluebat: ripis quidem, quamvis ob lacunas laxossi fundi & varia
impedimenta passim inaccessis multas referentibus arbusculas, sponte cultuque prognatas, praesertim Vites, Gra- nat0S, Tamariscos, Fraxinos, Sabinos, Pistaceas sylvestres; paucos etiam hortos Vite Granato , consitos; quorum absentes domini, alii vitam rusticam in pagis longe hinc dissitis, alii pastoralem in proximis montibus duce-cere dicebantur. Tribus horis festinantervecti, nec ta men ultra paralangam pro vecti, vergente die consedimus
ad viae terminum , scopulosis praeruptisque montibus circumvallatum. pro dormitorio ripam occupamus amnis
tape dicti, hic inter sylvosos scopulos magno aestu scatu rientis atque turgidi: prout in Perside ea est conditio numinum, ut turgeant in principio, longiori tractu deficiant.
Die vigessimo secundo, cum primo diluculo, ceteri pedites, ego tamen assino ob infirmitatem vectus, magno nisu & pavore rimati sumus arduum objecti montis altis simi- saaρὶ seu saai superiorem nuncupa tum ) ad quem nec aditus, nec semitae vestigia, infra constitutis, apparuerant. Et tandem post sex horas ad summam planitiem montis Bonna feliciter penetraVimus,cum a statione vix paras angam in recta linea profecissemus
430쪽
Amaruitatum exotisorum Juro me Hyrcaniae pylas ae Caucasii praecipitia haud usquam majori perreptasse formidine, quam quae me in hae semita exercuit ; in qua dc ipsi asini, montibus rimandis a teneris adsueti, nec enim alia jumenta hic vadunt) cipe
in altiores gradus humeris agasonum elevandi erant; per asperrimoS murices in profundum ruituri, si vel unico gradu erravissent. Pro miraculo narrabant, Archis atra pam Ormussiensem in Bochunum ante viginti annos via
alia splaniori, sed longinqua & multorum dierum) advectum, sponsione facta, camelos duos hac via reduci jussise
se. Et res contra fidem hominum ita cessit, ut haec tantae molis jumenta, sed ex genio suo providissima,difficiles viae angustias sine lapsu emerserint quidem, sed prima nocte,qua planitiem assecuta,eXspiraverint. Hic quanquam in altissima existeremus plaga, altiores tamen circumquaque protuberantes petrae pro lectum in distantiora loca dccampos sappositos intercipiebant; saltem versus boream palmeta districtus Ili et miliis & versus austro Zephyrum S.In mons Gmau rimantium oculis per aeris, quanquam Serenissimi, caliginem obscure patescebant. Ante fastigium rupis articulus quidam, in areolam sylvosamjucundissime expansus, Viatori aquam exhibebat gelidam, quam ex altiori scopulo manantem eXcipiebat crater , longo stillicidio eXcmatus. EX ea respicienti pagus Sijahu ad oculi mensuram apparebat, quasi non ultra seS-
qui paras angas distaret in recta linea; cui tamen biduum impendisse nil pudebat duces meos. Meridiati sumus sub Sabinis bacciferis, quarum nos gelida umbra, Sc non pro 'cul inde fallentes rivuli invitabant. Tertia post merbdiem, somno prandioque refecti, discedimus, & in declivem lacunam montis, Velut in duo crura hiantis, pers MXa&latebras continuo provecti, metam itineris vesperibna septima consequimur: absolutis nimirum, ob dissiciles