장음표시 사용
21쪽
spiritum commendabilia sunt, sed multo magis ob dogmatum confirmationem, doctrinaeque et disciplinae christianae declarati nem. Sed enim orthodoxis dogmatibus constabiliendis rectius sa-vent illae Arabum apologiae, controversiae , quaestiones , Polemici quo tractatus , quibus adversus Mahometanos, Iudaeos, haereticos, catholica veritas Propugnatur. At sunt multi tractatus, quihus ipsi haeretici vel inter se digladiantur, vel interdum cum orthodoxis pugnam conserunt. Esto. Numquam sane error liquidius detegitur , numquam ipsa veritas clarius innotescit, quam cum controversiarum ventis, Ceu triticum a Palea scoriaque, secernitur. Qui vero orientalium dogmata cognoscere apprime studet, is professiones illas perlegat christianae sidet, quae in codicibus nostris abundant. XI. Superest illa pars eruditionis, quae in historia cognoscenda vorsatur. Sunt quippe in his codicibus complura chronica, patriarcharum episcoporumque catalogi , rerum illustrium narrationes. Profecto pars non ignobilis ecclesiasticae historias haereseologia ost, quae in his codicibus permulta conspicitur: ibi enim subtiliter edisseruntur haereses, monophysismus Praecipue, monothe- Iismus, ac nestorianismus, cum Suis quaeque minoribus sectis atque divortiis: neque sero alibi curiosa haec multiplexque haereseo. logia, nisi in orientalium scriptis perspici potest: occidentalos enim auctores, quantumlibet in suis docti et sagaces, in orientis sacpcnumero rebus insantes caecique sunt. Quid vero hagiologia 3 non1ie plurimis divorum hominum ditescit nominibus , quae in tot me- nologiis seu synaxariis aut halendariis Ecclesiarum orion talium arabice scriptis occurrunt 7 Et quamquam in his haeretici etiam scribuntur homines apud suas sectas sanctitatis gloriam adepti, salsos tamen divos veris non officere aequum est. Quare et oramus Iectores nostros ut sanctitatis titulis , si hi aliquando immerito in nostris codicibus sunt , nequaquam offendantur, sed eos partium Studio generatos arbitrentur. Interim vero sacrae duliae hostes, qui nempe obsequium sanctis viris denegant, suact so sitan sententiae pigebit, prae tanta et tam concordi ac vetere nationum orientalium erga divos veneratione. Qui denique bimi a-
22쪽
Phiam aut martyriorum historiam tractant, ex his thesauris valde dite cent : cui rei iam praeivit exemplo noster ipse Stephanus Euodius Assemanus, duobus editis martyrum orientalium voluminibus. XII. Theologiam Orientales scriptores , etsi diversa a nobis methodo , graviter tamen et docte vorsaverunt: itaque multi tracLatus eiusmodi, praesertim de Trinitate et de Verbi divini oeconomia, in arabicis codicibus sunt, cum anti morum ineditis haud raro auctoritatibus. Romanorum insuper, sive catholicorum, valde interest scire, quali Per omne tempus Obsequio Petri cathedram oriens prosecutus sit: id quod in multis epistularum testimoniis a patriarchis episcopi liuo orientalibus ad romanos Pontifices missarum cumulato cognin Scitur. Denique quanta seges auctorum ad bibliothecam sacramarahicam accedat , nemo non videt. Neque porro hi christiani nostrorum codicum auctores res tantummodo sacras loquuntur, sed
historiam quoque profanam, annales praesertim chalipharum, Scribunt; medicinam, grammaticam, lexi graphiam, poesim non infeliciter tractant. Postremo palaeographiae arabicae in christianis codicibus perrarum monumentum est, codex nempe LXXI, cupiit cis litteris saeculo VIII. scriptus: aliique permulti insuper codices
seriem quamdam ac successionem ariabicae scripturae per omne acuum demonstrant.
XIII. Iam ut de codicibus prolatiis dicamus, Populorum qui-clem orientalium nullum aeque atque Arabes in cunctis doctrinarum generibus semet exercuisse , in consesso est: quare et
Arahum lingua sive propter imperii vastitatem sive ob scribentium innumeram multitudinem immensa propemodum et politissima evasit. Quis nescit, Arabes Asiam prope universam occupavisse usque ad Indos atque Scythas 3 Africam praetcrea , Europam meridionalem , insulasque in omni mari quam plurimas 3 Nunc vero loquuntur arabice Africa ab Aegypto usque Tinon atque Aethiopiam; Asia usque ad Persidem: in religiosis autem Mahometanorum ilhris regnat adhuc arabis nius, quantum illa infausta superstitio patet, quae tantam Orbis antiqui partem inquinat. Iam etsi huius linguae bona et copiosa apud Europaeos lexica sunt, in hoc tamen vaticanorum codicum numero, amplissima seges dictionum
23쪽
novarum elegantiarumque est, in qua philarabes laute pascantur. Prima classis alcoranorum est, calligraphia , numero , Splendore , et commentariorum comitatu praenobilis. Accedunt permultae preces moslemicis populis familiares: item tractatus ascetici, ethici, apolegetici, rituales ; quodque magis sortasse interest, Pandectae iuris sacri atque civilis, ad alcorant normam exacti. Sunt enim Mahomo-tanis Theodosii veluti sui, sunt Iustiniani, Alarici, Caroli, ac Basilii: sunt iuris consulti Ulpiani quodammodo, Pauli, Papiniani, ac
Triboniani: sunt variae prudentium sectae vel scholae, quales in iure romano extitisse scimus: sunt deniquo canonici quasi iuris auctores Gratiani, ut ita dicam, Barbosae, ac Van-Εsponsi. XIV. Quid cetera persequar doctrinarum artiumVe genera Τ Extra dubitationis aleam est, scriptores arabicos de humani generis historia prope singulariter esse meritos: atque hoc potissimum nomine sapientes nostri arabicorum codicum interpretationem exoptant. Et quoniam rebus praesertim aegbptiacis praesens aetas delectatur , ecco in vaticanis arabicis nulla sere regio plures quam Aegyptus historicos habet, qui cius climata, provincias , urbes, dynastias, reditus annuos, praesectos, Soli naturam, reliqua omnia , nobis edisserunt. In reliqua historia seu naturali seu
civili, in biographia , in chronicis, habent Arabes Plinios suos, Diodoros , Laertios , Eusebios , Livios , Floros , Eutropios , atque
Victores. Sunt apud Arabes convivioriam stromatumque scriptores , Athenaei, Clementes , Apicit: item auctores hippiatrici, o ni thologi, botanici: scriptores de vino, de floribus, aliisque huiusmodi. Sunt apud illos bibliographi, quos inter Hapbidus plus
docem et octo millia conscriptorum operum numerat. Astronomiam
Vero, geographiam, logicam, dialecticam, mathematicam , medicinam , grammaticam, lexicographiam , peculiari cum laude excoluerunt; quarum rerum omnium in vaticanis codicibus monumenta sunt. Poesim item in codicibus nostris permultam Arabes exhibent, theologicam, mysticam, ethicam, iocosam, lugubrem, Satyrieam, epigrammaticam, cum accuratis de hac facultate tractatibus ; itemque de re rhetorica, ita ut artigraphi arabes et declamatores, Hermogenas nobis in mentem revocent, Aphthonios, et Quinti-
24쪽
EDITORIS PRAEFATIO.lianos: ne me caret Lucianis suis ars Arabum dialogistica. Postremo sabulae, sive moris veteris sive romanenses, apologi , adagia , Sententiae, aenigmata, lusus, mirum quantum abundant. Quamquam nec
Ar.d um litterae quisquiliis suis et quasi purgamentis carent, veluti libellis Ouirocriticis, physiognomicis, alchiniicis: item de astrologia iudiciaria, de multiplici divinatione, de superstitiosa modicina, de
XV. Arabicos codices vaticanos, de quibus hactenus verba 1 eci , mediocris numerus persicorum turcicorumque SubSequitur. In Pel Sicis Pretiosus eminet pentateuchus, cuius elocutio ab illa interprotatione dissert, quae iii Waltonianis polyglattis prosint. Sunt ei iam perfice scripti psalmi, sunt evangelia. In alienis a christiana religione est alcoranus; sunt lexica, sunt grammaticae, diversique argumenti opera; praecipueque carmina multa , ideo philologis ut reor expetenda , quia Persae in toto oriento principatum poescos tenere dicuntur. Ιu voluminibus turcicis tres nobiles historiae fiunt, nempe duae domus otii omanicae, tertia turcarum Aegypti Praesectorum. Et quidem Othonianica Aasci kii historia, iudice cl. IIam mero, Permirae raritatis est. Mitto de reliquis turcicis verba sacere , quia in brevi syllabo legentium oculis lacile occurrunt. Porro Persicorum item ac turci corum catalogus Stephanum EvodiuinAASemanum Parentem habet, cuius ipsum autographum superest. Doliam indicem his persicis turcicisque, utpote paucis, addidit: qui
tamen a mo re mandus suit, ut editioni meae responderet, iusti Perque nonnullis partibus cumulandus. Atque haec rerum sarrago est, quam in nostra editione catalogi indicisque arabicoriimpersicorum lurcicorumque bibliothecae vaticanae codicum , phil logi nanciscentur. Quibus utinam copiis frui velint, qui has. linguas peritius callent, et curandis late interpretationibus, copiosisve excerptis laciendis, fructum reconditum ad communem utilitatem proseranti Me certo illorum hominum prope piget, qui idiomatum orientalium scientiam, quam sibi tribuunt, ita minutis tam tummodo consectandis etymologiis , in epigraphis aliquot explicandis, vel aliis huiusmodi curiositatibus versandis, expromunt.
25쪽
HABITΛ PROPTER ILLUD DICTUM QUM PATER MEUS MAIOR ME EST
E xposiTio eorum quae seta sunt ob controversiam de interpretatione sententiae, quae in evangelio prolata legitur a vero Deo et servatore nostro Iesu Christo, videlicet pater meus maior me est. Recitatur autem quicquid autea dictum fuit ab iis qui varie sententiam illam interpretati sunt i atque in medium adseruntur sanctorum patrum auctoritatesi tum ea quae deinde decreta suerunt; nec nou illa quae post veram interpretationem decreto constitutam, acciderunt. Postremo Potentis sanctique regis nostri porpityrogeniti, Romanorum imperatoris, domini Manuelis Comneui, religiosissimum edictum Ponitur.
i. 'Pthmio iam et vigesimo anno imperii sceptrum te neute Manuele Comneno , quem in ipso partu Purpura excepit, sapientia ad vitale lumen protraxit, sorti-
26쪽
Δή παντας εἶχεν κτεφρουμενμς ψ λυομένους, ἀνθρακιζομενους δ ε τινας μαλλον , τὼ τ eti ἀληθείας ερωτω ἐμ πυρευμ ατι οὐ-0 τουτου τα της φλο γος ιμιτατο , αλλα γε ψ φ αγελαῖον o ηλον συρφω- μ εαυτου πυρκαιας ἐτίθετο πάρεργον' το d ζητημα, illis' ut F ἀληθινου Θεου σωτῆ- ρ -'Iη σου φαγνης-μ πρωτης προυέεζλητρ' ην τη τ πα- θους νυκτι τοῖς μαθητραις ομιλων-τοῦ εὐαγρλι 'Iωαννη θ εολογωευρισκεται' - εἰ ηγαῖσατε με , ε λ Mητε αν , οτι εἶπον πορεύομMtudo aluit, fides verae religionis ad persectam aetatem perduxit; quem ut Davidem Deus elegit, quia aeque mansuetissimum esse cognovit, et ad paterni diadematis obtinendam hereditatem maioribus natu fratribus antetulit, atque ab orie talibus plagis usque ad occasum relatis de hoste trophaeis condecoravit; hoc , inquam, anno quaestio Per ecclesiam coorta est, quae voluti ignea favilla tenuinata principio , augentibus hinc inde contrariarum partium spiritibus , in excelsam facem evasit; neque solum episcopales sedes corripuit, verum etiam monasticos coetus invasit; neque hos tantummodo sed etiam magistratus et aulicos, senatum simul et omnes qui regio in palatio versabantur. Cuncti videlicet mira pertinacia et servore ardentissimo ad veritatis rapiebantur vestigationem. Neque hactenus contentionis stamma substitit, sed ad popularem quoque turbam plebisque secem devenit. Initium quaestionis suit ex dicto veri Dei et servatoris nostri Iesu Christi, quem tu passionis nocte discipulos adloquentem apud evangelistam Iohannem theologum haec dicere comperimus e si diligeretis me , gauderetis utique ,
i Mauuelem inter Iohannis II Comneni imp. dipiseeretur , dieit praeter alios historieos Ephra filios nata minimum. Propter maiores regias dotes . mius T. 4o48. Colleel. vat. T. lII. Part. I. p. i . praelatum fuisse testamento patris tit imperium ain
27쪽
quod dixi oobis nis ire ad patrem a quia Pater meus maior me me. Ambigebatur itaque, quanam ratione quove sensu maior Christo Pater appellaretur. a. Alii quidem pertinacissime verba haec pronunciata adfirmabant , qu tenus pater causa fuit aeternae et absque principio et venerandae filii divinitatis in prima nativitate e et aliquem ex sanctis patribus pro se proferebant, qui id dictum sic suerat interpretatust neque serendum omnino iudicabant, sicuti aliquot ecclesiastici doctores intellexerant, Christum nempe , etiam ob suam humanitatem , maiorem appellavisse patrem, quandoquidem Christus perfectus simul homo Dein que est. Alii contra secundum humanam quoque naturam intelligenda putabant verba Pater meus maior me eur veriimtamen iidem hi, qui etiam secundum humanam naturam dictum illud fuisse putabant, multa absurda de iis dissamabant, qui tantummodo propter vim paternam filii causativam, sic locutum Christum docebant
eosque accusabant, ceu si Christum persectum hominem non agnoscerent; vel ex una Concretum natura crederent, ideoque cum monophysitis conspirarent. Vicissim autem ii, qui verba illa etiam de homine intelligebant, redargui se cernebant, tamquam si unicum Christum dividerent, atque, ut Nestorio placuit, duos filios introducerent,
i in uane quatationem propositam fuisse ab ist siti eam rem eoacto. Adi praeterea Nieerum Ch -- Manuela imp. . ait Ephraemius v. quein niatam hist. VII. 5. auetorem legesta narrantem de concilio hoe ipso
28쪽
γ. Obris δη G -κλη ας κυμαινομενης φ τ πονηρου πνεύματο- αυρας , φιλονκκουντος cκρῆξαι τα ἡ πι εως πεισματα, ἡ ακρογωνου πετρος Xρι του τούτα διεστωτα σωιαψαντ , ρυα ημελησεν O g κοσμικῆς μεγαλας ολκαδν κυζερνητης apocataημεν η'ετ ρω βασιλευς' οὐδ' ἐπενυσταξεν Οἴτω o φυλασσων τ νεολεκτον 'Iσσαηλ θεον otiaντα τῖν g σαρκος πζογηματι σκια- ο ρον , 6 τὼ αὐτω Θιω καθορω γν 6-αλλ' βασιλaυς eum unus reapse sit at lue indi iduus. Atque liis sermonibus et contradictionibus unum atque individuum castae ecclesiae corpus hilariam scindebarit et resque iam parum a manifesto scitismate aberat. Namque inter se dissidebat senatus, plebisque multitudo, dum alii aliis adhaererent; et eum his conspirarent, illis contradic rent i atque ita sora , viae , vici, aedes , variis sermonibus personabant. No nulli etiam aliter dictum illud interpretabantur, ceu si Servator quodammodo gereret naturae nostrae humanae Personam; solumque tutelligebant extenuationis humilitatisque modum e caruem denique solam per se spectabant, ceu sine divinitati quidem esset coniuncta ; alia que huiusmodi essutiebant, quae post
veram rei controversae cognitionem ecclesiaeque Concordiam revocatam, anathemate perculsa Sunt.
3. Quum hac tempestate iactaretur ecclesiae mali spiritus flabris perstanti bus , nitentibusque fidei firmamentum dissolvere , id est angularem lapidem Christum qui distantia coniungit; haud socordem se praestitit rex noster, mundani magni navigii delectus gubervator ; neque dormitavit hic custos novi Israelis qui Deum humana carue contectum vidit, atque ab ipso Deo visitatus servatusque
29쪽
-σζακτω τε 6 λεγετ ' Πον o τό uso, καθ' ηλικίαν -- sui te verum tamquam rex pacis, et ecclesiasticae disciplinae actionumque sapiens moderator , magno labore studioque ad id negotium incubuit. Et quamquam orbis universi curas, imbrium instar , in se quotidie ruentes sustineret , nihilo
tamen minus toto animo dedit operam ut aegra sanaret , disiecta sarciret , atque ad unitatem Cuncta rursus membra reduceret. Quamobrem sententias etiam complurium inspiratorum theologorumque hominum super hoc proposito Scripias colligi ordinatimque in libro disponi cura viti atque has divorum auctoritates singulis sanctissimis patriarchis exhiberi iussit, itemque aliis delectis per id tempus congregatisque iii divina sacraque synodo viris, perque hos ipsos uti verso deinceps ecclesiae Populo. Patrum igitur sententiae erant line.
S. Ioliantiis damascent. Eorum, quae humano more de servatore Christo praedicantur , sive die tasive gesta suerint, sex modi sunt. Quaedam enim ex illis naturaliter ratione carnis adsumtae facta dictaqtie sunt: velut partus ex virgine, atque aetatis i
ci Mallem id reservatiun pontiseibus et op hi I in mesesiastica diseiplina novaverant. Milia . quorum istud saerum odietura et potestas θὶ De sde orthodoxa lib. IV. cap. 18. edit. L est. Et quidem gramus Ephraemius haud unum diis quinii T. I. p. 286. carptim tamen haec desumit laudat ba tantimam imperatorem. propterea quod ni- ex Utorum auetor.
30쪽
καΘo I ανθρωπος , οὐδεποτε ανηκοος γεγονε του μνητοζος το ηψτερον crementum et prosectus, sames sitis, de saligatio , lacrimae, somnus , clavorum si aura, mors, aliaque similia , quae naturales et inculpatae passiones sunt. In lais enim omnibus manet quidem divinae naturae eum humana coniunctio; Co Poris tamen ea vere esse Credunturi quippe cum divinitas nihil horum pertulerit , sed per ea salutem nobis procurarit. Quaedam dissimulandi modo, ut cum de Lazaro quaerite tibi posuistis eum 3 Cum orat, et eum se subducit. Ilis itim neque ut Deus neque ut homo opus habebat e verum humano more illud Praetexebat, quod necessitas atque utilitas 'oxposcebat. Nimirum idcirco , puta, precabatur, ut se minime Deo adversari ostenderet; utque patrem, velut sui Causam , honore adficeret. Interrogabat, non quod ignarus esset ἰ sed ut se, Mamquam Deus manebat, hominem quoque vere esse demonstraret. Haec denique ipsi causa secedendi erat, ut nos doceret Pericula temere non adire, nec nos ipsos ultro prodere. Quaedam rursus dicuntur per adsumptionem e ut illud, Deus ni 'us,
Deus meus, tu quid me dereliquisti P Item , ipso filius ρatri subiicietur.
Nec enim quatenus Deus nec quatenus homo, a patre unquam derelictus sui trnec Peccatum, nee maledictum factus est, nec patri subiici opus habet. Etenim quatenus Deus est, aequalis est patri, non autem adversarius, nec subiectus rquatenus autem homo , nunquam adversus Patrem eontumax fuit. Ex quo se-