Amœnitatum exoticarum politico - physico - medicarum fasciculi V, quibus continentur variæ relationes, observationes & descriptiones rerum Persicarum & ulterioris Asiæ, multâ attentione, in peregrinationibus per universum orientem, collectæ, ab aucto

발행: 1712년

분량: 996페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

411쪽

Fasciculus II.

quod tranquillam suis Musis sedem in sinu patrii emporii, dc in ejus fundo suburbano usi sedi, Vel ut Vulgo pronunciant, Musad requiem eXluviis suis invenerit; non ex precario gensium aerario, sed ex propriis divitiis si lendide t

mulatus. Caemeterium ejus quadratum est & spatiosum, rara Populo umbrosum; introitum utrin* leo ornat ex saxo fictus ; murus lateritius affabre factus est, venustatis partem capiens eX Cupresso ambientis horti. Solum lapidibus & diviti sepulchralium segete sternitur, eorum, qui sub vatis praesidio hic tumulari desideraverant. Una donatur cisterna, religiosis ablutioni dicata, quae aquam per cuniculum recipit. Intranti eX Vicino horto qui sepultur'

legatus est, custos i mota Occurrit, qui deducat in sepulchri areolam. Haec in quadratum canςellis cincta, praeter Vatis nostri, tres tumbas claudit unam Principis secularis,

412쪽

3 o. Amoenitatume eoticarum reliquas duas illustrium theologorum, iisdem vatis,dum viverent, discipulorum. Sedet hic in cavaedio praelector, b Mola vel studiosi is,&e x Corano, superquatuor defun- bos, una opera Verba recitat: quem penso defunctum excipit alter at* tertius, in subdiali requietorio c), vel in conclavi vicino vices . suas expectantes. Sepulchra in unam Iocata sunt seriem, parvo admodum spatio disjun-εta: primum est Ibriis, sive praedicti Principis, alterum Poetae, nostri, tertiurn & quartum theologorum An Syimis dc S had pesteh. Eadem hias omnibus forma est Q, struct ura ex caeso Iapide obsi em & impolito, magnitudo

ad sarcophagi capacitatem eXpansa,utrinq terminata saxo .rgyiam alto. Latus utrumque cum imo margine versus Corani exhibet, atro charactere insculptos. Saxa ad pedes cons1ta eYteriori pacie singulorum encomia exponunt turgido, eleganti dc ingenioso epigrammate. Ego, ceteris omissis, epigraphen nostri saltem vatis exhibeo,ied quae Latio donata suam amittit gratiam. Ultimus versus annum, quo obiit, in terra caemeteri quaerendum timhet: quia collectae vocum numerales literae,secundum III-saab hefota', sive numerum majorem, dictum, reddunt annum Hediairae 79i, qui est a nato Christo 13 in

413쪽

Lampas scientiae solida God Ieh Hases est,

jus candela lucet ex Plendore divino. Iuoniam in terra MUSELLI iter finivit: uuaere ueram ejus ex tςrro

. Poetarum alter est Syeich Mari, sirajὶ, id est, Doctor

Saadi, natione Mirasensis, cujus historiae, plenae apoph thegmatis, styloque facili &eleganti conscriptae, manibus

hic teruntur omnium, qui literas norunt; pars etiam Gulsaan, seu Roselum, in nostras linguas translata, a Germanis Sc Gallis legitur. Floruit seculo etexe Mahhammein danae sexcentesimo, Christianae duodecimos educatus inausta Abube r Regis Damasco, dc in aulis T cicis diu Versatus est; vidit AEgyptum & Italiam; linguarum orientalium apprime fuit doctus ; calluisse etiam latinam dicitur,dc Senecae opuscula sedulb pervolvisse. Viix demum. aulicae dc peregrinationum pertaesus revertit ad Lares civitatis p triae, in qua ille longa & tranquilla senectute defunctus, centenario maior obiit. Nactus est sepultus aml0nge extra Minalta, sub ea inbntium parte, quae notatur Vestigiis S. Eliae , & ab his nomen nact est K hi Radem e , id est, mons vestigiorum Prophetae. Tria hic spectantur insignita Poetae nomine: videlicet Hortus, domus sepulturae, & fons. Hortus iobulosii fundi, omnique cultu destitutus&neglectus, nihil qu d pzaedi re pos' sim, calamo substituit. Domus intra horti pomoeri y conressituS a communi mausoleorum forma & magnitudine non recedit; cubica est; circiter decem pam quadrart0rum, Unico fornice cooperta, structurae lateritiae; introitu in cavaedium' et moh, i expanso; fastigio trium se ni eum serie exornato, in speciem superiori S contignationis. Intus nihil spectatur, praeter lapideae structurae tum-Aaa a bam

414쪽

3 a Amoenitatum exoticarumbam, omni ornatu custode dc lectore orbatam, nudosque parietes ex flamma lampadum, quae olim honori vatis arserant, squalidos & obscuros. Totum mausoleum Vetustate deturpatum,ad ruinam graviter inclinat. Fons eX-tra hortum spectabilis aedicula tegitur superbi operis,non in ea scaturietis, sed per terrae cuniculum placido raptu devolutus, &,terra in parvi putei formam efffossa,conspicuus. Oritur ex petroso sinu vicini montis, & subterranei ductus tractum emensus, in telluris superficiem effunditur. AEdicula ex quadrato lapide, nitido & polito, fabricata, formam habet octogonam; singula latera trium passuum latitudinem referunt, alterne vel patula, vel fornice qualem Galli niche vocant) ad ornatum clausia. Superliminaria inscriptionibus decorata sunt, sed tempestate passim exessis & mutilis. Intus per lapideos gradus, ad formam aedium circumductos, omnino quatuor & v, ginti descenditur ad superficiem fontis: qui tres pedes in profunditate, plures in latitudine exhibens, summa claritate 3c intenso algore suo mire se commendat. Primarium quod hic oblectat, pisciculi sunt, a frequenti hospi te, datis eduliis, pene cicurari: nam injectis granis, actutum ex latebris prosiliunt in conspectum, praedaque certatim abrepta ad cuniculos victores refugiunt; moX prae sto iterum hospitum observant manus, & liberalitatem expectant. Pisciculis superstitio venerationem eX sanctitate vatis tribuit; inde eos capere, turbare vel quo is modo offendere nefas est. Vivarium tota Persi famὀ- sum est, & hospitibus, urbis memorabilia visuris, primo loco ostenditur. Haec de monumentis Ρoetae Scripta utrius 3 laudati auctoris tanta in aestimatione sunt,ut bonum virum negent, qui non legerit,yel j xechndi

tam in iis sapientiam Sc vitae xegulas non Ueheretur In

Venies illa in collegiis &scholis, in palatiis & casis , in ossi 'cinis dc tabernis. Non satis admirabere, quanta cum alat mi

415쪽

mi delectatione otiosum vulgus in foris Sc ossicinis suis quin in ipsis Coseae popinis quae nostris tabernis cereVisiariis & vinariis respondent scripta haec lectitent, dc ex iis ingenii nectar capiat: dum considentium is, qui libro instructus est, epiphonema attentis sociis praelegit, mox librum claudit, ut meditandi silentium indulgeat; tum lectionem iterat, interposita subinde ad meditandum mora, donec interveniat, quod leEtionem interrumpat, Vel di sibivat consessum.

RELATIO VIII.

Oenopoeia Sjirassensis

Spectatis antiquitatibus, Persepolim relinquerem, nisi

etiam inclyta loci Ceres, adeo dives atqUe proma, calamum adhuc invitaret. EX floribus Rogam, exstitistibus L am, illam hortorum delicium, hanc vitam at-qUe animam esse, nemo ignorat. Utramque loci genius progenerat uberrimam; non aeque tamen intra urbis pomoeria, quam in propinquo & urbanae ditionis pago Reyseseri De si, vel ut vulgo vocatur, Mescidi Berri, gemina

paras anga Versiis borea-Occidentem ad montium radicem posito; simul ac in toto, qui ab urbe ad pagum Vergit, clivoso tractu, civium ac rusticorum vinetis undique conserto: cujus loci felicitati si fortassis quisquam alius comparari, vel situ iucundo, vel soli felicitate possit; utri USque tamen tum rosae, tum uvae praestantia & ubere proVentu, nullus in orbe potest. Rosam uti Persia ex omnibus mundi partibus maXime copiosam ac suave olentem gignit, ita Syir in ejusve pagus praelaudatus, praeceteris Persiae provinciis, fert copiosa inmarn ac fragrantissimam: cujus aqua destillata per omnem Indiam, atqUe

ipsius quoque Persiae provincias laboriose divellitur, vi- Aa a 3 tris

416쪽

3 4 Amoenitatum exoticarum

tris in Figura notatis litera e) Haec in conviviis quibus cunque S conventibus amicorum ad luXum eXpetitur. Nam cum cinamomo S. saccharo candido cocta, alterne

cum Lahπa sorbillanda propinatur; elaemi accedentes hospites,velut in grati adventus symbolum, asperguntur: quae ipsa etiam aspersio ad menta secundae expositionem iterari solet: nisi potius eam celebrare placeat cum Ara chi si eb, sive aqua ex floribus Jasmini albi, Vitis, Aurantiorum,Liliorum & Oleae Boii emicae parata; sive etiam cum Aruchi Budmissi, quae ex Salicis Moscatae Julis, eaelestem prope odorem spirantibus, h1ς loci copiosa elicibtur. Odoris rosiaceae suavitatem rastra ligni Santali auget, quam alii rosis destillandis addunt. Ex multo igitur usu, ud gentes abstemias, aqua haec si1perat vini pretium; sarque rota stat lcar veneunt, nimirum unum man hosthoNeb, non miniis uno, ut plurimum duobus Mahmussit, i. q. dimidio imperiali. Singulare id habet 'irasensis Ro- Mutin destillatione fundat pinguedinem butyro similem, quam 2Etir vocant. Oleum hoc auro contra carius esst; cum nulliμs rei odor perinde gratus ae suavis sit. Ex quo pronum est judicare, rosam Florae Persepolitanae ca lidioris naturae ςsse. Nomen Rosa proprium non habet

apud Persas, nisi generis id est, Floris, quo 'b ex cellςntiam indigitatur

'instate1. 1 vitis Vero, quam praedicamus, non hic, Velut in Hyr' cania suae naturae xelinquitur, ut per terram dc

arborum fastigia se diffundar, neque in pergulas aliaque opera topiaria flectitur, ut sialtem oculis serviat, sed omnis Q curta, i. e. pedata vel prostrata, dc ad fructus ferendos accommodata est. Mus species hoc solo coluntur Variae, distinctae ratione fructuum, sive uvarum: quarum aliae ad effusionem, uti loquuntur, sive ad vinum funden-

417쪽

tae. Prioris generis sunt: Angori Rij ij j vel Κfmisi

quae uvae sunt albae sanguur enim uvam sinificat) acinis minoribus, non modo ad effusionem, sed non minus ad escam, ut eXsiccentur, delectae. EXsiccatae in umbra, exponuntur inter obsonia menta secundae, tu lando arefactae immiscentur coquendae oryzae; polo acidulae enim sunt, & passularum Corinthiacarum vices praestant egregie. Vitis ejus hic copiosa colitur, aeque ac in Persia alistrati. Anguur A t; Uvae sunt nigrae, sive atro purpureae, acinis casnosis, eX quibus vinum exprimitur valde

rubicundum, saporis adstringentis & praestantissimum,

verum paucum, adeoque pretiosum, quod comparare auin

deam vino Gallico d' eremit age. Stirpes satis hic frequentes germinant. Vino communissimo, quod majori copia elaboratur, & hinc passim avehitur, quinque uvarum species serviunt,eidem calcatorio una opera ingerendae. E

rum quatuor albae, sive fulvae, sunt: BesI, GH hauh,--

scalicti latὶ diffae ; quinta marcanat extrinsecus nigrica succo interiori sanguineo. Postrema haec vino colorem tribuit subrubicundum; saturatiorem datura, s1 m jori copia admisceas. Nomen sortita est a metropoli in heciae, unde stirpes primum delatae fuerant. Hae quin bstirpes prae ceteris h1c coluntur, & ex caeli genio luxuriant. Vinum impertiuntur, quod Majestatis mensam decorat, ac virtutis fama omnem implet Asiam. Esculentae & ad expressionem rarius expetitae sunt,quae Vel su eum fundunt aquosum & ignobilem, vel paucissimum Reitra operae pretium. Mnt ex his duae species praecoces, quas Junius mensas parturit: Una angvur 'shom,quae purpurea, altera angvur AttabeU , quae alba est. Sahebi rudeliae sunt, racemis longiusculis, saporis delicati, uvis LM

418쪽

; 6 Amoenitatum exoticarumcta, quam duarum fere spithamarum eXhibent ; albae sunt& pauci humoris, proinde potissimum esui dicatae. jeth prioribus haud multum dissimiles sunt, sed succi paucioris, proinde torculari nunquam subjiciendae. Maderbet jeb, i. e. mater cum liberis: albae sunt, eX acinis mira . . tae majusculis Sc minutis, unde iis nomen. Anguri abὶ, . I. e. uvae aquosae: magnae sunt& purpureae, acinis maju--, lis, humore aqueo & ignobili tumentibus, unde pari cius coluntur. Reheb aliis Sorge , alteram prae se ferunt . faciem a solari radio miniatam. Perpaucae sunt, subausterae & nullius aesi imationis. Nochum ves nocho iup vae sunt, acinis minimis, a Vindemiatoribus relinquendae pro pauperibus, qui ex iisfyrupum conficiunt. Quantitas succi, qui e ressione obtinetur, tanta est, ut paulo supefet dimidium pondus fructuum, adeoque uvarum man hoboneh unum, si ve novem librae Besgicae, reddunt tantum non Vini libras quinque. Issalianensis

uva quae ibi copiosissima est MushHὶ, seu apiana) quod

sub coelo algidiori vigeat, solliculis constat tenuioribus& nucleis minoribuS, unde major ex ea vini proventus est; nam ex imo man Syab, sive libris Belgicis duodecim, exprimitur unum man kohoneb. Oenopoeiam tracta tes, cum vineta ipsi non possident, uvas a posses ribus coemunt. Veneunt eaedem non semper aequali pretio: quando annonae fcecunditas est, unum hohoneh emitur Cas sive Casbegi quatuor, cum caritas est, Casbegis duodecim vel quatuordecim. Casbegi autem viginti, Mabmuti unum, sive quartam uncialis partem consti

begis cariores sunt ceteris Ueciebus.

' Vini consectio instituitur in cella, vel intimae domus camera quadam, a Ventorum ingressu remota. Absolvitur eadem e ressione dc fermentatione. Expressioni servit

SEARCH

MENU NAVIGATION