장음표시 사용
51쪽
lignus'. ' Et ipse Sydentiamus asserit, quod si plus negotii aegris facessamus, vel lectulis continenter incarcerando, vel cardiacis aliisque remediis supervacaneis nimis docte, et sui vulgo videtur secundum artem supra modum ingestis, morbus statim intenditur, et aeger non raro nulla alia de causa, quam nimia medici diligentia, ad plures migrat II. Dixi de ea morbi specie, cui medicina facile subvenit; nunc ad eam transeundum est, quae magis cum medicamentis pugnat. Ut scarlatinae cum synocho, et gutturis exulceratione leni medearis, qUae sequuntur, ea expleantur. I. Diathesin inflammatoriam principio moderari ; 2. Debilitatem, quae semper nimiae succedit incitationi, et pro ejus ratione est, removere ; et 3. Quasdam affectiones levare, et morbi consequentiam Praeca
i. Principio diati su in amma oriam mirari ; quod fieri potest, imo, Usu regiminis antiphlogistici, vel illas vitando vel minuendo irritationes, quae allidue sere corpori admoventur. Tales sunt impressiones in organa sensuum
52쪽
factae, veluti sonus, luxque nimia, et calor externus. Corpus in modica temperie per totum morbum habendum. Licet forte in hoc, non aliter ac in aliis quibusdam exanthematis, nonnihil conducat ad reddendam leniorem
pyrexiam, eruptionem comitantem, frigus tempore admotum ; quum tamen certo certius postea admodum noceat, tutius fore arbitror eo non uti. Namque a summo
repellit corpore sanguinem, ab eo essorescentia minuitur in cute, necnon infammatio intenditur gutturis '. Quinetiam, ubi fuerat libere applicatum frigus, supervenire catarrhi symptomata, Cullen se vidisse, quum epide- mica erat proxima hyeme scarlatina, Prodidit. Memoravit etiam, quod ob frigus adhibitum, nec exanthemata evanescebant, nec Cynanche graVitis premebat, et sub morbi finem, quo tempore frigus amotum erat, inde catarrhus sensim mitescebat; sed caetera symptomata prout in aliis exemplis se habebant. Motus corporis et omnes ad cogitationem,
i Withering account, p. a z. t 3. et Huxhami observat. de Aere, iom. I. p. 95. 96. ubi de hoc morbo, quem placuit illi febrem anginos i nuncupare, locutus est, haec ille habet verba, quod vero jam Iunio ann. 17 34 cutim magis petat, quam superiore mense, ob
majorem aeris calorem esse arbitror, humores elicientem extra: medio enim Maio, cum atmosphaera, pro anni tempore, erat maxime Di
gida, dolor ac saucium tumor urgebant gravissime
53쪽
cogitationem, maximeque ad animi perturbationes ducentes, impulsus, utpote corpus stimulant, quanta fieri potest cura, vitandi sunt. Cibus acescens atque vegetabilis, ut sunt farinaria omnia et lac, parcius sumatur, et animalis prorsus prohibeatur. Liquores spirituosi et fermentati nisi sint tenuissimi excepti) quoniam magnopere incitant, aegro non bibendi. Pro potu tamen, aquos, qui acidis admixtis gratum saporem conceperunt, in usu sint. Parum laedunt, quoniam perspirationi favent calidae parce sumptae, infusiones aromaticae. AEger aurantia et quoscunque alios fructus maturos ad libitum habeat. In ventriculo, quod sub initio pyrexiarum saepe fit, a cruditatibus stimulus oriens, vomitu et dilutione ; in intestinis a saecibus retentis, medicamentis laxantibus et clysmatis, sedulo debet auferri. a. Remediis sedantibus, qualia imprimis sunt variae exinanitiones, quae tensionem, tonum, actionemque fanguiferi systematis diminuunt. Cum enim actio ejus pro magna parte ex tono, hic ex vasorum tensione, quam fui-da his contenta impertiunt, proficiscatur, perspicuum est, minuta humorum quantitate, minorem quoque sanguis crisystematis, eoque universi corporis, actionem et impetum
fieri. Nihil sane evidentius est, quam quod sanguinis mi iopolentillima
54쪽
potentissima sit ad hoc essiciendum. Hujus igitur speciei Principio, si pyrexi a Vehemens sit cum pulsu pleno, cumque magno saucium tumore, sanguis e brachio detrahatur. Adulti quam juniores, et qui in autumno i seu frigida tempestate morbo configunt, hanc evacuationem Plus requirunt, meliusque tolerant, quam alii, iisdem temporibus non aegrotantes. Remedium hoc, quoties eo Opus sit, primum adhibeatur Oportet. Fateor autem, qUOdde usu venaesectionis in hoc morbo sententiae scriptorum inter se adeo discrepant, ut quando ad eam decurri debeat, ab indiciis vix queat judicari. Multum quidem pendet in genio epidemico, qui experientia sola potest cognosci. Attamen observatus aliquorum docuerunt istud, quod a signis, praecedentibus expectandum foret, ex venaesectione non profluisse commodum. Quapropter, et quia debilitas postea consequitur, a multa et repetita debet abstineri, si purgatio remedium est antiphlogisticum, et intcrcaetera in cura hujus speciei commendatum fuit i : Experientia' Withering account, p. 73. Cullen praelect. Huxham, aliique.: Sativages No l. Method. tom. r. p. 454. Amstelodami, 4to,
55쪽
perientia tamen utilitatem eius nequaquam confirmavit.
Morbus manifeste levis ab ea factus suit vere periculosus, et saepe subito lethalis '. Noceat etiam samem ulcerum,
quae forsan ex ventriculo vomitione expelli Poterit, Per tota intestina diffundendo. Praeterea, sine dubio constat, utcunque veram ejus rationem reddere dissicile sit, quod scarlatina pariter ac rubeola gravior fiat, subito erupti O-nis recessu. Itaque, omnino vitanda, uti humores a superficie corporis ad intestina elicit, purgatio. Hoc tempore enretica praestantissimo sunt auxilio, et Providum eorum usum maxima laude fere omnes prosequuntur. Faucibus haud obsunt, etsi a statu inflammato eorum aliter fore pertimescendum sit. Ventriculum de- pleri faciunt, itaque nocuis liberant ingestis, et magnam, quae prorsus jugulare infantes minitatur, nauci tenacis copiam a faucibus abluunt. Quoniam alvus simul aperta servari debet, eo tartarum emeticum, quod alvum etiam laxat, et quod gradatim sumptum certiore don exhiberi potest, aliis praeripit palmam. Praeterea, eadem remedia, viscera agitando, bilem comportantes ductus emulgest,
viisque a primis sordes expellunt biliosas. Actione in F ventriculum
56쪽
ventriculum sua, quem inter et cutem insignis est consensus, diaphoresin movent, itaque calorem corporis Praeter naturam accensum comminuunt, totamque PyreXiam multum temperant. Nec apud scriptores non deprehenduntur exempla, ubi penitus fugatus ex tempestivo usu eorum
morbus fuit f. Qui summis laudibus emetica esseri, e per morbi decursum saepius adhiberi Withering suadet,
imo nonnunquam deteriore morbo bis indies ; et praxis aliquorum in novissima epide mica scarlatina, qui antehac periculum nunquam faciebant, comprobavit, quod frequens tartari emetici in dosibus parvis exhibitio, medebatur contra aliquas Ventriculi affectiones, pejorem fieri morbum indigitantes. Ditiretica optima medicamenta esse, emeticis exceptis, inveniebat Withering. Magna ex hujusmodi medicaminum caterva, ad Votum alcati Vegetabile fixum solum re spondebat, quod quantitate drachmae Unius vel binarum, potu vel alio aliquo haustu, sumptum erat. Sudatio graviora symptomata omnia reddat, si sit vel medicamentibus vel calor externo excitata. Quoniam
57쪽
h am autem ad eam proclivitas aegrotanti prodest, ideo sub initio, cum cutis sicca et calida est, et delirium instat, pediluvium saepe adhibendum ; et in nonnullis eTemplis, ubi tumor faucium simul ingens est, balneum tepidum quam plurimum juvat '. II. Ad vires aegrotantis fere devictas instaurandas,
diaeta quam antea sit lautior, et appetentiae aegri accommodata: Cerevisiam et sortem, Porter appellatam, potissisimum adultus, et Vinum aqua moderatum pro Potu ha beat. Nunc quoque cortex Peruvianus sit auxilio, et eX-hibeatur plurimi suadent :
Modo supra memorato, ita benignus evadit, ut cortici, bicunque dato, facile cedit morbus. Medici autem caveant, ne usu ejus intempestivo inflammatoriam adaugeant diathesin, eoque morbum maligniorem essiciant. Et nonnullil Clarii ob rv. p. 254. Willici ing account, P. 9J.l uo ton Op. tom. 3. p. 48. Dc. De Haen Ration. Medend. contin. R. 144. Plenci Z Trach. parag. l. Clark Obs p. 346. Et sol sunSydei diamus. Quisnam alius quam scarlatina morbus es , quem appellare Febiem Stationarium illi placitum suit Z Confer ejusdem op. Lugduni ed. I7Sq, p. s79. et seq. de Feb. Stat. cum p. 282. ubi tintinam irrctit.
58쪽
nulli enim plurimum damni usum ejus, et sorsan ob hu'c1olam causam, sequi viderunt. Reditum sanitatis multum accelerant modica exercitatio, coelumque rusticum. Vestimenta calida esse debent, ad perspirationem promovendum, et hydropem arcendum. III. Alia in secunda specie indicatio restat, nimirum, Ut quaedam symptomata leventur, et, frequentistima morbi sequela, hydrops sanetUr. Est tumor faucium plerumque notabilis, et interdum suffocationem minitatur. Hoc statu, laudata fuit, et non nunquam vesicatorii nuchae applicatio Prodest, alias vero nocet ', et remedium nunquam ambiguum non est. De tractio sanguinis per hirudines Vel cucurbitulas, sub angulis maxillae appositas, inllammationi gutturis in scarlatina, quam in cynanche tonsillari, non tam accommodata est; etsi ad eam, cum magnus sauci Um Urget tumor, confugiendum. Crustae ut facilius ejiciantur, et mucus iste viscidus, quo saepe infarciuntur fauces, gargarismis uti semper necessarium. Hi ex aqua et lacte, ex infuso sul- viae cum aceto et melle, conficiuntur, et per syringeni in fauces infantum sine periculo injiciuntur. Per libelli g, P 9 I, 9ῖ.
59쪽
Per purgantia, quae religiose sub morbi finem sumptiose solent, tumores hydropices, hanc speciem morbi saepe
eXcipientes, Plerumque recedunt. Si autem ita humoreVacuari nequeat, tunc diuretica prospere adhibeas; sed sudatoria, ut De Haen ait, vix unquam, prae impenetrabili fere corporis superficie. Diureticis aliis, non sine ratione gravi, anteponuntur cremor tartari, acetum scilliticum, et scilla calomelana adjuncta, quoque repellitur hydrops, exercitatione, indusio laneo, cibo generoso, et me dicamentis tonicis ac stimulantibus. III. Ne nimis sero ad extrema veniam, de tertia curationis parte aggredior addicendum. In hac pessima morbi specie consilia medendi sunt, i. Vires aegroti sustentare et restituere; et a. Quibusdam symptomatis ire
f Haec morbi species, quac cynanchen malignam reseri, saepiusquam praevideant medici, reperiatur. Ex 13a aegrotantibus, quos hyeme I 778- 9 Novi Castelli, curabat Clarh, 33 sub morbo cynanche malignae auctorum omnino simili laborabant, et in hisce omnibus contagio eadem erat. In scarlatina, quae hac urbe proκima hyeme epidemice grassabatur, exempla eorum, qui sub hac forma
60쪽
3 6 DE SCAR LATINA CYNANCHICA.
Ad primum respondendum exinanitiones omnes fugiendae sunt. Sanguinis detractionem et purgantia admodum nocere inter omnes consentitur. Acida vegetabilia, nitrum, haustus salinus, aliaque anti septica et refrigerantia, cautissime utenda sunt; saepe enim purgationem movent, et quandoque nimiam sudationem. Eorumque usui superveniat syncope ' Nisi principio, cum nausea et Te jemones spontaneas vexant, emetica vix adhibenda. Morbum postea certius citiusque curari, compererunt Fo-thergili et Clark, is lis in exemplis ub; fuerant mature sumpta antimonialia. De usu medicamentorum Vomitoriorum ita Huxham tradit: Is nausea and vomiting Were urgent, I ordei ed a gentie emetic, especialty sor adulis, hich Was so far frona aggravating the pain of the throat, as might be imagined, that it generat ly greatly reli eved it; nay, in child ren, it was osten necessary to mal e them puhe frequently, other vise the vast
aegrotabant tam numerosa erant, ut dicere nequcam iutrum cynanchen
malignam, an scarlatinam anginosam, plus referebat. Cullen hujus epidemicae mentionem secit, cum de scarlatina praelegebat; quo tempore fastis est omnes morbi varietates in ca commisceri. Equidem praelestionibus suis clinicis, sub nomine c7nanches malignae, de ea Ilome et Gregory disseruerunt.