장음표시 사용
441쪽
mihi postmodum tradenda curet Noc opus fuerit orba de eoticors, libros scilico istiusmodi ad mo fuisse transmissos dummodo enim in potestatem meam tuto pervenerint, nullus dubito, quin commodum mihi futurum sit, eos amicis sis hinc indo distribuendi, justumque pro iis pretium consequendi. Vale, et quando Vacaverit rescribo Tu Studiosissimo
Epistolam, in editione opp. Posth. ab ipso auctore, ut Videtur, admodum truncatam ex Rutographo, quod pones ecclesiam eloiobaptistarum Amstelodamensem est, integram rePetimuS.
Vir Nobilissime a Pro tanti ime, Erubescors ob diuturnum hactenus silentium meum, unde pro lavor a Benevolontia Tua mihi immerit oxhibito ingratitudinis accusari possem, nisi et cogitarem, generoSam uam humanitatem ad excusandum potius quam incusandum inclinare, et scirem, eandem pro communi Amicorum Bono tam seriis vacare meditationibus, quale sine sontica turbare causa, eidem noxium atque damnosum foret. anc itaque ob caurum silui, contentus o Amicis prosperam Tuam Valetudinem interea percipere, Sed per praesentes significaro nitor, adom nobilissimum amicum nostrum V do Achimhauso nobiscum in Anglia
adhuc frui, qui tor in suis quas ad me odit litoris Domino
sua officia cum saluto honorifica importiri jussit, o iterato roganS, ut sequentium dubiorum solutionem tibi proponorem, insimulque ad ea r po ionem desideratam expeterem Nimirum, num placeret Domino demonstratione aliqua stensiva, sed non ad impossibilo deducento convincere, Nos non poSSe plura de Deo attributa cognoscor quam cogitationem et extensionem; praeterea num inde Sequatur, quod creaturae, quae aliis attributis constant, contra nullam poAsent concipere extentionem, atque sic riderentur constituendi tot mundi, quot sunt attributa Dei; EX. gr. undus noster extensionis, ut ita dicam, quantae amplitudinis oxistit. tantae quoquo amplitudinis undi, qui aliis
442쪽
attributia conatant, extatorent, quodquo sicuti nos nihil nisi extentionem Drcipimus praetor cogitationem, sic creaturae illorum Mundorum nihil aliud oborent porcipore, nisi attributum sui Mundi ac cogitationem. Soeundo, Cum si intollectus a nostro intolloctu tam ossontia quam existantia difforat, orgo nihil commvno habebit cum nostro intellectu ac proinde por 3 prop. lib. 1. Dei intolloctu non potos omo caua nostri intellectua. Tortio, In Scholio p. 10. dicis nihil in Natura clarius, quam quod unumquodque Ens sub aliquo attributo debeat concipi quod optime percipioi, si quo plus realitati aut eas habst, s plura attributa ipsi compstunt: idorotur hinc sequi, dari Entia, quae tria, quatuor, sic Attributa aboant, dum tamen ex demonstratis colligere licuit, unumquodquo Ens duobus tantum attributis constaro Nimirum corio aliquo attributo si s idoaejusdem attributi. Quarto, Exompla eorum, quae immediata a Deo producta, et quae mediante aliqua modifications infinita, desidorarom; ihi Videntur primi oneris emo cogitati et extensio, posterioris Intollectus in cogitations motus in extenSione, etc.
facies totius naturae, quae quamvis infinitis modis variet mansi semper eadem Vide Sch. pr. 13. p. 2.JAtque haec sunt, quae a raestantia ua praedictus noster Τschirnhaum illustrari mecum desidorat, si foris otium umsecivum id concomorit, caelorum rosor Dum Boylo si idon- burg mirum do ua pereona formasse conceptum, quem ip- eisdem non solum adde non adomit, sed rations addidit, quarum inductione, itorum non solum dignissimo si faventissimo de eadem sontiant, o si T. Theol. Oliticum summe aestiment, cujus pro regimins u To certiors facere non fui ausus, certissimus, me ad quaeris officia osso et Vivers
Servum paratissimum G H. SCHULLER.
443쪽
pertissime Vir, Gaudeo, quod tandom occasio tibi oblata fuerit, ut me tuis litoris, mihi semper gratisiamis, recreares quod ut frequenter
Ad dubia porgo, et quidem ad primum dico, entem humanam illa tantummodo posse cognitione assequi, quae idea corporis actu oristonii involvit, vel quod ex hac ipsa idoapotost concludi. Nam cujuscunque rei potentia sola ejus essentia dofinitur per Prop. . . . thices menti nutem essentia per Prop. 13. . . in hoc solo consistit, quod sit ido Corporis actu existentis, ac proindo Mentis intolligondi orantia ad afantum so intendit, quae haec ido corporis in se continet, vel quae X adem Sequuntur. At haec Orporis idea nulla alia Dolattributa involvit nequo exprimit, quam ExtenAionem et Cogitationem. Nam rius ideatum, nempe Corpus per rop. 6. p. 2.3 Deum pro causa habet, quatenus sub attributo Extonsionis, o non quatenus sub ullo alio consideratur, atque adeo per Axiom. 6. p. 1. haec Corporis idea si cognitionom involvit, quatenus tantummodo sub xtensionis attributo conAideratur. Deinde haec idoa, quatenus cogitandi modus est, sum otiam per eandem rop. pro causa habet, quatenus re HS cogitans, o non quatenus sub alio attributo consideratur adeoque peridom xiom. hujus idos ido Do cognitionem involvit, quatenus sub Cogitationis, et non quatonus sub alio attributo consideratur. Apparet itaque, entem humanam, SiV CorporiAhumani deam, praetor haec duo nulla alia si attributa invol-Ver neque exprimere. Caeterum ex his duobus attributis, voleorundem affectionibus, nullum aliud Dei attributum porriop. 10 p. 1. concludi nequo concipi potest. Atque adeo concludo, Μontem humanam nullum si attributum praeter haec posse mitione assequi, ut fuit propositum. Quod autom addis, An orgo in mundi constituendi sunt, quot dantur attributa vido Schol. trop. . . . thicos. osset praeterea haec ropositio
444쪽
faciliu demonstrari, deducondo rom ad absurdum quod quidem demonstrandi genus, quando ropositio negatiVa est, prae altero eligere sol , quia cum natura similium magis convonit. Sed quia positivum tantummodo petis, ad alterum transeo, quod ost, an id possit ab alio produci, in qu tam insontia quam existentia diserepat: nam quae ab invicem ita difforunt nihil commvns habere videntur. Sod cum Omnia singularia, pretetor illa, quae a suis similibus producuntur, disserant a suis causis, tam essentia quam xlatentia, nullam hic dubitandi rationem
video. Quo autem ego sensu intelligam, quod Deus sit causa om- ciens rerum, tam essentiae quam existentiae, credo me satis
explicuimo in Schol. et Coroll. rop. 25. p. 1. Ethic. Axioma Scholii Prop. 10. . ., ut in fino H d. Scholii
innui, lamnamu o idea, quam abomus antis absolute infiniti, et non ex eo, quod dentur aut possint dari ontia, quae tria, quatuor, etc. attributa aboant. Denique exempla, quae petis, primi genoris, sunt in Cogitatione intolloctus absoluto infinitus, in Extension autem motuAet quies secundi autem, facio totius Universi, quae quamVis infinitis modis variet, manet tamen somper eadem de quovido Schol. 7. omniatis ante rop. 14. . . His Vir praestantissimo, ad tuas nostrique amici objectionsa
respondisse me credo si tamen scrupulum adhuc remanero existimas, rogo, ut mihi significare non graveris, ut eum etiam, si possim, evellam ValΘ, etc. Ηagae Com. 29 Julii 1675. EP 1ου OL LXV OLIM LxVII).
Acutissimo a Doctissimo Philosopho
Vir Claris me, Abs o si Demonstrationem ejus, quod dicis; smpe quod anima non po8sit plura attributa si, quam Extensionem oteogitationem perciporo. Quod quidem licst videntor videam, contrarium 'amen si Schol. trop. I. pari. 2. Ethicos pomo
445쪽
EPISTOLA LXV. 393doduci mihi vidotur, foris non aliam ob cauSam, quam quia ΑΘnsum hujus Schosii non satis recte pomipio Constitui ergo,
haec qua ratione deducam, exponere, te, Vir Cl. obnixe rogans, ut mihi votis, ubicunque sensum tuum non reci RSSequor, solita tua humanitate uecurrere. Ea autem Sic eS habΘnt.. Quod lico indo colligam, mundum utique unicum esse, id tamen Xinde non minus quoque clarum St, eum ipsum infinitia modi expressum, ac proinde unamquamque rem Singu-
Iarom infinitis modis expressam osse. Unde Videtur equi, quod Μodificati illa, quae ontomissam constituit, ac odificatio illa, quae Corpus meum exprimit, licet una si adem sit odificatio, ea tamon infinitis modis sit expreSsa, uno modo per Cogitationem, alter per xionsionem, tertio per attributum Dei mihi incognitum, atquo sic porro in infinitum, quia infinita dantur Attributa Dot o Ord o Connoxio odificationum vidotur esse eadem in omnibus. Hinc jam Quaesti oritur, quare ΜΘns, quae certam Modificationem repraesentat, et quae adem Μodificatio non solum Extonsions, o infinitis aliis modis est ΘXPr Sa quare, inquam, tantum odifications illam porEκωnSionem expressam, hoc est, Corpus humanum, et nullam aliam expressionem per alia attributa percipiat. Sed tompus mihi non permittit, ut ea prolixius prosoquar forte haec dubia omnia crebrioribus editationibus eximentur.
B. D. S. Responsio ad princedentem.
Nobilissime Vir, Caetorum, ad tuam objectionem ut respondeam, dico, quod, quamvi unaquaeque res infinitis modis Oxprossa sit in infinito Do intolloetu, illae tamen infinitae dose, quibus exprimitur, unam eandemque rei singulari Mentem conatituor nequeunt,so infinitas quandoque unaquaeque harum infinitarum dearum nullam connexionom invicem habent, ut in eodem Scholi prop.
446쪽
7 art. 2. Ethic explicui, et x prop. 10. art. 1 patet. Ad haec si aliquantulum attondas nihil dissicultatis superesse videbis, M.
Ρromisi tibi scriboro ex atria discodo , nimirum si quid digni mihi in itinor occurroret haec autem occasio cum mihi data sit, maximique quidem momenti, debitum meum persolVο tibi significans, sis Infinitam Do insericordiam in Ecclesiam Catholicam reductum ejusdemque membrum effectum esseri quod quomodo acciderit, ex scripto, quod Clarissimo Expertissimoque Vir D. Crasneno, rofessori sidens ' misi, particularius intolligor tibi licobii jamque hinc ad tuam quae spectanι utilitaram, brevibus subjungam, Quo magis te antea aliquando prae subtilitat si acumino tu ingonii admiratus sum, o magis to nunc dono et deploro; quoniam, Om cum is ingeniosissimus, o praeclaris dotibus
mentem a De ornatam nactus, veritatisque amans, imo avidus
sis, te tamen a miser et superbissimo illo Spirituum scelestorum rincipe circumduci et scipi patiaris. Ota iam tua Ρhilosophia quid est, nisi mora illusio si Chymaera et tamen
'Mn Album Studiosorum cadomise Lugduno. Batavae dio 20. m. Febr. a. 1668 status orat Albortus Burgh AmsisIodamensis, viginti annos natus, philosophiae opera daturus. nisa, ut crodero licet, nimis adhuc Puer Rhonoburgi philosophi contubornalis morat Vido supra Ep. IX. P. 33 . Filius orat Conradi Burgh scabini Amstolodamonsis o Christinae oon; anno 1673 cura patris Dominicani Mart. Harne ad Catholicismum con-Vorsus est Oft excorpta ex pologia Antonii Arnaud in Diario silebscho arando, . . III. p. 70 sq. ' Thoodorus Cranen s. ranen, Coloniae Agrippinae natus anno 1633vs 1634, primum Noviomagi, sindo Lugduni Batavorum prosΘSsoris munore functus ost hic anno 1678, quippo Cartesii saecla, e cathedra philosophica, quam per trionnium occupavorat, in modicam translatus.
447쪽
non solum illi tranquillitatom montis tuae in hac vita, sod si
Balutem setornam animae tuae committis. Vide quam misero omnia tua innitantur fundamonD. O voram hilosophiam dΘmum invenisse praesumis. Quomodo scis, tuam hilosophiam optimam osse inter illas omnes, quae unquam in mundo doctae fuerunt, etiamnum docentur, aut unquam imposterum docebuntur 3 An, ut de excogitation futurarum taceam, omnes illas hilosophias, tam antiquas quam OVas, quae hic, et in India, et ubique per totum torrarum orbem docentur, examinasti si quamvis illas rite examinavoris, quomodo Aci te optimam legisse Dices, o Philosophia Rationi rectae congrua QSt, caeterae eidem repugnant; sed omnos oliqui hilosophi praetor tuos discipulos a te dimentiunt, ac eodem jure idem, quod tu do tua, ipsi de se suaque Philosophia praedicant, teque, sicut tu illos, falsitatis norisquo arguunt. Μanifestum igitur ost, a te, ut Veritas tuae hilosophis eluceat, proponenda esSoration , quae reliquis hilosophii non sint communes, Aedsoli tuae applicari possint aut tuam Philosophiam aequo incertam et nugatoriam me ac alia reliquas, fatendum M. Jam autem me ad librum tuum, cui titulum istum impium praefixisti, restringenου, confundensque hilosophiam tuam cum tua heologia quoniam tu ipso illas revera confundis, quamVis astutia Diabolica unam ab altora separatam esse, et diverSaprincipia abors, statuero obtendas sic ulterius ergo. Dicos itaque forsan alii S. Scripturam toties non legerunt, quam ego, et ex illa ipsa S. Scriptura, cujus agniti authoritatis diffsrontiam intor Christianos ot roliquos totius mundi populo constituit, probo mea placita Sed quomodo applicando sextus claros obscurioribus S. Scripturam explico, et ex illa mea interpretations Dogmata mea compono, Vel jam antea in
cerebro meo conflata confirmo. Sed obsecro, ut reflecta sorio
ad hoc, quod dicis; quomodo enim scis to bono dictam istam applicationem acoro, si deindo istam applications rite factam interpretationi S. Scripturae suffcientem esse, sicque te beneriusdem S. Scripturae intorprotationem instituere praesortim cum Catholici dicant, o vorissimum sit, orbum Dei universum non esse acriptis traditum, o sic S. Scripturam o S. Scripturam solam non posse explicari, non dicam ab uno homine . sed ne quidem ab ipsa Ecclesia, quae sola est S. Scripturae interpres Gaditions onim Apostolicae etiam consulendae sunt; quod ex ipsa S. Scriptura si Sanctorum atrum testimonio
probatur, nec non Rationi rectae pariter ac experientiae conson-
448쪽
tansum est. Atque ita falsissimum cum ait tuum principium, et in exitium ducens ubi tota tua doctrina, huic falso fundament innixa st supersedificata, remanebit 3 Si igitur, si in Christum crucifixum credis, agnoscet Simam
tuam haeresin resipiscas a MVersione tuae naturae, Θ cum
Ecclosia roconciliator. Quid nim alio modo tua probas, quam omnes Haeretici, qui unquam x cclosia si exierunt, etiamnum exeunt, aut unquam imposterum xibunt, socerunt, faciunt, aut facisnt 3 Omnes enim, cut o tu eodem principio, scilicet sola S. Scriptura, ad sua dogmata conflanda st stabilisnda utuntur.
Nequo tibi abblandiatur, quod orto Calvinistae, o Reformati
dicti, neque Lutherani, neque ennonitae, neque Sociniani, etc. tuam Doctrinam resonoro possint omnfamiam isti, ut jam dictum est, seque miseri sunt ac tu ea, si pariter tecum in umbra mortis sedent. Si vor in Christum non credis, miserioris quam effari possum remodium tamen facile est: stipisce nim a peccatis tuis, unimadvertens arrogantiam xitialsm misori si insani tui ratiocinii. In Christum non credis quars Dicea, quia principiis meis Doctrina et vita Christi no non Christianorum do ipso Christo Doctrina os Doctrinae minimo consenit. Sed irarum dico, functe majorem cogitare aude omnibus iis, qui unquam in civitatous Ecclosia si surro runt, atriarchis, rophetis, Apostolis, Μartyribus, Doctoribus, Confossoribus, et Virginibus, Sanctis innumeris, imo per blasphomiam ipso Domino Jos Christo Tun illis solus doctrina, vivondi modo, in omnibus deniqueantocollis Tun mias homuncio, vilis terrae Vermiculus, imo cinis, Vermium esca, teipsit Oncarnatae apiontis InfinitasAEtam atria, blasphemia instabili, praesorro gestios Tune Solus prudentiorem si majoromos ipsum sputabis omnibu sis, qui unquam ab initio mundi in Ecclosia si fuerunt, o in
Christum snturum aut jam ventum crediderunt, aut fia num crodunt Quo fundamento innititur haec tua tomeraria, insana, optorabilis, et Oxocranda arrogantia 3 Negas, Christum filium Dei vivi, orbum aeternae A intiae Patris, manifestatum in carne, et pro genere humano RSSumst crucifixum osse. Quaro quia principiis tui illud omnis non respondet. Sed ultra quod probatum jam sit, te ora principia non habere, sed falsa, temeraria, absurda, nunc plus dico; nimirum quod, etiamsi veris principiis innixus moris, et si omomnia superstrueres, nihilo magis tamen per eadem illa omnia,
449쪽
EPISTOLA LXVII. 397 quae in mundo sunt, Venerunt, aut Veniunt, explicare OSSes,
neque audacter asserere tibi licerot, cum aliquid ipsis principiis videtur repugnare, illud idcirco revera impossibile osso aut falsum. Quamplurima enim sunt, im innumera, quae, si aliquid corti cognosci datur in robus naturalibus, explicare tamen minimo poteris; sed noque quidem apparentem talium haenomenorum contradictionem cum reliquorum tuis explicationibus, a te procortissimis habitis, auferre. Nullum ponitus ex tuis principiis Oxplicabis eorum, quae in fascinatione, et praecantationibus Verborum certorum, Sola pronunciations aut simplici illorum aut characterum in quacunque materia expresEorum geStatione, ossiciuntur, nec non Phaenomenorum stupendorum a DaemoniiBObS Sorum, quorum omnium ego ipse Varia exempla Vidi, et innumerorum talium certissima testimonia quamplurium porgο-narum fide dignissimarum, et uno oro loquentium, intellexi. Quid potoris judicar de rerum omnium essentitS, conceSSO, quod idem aliquae, quas in mente habes, rerum istarum essentiis,
quarum deae sunt adaequatae, conveniant cum Secum nunquam Me οMis, an omnium rerum creatarum idos in mento humana aboantur naturaliter, an or multae, Si non omneS,
in eadem produci possint, si revera producantur, ab objectis eriternis, ac etiam por auggestionem spirituum bonorum malorumve, Dirinamque svolationem videntem. Quomodo itaquo non consulens aliorum hominum testimonia, o rerum Xperientiam, ne jam dicam do subjiciendo tuo judicio omnipotentiae
Divinae, o tuis principiis dofinire praecis poteris, stabilireque procorto existentiam actualem aut non existontiam, possibilitatem aut impossibilitatomoriatondi, harum ex gr. Aequentium rerum scilicet illas si dari actualiter, o non dari, aut posse dari, Vel non posse dari in Rerum Natura), uti sunt virga probatoria ad detegendum motalla et aqua subterraneas lapis, quem quaerunt Alchymistae potentia verborum si characterum apparitione Spirituum variorum tam bonorum quam malorum, eorundemque Ρο-
tentia, scientia, et occupatio repraesentati plantarum et florum in hiala vitro post illarum combustionom Syronos homunculi in mineris saepius ego, ut fertur, ostendentos Antipathiae et Sympathiae rerum quamplurimarum Impenetrabilitas corporis
humani; etc. 8 Nihil prorsus, mi hilosopho, etiamsi millies subtilior et acutiore, quam polles, ingeni praevaleres, horum dictorum potoris detorminare o si soli intolloctu tuo in hiscos similibus dijudieandis confidis, certo oodem modo jam cogitas do illis, AEuses tibi cincognita aut incomperta sunt, ac proinde
450쪽
398 EPISTOLA LXVΠ.impossibilia habentur, sed rovora incorta tantum, donec testimonio quamplurium fide dignorum ostium convictus fueris, deberentvidori. Sicut Julius Caesar, uti mihi imaginor, judicaturus fuisset, aliquo ipsi dicente, pulvis aliquis componi potest, et posterioribus saeculis communia reddetur, cujus potantia tam erit effinx, ut castella, civitato integras, imo montos ipsos in asin prosillas faciat, et in quovis loco concluaus, subit post ac ntionem suam se mirum in modum dilatans, omne, quod actionem ejus impedit, disrumpat; hoc enim Julius Caesar nusto modo crodidisset, sod lonis cachinnis irrisimo hunc hominem, utpote volentem ipsi pomu ore rem judicio ipsius ac experientiae, Summaeque scisntis militari, contrariam. Sod in viam rodsamus. Si haec praedicta igitur non cognoscis,
nsquo diiudicare potes, quid superbia Diabolica tumidus miser homo judicabis tomorari do Mystoriis uomendis vitae ellassionis Christi, quae ipsi Catholici docentos incomprohonsibilia praedicant Quid porro insanies, nugatoris ot futiliter garriendo do Miraculis innumeris ot ignis, quae post Christum Apostoli et Discipuli ejus, et deinceps aliquot millia Sanctorum, in testimonium et confirmationem veritatis Fidei Catholicae pre omnipotoniam Do virtutomediderunt, ac per eandem si omnipotentem Misericordiam si Bonitatem stiamnum diebus nostri sine numero per totum terrarum Orbs fiunt Et si hisco contradicere non potos, ut ceris minimo poteris, quid plus obstrepit Manum da, et resipisce ab erroribus sto occatis tuis humilitatem induo, et roge
Verum praeterea ad voritatom facti, sicut revera eat fundamentum oligionis Christianae, doscondor libet. Quomodo avdotis negare, Si recte attendas, emcaciam consensu tot myriadum hominum, quorum aliquot millia doctrina, eruditions et vera subtili soliditato, vitaequo persectione, te multis parmanos antecelluere ac antecellunt, qui omnes unanimiter et uno mammant, Christum Filium Dei vivi incarnatum M paasum et
crucifiXum, mortuumque esse pro peccatis generi humani, resurreXime, transfiguratum esse, regnare in coeli cum atro
aeterno in unitato Spiritu Sancti Doum, et reliqua, quae huc spectant ab Odom Domino Jesu, et in nomine ejus poatea ab Apostolis reliquisquo Sanctis por virtutem Divinam et Omnipotentem miracula innumora, captum humanum non tantum excedentia, sed et sensu communi repugnantia, in Ecclosiamsi facta fuisso quorumquo in hunc diem usque indicia materialia innumera, et longe lateque per orbom torrarum diffusa visibilia