장음표시 사용
471쪽
Quod ab aliis mihi relatum, crodere ViX potueram, ex tuis tando literis intollexi nimirum te non tantum Romanae Ecclosiae membrum offectum, ut ais, sed et ejus acerrimum propugnatorem SSs, jamque maledicere, et potulanter in tuos adversarios debacchari didicisse. Ad easdom nihil rospondoro proposueram, certis tibi magis opus esse temporis usu quam Rations, ut ad te tuosquo restituaris; ut jam taceam alias cau-Η, quas tu olim probasti, quando do tononi ' cujus nunc vestigia sequeris sermo inter nos fuit Sod amici quidam, qui ex gregia tua indole magnam Spem mecum conceperant, me Summopere rogarunt, ne amici ossicio fossom, si id potius cogitarem, quod nuper fueris, quam quod nunc sis, et alia hujusmodi; quibus tandem adductus sum haec pauca tibi Scribere, enta rogans, ut eadem aequo animo legere digneris. Νoquo hic Sacordotum ot ontificum vitia, ut Ecclosiae Romanae adversarii solent, narrabo, quo te ab iisdem avertam. Solon enim haec saepe mal ex affectu vulgari, et magis ad irritandum quam ad docondum adduci. Im concedam, in Romana pluros reperiri magnae ruditionis Viros, et probatae Vitae, quam in alia quacunquo cclosia Christiana plures iam hujus Ecclesiae membra cum sint, plures etiam cujuscunque conditionis
Nio. Stenoni f. Nisis tonson), anno 1638 Havnis natus, medicus d. 7. m. Julii a. 1660. in Album Studiosorum LugdunO-Batavorum relatus, triennium inmollandia dogorat. Deindo anno 1669. Florontiae, ubi Lector orat natomiae, in ecclesiam Romanocatholicam recopius, anno 1675. Sacerdos factus, post Spinogae mortem Vicarium postolicum git in Gormania Insoriori et Dania. ortuus est Suerini a. 1686. Florontiae scriptum diderat contra Spinoκω Tractatum Theologico-politicum c. t. Epistola ad novo philosophi e reformatorem 16753, deque sua ipsius convor-Ηion ogit in epistola altera a. 1680. Hanoverae edita, in qua, uti et in priori illa, pinoZae ejusque associarum mentio fit m anni, ita dei. Monsion Meolo Menone di Danemarea Fironge, 1775.), et quae amica manu nobiscum communicavit vir doct. Harat Homin Havnisnsis.
472쪽
viri in adem reperiuntur. Hoc tamen negare minime poteris, nisi foris cum Ration memoriam etiam amisisti, in quacunque closia plures dari viros honostissimos, qui Doum justitia si charitato colunt plures enim hujus generis inter Lutheranoa, Rosormatos, Mennonitas, et nili imis novimus, et, ut alios incoam, parente tuos nosti, qui tempor Ducis Albani pari animi constantia ac libertate omnium tormentorum onora propter Religionem passi sunt ac proinde conoedore obes, vitae sanctitatem non esse Romanae Ecclesiae propriam, Sed omnibus communem. Et quia por hoc novimus ut cum Apostolo Joh. 1. Epist. cap. 4. Vere. 13. loquar), quod inis manemuS,st sus manet in nobis, sequitur, quicquid Romana cclosia ab aliis distinguit, superfluum omnino esse, si consequontΘ ΘΚ sola superstitione institutum. Est nim, ut cum Johanno dixi, justitia si charitas unicum o cortissimum vors fido Catholicae signum, si veri Spiritus Sancti fructus, et ubicunque hae roperiuntur, ibi Christus revera est, si ubicunque desunt, deest Christus Solo namque Christi Spiritu duci possumus in amorem justitiae si charitatis. Haec si tecum recte voluisse perpendere,
noc te perdidissos, nec tuos parontes in acerbum moerorem coriscisses, qui tuam fortunam nunc misere dessent.
d ad tuam pistolam overtor in qua primo est , quotm a cessatorum Spirituum Principo circumduo patiar. Sed
quaeA bono animo sis, atque at o redi. Cum mentis compoAeras, Deum infinitum, ni fallor, adorabas, cujus virtute omnia
absoluto fiunt si conservantur jam oro rincipomis hostomaomnias, qui invit Deo homines plerosquo rari quippe boni)circumducit et decipit, quos propterea Deus huic scelerum magistro in aeternum cruciandos tradit. alitur orgo divina justitia, ut Diabolus hominos impuno decipiat; at minime, hominos, misero ab ipso Diabolo deceptos et circumductos,
Atquo haec absurda toleranda adhuc essent, si Deum adorareSinfinitum si aeternum, non illum, quom hastilion in oppido Τienon, sic a Belgis nuncupato, qui comedendum impunctdodit. Et mo deflos isori meamque hilosophiam, quam nunquam Vidisti, chΤmaeram Vocas O mento ostituto juvenis, quis to fascinavit, ut summum illud si aeternum to devorare of in intostinis abor crodas 3
Ratione tamen velle uti videris, meque rogaS, quomodo Sciam, meam Philosophiam optimam esse inter illas omne8, quo unquam in mundo docta fuerunt, etiamnum docentur, aut unquam im-
473쪽
EPISTOLA LXXVI. 419sosterum docebuntur ' quod profecto longo meliori juroris rogaro
possum. Nam ego non praesumo, me optimam inusnisso hilosophiam, sed oram me intelliger scio. Quomodo autom id actum, si roges prespondebo, eodem modo ac tu scis tros Angulos Trianguli squalos esse duobus rectis et hoc sumcore negabit nomo, cui sanum est cerebrum, nec spiritus immundos somniat,
qui nobis idoas falsas inspirant veri similes os enim verum indo sui si falsi. At tu, qui demum optimam Religionem, vel potius optimos
viro invenisse praesumis, quibus credulitatom tuam addixisti, qui scis, eos optimos esse inter omnes, qui adias Religiones docuerunt, etiamnum docent, aut imposterum docebunt an omnes illas religiones tam antiquas quam novas, uvie hic, et in India, et ubique per totum terearum orbem docentur, Maminasti Et quamvis illa rite eraminaveris, quomodo scis te optimam elegisse 'quandoquidsm tuae fido rations nullam ars potes. At dicos, to in intorno Spiritus si tostimoni acquiescere, reliquo autem a scelestorum Spirituum rincipe circumduci ac scipi sodomnes, qui extra Ecclesiam Romanam sunt, Odom jure id, quod tu do tua, ipsi de sua praedicant. Quod auram addis do communi hominum myriadum conSenSu, doquo non interrupta Ecclesiae succosalono, et: ipsisSima Pharisaeorum cantilena est. Hi namque, non minori confidentia quam colosis Romanae addicti, testium myriadas exhibent, qui, sequali ac Romanorum testes pertinacia, audita tanquam ab ipsis exporta reserunt. Stirpom sindo suam ad damum usque proferunt. Eorum Ecclesiam in hunc usque diem propagatam, immotam, si solidam invito hostili Ethnicorum o Christianorum dio permanere, pari arrogantia jactant. Antiquitato omnium maximo defenduntur. raditiones ab ipso Deo acceptas,
quo solos Verbum Dei scriptum et non scriptum Aorvare, uno ore clamant. Omnes haereses ex iis exiisse, ipsos autum constantos aliquot annorum millia absque ullo imperi cogente, sod sol superstitionis offoacta mansisme, negare nemo poteSt. Μiracula, quae narrant, delassar Valent mille loquacos Sod, quo sese maxime efferunt, est, quod longe plures, quam ulla natio, martyre numerent, et numerum quotidie augeant eorum,
qui pro fide, quam profitentur, singulari animi constantia passi sunt; neque hoc mendacio ipse Onim inter alios quondam Judam,
474쪽
quεm fidum appellant , novi, qui in mediis flammis, cum jam mortuus crederetur hymnum, qui incipit, ibi Deus animam meam olfero, canere incepit, et in medio cantu exspiravit. Ordinom Romanae cclosiae, quem tantopere laudas, politicum, o plurimis lucrosum ess fateor nec ad scipiendam plo me hominum animos coercendum commodiorem isto crederem.
ni ordo ahumedans Ecclesiae esset, qui longe eundem ante- collit. Nam a quo tempor haec superstitio incepit nulla in
eorum Ecclosia schismata orta Aunt.
Si igitur octo calculum ineas, id solum, quod tertio loco notas, pro Christianis emo videbis; quod scilico viri indocti fullos totum fors orbem ad Christi fidem convertere potuΘrint. Sod haec rati non pro Romana EccleSia, sed pro omnibus, qui Christi nomon profitentur, militat. At pone, omnes, quas adfera, rationes solius Romanae Ecclesim esse. ut ne te iisdem Husdem Ecclesiae authoritatem mathematico demonstraro Quod cum longe absit, cur ergo riS, ut credam, mea demonstrationes a scelestorum Spirituum Principo, tuas autem a De inspirari praesertim cum Videam, et tuae litora claro indicont, te hujus Ecclesiae mancipium factum, non tam amore Dei ductum, quam inferorum metu, qui superstitionis est unica causa. Est o haec tua humilitas, ut nihil tibi, o ut aliis, qui a plurimis damnantur, credaSpan arrogantiae et superbis ducis, quod Ratione utar, si in hoc vero si Verbo, quod in ente est, quodque nunquam depravari nec corrumpi potest, acquiescam Apage hanc Oxitiabilem superstitionem, et, quam tibi Deus dedit, Rationem agnosco, eamque colo, nisi inter bruta haberi velis. Desine, inquam, absurdos errore mysteria appellare, nec turpiter confundo illa. quae nobis incognita Vel nondum reperta sunt, cum iiS, quin absurda esse demonstrantur, uti sunt hujus colosis horribilia Socreta, quae, quo magis rectae Rationi repugnant, eo ipsa intollectum transcendere crediR.
Caetorum Tractatus hoologo-Ρolitici fundamentum, quod scilico Scriptura por solam Scripturam debeat exponi, quodque
tam proterve absque ulla ratione falsum Ss clama', non tantum Bupponitur, sed ipsum Verum seu firmum AE apodiotico demonstratur; praecipue cap. 7. ubi etiam adversariorum
opiniones confutantur; quibu adde, quae in fine cap. 15. domonstrantur. Ad haec si attendore velis, et insupor ocissim
Vallisolsti anno 161 l. concrematum.
475쪽
Historias quarum to ignarissimum video examinare, ut rideas, quam salso Ontificii plurima tradunt, et quo fato, quibusque artibus ipso Romanus ontifex post sexcentos domum annoS a Christo nato Ecclosiae principatum adoptus est, non dubito, qui tandem rosipiscas. Quod ut fiat tibi ex animo opto.
Eia Meti L A LXXVII OLIM XXIvj. Vir Clarissimo
Responsio ad pistolam LXXV. Rem ac tetigisti, dum percipis causam, quare fatalem illam
rerum omnium necessitatem vulgari nolism, o scilico virtutis Qxercitium inde sumaminaretur, nec praemia ac poenae ilΘScerent. Quae in eam rom novissimae tuae litterae suggerunt, necdum
conficero hoc negotium, entemque humanam tranquillare videntur. Etenim, si nos homines in omnibus actionibus nostris. moralibus seque ac naturalibus, ita in potestate Dei sumus, ut lutum in manu figuli, qua fronte quaeso accusari ullus nostrum potest, quod hoc vel illo modo egerit, cum ecus agere ipSi omnino mori impossibile An non ad unum omne regerero Deo poterimus, Innoxibilo fatum tuum ac irrosistibilis tua poteSta nos eo adegit, ut sic operaremur, nec perari aliter potuimus; cur igitur, et quo jure nos dirissimi poenis mancipabis, quas nullatenus evitare potuimus, te omnia per Supremam nocessitatem pro arbitrio et beneplacito tuo perant et diri-gonte Cum tu dicis, Hominos coram Do nulla alia de causa esse inexcusabiles, quam quia sunt in potestate si Ego argumentum illud plane inverterem, diceromque majori, ut videtur, ratione. Homines ideo plane osso excusabiles, quia in potestato Dei sunt. In promptu nim est omnibus objicero, Ιneluctabilis os potostas tua, o Deus; quar merito, quod
aliter non egi, excusandus Videor.
476쪽
quεm fidum appellant , novi, qui in mediis flammis, cum jam mortuus crederetur hymnum, qui incipit, ibi Deus animam
meam Dro, canere incepit, o in medio cantu exspiravit. Ordinem Romanae Ecclosiae, quem tantopere laudas, politicum, si plurimis lucrosum ess fateor nec ad decipiendam plo me hominum animos coercendum commodiorem Sto crederem. ni ordo aliumodans Ecclesiae esset, qui longe eundem antecellit. Nam a quo tompore haec superstiti incepit, nulla insorum Ecclesia Achi8mata orta Eunt.
Si igitur octo calculum ineas, id solum, quod tortio loco notas, pro Christianis osso videbis; quod scilicot viri indoeti fullos totum fors orbom ad Christi fidem convortere potuerint. Sod haec ratio non pro Romana Ecclesia, Sed pro Omnibus, qui Christi nomon profitentur, militat. At pone, omnes, quas adserS, ratione solius Romanae Ecclesiae esse. utasne to iisdem Husdem Ecclesiae authoritatem ma- thomatico domonstraro 3 Quod cum longe absit, cur ergo riS, ut credam, meas demonstrationes a scelestorum Spirituum Principe, tuas autom a s inspirari praesertim cum videam, et tuae litorae claro indicent te hujus Ecclesiae mancipium factum, non tam amore Dei ductum, quam inferorum metu, qui suporstitionis est unica causa. st ne haec tua humilitas, ut nihil tibi, o ut aliis, qui a plurimis damnantur, credas pan arrogantiae et superbiae ducis, quod Ratione utar, o in hoc vero si Verbo, quod in ente est, quodque nunquam depraVari nec corrumpi potest, acquiescam Apago hanc xitiabilom superstitionem, et, quam tibi Deus dedit, Rationem agnosco, eamquo colo, nisi inter bruta haberi Velis. Desine, inquam, absurdo errore mysteria appellare, nec turpiter confundo illa. quae nobis incognita vel nondum reperta sunt, cum ii8, quin absurda esse domonstrantur, uti sunt hujus Ecclesiae horribilia Secreta, quae, quo magis rectae Rationi repugnant, eo ipsa
intolloctum transcendore credi8.
Caetorum Tractatus Theologo-Ρolitici fundamentum, quod scilico Scriptura por solam Scripturam debeat exponi, quodque
tam proterve absquo ulla ratione falsum esse clama', non tantum supponitur, sed ipsum verum seu firmum esse apodictico demonstratur; praecipue cap. 7. ubi etiam adversariorum
opiniones confutantur; quibus adde, quae in fine cap. 15. domonstrantur. Ad haec si attondore Volis, et insuper Ecclosiae
Vallisolsti anno 161 l. concrematum.
477쪽
EPISTOLA LXXVI. 421Ηistorias quarum to ignarissimum vidso examinare, ut Videas, quam falso Pontificii plurima tradunt, si quo fato, quibusque artibus ipso Romanus Ontiis post sexcento demum annoS a Christo nato colosis principatum adeptu est, non dubito, qui tandem rosipiscas. Quod ut fiat tibi x animo opto.
Responsio ad pistolam LXXV. Rem ac tetigisti, dum percipi causam, quare fatalem illam
rerum omnium necessitatem vulgari nolloni, o scilicet virtutis Oxorcitium inde sumaminaretur, nec praemia ac poenae ViteScerent. Quae in eam rem novissime tuae litterae suggerunt, necdum
conficere hoc negotium, entemque humanam tranquillare videntur. Elonim, si no hominos in omnibus actionibus nostris. moralibus aequo ac naturalibus, ita in potestato Dei sumus, ut lutum in manu figuli, qua fronte quaeso accusari ullus nostrum potest, quod hoc vel illo modo egerit, cum ecus agere ipSi omnino uori impossibile An non ad unum omne rΘgerere Deo poterimus, Innoxibile fatum tuum ac irrosistibilis tua PoteSta nos eo adegit, ut sic operaremur, nec operari aliter potuimus; cur igitur, et quo jure nos dirissimi poenis mancipabis, qua nullatenus evitare potuimus, te omnia per Supremam neceSSitatem pro arbitri si boneplacito tuo perant et dirigonis Cum tu dicis, Hominos coram Do nulla alia de causa esse inexcusabiles, quam quia sunt in potestato Dei; Ego argumentum illud plane inverterem, diceremque majori, ut Videtur, ratione. Hominos ideo plane esse excusabiles, quia in potestato si sunt. In promptu nim est omnibus objicere, Ineluctabilis os potostas tua, o Deus; quare merito, quod
aliter non egi, excusandus Videor.
478쪽
Deinde, quod iracula et Ignorantiam pro aequipollentibus etiamnum capis, idori potantiam si, si ominum otiam acutimimorum scientiam, iisdom finibus concludoro; quasi nihiΙ agere e producere sus queat, cujus rationem reddere hominos non possint, si omnes ingenii viros intondant. Adhaec Historia illa de Christi assions, orto, Sopultura, Resurrectione ViriSade coloribus onuinisquo descripta videtur, ut vel appellars congcientiam tuam ausim, crodaan illa Allegorico potius quam literaliter osso accipisnda, dummodo domistoriae oritato fueris persuasus Circumstantia illae, quae ab Euangelistis ea de sade dilucide sunt consignatae, urgore penitus Videntur, historiam
illam ad litoram osse capiondam. Haec pauci ad argumentum illud notaro porro volui, quibus ut ignoscas, et pro candorΘtu amice respondeas, enixe rogo. Dom Boylius te ossicioso resalutat. Quid Rogia Socistas nunc agat, alia Vice exponam Vale si me amare perge.
Exemplum altorum una cum p. LXXIII st LXXV a Gorhardi oditum.
Nobilissime Domine, Quod in praecedontibus meis dixi, nos ideo osso inexcusabiles, quia in Dei postostato sumus, ut lutum in manu figuli, hoc fons intelligi volui, videlico quod nem Deum redargueris potest, quod ipsi naturam infirmam seu animum impotentem dodoris. Sicut enim absurde circulus conquoreretur , quod Deus ipsi globi propristatos, vel infans, qui calculo cruciatur, quod ei corpus sanum non dedorit; sic etiam homo animo impotonsqueri non potos '' quod isus ipsi fortitudinem veramquo
479쪽
ipsius Dei cognitions et amorem negaVerit, quodque ipsi naturam adeo infirmam dederit, ut cupiditate suas nec coercere nec moderari possit. Nam naturae ' Hugo quo si nihil aliud competit quam id, quod o data ipsius causa necessario Aequitur. Quod autem naturae ' uniuscujusque ' homini non competat, ut animo forti sit, et quod in nostra potestate .
non magis sit, Corpus anum, quam Mentem sanam habore, negare nem potest, nisi qui tam exportontiam quam Rationsmnegare velit. t instas, si homine o naturae necessitate peccant, Sunt ergo excusabiles nec quod inde concludere Velis,omplicas an scilicet quod Deus in eos irasci nequeat, an Vero quod satitudino, hoc si si cognition et amore, digni sint. Sed, Si primum putas, Omnino concedo, sum non irasci, sed omnia ex ipsius sontentia seri; at ego, quod propterea Omnes boati osse oboant possunt quippe homines XcuSabile eSSe, si nihilominus satitudino caroro, et multis modis cruciari. Est enim equus xcusabilis, quod quus et non om sit; at nihilominus equus et non homo osso debet. Qui ex morin cani Ssurit, excuBandus quidem est, et amo juro suffocatur. Et qui denique cupiditates Eua regere, et motu legum eaSdem coorcere nequit, quamvis etiam ob infirmitatem excusandus sit, non poteAt tamen animi acquiescentia, sique cognitione et amore frui, sed nocessario perit. Neque hic necem eme puto monere,
quod Scriptura, quando ' ait Deum in peccatores iraSci, --que judicem esse, qui do hominum actionibus cognoscit, statuit, ct judicat ' more humano et scundum receptas Vulgi opiniones loquatur, quia ipsius intonium non est hilosophiam docere, nec homines doctos, sed obtomperantes reddere ι'. Quo praeterea Dpacto videar, ex so, quod miracula et ignorantiam pro aequipollontibus sumpsorim potontiam Dei et hominum scisntiam iisdem finibus concludere, non Video. Caetorum Christi passionom, moriam, et sepulturam tecum literaliter accipio, ejus autom resurrectionsem allegorice Fateor quidem, hanc otiam ab Euangolistis iis narrari circumstantiis, ut negare non possimus, ipso Euangelistas crodidisso, Christico u reSurrexiHae et ad coelum adscondisso, ut adisi doxtram sederet; si quod ab infidolibus otiam potuisset videri, si una
li sic locis adfuissoni, cim quibus ipso Christus discipulis
480쪽
Deinde, quod iracula st Ignorantiam pro aequipollentibus etiamnum capis, videri potantiam si, si ominum etiam acutimimorum scientiam, iisdsm finibus concludoro; quasi nihiΙ ager Vel producere Deus queat, cujus rationem reddero hominos non omini, si omnsa lagoni viros intondant. Adhaec Historia illa de Christi assiοno, Orto, Sepultura, Maurrectione Viris adeo coloribus genuinisque oscripta idotur, ut Vel appellars conscientiam tuam ausim, credaan illa Allegorico potius quam litoralitor osso accipienda, dummodo domistoriae veritato moris persuasus Circumstantiae illae, quae ab Euangelistis ea de sadeo dilucido sunt consignatae, urgore penitus videntur, historiam
illam ad litoram osso capiendam. Haec pauci ad argumentum illud notare porro volui, quibus ut ignoscaS, et pro candorΘtu amice respondeas, enixe rogo. Om. Boylius te Offcioso resalutat. Quid Regia Socista nunc agat, alia Vice Xyonrem Vias si me amare perge.
Exemplum altorum una cum p. LXXIII st LXXV a Gorhardi oditum
Nobilissime Domine, Quod in praecedontibus meis dixi, nos ideo esse inexcusabiles, quia in si postestato sumus, ut lutum in manu figuli ho sensu intelligi volui, idolico quod nemo sum redargueris potest, quod ipsi naturam infirmam seu animum impotentem dodoris. Sicut enim absurde circulus conquereretur , quod DeuRipsi globi proprietatos, vel infans, qui calculo cruciatur, quod ei corpus sanum non odorit; sic etiam homo animo impotons lueri non potos '' quod meus ipsi fortitudino veramquo